Wie is wie? Tips & tricks om mijn sport AUTISME-VRIENDELIJKER te maken. Vertaling van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk.

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Wie is wie? Tips & tricks om mijn sport AUTISME-VRIENDELIJKER te maken. Vertaling van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk."

Esmée Pauwels
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Tips & tricks om mijn sport AUTISME-VRIENDELIJKER te maken Vertaling van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk Debbie Van Biesen Wie is wie? 1

2 Opwarming Is mijn sport autismevriendelijk? Is mijn club autisme-vriendelijk? Ben ik als coach autismevriendelijk? Wat kan/wil ik nog bijleren? Wanneer zal ik tevreden zijn over deze workshop? Autisme spectrum wat? 0,6% 2

3 Autisme vriendelijk? Autisme profiel sterktes Sterktes Logische denker Harde werker Perfectionistisch Goed geheugen Oog voor detail Routineus en nauwgezet Sport => volleybal? => wielrennen? => gymnastiek? => karate? => tennis? => zwemmen? 3

Autisme profiel zwaktes Zwaktes Boos worden wanneer niet begrijpen/begrepen Moeite met plannen Moeite met veranderingen door anderen Willen contact maken, maar weten niet hoe Houden niet van drukte

4 Autisme profiel zwaktes Zwaktes Boos worden wanneer niet begrijpen/begrepen Moeite met plannen Moeite met veranderingen door anderen Willen contact maken, maar weten niet hoe Houden niet van drukte Zicht niet kunnen inleven in de andere Sport => atletiek? => badminton? => tafeltennis? => handbal? => voetbal? => judo? Uitingen van autisme oefening niet begrijpen of niet knn uitvoeren specifieke interesses weerstand tegen nieuwe situaties sluit zich af of is juist erg overheersend aanwezig heeft moeite met aanraking moeite met motorische coördinatie stille of lege momenten niet zelf knn invullen 4

5 Autisme - wat is er nu eigenlijk aan de hand? 5

6 Maar vooral wat kunnen we er aan doen? Key concepts autisme Samenhang zien (centrale coherentie) Communicatie (sociale interactie) Inlevingsvermogen (theory of mind) Prikkels (hypersensitief) Plannen (executieve functies) 6

7 Stelling 1: Sporters met autisme kiezen beter voor individuele sporten in plaats van ploegsporten, want ze hebben moeite met functioneren in groep Inlevingsvermogen (theory of mind) 7

8 Inlevingsvermogen Gebrek aan empathie Niet kunnen verplaatsen in perspectief van anderen Niet kunnen meevoelen met hun gemoedstoestand Emotioneel ongepaste reacties Moeite met: o Herkennen van gevoelsuitdrukkingen o Expressie menselijk gelaat (CC) Sympathie vs empathie Tips voor coach? 8

Tips voor de coach DO Algemene en duidelijke regels Geef me de vijf (wat, wanneer, met wie, hoe, waar) ondertitelen van gedrag Rekening houden met gebrek aan empathie DON T Boos worden Figuurlijk

9 Tips voor de coach DO Algemene en duidelijke regels Geef me de vijf (wat, wanneer, met wie, hoe, waar) ondertitelen van gedrag Rekening houden met gebrek aan empathie DON T Boos worden Figuurlijk taalgebruik Naar eigen gevoelens verwijzen Persoonlijk nemen Stelling 1: Sporters met autisme kiezen beter voor individuele sporten in plaats van ploegsporten, want ze hebben moeite met functioneren in groep 9

10 Stelling 2: Voor sporters met autisme maak je best gebruik van pictogrammen om het verloop van je training visueel te ondersteunen Communicatie (sociale interactie) 10

11 Communicatie Mensen met autisme hebben het moeilijk om te begrijpen wat anderen bedoelen Zich inleven in anderen en het begrijpen van de sociale regels zijn voor kinderen met autisme een stuk moeilijker Omgang met anderen = ingewikkeld Aansluiting vinden bij de leeftijdsgenootjes is moeilijk Hierdoor zullen ze niet altijd doen wat je als trainer zou verwachten Tips voor de coach 11

12 Tips voor de coach DO Positieve communicatie Leren om hulp vragen Concreet taalgebruik Geef me de vijf (wat, wanneer, met wie, hoe, waar) Humor Visuele ondersteuning Herhalen met dezelfde woorden DON T Boos worden Oogcontact eisen Figuurlijk taalgebruik In vraagvorm opdrachten geven (wil jij hier komen staan?) Sarcasme, ironie Stelling 2: Voor sporters met autisme maak je best gebruik van pictogrammen om het verloop van je training visueel te ondersteunen 12

Stelling 2: Voor sporters met autisme maak je best

visueel te ondersteunen http://www.sclera.

hebben moeite met verandering, dus je zorgt best voor een

13 Stelling 2: Voor sporters met autisme maak je best gebruik van pictogrammen om het verloop van je training visueel te ondersteunen Stelling 3: Sporters met autisme hebben moeite met verandering, dus je zorgt best voor een vaste structuur van je training, met veel herhaling en niet te veel afwisseling 13

14 Samenhang zien (centrale coherentie) Wat is dit? 14

15 Wat is dit? Wat is dit? 15

16 Wat is dit? Centrale coherentie Wereld ervaren in fragmenten Minder snel samenhang zien of aanbrengen in wat ze waarnemen Wereld = chaos Uiting in gedrag: o veiligheid zoeken in herhalende handelingen, routines, structuren o o weerstand tegen verandering moeilijk om iets wat geleerd is van de ene situatie naar de andere over te brengen 16

17 Contextblindheid Tips voor coach? 17

18 Tips voor de coach DO Structuur bieden, routines, vaste plaats Een opdracht tegelijk Voorspelbaarheid omgeving Visuele ondersteuning Voorbereiden op verandering Leren hulp vragen DON T Chaos Lange verhalen, complexe uitleg Stelling 3: Sporters met autisme hebben moeite met verandering, dus je zorgt best voor een vaste structuur van je training, met veel herhaling en niet te veel afwisseling 18

19 Stelling 4: Sporters met autisme vertonen vaak stereotiep gedrag vb. met de handen flapperen, steeds dezelfde vragen stellen, wiegen Prikkels (hypersensitief) 19

20 Prikkels waarneming van de omgeving Opdracht: focus Opdracht: multitasking informatieverwerking Per dag verwerken we miljoenen prikkels Autisme = filter niet goed afgesteld hyposensitief vs hypersensitief Bron: Lindazwakhals.com 20

21 Tips voor coach Basisrust creëren 21

22 Tips voor de coach DO Basisrust creëren Overbodige prikkels uitschakelen Ken je sporter, weet wat die nodig heeft Geluidsprikkels dempen (vb. koptelefoon, oordopjes) Ontsnappingsplek DON T Oogcontact eisen Aanrakingen Time out als straf Stelling 4: Sporters met autisme vertonen vaak stereotiep gedrag vb. met de handen flapperen, steeds dezelfde vragen stellen, wiegen 22

23 Stelling 5: Sporters met autisme denken trager, dus maak je opdrachten & oefeningen best niet te complex, en geef je hen wat meer tijd om de taak uit te voeren Planning (executieve functies) Executieve functies = besturingsfuncties Denkprocessen die cruciaal zijn bij het plannen van acties en het doelgericht oplossen van een probleem o plannen, impulscontrole, inhibitie, flexibiliteit, zelfsturing Spectrum 23

Tips voor de coach DO Toezicht/hulp bij praktische handelingen Visuele ondersteuning Hulp bij invullen van vrije, lege momenten Meer tijd geven om te starten DON T Creativiteit verwachten Complexe

24 Tips voor de coach DO Toezicht/hulp bij praktische handelingen Visuele ondersteuning Hulp bij invullen van vrije, lege momenten Meer tijd geven om te starten DON T Creativiteit verwachten Complexe instructie Vraagvorm Stelling 5: Sporters met autisme denken trager, dus maak je opdrachten & oefeningen best niet te complex, en geef je hen wat meer tijd om de taak uit te voeren Bron: 24

vaardigheden - Sensorische vaardigheden - Maar!

25 Bewezen effecten van sport bij mensen met autisme - Stereotiep gedrag - Flexibiliteit - Automutilatie - Positieve invloed op sociaal gedrag (ook individuele) - Positieve invloed op communicatie - Academische vaardigheden - Sensorische vaardigheden - Maar! Nood aan verduidelijking in sport Take home message Behandel iedereen gelijkwaardig, niet gelijk Ik-boodschappen Duidelijke, concrete taal Zeg niet niet, wel wel Voorspelbaarheid 25

Wat heb ik bijgeleerd? Ben ik tevreden over deze workshop?

26 Cool down Kan ik mijn sport autismevriendelijk maken? Kan ik mijn club autismevriendelijk maken? Wat heb ik bijgeleerd? Ben ik tevreden over deze workshop? Bedankt voor 26

Vergelijkbare documenten

Overzicht Autisme net ff anders. Herkennen van autisme in contact. Autisme Specifieke Communicatie. Vragen

Autisme niet begrepen? Niet herkend! Gemeente Koggenland 6 november 2017 & Stichting Deuvel Mieke Bellinga Mariëlle Witteveen Overzicht Autisme net ff anders Herkennen van autisme in contact Autisme Specifieke