Raadsvoorstel. Onderwerp: Jaarstukken 2014 en resultaatbestemming 2014. Annex 9e wijziging van de begroting 2015



Vergelijkbare documenten
Raadsvoorstel. Onderwerp: 2e Bestuursrapportage 2015 DE GEMEENTERAAD WORDT VOORGESTELD TE BESLUITEN OM:

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015.

Nr.: 06-50a Diemen, 15 september 2006 Onderwerp: Voorjaarsnota 2006 (aanvullend voorstel) Op 11 september behandeld geweest in de auditcommissie

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Bijlagen -Bijlage 1 -Jaarstukken Verslag van bevindingen

Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB RV

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017

Raadsvoorstel Raadsvoorstel Voorstelnummer: Houten, 29 september 2015

Raadsstuk. Onderwerp Bestuursrapportage Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

8 februari Begrotingswijziging

Vergadering d.d.: 14 mei 2009 agendapunt: 9. Onderwerp: Vaststelling jaarverslag/jaarrekening 2008

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen.

Raadsvoorstel agendapunt

Simpelveld. Advies aan burgemeester en wethouders. Onderwerp: jaarstukken gemeente. Behandelend ambtenaar:

Zienswijze programmabegroting 2013 en jaarstukken 2011 van GGD Hollands Noorden.

Bijlagen: 1. Jaarverslag en jaarrekening Accountantsrapport 2011

Wat zijn de argumenten? De financiële rechtmatigheid is een belangrijk criterium bij de beoordeling van de jaarrekening door de accountant.

Een aantal financiële ontwikkelingen zijn aanleidingen de begrotingcijfers 2014 bij te stellen.

Een aantal financiële ontwikkelingen zijn aanleidingen de begrotingcijfers 2015 bij te stellen.

Haarlem, 23 augustus Onderwerp: Begroting Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting

Voorstel In te stemmen met de 10e wijziging van de begroting 2018 waarin de mutaties zijn verwerkt van de

Voorstelnummer: Houten, 1 oktober 2013

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007

Algemeen Bestuur. De commissie heeft geadviseerd het voorstel door te geleiden voor besluitvorming in het Algemeen Bestuur

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein. Datum: 15juni 2018 Blad : 1 van 7

Presentatie voor de gemeenteraad van Haarlem. Jaarverslag en jaarrekening 2013

Voorstel Algemeen Bestuur

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 31 mei Onderwerp: Jaarstukken gemeente Tholen Geachte raad,

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 22 mei Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014

T.J. Kolsteren raad oktober 2012

advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed

14 september Begrotingswijziging 14 september 2017

documentnr.: INT/C/16/24902 zaaknr.: Z/C/16/27528 Raadsvoorstel

Afdeling: Financien / control Zaakkenmerk: Behandelend ambtenaar: J.A.L. Degens. Afdelingsmanager: G.H.J. Hollands

Besluit Raad Nr. Datum 0 5 JUL 2016

raadsvoorstel Aan de raad,

Informatienota KENNISNEMEN VAN: Neerijnen

Gemeente Bladel. Aan de raad. Nummer : R Onderwerp : Vaststellen (voorlopige) jaarstukken 2016

gemeente roerdalen -~ ~ I Portefeuillehouder: M:H. Verh_eiL~~n ~ Gevraagd besluit:

GR-taken: Aanvullende diensten:

Aan de Raad. BV - Financiën / SH Besluitvormend

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

Raadsvoordracht. Onderwerp: Vierde kwartaalbrief Datum: 6 november 2012 Perry van den Blink

Jaarrekening Gemeente Bunnik. Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad

15 maart Begrotingswijziging

Veiligheidsregio Noord-Holland Noord

V VA LKEN SWAARD. Agendapunt commissie:

Farid Chikar / juni 2017

Bijlagen 1 Voorjaarsnota

Raadsvergadering d.d. 28 mei 2013 agendapunt 5. Aan: De Gemeenteraad. Vries, Behandelend ambtenaar: mevr. M.T. Jonker Doorkiesnummer:

Gemeente Bladel Economisch hart van de Kempen llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll

20 september Begrotingswijziging 20 september 2018

Raadsvoorstel2008/19954

RAADSVOORSTEL Rv. nr.: B en W-besluit d.d.: B en W-besluit nr.:

Voorstel raad en raadsbesluit

2012 actuele begroting op

Nieuwegein. Gemeenteraad. Raadsvoorstel Afdeling Financiën. 1 Onderwerp. Programmabegroting Gevraagd besluit

Raadsvoorstel. Aan de gemeenteraad. categorie/agendanr. B. en W RA B 3 16/479. Raad. Onderwerp: Kadernota 2017, Berap 2016-I en MPG

Collegevergadering : 28 mei 2013 Agendapunt : 4 Portefeuillehouder : Wethouder J.B. Boer Meer informatie bij : E. Gussekloo Telefoon :

Voorstel raad en raadsbesluit

Paginanummer opnemen! Ja, de jaarstukken 2015 zijn op 14 april 2016 door de gemeenten ontvangen.

Raadsvoorstel. Jaarrekening 2013 GGD Zaanstreek Waterland. Maatschappelijke participatie. Beleid en regie M. Boutsma T. Schaafsma

B&W Vergadering. B&W Vergadering 22 november 2016

Advies: In te stemmen met de Bestuursrapportage 2014 en deze ter vaststelling aan de raad aan te bieden.

VOORBLAD RAADSVOORSTEL. Presentatie aan de raad 16 mei 2013

Raadsvoorstel. Onderwerp: Nota Grondexploitatie 2016 DE GEMEENTERAAD WORDT VOORGESTELD TE BESLUITEN OM:

Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 28 mei 2013 Corr. nr.:

(pagina 3) (pagina 6)

Inhoudsopgave. Aanbieding 3. Programma 1. Burger en Bestuur 4. Programma 2. Openbare orde en Veiligheid 5. Programma 6. Sport recreatie en landschap 6

Verder werd in 2013 duidelijk dat er vanaf 2015 niet aan een derde ombuigingstranche is te ontkomen.

Raadsvergadering : 12 april 2016 agendapunt : Commissie : Bestuur en Ruimte

G e m e e n t e S l u i s

Zuidplas. Raadsvoorstel. Aan de raad van de gemeente Zuidplas

Raadsstuk. Onderwerp Vaststelling gewijzigd Jaarverslag en Jaarrekening 2016

R O Vaststellen jaarstukken 2016 (aangepast)

19 mei 2015 Corr.nr , FC Nummer 36/2015 Zaaknr

Raadsvoorstel. Aan de raad,

IIIIIIIIIIIIIIIIIIII INI

*Z00DC82ADBB* documentnr.: INT/M/15/15913 zaaknr.: Z/M/15/19062

Doorkiesnummer : (0495) Agendapunt: 8 ONDERWERP

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein. Datum: 1 mei 2018 Blad : 1 van 5

Economisch hart van de Kempen. Aan de raad *R18.007* Nummer : R Onderwerp : Vaststellen (definitieve) jaarstukken 2017

Doorkiesnummer : (0495) Agendapunt: - ONDERWERP VOORSTEL COLLEGE

Doetinchem, 28 juni 2017

De jaarrekening gaat vergezeld van een accountantsverklaring en verslag van bevindingen van de registeraccountant.

Financiële begroting 2015 samengevat

B en W - advies. Bouwen 81 Milieu. Jans Drost en Hettie Tychon. Financiën en Personeel Nummer. Ter bespreking. Ter besluitvorming

Nr Houten, 12 april 2011

Begroting Bedragen x 1.000,00

Raadsvoorstel 15 december 2011 AB RV

Raadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5

Voorstel raad en raadsbesluit

Sociale Dienst Oost Achterhoek Nota Algemeen Bestuur

Advies. Jaarverslag Gemeenschappelijke Regeling Milieusamenwerking Afvalverwerking Regio Nijmegen (MARN)

[V Heerhugowaard Stad van kansen. Financiële stukken 2012, 2013 en 2014 Recreatieschap Geestmerambacht

Raadsvoorstel. 2.Wat willen we bereiken?

bedrag * begrotingsoverschot bij begroting

Transcriptie:

Raadsvoorstel Zaakkenmerk: 1460003 Raad 9 juni 2015 Documentkenmerk: 1460007 B. en W. 21 april 2015 Behandeld door: dhr. H.G.R. van Ruth E-mail: Hubert.vanRuth@ommen-hardenberg.nl Onderwerp: Jaarstukken 2014 en resultaatbestemming 2014. Annex 9e wijziging van de begroting 2015 DE GEMEENTERAAD WORDT VOORGESTELD TE BESLUITEN OM: - de jaarrekening 2014 vast te stellen - het jaarverslag 2014 voor kennisgeving aan te nemen - het rekeningresultaat 2014 ad 15.005.000 toe te voegen aan de algemene reserve - de algemene reserve grondbedrijf en de algemene reserve met ingang van 1 januari 2015 samen te voegen tot één algemene reserve - in te stemmen met het voorstel resultaatbestemming 2014 (totaal 2.819.000) - de 9e wijziging van de begroting 2015 vast te stellen, waarin het vorenstaande is verwerkt Inleiding Hierbij bieden wij u de jaarstukken 2014 aan. Deze jaarstukken bestaan uit het jaarverslag 2014 en de jaarrekening 2014. Door middel van jaarverslag en jaarrekening legt het college verantwoording af over het gevoerde beleid en beheer in het afgelopen jaar. De jaarrekening is gecontroleerd door BDO accountants. Het rapport met daarin de bevindingen van de accountant zal afzonderlijk aan de raad worden aangeboden. Het jaarverslag begint met een korte financiële inleiding. Vervolgens wordt in de programmaverantwoording ingegaan op de realisatie van de programma s Verder bevat het jaarverslag een aantal verplichte paragrafen, waaronder de paragraaf weerstandsvermogen; de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen en de paragraaf grondbeleid. 1

Voor de indeling van de programmaverantwoording 2014 wordt de indeling van de toekomstvisie 2004 naar 7 programma s nog gevolgd: - Voorzieningen - Wonen - Kwetsbare Groepen - Veiligheid en openbare ruimte - Economie - Groene ruimte - Externe oriëntatie. De indeling naar de nieuwe toekomstvisie van 2013 wordt met ingang van de begroting 2015 gehanteerd. De jaarrekening bevat met name financiële informatie, zoals de balans en de toelichting hierop. Verder worden per programma de belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de begroting toegelicht. De jaarrekening 2014 sluit met een voordelig resultaat van 15.005.000. Dit resultaat wordt voor een belangrijk deel bepaald door de opheffing van diverse bestemmingsreserves ( 10,6 miljoen) en lagere uitgaven als gevolg van vertraging in de uitvoering van diverse projecten ( 2,8 miljoen). Ook mag hierbij niet onvermeld blijven, dat dit resultaat mede mogelijk was door een aantal bezuinigingen die in 2014 zijn doorgevoerd. In het jaarverslag wordt in een afzonderlijke paragraaf ingegaan op deze bezuinigingen. 2014 is ook een jaar waarin concrete voorstellen zijn gedaan om de planning en control te verbeteren. De eerste effecten hiervan zijn ook in deze jaarrekening zichtbaar (o.a. opheffen bestemmingsreserves en de bijstelling van de raming voor plankosten grondexploitatie naar een reëel niveau). Wij stellen u voor om het voordelig resultaat ad 15.005.000 toe te voegen aan de algemene reserve. Verder stellen wij uw raad voor, om de bedragen die in 2014 niet zijn besteed, weer beschikbaar te stellen om de uitvoering van de onderliggende projecten door te kunnen laten gaan. In dit raadsvoorstel gaan wij achtereenvolgens in op de stand van zaken accountantscontrole; het rekeningresultaat 2014 (verklaring op hoofdlijnen en doorwerking naar 2015); het voorstel resultaatbestemming 2014 en tenslotte gaan wij in op de ontwikkeling van de algemene reserves Accountantscontrole De jaarstukken zijn gecontroleerd door de accountant. Voor wat betreft het getrouw beeld wordt door de accountant een goedkeurende verklaring afgegeven. Voor wat betreft het aspect rechtmatigheid, geeft hij een verklaring met beperking. De accountant heeft een aantal fouten geconstateerd, dat vooral de naleving van de Europese aanbestedingsregels betreft. Het rapport met de bevindingen van de accountant wordt u afzonderlijk toegestuurd, inclusief de reactie van ons college op deze bevindingen. 2

Rekeningresultaat 2014 Op grond van het BBV wordt de uitkomst van de rekening verbijzonderd naar een saldo van baten en lasten en het begrotings- c.q. rekeningresultaat. Het verschil tussen het saldo van de baten en lasten en het begrotings- c.q. rekeningresultaat, is de verrekening met de reserves. Onderstaand is een overzicht opgenomen, waarin zowel het begrote als het gerealiseerde saldo van baten en lasten als het begrotings- c.q. rekeningresultaat worden weergegeven. Begroting 2014 na wijziging Rekening 2014 Bedragen x 1.000 Verschil Saldo van baten en lasten van de 7.871 4.808 3.063 Voordeel programma s Af: verrekening met reserves 19.404 19.813 409 Voordeel Resultaat 11.533 15.005 3.472 voordeel Het rekeningresultaat 2014 is 15 miljoen voordelig. Het begrote resultaat was 11,5 miljoen, zodat de realisatie zo n 3,5 miljoen gunstiger is dan verwacht. In het vervolg van dit raadsvoorstel gaan wij op hoofdlijnen in op de oorzaken van dit verschil. Wij merken bij dit overzicht overigens wel op dat bij de hier genoemde resultaten sprake is van een vertekend beeld, in die zin dat hierin zowel in het begrote resultaat, als het rekeningresultaat een bedrag van 10,6 miljoen is meegeteld, dat beschikbaar is gekomen als gevolg van het raadsbesluit om een aantal bestemmingreserves op te heffen. Wordt dit bedrag buiten bovenstaande opstelling gehouden, dan is het gecorrigeerde beeld: Begroting 2014 na wijziging Rekening 2014 Bedragen x 1.000 Verschil Saldo van baten en lasten van de 7.871 4.808 3.063 Voordeel programma s Af: verrekening met reserves 8.806 9.215 409 Voordeel Gecorrigeerd resultaat 935 4.407 3.472 voordeel Evenwel blijft de conclusie dat het rekeningresultaat (voor en na verrekening met reserves) gunstiger is dan begroot. Een groot deel van de afwijking tussen het begrote- en werkelijke resultaat wordt verklaard door lagere uitgaven als gevolg van vertraging in de uitvoering van projecten. De vraag is of en in hoeverre dit soort afwijkingen in een eerder stadium hadden kunnen worden gesignaleerd, zodat begroting en werkelijkheid elkaar dichter benaderen. De 2 e bestuursrapportage in het najaar is hiervoor het juiste moment in de planning- en controlcyclus. Bij de 2 e bestuursrapportage 2014 hebben wij ook een eerste inschatting gemaakt van de voortgang van bepaalde projecten en is een voorstel gedaan om de (te verwachten) restant-budgetten over te hevelen naar 2015. In totaal ging het toen om een bedrag van rond 1,9 miljoen. Wij constateren nu dat deze inschatting te behoudend is geweest. Wij willen in 2015 de voortgang van de projectmatige uitgaven beter monitoren, zodat voorstellen tot budgetoverheveling voor zoveel mogelijk - beperkt kunnen worden tot de 2 e bestuursrapportage 2015. 3

Deze uitwerking past binnen de afspraken die we hebben gemaakt in het kader van de verbetering van de planning en control, waarbij we ook hebben afgesproken dat 2014/2015 nog moet worden gezien als een overgangsjaar. De begrotingsdoctrine In 2014 is in het kader van de verbetering van de planning en control, een pakket aan maatregelen voorbereid, dat moet leiden tot een beter meer transparant besluitvormingsproces. Een van deze maatregelen betreft het opheffen van bestemmingsreserves. Het resultaat hiervan is verwerkt in deze jaarrekening. Het opheffen van de bestemmingsreserves brengt met zich dat de bestemming die op deze reserves rust, als incidentele uitgaven in 2015 en volgende jaren in het financieel perspectief zijn verwerkt. Deze uitgaven drukken het begrotingsresultaat 2015 e.v.. Een andere maatregel betreft de invoering van een nieuw instrument, de zogenaamde netto schuldquote. Met dit instrument wordt een gezonde financieringspositie nagestreefd, door een grens te stellen aan het bedrag dat de gemeente aan langlopende geldleningen mag aantrekken. Voor deze raadsperiode is de norm gesteld op 130% van de begrote inkomsten. Deze norm wordt gehanteerd met ingang van de begroting 2015. De algemene reserve zal voldoende moeten blijven voor dekking van het benodigde weerstandsvermogen. Daarbij stellen we voor om de algemene reserve en de algemene reserve grondbedrijf tot één algemene reserve samen te voegen. Met één algemene reserve zullen we beter in staat zijn om de gehele financiële positie en alle risico s gezamenlijk te overzien. Uiteraard blijven we bijzondere aandacht besteden aan de risico s grondexploitatie en de hiervoor benodigde buffer. Dit doen we jaarlijks via de nota grondexploitatie De doorgevoerde maatregelen zullen leiden tot een meer transparante besluitvorming. Het leidt er ook toe dat er scherper wordt begroot en de lucht (voor zover nog aanwezig) nu uit de ramingen is gehaald. Voorwaarde om de beoogde doelen te kunnen realiseren is een strakke begrotingsdiscipline. Deze is vertaald in een aantal spelregels, onder de noemer begrotingsdoctrine Verloop begrotingssaldo 2014 In de vergadering van 12 november 2013 heeft de raad de begroting 2014, inclusief de 1 e begrotingswijziging 2014, vastgesteld. De begroting 2014 was structureel sluitend en ook voor de komende jaren werd een positieve ontwikkeling voorzien. Incidenteel werd een tekort voorzien voor 2015. Dit als gevolg van met name de incidenteel hogere uitgaven voor de uitvoering van de BUIG (Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Gemeenten) en de bijdragen aan de bestuursdienst voor frictiekosten (nieuw). De positieve begrotingsuitkomsten waren mede mogelijk door een nieuw pakket aan bezuinigingen voor 2014-2017, waartoe de raad in de zomer van 2013 heeft besloten. In een afzonderlijke paragraaf in het jaarverslag staan wij kort stil bij de stand van zaken van uitvoering van dit bezuinigingsprogramma Tegen de Stroom in. 2014 is het eerste jaar van dit bezuinigingsprogramma en tevens het laatste jaar van het eerdere bezuinigingsprogramma De Toekomst Tegemoet. Bij de begroting 2015 hebben wij mogen concluderen dat dit oude bezuinigingspakket van in totaal zo n 7,5 miljoen nagenoeg geheel gerealiseerd is. Het nog openstaande restant is in de begroting 2015 als nadeel genomen, waarmee het bezuinigingsprogramma De Toekomst tegemoet is afgesloten. 4

Het begrotingssaldo 2014 is na bedoelde raadsvergadering op de gebruikelijke momenten in de planning en control-cyclus bijgesteld. Verder is besloten om in 2014 een aantal bestemmingsreserves op te heffen. De saldi van deze reserves vallen vrij in het rekeningresultaat. Het verloop van het begrotingssaldo in 2014 is in onderstaand overzicht opgenomen, waarbij wordt opgemerkt dat hier het resultaat na verrekening reserves wordt bedoeld. Bedragen x 1.000 Structureel Incidenteel Totaal Begroting 2014 1.372-1.043 Uitkomst septembercirculaire c.a. -265 Uitkomst 1e bestuursrapportage 2014-471 458 Uitkomst 2 e bestuursrapportage 2014 13-1.120 Resultaatbestemming 2013 1.850 Opheffen bestemmingsreserves 10.598 Boekverlies HOE woning -48 Provinciale subsidie jeugd 194 Totaal begrotingssaldo 2014 na wijziging 644 10.889 11.533 Toelichting op rekeningresultaat 2014 De jaarrekening sluit met een voordelig resultaat van 15.005.000. Begroot was een voordelig resultaat van 11.533.000 (na laatste begrotingswijziging 2014). Per saldo een verschil van 3.472.000. Dit verschil is te onderscheiden naar een - verschil in het saldo van baten en lasten van de programma s 3.063.000 - verschil verrekening met reserves 409.000 Verschil saldo baten en lasten ad 3.063.000 Dit verschil wordt voor een groot deel verklaard door lagere uitgaven als gevolg van vertraging in de uitvoering van projecten. In totaal is hier een bedrag mee gemoeid van 2.819.000. Via dit raadsvoorstel zullen wij u voorstellen om dit bedrag in 2015 weer beschikbaar te stellen (zie hierna resultaatbestemming 2014). Het resterende verschil ad 244.000 heeft diverse oorzaken. Hierna wordt dit verschil op hoofdlijnen toegelicht (verschillen groter dan 100.000). Voor de nadere toelichting verwijzen wij hier naar de jaarrekening 2014. Structureel Incidenteel Voordeel Nadeel Voordeel nadeel Onderwijshuisvesting 353.000 Energielasten zwembaden/sporthallen 206.000 Sporthallen 109.000 Openbare gezondheidszorg 151.000 Afvalverwijdering/verwerking 509.000 Afvalstoffenheffing 531.000 Bouwvergunningen 221.000 Bouwgrondexploitatie 595.000 Arbeidsvoorziening 347.000 5

Bijzondere bijstand 278.000 Voorziening gehandicapten 145.000 Betaald parkeren 100.000 101.000 Vechtpark 339.000 Provinciale subsidie bedrijventerrein 144.000 Nieuwe Haven/Bruchterweg Voorziening pensioenen wethouders 181.000 Leges reisdocumenten 85.000 Rente 485.000 Gemeentefondsuitkering 824.000 Dividenduitkeringen 253.000 Stelposten 106.000 Minder dekking voor bijdrage BOH 433.000 Overige 44.000 Totaal 463.000 3.392.000 2.685.000 Toelichting Onderwijshuisvesting In de begroting is rekening gehouden met het programma onderwijshuisvesting 2014, maar ook met nog niet afgewikkelde onderdelen van programma s van voorgaande jaren. Eind 2014 is een gedegen opschoning van de budgetten uitgevoerd. Dit heeft geleid tot een incidentele vrijval van middelen vanwege werkzaamheden die niet of in elk geval goedkoper zijn uitgevoerd. Energielasten De afgelopen jaren is gebleken dat in de jaarrekeningen voor energieverbruik aanzienlijke afwijkingen aanwezig waren ten opzichte van de begroting. Ook in de jaarrekening 2014 is een aantal afwijkingen geconstateerd. Inzicht in de grote afwijkingen ten opzichte van de begroting 2014 is eind 2014 pas helder geworden. Dit is de reden waarom niet eerder een signaal is afgegeven. In 2014 hebben organisatorische wijzigingen plaatsgevonden waarbij het beheer van energieverbruik centraal in de organisatie is belegd. Focus in 2014 heeft gelegen op het inzicht in verbruik en eenduidige administratie en facturatie. Ook zijn in vrijwel alle gebouwen slimme meters geplaatst en is gestart met de voorbereiding voor de aanschaf van een energiemonitoringssysteem. Energieleveranciers hebben de mogelijkheid om vijf jaar na dato facturen en eindafrekeningen te sturen en dit komt regelmatig voor. Om niet meer afhankelijk te zijn van de snelheid van afrekening door energieleveranciers, zal in 2015 gewerkt worden naar de situatie dat in het boekjaar wordt betaald wat werkelijk is aan energie is genoten. In augustus 2015 is het inzicht in werkelijk verbruik en werkelijke facturatie op objectniveau in beeld, daarna zal geprobeerd worden de voorschotnota s zo snel mogelijk aan te passen. Hiervoor is de gemeente afhankelijk van de energieleveranciers. Daarmee wordt de financiële impact van eindafrekeningen en de daarmee samenhangende afhankelijkheid van energieleveranciers tot een minimum beperkt. Grote afwijkingen door de afrekening van energielasten zijn onder andere ontstaan bij de zwembaden ( 149.000 nadeel ) en de sporthallen ( 57.000). 6

Sporthallen De gemeente heeft in 2012 een bewaar aangetekend tegen de aanslag omzetbelasting m.b.t. sport en onderwijs. Deze procedure loopt nog steeds. Totdat er een uitspraak is, wordt deze btw als last geboekt, terwijl deze niet is begroot. Totaal gaat het hier om een incidenteel nadeel van 54.000. Voor de baten uit gebruiksvergoeding heeft in 2014 (bij de 9e wijziging) een positieve bijstelling van de verwachte opbrengst bij een aantal accommodaties (o.a. De kamp en De Meet) plaatsgevonden, met name gebaseerd op de realisatie in 2013. De praktijk wijst nu uit dat die hogere verwachtingen niet uitgekomen zijn, met name doordat in de realisatie 2013 een aantal incidentele afrekeningen uit 2012 waren opgenomen en deze opbrengst dus incidenteel hoger was. Openbare gezondheidszorg Op de uitvoering van de projecten Gezonde Slagkracht, Vitaal langs de Vecht en De goede dingen op de goed plek is, vooral door lagere uitgaven, een incidenteel voordeel ontstaan. Afvalverwijdering/verwerking Met name als gevolg van lagere inzamelingskosten huisvuil; ontvangen bijdrage voor preventie en aanpak zwerfvuil en extra opbrengst inzameling kunststofverpakkingen is een voordeel ontstaan. Afvalstoffenheffing In de raming is uitgegaan van gemiddeld 10 aanbiedingen per aansluiting gebaseerd op het feitelijk aantal aanbiedingen van 2013. Het effect van de invoering van fase 1 omgekeerd inzamelen (o.a. vermindering van het gemiddeld aantal aanbiedingen van circa 8 per aansluiting) is in 2014 nog niet ingecalculeerd. Bij de nacalculatie, eindafrekening 2014, zal het effect worden rechtgetrokken. Dit zal worden meegenomen in de 1 e bestuursrapportage 2015 Bouwvergunningen Dit nadeel wordt vooral verklaard door het oninbaar zijn van een aantal vorderingen uit voorgaande jaren (totaal 137.000) en verder is een bezwaarschrift ongegrond verklaard ( 32.000). Met de 2 e berap 2014 werd nog een toename van het aantal bouwaanvragen verwacht en is de raming voor de opbrengst bouwleges verhoogd met 75.000. De toename is lager uitgevallen dan verwacht, waardoor de verwachte meeropbrengst deels kon worden gerealiseerd ( 23.000). Bouwgrondexploitatie Ten opzichte van het begrote saldo is sprake van een nadeel van 595.000. In afgelopen jaren was het gebruikelijk, dat dit resultaat werd verrekend met de algemene reserve grondbedrijf. Gelijk met deze jaarstukken stellen wij u voor om deze reserve op te heffen en samen te voegen tot één algemene reserve. Reden, om nu geen voorstel tot verrekening met de ARG te doen. Arbeidsvoorziening Dit incidentele voordeel is met name een gevolg van het samen met Larcom strakker sturen op de lasten WSW, mede in het licht van de dalende budget en invoering van de participatiewet per 1 januari 2015. Verder is de rijksbijdrage hoger uitgevallen en zijn incidentele baten over voorgaande jaren ontvangen. Bijzondere bijstand De uitgaven voor de koopkrachtregeling ( 108.000) en voor kwijtscheldingen ( 170.000) zijn hoger uitgevallen. Daarbij wordt nog wel opgemerkt dat de gemeente (via de gemeentefondsuitkering) een compensatie voor de uitvoering van de koopkrachtregeling heeft ontvangen. 7

Voorziening gehandicapten In 2014 is minder uitgegeven voor woonvoorzieningen. Deze lasten zijn als gevolg van het grillige karakter, alsmede de soms hoge individuele bijdragen, moeilijk te ramen. Verder zijn incidentele opbrengsten gerealiseerd door verkoop van voorzieningen aan derden. Betaald parkeren Dit nadeel betreft deels hogere kosten voor onderhoud installaties en parkeerdienstverlening. Deels wordt het verklaard uit lagere baten. Vechtpark Bij de 2 e bestuursrapportage 2014 zijn de nog beschikbare middelen ad 422.000 overgebracht naar de begroting 2015. Echter in 2014 zijn alsnog kosten gemaakt voor aanleg Molengoot, ruimte voor de Vecht en Centrum Uiterwaard c.q. is nog 477.000,00 uitgegeven. Daar staat tegenover dat 138.000 meer Provinciale bijdrage is ontvangen dan was geraamd. Per saldo is nu sprake van een nadeel in de jaarrekening 2014 van 339.000. De naar 2015 overgehevelde bedragen zullen wij bij de 1 e bestuursrapportage 2015 corrigeren. Dit is dan een voordeel in 2015. Provinciale subsidie bedrijventerrein Nieuwe Haven/Bruchterweg In 2006 heeft de Gemeente Hardenberg een subsidieaanvraag ingediend voor de herstructurering en uitvoering van het bedrijventerrein Nieuwe Haven/Bruchterweg. Voorwaarde voor toekenning van deze subsidie was dat de gemeente ook eigen middelen beschikbaar stelde. De subsidie is onlangs vastgesteld en afgerekend door de provincie. Als gevolg van deze provinciale vaststelling valt een bedrag van 144.000 vrij van de gemeentelijke bijdrage. Voorziening pensioenen wethouders Ieder jaar worden de berekeningen voor (toekomstige) wethouders pensioenen geactualiseerd. Uit deze herberekening is gebleken dat het bedrag wat in de voorziening zit te hoog is. Dit heeft te maken met een aantal punten die buiten onze invloedssfeer liggen. Concreet betekent dit er uit deze voorziening een bedrag kan vrijvallen ten gunste van de algemene dienst, ad 181.000. Leges reisdocumenten In 2014 zijn ruim 10.000 reisdocumenten afgegeven, dat zijn er 1.250 minder dan begroot. Dit is een trend die we al 3 jaar zien, waarop de begroting in het verleden incidenteel is bijgesteld. Een mogelijke oorzaak is dat men minder op vakantie gaat vanwege de economische crisis. Bovendien is voor veel jeugdigen in 2013 gebruik gemaakt van de mogelijkheid voor gratis ID-kaarten waardoor men voorzien is van een identiteitsbewijs. Ten opzichte van de begrote legesinkomsten resulteert dit in ongeveer -/- 70.000 structureel tekort (baten) dit jaar op reisdocumenten, met daarbij 15.000 meer legesafdracht aan het Rijk (lasten). Per saldo een nadeel van 85.000. Rente Dit voordeel is ontstaan als gevolg van lagere rentekosten. Algemene uitkering gemeentefonds Na verwerking van de uitkomsten van de decembercirculaire 2014 en op basis van de huidige inzichten ten aanzien van de uitgangspunten voor de berekening van deze rijksbijdrage wordt 824.000 meer ontvangen dan is geraamd in de begroting 2014. Dit is inclusief het bedrag voor de compensatie van uitgaven koopkrachtregeling. Hierbij wordt nog opgemerkt dat de raming voor 2014 nog gebaseerd was op de informatie uit de zogenaamde septembercirculaire 2014. De raming voor 2015 is gebaseerd op deze septembercirculaire en zal in 2015 worden geactualiseerd op basis van de meicirculaire 2015. 8

Dividenduitkeringen Dit voordelig verschil is vooral te verklaren uit hoger dividend RENDO ( 175.000) en LOC ( 82.000). Stelposten De restantraming is een nog nader toe te delen bezuin9iging op programma s als uitvloeisel van het bezuinigingsprogramma de Toekomst tegemoet. Minder dekking voor bijdrage aan de bestuursdienst BOH Aan de BOH is een gemeentelijke bijdrage betaald van rond 35,6 miljoen. Deze bijdrage is conform de begroting 2014. In de paragraaf bedrijfsvoering van het jaarverslag en in de jaarrekening wordt nader ingegaan op deze bijdrage. De gemeentelijke bijdrage wordt voor het grootste deel gedekt ten laste van de algemene dekkingsmiddelen (waaronder de gemeentefondsuitkering). Voor een deel wordt de bijdrage aan de bestuursdienst doorberekend naar zogenaamde kostendekkende activiteiten. De doorberekening naar deze activiteiten gebeurt op basis van de opgave van de bestuursdienst over de ureninzet. Een ureninzet die afwijkt van de begroting leidt er toe dat er minder of meer wordt doorberekend aan deze activiteiten. Verder betekent het dat er als gevolg hiervan ook minder of meer dekking voor deze kosten is. Ten opzichte van de begrote inzet is 433.000 minder doorberekend aan de kostendekkende activiteiten c.q. zijn de volgende verschillen ontstaan: Begroot Werkelijk Verschil - grondexploitatie 1.083.000 976.000 107.000 - betaald parkeren 394.000 478.000-84.000 - riolering 1.096.000 830.000 266.000 - afval 483.000 441.000 42.000 - investeringen 296.000 194.000 102.000 Verrekening met reserves Een deel van de hiervoor genoemde verschillen is verrekend met de reserves. In totaal is per saldo 409.000 meer aan de reserves onttrokken dan begroot. Concreet betreft het dan de verrekening met - de reserve afvalstoffenheffing 109.000; - de reserve onderhoud riolering 119.000; - de reserve onderhoud gebouwen 135.000; - overige 46.000 Doorwerking uitkomsten rekening 2014 Het rekeningresultaat van 15.005.000 wordt overeenkomstig het financiële beleid van de gemeente toegevoegd aan de algemene reserve. Hierna wordt in een afzonderlijke paragraaf ingegaan op de ontwikkeling van de algemene reserve. De verschillen die hebben geleid tot dit resultaat zijn in de regel als incidentele afwijkingen aan te merken. Een aantal tegenvallers heeft een structurele oorzaak en de effecten hiervan worden meegenomen in de 1 e bestuursrapportage 2015. Zoals gebruikelijk wordt de financiële positie van de gemeente in het voorjaar via deze bestuursrapportage geactualiseerd. Resultaatbestemming 2014 9

Zoals eerdere vermeld in dit raadsvoorstel is een deel van het rekeningresultaat te verklaren uit lagere uitgaven, die het gevolg zijn van een vertraging in de uitvoering van vooral projecten. Wij stellen u voor om de betreffende voordelen/bedragen in 2015 weer beschikbaar te stellen. Het betreft: Bedragen x 1.000 P21030 Afkoopsom brug Bergentheim 400 P21200 Aanpassing Lage Gaardenstraat 30 P42100 Onderwijshuisvesting 372 P53090 Bouw van nieuwe zwembad in Hardenberg 250 P53090 Kosten combinatiefunctionaris 165 P63000 MFC Dedemsvaart 770 P63010 Aanpassing en ontwikkeling van het dorpshuis De Krim 70 P71400 Uitvoering Vitaliteitsmonitor 30 P83000 Werkzaamheden stationsomgeving Hardenberg 127 P91310 Werkzaamheden aan voormalig gemeentehuis.huis Avereest 32 P32000 Invulling "Black Spots" bedrijventerrein 262 P31030 Visienota Landbouw en landschapsontwikkelingsplan 100 P31030 Economische uitvoeringsagenda (onderdeel Agro) 25 P31030 Leader 83 P82290 Restant startersfonds 103 2.819 Toelichting Afkoopsom brug Bergentheim De overname van de brug Bergentheim is een onderdeel van de zogenaamde packagedeal met de provincie Overijssel. Genoemde 400.000 is het bedrag dat de gemeente aan de provincie zal gaan betalen als afkoop van de kosten van de burg Bergentheim. In verband met ontwikkelingen rondom de N340 zijn nog niet alle afspraken vastgelegd in de packagedeal en is de afkoopsom nog niet uitbetaald.. Aanpassing Lage Gaardenstraat: Voor de Lage Gaardenstraat is een BDU subsidie aangevraagd. Er loopt verder nog een subsidieaanvraag in het kader van de ketenmobiliteit. De voorbereiding wordt gestart na de definitieve toekenning van de subsidie(s). Onderwijshuisvesting/gymnastiekonderwijs In de begroting 2014 zijn bedragen opgenomen voor de uitvoering van het programma onderwijshuisvesting 2014. Ten dele is de onderliggende besluitvorming (pas) in november 2014 afgerond, waardoor de uitvoering in 2014 niet (geheel) mogelijk was. Bouw van nieuwe zwembad in Hardenberg In juni 2014 startte de bouw van het nieuwe zwembad in Hardenberg. De bouwtijd is 1 jaar en de accommodatie zal dus in juni 2015 worden opgeleverd. De betaling van de bouwsom vindt plaats in fasen en dat maakt het nodig om genoemd bedrag over te hevelen naar 2015. 10

Kosten combinatiefunctionaris De structurele uitgaven voor combinatiefuncties zijn hoger dan het structurele subsidiebedrag dat wij van het rijk ontvangen. In 2014 hebben wij een deel van de kosten combifunctionarissen kunnen dekken uit incidentele provinciale subsidies. Mede hierdoor is er op de bijdrage, die wij van het rijk ontvangen geld overgebleven. Voorgesteld wordt om dit bedrag in 2015 weer beschikbaar te stellen, zodat we ook in 2015 verder kunnen. Daarbij merken wij op dat een voorstel in voorbereiding is over de inzet van de combifunctionarissen de komende jaren ( en de dekking van de kosten). MFC Dedemsvaart. Het Multifunctioneel Centrum Dedemsvaart is niet in 2014 verkocht, maar zal in 2015 worden verkocht aan de woningbouwvereniging De Veste. Bij deze verkoop wordt een boekverlies geleden. Via de 1 e bestuursrapportage 2015 zal de financiële afwikkeling worden verwerkt. Aanpassing en ontwikkeling van het dorpshuis De Krim In de begroting 2014 is een bedrag opgenomen van 70.000 uitgetrokken als bijdrage voor de verbouwing van het dorpshuis De Krim c.a.. In 2014 is onderzoek gedaan naar de exploitatiemogelijkheden en het draagvlak voor het toekomstige gebouw. De resultaten van dit onderzoek worden in het voorjaar 2015 bekend. Dan zal ook het definitieve besluit ten aanzien van de toekenning van deze bijdrage kunnen worden genomen. Uitvoering Vitaliteitsmonitor in het kader van Vitaal Vechtdal Voor de uitvoering van deze monitor is 30.000 beschikbaar. In samenspraak met TNO en Achmea is afgesproken om de uitvoering in 2015 ter hand te nemen. Werkzaamheden stationsomgeving Hardenberg De werkzaamheden zijn nog niet helemaal afgerond, waardoor in 2014 een bedrag van 127.000 niet besteed is. Voorgesteld wordt om dit bedrag in 2015 weer beschikbaar te stellen voor de afrondende werkzaamheden. Werkzaamheden aan voormalig gemeentehuis Avereest: In het kader van de verkoop van dit pand zullen nog diverse werkzaamheden moeten plaatsvinden, waaronder het schoonmaken van de vijver en het oplossen van waterschade. Invulling "Black Spots" bedrijventerrein Het betreft hier een meerjarig project ten behoeve van het opwaarderen van bestaande bedrijventerreinen. Voor dit project is in totaal 725.000 beschikbaar (inclusief een bijdrage van de provincie van 225.000). Visienota Landbouw en landschapsontwikkelingsplan Deze plannen hebben een meerjarig uitvoeringsprogramma. Het betreft de Groene Diensten in de volgende deelgebieden: - omgeving Vechtdal, gebied kavelruil Rheeze - omgeving Vechtdal, gebied Gramsbergen Oost - omgeving Reestdal en omgeving Collendoorn. Verder wordt hierbij nog opgemerkt dat het hier genoemde bedrag het gemeentelijk aandeel in de kosten bedraagt. De provincie draagt 75% van de kosten bij. Acties uit Visienota landbouw; een sector van economische betekenis Deze acties maken deel van een meerjarig uitvoeringsprogramma, onderdeel Agro. De prestaties zullen in 2015 plaatsvinden. Reden om nu voor te stellen om het bedrag dat in 2014 niet is besteed, weer beschikbaar te stellen in 2015. 11

Leader Een aantal projecten is nog in uitvoering. Voorgesteld wordt om de in 2014 niet bestede bedragen weer beschikbaar te stellen voor de afronding van deze projecten in 2015.. Restant startersfonds Van het beschikbare budget voor afkoopsommen startersfonds (het niet revolverende deel) is in 2014 rond 194.000 niet besteed. Met de 2 e bestuursrapportage 2014 is 90.000 overgeheveld naar 2015. Voorgesteld wordt nu om het resterende budget ( 103.000) ook naar 2015 over te hevelen. De algemene reserve (op niveau) De algemene reserve bedroeg per 1 januari 2014 nog 12.894.000. In 2014 hebben de volgende mutaties plaatsgevonden: Bedragen x 1.000 Algemene reserve Algemene reserve grondbedrijf Totaal algemene reserve Stand per 1 januari 2014 (inclusief rekeningresultaat 2013) 7.967 4.927 12.894 Toevoegingen 0 303 303 Onttrekkingen 0-1.232-1.232 7.967 3.998 11.965 Bij deze stand wordt opgemerkt dat het rekeningresultaat 2014 ( ad 15.005.000) nog aan de algemene reserve wordt toegevoegd. In totaal zal de algemene reserve na deze toevoeging 26.970.000 bedragen. Opgemerkt wordt hierbij dat op dit bedrag al een claim ligt. Een claim die enerzijds voortvloeit uit het voorstel dat bij deze jaarrekening wordt gedaan om 2.819.000 (weer) beschikbaar te stellen om bepaalde projecten in 2015 uit te kunnen voeren. Verder ligt een claim op deze reserve(s), die voortvloeit uit het financieel perspectief. Onderstaand wordt de verwachte ontwikkeling van het begrotingssaldo in 2015 e.v. jaren weergegeven. Bedragen x 1.000 2015 2016 2017 2018 Structureel saldo -200 2.231 2.776 2.453 Incidenteel saldo -8.118-1.955-238 -238 Begrotingsaldo -8.318 276 2.538 2.215 Dit financieel perspectief is gebaseerd op de begroting 2015 (na 1 e wijziging). Volledigheidshalve wordt hierbij opgemerkt dat in dit perspectief, de doorwerking van de uitkomsten van de rekening 2014 nog niet is verwerkt. Bij de 1 e bestuursrapportage 2015 wordt dit perspectief geactualiseerd. 12

Uitgaande van bovengenoemde stand van de algemene reserve van 27,0 miljoen en rekening houdende met genoemde resultaatbestemming ( 2,8 miljoen) en het begrote saldo 2015 ( 8,3 miljoen), dan is de algemene reserve in 2015 nog 15,9 miljoen groot. Daarmee voldoet deze reserve nog aan de norm van 14 miljoen, die voor deze reserve is vastgesteld als benodigd weerstandsvermogen. Burgemeester en wethouders van de gemeente Hardenberg, Secretaris, Burgemeester, J.M.G. Waaijer MBA P.H. Snijders 13

Raadsbesluit Zaakkenmerk: 1460003 Documentkenmerk: 1460007 Onderwerp: jaarstukken 2014 en resultaatbestemming 2014 Annex 9e wijziging van de begroting 2015. De raad van de gemeente Hardenberg; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d 21 april 2015; Besluit: - de jaarrekening 2014 vast te stellen - het jaarverslag 2014 voor kennisgeving aan te nemen - het rekeningresultaat 2014 ad 15.005.000 toe te voegen aan de algemene reserve - de algemene reserve grondbedrijf en de algemene reserve met ingang van 1 januari 2015 samen te voegen tot één algemene reserve - in te stemmen met het voorstel resultaatbestemming 2014 (totaal 2.819.000) - de 9e wijziging van de begroting 2015 vast te stellen, waarin het vorenstaande is verwerkt Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Hardenberg d.d. 9 juni 2015 De raad voornoemd, De griffier, De voorzitter, F.G.S. Droste P.H. Snijders 14