Traumasensitief opvoederschap Onderzoek naar vergroten van sensitiviteit van pedagogisch medewerkers, pleeg- en opvoedouder voor traumaervaringen van de kinderen die zij opvoeden en begeleiden Spirit, Carolien Konijn, 29 juni 2015 Dit project wordt mogelijk gemaakt door: Inhoud Aanleiding innovatieproject en onderzoek: doelgroepanalyse 2012 en 2014; Trauma en traumasensitief opvoederschap; Training Zorgen voor getraumatiseerde kinderen Onderzoeksopzet 1
Doelgroepanalyses Tabel: Ontwikkeling residentiële capaciteit bij Spirit 60% 50% 40% 30% 20% 2012 2014 10% 0% crisisopvang gezinshuizen leefgroepen begeleid wonen Doelgroepanalyse: problematiek jongeren op leefgroepen 2012-2014 trauma hechtingsproblemen mishandeling antisociaal gedrag 2012 2014 lichte verstandelijke beperking psychiatrische diagnose 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 2
Ernstige problematiek Traumatische ervaringen: 75% slachtoffer verwaarlozing en mishandeling; 61% heeft problemen met verwerking traumatische ervaringen; Problematische hechting: 45% hechtingsproblemen; Langdurend uit huis: 50% is langer dan 1 jaar uit huis, 25% langer dan 4 jaar; Discontinuïteit in zorg: 43% heeft op meer dan 5 plekken gewoond. Traumasensitief opvoederschap Kennis van trauma: weten wat complex trauma is, begrijpen gevolgen; Herkennen van traumaklachten: traumaklachten blijven in jeugdzorg vaak onopgemerkt terwijl effectieve behandeling voorhanden is; Vertrouwensrelatie: positief blijven en volhouden zeker bij adolescenten Kind helpen bij reguleren emoties en gevoel van controle versterken; Sensitiviteit: verband met veilige hechting: klein tot middelgroot; Mentaliseren en mind-mindedness: voorspeller van sensitiviteit maar ook onafhankelijke voorspeller van veilige gehechtheid. Motiveren voor (trauma)behandeling (indien nodig); (Ainsworth e.a., 1971; De Wolff & Van IJzendoorn, 1997; Gilbert e.a., 2009; Juffer, 2010; Leenarts e.a., 2013; Meins, 2013). 3
Training Zorgen voor getraumatiseerde kinderen 1. Herken het effect van het trauma op je kind; 2. Help je kind zich veilig te voelen; 3. Help je kind overweldigende emoties te begrijpen en beheersen; 4. Help je kind probleemgedrag te begrijpen en veranderen; 5. Respecteer en ondersteun positieve, stabiele en blijvende relaties in het leven van je kind; 6. Help je kind om begrip van zijn of haar eigen levensverhaal te ontwikkelen, gebaseerd op kracht; 7. Wees een pleitbezorger van je kind; 8. Ondersteun behandeling voor je kind; 9. Zorg voor jezelf. (National Child Traumatic Stress Network, 2010; Coppens & Van Kregten, 2012) Onderzoek Is traumasensitiviteit een algemeen werkzame factor? Dat wil zeggen: levert het vergroten van traumasensitiviteit bij diverse soorten opvoeders (pedagogisch medewerkers, pleegouders, gezinshuisouders), in diverse settingen (pleeggezinnen, leefgroepen, gezinshuizen, therapeutische pleegzorg) bij diverse instellingen (Spirit, Intermetzo, De Bascule) betere resultaten voor kinderen en opvoeders/begeleiders op? (resp. minder traumaklachten en minder opvoedstress) 4
Onderzoek: subvragen 1. Herkenning traumaklachten beter? 2. Neemt mentaliserend vermogen of mind-mindedness toe? 3. Minder traumaklachten bij kinderen? 4. Minder opvoedstress bij professionele opvoeders en pleegouders? 5. Betere werkalliantie tussen opvoeders en kinderen? Beter leefklimaat op leefgroepen? 6. Kinderen meer gemotiveerd voor traumabehandeling? 7. Samenhang tussen alle gemeten concepten en de gegeven training in diverse settingen? 8. Aanbevelingen voor opleiding en ondersteuning van opvoeders? Meetinstrumenten Concepten Traumaklachten Traumakennis Gedragsproblemen Mentaliserend vermogen Opvoedstress Instrumenten CRIES-13 (Verlinden e.a. 2014) Vragenlijst training (Coppens & Kregten, 2012) SDQ (Goodman, 2001; Van Widenfelt e.a., 2003) Mind-mindedness interview (Meins & Fernyhough, 2010). Opvoedingsbelasting vragenlijst (OBVL)(Vermulst e.a., 2012) Werkalliantie / leefklimaat Therapeutische alliantie schaal (TASC) (Shirk & Saiz, 1992); OBVL-schaal ouder-kind relatie; Leefklimaatvragenlijst (PGCI) (Van der Helm e.a., 2010) Motivatie voor behandeling Vragenlijst Behandelmotivatie (VBM; Van Binsbergen, 2013) 5
Onderzoeksopzet 2015-2016 wachtlijst TRAINING Spirit: 50 pleegouders 10 gezinshuisouders 80 pedagogisch mw-ers Intermetzo: 10 gezinshuisouders 60 pedagogisch medewerkers Na 3 maanden Na 6 maanden Controlemeting T0 Beginmeting training T1 Eindmeting training T2 Follow up 1 T3 Follow up 2 T4 6
Zo werkt Spirit aan effectieve jeugdzorg 7