Rapport kwantitatief onderzoek ten behoeve van de Directie Communicatie van IenW 13 september 2018
Inleiding In opdracht van: Conclusies Resultaten > Bekendheid niet storen functionaliteit voor smartphones > Gebruik niet storen functionaliteit voor smartphones Marjolein van Kouterik-Nijhof Senior Research Consultant 033 330 3146 marjolein.vankouterik@samr.nl Bijlage Onderzoeksverantwoording
Het gebruik van de smartphone is de afgelopen jaren sterk toegenomen.10 miljoen Nederlanders hebben inmiddels een smartphone. De verleiding is groot om ook tijdens verkeersdeelname berichten te lezen en te schrijven op de smartphone: de helft van de smartphonebezitters gebruikt de smartphone ook onderweg als bestuurder van een auto of fiets. Dit terwijl smartphonegebruik in het Nederlandse verkeer het risico op een ongeval met minstens 25 keer vergroot en leidt tot enkele tientallen doden en honderden gewonden per jaar (SWOV, VVN). Het ministerie van IenW, VVN en telecomproviders voeren dan ook campagnes om het bewustzijn van de risico s van smartphonegebruik tijdens verkeersdeelname te vergroten en het smartphone gebruik in het verkeer terug te dringen. Als input voor een nieuwe verkeersveiligheidscampagne rondom veilig smartphone gebruik in het verkeer van IenW hebben we een representatieve flitspeiling uitgevoerd onder het algemeen publiek van 16 jaar en ouder. We beginnen het rapport met de belangrijkste conclusies. Daarna is de onderbouwing van deze conclusies terug te zien in de grafieken. In deze grafieken tonen we telkens de resultaten voor: > het algemeen publiek dat beschikt over een smartphone en in de afgelopen 12 maanden als bestuurder van een auto of fiets heeft deelgenomen aan het verkeer; > de vier subgroepen binnen deze groep: automobilist met Android smartphone, automobilist met IOS smartphone (iphone), fietser met Android smartphone en fietser met IOS smartphone (iphone). De doelgroep is vooraf via een tweetal screeningsvragen geïdentificeerd. De centrale vraag is: In hoeverre kennen en gebruiken automobilisten en fietsers de niet storen functionaliteit op hun smartphone bij verkeersdeelname? De vragen die hieronder liggen, zijn: > In hoeverre zijn automobilisten en fietsers bekend met de niet storen functionaliteit op hun smartphone (dat wil zeggen een app voor Android systemen en een toestelinstelling voor IOS/iPhones) > In hoeverre gebruiken automobilisten en fietsers de niet storen functionaliteit op hun smartphone of zijn zij dit voornemens? > Welke argumenten dragen automobilisten en fietsers met een smartphone aan om de niet storen functionaliteit al dan niet te gebruiken? In de begeleidende tekst gaan we in op de significante verschillen naar geslacht, leeftijd, type smartphone (iphone of Android) en type vervoersmiddel (auto of fiets). Veel leesplezier gewenst! 3
Iets meer dan een derde (36%) van automobilisten en fietsers van 16+ met een smartphone kent de niet storen mogelijkheid op hun smartphone en weet dat deze functie behelst. Een vergelijkbare groep (38%). kent deze mogelijkheid alleen van naam zonder te weten wat het behelst en circa een kwart (26%) is er niet mee bekend. Na het lezen van aanvullende informatie is iets meer dan de helft (57%) bekend met het bestaan van deze mogelijkheid. Er is, kortom nog een voldoende potentieel om de bekendheid binnen de doelgroep te vergroten. De ruime meerderheid van de respondenten (62%) maakt geen gebruik van de niet storen mogelijkheid op hun smartphone en is dat ook niet van plan. De groep met een positieve gebruiksintentie (degenen die er nog geen gebruik van maken maar dit wél van plan zijn) is aanmerkelijk kleiner (16%) evenals de huidige gebruikers (12%). Een op de tien ondervraagden (10%) geeft aan niet te weten of men er gebruik van maakt. Hoewel begrensd, is er dus ruimte om het gebruik te laten toenemen (in totaal 26%). De voornaamste reden om de niet storen mogelijkheid niet te gebruiken of te gaan gebruiken, is dat respondenten reeds andere functies hiervoor gebruiken. Zoals de tril-, stil- en vliegtuigstand, handsfree bellen via de carkit/parrot of simpelweg het uitzetten van de smartphone tijdens het fietsen of autorijden. Het beperkte gebruik- en de beperkte gebruiksintentie van de in het onderzoek voorgelegde niet storen mogelijkheid hebben dus niet zozeer te maken met een inhoudelijke reden om dit niet te (willen) gebruiken. Dit beeld is hetzelfde bij ios en Android gebruikers. Jongeren en iphone bezitters zijn vaker inhoudelijk bekend met de niet storen functie op hun smartphone en zeggen deze vaker te gebruiken. 4
5
Vraag: Beschik je over een smartphone? Onder smartphone verstaan we een mobiele telefoon die uitgebreide computer-mogelijkheden heeft en verbonden is met het internet. Basis: Algemeen publiek 16+ Verschillen: Mannen hebben vaker een gewone mobiele telefoon dan vrouwen (11% om 8%). Jongeren van 16 34 jaar hebben vaker een iphone dan 50+-ers. Mensen van 16 64 jaar hebben vaker een Android telefoon dan 65+-ers. Smartphonebezit verschilt niet naar type vervoersmiddel (auto of fiets). Nee, ik heb helemaal geen mobiele telefoon Nee, ik heb een gewone mobiele telefoon Ja, ik heb een iphone 1% 9% 30% Ja, ik heb een Android telefoon (bijv. Samsung, Huawei etc.) 59% Weet ik niet 1% 6
Vraag: In hoeverre ben je bekend met de mogelijkheid [Android bezitters kregen de volgende tekst te zien: om een app te installeren die voorkomt dat je gestoord wordt tijdens het autorijden en fietsen] [iphonebezitters kregen de volgende tekst te zien: om je telefoon zo in te stellen dat je niet gestoord wordt tijdens het autorijden en fietsen]? Basis: Algemeen publiek 16+ met een smartphone die de afgelopen 12 maanden regelmatig bestuurder waren van een auto of fiets Ben ik niet of nauwelijks mee bekend Ben ik mee bekend, maar alleen van horen zeggen 14% 17% 26% 35% 38% 33% 39% 36% 42% 43% Verschillen: De inhoudelijke bekendheid is hoger onder mannen dan vrouwen (41% om 31%) en onder iphone dan Android bezitters (50% om 38%), maar verschilt niet qua leeftijd. Wel zijn ouderen (50+) er vaker mee onbekend dan jongeren (16 49) terwijl onder jongeren de naamsbekendheid hoger is dan onder ouderen. De bekendheid verschilt niet naar type vervoersmiddel (auto of fiets). 7 Ben ik mee bekend en ik weet ook wat het inhoudt 36% 22% 50% 19% 50% Totaal Auto + Android smartphone Auto + ios smartphone Fiets + Android smartphone Fiets + ios smartphone
Bij Android-bezitters: Bij iphone-bezitters Voor Android telefoons zijn er makkelijke apps te downloaden, die inkomende apps en meldingen tegenhouden. De app houdt nieuwe berichten (sms, social media en what s app) tegen terwijl jij onderweg bent. Wil je toch alvast iets laten horen? Stel dan in dat de app een automatisch antwoord verstuurt. Voorbeelden van apps: Samsung In-Traffic Reply app, Interpolis Automodus, Text drive auto responder en Drive Safe. Wanneer je een iphone hebt, kun je de niet storen tijdens autorijden -functie tijdens het fietsen of autorijden van je telefoon gebruiken. Je kunt hem zo instellen dat hij tijdens het fietsen en autorijden automatisch aangaat. 8
Vraag: Nu je deze informatie* hebt gelezen: herinner je je wellicht toch bekend te zijn met de niet-storen mogelijkheid voor je smartphone? *zie sheet 8 met de voorgelegde tekst. Basis: Algemeen publiek 16+ met een smartphone die de afgelopen 12 maanden regelmatig bestuurder waren van een auto of fiets EN die bij de vorige vraag aangaven niet of nauwelijks bekend te zijn met de niet storen mogelijkheid voor hun smartphone Verschillen: Vrouwen en jongeren van 16-34 jaar zijn na het lezen van de voorgelegde aanvullende informatie vaker alsnog bekend met de niet storen functionaliteit op hun smartphone dan mannen en 50+-ers. Hierin zijn geen verschillen naar type vervoersmiddel (auto of fiets). Ja Nee Weet niet 11% 14% 13% 12% 13% 6% 20% 27% 24% 67% 60% 18% 71% 73% 71% Totaal Auto + Android smartphone Auto + ios smartphone Fiets + Android smartphone Fiets + ios smartphone 9
Vraag: Nu je deze informatie* hebt gelezen: is dit de niet storen mogelijkheid waarmee je eerder aangaf [respondenten kregen het antwoord te zien dat ze bij de vorige vraag hadden gekozen: indien bekend te zijn van horen zeggen / bekend te zijn en te weten wat het inhoudt]? *zie sheet 8 met de voorgelegde tekst. Basis: Algemeen publiek 16+ met een smartphone die de afgelopen 12 maanden regelmatig bestuurder waren van een auto of fiets EN die bij de vorige vraag eerder aangaven naams- of inhoudelijk bekend te zijn met de niet storen mogelijkheid voor hun smartphone Verschillen: Jongeren van 16 34 jaar en Android bezitters hadden van meet af aan vaker de bedoelde niet storen functie in gedachten dan andere leeftijdsgroepen en iphone bezitters. Naar type vervoersmiddel (auto of fiets) zijn er geen significante verschillen. Ja Nee Weet niet 68% 22% 13% 24% 17% 28% 8% 7% 11% 10% 4% 65% 71% 80% Totaal Auto + Android smartphone Auto + ios smartphone Fiets + Android smartphone Fiets + ios smartphone 73% 10
Vraag: Samengesteld resultaat van de spontane en geholpen bekendheidsvragen*. *Dit zijn de vragen op sheet 7, 9 en 10. Basis: Algemeen publiek 16+ met een smartphone die de afgelopen 12 maanden regelmatig bestuurder waren van een auto of fiets EN die bij de vorige vraag eerder aangaven naams- of inhoudelijk bekend te zijn met de niet storen mogelijkheid voor hun smartphone Totaal Auto + Android smartphone 57% 56% 43% 44% Verschillen: Jongeren van 16 34 jaar zijn overduidelijk vaker naams- of inhoudelijk bekend met de niet storen functie (71%) dan alle andere leeftijdsgroepen (35 49 jaar: 59% bekend; 50 64 jaar: 50% bekend; 65+ 42% bekend). De bekendheid loopt dus af met het oplopen der leeftijd. Naar type vervoersmiddel (auto of fiets zijn geen verschillen) in de bekendheid. Auto + ios smartphone Fiets + Android smartphone Fiets + ios smartphone Ja 57% 54% 62% Nee 43% 46% 38% 11
12
Vraag: Maak je gebruik van [Androidbezitters kregen de volgende tekst te zien: een nietstoren app] [iphonebezitters kregen de volgende tekst te zien: deze niet-storen instelling op je telefoon]? Basis: Algemeen publiek 16+ met een smartphone die de afgelopen 12 maanden regelmatig bestuurder waren van een auto of fiets Verschillen: Jongeren van 16 34 jaar maken vaker gebruik van de niet storen functie (17%) dan andere leeftijdsgroepen (35 49 jaar: 10% gebruik; 50 64 jaar: 12%; 65+: 8%). iphone- bezitters maken opvallend vaker gebruik van de niet storen functie dan Android-bezitters (22% om 3%), die juist vaker aangeven de functie niet te gebruiken en het ook niet van plan te zijn (71% om 52%). De resultaten verschillen niet naar type vervoersmiddel (auto of fiets). Mannen (13%) geven vaker aan het niet te weten dan vrouwen (8%). Ja, ik maak er gebruik van Nee en dat ben ik niet van plan Nee en dat ben ik wel van plan Weet ik niet 12% 3% 23% 2% 21% 49% 62% 70% 73% 54% 16% 18% 17% 14% 15% 10% 8% 11% 11% 10% Totaal Auto + Android smartphone Auto + ios smartphone Fiets + Android smartphone Fiets + ios smartphone 13
Vraag: Om welke reden(en) maak je [respondenten kregen het antwoord te zien dat ze bij de vorige vraag hadden gekozen: gebruik / geen gebruik van en ben je het niet van plan / geen gebruik van en ben je het wel van plan] van [Androidbezitters kregen de volgende tekst te zien: een niet-storen app] [iphonebezitters kregen de volgende tekst te zien: deze nietstoren instelling op je telefoon]?, Basis: Algemeen publiek 16+ met een smartphone die de afgelopen 12 maanden regelmatig bestuurder waren van een auto of fiets EN die de vraag over het gebruik van de niet storen mogelijkheid voor hun smartphone hebben beantwoord Gebruik niet storen functie Ja, ik maak er gebruik van Nee en dat ben ik wel van plan Nee en dat ben ik niet van plan Primaire reden(en) Veiligheid en praktisch nut Gemak en voordelen boven andere stil-functies Al veilig (smartphone uit, stil en/of in de tas) of handsfree rijden 14
> Onderzoeksverantwoording 15
Kwantitatief online onderzoek Aankondiging: online Reminder: online Doelgroep: Algemeen publiek 16+ met een smartphone die de afgelopen 12 maanden regelmatig bestuurder waren van een auto of fiets Steekproefkader: SAMSAM, het consumentenpanel van SAMR Steekproef: netto 1.574 respondenten voor de twee screeningsvragen; 830 respondenten voor het hoofdonderzoek Quotagroepen: > Auto + Android, man: 101 respondenten > Auto + Android, vrouw: 102 respondenten > Auto + ios, man: 90 respondenten > Auto + ios, vrouw, 85 respondenten > Fiets + Android, man: 92 respondenten > Fiets + Android, vrouw: 112 respondenten > Fiets + ios, man: 106 respondenten > Fiets + ios, vrouw, 143 respondenten Totaal zijn 8365 leden van SAMSAM uitgenodigd deel te nemen aan het onderzoek. Daarvan hebben 2042 leden (24% respons), inclusief screenouts, quotafulls de screeningsvragen beantwoord. Exclusief quotafulls zijn dat netto1.574 leden bij de screeningsvragen en 830 leden bij het hoofdonderzoek. Het veldwerk heeft plaatsgevonden vanaf dinsdag 4 tot en met donderdag 6 september. De gemiddelde invultijd van de vragenlijst bedroeg: 4 minuten