Fietsvisie Stadsregio Arnhem Nijmegen

Fietsvisie Stadsregio Arnhem Nijmegen

Fietsvisie Stadsregio Arnhem Nijmegen 1

HOOFDSTUK Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 INLEIDING 3 1.1 Met de fiets sterk op weg! 3 1.2 Trends en ontwikkelingen in de Stadsregio Arnhem Nijmegen 4 1.3 Leeswijzer 5 2 BELEIDSKADERS EN TYPERING STADSREGIO 6 3.4 Gelaagdheid van het fietsnetwerk 16 3.4.1 Fietsruggengraat 17 3.4.2 Primaire fietsroutes 17 3.4.3 Basisnetwerk 19 3.5 Ketenmobiliteit 19 3.6 Hoofdfietsnetwerk 20 3.6.1 Wijzigingen in het netwerk 20 4 DE STADSREGIO PROGRAMMEERT 22 2.1 Beleidskaders 6 2.1.1 Regionale Nota Mobiliteit 6 2.1.2 Netwerkanalyse 7 2.1.3 Offensief Bereikbaarheid 7 2.1.4 Gelders Fietsnetwerk 7 2.1.5 Fiets filevrij! 8 2.2 Typering Stadsregio 9 3 DE STADSREGIO KIEST 13 3.1 Utilitaire en recreatieve fietsers 13 3.1.1 Utilitaire fietsers 14 3.1.2 Recreatieve fietsers 14 3.1.3 Het accent op utilitaire relaties 14 3.2 Hoogwaardige routes 15 3.2.1 Snelle routes voor de forenzen 15 3.3 Mobilisten verleiden 16 4.1 Programmeren 22 4.2 Uitwerking van de criteria 23 4.3 Toepassing programmering 24 BIJLAGEN Bijlage 1 25 Bevolkingsdichtheid Stadsregio Bijlage 2 27 Werkgelegenheid Stadsregio Bijlage 3 29 Fietsnetwerken (basisnetwerk: utilitair en recreatief) Bijlage 4 35 Ingevulde, toegepaste en uitgewerkte programmering COLOFON 73 1.1 Met de fiets sterk op weg! De fiets als vervoermiddel is een betekenisvol instrument om de mobiliteitsontwikkelingen in de Stadregio Arnhem Nijmegen te kunnen beheersen en beïnvloeden. De fiets verbruikt niets, vervuilt niets, is gezond, bestrijdt overgewicht en wordt steeds populairder door nieuwe technische ontwikkelingen zoals de opkomst van de elektrische fiets. Op korte afstanden is de fiets een veel gebruikt vervoermiddel. De fiets wordt dagelijks gebruikt om naar school of het werk te gaan, de dagelijkse boodschappen en als aansluiting op het openbaar vervoer. De afgelopen jaren is in de Stadsregio Arnhem Nijmegen al in op de realisatie van een duurzaam veilig basisnetwerk. Dit netwerk is nu, op een paar missing links na, gereed. Het is nu tijd voor de volgende stap. Er is namelijk nog veel potentie om het fietsgebruik verder te laten groeien. Daarnaast blijft ook de mobiliteitsbehoefte in de Stadsregio Arnhem Nijmegen in ieder geval tot 2040 toenemen. De Stadsregio Arnhem Nijmegen staat voor de uitdaging om deze mobiliteitsgroei op een goede en verantwoorde manier te laten plaatsvinden. Een van deze uitdagingen is om mensen te verleiden de fiets in plaats van de auto te nemen en de 2 3

INLEIDING fiets als vervoermiddel nadrukkelijker op de kaart te zetten. In deze fietsvisie wordt deze uitdaging aangegaan. De regio is eerst geïnventariseerd om te bekijken waar de grootste kansen en mogelijkheden voor fiets liggen. Op basis van deze inventarisatie is een regionale fietsvisie met een utilitair hoofdfietsnetwerk vastgesteld. Om tot een afgewogen programmering te komen voor dit hoofdfietsnetwerk is tenslotte een visie op programmeren vastgesteld, waarbij het gehele hoofdfietsnetwerk is geïnven tariseerd. De twintig gemeenten zijn nauw betrokken bij dit proces, en zonder de (enthousiaste) medewerking van de gemeenten had deze fietsvisie nooit opgesteld kunnen worden. 1.2 Trends en ontwikkelingen in de Stadsregio Arnhem Nijmegen De Stadsregio is een verstedelijkt gebied met als historische zwaartepunt de twee steden Arnhem en Nijmegen. Daarnaast telt de Stadsregio nog negen middelgrote en negen kleinere gemeenten. In de afgelopen 10 jaar is de automobiliteit in de Stadsregio Arnhem Nijmegen gegroeid met ruim 25% (ten opzichte van circa 30% gemiddeld in Nederland). De verwachting is dat deze groei tot 2040 door blijft zetten. Tot 2020 wordt de meeste mobiliteitsgroei verwacht in de relaties tussen de stadsranden en vooral op verplaatsingen tussen 5 en 20 kilometer en door het bovenlokale verkeer (relaties Randstad en Duitsland). De mobiliteitsgroei veroorzaakt knelpunten op het gebied van aantrekkelijkheid (verkeersleefbaarheid, geluid, verkeersveiligheid en luchtkwaliteit) en op het gebied van bereikbaarheid (files, logistiek, parkeerproblemen en barrières) van de regio. Het fietsverkeer kan bijdragen aan het oplossen van de mobiliteitproblematiek binnen de Stadsregio Arnhem Nijmegen. Een voornaam vertrekpunt is hoe de Stadsregio Arnhem Nijmegen aankijkt tegen het fietsbeleid voor de lange termijn. De ambitie om actueel fietsbeleid te voeren valt of staat met het uitdragen van een fietsvisie zowel ten aanzien van het netwerk als het programmeren van alle initiatieven. Voorliggend document bevat een visie op netwerkniveau maar ook visie op de wijze van programmeren. De visie op het netwerk kan nog zo groot en ambitieus zijn, op programmaniveau dienen altijd keuzes gemaakt te worden. Keuzes liggen opgesloten in welke koers en lijn de regio de komende jaren wil uitzetten. Kortom, een visie op fietsen in de regio is van cruciaal belang binnen het uiteindelijk te hanteren regionale fietsprogramma. Bij het opstellen van de fietsvisie is afstemming gezocht met de Regionale Nota Mobiliteit (ReNoMo): bundelen en verknopen en met de beleidsaandachtspunten van alle 20 gemeenten in de Stadsregio Arnhem Nijmegen. De fietsvisie wordt sterker en voldragen als deze verankerd is met die regionale visie en met de lokale speerpunten die er liggen bij de gemeenten. 1.3 Leeswijzer De voorliggende visie bestaat uit drie hoofdstukken: Beleidskaders en typering van de regio Dit hoofdstuk omvat een korte omschrijving van de regio en wat de regio kenmerkt en typeert. De kenmerken vormen belangrijke aanknopingspunten voor de strategie en het te voeren fietsbeleid. Daarnaast is een inventarisatie gemaakt van de bestaande beleidskaders. De Stadsregio Arnhem Nijmegen kiest In dit hoofdstuk wordt de centrale visie van de Stadsregio Arnhem Nijmegen op fietsen toegelicht. Allereerst wordt een onderscheid gemaakt tussen recreatief en utilitair fietsgebruik, waarbij een keuze wordt gemaakt voor het stimuleren van het utilitair fietsgebruik in de Stadsregio Arnhem Nijmegen. Op basis van de uitgangspunten waaraan de recreatieve en utilitaire netwerken moeten voldoen wordt in dit hoofdstuk het basisfietsnetwerk van de Stadsregio Arnhem Nijmegen gepresenteerd. Het basisnetwerk wordt vervolgens uitgebouwd in een hoofdfietsnetwerk waarin de belangrijkste utilitaire regionale fietsverbindingen zijn opgenomen. Op de relaties van dit hoofdfietsnetwerk liggen de grootste kansen om het utilitair fietsgebruik verder te stimuleren en automobilisten te verleiden om de fiets als vervoermiddel te kiezen. De Stadsregio Arnhem Nijmegen wil samen met de partners de komende jaren prioriteit geven aan het ontwikkelen van dit hoofdfietsnetwerk. De Stadsregio Arnhem Nijmegen programmeert Om tot een afgewogen programmering te komen zijn een paar cruciale aspecten van grote betekenis. Op welke route is een kwaliteitsverbetering wenselijk of noodzakelijk, op welke routes wordt (bestuurlijk) samengewerkt, en op welke routes is veel winst te bepalen gelet op de grote stromen fietsers en/of het grote potentieel van fietsers gelet op de omvang van de woon- en werkgebieden al dan niet in combinatie met filegevoelige trajecten. 4 5

BELEIDSKADERS EN TYPERING STADSREGIO 2 Beleidskaders en typering Stadsregio 2.1 Beleidskaders 2.1.1 Regionale Nota Mobiliteit In de Regionale Nota Mobiliteit (ReNoMo) kiest de Stadsregio Arnhem Nijmegen voor een focus op de regionale bereikbaarheid en wordt maximaal in op de gebundelde regionale vervoersstromen en het verknopen van vervoersnetwerken. Deze focus is vertaald naar het Meerjaren Uitvoeringsprogramma Mobiliteit. Met de keuzes in de ReNoMo zet de Stadsregio Arnhem Nijmegen in op de projecten die de grootste bijdrage leveren aan de verbetering van de regionale bereikbaarheid. De focus ligt daarbij op regionale c.q. bovenregionale projecten. Het fietsbeleid in de ReNoMo richt zich evenzeer op die regionale verbindingen, evenals op een betere aansluiting van de fiets op het openbaar vervoernetwerk. De fiets is een essentiële schakel in de ketenmobiliteit. Ook goede stallingen en transferpunten op cruciale locaties dragen bij aan het verknopen van de netwerken. Het fietsgebruik kan buiten de realisatie van lijninfrastructuur ook op andere wijzen gestimuleerd worden. Het aanbieden van diensten en services die gebruik maken van de flexibele eigenschappen van de fiets als vervoermiddel horen daar ook bij. Voorbeelden daarvan zijn stallingvoorzieningen op bestemmingslocaties, binnenstadservice of de uitgifte van OVfietsen op OV-locaties. 2.1.2 Netwerkanalyse De bereikbaarheid van de economische kerngebieden staat onder druk. Naast de externe bereikbaarheid zijn er ook knelpunten voor de interne bereikbaarheid. Dit vormt een be dreiging voor de gewenste ruimtelijkeconomische ontwikkeling. Naast de wegcapaciteit loopt ook de spoorcapaciteit tegen haar maximum aan waardoor ook hier doorstromingsproblemen beginnen op te treden. Om de bereikbaarheid te verbeteren wordt in op vijf pijlers: benutten, openbaar vervoer, fiets, prijsbeleid en programmamanagement. 2.1.3 Offensief Bereikbaarheid De Stadsregio Arnhem Nijmegen heeft in het regionaal plan de ambitie geformuleerd om in ieder geval tot 2020 ruimtelijk economisch te groeien. Vanuit de Taskforce Mobiliteitsmanagement is het Offensief Bereikbaarheid opgericht. Binnen dit initiatief werken over heden samen met het bedrijfsleven om de regionale bereikbaarheid te verbeteren. Inmiddels zijn er ruim vijfenvijftig werkgevers aangesloten bij het Offensief Bereikbaarheid. Een van de doelen van het initiatief is het stimuleren van het fiets gebruik door werkgevers. Vanuit het Offensief Bereikbaarheid worden enkele projecten op waarbij werkgevers worden ondersteund bij het aanbieden van fietsoplossingen voor de werknemers. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan een elektrisch fietsenplan en een beloningssysteem voor woon-werkfietsers. 2.1.4 Gelders Fietsnetwerk De provincie Gelderland heeft in 2009 het Gelders Fietsnetwerk geïmplementeerd. Hoofddoelstelling die daarbij wordt gehanteerd is meer mensen op de fiets. De accenten die het Gelders Fietsnetwerk legt zijn: vervolmaken van een compleet fietsnet werk, rechtstreekse fietsroutes, fiets als goed alternatief voor de auto, verkeersveiligheid afstemming met andere vervoerswijzen en andere beleidsvelden zoals recreatie, welzijn, milieu en ruimtelijke ordening. Alle regio s binnen de provincie Gelderland hebben een eigen identiteit. Elke regio heeft zo zijn eigen specifieke (weg)kenmerken, wegenstructuur, fietsstructuur en ruimtelijke 6 7

BELEIDSKADERS EN TYPERING STADSREGIO kenmerken. De provincie onderstreept daarom de noodzaak om tot regionale fiets visies en regionale samenwerking over te gaan om per regio tot goede en effectieve inzet van fiets te komen. Elke regio vraagt om een specifieke aanpak ten aanzien van de rol van de fiets in de mobiliteitsvisie. Deze fietsvisie zal de input van de Stadsregio Arnhem Nijmegen zijn in het Gelders Fietsnetwerk. 2.1.5 Fiets filevrij! Fiets filevrij is een samenwerkingsverband van de Fietsersbond, regionale overheden en het Ministerie van Verkeer en Waterstaat met het doel automobilisten te verleiden om de fiets te pakken naar hun werk. Het project Fiets filevrij! is in 2006 gestart onder de vlag van FileProof en gaat nu verder als zelfstandig project. Projectdeelnemers aan Fiets filevrij zetten zich in om de volgende type projecten te realiseren: het realiseren van verbeteringen op bestaande fietsroutes die langs fileknooppunten lopen; het verhogen van de aantrekkelijkheid en kwaliteit van de fietsroutes; actieve communicatie over de routes richting werkgevers en werknemers. Het doel van Fiets filevrij! is om forensen een mogelijkheid te bieden om sneller en ma kkelijker naar hun werk te fietsen dan nu het geval is. De Stadsregio Arnhem Nijmegen participeert ook in het project Fiets filevrij! Het RijnWaalpad (Snelfietsroute Arnhem Nijmegen) heeft een bijdrage van 5 miljoen ontvangen uit de fondsen van Fiets filevrij! Voor het RijnWaalpad ligt reeds een afgestemd uitvoeringsplan waarbij betrokken partijen (provincie, Stadsregio Arnhem Nijmegen, gemeenten, fietsersbond etc.) tot verregaande overeenstemming zijn gekomen over de wijze waarop het project gerealiseerd gaat worden. Aangezien er reeds overeenstemming is over het uitvoeringsprogramma van het RijnWaalpad is deze niet meegenomen in het programma van deze fietsvisie. In januari 2010 zijn subsidieaanvragen voor de snelfietsroutes Arnhem Zevenaar en Nijmegen Beuningen in voorbereiding. Deze snelfietsroutes zullen bij Fiets filevrij! worden aangemeld voor een eventuele sub sidiebijdrage. 2.2 Typering Stadsregio De Stadsregio Arnhem Nijmegen is een sterk variërende regio met specifieke kwaliteiten. Enerzijds bestaat de kern van de regio uit een sterk verstedelijkt gebied met een hoge bevolkingsdichtheid, concentratie van werkgelegenheidsgebieden en een hoog voorzieningenniveau. Anderzijds kent de regio ook meer landelijke gebieden met een lagere Afbeelding 1 Stedelijke en groene gebieden bevolkingsdichtheid en voorzieningenniveau. De Stadsregio Arnhem Nijmegen verwacht een toename van de verkeersbewegingen op de regionale en nationale verkeersaders in, door en langs de regio zoals de A12, de A50, A73, A15, de A325 en de A326. Ook op het regionale wegennet en de hoofdinvalswegen van Arnhem en Nijmegen (stadsranden) zal van een verkeerstoename sprake zijn. 8 9

BELEIDSKADERS EN TYPERING STADSREGIO Op dit moment is er sprake van een bereikbaarheidsprobleem in de Stadsregio Arnhem Nijmegen. Er zijn dagelijkse files op de A50, A12, Pleijroute, A325 en voor de Waalbrug in Nijmegen. Om de regio bereikbaar te houden worden er tot 2020 enkele grootschalige werkzaamheden uitgevoerd: de A50 wordt verbreed tussen Ewijk en Grijsoord; de A12 wordt verbreed tussen Velperbroek en Waterberg; in Nijmegen worden een nieuwe stadsbrug gebouwd; de A15 wordt doorgetrokken. Het verkeer blijft tot 2020 (ernstige) hinder ondervinden van deze grootschalige werkzaamheden. Daarnaast is uit onder andere de netwerkanalyse (2007) gebleken dat naast bouwen van wegen tal van andere maatregelen nodig zijn om de Stadsregio Arnhem Nijmegen bereikbaar te houden. Het inzetten en promoten van het fietsgebruik in het forenzenverkeer is één van deze maatregelen. Naast de inzet van de fiets zijn er ook plannen ter verbetering van het hoogwaardige openbaar vervoer (in samenwerking met overheden, bedrijfsleven en openbaar ver voers ondernemers). Fiets en openbaar vervoer kunnen elkaar daarbij verder versterken. De fiets kan een prominentere rol gaan vervullen om de bereikbaarheid van de kerngebieden van de regio, zoals zichtbaar in de afbeeldingen 2 en 3, te verbeteren. Deze kaarten zijn ook weergegeven in bijlagen 1 en 2. Afbeelding 2 Dichtheid inwoners Afbeelding 3 Werkconcentraties (bron: Noordzuiden) 10 11

3 De Stadsregio kiest In afbeelding 2 is de dichtheid van de inwoners weergegeven. Daarbij is onderscheid te maken in: grote steden (Nijmegen, Arnhem; 145.000-160.000); voorsteden (Wijchen, Zevenaar, Elst, Duiven en Beuningen; 40.000-25.000); overige steden (< 25.000 inwoners). In afbeelding 3 zijn de voornaamste en dominante werkgebieden in de categorie zakelijke en financiële dienstverlening weergegeven. De Stadsregio Arnhem Nijmegen kenmerkt zich door agglomeraties en daarmee zijn de afstanden tussen woon en werkgebieden relatief klein. Op deze korte relaties (tot 15 km.) is een groot fietspotentieel. Met het realiseren van verschillende fietsmaatregelen wil de Stadsregio Arnhem Nijmegen dit fietspotentieel zo optimaal mogelijk benutten. De Stadsregio Arnhem Nijmegen kiest op hoofdlijnen voor het volgende: primair gericht op utilitaire relaties; creëren van snelfietsroutes voor forenzen; het verleiden van de (auto)mobilist om de fiets te nemen; aanbrengen van gelaagdheid in het fiets netwerk; het stimuleren van ketenmobiliteit door fietsvoorzieningen om en nabij OV-knopen te verbeteren. 3.1 Utilitaire en recreatieve fietsers Ten aanzien van het fietsgebruik zijn er twee soorten fietsers te onderscheiden: utilitaire fietsers en recreatieve fietsers. In deze paragraaf wordt een beschrijving gegeven van beide groepen en wordt aangegeven waarop de Stadsregio Arnhem Nijmegen voornamelijk inzet. 3.1.1 Utilitaire fietsers De doelgroep utilitair fietsverkeer bestaat voornamelijk uit de dagelijkse fietsers. Dit zijn de mensen die elke dag de fiets pakken om naar hun werk te fietsen of naar school te gaan. Het gebruik van de fiets is voor 12 13

DE STADSREGIO KIEST sommigen een gewoonte. Vaak zien we dat deze groep ook de fiets pakt voor andere verplaatsingen die minder vaak voorkomen zoals het fietsen naar een sportclub of het doen van boodschappen. Juist omdat het om dagelijkse verplaatsingen gaat kan door op deze groep in te spelen veel worden gewonnen. Denk aan minder verkeerscongestie, minder belasting voor het milieu, minder ziekteverzuim en meer mensen die zich vaak plezieriger voelen. 3.1.2 Recreatieve fietsers De recreatieve fietser is niet alleen een toerist die op vakantie is. Voor het grootste deel blijken het vaak zelfs de bewoners van de regio te zijn. Zij maken s avonds of op vrije dagen een zogenaamd lokaal ommetje. Daarnaast zijn er natuurlijk de dagtoeristen en de verblijfstoeristen. Deze doelgroep beslaat alle leeftijdscategorieën en dat betekent dat het wensenpakket sterk kan variëren. Denk bijvoorbeeld aan een jong gezin, mensen die willen mountainbiken, de wielrenners, het verliefde stel of het echtpaar dat nu met de VUT is en meer vrije tijd heeft. Kortom: een groot deel van onze samenleving kent de fiets op een prettige en leuke manier. 3.1.3 Het accent op utilitaire relaties De Stadsregio Arnhem Nijmegen is van mening dat in beginsel zowel het utilitaire als het recreatieve fietsgebruik moet worden gestimuleerd. Beide doelgroepen kennen echter vaak ook een eigen benadering en aanpak. Maar evenzeer zijn er ook momenten waarbij ze elkaar duidelijk versterken. Dat is logisch omdat recreatieve fietsers gebruik maken van utilitaire routes en andersom. Sommige routes zijn voor zowel utilitair gebruik als voor recreatief gebruik zeer in trek. Dit zijn dan vaak routes die door een prachtig gebied lopen en een directe verbinding bieden tussen twee kernen of steden. De Stadsregio Arnhem Nijmegen gaat voornamelijk inzetten op utilitaire routes omdat op deze fietsroutes veel kan worden gewonnen omdat het om dagelijkse verplaatsingen gaat. Voor het utilitaire fietsnetwerk worden de volgende basiskwaliteiten gesteld aan de infrastructuur: verkeersveiligheid is een randvoorwaarde waar aan voldaan moet worden, de principes van duurzaam veilig worden daarbij gehanteerd; de sociale veiligheid dient geborgd te zijn; de wegverharding dient comfortabel en voldoende breed te zijn. Bij voorkeur wordt gewerkt met asfalt en/of beton; samenhang tussen routes en bestemmingen (werk-, woongebieden, voorzieningen, recreatieve trekkers) moet logisch zijn; aantrekkelijkheid is van ondergeschikt belang, maar kan wel kansen bieden tot een meerwaarde; barrières dienen zoveel mogelijk geslecht te worden; fietsvoorzieningen nabij OV-knopen dienen kwalitatief en kwantitatief toereikend te zijn. 3.2 Hoogwaardige routes Veilige en directe fietsroutes zijn van het allergrootste belang. Als hoogwaardige fietsvoorzieningen worden nagestreefd, dan dienen er geen concessies te worden gedaan voor het creëren van die hoogwaardige fietsvoorzieningen. Het creëren van een rode loper moet het uitgangspunt zijn bij de belangrijkste hoofdfietsroutes. Om de hoogste kwaliteit die in de visie wordt voorgesteld te kunnen realiseren zullen flinke investeringen benodigd zijn. 3.2.1 Snelle routes voor de forenzen Voor de mate van fietsgebruik speelt de afstand die de fietser moet afleggen een belangrijke rol. Op dit moment wordt er in het stedelijke verkeer tot 5 kilometer reeds veel gefietst. Maar, op de routes van 5 tot 15 kilometer zijn nog veel fietsers te winnen. Deze afstanden komen neer op een fietstijd van gemiddeld 20 tot 45 minuten. Om het fietsen op deze afstanden daadwerkelijk te stimuleren is veel nodig. Het belangrijkste op deze routes is het aantal vertragende factoren (VRI s, spoorwegovergangen, kruispunten zonder voorrang, scherpe bochten en steile hellingen) zoveel mogelijk te beperken. De Stadsregio Arnhem Nijmegen kent een aantal uitgesproken trajecten en routes voor het utilitaire fietsverkeer, waar in meer en mindere mate sprake is van congestie en vertragingsproblemen. Op deze trajecten kan de fiets als tegenhanger voor de auto een grote(re) betekenis gaan vormen. Deze kansen dienen optimaal benut te worden door hoogwaardige routes aan te leggen. Zonder uitputtend te zijn gaat het bijvoorbeeld om (parallelle) routes zoals: Zevenaar Duiven Westervoort Arnhem (A12); Ellecom Rheden Velp Arnhem (A348); Renkum Oosterbeek Arnhem (N225); Wijchen Nijmegen (N324/N326); Beuningen Nijmegen (Van Heemstraweg); Nijmegen - Elst - Arnhem (RijnWaalpad); Nijmegen Bemmel Huissen - Arnhem (Ir. Molsweg). 14 15

DE STADSREGIO KIEST Belangrijk voor de utilitaire fietser zijn: directe en snelle verbindingen - corridors - tussen de kernen en voorzieningen onderling; veilige en comfortabele routes; goede aansluitingen op (stads)bruggen en (voet)veren (bijvoorbeeld de IJssel, Rheden- Giesbeek). 3.3 Mobilisten verleiden Het stimuleren van fietsers moet op een verleidende wijze plaatsvinden. De Stadsregio Arnhem Nijmegen wil het fietsen stimuleren door het leuker, plezieriger, veiliger, directer en aantrekkelijker te maken. Dit zijn ook de thema s die uit marktonderzoeken dominant naar voren komen waarom mensen graag de fiets willen pakken. In de Regionale Nota Mobiliteit Bundelen en Verknopen van de Stadsregio Arnhem Nijmegen wordt gesproken over de historisch zwaartepunten Arnhem en Nijmegen. Deze steden zijn de belangrijkste woon- en werklocaties in de regio en zijn daarom ook de belangrijkste herkomst- en bestemmingslocaties. Op de verbindingen naar deze steden liggen dus ook de grootste kansen voor de fiets. Om de (auto)mobilisten te verleiden de fiets te nemen dienen de fietsverbinding van en naar deze steden van hoge kwaliteit te zijn. Om de bereikbaarheid van de steden Arnhem en Nijmegen te vergroten kiest de Stadsregio Arnhem Nijmegen ervoor om te streven naar een substitutie van automobilisten naar fietsers, in het bijzonder voor het woonwerkverkeer en in de spitsperioden. De utilitaire verkeersstromen zijn dus het uitgangspunt voor het regionale hoofdfietsnetwerk. De Stadsregio Arnhem Nijmegen ziet de fiets als een serieus middel de bereikbaarheid van de regio te verbeteren. Door de Stadsregio Arnhem Nijmegen wordt primair in op de forens. Daarom kiest de Stadsregio ervoor een gelaagd netwerk te onderscheiden, waarbij kansrijke relaties en verbindingen voor de substitutie van auto naar fiets worden geprioriteerd. 3.4 Gelaagdheid van het fietsnetwerk Feitelijk kan overal gefietst worden. Dit kunnen vrijliggende fietspaden zijn dan wel wegen met gemengd verkeer. Dit betekent echter niet dat alle fietspaden en/of wegen even belangrijk zijn voor de fietsers. Zoals beargumenteerd in de vorige paragraaf kiest de Stadsregio Arnhem Nijmegen ervoor om heel gericht de aandacht te vestigen op die verbindingen waar de meeste substitiepotentie van auto naar fiets zit. Het resultaat is een fietsnetwerk dat onderscheid maakt tussen verschillende routes op basis waarvan door de Stadsregio Arnhem Nijmegen (financieel) geprioriteerd kan worden. Het fietsnetwerk is gebaseerd op de volgende lagenbenadering: 1. Fietsruggengraat 2. Primaire routes 3. Basisnetwerk Hoofdfietsnetwerk De Stadsregio Arnhem Nijmegen streeft in deze fietsvisie naar het realiseren/verbeteren van het regionale hoofdfietsnetwerk, waarbij het realiseren van de ruggengraten topprioriteit is. Daarnaast worden de primaire routes hoog geprioriteerd, evenals het realiseren van missing links op het utilitaire basisnetwerk. 3.4.1 Fietsruggengraat De eigenschappen van een fietsruggengraat zijn als volgt te omschrijven: deze routes dienen verbinden meerdere functies en voorzieningen, zoals woon-, werk- en schoollocaties; het zijn de drukst bereden routes op regionaal niveau; de routes vormen verbindingen tussen de steden Arnhem en Nijmegen en de zgn. voorsteden Duiven, Zevenaar, Elst, Huissen, Wijchen en Beuningen (steden met meer dan 25.000 inwoners); de ruggengraten ontsluiten alleen de OVknopen en stations met een bovenregionale functie; de inrichtingeisen en filosofie dienen op deze routes hoogwaardig te zijn (zie afbeelding 4 ter illustratie en inspiratie); op de ruggengraten worden géén concessies aan volledige topkwaliteit gedaan. 3.4.2 Primaire fietsroutes De eigenschappen van de primaire routes zijn als volgt te omschrijven: het gaat primair om verbindingen met een regionale betekenis, géén verbindingen met een puur lokale functie; het gaat veelal om druk bereden routes; de routes focussen zich op het verbinden van de belangrijkste kernen en de belangrijkste werklocaties; de primaire routes sluiten aan op de belangrijkste stations en regionale OV-knopen. op deze routes worden géén concessies op veiligheid en directheid gedaan, dit moet maximaal gefaciliteerd zijn; de inrichtingseisen liggen boven de basiskwaliteit, de zgn. basispluskwaliteit, de pluskwaliteit wordt vooral ingevuld met niet infra-voorzieningen (bijv. service op en langs de routes). 16 17

DE STADSREGIO KIEST Afbeelding 4 Illustratie inrichtingseisen fietsruggengraat 3.4.3 Basisnetwerk De eigenschappen van het basisnetwerk zijn als volgt te omschrijven: het basisnetwerk voorziet in alle regionale verbindingen; routes verbinden alle kernen, (voor)steden, en basisvoorzieningen met elkaar; regionale routes met goede aansluiting van de lokale fietsroutes; het basisnetwerk sluit aan op alle OV-knopen en stations; het basisnetwerk onderscheidt de belangrijkste functie van een route: utilitair of recreatief; het recreatieve netwerk is op basis van het knooppuntensysteem op; inrichting volgens de basiskwaliteit en kenmerken van duurzaam veilig; ontwerpconcessies in de openbare ruimte zijn mogelijk. Het basisnetwerk, waarbij onderscheid is gemaakt tussen utilitaire routes en recreatieve routes, is in bijlage 3 opgenomen in twee afzonderlijke kaarten. 3.5 Ketenmobiliteit In Nederland groeit het gebruik van de fiets als voortransportmiddel voor de trein. In vijf jaar tijd groeide het aantal fietsritten in het voortransport met ongeveer 46%. Voor geheel Nederland wordt het aandeel fiets in het voortransport door het Fietsberaad geschat op 39%. Op veel stations is hierdoor onvoldoende ruimte voor fietsen en nieuwe stallingen staan snel weer vol. De Stadsregio Arnhem Nijmegen investeert in samenwerking met ProRail en de gemeenten in de uitbreiding van fietsklemmen en -kluizen. Elk jaar worden er afspraken gemaakt over nieuwe locaties. De afgelopen tijd zijn onder andere de stallingen van Wijchen, Velp, Nijmegen Heyendaal, Oosterbeek en Zetten-Andelst uitgebreid. En er staat nog veel meer op de planning. In het natransport is het aandeel van de fiets met slechts 12% veel bescheidener. De Stadsregio Arnhem Nijmegen investeert in con cepten als OV-Fiets en bikedispenser. Zo wordt in samenwerking met de gemeente Duiven gewerkt aan de realisatie van de eerste ondergrondse bikedispenser van Nederland. Een concreet probleem voor de uitbreiding vormt veelal de beperkte hoeveelheid beschikbare fysieke ruimte op stations. Dit speelt bijvoorbeeld op Nijmegen Heyendaal, Nijmegen Centraal en Wijchen. In de toekomst moet worden gekeken naar meervoudig ruimtegebruik voor de fiets. Momenteel zijn al de dubbellaags fietsrekken op de markt verschenen, maar er zijn nog verdergaande concepten, zoals de fietsflat. 18 19

DE STADSREGIO KIEST 3.6 Hoofdfietsnetwerk Op basis van de uitgangspunten geformuleerd in de paragrafen 3.2, 3.3 en 3.4 is het hoofdfietsnetwerk vastgesteld door de Stadsregioraad. In afbeelding 5 is het hoofdfietsnetwerk weergegeven De meest recente versie van het fietsnetwerk is verkrijgbaar door contact op te nemen met de Stadsregio Arnhem Nijmegen of op www.destadsregio.nl/fietsvisie. 3.6.1 Wijzigingen in het netwerk Het fietsnetwerk zoals in deze fietsvisie wordt gepresenteerd kan, door nieuwe ontwikkelingen of de realisatie van nieuwe infrastructuur en/of woonwijken, aanpassing behoeven. Zowel de Stadsregio Arnhem Nijmegen als gemeenten en/of provincie kunnen voorstellen doen tot wijziging van het netwerk. Het College van Bestuur van de Stadsregio Arnhem Nijmegen beslist, op basis van de criteria geformuleerd in paragraaf 3.4, of een wijziging van het netwerk nodig is. Verzoeken tot wijziging van het netwerk dienen jaarlijks voor 1 december bij de Stadsregio Arnhem Nijmegen ingediend te worden. Het College van Bestuur van de Stadsregio Arnhem Nijmegen behoudt zich het recht voor om de subsidietoekenning aan projecten onderbouwd af te laten wijken van de fietsvisie en het hoofdfietsnetwerk. Afbeelding 5 Hoofdfietsnetwerk Stadsregio Arnhem Nijmegen 20 21

DE STADSREGIO PROGRAMMEERT 4 De Stadsregio programmeert 4.1 Programmeren In een visie dienen keuzes gemaakt te worden. Keuzes zijn nodig om tot een programma van fietsprojecten te komen. Op welke routes wordt als eerst in. In dit hoofdstuk wordt de visie beschreven voor de wijze waarop geprogrammeerd wordt. De verschillende gedefinieerde fiets routes hebben nu niet allemaal de gewenste kwaliteit en zullen, gelet op de beschikbare mid delen, ook niet tegelijk aangepakt kunnen worden. Er zullen dus de komende jaren keuzes gemaakt moeten worden over wanneer welke verbindingen aangepakt gaan worden om ook daadwerkelijk díe kwaliteit te gaan bieden die in de netwerkvisie is gepresenteerd. Om inzicht te krijgen in wanneer welke investeringen op welke verbindingen en routes gerechtvaardigd zijn, worden een aantal criteria als indicatie beschouwd. Op één of meer van deze criteria kan een route qua prioritering hoog of minder hoog scoren dan andere routes. De criteria zijn deels afgeleid van de criteria die worden gehanteerd bij Fiets filevrij!. Het gaat om de volgende criteria: potentieel gebruik; afstand; filekans; bestuurlijk commitment; kwaliteitsinvestering. 4.2 Uitwerking van de criteria Potentieel gebruik (pendelstromen): Een hoog potentieel is in beginsel een stevig vertrekpunt voor het aanleggen van hoogwaardige fietsroutes. Een hoog gebruik rechtvaardigt doorgaans investeringen. Voor het in beeld krijgen van het potentieel gebruik op (delen van) een fietsroute is gebruik gemaakt van de tabellen inkomende pendels gemeenten (bron: Stadsregio Arnhem Nijmegen). Daarbij zijn de pendelaantallen zoveel als mogelijk logisch verdeeld over de relaties en het netwerk. Per route is een cumulatieve opbouw gekozen richting de grote steden Arnhem en Nijmegen (de zgn. historische zwaartepunten). De pendels geven een goede indicatie van mobiliteitsstromen en geven daarmee het potentiële gebruik van de fietsrelatie aan. Afstand (in km s): De afstand van de route is van belang voor twee zaken: het fietsgebruik en de kosten van de route. Bekend is dat in de afstand tot 7,5 km 36% van het aantal verplaatsingen in die afstandsklasse per fiets wordt afgelegd. In afstandsklasse van 7,5 tot 15 km is het aandeel fiets in de verplaatsingen al gezakt tot 16% en op afstanden langer dan 15 km. neemt het fietsgebruik verder af. Met de fietsvisie en de ontwikkeling van het hoofdnetwerk hoopt de stadsregio ook op de langere afstanden meer fietsers aan te trekken. Conclusie is dat fietsroutes vooral kansrijk zijn op relaties tot 15 km, bij de programmering van potentiële routes dient met dit gegeven rekening gehouden te worden. Daarnaast is de afstand van een route van belang om de verwachte kosten van die route te bepalen. Algemeen geldt dan ook: des te langer de route, des te meer kosten er gemaakt moeten worden. File-/congestiekans: Het doel van de fietsvisie is de regionale bereikbaarheid te verbeteren door het gebruik van de fiets te bevorderen. Dit effect is het grootst op filegevoelige trajecten. Op deze trajecten is de kans groter dat men overstapt op de fiets door het tijdverlies dat automobi listen ervaren in de file. Voor het criterium filekans zijn indicatief drie niveaus gehanteerd, gebaseerd op omvang, frequentie en intensiteit van filevorming en congestie: kans laag : geen noemswaardige file of congestiekans op de relatie; 22 23

Bijlage 1 Bevolkingsdichtheid Stadsregio kans gemiddeld : regelmatige filevorming en congestie op de relatie; kans hoog : dagelijkse files. Bestuurlijk commitment: Om fietsroutes die (gemeente)grens overschrijdend zijn gezamenlijk aan te leggen en tot uitvoering te brengen zal samenwerking de voornaamste sleutel zijn. De mate waarin één of meer gemeenten de (politieke) krachten weten te bundelen beïnvloed de kans om op redelijke termijn succesvol een grensoverschrijdende route aan te leggen. Voor het criterium bestuurlijk commitment zijn de volgende statussen te onderscheiden: in gang ; nog niet in gang ; nvt. sinvestering ( /km): Voor de verschillende routedelen is bepaald welke investering vereist is om de gewenste kwaliteit te bewerkstelligen. De volgende kengetallen zijn gehanteerd: basisroutes: 200.000 per km fietspad; primaire routes: 400.000 per km fietspad; ruggengraat: 600.000 per km/fietspad. Deze kengetallen zijn gebaseerd op diverse recente projecten en investeringen die daarmee gemoeid waren. Nijmegen Wijchen is bijvoorbeeld recentelijk al als snelfietsroute uitgevoerd. Hier zijn wellicht nog enkele lokale verbeteringen wenselijk die een beperkte(re) investering vergen. Aan de hand van de door de gemeenten ingevulde kwaliteitsscan voor het hoofdfietsnetwerk (quickscan), kan grofweg bepaald worden welke kwaliteitsinvestering gepleegd moet worden om de gewenste kwaliteit te bereiken conform de netwerkvisie. Voor het basisnetwerk is deze kwaliteitsscan overigens niet uitgevoerd. 4.3 Toepassing programmering In de bijlagen is een document opgenomen waarbij voor de verschillende routes deze criteria zijn ingevuld, toegepast en uitgewerkt. Dit document dient te worden gezien als een dynamisch document dat continue geactualiseerd moet worden als er keuzes voorliggen en om investeringen te rechtvaardigen. Het document is een momentopname van januari 2010. De criteria kunnen in de loop der tijd aangevuld en/of gewijzigd worden. De kwaliteitsscan is in de meeste gevallen volledig ingevuld, maar er zijn op deeltrajecten (gemeenten) nog inventarisaties nodig. 24 25

Bijlage 2 Werkgelegenheid Stadsregio 26 27

Bijlage 3 Fietsnetwerken (basisnetwerk: recreatief en utilitair) 28 29

BIJLAGE 3 Fietsnetwerk (basisnetwerk: recreatief) Voor een versie van hogere kwaliteit zie www.destadsregio.nl/fietsvisie 30 31

BIJLAGE 3 Fietsnetwerk (basisnetwerk: utilitair) Voor een versie van hogere kwaliteit zie www.destadsregio.nl/fietsvisie 32 33

Bijlage 4 Ingevulde, toegepaste en uitgewerkte programmering 34 35

BIJLAGE 4 Opdeling routes Route 1 Doesburg - Ellecom - Rheden - Arnhem Als raamwerk voor het meerjarenprogramma is de netwerkvisie - de fietsruggengraten en de primaire fietsroutes - opgedeeld in 14 routes, waarbij Arnhem en Nijmegen - als historische zwaartepunten als begin c.q. eindpunten zijn gehanteerd. De volgende 14 routes zijn voor de meerjarenprogrammering als opdeling gehanteerd: 2920 690 1. Doesburg Ellecom Rheden Arnhem; 2. Doesburg Giesbeek Westervoort Arnhem; 3. Giesbeek Duiven; 4. Didam Zevenaar Duiven Arnhem; 5. Herwen Babberich Zevenaar duiven Westervoort Arnhem; 6. Renkum Oosterbeek Arnhem; 7. Huissen Arnhem; 8. Elst Bemmel; 9. Huissen Bemmel Nijmegen; 10. Beuningen Nijmegen; 11. Wijchen Nijmegen; 12. Cuijk Malden Nijmegen; 13. Cuijk Nijmegen; 14. Rijnwaalpad (Arnhem Nijmegen); reeds in uitvoering. 5040 Routedeel Potentieel gebruik Afstand (km) File / Congestie kans (Bestuurlijke) Commitment Doesburg - Ellecom 690 4,2 gemiddeld Nog niet in gang s Investering (x 1 mln) Dieren - Rheden 2920 6,3 gemiddeld N.v.t. 2,52 Rheden - Arnhem 5040 9,0 gemiddeld Nog niet in gang 1,68 4,78 36 37

BIJLAGE 4 Route 1 Doesburg - Ellecom - Rheden - Arnhem Route 1 Doesburg - Giesbeek - Westervoort - Arnhem Routedeel: fietsruggengraat (grens Velp) station Dieren Routedeel langs wegcat.: GOW en ETW GOW vrijliggend cf DV: grotendeels vrijliggend, klein deel (centrum de Steeg) aanliggend ETW: ingericht cf DV: deels vrijliggend, deels parallelweg en deels onverhard Globale vertraging: onbekend GOW-kruisingen niet DV: 0 VRI geregeld; wachttijd onbekend ETW-kruisingen fietsers geen voorrang: 2 2 rotondes Verlichting: deels Bewegwijzering: ja Schuil mogelijkheden: deels Overige voorzieningen: Fietsenmaker in Rheden RO-procedure: nvt Grondaankoop: nvt Routedeel: Ellecom - Doesburg (tot brug over de IJssel) Routedeel langs wegcat.: GOW GOW vrijliggend cf DV: deels enkel vrijliggend fietspad in 2 richtingen, deels parallelweg en deels onverhard Globale vertraging: <20sec/km GOW-kruisingen niet DV: 1 1 ongeregelde oversteek over provinciale weg; alleen fietsers richting Doesburg dienen hier over te steken Verlichting: nee Bewegwijzering: ja RO-procedure: nvt Grondaankoop: nvt Routedeel: Willemsplein - gemeentegrens Rheden Traject: deels bestaand, deels nieuw Routedeel langs wegcat.: GOW GOW vrijliggend cf DV: nee, deels door winkelstraat, deels op ventweg (zuid) en fietspad (noord), deels op suggestiestrook, deels geen voorziening, maar ook delen open verharding Globale vertraging: onbekend GOW-kruisingen niet ongelijkvloers: 15 Bewegwijzering: deels Service: nee Overige voorzieningen: station Velperpoort RO-procedure: onbekend Grondaankoop: onbekend Overig: is vooral afhankelijk van uitgangspunten; bij ongelijkvloerse kruisingen in mijn ogen niet realiseerbaar Routedeel: gemeentegrens Arnhem - primaire fietsroute (oostgrens Velp) Traject: Arnhemsestraatweg tussen Nordlaan en Ommershofslaan; reconstructie (2010) Routedeel langs wegcat.: GOW GOW vrijliggend cf DV: nee, grotendeels aanliggend (centrumgebied) en daarbuiten vrijliggend Globale vertraging: onbekend GOW-kruisingen niet ongelijkvloers: 4 3 VRI geregelde kruisingen, 1 rotonde Bewegwijzering: ja Schuil mogelijkheden: deels Service: nee Overige voorzieningen: fietsenstallingen RO-procedure: onbekend Grondaankoop: onbekend Overig: bij genoemde reconstructie wellicht grondaankoop nodig 38 39

BIJLAGE 4 Route 2 Doesburg - Giesbeek - Westervoort - Arnhem Route 2 Doesburg - Giesbeek - Westervoort - Arnhem 8195 480 1090 Routedeel Potentieel gebruik Afstand (km) File / Congestie kans (Bestuurlijke) Commitment Doesburg - Giesbeek 1090 6,0 laag Nog niet in gang Giesbeek - Westervoort 480 6,0 gemiddeld Nog niet in gang Westervoort - Arnhem 8195 5,1 gemiddeld Nog niet in gang s Investering (x 1 mln) 2,40 2,40 2,04 Routedeel: N338 - centrum Doesburg Traject: reconstructie bestaande route, buitengebied Bingerdenseweg Routedeel langs wegcat.: GOW GOW vrijliggend cf DV: fietssuggestie 1,25 meter breed Globale vertraging: < 20km/u GOW-kruisingen niet DV: 0 Bewegwijzering: ja RO-procedure: nee Grondaankoop: nee Routedeel: gemeentegrens Zevenaar - parallel aan N338 Traject: geheel nieuwe route Routedeel langs wegcat.: GOW GOW vrijliggend cf DV; ja overwegend 1x 3,5m Globale vertraging: < 20km/u GOW-kruisingen niet DV: 0 Bewegwijzering: ja RO-procedure: ja Grondaankoop: nee Overig: eigendom provincie 40 41

BIJLAGE 4 Route 2 Doesburg - Giesbeek - Westervoort - Arnhem Route 2 Doesburg - Giesbeek - Westervoort - Arnhem Routedeel: PM Traject: PM Routedeel langs wegcat.: PM GOW vrijliggend cf DV: PM PM PM GOW-kruisingen niet ongelijkvloers: PM Verlichting: PM Bewegwijzering: PM Schuil mogelijkheden: PM Service: PM Overige voorzieningen: PM RO-procedure: PM Grondaankoop: PM Routedeel: gemeentegrens Duiven - gemeentegrens Doesburg Traject: provincie wegbeheerder Routedeel langs wegcat.: GOW, N338 GOW vrijliggend cf DV; ja overwegend 2x2,5m Globale vertraging: < 20km/u GOW-kruisingen niet DV: 1 Verlichting: nee Bewegwijzering: ja RO-procedure: nee Grondaankoop: nee Overig: kruising Mariendaalseweg / Bingerdenseweg: op dit moment (okt 2009) planvorming; nog geen overeenstemming Routedeel: fietsruggengraat Velp - gemeentegrens Westervoort Traject: reconstructie bestaande route. Routedeel langs wegcat.: noch GOW, PM PM Globale vertraging: onbekend GOW-kruisingen niet DV: PM ETW-kruisingen fietsers geen voorrang: Verlichting: PM Bewegwijzering: PM Schuil mogelijkheden: PM RO-procedure: PM Grondaankoop: PM Routedeel: primaire fietsroute parallel A12 van gemeentegrens tot gemeentegrens Traject: betreft een vrijliggend fietspad langs de brug over de IJssel. Routedeel langs wegcat.: stroomweg Globale vertraging: onbekend GOW-kruisingen niet DV: 0 Bewegwijzering: ja RO-procedure: onbekend Grondaankoop: onbekend 42 43

BIJLAGE 4 Route 3 Giesbeek - Duiven Route 3 Giesbeek - Duiven 690 Routedeel Potentieel gebruik Afstand (km) File / Congestie kans Veerpont/Giesbeek - Duiven (Bestuurlijke) Commitment s Investering (x 1 mln) 690 6,3 Laag Onbekend 2,52 Routedeel: PM Traject: PM Routedeel langs wegcat.: PM GOW vrijliggend cf DV: PM PM PM GOW-kruisingen niet ongelijkvloers: PM Verlichting: PM Bewegwijzering: PM Schuil mogelijkheden: PM Service: PM Overige voorzieningen: PM RO-procedure: PM Grondaankoop: PM Routedeel: primaire fietsroute - gemeentegrens Duiven Traject: bestaande route, verbetering kruising N338 wenselijk; geen direct voornemen gemeente/provincie Routedeel langs wegcat.: ETW ETW ingericht cf DV; vrijliggend fietspad 1x3m. GOW-kruisingen niet DV: 1 oversteekvoorziening over N338 ontbreekt; fietser wordt geleid naar naastgelegen rotonde (275 m), doch fietsers naar Rhederlaag volgen dit niet ETW-kruisingen fietsers geen voorrang: 1 Verlichting; ja Bewegwijzering: nee Globale vertraging: < 20km/u RO-procedure: nvt Grondaankoop: nvt Overig: nog geen planvorming 44 45

BIJLAGE 4 Route 4 Didam - Zevenaar - Duiven - Westervoort - Arnhem (A12 - bedrijvenroute) Route 4 Didam - Zevenaar - Duiven - Westervoort - Arnhem (A12 - bedrijvenroute) 8195 3475 4670 2430 Routedeel Potentieel gebruik Afstand (km) File / Congestie kans (Bestuurlijke) Commitment Didam - Zevenaar 2430 4,1 Hoog Nog niet in gang Zevenaar - Duiven 4670 4,3 Hoog Nog niet in gang Duiven - Westervoort 3475 3,8 Hoog Nog niet in gang Westervoort - Arnhem 8195 5,1 Hoog Nog niet in gang s Investering (x 1 mln) 1,64 1,72 1,52 2,04 Routedeel: Parallel aan A12 tot nieuw station in Zevenaar Traject: deels bestaand, deels nieuw Routedeel langs wegcat.: ETW en solitair fietspad ETW ingericht cf DV: combinatie van alles, verkeersluw, fietsstroken, solitair, geen voorzieningen, nieuw aanleg Globale vertraging: onbekend GOW-kruisingen niet DV: 1 ETW kruisingen fietsers geen voorrang: 16 Bewegwijzering: deels RO-procedure: ja Grondaankoop: onbekend Overig: planvorming moet voor een groot deel nog plaatsvinden. Voor de spoorkruising bij het station Zevenaar Oost is inmiddels een Spodo-subsidie toezegging ontvangen Routedeel: Gemeente grens Zevenaar - Didam Traject: anders Geen voornemen tot aanpassing Routedeel langs wegcat.: GOW GOW vrijliggend cf DV: ja, deels op weg deels vrijliggend 2x 2,5m Deel asfalt en deel beton Globale vertraging: onbekend GOW-kruisingen niet DV: 0 ETW kruisingen fietsers geen voorrang: 4 Bewegwijzering: ja Overige voorzieningen: geen RO-procedure: onbekend Grondaankoop: onbekend 46 47

BIJLAGE 4 Route 4 Didam - Zevenaar - Duiven - Westervoort - Arnhem (A12 - bedrijvenroute) Route 4 Didam - Zevenaar - Duiven - Westervoort - Arnhem (A12 - bedrijvenroute) Routedeel: Westervoortsebrug - gemeentegrens Duiven Traject: anders Geen voornemen tot aanpassing Routedeel langs wegcat.:gow GOW vrijliggend cf DV: vrijliggend links en rechts naast GOW Globale vertraging: >20sec/km GOW-kruisingen niet DV: Bewegwijzering: ja RO-procedure: PM Grondaankoop: PM Routedeel: centrum Zevenaar Traject: reconstructie bestaande route, deel buiten de bebouwde kom is provincie wegbeheerder Routedeel langs wegcat.: GOW GOW vrijliggend cf DV: ja, overwegend 2x2,5m Globale vertraging: >20sec/km GOW kruisingen niet DV: 3 Gemiddeld meer dan 30sec. (hoofd-auto-ontsluitingsroutes) Bewegwijzering: ja RO-procedure: nvt Grondaankoop: onbekend Routedeel: fietsruggengraat Velp - gemeentegrens Westervoort Traject: reconstructie bestaande route Routedeel langs wegcat.: noch GOW, PM PM Globale vertraging GOW-kruisingen niet DV: PM ETW-kruisingen fietsers geen voorrang: PM Verlichting: PM Bewegwijzering: PM Schuil mogelijkheden: PM RO-procedure: PM Grondaankoop: PM Routedeel: primaire fietsroute parallel A12 van gemeentegrens tot gemeentegrens Traject: betreft een vrijliggend fietspad langs de brug over de IJssel. Routedeel langs wegcat.: stroomweg Globale vertraging: onbekend GOW-kruisingen niet DV: 0 Bewegwijzering: ja RO-procedure: onbekend Grondaankoop: onbekend 48 49

BIJLAGE 4 Route 5 Herwen - Babberich - Zevenaar - Duiven - Westervoort - Arnhem (Snelfietsroute De Liemers) Route 5 Herwen - Babberich - Zevenaar - Duiven - Westervoort - Arnhem (Snelfietsroute De Liemers) 7910 4170 2680 440 440 Routedeel Potentieel gebruik Afstand (km) File / Congestie kans (Bestuurlijke) Commitment s Investering (x 1 mln) Herwen - Babberich 440 3,9 Laag In gang 1,56 Babberich - Zevenaar 440 3,5 Laag N.v.t. 1,84 Zevenaar - Duiven 2680 4,8 Laag In gang 2,88 Duiven - Westervoort 4170 3,5 Hoog In gang 2,10 Westervoort - Arnhem 7910 4,4 Hoog Nog niet in gang 2,64 Routedeel: Station Zevenaar - gemeentegrens Rijnwaarden Traject: reconstructie bestaande route, Provincie is wegbeheerder N336 en N811; gemeente tussen station en N336 Routedeel langs wegcat.: GOW GOW: vrijliggend cf DV: deels vrijliggend (Ringbaan Zuid), deels aanliggend (Aerdtseweg) en gedeeltelijk fietstrook (Witte Kruis) Globale vertraging: <20sec/km GOW-kruisingen niet DV: PM Fietsers zijn muv 3 rotondes overal voorrangsgerechtigd; veel aansluitingen zijn niet DV, veel uitritten Bewegwijzering: ja RO-procedure: onbekend Grondaankoop: onbekend Overig: voor het deel N336 vindt onderzoek plaats met gemeente naar toekomstige verkeersfunctie en opname in regionaal wegennet. Voor Aerdtseweg vindt momenteel planvorming plaats door provincie Routedeel: Gemeentegrens Zevenaar - Herwen Traject: reconstructie bestaande route, In 2010 worden de aanliggende fietsstroken vervangen door vrijliggende fietspaden. Nabij bruggen worden barrières tussen het fietspad en de rijbaan aangebracht Routedeel langs wegcat.: GOW, GOW; vrijliggend cf DV Globale vertraging: Onbekend GOW-kruisingen niet DV: 0 ETW-kruisingen fietsers geen voorrang: 1 Bewegwijzering: ja Overige voorzieningen: geen RO-procedure: ja Grondaankoop: ja Overig: wordt in 2010 gerealiseerd door provincie Gelderland, is recessieproject uit fietspadenplan provincie 50 51

BIJLAGE 4 Route 5 Herwen - Babberich - Zevenaar - Duiven - Westervoort - Arnhem (Snelfietsroute De Liemers) Route 5 Herwen - Babberich - Zevenaar - Duiven - Westervoort - Arnhem (Snelfietsroute De Liemers) Routedeel: PM Traject: PM Routedeel langs wegcat.: PM GOW vrijliggend cf DV: PM PM PM GOW-kruisingen niet ongelijkvloers: 0 Verlichting: PM Bewegwijzering: PM Schuil mogelijkheden: PM Service: PM Overige voorzieningen: PM RO-procedure: PM Grondaankoop: PM Routedeel: Gemeentegrens Duiven - tot aan station Zevenaar Traject: deels bestaand en deels nieuw Routedeel langs wegcat.: GOW en ETW GOW vrijliggend cf DV: ja, solitair fietspad langs GOW (Ringbaan Zuid) met breedte 3,00meter (tweerichtingen) ETW vrijliggend cf DV: op rijbaan, solitair fietspad nieuw aan te leggen Globale vertraging: onbekend GOW-kruisingen niet ongelijkvloers: 1 VRI-regeling gekoppeld aan spoorovergang ETW kruisingen fietsers geen voorang: 1 Kruising met GOW Verlichting; deels Bewegwijzering; deels Service: nee RO-procedure: Ja Grondaankoop: Ja Routedeel: Berekuil - gemeentegrens Westervoort Traject: wij leggen niets aan, bestaande route kan worden gebruikt Routedeel langs wegcat.: GOW, ETW en anders GOW vrijliggend cf DV: PM ETW: ingericht cf DV: PM Solitair Deels asfalt, deels open verharding Globale vertraging: >15sec/km GOW-kruisingen niet ongelijkvloers: 10 Fietsroute heeft overal voorrang Bewegwijzering: ja Service: nee RO-procedure: nee Grondaankoop: nee Overig: geen maatregelen op Arnhems grondgebied Routedeel: gemeentegrens Arnhem - gemeentegrens Duiven Traject: deels bestaand en deels nieuw, aangemeld voor project snelfietsroute Routedeel langs wegcat.: GOW, ETW, en solitair fietspad GOW vrijliggend cf DV; ja, in 2 richtingen 4m breed ETW vrijliggend cf DV ja, in 2 richtingen 4m breed Solitair; 2 richtingen 4 meter breed Globale vertraging: onbekend GOW-kruisingen niet ongelijkvloers: 2 ETW-kruisingen fietsers geen voorang: 1 Verlichting: deels Bewegwijzering: deels Service: nee RO-procedure: onbekend Grondaankoop: onbekend 52 53

BIJLAGE 4 Route 6 Renkum - Oosterbeek - Arnhem Route 6 Renkum - Oosterbeek - Arnhem 1300 2600 Routedeel Potentieel gebruik Afstand (km) File / Congestie kans (Bestuurlijke) Commitment s Investering (x 1 mln) Renkum - Oosterbeek 1300 4,2 Laag N.v.t. 2,52 Oosterbeek - Arnhem 2600 7,8 Laag Nog niet in gang 4,08 Routedeel: fietsruggegraat - Renkum Traject: reconstructie bestaande route Routedeel langs wegcat.: GOW Als GOW vrijliggend cf DV; ja, fietsstroken Globale vertraging: >20sec/km GOW-kruisingen niet DV: 2 Verlichting: deels Bewegwijzering: ja Schuil mogelijkheden: deels Overige voorzieningen: Winkelvoorzieningen, restaurants RO-procedure: nee Grondaankoop: onbekend Overig: liggen (deels) op gebied provincie Gelderland Routedeel: gemeente grens Arnhem - richting Renkum Traject: reconstructie bestaande route, Comfortverbetering Benedendorpsweg, Oosterbeek Routedeel langs wegcat.: ETW GOW vrijliggend cf DV: Fiets(suggestie)stroken aan weerszijden van de weg Nu klinkerverharding, maar dit wordt zeer waarschijnlijk asfalt Globale vertraging: <15sec/km GOW-kruisingen niet DV: 10 Voorrangsweg, dus de vertraging is minimaal ETW-kruisingen fietsers geen voorrang: 1 Bewegwijzering: nee Schuil mogelijkheden: deels Service: nee Overig: directe aansluiting op de Drielse veer RO-procedure: nee Grondaankoop: nee Overig: Financiën. Uitvoering mede afhankelijk MIG-subsidie 54 55