Kadernota Participatie en Inkomen Raadsinformatieavond 14 januari 2014
Opbouw 1. Urgentie/aanleiding 2. Gekozen insteek en proces 3. Drieledige veranderstrategie a. Versterken bedrijvigheid en stimuleren ondernemerschap b. Nieuw ondersteuningsmodel c. Succes smeden met onderwijs 4. Financiële opgave
Urgentie/aanleiding Ambitie: Utrecht is een vitale stad, waar zoveel mogelijk mensen kunnen werken naar vermogen. Ook mensen met een arbeidsbeperking Veranderende context vraagt om nieuwe benadering: Impact van de crisis voelbaar op de Utrechtse arbeidsmarkt Komst Participatiewet: vanaf 1 januari 2015 Groeiende gemeentelijke doelgroep (+ 1.500 mensen in 6 jaar) Minder middelen, door kortingen op WSW en Participatiebudget In brede sociaal domein grote transities (MnV, Zorg voor jeugd)
Nog even kort de P-wet 1. Grotere doelgroep (ruim 1.600 extra bijstandsgerechtigden tussen 2015-2020) Aanscherping Wajong + herkeuring zittende Wajongers + stop op instroom WSW 2. Dichtzetten WSW Vanaf 2015 stopt instroom Rijksbudget voor zittend bestand krimpt (van ca. 26.000 naar 22.700 per SW-er) Wel nieuwe voorziening voor beschut werk (regelgeving hierover nog niet helder) 3. Nieuw instrument: loonwaarde-systematiek Nieuw = uitkeringsbudget inzetten voor LKS (bij groep met lage loonwaarde) UWV krijgt rol bij bepalen doelgroep, loonwaardemeting on the job Doel: kapitaliseren wat mensen wel kunnen Subsidie max 70% WML, salaris minimaal WML 4. Sociaal akkoord Baangarantie voor mensen met arbeidsbeperking (125.000 banen) Afspraken regionaal met sociale partners (35 regionale werkbedrijven) 5. Wetsvoorstel WWB Maatregelen Uitvoering van de WWB wordt strenger, minder ruimte voor maatwerk o.a. 4 weken zoektermijn, tegenprestatie, 3 maanden sanctie, kostendelersnorm
Impact Participatiewet = de schaar 1. Grotere opgave (groep met arbeidsbeperking erbij) + 2. Minder budget 3. Veranderende context (crisis, vergrijzing, flexibilisering, etc.) = Nieuwe aanpak nodig
Gekozen insteek Breed ingestoken Integrale benadering (EZ, W&I, Onderwijs, MO) Brede visie op economie, werkgelegenheid, participatie en inkomen Veranderende rol van de overheid Partnerschap, netwerken, regionale samenwerking Aansluiten bij het ondernemerschap in de samenleving Resultaat = 3-ledige veranderstrategie (volgende sheet)
Veranderstrategie 1. Versterken bedrijvigheid Gebruik maken van de kansen die de Utrechtse economie biedt om te zorgen voor voldoende banen. 2. Mensen aan de slag Veel meer aansluiten op het ondernemerschap dat er in de stad is om te zorgen voor meer werkgelegenheid (MVO, maatschappelijk ondernemers). Nieuw ondersteuningsmodel dat daar de ruimte voor moet bieden 3. Succes smeden met onderwijs Werkloosheid zoveel mogelijk aan de voorkant aanpakken, door te investeren in de aansluiting vanuit het onderwijs naar de arbeidsmarkt De 3 lijnen versterken elkaar onderling
Leidende principes
Totstandkoming en planning Afstemming met werkgeverspartijen (o.a. UDB, EBU) Afstemming met ketenpartners Afstemming met regio Afstemming met clientenraden Kadernota is nadrukkelijk vertrekpunt om gesprek voort te zetten tbv verdere uitwerking (uitvoeringsplan) Planning Wetsvoorstel openbaar sinds begin december 2013 Kamerbehandeling eerste helft van 2014 Kadernota in Cie M&S (23 januari) en gemeenteraad (half februari) Uitvoeringsplan voor de zomer gereed Ingangsdatum P-wet = 1 januari 2015
Lijn 1: Versterken bedrijvigheid Versterken bedrijvigheid is de beste manier om te zorgen voor meer werk Utrechtse economie biedt veel kansen 1. Versterken partnerschap met werkgevers Acquisitie intensiveren Integraal accountmanagement (+ vertalen naar goede dienstverlening/maatwerk) Stimuleren (nieuw) ondernemerschap Stimuleren maatschappelijk ondernemers (social enterprises) 2. Onze eigen investeringskracht benutten (500 a 600 miljoen per jaar) 3. Zelf het goede voorbeeld geven (90 mensen met arbeidsbeperking extra in dienst) 4. Social return 5. Strategische coalities met werkgeverspartijen (netwerken) 6. Sectorplannen (snel actie ondernomen) 7. Regionale samenwerking met sociale partners (en met de regiogemeenten)
Lijn 2: Mensen aan de slag
Nieuw ondersteuningsmodel Arrangement 1 (groep met loonwaarde 80%-plus) - Intensieve bemiddeling (groepsgewijs, ism uitzendbureau s), korte interventies - Doorstroom op peil houden, anders lopen uitgaven I-deel op - waar nodig ondersteuning werkgevers met no-risk polis of tijdelijke jobcoaching Nieuw: : Financiering voor deze groep uit revolverend fonds! Arrangement 2 (groep met loonwaarde 50%-80%) - Benutten nieuwe loonwaarde-systematiek -In plaats van uitkering wordt geld ingezet voor compenseren wg (via LKS) - Inzet P-budget voor begeleiding en ondersteuning
Nieuw ondersteuningsmodel Arrangement 3 (Groep met loonwaarde < 50%) - Mogelijk in staat om door te groeien naar betaald werk - Ontwikkelen via werken met behoud van uitkering (tijdelijk) -Kapitaliseren collectief verdienvermogen: maatschappelijke ondernemer verdient begeleidingskosten terug - Ook eventuele nieuwe voorziening beschut werk Arrangement 4 (Groep met loonwaarde < 30%) - Geen perspectief op betaald werk, wel meedoen naar vermogen - Maatwerk, overlap met MnV: - Sociale prestatie - Arbeidsmatige activering - Dagverzorging - Laagdrempelig particiaptie voor sociaal kwetsbare inwoners
Lijn 3: Succes smeden met onderwijs Opleiden voor de toekomstige arbeidsmarkt - Strategische agenda ism werkgevers en onderwijs Zeer kwetsbare leerlingen zoveel mogelijk perspectief bieden op werk -Door al in het onderwijs te werken aan toeleiding naar arbeidsmarkt (overgangsmomenten) -Met name leerlingen uit speciaal onderwijs en laagste niveau MBO (entreeopleiding) 50% van Wajongers heeft achtergrond in het speciaal onderwijs
Financiele opgave 1. Revolverend fonds - Eenmalig 5 miljoen (overschot I-deel) per jaar besteding max. 1,5 miljoen - Stimuleert uitstroom uit bijstand = nieuwe besparing op I-deel - Ook stimuleren extra werkgelegenheid (vergroot uitstroomkansen) - Geld vrij op P-budget voor de meer kwetsbare groepen (loonwaarde < 80%) 2. Taakstelling armoede (1,774 mln) - Extra rijksmiddelen (3,79 mln) vs. extra uitgaven (2,35 mln) - Resterende taakstelling: 0,331 miljoen structureel (geprognoticeerd) - Rijksmiddelen komen jaar eerder, eenmalige meevaller in 2014 van 1,575 miljoen - Meevaller inzetten voor invullen taakstelling (2015 t/m 2018) 3. Dekking voor Uitbreiding U-pas vanaf 2016 (0,986 mln) - Synergievoordeel bij UW op uitvoeren werktraining (0,4 mln) - Besparing op uitvoering U-pas (0,1 mln) - Resterende bedrag (0,486 mln) ten laste van sociaal deelfonds
Planning Voor Utrecht - Kadernota in Cie M&S (23 januari) en gemeenteraad (half februari) - Kadernota is nadrukkelijk vertrekpunt om gesprek voort te zetten tbv verdere uitwerking (uitvoeringsplan) - Uitvoeringsplan voor de zomer gereed Landelijk - Wetsvoorstel openbaar sinds begin december 2013 - Aanvullingen volgen begin 2014 (o.a. nieuwe voorziening beschut werk) - Kamerbehandeling voorjaar/zomer 2014 - Ingangsdatum Participatiewet 1 januari 2015