Monitor Standard Business Reporting September 2013 Ondernemers
Inhoudsopgave 1. Doelstelling 2. Onderzoeksverantwoording Monitor Standard Business Reporting Rapportage Ondernemers 3. Samenvatting en aanbevelingen 4. Achtergrondkenmerken doelgroep. De huidige praktijk 6. Bekendheid en kennis SBR Veldkamp Bart Koenen Ingmar Doeven 7. Draagvlak en houding 8. Huidige praktijk September 2013 2
Doelstelling Vanaf 1 januari 2014 moeten organisaties die zelf hun aangiften omzetbelasting (OB) en Intracommunautaire prestaties (ICP) system-to-system verzorgen, deze aangiften via Standard Business Reporting (SBR) en Digipoort gaan doen. De Belastingdienst en Logius hebben in het kader van deze invoering behoefte aan inzicht in de kennis, de houding en het gebruikersgedrag van deze organisaties met betrekking tot SBR. Om dit inzicht te verkrijgen heeft Bureau Veldkamp in opdracht van de Belastingdienst in augustus 2013 een monitoronderzoek uitgevoerd onder 274 organisaties die zelf hun aangiften OB en ICP verzorgen. Het betreft hier de tweede meting. Begin maart 2013 heeft de nul-meting plaatsgevonden onder 271 organisaties. In deze highlights worden de resultaten van beide metingen met elkaar vergeleken. Met de inzichten die hieruit voortkomen, kunnen de Belastingdienst en Logius de invoering van SBR onder ondernemers goed laten verlopen en eventuele knelpunten of problemen tijdig signaleren en oplossen. Dit monitor-onderzoek moet antwoord geven op drie centrale vragen: Wat weet de doelgroep over SBR? Wat is hun houding ten opzichte van de invoering van SBR? Hoe gaat men in de praktijk om met SBR of hoe verwacht men er n de toekomst mee om te gaan? 3
Onderzoeksverantwoording (1/2) De 1-meting van de SBR Monitor is uitgevoerd in de periode van 19 augustus tot en met 4 september 2013. Voor deze nulmeting zijn 1.24 (financiële) directies benaderd van organisaties die zelf hun aangiften omzetbelasting (OB) en Intracommunautaire prestaties (ICP) system-to-system doen. De steekproef is afkomstig van de Belastingdienst. De data zijn op schriftelijke wijze en via een online enquête verzameld. In totaal hebben 288 respondenten deelgenomen aan het onderzoek, de respons lag hiermee op 23%. Dit is iets hoger dan de nul-meting in maart 2013 toen de respons op 21% lag. Na afronding van de dataverzameling zijn de resultaten herwogen. Het achtergrondkenmerk waarop gewogen is, is de wijze waarop de organisatie of onderneming momenteel de aangifte OB of opgave ICP doet. 9,8% van de doelgroep gebruikt hiervoor het PKI services certificaat (PKI), 90,2% gebruikt een pincode (PIN). Als een organisatie of onderneming zowel PIN als PKI gebruikt, behoren ze tot de PKI-groep. Van de 288 respondenten behoorden 18 tot de PIN-groep (64%) en 10 tot de PKI-groep (36%). De uitkomsten van het onderzoek zijn op totaalniveau gerapporteerd. Daarnaast is onderscheid gemaakt op basis van de criteria grootte bedrijf en wijze van aangifte doen. Onder de wijze van aangifte doen vallen twee subgroepen: een groep die de aangiften OB en ICP doet via een PKIoverheid services certificaat (PKI-groep) en een groep die dit via een PIN-code doen (PIN-groep). 4
Onderzoeksverantwoording (2/2) Verschillen tussen verschillende (sub-)groepen worden uitsluitend gerapporteerd als het significante en relevante verschillen betreft. Ook worden alleen uitsplitsingen gemaakt als de groep respondenten per antwoordcategorie groot genoeg is. De verschillen worden aangegeven in de omlijnde kaders. In tabellen worden negatieve verschillen gemarkeerd met een en positieve verschillen met een. In de kaders boven de grafieken is steeds de (exacte) vraagstelling weergegeven en het aantal respondenten dat de vraag beantwoord heeft. De totale N kan per vraag echter licht verschillen. Dit komt omdat bij het invoeren van de schriftelijke vragenlijsten ook vragenlijsten zijn meegeteld waarvan één of enkele vragen niet of onduidelijk zijn ingevuld. Het criterium is hierbij dat vragenlijsten die meer dan drie vragen missen of onduidelijk zijn ingevuld in zijn geheel niet worden meegeteld.
Samenvatting 6
Samenvatting (1/3) Stijgende bekendheid SBR De helft van de totale doelgroep heeft van SBR gehoord (totale bekendheid). Dat is een stijging ten opzichte van maart 2013, toen een derde van de ondernemers aangaf van SBR te hebben gehoord. Een verdieping van de exacte SBRkennis heeft het afgelopen half jaar nauwelijks plaatsgevonden. Slechts % geeft aan precies te weten wat SBR is, tegenover 3% in maart. Het is vooral de globale kennis die onder de doelgroep is toegenomen: 28% weet globaal wat SBR is, versus 18% in maart. 1% heeft van SBR gehoord, maar weet niet precies wat het is (versus 10% in maart). Meer bekendheid via Belastingdienst en softwareleveranciers De bekendheid van SBR is het afgelopen half jaar in toenemende mate vergroot door de Belastingdienst en softwareleveranciers. De helft van de ondernemers kent SBR via de Belastingdienst, in maart van dit jaar was dat nog een kwart. En bijna vier op de tien ondernemers kennen SBR via hun softwareleverancier, in maart van dit jaar was dat nog een kwart. Een derde geeft net als in maart aan SBR via artikelen in vakbladen of via e-zines te kennen. Het aantal ondernemers dat SBR via hun fiscaal intermediair of via internetsites van de overheid kent is het afgelopen jaar daarentegen afgenomen. 7
Samenvatting (2/3) Kennisniveau SBR stijgt, maar blijft op sommige punten matig Het huidige kennisniveau over SBR is op sommige punten gestegen ten opzichte van maart 2013. Zo weet driekwart van de groep ondernemers (die SBR kennen) dat SBR vanaf 2014 het verplichte aangiftekanaal gaat worden. In maart was dat nog maar een kwart. Acht op de tien weten dat in de toekomst gebruik moet worden gemaakt van het PKIoverheid services server certificaat. In maart waren dat nog vier op de tien ondernemers (die SBR kenden). Op andere punten blijft het kennisniveau achter. Zo is het gebruik van Digipoort minder goed bekend: net als in maart weten circa vier op de tien dat berichten straks via Digipoort verstuurd moeten worden. Dat de KvK, het CBS en banken straks ook gebruik gaan maken van SBR is bij een ruime meerderheid (net als in maart) onbekend. Afnemende informatiebehoefte Ondanks het feit dat het kennisniveau op sommige punten nog gering is, is de informatiebehoefte onder SBR-kenners ten aanzien van SBR-gerelateerde onderwerpen met 21 procentpunten afgenomen ten opzichte van maart. Toch blijft de informatiebehoefte op sommige punten redelijk groot. Zo hebben circa vier op de tien SBR-kenners behoefte aan informatie over hoe men op SBR moet aansluiten, over de consequenties van het werken met SBR en aan algemene informatie. In de regel ziet een meerderheid softwareleveranciers, het SBR-programma en de Belastingdienst als informatieverstrekker van voorkeur. Fiscaal intermediairs, beroeps- of brancheorganisaties of ondernemersorganisaties worden minder vaak genoemd. Net als in maart heeft ruim driekwart de grootste voorkeur voor een email nieuwsbrief als informatiekanaal. Andere informatiekanalen, zoals internetsites van de overheid, brieven per post of voorlichtingsbijeenkomsten worden minder vaak als favoriet informatiekanaal genoemd. 8
Samenvatting (3/3) Afwachtende houding Veel ondernemers geven net als in maart aan niet te weten of SBR negatieve of positieve gevolgen voor de eigen onderneming zal hebben. Dit is verklaarbaar uit het feit dat SBR bij de helft nog onbekend is. Ook bij de voorgelegde stellingen geven velen aan niet te weten of ze het met de betreffende stelling eens zijn of niet. Wel denkt 6% dat vooral het Rijk efficiënter kan werken als financiële gegevens via SBR worden aangeleverd. Ook ondernemers die SBR kennen, nemen een overwegend afwachtende houding aan: zo denken vier op de tien dat SBR het doen van de aangifte OB en opgave ICP niet gemakkelijker of moeilijker zal maken. Bijna vier op de tien verwachten dat SBR deze aangiften juist moeilijker zal maken. 9
Aanbevelingen (1/1) 1. Blijf werken aan de bekendheid van SBR De bekendheid van SBR stijgt, maar nog altijd kent de helft van de doelgroep SBR niet. Geschikte partijen die kunnen helpen de bekendheid van SBR te vergroten zijn fiscaal intermediairs, softwareleveranciers, de Belastingdienst en het SBR-Programma. Nieuwsbrieven per e-mail en informatie via internetsites van de overheid zijn de aangewezen kanalen om de bekendheid van SBR te vergroten. 2. Monitor de informatiebehoefte De informatiebehoefte bij ondernemers die SBR kennen, is sterk afgenomen. Tegelijkertijd kunnen veel ondernemers niet goed inschatten wat de gevolgen van de invoering van SBR voor de eigen onderneming zijn. Onderschatting van de praktische gevolgen ligt op de loer. In de communicatie is het daar van groot belang om de verwachtingen goed te managen. 3. Benadruk de eigen voordelen in de communicatie Vooral kleine ondernemers vinden de kosten van de invoering van SBR en de daaraangekoppelde certificaten hoog. De Belastingdienst zou het verzamelcertficaat (een goedkopere variant) nadrukkelijker onder de aandacht kunnen brengen en in de communicatie benadrukken dat het certficaat ook voor andere rapportages (KvK, banken, CBS) te gebruiken is en daardoor lagere kosten voor de ondernemer kent. 10
Achtergrondkenmerken doelgroep 11
Achtergrondkenmerken en definitie primaire doelgroep (aangifte OB) primaire doelgroep administratiepakket en verzending via een pincode administratiepakket en verzending via KPN-BAPIcertificaat administratiepakket en verzending via een portal Op welke wijze verzendt u de aangifte Omzetbelasting (OB)? (meer antwoorden mogelijk; n=274) SBR 2 33 40 Primaire doelgroep: respondenten die de aangifte OB (minimaal) op één van deze manieren verzenden (n=220). Er zijn hierbij geen significante verschillen met de nul-meting in maart 2013. De primaire doelgroep wordt gevormd door respondenten die hun aangifte Omzetbelasting (OB) en/of opgave Intracommunautaire Prestaties (ICP) zelf doen middels een administratiepakket in combinatie met verzending via een pincode, KPN-BAPI-certificaat, portal of SBR. Op deze slide is aangifte OB weergegeven, op de volgende slide de opgave ICP. De primaire doelgroep bestaat uit n=266 ondernemers. diversen via de beveiligde website van de Belastingdienst 1 24 Totale doelgroep: hiertoe behoren ook respondenten die hun aangiften OB en opgave ICP op een andere manier verzenden (n=274). Hoewel deze groep niet tot de primaire doelgroep behoort, zijn ook vragen aan deze groep gesteld. 0 40 80 % 12
Achtergrondkenmerken en definitie primaire doelgroep (aangifte ICP) Op welke wijze verzendt u de aangifte Intracommunautaire Prestaties (ICP)? (meer antwoorden mogelijk; n=219) administratiepakket en verzending via een pincode administratiepakket en verzending via KPN-BAPIcertificaat administratiepakket en verzending via een portal SBR 2 24 30 Primaire doelgroep: respondenten die de aangifte ICP (minimaal) op één van deze manieren verzenden (n=128). Er zijn hierbij geen significante verschillen met de nul-meting in maart 2013. Totale doelgroep: hiertoe behoren ook respondenten die hun opgave ICP op een andere manier verzenden (n=274). Hoewel deze groep niet tot de primaire doelgroep behoort, zijn ook vragen aan deze groep gesteld. diversen / niet van toepassing 30 via de beveiligde website van de Belastingdienst 14 0 40 80 % 13
Achtergrondkenmerken totale doelgroep Welke rechtsvorm heeft uw organisatie? (n=28) In welke mate bent u verantwoordelijk voor besluiten op fiscaal of financieel gebied? (n=284) Wat is uw functie? (n=283) 2% 6% 64% 17% 11% 8% 8% 3% 49% 20% 18% 12% 9% 40% Eenmanszaak Vennootschap onder firma BV Vereniging/Stichting Anders Eindverantwoordelijk Medeverantwoordelijk Niet verantwoordelijk, wel adviserend Niet verantwoordelijk, wel uitvoerend Anders Algemeen directeur/ceo Financieel directeur/cfo Controller/Accountant Hoofd administratie Andere functie Ruim zes op de tien doelgroepbedrijven zijn BV s (64%). De helft (49%) is eindverantwoordelijk voor besluiten op fiscaal of financieel gebied, de helft is algemeen of financieel directeur. Op deze achtergrondkenmerken zijn er geen grote verschillen met de meting van maart 2013. Op één na: in maart gaf 26% aan een andere functie te hebben, in september is dat 18%. 14
Achtergrondkenmerken totale doelgroep Wat was de omzet in Euro s van uw organisatie over 2012? (n=283) Hoeveel werknemers heeft uw organisatie per 1-1-2013 in Nederland? (n=276) minder dan 00.000 46 00.000-1 mln. 9 12% 12% 3% 1-2 mln. 9 2 - mln. - 10 mln. 11 10 8% 28% 10-20 mln. 20-0 mln. 0-100 mln meer dan 100 mln. weet niet 4 3 2 3 3 0 0 100 % 1 werknemer 2-20 werknemers 20-0 werknemers 0 of meer werknemers weet niet 46% van de doelgroepbedrijven hadden in 2012 een omzet van 00.000 of minder. Bijna zes op de tien bedrijven hebben 2 tot 0 personeelsleden in dienst. Een derde van de respondenten zijn eenmanszaken. Op deze achtergrondkenmerken zijn er geen grote verschillen met de meting van maart 2013 1
Achtergrondkenmerken totale doelgroep Van welke onderstaande koepel-organisaties is uw organisatie lid? (n=283) Geen lid Branche organisatie 37 MKB Nederland 8 VNO NCW Geen informatie 1 0 0 100 Meer dan de helft is geen lid van een koepelorganisatie. 37% geeft aan lid te zijn van een brancheorganisatie. Hieronder worden net als in maart 2013 verschillende branche organisaties genoemd zoals LTO Nederland, de Metaalunie, Uneto-VNI en ZLTO. 16
Achtergrondkenmerken totale doelgroep: suppletie Heeft u wel eens een aangifte OB gecorrigeerd (suppletie OB)? Basis: ondernemers die hun aangifte OB zelf doen (n=273) Heeft u deze suppletie uitbesteed of zelf gedaan? Basis: ondernemers die hun aangifte OB zelf doen en wel eens een suppletie hebben gedaan (n=17) Op welke wijze zou u bij voorkeur uw suppletie willen doen? Basis: ondernemers die hun aangifte OB zelf doen en wel eens een suppletie hebben gedaan (n=17) % 13% 30% 39% 40% 41% 6% 21% 43% 4% ja nee weet niet helemaal zelf gedaan deels zelf, deels uitbesteed helemaal uitbesteed 6% van de ondernemers die de aangifte OB zelf doen heeft wel eens een suppletie OB gedaan. Vier op de tien heeft het zelf gedaan, een even grote groep besteedt het uit. Men heeft een voorkeur om, dit via een beveiligd online formulier van de Belastingdienst te doen of digitaal via aangifte software. via beveiligde website Belastingdienst (online formulier) formulier downloaden, per post versturen digitaal via aangifte software diversen 17
Achtergrond doelgroep: vooral grote bedrijven leveren andere aangiften en rapportages zelf aan Overzicht van andere aangiften, opgaven en rapportages die de totale doelgroep zelf verzorgt. (Basis: de totale doelgroep; n=271) ken CBS ken CBS ken CBS OB 91% 70 Loonheffing (LH) 34 11 7 27 Inkomstenbelasting 8 (IB) 42 2 20 Vennootschapsbelasting (VpB) 27 20 8 g bij KvK s banken 11 3 7 Andere Belastingaangiften 14 9 1 9 9 20 18 34 9 ICP 46% grote bedrijven 0 0 100 0 0 100 middelgrote bedrijven eenmanszaken % Vooral grote doelgroepbedrijven (met meer dan 0 werknemers) dienen de Aangifte LH vaak zelf in (9%). Kleine doelgroepbedrijven (eenmanszaken) dienen relatief vaak de aangifte IB zelf in (20%). De aangifte VpB wordt relatief vaak uitbesteed.. % Omzetstatistieken CBS Productiestatistieken CBS Investeringsstatistieken CBS Jaarrekening bij KvK Kredietrapportages banken Andere rapportages 8 4 1 3 16 14 9 31 34 47 40 Hoe groter het bedrijf, des te vaker men jaarrekeningen, CBS-statistieken of kredietrapportages zelf aanlevert. Dit was in maart 2013 ook zo. 80 93 90 0 0 100 % 18
De huidige praktijk 19
De meeste doelgroepbedrijven doen zelf de aangifte OB en opgave ICP omdat het eenvoudig en goedkoper is dan uitbesteden Wat zijn voor u de belangrijkste redenen om de aangifte OB en/of opgave ICP zelf in te dienen? Basis: primaire doelgroep (n=262) eenvoudig zelf te doen goedkoper wil overzicht behouden efficiënter geeft zekerheid dat het goed gebeurt anders, namelijk OB 91% 1 1 14 21 20 16 31 30 8 3 81 84 ICP 46% 0 0 100 september 2013 maart 2013 % OB: negen van de tien primaire doelgroepbedrijven (92%) stellen de aangifte OB zelf op en dienen deze zelf in. 3% besteedt het opstellen uit maar dient de aangifte wel zelf in. ICP: de Opgave ICP wordt minder vaak zelf gedaan dan de aangifte OB: 1% stelt de Opgave ICP zelf op en dient deze zelf in, 2% besteedt het opstellen uit maar dient de opgave zelf in. Acht op de tien ondernemers doen hun aangifte OB en/of opgave ICP zelf omdat men het eenvoudig vindt om het zelf te doen. Bijna zes op de tien geven de lagere kosten (goedkoper) als argument. Er zijn geen grote verschillen ten opzichte van maart 2013. PIN-gebruikers geven vaker dan PKI-gebruikers aan dat het goedkoper is (60% versus 44%). PKI-gebruikers geven vaker aan het efficiënt te vinden (43% versus 19%). 20
Doelgroepbedrijven laten zich over financiële en fiscale zaken bij voorkeur informeren door een fiscaal intermediair Door welke instantie laat u zich bij voorkeur informeren over ontwikkelingen op financieel en fiscaal gebied? Basis: primaire doelgroep (n=26) accountant, fiscaal adviseur of administratiekantoor de Belastingdienst beroep- of brancheorganisaties 36 36 16 26 91 86 Als het gaat om informatie over ontwikkelingen op financieel en fiscaal gebied blijven ondernemers een sterke voorkeur voor accountants, fiscaal adviseurs of administratiekantoren houden. softwareleverancier banken diversen werkgeversorganisaties (VNO-NCW, MKB Nederland) 23 21 9 7 3 3 PKI-gebruikers hebben een grotere voorkeur voor softwareleveranciers dan PIN-gebruikers (4% versus 21%). Ook hebben PKI-gebruikers een grotere voorkeur voor beroepsof brancheorganisaties (14% versus 30%). 0 0 100 % september 2013 maart 2013 21
Fiscaal intermediairs en de Belastingdienst zijn de voorkeurskanalen als het gaat om informatie over nieuwe ontwikkelingen op financieel en fiscaal gebied Via welk kanaal wilt u geïnformeerd worden over nieuwe ontwikkelingen op financieel en fiscaal gebied? Basis: primaire doelgroep (n=266) accountant, fiscaal adviseur of administratiekantoor 8 de Belastingdienst via mijn softwareleverancier internetsites van de overheid artikelen in vakbladen en/of e-zines via mijn bank 36 32 26 18 8 Als het gaat om informatie over ontwikkelingen op financieel en fiscaal gebied hebben doelgroepondernemers een sterke voorkeur voor accountants, fiscaal adviseurs of administratiekantoren en voor de Belastingdienst. beroep- of brancheorganisatie(s) bijwonen van voorlichtingsbijeenkomsten via collega s ondernemingsorganisaties als VNO-NCW, MKB Nederland bijwonen van online seminars diversen 16 1 6 3 1 PKI-gebruikers hebben een grotere voorkeur voor internetsites van de overheid dan PIN-gebruikers (49% versus 31%). Ook hebben PKIgebruikers een grotere voorkeur voor het bijwonen van voorlichtingsbijeenkomsten (23% versus 13%). social media (zoals Twitter of LinkedIn) 1 0 0 100 % 22
Bekendheid en kennis SBR 23
SBR is bij de helft van de doelgroep bekend; vooral de globale kennis is sterk toegenomen Heeft u van Standard Business Reporting (SBR) gehoord? Basis: totale doelgroep (n=266) heeft van SBR gehoord en weet precies wat het is heeft van SBR gehoord en weet globaal wat het is heeft van SBR gehoord, maar weet niet precies wat het is nooit van SBR gehoord 3 28 18 1 10 1 69 48% De totale geholpen bekendheid van SBR is 48%. Dat is een stijging van 17 procentpunten ten opzichte van van maart 2013 toen de geholpen bekendheid 31% was. Kennis SBR precies 11% globaal 8% van gehoord 31% Van de groep die SBR kent (n=130), weet 11% precies wat SBR is. De grootste groep kent SBR globaal (8%) en 31% heeft er alleen van gehoord. 0 0 100 september 2013 maart 2013 De totale geholpen bekendheid van SBR is onder PKI-gebruikers groter dan onder PIN-gebruikers (9% versus 47%). In maart was de bekendheid onder PKI-gebruikers 4% en onder PINgebruikers 29%. De toename in beide groepen laat dus een vergelijkbaar beeld zien. % 24
Forse stijging van ondernemers die SBR via de Belastingdienst of hun softwareleverancier kennen Hoe kent u SBR? Basis: iedereen die SBR kent (meer antwoorden mogelijk; n=130) de Belastingdienst via mijn softwareleverancier artikelen in vakbladen /e-zines via mijn accountant, fiscaal adviseur of administratiekantoor internetsites van de overheid via mijn beroep- of brancheorganisaties collega s anders door voorlichtingsbijeenkomsten ondernemersorganisatie als VNO-NCW, MKB Nederland social media 6 10 7 4 12 3 2 14 2 11 18 2 2 38 27 22 34 37 37 48 De helft van de ondernemers kent SBR via de Belastingdienst (stijging van 23 procentpunten ten opzichte van maart 2013). Vier op de tien ondernemers kennen SBR via hun softwareleverancier (stijging van 11 procentpunten). Het aantal ondernemers dat SBR via een fiscaal intermediair kent, is met 1 procentpunten afgenomen. Dit is opmerkelijk gezien het feit dat fiscaal intermediairs een gewild informatiekanaal voor de doelgroep vormen. PKI-gebruikers kennen SBR relatief vaak via artikelen in vakbladen of e-zines (0% versus 32% van de PIN-gebruikers). via mijn bank 1 2 0 0 100 % september 2013 maart 2013 2
Stijging kennisniveau: driekwart van SBR-kenners weet dat SBR vanaf 2014 het exclusieve aangiftekanaal voor OB en ICP wordt Weet u vanaf welk jaar SBR het verplichte aangiftekanaal wordt voor de aangiften OB en ICP? Basis: iedereen die SBR kent (n=128) % 100 80 60 40 30% In totaal weet een derde van de doelgroep niet dat SBR vanaf 2014 het verplichte aangiftekanaal wordt voor de aangifte OB en ICP 72 4 Ruim een kwart van de doelgroepbedrijven (die SBR kennen) weet niet dat SBR vanaf belastingjaar 2014 het verplichte aangiftekanaal wordt of geeft een fout antwoord. In maart 2013 was dat nog 77%. 20 18 23 21 0 2 vanaf belastingjaar 2013 vanaf belastingjaar 2014 1 vanaf belastingjaar 201 3 4 4 SBR wordt niet exclusief, het gebruik blijft optioneel weet niet maart 2013 september 2013 26
Ruim driekwart van de SBR-kenners gaat zich voorbereiden op de invoering van SBR of werkt er al mee Is uw onderneming al bezig met de voorbereiding van het gebruik van SBR? Basis: iedereen die SBR kent (n=129) werkt in de praktijk al met SBR is bezig met de voorbereiding is nog niet gestart met de voorbereiding, maar gaat dat wel doen gaat zich niet voorbereiden op de invoering van SBR weet niet 6 7 21 10 27 14 22 8 33 0 77% In maart gaf 37% van de SBR-kenners aan dat ze zich gaan voorbereiden op het gebruik van SBR of er al mee werken. In september is dat gestegen tot 77%. 22% van de bedrijven die SBR kennen, geeft aan dat ze zich niet gaan voorbereiden of niet weten of hun organisatie zich gaat voorbereiden. Aan deze groep (n=18) is gevraagd waarom niet. Zeven respondenten geven aan dat hun softwareleverancier dit regelt en zes respondenten vinden het te kostbaar. 0 0 100 % september 2013 maart 2013 27
Het gebruik van Digipoort is onder SBR-kenners minder goed bekend dan het gebruik van het PKIoverheid services server certificaat Om de aangifte OB en opgave ICP conform SBR te doen, worden berichten verstuurd via Digipoort. Wist u dat? Basis: iedereen die SBR kent (n=129) Om de aangifte OB en opgave ICP conform SBR te doen, dient in de toekomst gebruik te worden gemaakt van een PKIoverheid services server certificaat. Wist u dat? Basis: iedereen die SBR kent (n=129) Beschikt u al over een PKIoverheid services server certificaat? Basis: iedereen die SBR kent (n=129) 62% 7% 9% 21% 30% 18% 79% 7% 68% 38% 43% maart 2013 september 2013 ja nee Ruim vier op de tien SBR-kenners weten dat de aangifte OB en opgave ICP conform SBR via Digipoort moeten worden verstuurd. PKI-gebruikers weten dit vaker dan PIN-gebruikers (64% versus 40%). 41% maart 2013 september 2013 ja nee De kennis over het gebruik van het PKI services server certificaat is onder SBR-kenners flink gestegen. Er is hierbij geen verschil tussen PKI-gebruikers en PIN-gebruikers. 14% 1% maart 2013 september 2013 ja nee weet niet Bijna zeven op de tien beschikken niet over een PKI services server certificaat, twee op de tien weten niet of ze hierover beschikken. 28
Zes op de tien van de SBR-kenners gaan het PKIoverheid services server certificaat aanschaffen, ruim de helft doet dat nog in 2013 Hoe denkt u over het PKIoverheid services server certificaat te gaan beschikken? Basis: iedereen die nog niet over het certificaat beschikt of dit niet weet (n=110) wordt door softwareleverancier verschaft schaf het zelf aan bij certificaatleverancier niet nodig, ik ga niet via SBR aanleveren diversen 3 31 24 17 10 16 6 9% In totaal gaat 9% van de SBRkenners die het certificaat nog niet hebben het certificaat in de toekomst aanschaffen. Dit is een toename van 10 procentpunten ten opzichte van maart 2013 Wanneer schaft men het aan? Aan SBR-kenners die aangeven het certificaat in de toekomst aan te schaffen (9%, n=6) is gevraagd wanneer zij dat gaan doen. Ruim de helft (%) geeft aan dit in het derde of vierde kwartaal van 2013 te doen. Ruim een derde (37%) geeft aan dat ze dit nog niet weten. weet niet 24 30 0 0 100 % september 2013 maart 2013 29
Het (toekomstige) gebruik van SBR door de KvK, het CBS en banken is onder de doelgroep nog niet erg bekend Is het u bekend dat de KvK, het CBS en banken gebruik gaan maken van SBR voor het digitaal aanleveren van jaarrekeningen, statistiekopgaven en kredietrapportages? Basis: iedereen die zelf één van de opgaven of statistieken aanleveren aan deze drie partijen. percentages weet ik Het gebruik van SBR door de KVK, het CBS en door banken is onder de totale doelgroep net als een half jaar geleden nog relatief onbekend. Jaarrekening aan KVK 19 21 In totaal weet 1% van de totale doelgroep van minimaal één van deze drie organisaties dat ze gebruik gaan maken van SBR. Statistiekopgaven aan CBS Kredietrapportages aan banken 4 9 12 1 Op de volgende slides is in kaart gebracht hoe de totale doelgroep hun jaarrekeningen, statistiek opgaven en kredietrapportages momenteel aanleveren. 0 2 0 % september 2013 maart 2013 30
Een kwart van de totale doelgroep deponeert zelf de jaarrekening bij de KvK, in de meeste gevallen gebeurt dit per post Deponeert uw organisatie zelf de jaarrekening bij de KvK of besteed u het uit? Basis: totale doelgroep (n=283) Via welk kanaal levert u de jaarrekening bij de KvK aan? Basis: iedereen die zelf aanlevert (n=87) 1% 6% post 66 78 31% 28% e-mail 26 24 diversen 4% 36% portaal (in PDF) 4 23% 31% maart 2013 september 2013 zelf besteed uit hoeft niet te deponeren weet niet intermediair niet van toepassing 2 1 2 1 0 0 100 % september 2013 maart 2013 Van de totale doelgroep deponeert 31% de jaarrekening zelf (n=87). Dit is een toename van 8 procentpunten ten opzichte van maart 2013. Deze groep bestaat relatief vaak uit PKIgebruikers (0%) en grote bedrijven (%). Aanlevering per post gebeurt net als in maart 2013 het vaakst: 66% levert de jaarrekening per post aan (daling 12 procentpunten ten opzichte van maart 2013). 31
Lichte toename van het aantal (doelgroep)ondernemers dat de periodieke statistiekopgaven zelf aanlevert bij het CBS Op welke wijze levert uw organisatie jaarlijks de productiestatistieken aan bij het CBS? Basis: totale doelgroep (n=283) 17% 1% Op welke wijze levert uw organisatie maandelijks/per kwartaal omzetstatistieken aan bij het CBS? Basis: totale doelgroep (n=283) 17% 18% 12% 1% Op welke wijze levert uw organisatie jaarlijks de investeringsstatistieken aan bij het CBS? Basis: totale doelgroep (n=283) 21% 1% 1% 2% 3% 3% 29% 30% 43% 49% 1% 2% 3% 3% 3% 3% 42% 30% 29% 30% 4% 2% 24% 1% 3% 31% maart 2013 september 2013 maart 2013 2013 september 2013 2013 zelf besteed uit nooit aangeleverd weet niet maart 2013 september 2013 Ongeveer een derde van de respondenten levert de productiestatistieken zelf aan. PKI-gebruikers doen dit vaker dan PIN-gebruikers (63% versus 26%). Ook de omzetstatistieken worden door 42% van de respondenten zelf aangeleverd. PKI-gebruikers doen dit vaker dan PIN-gebruikers (7% versus 39%). Investeringsstatistieken worden door 31% van de respondenten zelf aangeleverd. PKI-gebruikers doen dit vaker dan PIN-gebruikers (72% versus 26%). 6% Meer dan de helft van de ondernemers (6%) levert zelf minimaal één van de bovenstaande statistieken aan bij het CBS. 32
Vaak voorziet de administratiesoftware niet in ondersteunende voorzieningen bij het invullen van de CBS-statistieken Zijn er in uw administratiesoftware voorzieningen ingebouwd die u ondersteunen bij het invullen van de productiestatistieken voor het CBS? Basis: alleen als men zelf aanlevert (n=124) 1% 8% 23% 18% 17% 8% 13% 12% maart 2013 september 2013 Zijn er in uw administratiesoftware voorzieningen ingebouwd die u ondersteunen bij het invullen van de omzetstatistieken voor het CBS? Basis: alleen als men zelf aanlevert (n=14) 1% 2% 41% 8% 21% 23% 36% 18% 17% 9% 4% 8% 16% 13% 30% 12% maart 2013 september 2013 maart 2013 september 2013 ja, grotendeels ja, enigszins nee niet van toepassing Zijn er in uw administratiesoftware voorzieningen ingebouwd die u ondersteunen bij het invullen van de investeringsstatistieken voor het CBS? Basis: alleen als men zelf aanlevert (n=12) 1% 63% 18% 17% 6% 18% 19% 10% maart 2013 september 2013 Bijna zes op de tien beschikken niet over software met speciale voorzieningen die hun ondersteunen bij het invullen van de productiestatistieken voor het CBS. Voor wat betreft de omzetstatistieken beschikken iets meer respondenten (30%) over software met ondersteunende voorzieningen. Ook bij het invullen van de investeringsstatistieken beschikken ongeveer zes op de tien niet over software met ondersteunende voorzieningen. 33
Een klein deel van de totale doelgroep levert kredietrapportages zelf bij banken aan, in de helft van de gevallen gebeurt dit op papier Levert uw organisatie kredietrapportages zelf bij banken aan of wordt dit uitbesteed? Basis: totale doelgroep (n=286) Op welke wijze worden de kredietrapportages aangeleverd? Basis: iedereen die zelf aanlevert (n=67) % 6% 70% 70% 2% 8% 4% % 1% 14% maart 2013 september 2013 zelf besteed helemaal uit besteed deels uit levert niet aan weet niet op papier digitaal via softwarepakket via mijn intermediair diversen digitaal via website niet van toepassing 48 66 1 8 13 13 14 8 4 0 0 100 % september 2013 maart 2013 PKI-gebruikers leveren kredietrapportages vaker zelf aan dan PIN-gebruikers (30% versus 13%). In de wijze van aanlevering zijn er geen (significante) verschillen tussen PKI- en PINgebruikers. 34
Informatiebehoefte 3
De informatiebehoefte blijft op sommige aspecten redelijk groot, maar is het afgelopen half jaar op alle aspecten afgenomen Over welk van de volgende onderwerpen mist u nog informatie? Basis: iedereen die SBR kent (n=126) hoe ik aansluit op SBR consequenties en impact van het werken conform SBR SBR in het algemeen specifieke toepassingsmogelijkheden van SBR de rol van certificaten bij aanlevering van rapportages het gebruik van Digipoort bij aanlevering conform SBR beschikbaarheid van softwarepakketten praktijkvoorbeelden van andere organisaties anders, namelijk ik mis geen informatie 2 16 23 18 3 33 30 29 42 40 38 4 0 62 9 9 9 67 67 Redelijk grote informatiebehoefte Minder grote tot geringe informatiebehoefte 0 0 100 % De totale kennisbehoefte is het afgelopen half jaar in totaal met 21 procentpunten afgenomen (op basis van het ongewogen gemiddelde over alle aspecten). Ondanks deze afname blijft de informatiebehoefte over het aansluiten op SBR, de impact van het werken met SBR, SBR in het algemeen en de toepassingsmogelijkheden redelijk groot: zo n vier op de tien ondernemers (die SBR kennen) hebben hier behoefte aan. Op de volgende slides is weergegeven van welke partijen men de informatie het liefst zou ontvangen. PKI-gebruikers hebben relatief vaak behoefte aan informatie over de specifieke toepassingsmogelijkheden (6% versus 3% van de PIN-gebruikers). In maart was die verhouding ongeveer hertzelfde (61% PKI en 32%). september 2013 maart 2013 36
Als het gaat om het aansluiten op SBR en de impact van het werken ermee heeft van SBR gehoord en zijn er weinig veranderingen in de voorkeur voor een informatieverstrekker weet precies wat het is heeft van 3 SBR gehoord en weet precies wat het is Van welke partij zou u de informatie die u nog mist het liefste 28willen heeft van SBR gehoord en ontvangen? Basis: iedereen die SBR kent en informatie mist (n=126) weet globaal wat het is heeft van SBR 18 gehoord en weet globaal wat het is 3 28 18 1. hoe sluit ik aan op SBR? 2. heeft consequenties van SBR gehoord, en impact 1 van het werken met SBR maar weet niet precies wat het is heeft van SBR gehoord, 10 maar weet niet precies wat 1 softwareleveranciers 60 het is 10 3 het SBR-programma 7 1 7 de Belastingdienst 1 nooit van SBR gehoord 49 1 4 de Belastingdienst nooit van SBR gehoord 69 44 47 69 het SBR-programma 1 0 41 0 100 % fiscaal intermediairs 44 23 september 0 2013 maart 2013 0 fiscaal intermediairs 31 37 september 2013 maart 2013 softwareleveranciers 42 beroeps/brancheorganisaties 10 10 0 Beroeps- of brancheorganisaties anders 8 6 Ondernemersorganisaties 0 2 Ondernemersorganisaties 1 0 0 100% 0 0 100 % Als het gaat om het aansluiten van SBR, is er ten opzichte van maart weinig veranderd in de informatiebehoefte. De voorkeur voor fiscaal intermediairs als informatieverstrekker is met 8 procentpunten afgenomen. Als het gaat om informatie over de impact van het werken met SBR zijn er geen (significante) wijzigingen in de voorkeur voor een informatieverstrekker. 37
heeft van SBR gehoord en weet precies wat het is heeft van 3 SBR gehoord en weet precies wat het is 3 Algemene informatie wil men het liefst van het SBR-programma ontvangen, 28 heeft van SBR gehoord en informatie over de toepassingen het liefst van de Belastingdienst weet globaal wat het is 28 het SBR-programma softwareleveranciers de Belastingdienst heeft van SBR 18 gehoord en weet globaal wat het is heeft van SBR gehoord, maar weet niet precies wat heeft van SBR gehoord, het is maar weet 10niet precies wat het is 3. SBR in het algemeen nooit van SBR gehoord Van welke partij zou u de informatie die u nog mist het liefste willen 1 ontvangen? Basis: iedereen die SBR kent en informatie mist (n=126) 1 nooit van SBR gehoord 18 1 10 1 69 71 82 69 de Belastingdienst 0 0 100 % 2 het SBR-programma 37september 0 2013 maart 2013 0 100 september 2013 maart 2013 46 softwareleveranciers 9 4. Toepassingsmogelijkheden SBR % 62 0 8 72 46 32 fiscaal intermediairs 29 34 fiscaal intermediairs 31 30 Beroeps- of brancheorganisaties 13 19 Beroeps- of brancheorganisaties 7 7 Ondernemersorganisaties 6 Ondernemersorganisaties 2 4 0 0 100 % 0 0 100 % Als het gaat om algemene informatie over SBR dan hebben het SBR-programma en de Belastingdienst als informatieverstrekker aan populariteit ingeboet. In vergelijking met maart willen ondernemers vaker informatie van softwareleveranciers ontvangen. De Belastingdienst en het SBR-programma worden door meer dan de helft genoemd als informatieverstrekker van voorkeur als het gaat over de toepassingsmogelijkheden. Een groeiend aantal ondernemers wil informatie van softwareleveranciers ontvangen. 38
heeft van SBR gehoord en Over certificaten en Digipoort willen doelgroepondernemers het liefst weet precies wat het is heeft van 3 SBR gehoord en weet precies wat het is 3 informatie van softwareleveranciers en de Belastingdienst ontvangen. Rol van certificaten 28 heeft van SBR gehoord en weet globaal wat het is heeft van SBR 18 gehoord en weet globaal wat het is Van welke partij zou u de informatie die u nog mist het liefste willen ontvangen? Basis: iedereen die SBR kent en informatie mist (n=126) heeft van SBR gehoord, 1 maar weet niet precies wat heeft van SBR gehoord, het is maar weet 10niet precies wat het is 6. Het gebruik van Digipoort 28 18 1 10 softwareleveranciers de Belastingdienst het SBR-programma fiscaal intermediairs Beroeps- of brancheorganisaties Ondernemersorganisaties 1 63 nooit van SBR gehoord 1 6 46 de Belastingdienst nooit van SBR gehoord 69 60 69 62 0 0 9 6 softwareleveranciers september 0 2013 maart 2013 0 49 38 september 2013 6 41 het SBR-programma 14 62 2 26 4 fiscaal intermediairs 30 8 1 4 Beroeps- of brancheorganisaties 1 8 0 0 100 % 0 0 100 % maa Als het gaat over de rol van certificaten zijn softwareleveranciers en de Belastingdienst het afgelopen jaar de belangrijkste informatieverstrekkers geworden. Als het gaat om het gebruik van Digipoort willen ondernemers het liefst informatie van de Belastingdienst en softwareleveranciers ontvangen. 39
Ruim zeven op de tien willen informatie over SBR het liefst ontvangen via een e-mail nieuwsbrief, de helft geeft de voorkeur aan informatie via internetsites van de overheid Op welke wijze wilt u informatie over SBR ontvangen? Basis: iedereen die SBR kent en informatie mist (meer antwoorden mogelijk; n=129) een e-mail nieuwsbrief internetsites van de overheid brief/folder per post artikelen in vakbladen/ e-zines bijwonen van voorlichtingsbijeenkomsten overige internetsites voorlichtingsbijeenkomsten via internet (online seminar) anders, namelijk... via social media (zoals Twitter of LinkedIn) via collega s of collega-bedrijven 44 47 37 29 26 12 20 16 9 12 6 3 2 0 2 78 73 Er is net als in maart een sterke voorkeur binnen de groep SBR-kenners voor nieuwsbrieven per e-mail en internetsites van de overheid. Andere informatiekanalen worden minder vaak genoemd. De voorkeur voor brieven per post en artikelen in vakbladen is het afgelopen half jaar gestegen. Er zijn geen verschillen tussen PKI- en PINgebruikers. 0 0 100 % september 2013 maart 2013 40
Draagvlak en houding 41
Ondernemers behouden hun afwachtende houding als het gaat om de invoering van SBR en de gevolgen voor de eigen organisatie In hoeverre denkt u dat de invoering van SBR positieve of negatieve gevolgen zal hebben voor uw onderneming of organisatie? Basis: totale doelgroep (n=283) Totale doelgroep 41% 0% 42% 33% 11% 11% 6% 6% positief niet positief, niet negatief negatief weet niet maart 2013 september 2013 Er zijn niet heel grote verschillen met een half jaar geleden. Een op de tien blijft positief, terwijl 6% negatief blijft. Wel geven minder ondernemers aan niet te weten wat de gevolgen voor de invoering van SBR voor hun onderneming heeft. Dit hangt samen met de toegenomen kennis over SBR. Veruit de grootste groep (0%) blijft een neutrale houding aannemen. Er zijn geen verschillen tussen PKI- en PIN-gebruikers of tussen grote en kleine bedrijven. 42
Uit de open antwoorden: waarom verwacht men positieve of negatieve gevolgen voor de eigen organisatie? De bedoeling van de invoering van SBR zal op termijn positieve gevolgen moeten hebben op het gebied van efficiency voor het bedrijf en de overheid Voor een kleine organisatie is de aanschaf van de benodigde certificaten veel en veel te kostbaar Ik verwacht vooral efficiencyvoordelen voor de Belastingdienst, voor onze organisatie is het alleen andere manier van informatie aanleveren Automatisering is prima en vanzelfsprekend in deze tijd SBR geeft een beter overzicht op de boekhouding Kost weer geld in de vorm van nieuwe certificaten! De huidige certificaten zijn eigenlijk nog geldig tot juli 2016. iedere keer dienen we weer nieuwe abonnementen af te sluiten voor 4 of jaar (vooruit betalen). Echter, de termijnen halen we nooit! Kortom het kost ons iedere keer weer geld, maar het levert ons helemaal niets op! Door vaste standaarden, werkt alles sneller en makkelijker Hoe meer gestandaardiseerd en geautomatiseerd wordt, hoe kleiner de foutkans en hoe groter efficiency Een hoop extra rompslomp en veel te kostbaar om een certificaat te krijgen voor onze kleine onderneming 43
Onder ondernemers die SBR kennen is er verdeeldheid over het (verwachte) gebruiksgemak van SBR Verwacht u dat het gebruik van SBR voor het doen van de aangifte OB en opgave ICP het u gemakkelijker of moeilijker maakt? Basis: ondernemers die SBR kennen (n=127) 37% SBR-kenners 11% 41% Men is verdeeld over de vraag of SBR de aangifte OB en opgave ICP gemakkelijker danwel moeilijker zal maken. Bijna vier op de tien SBRkenners verwachten dat het met SBR moeilijker zal worden, ruim vier op de tien nemen meer een neutrale of afwachtende houding aan. Een op de tien ondernemers verwacht dat SBR de aangiften juist gemakkeijker zal maken. Er zijn geen verschillen tussen PKI- en PINgebruikers en tussen grote en kleine bedrijven. (veel) gemakkelijker niet gemakkelijker of moeilijker (veel) moeilijker 44
De helft van de totale doelgroep ziet vooral voordelen voor het Rijk bij de invoering van SBR, de meesten staan echter neutraal tegenover SBR of weten nog niet wat ze van SBR moeten denken Geef aan in welke mate u het eens of oneens bent met de volgende stellingen? Basis: totale doelgroep (n=281) doordat financiële gegevens gestandaardiseerd worden aangeleverd bij overheidsinstellingen, kan het Rijk straks efficiënter werken 7 8 40 49 14 10 3 2 3 2 33 28 SBR is alleen een nieuw bestandsformaat en andere wijze van verzending 6 7 24 31 21 16 7 9 1 2 40 36 SBR werkt met gemeenschappelijke standaarden, hierdoor wordt de administratieve druk voor ondernemers kleiner 3 6 21 23 2 19 10 11 7 39 32 SBR is een goede bijdrage aan de verbetering van het ondernemersklimaat in Nederland 3 4 22 19 24 26 6 8 4 6 40 36 de invoering van SBR is voor mijn onderneming of organisatie een mogelijkheid om intern efficiencyvoordelen te realiseren 2 3 9 12 24 24 18 16 10 6 37 40 0% 0% 100% zeer mee eens mee eens niet eens, niet oneens oneens zeer mee oneens weet niet of geen mening 4
SBR-kenners denken op sommige punten anders over de invoering van SBR dan ondernemers die SBR niet kennen Geef aan in welke mate u het eens of oneens bent met de volgende stellingen? Basis: uitgesplitst in kent SBR en kent SBR niet (n=281) doordat financiële gegevens gestandaardiseerd worden aangeleverd bij overheidsinstellingen, kan het Rijk straks efficiënter werken SBR is alleen een nieuw bestandsformaat en andere wijze van verzending SBR werkt met gemeenschappelijke standaarden, hierdoor wordt de administratieve druk voor ondernemers kleiner SBR is een goede bijdrage tot verbetering van het ondernemersklimaat in Nederland de invoering van SBR is voor mijn onderneming of organisatie een mogelijkheid om intern efficiencyvoordelen te realiseren 64 4 49 24 23 2 21 31 7 11 Staan ondernemers die SBR kennen anders tegenover de voordelen of nadelen van het werken met SBR dan ondernemers die SBR niet kennen? SBR-kenners denken vaker dat het Rijk straks efficiënter kan werken (64% versus 4%) en ze vinden het vaker alleen een andere wijze van verzending (49% versus 24%). Niet-kenners vinden het vaker een verbetering van het ondernemersklimaat (31% versus 21%). 0 0 100 % kent SBR kent SBR niet 46
Einde 47