Raadsvoorstel Agendapunt Raadsvergadering 20 maart 2019 Portefeuillehouder Carla Kreuk- Wildeman Begrotingsprogramma Sociaal Domein (programma 2) Onderwerp Lokale gezondheidsagenda Tiel 2019-2022 Besluit om: 1. De lokale gezondheidsagenda 2019-2022 (zie bijlage) vast te stellen, waarin de komende periode - bij met name de kwetsbare inwoners- wordt ingezet op de volgende thema s: A. Een gezonde leefstijl bevorderen, door: i. Het stimuleren van sport en bewegen ii. Het tegengaan van overgewicht iii. Een rookvrije generatie in Tiel iv. Het tegengaan van overmatig alcohol- en drugsgebruik B. Versterken mentale veerkracht, door in te zetten op: i. Het verlagen van het risico op psychosociale problemen ii. De ondersteuning van mantelzorgers iii. Het tegengaan van eenzaamheid C. Een gezonde leefomgeving, door: i. Gezondheid een nadrukkelijk thema te laten zijn bij ruimtelijke ontwikkelingen. 2. Het financiële kader van de lokale gezondheidsagenda 2019-2022 vast te stellen met de opdracht om de uitvoering van de lokale gezondheidsagenda efficienter en integraler te organiseren, zodat we met minder financiele middelen meer kunnen realiseren. 3. De realisatie van de doelstellingen van de lokale gezondheidsagenda Tiel 2019-2022 te monitoren via de gezondheidsmonitoren van de GGD. Inleiding Aanleiding Conform de Wet Publieke Gezondheid (Wpg) stelt de gemeente elke vier jaar beleid vast op welke manier zij de gezondheid van haar inwoners bevordert. Aan dit beleid stelt de Wpg de volgende eisen: Het beleid is in lijn met het landelijke gezondheidsbeleid Het beleid sluit aan op de lokale gezondheidssituatie in Tiel Aangezien het meer dan vier jaar geleden is dat het laatste gezondheidsbeleid ( Gezond Verder 2012-2015) is vastgesteld en verlengd tot 2017 (raadsbesluit d.d. 23-11-2016), is het de hoogste tijd om nieuw lokaal gezondheidsbeleid vast te stellen. Pagina 1 van 5
Vandaar dat de Lokale gezondheidsagenda Tiel 2019-2022 ter besluitvorming voor u ligt. Afbakening lokale gezondheidsagenda De lokale gezondheidsagenda richt zich op de gezondheidsbevordering, waar de Gemeente Tiel relatief veel beleidsvrijheid over heeft. Een groot deel van de taken die gemeenten in het kader van de gezondheidsbevordering en bescherming moeten uitvoeren liggen helemaal vast. Denk hierbij aan de Jeugdgezondheidszorg zoals de Centra voor Jeugd en Gezin en de schoolartsen, de inentingen die worden gegeven vanuit het Rijksvaccinatieprogramma en de monitoring van de gezondheid van de bevolking. Een overzicht van deze wettelijke taken is opgenomen in de Lokale gezondheidsagenda Tiel 2019-2022 ( zie bijlage 1). In de Lokale gezondheidsagenda Tiel 2019-2022 wordt met name ingegaan op de gezondheids-bevordering waarop relatief veel beleidsvrijheid zit. Zoals genoemd stelt de Wpg wel de eis dat het beleid in lijn is het met landelijke gezondheidsbeleid en dat het beleid aansluit op de actuele gezondheidssituatie in Tiel. De opgaven voor het verbeteren van de gezondheid van de Tielse inwoners staan centraal in de lokale gezondheidsagenda. Vanuit diverse beleidsterreinen, zoals onder andere sport en bewegen, WMO, armoede en milieu wordt bijgedragen aan het verbeteren van de volksgezondheid. Om deze reden spreken we dan ook van een gezondheidsagenda, omdat hierin duidelijk wordt wat de gezondheidsopgaven zijn en op welke manier de Gemeente Tiel vanuit de verschillende beleidsterreinen op integrale wijze inzet op het bevorderen van de volksgezondheid. In de agenda zijn dan ook maatregelen opgenomen, die zijn terug te vinden in ander reeds vastgesteld gemeentelijk beleid. Doorlopen proces om te komen tot de lokale gezondheidsagenda Stap 1: Inventarisatie: Inhoud landelijke gezondheidsbeleid + gezondheidssituatie Tiel 2 e kw. 2017 Stap 2: Bespreken aanzet doelstellingen gezondheidsbeleid en uitgangspunten lokale 3 e kw 2017 gezondheidsagenda Tiel met: Diverse uitvoeringspartners van het gezondheidsbeleid in Tiel ambtelijk (6 sept. 2017). Tijdens deze bijeenkomst is eveneens stilgestaan bij wat in de uitvoering goed gaat en wat beter kan. De raadsfracties van de gemeente Tiel in de commissie Samenleving (13 sept. 2017) Stap 3: Inhoud concept lokale gezondheidsagenda bespreken met: 4 e kw 2017 WMO raad van de gemeente Tiel (28 november 2017) Diverse bestuursleden van de maatschappelijke partners binnen de regiegroep Wonen Welzijn Zorg (7 december 2017) Pagina 2 van 5
Stap 4: Definitief maken lokale gezondheidsagenda Tiel 2019-2022 begin 2019 De input uit de hierboven genoemde overleggen zijn verwerkt in de lokale gezondheidsagenda Tiel 2019-2022 Door diverse omstandigheden heeft de definitieve opstelling van de lokale gezondheidsagenda één jaar op zich laten wachten. Beoogd effect De gezondheid van de inwoners in Tiel te beschermen en te bevorderen, zoals beschreven in de Wet Publieke Gezondheid. Argumenten (want ) 1.1 Door in te zetten op deze thema s is de grootste gezondheidswinst in Tiel te behalen De gezondheidssituatie in Tiel is op vrijwel al deze thema s slechter dan in die in de regio Gelderland Zuid en landelijk. Bovendien blijkt uit landelijk onderzoek van het RIVM dat deze thema s voor een groot deel van invloed zijn op de gezondheid. 1.2 De inzet op deze thema s is in lijn met het landelijke gezondheidsbeleid In de landelijke gezondheidsnota s en de recent door het Rijk geïnitieerde preventie akkoorden ligt de nadruk op: het tegengaan van roken, overgewicht en overmatig alcoholgebruik; eenzaamheid en psychische problemen en het stimuleren van sport en bewegen. 2a.1 Om de gemeentelijke taken uit te kunnen voeren binnen de beschikbare middelen, zal net als op andere beleidsterreinen- kritisch moeten worden gekeken hoe de financiële middelen efficiënter en integraler kunnen worden ingezet. 2b.1 De gezondheidsmonitoren van de GGD Gelderland Zuid laten zien in hoeverre de gezondheidssituatie in Tiel op de verschillende thema s is verbeterd. Kanttekeningen (maar ) 1.1 De lokale gezondheidsagenda voldoet maar gedeeltelijk aan de verplichting die de Dranken Horeacawet stelt aan het opstellen van het preventie- en handhavingsplan alcohol. De Drank- en Horecawet stelt dat het preventie- en handhavingsplan alcohol elke vier jaar gelijktijdig met de vaststelling van de nota gemeentelijk gezondheidsbeleid wordt vastgesteld. Conform de drank- en horecawet zijn in dit plan de doelstellingen, de acties, wijze van uitvoering en de te behalen resultaten benoemd. In de lokale gezondheidsagenda zijn wel de doelstellingen opgenomen, maar niet de concrete acties, de wijze van uitvoering en de te behalen resultaten. Volgens de planning zal in het 3 e kwartaal van 2019 het preventie- en handhavingsplan alcohol ter besluitvorming worden voorgelegd. Aanpak / uitvoering De gemeente Tiel als regiegemeente- voert zelf geen concrete activiteiten uit om de doelstellingen van de Lokale gezondheidsagenda Tiel 2019-2022 te realiseren. Wij sturen echter wel via onze opdrachten en subsidierelaties met de maatschappelijke partners op de realisatie van Pagina 3 van 5
de doelstellingen. In dit kader vindt regelmatig overleg plaats met deze maatschappelijke partners aan de hand van hun werk-/ jaarplannen. Communicatie Na vaststelling van de Lokale gezondheidsagenda Tiel 2019-2022 worden de partijen, die bij de totstandkoming van deze agenda betrokken zijn geweest, hierover geïnformeerd. Financiën De uitvoering van de lokale gezondheidsagenda Tiel 2019-2022 vindt plaats binnen de reeds vastgestelde budgetten in de Gemeentebegroting 2019 voor volksgezondheid. Voor meer informatie zie het hoofdstuk Financiën en Monitoren van de Lokale gezondheidsagenda Tiel 2019-2022 ( bijlage 1). Bijlage(n) 1. Lokale Gezondheidsagenda Tiel 2019-2022 Burgemeester en wethouders van Tiel, de secretaris, de burgemeester, Advies commissie(s) d.d.: Tiel, d.d. de commissiegriffier, Beslissing raad d.d.: de griffier, Meer informatie: Team: Contactpersoon: Beleid Maaike Kokx Pagina 4 van 5
Telefoon: 0344 637467 / 06 1552 1054 E-mail: mkokx@tiel.nl Pagina 5 van 5