Inhoudsopgave 1 Vee, Vlees en Eieren............. 2 Heffingen en bestedingen 3 Vee, vlees en eieren in Nederland.. 4 Productiewaarde 5 Werkgelegenheid 6 Verbruik vlees en eieren 7 Consumptie 8 Uitvoer vee, vlees en eieren 9 Afzetkanalen vlees(waren) 1 Assortiment vlees(waren) 11 Rundvee...................... 12 Afzetstructuur runderen 13 Runderslachterijen en CBS Landbouwtelling 14 Aantal runderen 15 Slachterijnotering stieren 15 Slachterijnotering koeien 16 Uitvoer rundersector 16 Uitvoer rundvlees 17 Vleeskalveren.................. 18 Afzetstructuur vleeskalveren 19 Kalverslachterijen en CBS Landbouwtelling 2 Aantal kalveren en bedrijven met vleeskalveren 21 Kalfsvleesnotering en uitvoer kalfsvlees 22 Uitvoer kalversector 23 Varkens....................... 24 Afzetstructuur varkens 25 Varkensslachterijen en CBS Landbouwtelling 26 Aantal varkens en varkensslachterijen 27 Structuur varkenssector 28 Verdeling karkassen vleesvarkens 29 Prijsontwikkeling biggen en vleesvarkens 3 Uitvoer varkenssector 31 Schapen en geiten.............. 32 Afzetstructuur schapen en geiten 33 Schapenslachterijen 34 Aantal schapen en geiten en -bedrijven 35 Uitvoer schapen- en geitensector 36 Pluimvee (-vlees) 38 Afzetstructuur vleeskuikens 39 Kuikenslachterijen en -bedrijven 4 Aantal vleeskuikens, ouderdieren vleesrassen, eenden en kalkoenen en bedrijven 4 Producentenprijzen en productie 41 Uitvoer kippen-, kuiken-, kalkoenvlees 42 Uitvoer pluimveevlees 43 Eieren en eiproducten........... 44 Afzetstructuur legsector 45 Eierpakstations 46 Aantal leghennen en legbedrijven 47 Producentenprijzen eieren 47 Productie 48 Uitvoer eieren 48 Uitvoer eiproducten 49 Huishoudelijke aankopen eieren 49 Afzetkanalen eieren 49 Vleesverwerkende bedrijven..... 5 Bacon producerende bedrijven 52 Uitvoer bacon, vleeswaren 53 Organisaties................... 54
2 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Vee, Vlees en Eieren in Nederland Met het jaaroverzicht 'Vee, Vlees en Eieren in Nederland, uitgave 211, geven het Productschap Pluimvee en Eieren (PPE) en het Productschap Vee en Vlees (PVV) een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen in de Nederlandse vee-, vlees- en eiersector. In tekst, cijfers en beeld is de voorlopige balans opgemaakt van het jaar 21. Wat is een productschap? Het Productschap Vee en Vlees en het Productschap Pluimvee en Eieren voeren samen een gemeenschappelijk secretariaat. Omdat vertegenwoordigers van de brancheorganisaties en werknemersorganisaties de bestuursleden benoemen, vormt het bestuur een afspiegeling van de sectoren. In het kader van de wet op de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie hebben de schappen een bevoegdheid om voor een sector bindende regels (verordeningen) op te stellen. Een productschap is een kolomorganisatie. In het geval van het PPE en het PVV betreft het activiteiten van de veehouderij tot en met de detailhandel. De productschappen willen de duurzaamheid van de sector bevorderen en de concurrentiekracht versterken. Uitgangspunt is dat vlees en eieren voldoen aan de eisen en wensen van de consument. Overheid of bedrijfsleven De productschappen voeren deels taken uit voor de overheid. Dit zogeheten medebewind betreft vooral het administratief afhandelen van EU-maatregelen, zoals het uitbetalen van exportsubsidies. Daarnaast hebben de productschappen voor het bedrijfsleven een collectieve eigen verantwoordelijkheid. Op verzoek van de diverse sectoren voeren ze zogeheten autonome taken en activiteiten uit zoals: ontwikkelen en beheren van systemen voor diergezondheidszorg en kwaliteitszorg; controle op classificatie en weging van geslachte dieren; aansturen van onderzoek en stimuleren van innovatie; verzamelen van kennis en het informeren van het bedrijfsleven; onderzoeken en openen van nieuwe afzetmarkten; promotie van of voorlichting over vee, vlees en eieren; arbeidsomstandighedenbeleid; voorlichting over productie, verwerking en afzet. Wie betaalt wat? De productschappen krijgen een vergoeding van de overheid voor de medebewindsactiviteiten. Voor het autonome beleid worden heffingen opgelegd aan de bedrijfsgenoten. De besturen van PVV en PPE, met vertegenwoordigers uit de bedrijfskolom, bepalen de productschapsactiviteiten, het budget en dus de hoogte van de heffingen. Deze worden ondermeer opgelegd per geslacht of geëxporteerd dier of per aantal (broed)eieren of (vlees)kuikens.
Vee, Vlees en Eieren in Nederland 3 Heffingen totaal 211 totaal 26,4 mln. Heffingen PVV 12,5 mln. % rundersector 4 rundersector kalversector 4 18 varkenssector rundersector kalversector 4 18 49 schapen- en varkenssector geitensector kalversector 1618 49 schapen- en varkenssector geitensector overig 13 16 49 schapen- en geitensector overig 1316 overig % % 13 % Heffingen PPE sector pluimveevlees 8, mln. % r 4 opfokkers/fokkers 9 heffingen PVV r opfokkers/fokkers vermeerderaars 9 18 1 r opfokkers/fokkers vermeerderaars kuikenbroeders 7 9 1 49 r 16 pluimveehouders vermeerderaars kuikenbroeders 7 1 18 pluimveehouders 13 kuikenbroeders slachterijen 7 18 38 pluimveehouders slachterijen kalkoen 2 18 38 % slachterijen kalkoen eend 1 2 38 kalkoen konijn eend 1 2 edelpelsdieren konijn eend 1 14 edelpelsdieren konijn 1 14 9 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% heffingen 9% PPE edelpelsdieren 1% 1 1% 14 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% 1% 7 Heffingen PPE 2% sector eieren 3% 4% 5,9 mln. 5% 6% 7% 8% 9% 1% 1% 18 opfokkers/fokkers % 6 38 opfokkers/fokkers vermeerderaars 4 6 2 opfokkers/fokkers vermeerderaars 1 kuikenbroeders 2 4 6 1 pluimveehouders vermeerderaars kuikenbroeders 2 4 77 pluimveehouders kuikenbroeders 14 pakstations 2 9 77 pluimveehouders pakstations industrie 2 9 77 2% 3% pakstations industrie 4% 2 5% 9 6% 7% 8% 9% 1% 1% 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% industrie% 2 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% 6 % heffingen PPE 4 Bestedingen (begroting 211) 3,3 mln. 2 PVV: 16,2 mln. 77 PPE: 14,1 mln 9 2 % 1% 2% 3% 4% 19,3% 5% 6% 7% Kwaliteit en onderzoek 8% 9% 1% Kwaliteitsregelingen Technisch onderzoek Praktijkonderzoek 9,2% 39,% Diergezondheid Diergezondheidsfonds Preventie Gezondheidszorg 4,1% 9,7% 32,% Markt/Afzetbevordering Promotie en consumenten voorlichting in binnen- en buitenland Roodvlees, levend vee Kip, eieren Marktonderzoek Diversen Sociale aangelegenheden / arbeid Organisatiekosten 25,5% 25,2%
4 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Vee, Vlees en Eieren in Nederland Nederland is van oorsprong een bekend agrarisch handelsland. Door de grote agrarische kennis, de vruchtbare grond, de kwaliteit van producten en de handelsgeest, zet Nederland producten af over de hele wereld. Dat geldt zowel voor plantaardige producten als voor dierlijke producten zoals vee, vlees, pluimvee(vlees) en eieren. Van al het vlees gaat zo n driekwart de grens over en Nederland is de grootste eierexporteur ter wereld. Nederland is gewend datgene te produceren wat door afnemers in alle verschillende landen wordt verlangd. Bedrijfsresultaat Door een combinatie van lagere biggenprijzen en hogere voerkosten kwam het saldo per zeug in 21 veel lager uit dan in 29. Hierdoor daalden de inkomens van de vermeerderaars fors ten opzichte van 29. De lagere biggenprijzen verhoogden het saldo per vleesvarken ondanks de gestegen voerkosten. De kosten voor mestafzet namen eveneens toe. De inkomens van de vleesvarkenshouders verbeterden hierdoor niet of nauwelijks. Het lagere aanbod van koeien leidde niet tot hogere prijzen. De gemiddelde referentieprijs daalde met circa 1%. De prijs van stieren daalde sterker, maar bleef op een relatief hoog niveau. De opbrengstprijzen van vleeskalveren kwamen in 21 ruim 5% hoger uit dan in 29. Aan de kostenkant lag de inkoopprijs van de nuchtere kalveren vorig jaar op een lager niveau dan in 29. De gemiddelde referentieprijs daalde met bijna 7%. Hier stond tegenover dat de gemiddelde prijs van kalvermerk fors hoger lag dan in 29. De prijsstijging bedroeg ruim 13%. De financiële resultaten van de vleeskuikenbedrijven zijn in 21 verder verslechterd. Belangrijke oorzaken hiervoor zijn de sterk opgelopen voerprijzen, duurdere eendagskuikens en oplopende kosten voor mestafzet. De opbrengstprijzen waren stabiel en konden dus de toegenomen kosten niet compenseren. Al met al teerden vleeskuikenhouders opnieuw in op hun vermogen. De financiële resultaten van de leghennenhouderij zijn in 21 verslechterd. De opbrengstprijzen lagen op een lager niveau dan in 29. Maar, de slechtere resultaten werden vooral veroorzaakt door de hoge voerprijzen en duurdere aankoopkosten van jonge hennen. Productiewaarde De bruto productiewaarde in de vee-, vlees- en eiersector kwam in 21 met 5,2 miljard euro bijna 2 mijloen euro lager uit dan in 29. In de kalversector nam de productiewaarde dankzij de gestegen opbrengstprijzen toe met 3% tot bijna 9 miljoen euro. In de eiersector daalde de productiewaarde sterk doordat de prijzen op een veel lager niveau lagen dan in 29. De varkenssector kent verreweg de hoogste productiewaarde. Vorig jaar kwam deze uit op ruim 2,3 miljard euro; een daling van 3% onder invloed van de lagere biggenprijzen. De pluimveevleessector realiseerde vorig jaar een kleine plus in de productiewaarde: 728 miljoen euro (+ 1,5%).
Vee, Vlees en Eieren in Nederland 5 Uitvoer Het uitvoervolume van vlees en vleeswaren kwam in 21 met 2,5 miljoen ton op een licht hoger niveau uit dan in 29 (+1%). De export van vleeswaren en bereidingen nam wat sterker toe (+1,6%) dan dat van vlees (+,7%). De export van eieren en eiproducten groeide in 21 met 5% tot 9,8 miljard stuks. Invoer Het invoervolume van vlees en vleeswaren is in 21 met bijna 2% gestegen tot 1,3 miljoen ton. De import van vleeswaren en bereide producten nam weliswaar af (-1%), maar dit werd ruimschoots gecompenseerd door een stijging in de import van vers vlees (+2,5%). De import van eieren en eiproducten groeide in 21 met 7% tot 2,8 miljard eieren, vooral door een sterke toename van de import van eiproducten. Verbruik Het verbruik van vlees is in 21 met 2 gram gedaald tot 86,3 kg per hoofd van de bevolking. In de runder- en kalversector stabiliseerde het verbruik, terwijl het verbruik van varkensvlees licht toenam tot 41,8 kg per hoofd van de bevolking. Varkensvlees profiteerde van de gunstige prijsontwikkeling ten opzichte van concurrerende vleessoorten zoals kip. De pluimveevleesconsumptie daalde met 3 gram tot 22,8 kg per hoofd van de bevolking. De daling werd veroorzaakt doordat supermarkten het afgelopen jaar minder acties met kip gehouden hebben dan in 29, toen het verbruik naar recordhoogte steeg. Het verbruik van eieren liep in 21 met 1 ei op naar 185 stuks per hoofd van de bevolking. Deze toename kan vooral op het conto van scharreleieren geschreven worden. Bruto productiewaarde primaire agrarische sector (waarde x 1 miljoen euro excl BTW) 28 29 (v) 21 (r) Vee, vlees en eieren 5.57 5.416 5.233 waarvan Rundvee 652 632 55 Kalveren 847 866 896 Varkens 2.56 2.412 2.328 Pluimvee 728 717 728 Overig Vee 37 297 34 Eieren 413 492 427 totale agrarische sector 21 (r) Totaal Melkveehouderij 4.166 3.227 4.86 Totaal Akkerbouw 2.341 2.331 2.843 Totaal Tuinbouw 9.67 8.515 9.541 Overig Landbouw 2.954 2.976 3.72 Totaal primaire sector 24.35 22.465 24.775 (v) voorlopig (r) raming Bron: LEI Vee, vlees en eieren 21 (r)
6 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Werkgelegenheid in de Nederlandse vee-, vlees- en eiersector 29 21 vestigingen werkgelegenheid vestigingen werkgelegenheid Primaire productie 18.74 44.48 16.428 44.556 Slachterijen 255 4.24 253 4.28 Vleesverwerking* 27 4.488 198 4.831 Groothandel 1.77 5.61 1.739 5.642 Totaal 2.936 58.521 18.618 59.39 * niet maaltijden. Bron: LISA Werkgelegenheid in de Nederlandse pluimvee(vlees)- en eiersector 29 21 vestigingen werkgelegenheid vestigingen werkgelegenheid Primaire productie 1.763 5.32 1.858 5.3 Slachterijen 54 5.2 5 4.967 Verwerkende industrie 27 2.947 198 3.25 Groothandel* 1.15 13.163 9.85 12.931 Totaal 3.39 26.432 3.91 26.223 * Groothandel in pluimvee, wild en gevogelte (niet levend) en eieren Bron: sociale zaken pluimvee industrie
Vee, Vlees en Eieren in Nederland 7 Totaal verbruik vlees en vleeswaren in Nederland (in kg per hoofd) 1 8 6 4 2 87,5 87, 84,9 85,6 86,5 86,3 1,3 1,5 1, 1,1 1,4 1,4 1,4 1,2 1,3 1,3 1,2 1,9 1,5 1,1 1,7 1,1 1,7 1, 2,4 17,4 21,6 22,1 23,1 22,8 18,2 19,2 17,9 17,6 17,6 17,6 45,2 44,2 43,6 41,9 41,7 41,8 lams- en schapenvlees Opmerking: de consumptie is de hoeveelheid kalfsvlees die daadwerkelijk in de vorm paardenvlees van en o.e.s.p. en vleeswaren gegeten wordt. Die pluimveevlees bedraagt ongeveer de helft van het verbruik rundvlees op basis van karkasgewicht (gewicht varkensvlees met been). 199 1995 2 25 29 21 varkensvlees rundvlees pluimveevlees paardenvlees en overige eetbare slachtproducten kalfsvlees lams- en schapenvlees Totaal verbruik eieren in Nederland (in stuks per hoofd) 2 175 18 183 182 184 185 kooieieren 15 42 48 41 4 43 scharreleieren eiproducten 1 44 51 114 123 129 (3) 5 89 81 1995 2 28 25 19 27 12 29 21 kooieieren scharrel/vrije uitloop en biologische eieren eiproducten (2) (2) omgerekend naar eieren in schaal (3) Het PPE koopt de gegevens over de huishoudelijke aankopen van eieren om het jaar aan. De verdeling naar soort is over 21 niet beschikbaar.
8 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Van vleesverbruik naar werkelijke consumptie per persoon in 21 afsnijverliezen, botten, vochtverlies vochtverlies, botten, verdamping Beschikbaar voor Verbruik 86,3 kg Aankopen huishoudelijk en buiten-huishoudelijk 5,6 kg Werkelijke Consumptie 39,8 kg niet-humane consumptie (diervoeding) resten op het bord Het vleesverbruik Het vleesverbruik in 21 is uitgekomen op 86,3 kg per hoofd van de bevolking. Dit is twee ons minder dan in 29. Het verbruik van varkensvlees nam licht toe, terwijl dat van pluimveevlees enigszins afnam. Grotendeels komt dit door de ontwikkeling van de consumentenprijzen. De gemiddelde prijs van varkensvlees lag in 21 op een lager niveau dan in 29, terwijl die van pluimveevlees steeg.
Vee, Vlees en Eieren in Nederland 9 Uitvoerwaarde vee-, vlees- en eiersector Nederland 1995-21 (in miljard euro) 8 7 6 5 4 5,7 5,3,5,4 1, 1,3 6,3,4 1,3 8,2,8 2, 8,1,7 2,1 eieren pluimvee vee en vlees 3 2 3,9 3,9 4,6 5,4 5,3 1 1995 2 vee en vlees pluimvee eieren 25 29 21 Uitvoerwaarde veehouderij Nederland 21 (in miljard euro) 6 5 5,3,4,1 4,8 4 1,9 3 2,8,7 2 1 2,9 2,1 vee en vlees pluimvee en eieren zuivel varkens runderen/kalveren schapen/geiten overige pluimvee eieren zuivel
1 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Afzetkanalen vlees Nederland 1995-21 (in %) 1 4 4 3 2 6 5 11 16 2 4 overige afzetkanalen 8 6 32 35 36 35 35 slagers buitenhuish markt supermarkten 4 2 48 5 55 58 59 1995 2 25 29 21 supermarkten buitenhuishoudelijke markt slagers overige afzetkanalen Bron: PVE op basis van GfK Afzetkanalen vleeswaren Nederland 1995-21 (in %) 1 8 5 13 12 4 3 3 3 9 6 4 4 13 13 13 13 oveerige afzetkanalen slagers 6 buitenhuish markt 4 7 74 78 8 8 supermarkten 2 1995 2 25 29 21 supermarkten buitenhuishoudelijke markt slagers overige afzetkanalen Bron: PVE op basis van GfK
Vee, Vlees en Eieren in Nederland 11 Assortiment vlees huishoudelijke markt 199-21 (in %) 1 1 11 12 11 12 overige vlees 8 12 1 1 12 1 12 9 11 9 11 rundvlees 6 18 18 19 19 19 gemengd vleesproduct gehakt 4 2 21 22 26 25 pluimveevlees 2 3 28 25 24 24 varkensvlees 1995 2 25 29 21 varkensvlees pluimveevlees gehakt gemengd vleesproduct rundvlees overig vlees Bron: GfK Aandeel voorverpakt vlees huishoudelijke markt 1995-21 (in %) 1 27,6 13,7 9, 8,4 Niet voorverpakt 8 49,6 Voorverpakt 6 86,3 91, 91,6 4 72,4 5,4 2 1995 2 25 29 21 voorverpakt niet voorverpakt Bron: GfK
12 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Rundvee in Nederland De Nederlandse rundveehouderij is vooral gericht op de productie van melk, maar is ook leverancier van een goede kwaliteit vlees. De vleesproductie is deels afkomstig van de gespecialiseerde vleesveehouderij, maar voornamelijk van koeien uit de melkveehouderij. Nederlands rundvlees dankt zijn reputatie niet alleen aan de voedingskundige en culinaire kwaliteiten, maar ook aan het betrouwbare en gecontroleerde productieproces. Door een beproefde methode van tracking and tracing en onafhankelijke kwaliteitscontroles is het vlees te volgen, vanuit de winkel terug naar de bron. Na de geboorte worden de dieren voorzien van een oormerk, zodat bekend is waar de dieren zijn geboren en opgegroeid. Als de dieren worden afgevoerd voor de slacht, geeft de veehouder Voedselketeninformatie mee (VKI): informatie over de dieren. Zo is bekend van welk dier het vlees afkomstig is, wie de ouderdieren waren, op welke boerderij het dier is opgegroeid en waar de grondstoffen van zijn eten vandaan kwamen. Door deze registratie en codering is de herkomst van het uiteindelijke eindproduct altijd te traceren. Stabiele stapelomvang In april 21 registreerde de landbouwtelling 2,4 miljoen runderen (>1 jr.); evenveel als het jaar ervoor. Het aantal melkkoeien nam licht af tot 1,48 miljoen dieren. Productie weer op normaal niveau De productie van rundvlees lag in 21 volgens voorlopige cijfers rond 165 miljoen kilo; een sterke daling ten opzichte van 29 (- 9%). In 29 nam de productie sterk toe omdat veel koeien werden afgestoten door slechte prijzen in de zuivelsector en door de beëindiging van de slachtpremies per 21. In 21 keerde de rundvleesproductie weer op een normaal niveau terug. Lagere producentenprijzen Het lagere aanbod van koeien leidde niet tot hogere prijzen. De gemiddelde referentieprijs daalde met circa 1%. De prijs van stieren daalde sterker, maar bleef op een vrij hoog niveau. Het aanbod van runderen voor de slacht op de Europese rundvleesmarkt is niet al te ruim. De Europese rundvleesproductie daalt licht en vanuit Brazilië en Argentinië was het aanbod beperkt. Uitvoer afgenomen De Nederlandse uitvoer van rundvlees nam in 21 af in lijn met de lagere productie. Het exportvolume kwam uit op 232 miljoen kilo; ongeveer 3% minder dan in 29. Frankrijk en Duitsland waren opnieuw de belangrijkste bestemmingen, maar het aandeel van deze landen nam vrij sterk af. Samen namen deze landen ruim 4% van de Nederlandse uitvoer af tegen 5% in 29. Daarentegen nam de export van rundvlees naar Denemarken en Zweden sterk toe. Een kwart van de export ging vorig jaar naar deze landen. De uitvoer van runderen, die voornamelijk uit fokvee bestaat, nam vorig jaar verder toe en bevindt zich inmiddels weer op het oude niveau. In 27/28 viel deze export grotendeels weg door de handelsbeperkingen die waren ingesteld vanwege Blauwtong.
Rundvee 13 Meer import In 21 is 2% meer rundvlees ingevoerd dan het jaar ervoor. Het invoervolume nam toe tot 356 miljoen kilo. Duitsland bleef veruit de belangrijkste leverancier van rundvlees. Circa 3% van de invoer kwam uit Duitsland. Polen volgde met een aandeel van bijna 2%. De invoer vanuit Brazilië nam vorig jaar licht toe, maar is nog lang niet op het oude niveau. Het beperkte aanbod en de hoge binnenlandse prijzen in Brazilië zijn de belangrijkste oorzaken. Ook voldoen nog veel Braziliaanse rundveehouders niet aan de Europese eisen ten aanzien van de traceerbaarheid van de dieren. Stabiele consumptie Het verbruik van rundvlees bleef in 21 stabiel op 17,6 kilo per persoon. De consumptie van rundvlees in restaurants daalde weliswaar onder invloed van de economische recessie, maar dit werd volumematig goedgemaakt door een hoger aankoopniveau van rundergehakt en panklare rundvleesproducten voor gebruik thuis. Afzetstructuur volwassen runderen 21 Volwassen rundveestapel april 21 2,4 miljoen stuks Invoer levende runderen 12.4 stuks 2.9 ton Bruto binnenlandse productie (BEP) 578.3 stuks; 179.1 ton Uitvoer levende runderen 6.7 stuks 17.2 ton Slachtingen 53. stuks Gewicht 165. ton Invoer rundvlees waarvan vleeswaren 37. ton 13.5 ton Uitvoer rundvlees waarvan vleeswaren 243.5 ton 11.5 ton Verbruik rundvlees totaal 291.3 ton per capita 17,6 kg
14 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Runderslachterijen 21 (met meer dan 1. slachtingen per jaar) Aantal slachterijen Slachtingen x 1. stuks Slachtingen 29 21 29 21 1. - 25. 4 3 56 41 25. - 75. 2 4 89 172 > 75. 3 2 353 232 Grootteklasse: 1. - 25. Runderslachtingen per jaar De Hoef: Wouters Nieuw Heeten : G.J. Hutten en Zn Dodewaard: Van Hattem Vlees Grootteklasse: 25. - 75. Runderslachtingen per jaar Enschede: Weyl Beef Products* Dokkum: Wadden Vlees Amsterdam: Abattoir Amsterdam Nijmegen: Slachthuis Nijmegen Grootteklasse: meer dan 75. Runderslachtingen per jaar Tilburg: Vion Food Group Epe: Exportslachterij J. Gosschalk en Zn Noord- Holland Amsterdam De Hoef Utrecht Flevoland Friesland Epe Dokkum Groningen Gelderland Nieuw Heeten Overijssel Enschede *Productie in mei 21 beëindigd Zuid-Holland Dodewaard Nijmegen Zeeland Tilburg Noord-Brabant Limburg CBS Landbouwtelling 21 1995 56.216 2 45.82 25 37.319 29 33.531 21 32.87 4.7.24 3.798.84 3.969.276 3.972.2 4.654.195 aantal bedrijven met rundvee totaal aantal runderen
Rundvee 15 Aantal runderen > 1 jaar 1995-21 (x 1. stuks) 3 64 296 overig vee 25 2 91 841 78 16 96 725 74 121 9 68 57 114 83 627 54 19 78 664 jongvee 1 jaar/vleesvee zoogkoeien 15 jongvee 1 jaar/melkvee 1 1.78 1.54 1.433 1.489 1.477 melk/kalfkoeien 5 1995 2 25 29 21 melk-/kalfkoeien jongvee >_ 1 jaar / melkvee zoogkoeien jongvee >_ 1 jaar / vleesvee overig vee Slachterij notering stieren R3 28-21 (prijzen in euro/kg excl. BTW franco slachthuis) Euro 3,5 3, 2,5 2, 5 1 15 2 25 3 35 4 45 5 28 week 29 21
16 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Slachterij notering koeien O3 28-21 (prijzen in euro/kg excl. BTW franco slachthuis) Euro 3, 2,5 2, 1,5 5 1 15 2 25 3 35 4 45 5 28 29 21 Uitvoer rundersector 1995-21 (x 1. ton) 3 25 2 265 15 195 16 231 14 264 1 261 17 vleeswaren vlees levend 15 1 222 168 21 24 232 5 28 1995 12 16 14 2 25 29 12 21 levend vlees vleeswaren
Rundvee 17 Uitvoerbestemming rundvlees met been 1995-21 1995 2 25 29 21 Totaal x 1 kg 221.678 167.618 21.445 239.75 232. Aandeel naar land in % Duitsland 16,5 13,2 25,4 28,9 22,8 Frankrijk 18,5 25,1 24,3 21,3 19,9 Denemarken 4,6 15,5 12,5 11, 16,8 Verenigd Koninkrijk 1,5 3,8 6,7 3,9 4, Zweden,1 1,8 1,6 4,8 8,3 Portugal 2,9 2,2 3,1 5,4 6,4 België 1,7 1,9 4,6 1,5 4,8 Rusland 1,9 11,5 2,9,5,2 Overige landen 52,3 25, 18,9 22,7 16,8
18 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Kalveren in Nederland Nederlands kalfsvlees wordt geproduceerd volgens strenge normen. Vrijwel alle Nederlandse kalverproducenten werken met kwaliteitssysteem IKB en staan onder controle van de SKV. Zo biedt de vleeskalversector garanties op het gebied van dierenwelzijn, voedselveiligheid, diergezondheid en de kwaliteit van het kalfsvlees. Daarnaast maakt IKB aantoonbaar dat voldaan wordt aan Europese hygiëneverordeningen voor levensmiddelen en diervoeder. Voor vleeskalveren zijn er twee regelingen: één voor blanke kalveren en één voor rosé dieren. IKB kalverhouders hebben een contract met één dierenarts en hebben een bedrijfsbehandelplan. Belangrijk onderdeel van het IKB-programma is dat zorgvuldig en rationeel moet worden omgesprongen met het gebruik van antibiotica en de registratie ervan. De Nederlandse kalversector heeft dierenwelzijn altijd hoog in het vaandel gehad. Nederland was het eerste land in Europa waar de sector zelf groepshuisvesting invoerde. Veel kalfsvlees dat in de Nederlandse supermarkten ligt, krijgt daarom een ster van het Beter Levenkenmerk van de Dierenbescherming. Kalfsvlees dat onder dit kenmerk valt, voldoet aan extra hoge eisen op het gebied van dierenwelzijn. Stabiele productie De Nederlandse productie van kalfsvlees kwam in 21 op hetzelfde niveau uit als in 29, namelijk 231.8 ton. Het aantal slachtingen nam met 1% toe, maar het gemiddelde slachtgewicht daalde eveneens met 1%. Het overgrote deel van de Nederlandse productie is afkomstig van kalveren jonger dan acht maanden. Het aandeel van deze categorie in het totale productievolume bedroeg vorig jaar 83%. De resterende 17% komt voor rekening van kalveren tussen de acht en de twaalf maanden. Meer nuka s ingevoerd In 21 werden meer nuchtere kalveren ingevoerd. In totaal werden 869. kalveren geïmporteerd; een stijging van ruim 5% ten opzichte van 29. Vooral uit Duitsland, België en Polen werden meer kalveren ingevoerd. Duitsland bleef het belangrijkste herkomstland met een aandeel van 46%. Hierna volgen Polen (16%) en België (12%). Stijging uitvoer kalfsvlees Nederland is wereldwijd de grootste exporteur van kalfsvlees. De uitvoer van kalfsvlees is in 21 licht gestegen ten opzichte van het jaar ervoor. Ongeveer 28. ton kalfsvlees vond zijn weg naar het buitenland. Dit is,5% meer dan in 29. Al decennialang wordt het overgrote deel van de productie uitgevoerd naar drie afzetmarkten, te weten Italië, Duitsland en Frankrijk. Bijna 85% van de uitvoer is gericht op deze afzetmarkten. Belangrijkste afnemer bleef Italië met een aandeel van 37%, gevolgd door Duitsland (26%) en Frankrijk (21%). De kalversector spant zich niettemin in om zoveel mogelijk afzetmarkten wereldwijd te kunnen bedienen. In dit opzicht is het positief dat Nederland weer markttoegang heeft verkregen in enkele landen in het Midden Oosten.
Vleeskalveren 19 Hogere opbrengstprijzen De opbrengstprijzen van vleeskalveren kwamen in 21 ruim 5% hoger uit dan in 29. Vooral in de eerste helft van het jaar lag het prijsniveau ruim boven het niveau van het jaar ervoor. In het begin van de zomer daalde de prijs kortstondig onder het niveau van 29, maar trok vanaf begin augustus weer sterk aan. De gemiddelde referentieprijs voor vleeskalveren bedroeg vorig jaar 4,36 euro tegen 4,14 euro in 29. Aan de kostenkant lag de inkoopprijs van de nuchtere kalveren vorig jaar op een lager niveau dan in 29. De gemiddelde referentieprijs daalde met bijna 7%. Hier stond tegenover dat de gemiddelde prijs van kalvermerk fors hoger lag dan in 29. De prijsstijging bedroeg ruim 13%. Verbruik kalfsvlees stabiel Het totale binnenlands verbruik van kalfsvlees bleef in 21 vrijwel stabiel ten opzichte van 29. Per hoofd van de bevolking bedroeg het verbruik 1,65 kilo. Afzetstructuur vleeskalveren 21 Vleeskalveren april 21 927.7 stuks Invoer levende kalveren 869. stuks 38.2 ton Bruto binnenlandse productie (BEP) 767. stuks; dit is in gewicht 199.6 ton Uitvoer levende kalveren 124. stuks 6.1 ton Slachtingen 1.512. stuks Gewicht 231.8 ton Invoer kalfsvlees 3.3 ton Uitvoer kalfsvlees 28. ton Verbruik kalfsvlees totaal 27. ton per capita 1,6 kg
2 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Slachterijen vleeskalveren 21 Aantal slachterijen Slachtingen x 1. stuks Slachtingen 29 21 29 21 Slachterijen vleeskalveren < 8 maanden > 1. slachtingen per jaar 4 4 1.164 1.225 Slachterijen vleeskalveren 8-12 maanden > 25. slachtingen per jaar Slachterijen vleeskalveren < 8 maanden 21 (met meer dan 1. slachtingen per jaar) Ekro Apeldoorn T. Boer en Zn Nieuwerkerk a/d IJssel ESA Apeldoorn Vitelco Den Bosch 4 3 295 27 Noord- Holland Flevoland Friesland Drenthe Overijssel Slachterijen vleeskalveren 8-12 maanden 21 (met meer dan 25. slachtingen per jaar) KSA Aalten ESA Apeldoorn Vitelco Den Bosch Zuid-Holland Utrecht Nieuwerkerk a/d IJssel Apeldoorn Gelderland Aalten Den Bosch Zeeland Noord-Brabant Limburg CBS Landbouwtelling 21 1995 2.334 2 2.885 25 3.329 29 2.6 21 2.64 669.319 782.735 828.74 894.296 927.699 aantal bedrijven met vleeskalveren totaal aantal vleeskalveren
Vleeskalveren 21 Aantal kalveren 1995-21 (x 1. stuks) 2 vervanging melkvee 15 1.654 1.58 1.473 1.598 1.59 rundvleesproductie 74 6 534 61 574 kalfsvleesproductie 1 245 125 11 94 88 5 669 783 829 894 928 1995 2 25 29 21 vervanging melkvee rundvleesproductie kalfvleesproductie Aantal bedrijven met vleeskalveren en type vleeskalveren in Nederland 21 1 894.296 927.699 waarvan blank 8 waarvan rosé 6 624.953 633.798 4 2 aantal bedrijven 29 269.343 2.6 2.64 aantal vleeskalveren 29 aantal bedrijven 21 293.91 aantal vleeskalveren 21 Rosé Blank
22 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Kalfsvleesnotering 28-21 (prijzen in euro/kg excl. BTW franco slachthuis) 6, 5,5 5, 4,5 4, 3,5 3, 5 1 15 2 25 3 35 4 45 5 week 28 29 21 Uitvoer kalfsvlees 1995-21 (x 1. ton) 25 2 15 179 183 19 27 28 1 5 1995 2 25 29 21
Vleeskalveren 23 Uitvoerbestemming kalveren 1995-21 1995 2 25 29 21 Totaal in stuks 4.45 33.435 7. 121.6 124. Frankrijk 12,8 16,2 27,7 28,5 13,7 Italië 18,7 51, 2,4 8,9 12,9 België en Luxemburg 51,5 14,2 34,6 46,8 55,2 Spanje 1, 2,1 26,2 13,6 14,4 Duitsland 15,3 16,5 9, 2,2 3,8 Overige landen,7,,1,, Uitvoerbestemming kalfsvlees 1995-21 1995 2 25 29 21 Totaal x 1 kg 178.866 183.4 189.8 27.3 28. Aandeel naar land in % Italië 38,4 37,1 43, 41,2 37,4 Duitsland 22,3 22,8 2,7 22,5 26, Frankrijk 21,6 24,1 19,7 21,1 2,6 Spanje 3,4 3,3 3,2 2,3 2, Portugal 3,8 2,5 3, 1,2 1,2 België en Luxemburg 1,2 1,9 2,1 1,9 1,8 Overige landen 9,3 8,3 8,3 9,8 11,
24 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Varkens in Nederland De Nederlandse varkenssector heeft een goede reputatie. Veel varkensvlees vindt zijn weg naar het buitenland en ook Nederlandse biggen en vleesvarkens doen het goed in de export. Varkensvlees is het meest verkochte vlees in ons land en in Europa. Meer dan de helft van de totale Nederlandse vleesconsumptie bestaat uit varkensvleesproducten. De Nederlandse varkenshouderij komt tegemoet aan de wensen van consumenten en de sector benut ook de kansen in de markt. Met de kwaliteitsregelingen IKB (Integrale Keten Beheersing) garandeert de varkenssector al vele jaren de veiligheid en kwaliteit van het varkensvlees. Uitwisseling van informatie en traceerbaarheid (I&R) van varkens en extra eisen aan voer, hygiëne, het verantwoord gebruik van diergeneesmiddelen (antibiotica), welzijn en voedselveiligheid staan in de IKB-systemen centraal. Daarnaast worden alle varkenshouderijen gemonitord op verboden stoffen en residuen van diergeneesmiddelen. Ook is het verstrekken van voedselketeninformatie bij aflevering aan de slacht ingevoerd. Stijging consumptie De consumptie van varkensvlees in Nederland steeg licht in 21. Per persoon werd 41,8 kilo verbruikt; dit is 1 gram meer dan het jaar ervoor. Grotendeels komt dit door de ontwikkeling van de consumentenprijzen. De gemiddelde prijs van varkensvlees lag in 21 op een lager niveau dan in 29, terwijl die van pluimveevlees steeg. Productie hoger Het aantal varkensslachtingen vertoonde in 21 een lichte stijging ten opzichte van 29. Ook het gemiddelde slachtgewicht nam iets toe waardoor het productievolume met een half procent toenam. In de eerste helft van het jaar lag het aantal slachtingen nog ruim boven dat van 29, maar in het tweede halfjaar werden minder varkens geslacht. Record uitvoer biggen De uitvoer van biggen nam vorig jaar sterk toe tot een recordniveau van 6,4 miljoen. Vooral Duitsland, Polen en België oefenden een sterke vraag uit naar Nederlandse biggen. De afzet naar Spanje herstelde zich deels van de sterke terugval in de jaren ervoor. De uitvoer van vleesvarkens bleef op ongeveer hetzelfde niveau als in 29. Het overgrote deel van deze export is bestemd voor Duitsland. Toename export varkensvlees De Nederlandse uitvoer van varkensvlees is in het afgelopen jaar licht toegenomen in lijn met de gestegen productie. Italië en Duitsland bleven de belangrijkste afnemers met elk een aandeel van rond de 2%. Daarna volgden het Verenigd Koninkrijk en Griekenland met een aandeel van ruim 1%. Het overgrote deel van de Nederlandse export is gericht op landen binnen de Europese Unie. Ongeveer 1% van de uitvoer vindt zijn weg naar landen buiten de EU. Vorig jaar vond een krachtig herstel plaats in de Nederlandse export naar Rusland. Doordat de varkensprijzen in concurrerende landen, zoals de Verenigde Staten en Brazilië, vorig jaar sterk stegen verbeterde de concurrentiepositie van de EU als aanbieder op de Russische markt. De invoer van
Varkens 25 varkensvlees in Nederland is de afgelopen tien jaren sterk toegenomen, met name uit Duitsland, maar lijkt zich nu te stabiliseren. Beter jaar voor vleesvarkenshouders dan voor vermeerderaars Door een combinatie van lagere biggenprijzen en hogere voerkosten kwam het saldo per zeug veel lager uit dan in 29. Door de scherpe stijging van de voerkosten na de zomer was het saldo in het najaar nog veel slechter. Het aantrekken van de biggenprijzen in de laatste weken van het jaar was welkom, maar niet voldoende om de gestegen kosten goed te maken. Al met al daalden de inkomens van de vermeerderaars fors ten opzichte van 29. De lagere biggenprijzen verhoogden het saldo per vleesvarken ondanks de sterk gestegen voerkosten na de zomer. De kosten voor mestafzet, die niet in het saldo zijn opgenomen, namen eveneens toe. De inkomens van de vleesvarkenshouders verbeterden hierdoor niet of nauwelijks. Afzetstructuur varkens 21 Varkensstapel april 21 12,2 miljoen stuks Invoer levende varkens 1.8.3 stuks 68.1 ton Bruto binnenlandse productie (BEP) 24,9 mln. stuks; dit is in gewicht 1.824.7 ton Uitvoer levende varkens 12, mln. stuks 66. ton Slachtingen 13,9 miljoen stuks Gewicht 1.287. ton Invoer varkensvlees waarvan vleeswaren bacon 268.5 ton 58. ton 5 ton Uitvoer varkensvlees waarvan vleeswaren bacon 865. ton 54. ton 152. ton Verbruik varkensvlees totaal 69.3 ton per capita 41,8 kg
26 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Varkensslachterijen 21 (met meer dan 1. slachtingen per jaar) Aantal slachterijen Slachtingen x 1. stuks Slachtingen 29 21 29 21 1. - 5. 4 4 77 662 5. - 1.. 4 3 3.51 2.478 > 1.. 6 7 9.184 1.47 Grootteklasse: 1. - 5. varkensslachtingen: Son: Ballering Export Geldrop: De Wit Slachthuis Kerkrade: Slachthuis Kerkrade Lith: Ebergen Vlees Friesland Groningen Drenthe Grootteklasse: 5. - 1.. varkensslachtingen: Epe: Exportslachterij J. Gosschalk en Zn Groenlo: Vion Food Group Noord- Holland Flevoland Overijssel Apeldoorn: Vion Food Group Epe Grootteklasse: gelijk of meer dan 1.. varkensslachtingen: Apeldoorn Gorinchem: Westfort Utrecht Helmond: Van Rooi Meat Nijmegen: Slachthuis Nijmegen Zuid-Holland Gelderland Groenlo Zevenaar: Compaxo Vlees Zevenaar Helmond: Vion Food Group Gorinchem Nijmegen Boxtel: Vion Food Group Lith Druten Druten: Vion Food Group Boxtel Noord-Brabant Son Zeeland Helmond Geldrop Limburg Kerkrade CBS Landbouwtelling 21 1995 19.627 2 12.895 25 8.62 29 6.518 21 5.952 7.123.923 6.54.54 5.54.295 5.872.642 5.91.531 aantal bedrijven met vleesvarkens totaal aantal vleesvarkens
Varkens 27 Aantal varkens 1995-21 (x 1. stuks) 15 12 14.397 5.596 13.118 11.311 12.188 12.252 biggen fokvarkens 9 6 1.677 5.12 1.511 4.563 1.244 5.69 1.246 5.123 1.227 vleesvarkens 3 7.124 6.55 5.54 5.873 5.92 1995 2 25 29 21 biggen fokvarkens vleesvarkens Aantal varkensslachterijen 199-21 (met meer dan 25. slachtingen per jaar) 5 4 3 2 44 27 29 1 21 18 17 199 1995 2 25 29 21
28 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Structuur varkenshouderij 1995-21 25 22.388 2 15 19.627 14.524 1 5 6.862 9.623 1995 12.895 4.471 6.1 2 9.686 8.62 2.93 3.987 25 7.568 6.58 2.13 3.73 29 7.3 5.952 1.82 2.88 21 aantal bedrijven met zeugen > 5 kg aantal bedrijven met vleesvarkens > 2 kg waarvan gecombineerde bedrijven Grootteklasse vleesvarkensbedrijven 21 Grootteklasse bedrijven met zeugen 21 62,5 5.316.63 aantal vleesvarkens 993.492 aantal bedrijven, 481.597 1.385 13.34 1.44 3.127 < 2 2-5 > 5 17.529 438 541 < 1 82.554 1-2 1.91 > 2 aantal bedrijven 5.952 aantal vleesvarkens 5.91.531 aantal bedrijven 2.88 aantal zeugen 1.93.575
Varkens 29 Verdeling karkassen vleesvarkens 29-21 (het vlees naar mager-vleespercentage) 17 16 16,53 16,85 15,73 16,33 15 14 14,4 14,23 13 12 12,29 12,9 11 1 1,58 1,2 percentage van het totaal 9 8 7 6 5 4 4,45 4,5 7,1 6,65 7,67 8,7 3,66 3,86 3 2,63 2,34 2 1 Vleespercentage,1,1,2,1,3,3,6,5,12,1,23,19,44,37,81,69 1,49 1,69 37 38 39 4 41 42 43 44 45 46 47 48 49 5 51 52 53 54 55 56 57 48 59 6 61 62 63 64 65 66 1,31 1,37,35,36,7,7,1,1 klasse S E U R O P 29 13,4 69,54 16,5,88,3, 21 13,73 7,48 15,2,73,3, Gemiddeld mager vleespercentage 29 56,71 21 56,84 Gemiddeld geslacht gewicht 29 92,28 kg 21 92,41 kg
3 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Prijsontwikkeling biggen en vleesvarkens (index week 1 28 = 1) 18 17 16 15 14 13 12 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 4 8 28 29 21 biggen vleesvarkens 12 16 2 24 28 32 36 4 44 48 52 4 8 12 16 2 24 28 32 36 4 44 48 52 4 8 12 16 2 24 28 32 36 4 44 48 52 week Uitvoer varkenssector 1995-21 (x 1. ton) 15 12 9 1.334 88 117 1.28 9 173 1.228 61 188 1.454 1.471 52 54 146 152 656 659 Vleeswaren en bereidingen Bacon Vlees 6 845 82 61 Levend 3 6 66 284 1995 215 2 378 25 29 21 levend vlees bacon vleeswaren en bereidingen
Varkens 31 Uitvoerbestemming varkenssector 1995-21 Biggen* 1995 2 25 29 21 Totaal in miljoen stuks 3,4 3,6 4, 6,2 6,7 Aandeel naar land in % Duitsland 13,4 43,4 51, 5,4 51,6 Spanje 38,4 29,9 16,5 3, 4,1 België en Luxemburg 21,9 14,9 8,8 12, 12,4 Italië 19,1 7,4 5,6 4,7 5,6 Polen - - 6, 14,2 14,5 Roemenië 2,2 6,6 4,1 Hongarije - - 4, 1,8 2, Overige landen 7,2 4,4 5,9 7,3 5,7 Varkens (vleesvarkens + fokvarkens + slachtzeugen)* 1995 2 25 29 21 Totaal in miljoen stuks 2,8 1,5 3,3 5,4 5,3 Aandeel naar land in % Duitsland 62,4 64,4 79,2 76,4 78,7 België en Luxemburg 8,6 8,8 5,8 4,1 4,2 Italië 14,5 17,1 6,1 1,7 2,5 Polen,7 6,4 2,9 Hongarije 6,3 9,6 9, Overige landen 14,5 9,7 1,9 2,6 2,7 Varkensvlees (excl. vleeswaren, bereidingen, conserven en bacon) gewicht met been 1995 2 25 29 21 Totaal x 1. kg 845.939 82.197 61. 656. 659. Duitsland 41, 26,3 21,3 21,5 22,2 Italië 26,8 22,8 24,1 18,9 19,5 Griekenland 6,6 8,9 12,6 11,6 11,7 Verenigd Koninkrijk 1,8 6,8 1,8 11,5 11,2 Rusland,5 2,9 2,7 1,8 3,5 Polen 2,7 4,3 3,9 Frankrijk 9,4 9,8 4,9 4,3 3,9 Overige landen 13,9 22,5 2,9 26,1 24,1 * Door nadere analyse van I&R in combinatie met Traces, zijn de exportaantallen sinds 29 naar boven bijgesteld.
32 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Schapen en geiten in Nederland Nederland kent naast gespecialiseerde schapen- en geitenhouderijen ook veel rundveebedrijven, die schapen en geiten houden als neventak. Volgens de Landbouwtelling had de Nederlandse schapenstapel in 21 een omvang van 1,13 miljoen dieren; 1% meer dan het jaar ervoor. Het aantal geiten daalde fors als gevolg van de maatregelen om Q-koorts te bestrijden. Het aantal bedrijven met schapen daalt structureel, maar bleef in 21 vrij stabiel. In mei 21 waren er 12.9 landbouwbedrijven met schapen; ongeveer evenveel als het jaar ervoor. Levende uitvoer gedaald De uitvoer van schapen en geiten nam in 21 met 12% af tot circa 23. dieren. De uitvoer van lammeren nam wel toe, maar die van geiten viel door strengere transporteisen volledig stil. Het overgrote deel van de lammerenexport is gericht op Frankrijk en België, die weer Nederlandse lammeren vragen nu blauwtong onder controle is. De export van lams- en schapenvlees nam in 21 sterk toe. Frankrijk, Duitsland en België bleven de belangrijkste bestemmingen. Meer lamsvlees ingevoerd De invoer van lammeren nam in 21 sterk toe (+2%), maar blijft qua aantallen beperkt (45.5 dieren). De invoer van lams- en schapenvlees nam in 21 fors toe tot 23.5 ton. Bijna de helft kwam uit Nieuw Zeeland. Het overige deel was vooral afkomstig uit België, dat een kwart van de import voor rekening neemt. Hoge prijzen De gemiddelde referentieprijs van slachtlammeren handhaafde zich vorig jaar op een hoog niveau. Het jaargemiddelde kwam uit op 4,63 per kilo. Dit is ruim 1% hoger dan het gemiddelde prijsniveau in 29. De hoge prijzen zijn het gevolg van een dalende productie in de Europese Unie in combinatie met een vrij stabiele vraag naar lams- en schapenvlees. Verbruik licht gestegen Het verbruik van lams- en schapenvlees lag in 21 op ruim 1,4 kg per hoofd van de bevolking: een lichte stijging ten opzichte van 29. Een belangrijk deel van de consumptie komt voor rekening van Nederlanders van buitenlandse komaf. Daarnaast is de consumptie in restaurants van grote betekenis voor de afzet van lamsvlees.
Schapen en geiten 33 Afzetstructuur schapen/geiten 21 Schapen/geiten april 21 1,1 miljoen stuks Invoer levende schapen/geiten 45.5 stuks 86 ton Bruto binnenlandse productie (BEP) 885. stuks; dit is in gewicht 16.8 ton Uitvoer levende schapen/geiten 228. stuks 3.6 ton Slachtingen 72.5 stuks Gewicht 14. ton Invoer schapen/ geitenvlees 23.6 ton Uitvoer schapen/ geitenvlees 14. ton Verbruik schapen/geitenvlees totaal 23.6 ton per capita 1,4 kg
34 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Schapenslachterijen 21 (met meer dan 1. slachtingen per jaar) Aantal slachterijen Slachtingen x 1. stuks Slachtingen 29 21 29 21 1. - 25. 8 8 122 131 > 25. 7 6 325 297 > 25. slachtingen Twello: Slachterij Midden Nederland Sluis: Gebr. Gijzels Breukelen: Abattoir Breukelen De Hoef: Slachterij/Grossierderij Wouters Montfoort: Van Kooten Puth: Leclerq Groningen Friesland Drenthe Noord- Holland Flevoland Amsterdam Overijssel De Hoef Zuid-Holland Breukelen Montfoort Utrecht Twello Gelderland Zeeland Sluis Noord-Brabant Limburg Puth
Schapen en geiten 35 CBS Landbouwtelling 21 1995 1.674.175 76.63 1995 1.674.175 2 1.37.557 76.63 178.92 2 1.37.557 1.362.523 25 178.92 292.232 1.362.523 25 1.116.69 29 292.232 374.184 1.116.69 29 1.127.79 21 374.184 352.828 1.127.79 21 352.828 aantal schapen aantal geiten 1995 21.685 2.683 1995 21.685 2 17.592 2.683 3.81 2 17.592 14.369 25 3.81 4.556 14.369 25 12.833 29 4.556 3.916 12.833 29 12.871 21 3.916 3.719 12.871 21 3.719 aantal bedrijven met schapen aantal bedrijven met geiten Aantal schapen en geiten 1995-21 (x 1. stuks) 2 15 1.75 76 81 1.487 179 1.655 292 1.491 374 1.482 353 geiten overige schapen lammeren 1 73 677 561 583 5 873 65 686 555 546 1995 2 25 29 21 geiten overige schapen lammeren
36 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Uitvoer schapen- en geitensector 1995-21 (x 1. ton) 2 15 14,5 16,4 12,8 14,6 3,8 17,6 3,6 vlees levend 1 11, 12,1 5,6 5 1,8 14, 7,2 3,5 4,3 1995 2 25 29 21 levend vlees (incl. vleeswaren) Uitvoerbestemming schapen- en geiten 1995-21 1995 2 25 29 21 Totaal levend in stuks 555.371 532.22 417.27 258.77 227.98 Aandeel naar land in % Frankrijk 67, 42,7 57,3 58,7 58,3 België en Luxemburg 8,2,3 8,3 25,2 35,3 Spanje,7 8,4 27,1 8, Duitsland 6,5,5 1,8 6,6 6,2 Italië 9,7 45,4 4,3 1,2 Overige landen 7,9 2,7 1,2,3,2
Schapen en geiten 37 Uitvoerbestemming schapen- en geitenvlees 1995-21 1995 2 25 29 21 Totaal vlees in tonnen 3.544 4.253 7.27 1.734 13.95 Aandeel naar land in % België en Luxemburg 15,8 21,4 35,9 3,9 24,8 Frankrijk 4,5 38,3 12,3 17,1 14,8 Duitsland 23,1 9,2 9,3 12,5 17,4 Italië 16,4 15,5 14,4 13,3 12,6 Spanje 1, 8,5 5,2 3,5 Verenigd Koninkrijk 1,8 5,7 3, 4,1 5,8 Overige landen 2,4 8,9 16,6 16,9 21,1
38 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Pluimveevlees in Nederland Kip is een zeer gewild, licht verteerbaar vleesproduct. Vlees van dieren uit de Nederlandse pluimveehouderij - en geslacht in Nederlandse pluimveeslachterijen - is van de hoogste kwaliteit. Dat komt doordat de Nederlandse pluimveesector met zijn kwaliteitsbeleid voorop loopt in de wereld. Een belangrijk deel van de productie wordt geëxporteerd naar landen waar men een hoge kwaliteit wenst. De productie van pluimveevlees is een samenspel van specialismen. In de fokkerij worden rassen geselecteerd en verder verbeterd. De broedeieren gaan vervolgens naar de broederij. Uitgebroede kuikens gaan naar de vermeerderaars, waar hennen en hanen worden gekruist. De uiteindelijke broedeieren worden dan weer uitgebroed bij een broederij. Deze kuikens gaan naar de vleeskuikenhouders waar ze, afhankelijk van het huisvestingssysteem, in zo n zes weken kunnen volgroeien. Op het gebied van de kwaliteitsbewaking loopt Nederland voorop. De in 28 geaccrediteerde kwaliteitsregeling IKB Kip zorgt voor kippenvlees van uitstekende kwaliteit, in IKB zijn sinds 21 maatregelen opgenomen om het antibioticagebruik te reduceren. De Nederlandse pluimveesector geeft zélf extra garanties voor een constante kwaliteit en betrouwbaarheid van het eindproduct. Hygiëne In alle schakels van de productieketen wordt stelselmatig onderzoek gedaan naar de gezondheid en hygiëne van de producten. De pluimveesector heeft zelf initiatieven genomen om naast de verplichte bestrijding van Salmonella ook Campylobacter te bestrijden. De Salmonella en Campylobacter aanpak is onderdeel van IKB. Zo worden garanties gegeven over de constante kwaliteit en betrouwbaarheid van de kipproducten. Nederland is toonaangevend wat betreft salmonellabeheersing. Het door Nederland ontwikkelde salmonellabeleid vormt de basis van het huidige Europese salmonellabeleid. Verbruik De pluimveevleesconsumptie daalde in 21 met drie ons tot 22,8 kilo per hoofd van de bevolking. Dit is vooral terug te voeren op de vleeskuikensector, want daar daalde het verbruik van 19 kilo in 29, tot 18,8 in 21. Deze daling moet wel in perspectief gezien worden, want in 29 behaalde de vleeskuikensector met de genoemde 19 kilo een absoluut record. Wanneer de consumptie van 18,8 kilo per hoofd van de bevolking in 21 vergeleken wordt met het resultaat van 28 dan is de consumptie toch altijd nog met ruim 4 gram gegroeid. De daling van het verbruik in 21 werd veroorzaakt doordat de retail het afgelopen jaar minder acties met kip gehouden heeft dan in 29. Het verbruik van kalkoenvlees daalde in 21 met één ons en kwam uit op één kilo per hoofd van de bevolking. Opbrengsten, productie en stapel De financiële resultaten van de vleeskuikenbedrijven zijn in 21 verder verslechterd. Belangrijke oorzaken hiervoor zijn de sterk opgelopen voerprijzen, duurdere eendagskuikens en oplopende kosten voor mestafzet. De opbrengstprijzen zijn op jaarbasis weliswaar gestabiliseerd, maar konden de toegenomen kosten dus niet compenseren. Al met al teerden vleeskuikenhouders dus opnieuw in op hun vermogen.
Pluimveevlees 39 De bruto eigen productie (BEP) van de pluimveesector (karkasgewicht) lag in 21 op 737. ton, een groei van 1,4% tegenover 29. De BEP van vleeskuikens nam in 21 met ruim 1% toe tot 663. ton (karkasgewicht). De BEP van kalkoenvlees (karkasgewicht) stabiliseerde in 21 op 27.3 ton. Doordat er sinds 25 geen kalkoenslachterijen meer in Nederland zijn, bestaat de BEP alleen nog uit de export van levende kalkoenen. De BEP van overig pluimvee (kip, eenden, ganzen, parelhoenders) nam in 21 ongeveer 1% toe en is op 18.6 ton karkasgewicht uitgekomen. Volgens het Koppel Informatiesysteem Pluimvee (KIP) van het productschap, lag het gemiddeld aantal aanwezige vleeskuikens in 21 op ruim 44 miljoen dieren, ofwel een lichte daling in vergelijking met 29. Het aantal bedrijven met vleeskuikens lag het afgelopen jaar op 68. Handel De uitvoer van bewerkt en onbewerkt pluimveevlees is in 21 met 2% toegenomen tot 961. ton. Binnen de EU nam vooral de export op Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Roemenië en Frankrijk toe, terwijl naar derde landen vooral de export op Afrikaanse landen en het Verre Oosten in de lift zat. De invoer van pluimveevlees inclusief bereidingen, conserven en vleeswaren stabiliseerde in 21 op ongeveer 535. ton. Afzetstructuur vleeskuikens 21 Vleeskuikens april 21 44,6 miljoen stuks Invoer levende vleeskuikens 156. ton levend gew. 115.4 ton geslacht gew. Bruto binnenlandse productie (BEP) 896.4 ton levend gewicht; in geslacht gewicht is dit 663.3 ton Uitvoer levende vleeskuikens 37.4 ton levend gew. 27.7 ton geslacht gew. Slachtingen 1.15. ton levend gewicht 751.1 ton geslacht gewicht Invoer kuikenvlees waarvan vleeswaren 364.8 ton 92.1 ton Uitvoer kuikenvlees waarvan vleeswaren 87.6 ton 112.5 ton Verbruik kuikenvlees totaal 311. ton per capita 18.8 kg
4 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Kuikenslachterijen 21 (met een aanvoer van > 1. ton geslacht gewicht) Aantal slachterijen Aanvoer x 1. ton Aanvoer 29 21 29 21 1. - 3. 4 4 75 83 3. - 5. 6 5 224 199 > 5. 6 6 44 465 Grootteklasse: 1. - 3. ton Panningen: Van der Linden Poultry Leek: Gebr. Heijs Hunsel: Mieki Hunsel B.V. Haulerwijk: J. de Vries & Zn Grootteklasse: 3. - 5. ton Doetinchem: Esbro Goor: Pingo Poultry* Stroe: Fa. Jan van Ee B.V. Breukelen: C. van Miert Pluimveeverwerking Nijkerkerveen: v.d. Bor Pluimveeslachterij Zuid-Holland Zevenhuizen Breukelen Grootegast Noord- Holland Blokker Flevoland Gelderland Dedemsvaart Groningen Leek Haulerwijk Drenthe Nunspeet Overijssel Goor Putten Nijkerkerveen Stroe Doetinchem Grootteklasse: > 5. ton Blokker: Vleesch Du Bois B.V.* Dedemsvaart: Vleesch Du Bois* Zevenhuizen: Clazing Slachterij Putten: 2 Sisters: Storteboom Fresh Grootegast: 2 Sisters: Storteboom Kornhorn B.V. Nunspeet: Gecombineerde Pluimvee Slachterijen Zeeland Noord-Brabant Panningen Limburg Hunsel * Onderdeel van Plukon Royale Group. Gemiddeld aantal vleeskuikens, ouderdieren vleesrassen en bedrijven met vleeskuikens en ouderdieren vleesrassen Vleeskuikens miljoen stuks Bedrijven met vleeskuikens Ouderdieren vleesras miljoen stuks Bedrijven met ouderdieren vleesrassen 4, 4, 4,2 44,4 45,9 44,6 236 253 243 28 29 21 72 79 68 Bron: PVE, Koppel Informatiesysteem Pluimvee ( KIP ) Gemiddeld aantal eenden, kalkoenen, bedrijven met eenden en bedrijven met kalkoenen Eenden x 1 stuks Bedrijven met eenden kalkoenen x 1 stuks Bedrijven met kalkoenen 61 67 59 51 53 53 28 29 21 858 863 87 Bron: PVE, Koppel Informatiesysteem Pluimvee ( KIP ) 912 922 1.4
Pluimveevlees 41 Producentenprijzen vleeskuikens (1.925 gram) 28-21 (in euro/kg levend gewicht incl. BTW) 1,,9,8 Euro,7,6,5 J F M A M J J A S O N D 28 29 21 Bron: LEI Productie pluimveevlees 1995-21 (in 1. ton geslacht gewicht) 1 8 6 641 45 28 754 49 29 684 43 11 789 49 81 5 4 568 676 74 629 751 2 1995 2 25 29 21 vleeskuikens kalkoenen overige
42 Vee, Vlees en Eieren in Nederland Uitvoerbestemming pluimveevlees 1995-21 Kippen-, hanen- en kuikenvlees 1995 2 25 29 21 Totaal x 1. ton 43 568 59 747 762 Aandeel naar land in % Duitsland 44,2 3, 26,8 23,2 27,9 Verenigd Koninkrijk 9,2 18,2 22,6 18,4 16,4 Frankrijk 3,3 4,4 6,1 8,7 9,1 Roemenië * * * 8,2 7,5 België en Luxemburg 5,1 5, 8,2 9,5 6,1 Overige EU 3,6 5,6 13,8 13,2 14,4 Rusland 13,9 1,2 5,2 3,6 5,6 Oekraïne 2,8,6 1,9 2,9 1, Hongkong 3,6 1,9 1,3 1,7 2,3 Afrikaanse landen 1,8 9,2 7,3 6,7 6,1 Overige derde landen 12,5 14,9 6,8 3,9 3,6 * in post overige derde landen Kalkoenvlees 1995 2 25 29 21 Totaal x 1. ton 54 61 45 27 28 Aandeel naar land in % Duitsland 42,5 22,9 3,8 16,9 29,9 Frankrijk,6 1,6 1,5 9,1 5, België en Luxemburg 15,4 6,7 13,5 7, 17,9 Roemenië * * * 2,8,8 Overige EU 1,9,6 13,2 16,7 13,2 Afrikaanse landen 7,5 11,5 15,3 37,8 3,3 Rusland 21,9 53,5 15,1 4,8 1, Overige derde landen 1,2 3,2 1,6 4,9 1,9