Lesmateriaal en leermiddelen voor het stimuleren van (neuro)cognitieve vaardigheden Jelle Jolles, Marleen van Tetering, Mathilde van Gerwen & Bianca Koomen Tetering, Gerwen, Koomen, Jolles. Workshop voor leerkrachten EWT NEMO Amsterdam 5 4 2017 Toelichting Achtergrond. Deze hand out hoort bij de workshop die het team van het Centrum Brein & Leren op 5 april 2017 gaf aan docenten, W&T coördinatoren en schoolleiders. Doel was het introduceren van de onderwijsinnovatie BreinPlein! BreinPlein! bestaat uit nieuwe leermiddelen die in de klas gebruikt kunnen worden voor het stimuleren van de nieuwsgierigheid, ontdekkend leren, logisch denken & redeneren en W&T. Bron: Gebruik van het hier gepresenteerde materiaal is uitsluitend mogelijk met vermelding van auteur en bron. Aanvullende informatie is te vinden op de websites www.hersenenenleren.nl, www.jellejolles.nl en op twitter: @jellejolles. 1
Logisch denken Creativiteit Geheugen Vaardigheden Problemen oplossen Samenwerken Plannen Nieuwsgierigheid Onderzoekend leren Motoriek Ruimtelijk denken Handelen Taal Flexibiliteit Kritisch denken Een onderwijsinnovatie Nieuwsgierigheid Explorerend leren Creativiteit Denken en Redeneren 2
Onderwijsinnovatie in de praktijk Win win situatie Verbinding kenniscentrumonderwijspraktijk Horizontale samenwerking: open, transparant, gelijkwaardigheid Nieuwsgierigheid en Verwondering vanuit de professional Investeren in de toekomst brede basis Wat gaan we doen? Deel 1 1. Neuropsychologische ontwikkeling 2. Vaardigheden voor schools leren Deel 2 1. Een onderwijsinnovatie: BreinPlein! 2. Aan de slag Deel 3 Vertaling naar de praktijk 3
DEEL 1 1. Neuropsychologische ontwikkeling 2. Vaardigheden voor schools leren Ieder kind is van nature nieuwsgierig 4
Ontdekkend leren Hè, hoe zit dat? Wat gebeurt daar eigenlijk? Wow! Wat is het? Hoe zal ik dit eens oplossen? Hoe werkt het? Het gaat om het prikkelen van de nieuwsgierigheid en de leermotivatie, een non cognitieve functie. Het brein is plastisch Ontwikkeling van het brein ligt niet van tevoren vast: de omgeving heeft een grote invloed. 5
De kluisjes in het brein moeten gevuld: kennis, ervaring en oefenen 11 Omgevingsprikkels zorgen voor aanpassing microstructuur hersenen Leerkracht en ouder zijn als een tuinman. Ze verwijderen ongebruikte hersenconnecties. Actieve verbindingen worden versterkt. 12 6
Neuropsychologische ontwikkeling Weerstand bieden tegen afleiding Impulscontrole Overzien van consequenties Plannen en organiseren Zelf evaluatie Doelgericht gedrag 13 Talent ontwikkelen 7
DEEL 2 1. Een onderwijsinnovatie: BreinPlein! 2. Aan de slag Een informatiefilmpje: https://www.youtube.com/watch?v=nppetkwgw g 8
Neuropsychologie BreinPlein! stimuleert de ontwikkeling van (neuro ) cognitieve vaardigheden. Geheugen Aandacht Concentratie Plannen Ruimtelijk inzicht, rekenvaardigheden Motoriek Logisch redeneren Probleemoplossend denken Vaardigheden Maar ook vaardigheden als: Geduld Doorzetten Zelfstandigheid Zelfvertrouwen Creativiteit Communiceren, taalvaardigheden & samenwerken Zelfbewust 9
Dus: BreinPlein stimuleert BreinPlein! helpt het ontwikkelen van functies en vaardigheden die belangrijk zijn voor W&T, maar ook voor presteren op school. Kinderen leren..zich te concentreren..probleemoplossend denken..ruimtelijke vaardigheden De natuurlijke nieuwsgierigheid wordt gestimuleerd BreinPlein! Twaalf taken met instructies 10
Uitdagende instructies Werkboeken oplopend in moeilijkheid Instructiekaarten ter inspiratie Leraren handleiding! Nu jullie!? Welke (neuro )cognitieve vaardigheden worden met de taken gestimuleerd? 11
DEEL 3 Vertaling naar de praktijk Informatieoverdracht Waarom? Evalueer Hoe ging het? Aanpak W&T Coordinator Methode Bv. Wissel om de 10 minuten van taak Planning Welke klassen? Wanneer? Uren per week? 12
Vertaling naar de praktijk Wat heb je zelf ervaren? Inpassing in het onderwijs Rol leerkracht Steun, sturing en inspiratie Rol W&T coördinator, taken en verantwoordelijkheden Rol ouders, samen met school Vragen en opmerkingen? Contactgegevens: Marleen van Tetering m.a.j.van.tetering@vu.nl Bianca Koomen a.c.e.koomen@vu.nl bianca@lifeacademyonwheels.nl 13