BLOK 3 Waar persoonlijk en interpersoonlijk onderhoud in elkaar overlopen (RELATIEMANAGER)
BLOK 3 WAAROM WORDEN WE VAAK (OOK) IN DE LUREN GELEGD DOOR ONS EIGEN DENKEN? WAAROM IS SOCIAAL SLIM MAAR SLIM NIET PERSE SOCIAAL?
De burn-out man en zijn therapeut Verband tussen (ongezonde) stress en: De rol van denken = zelfcommunicatie in gezondheid en ongezondheid onze omgang met tijd (onze vaardigheid in turn-on/turn-off of in timing-out) onze prioriteiten en daarmee prioritijden (onze vaardigheid in het verdelen van energie en aandacht over meerdere levensgebieden) De rol van heuristieken en biases in ons denken
DENKEN IS GELOVEN EN GELOVEN IS EEN VORM VAN DENKEN
Heuristics and Biases Twee psychologen-reuzen in veld Amos Tversky (overleden in 1996, Stanford University) Daniel Kahneman (Princeton University, Nobel Prijs voor Economie. 2002)
Heuristieken en biases: een selectie Confirmatieheuristiek Valse consensus Ankerheuristiek Beschikbaarheidsheuristiek Overmoed ( overconfidence )heuristiek Planning fallacy FAF (fundamentele attributiefout) Truth bias Verliesaversie Affect bias
Heuristics and Biases Questionnaire. (HBQ, Sklad and Diekstra, 2015) Vul, via onderstaande link de vragenlijst in die je kwetsbaarheid jegens H en B meet. http://questionary.ucr.nl/index.php?sid=74544&lang=nl
Anker-heuristiek Ankerheuristiek Geef mensen een bepaald getal of waarde met betrekking tot een bepaald fenomeen en de kans neemt toe dat ze dat gebruiken als anker voor oordelen over dat fenomeen of een geheel ander fenomeen.
(a) Hoe vaak vrijen jullie? (b) Hoe gelukkig bent u? (a) Hoe gelukkig bent u? (b) Hoe vaak vrijen jullie? (a) Waaraan zijn uw (groot) ouders gestorven? (b) Hoe gezond voelt u zich? Anker-effecten kunnen volgende oordelen sterk biasen en dus bashen.
Neem de laatste drie cijfers van uw telefoonnummer Tel daar 400 bij op.. Nu. Attila en de Hunnen drongen Europa binnen tot en met wat nu Frankrijk is en werden tenslotte verslagen en gedwongen naar Azie terug te keren. Was dat vóór of na het (jaar)tal dat u nu hebt? In welk jaar leed Attila die beslissende nederlaag?
Anker-heuristiek Uitkomsten: Anker Gemiddelde schatting 400-599 626 600-799 660 800-999 789 1000-1199 865 1200-1399 988 Antwoord: 451 AD (zie Russo & Schoemaker (1989))
Anker-heuristiek Ankerheuristiek onder traders (studie Kahnemann ea. 2002) Waar denkt u, zal de Dow Jones (Industrial Average) over 6 maanden staan? 6000? 12000? Anker op 6000 gemiddelde schatting: 8523 Anker op 12000 gemiddelde schatting: 9840 Subjectief vertrouwen in een (eigen) oordeel is geen beredeneerde inschatting van de mogelijkheid dat dit oordeel correct is. Verklaringen van onwrikbaar vertrouwen maken vooral duidelijk dat iemand in zijn denken een samenhangend verhaal heeft opgebouwd en niet noodzakelijkwijze dat dit verhaal ook waar is. ( vaardigheidsillusie )
Je hebt de taak op je genomen om een wijnkaart samen te stellen voor het restaurant van een vriend.hij wil dat zijn gasten vooral de duurdere wijnen kiezen. Om dat te bewerkstelligen, hoe moet je de wijnkaart bijvoorkeur opstellen? 1. Alfabetisch 2. Naar prijs, de goedkoopste eerst 3. Naar prijs, de duurste eerst 4. Random Anchor bias
Job: intelligent-ijverig-impulsief-kritisch-koppig-jaloers Ronald: jaloers-koppig-kritisch-impulsief-ijverig-intelligent
Beschikbaarheidsheuristiek
Beschikbaarheidsheuristiek We overschatten de frequentie van zeldzame, maar dramatische en daarmee de fantasie-prikkelende risiko s (sneller beschikbaar als geheugenbeeld en meer aandacht in media = beschikbaarheid). Nota bene: hoe vaker (en dus meer beschikbaar en sneller) we een gedachte hebben, hoe meer we geloven dat ze waar is ( mere exposure fallacy ) Maar ook omgekeerd, hoe moeilijker we op een gedachte komen, hoe minder we geloven dat ze waar is
Wanneer raakt iemand meer overtuigd van zijn/haar creativiteit. Als hij/zij gevraagd wordt daarvan 1. 6 voorbeelden te noemen 2. 12 voorbeelden te noemen 0% 0% 6 voorbeelden... 12 voorbeelden...
Wat als je 6, respektievelijk 12 adviseurs-, coach-, management, accountancy of docent kwaliteiten van jezelf moet opnoemen?
Wat als je je bijdrage aan het runnen van de huishouding/het gezin in een % moet uitdrukken?
Als een verkoper iemand vertelt dat deze nodig de cv-ketel moet vervangen, welke van de volgende uitspraken zal het meest effectief zijn om iemand tot actie te bewegen? 1. U bespaart geld door de cv ketel te vervangen. 2. U verliest geld als u nalaat de cvketel te vervangen. 0% 0% U bespaart geld door de.. U verliest geld als u nala.. Verlies vermijding
Priming:onbewust beschikbaar maken Het waarschijnlijker maken van een keuze door onopvallend ( = onbewust) tevoren een bepaald concept of prikkel aan te bieden Denemarken Ezel
Heuristieken: een selectie Confirmatieheuristiek Valse consensus Ankerheuristiek Beschikbaarheidsheuristiek Overmoed ( overconfidence )heuristiek Planning fallacy FAF (fundamentele attributiefout) Truth bias Verliesaversie Affect bias
Het beoefenen van meditatie, zelfhypnose of relaxatie-technieken (circa 15-20 minuten per keer) A. Doe ik bijna dagelijks B. Doe ik soms C. Heb ik gedaan maar niet meer D. Heb ik nog nooit gedaan Doe ik bijna dagelijks 0% 0% 0% 0% Doe ik soms Heb ik gedaan maar niet meer Heb ik nog nooit gedaan (Kahneman: vertragen is crucial voor waarnemen G2, heuristieken en biases )
Gebruik deze cd-serie om voor je zelf een ontspannings- pf meditatie methode te vinden, waarmee je je regelmatig op draaipunten van de dag terugtrekt en zodoende zowel je lichamelijke als psychische gezondheid versterkt (Nova Zembla CD, uitgeverij Karakter, Uithoorn)
BLOK 3 WAAROM JE MEER HEBT AAN GEVEN DAN AAN ONTVANGEN WAAROM ANDEREN VOORAL OP JE MOETEN KUNNEN REKENEN ALS HET HEN GOED GAAT
SLIM OF SOCIAAL?
Welke kwaliteit heeft het meeste effect op succes als leider/ceo (Fortune 500 studie, Lieberman, 2013) Intelligentie Probleemoplossend vermogen Interpersoonlijke vaardigheid Inhoudelijke deskundigheid Resultaatgerichtheid
Interpersoonlijke vaardigheden Luisteren Vragen stellen Goede manieren tonen Dankbaarheid tonen Problemen oplossen Assertiviteit Generositeit Zelfbeheersing Feedback vragen Verantwoording afleggen Mentalizing (inleven in de ander) Sociale (pijn) gevoeligheid
DN Het default network
M.Lieberman Social, 2015
Sociale superpowers Sociale (pijn)gevoeligheid Mindreading (mentalizing)
Sociale (pijn)gevoeligheid Cyberball
Sociale superpowers Sociale (pijn)gevoeligheid Mentalizing
Stel, je trekt een jack aan dat je tijden niet gedragen hebt en treft in een zak een twintig euro biljet. Wat doe je met die meevaller? (1) Gewoon achteloos in je portemonnaie stoppen of (2) besluiten daar kan ik vandaag en morgen mooi mijn lunch van betalen? (3) Of een kadootje voor je zelf kopen, zoals een goede fles wijn of een boek? (4) Of een vriend of collega op koffie of borrel tracteren? (5) Of het aan een collecte voor een goed doel geven of aan een dakloze op straat? En van welke van deze vijf opties word jij het meest gelukkig? 1. 2. 3. 4. 5. Een verlies waar jezelf toe besloten hebt ten gunste van een ander is verliesconversie
Waar hangt de ervaren kwaliteit van een relatie meer vanaf? 1. Van hoe betrokken je reageert wanneer een ander komt met slecht nieuws in zijn/haar leven 1. Van hoe betrokken je reageert wanneer een ander komt met goed nieuws in zijn/haar leven? 2. Er is geen verschil tussen tussen 1. en 2. wat betreft ervaren kwaliteit van een relatie 3. Geen idee
But friendship is precious, not only in the shade, but in the sunshine of life Thomas Jefferson
BLOK 3 WAT NEEM JE MEE? - WAT VIND JE BEGRIJPELIJK, UITVOERBAAR EN ZINVOL OM TE ONTHOUDEN/OEFENEN? - WAT ZIJN MOGELIJKE TOEPASSINGEN IN JE LEVEN?