Welkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door

Transcriptie

1 Welkom DGM en Autisme Presentatie door Esther van Efferen-Wiersma

2 Inhoud DGM en autisme? Autisme: recente ontwikkelingen Van beperkingen naar (onderwijs)behoeften DGM en autisme! Vragen?

3 DGM en Autisme? Taalvorm (V) Taalinhoud (I) Taalgebruik (C) V I C

4 DGM en Autisme? Taalfuncties: - Sociale functies taal als middel om contact te maken met anderen - Cognitieve functies relatie tussen taal en denken

5 Autisme DSM-IV-TR: Pervasieve ontwikkelingsstoornis Autistische stoornis Syndroom van Rett Desintegratiestoornis van de kinderleeftijd Stoornis van Asperger PDD-NOS, pervasieve ontwikkelingsstoornis - niet anderszins omschreven DSM-5: Autismespectrumstoornis Niveau van ernst aangeven: - Niveau 1: vereist ondersteuning - Niveau 2: vereist substantiële ondersteuning - Niveau 3: vereist zeer substantiële ondersteuning

6 Autisme Autisme is erfelijk De stoornis is neurobiologisch van aard De stoornis werkt door op alle ontwikkelingsgebieden (pervasief) Autisme gaat niet over Vooral moeilijkheden in het verwerken van informatie

7 Gedragssymptomen A. Blijvende beperkingen op het gebied van de sociale communicatie en sociale interacties in diverse situaties: - Beperkte sociaal emotionele wederkerigheid - Beperkingen in non-verbale communicatieve gedrag in sociale interacties - Beperkingen in het ontwikkelen, handhaven en begrijpen van relaties

8 Gedragssymptomen B. Beperkte, herhaalde patronen van gedrag, interesses en activiteiten, zich uitend in: - Stereotiepe of zich herhalende motorische bewegingen, gebruik van voorwerpen of spraak - Op rigide manier vasthouden aan routines of patronen van (non-)verbaal gedrag - Zeer beperkte, gefixeerde interesses, abnormaal qua intensiteit of aard - Over- of ondergevoeligheid voor zintuigelijke prikkels of ongewone belangstelling in de sensorische aspecten van de omgeving

9 Aandachtspunten communicatie en sociaal functioneren Behoeften leerling Aanbevelingen leerkracht 1. Communicatie Eenrichtingsverkeer gebrek aan adequate inzet taal terugvallen op eigen interesses en belevingen veel kennis over eigen interesses Taalgebruik onecht taalgebruik woordvindingspro-blemen goed kunnen onthouden van door anderen gesproken teksten verwarring rondom persoonlijke voornaamwoorden Taalbegrip problemen met begrip abstracte en symbolische taal letterlijk nemen van taal gericht op kernwoorden problemen met impliciete boodschappen 2. Sociale omgang Inlevingsvermogen goed kunnen onthouden van sociale regels sociaal inzicht ontbreekt hierdoor verkeerd toepassen van regels moeite met voegen naar anderen houding te open/ gesloten Interactiebehoefte andere manier van contact maken problemen met deelname aan groeps- en spelactiviteiten eenvoudige en eenduidige communicatie duidelijke en voorspelbare interacties duidelijke regels voor sociale omgang leer communicatieregels aan buig monologen over eigen interesses om gebruik specifieke interesses als ingang voor een gesprek ga na of de leerling weet wat hij zegt help de leerling met het vinden van woorden maak gebruik van het sterke verbale geheugen bij het oefenen van communicatieregels oefen communicatieregels in verschillende situaties houd communicatie eenvoudig en duidelijk spreek in korte, kernachtige zinnen geef één opdracht per zin zeg concreet wat je bedoelt geef bij symbolische taal aan wat er mee bedoeld wordt en leer de leerling hiermee omgaan ga na of instructies goed zijn overgekomen leer sociale regels aan reduceer en concretiseer sociale regels geef de leerling zicht op sociale regels help de leerling bij conflicten bereid rollenspelen goed voor met de leerling en geef veel begeleiding help de leerling bij het maken van contact (stappenplan) bouw samenwerken langzaam op maak groepsactiviteiten voorspelbaar

10 DGM en autisme! Uitgangspunten bij het voeren van denkgesprekken: 1. Aansluiten belevingswereld 2. Uitvoeren van handelingen 3. Zelf laten ontdekken 4. Concrete materialen 5. Gebruik maken van contrast 6. Cognitief uitdagende vragen - Hoe zou je dat aanpakken bij deze doelgroep?

11 DGM en autisme! + In kleine groepen + Stimuleren van abstract denken + Aan de hand van concreet materiaal + Taalruimte geven (verwerkingssnelheid)! Transfer naar andere situaties/andere materialen! Visuele ondersteuning! Tijd! Interactie tijdens groepsgesprek: inlevingsvermogen

12 DGM en autisme! Structuur bieden door duidelijkheid te geven in: Ruimte Tijd Activiteiten Interactie

13 Hulpmiddelen

14 Vragen?