: de heer M.C. Boevée, burgemeester : de heer A. Koenen : mevrouw E. Verveer, bureau Getikt (af tape)

GEMEENTERAAD VAN SLIEDRECHT NOTULEN VAN DE OPENBARE VERGADERING GEHOUDEN OP MAANDAG 13 NOVEMBER 2006 OM 13.30 UUR Voorzitter Griffier Verslag Aanwezig 18 leden Afwezig Wethouders : de heer M.C. Boevée, burgemeester : de heer A. Koenen : mevrouw E. Verveer, bureau Getikt (af tape) : de heren T.W. Pauw, M. Visser, D. Van Meeuwen, T.C.C. Den Braanker, J.P. Tanis, J.C. Buchner, mevrouw G.J. Visser-Schlieker, mevrouw C.A. De Bruin, de heer L. Van den Heuvel, mevrouw L.P.M. Dekker-de Graaff, mevrouw J.G.C. Hartkoren-de Jong, mevrouw C. Galle-Prins, de heren B. Van der Plas, W.H. Blanken, mevrouw M. Bisschop-Roodbeen, mevrouw K. Verschoor en de heren A. Van Gameren en G.M. Van Dijk. : de heer J.J. Huisman : de heren R.G. Van de Ven, J.A. Lavooi, H. Van Kooten 1. OPENING, LOTING SPREEKVOLGORDE FRACTIES de voorzitter Dames en heren, hartelijk welkom. Er hebben zich geen sprekers gemeld voor het spreekrecht. Ik heb te melden dat mevrouw Dekker iets later komt. De heer Huisman moet ik afwezig melden. Mevrouw Verschoor moet helaas om 15:00 uur de vergadering verlaten en komt daarna weer terug. De heer van den Heuvel zal een kort moment de vergadering verlaten. Dan heb ik die mededelingen in ieder geval gedaan en wens ik u een vruchtbare discussie in het kader van het dualisme toe. Ik wens ons allen een constructieve bijeenkomst toe, waarin wij hopen vanavond omstreeks 22:00 uur of zoveel eerder als u dat wenselijk en mogelijk acht de bijeenkomst te besluiten met naar wij natuurlijk als uitvoerend orgaan, als college verwachten, een positieve besluitvorming met betrekking tot de begroting. U heeft allemaal een stroomschema gekregen omtrent datgene wat er vanmiddag van u verwacht wordt en datgene wat in aansluiting op de agenda van de openbare raadsvergadering aan u is gemeld met betrekking tot spreektijden en volgorde van sprekers. Om aan die volgorde nog enige invulling te geven hebben we bij de algemene beschouwingen een bepaalde volgorde die bij loting wordt bepaald; ik stel voor dat ik die loting alvast verricht, zodat we dat niet kunnen vergeten. De eerste van u die spreekt is het CDA. De tweede spreker is de PvdA. De derde is de SGP/ ChristenUnie. De vierde is PRO Sliedrecht. De vijfde is de VVD. 2. SPREEKRECHT Er wordt geen gebruik gemaakt van het spreekrecht.

- 225-3. VASTSTELLEN AGENDA de voorzitter Zo, dat vastgesteld hebbend, zijn we toegekomen aan het vaststellen van de agenda. Iemand omtrent de agenda? Niemand? Dan hebben we die als zodanig vastgesteld. 4. INGEKOMEN STUKKEN EN MEDEDELINGEN de voorzitter Dan gaan we naar de ingekomen stukken en mededelingen. Wie van u omtrent de ingekomen stukken en mededelingen? Die zijn er niet. 5. VASTSTELLEN BEGROTING INTERGEMEENTELIJKE SOCIALE DIENST DRECHTSTEDEN 2007 de voorzitter Wie van u wenst het woord? Mevrouw De Bruin, mevrouw Visser, de heer Den Braanker. Mevrouw de Bruin. mevrouw De Bruin Dank u wel, voorzitter. Vandaag wordt ons gevraagd kennis te nemen van, of vast te stellen zoals dat op de agenda staat, de begroting 2007 Sociale Dienst Drechtsteden, en de manier waarop die in onze eigen begroting is verwerkt. Ook wordt ons gevraagd om 40.000 beschikbaar te stellen voor de afkoop van de sociale recherche. Om te beginnen wil ik graag nog eens herhalen wat door mijn fractie als leidraad wordt beschouwd bij deelname aan de Sociale Dienst Drechtsteden. Dienstverlening, zo dicht mogelijk bij huis beschikbaar. Dat wil zeggen dat een cliënt zoveel mogelijk in zijn eigen gemeente terecht kan voor het gehele spectrum van dienstverlening. En decentralisatie van het sociale beleid is door het rijk ingezet om de dienstverlening zo dicht mogelijk bij de mensen te brengen, vóór wie en met wie wordt gewerkt. Dat is de basis voor het beoogde maatwerk dat gemeenten kunnen leveren. Het is ook de basis voor het onderhouden van korte lijnen met andere relevante beleidsterreinen: volkshuisvesting, bedrijfsleven, welzijnswerk en onderwijs. En dat positieve effect van decentralisering mag niet door regionalisering teniet worden gedaan. Onze instemming destijds om akkoord te gaan met deelname aan de SDD was dan ook gebaseerd op het uitgangspunt dat de dienstverlening aan onze inwoners nog beter zou worden dan die al was. Een prettige bijkomstigheid was dat het onze gemeente Sliedrecht ook nog eens geld zou opleveren, dat dan weer op een andere manier ten goede zou komen aan onze inwoners. Als ik nu de brij aan cijfers die in dit raadsvoorstel worden opgediend vertaal in begrijpelijk Nederlands, betekent het dat de gunstige financiële perspectieven, ons gepresenteerd in december 2005, nu al naar beneden moeten worden bijgesteld. En dan zijn we er nog niet. Er moeten nog wat probleempjes worden weggewerkt, zoals het vinden van nieuwe huurders voor de vrijgekomen ruimte van onze Sociale Dienst en belangrijker nog, de opdracht aan het MT om fors te snijden in de overhead, oftewel zoals in het raadsvoorstel staat, om de formatie terug te dringen. We kunnen er toch wel van uitgaan dat er met de grootst mogelijke zorg met de belangen van ons personeel wordt omgegaan? Vorige week heeft onze fractie kennis genomen van SDD plannen met betrekking tot de harmonisatie van het minimabeleid binnen de Drechtsteden. We hebben het nog niet helemaal scherp in beeld, maar onze eerste indruk is dat die harmonisatie niet onverdeeld gunstig uitpakt voor de Sliedrechtse cliënten, en dat zou jammer zijn. Maar als de ambitieuze plannen van de SDD bewaarheid worden en er inderdaad een 100 procent bereik van alle mogelijke rechthebbenden op de minimaregelingen behaald wordt, betekent dat een tekort van 300.000. Of is het 600.000 euro, zoals ik later in de krant las? We zijn er dus inderdaad nog niet. Samengevat: we stemmen in met het beschikbaar stellen van 40.000 voor de sociale recherche. We nemen met zorg kennis van de SDD begroting 2007. Die zorg geldt in de eerste plaats de Sliedrechtse cliënten en ons personeel en in de tweede plaats het tegenvallende financiële plaatje. de voorzitter Dank u wel. De heer Den Braanker. de heer Den Braanker Dank u wel, voorzitter. Ja, er valt feitelijk niet meer zoveel over te zeggen. U vraagt ons kennis te nemen van de begroting ISD en de wijze waarop die verwerkt is. Nou, dat hoef ik op zich niet te weten, als het maar verwerkt is. Dus onze fractie kan ook akkoord gaan met kennis nemen van de stukken en instemmen met de afkoop van de samenwerkingsovereenkomst sociale recherche. Dank u wel.

- 226 - de voorzitter Mevrouw Visser. mevrouw Visser Twee zaken, voorzitter. Als je een begroting krijgt van een gemeenschappelijke regeling mag je je gevoelen kenbaar maken. Het gevoelen zoals door mevrouw De Bruin verwoord sluit naadloos aan op die van ons. Want iedere keer blijkt het minder méér te zijn. En aansluitend daarop heb ik nog altijd twee antwoorden tegoed. Als het werkelijk zo is dat de indexering bij de ISD op 2.87 is gezet, is het volgend jaar wéér minder meer. En op een zeker moment wordt het meer minder. Dat als eerste opmerking. Ten tweede hebben we nog een antwoord tegoed betreffende de beroep- en bezwaarprocedure, en dan inderdaad nog betreffende de Harmonisatienota. Dat is een??de heer Den Braanker Hebt u kennis genomen van de memorie van antwoord bij de begroting, omdat daar iets in staat over het bezwaar en beroep? mevrouw Visser Nee. Het derde punt is de Harmonisatienota. Ik ben nog niet naar de informatieavond geweest, wij gaan donderdag, maar zoals wij hem gelezen hebben is onze fractie niet enthousiast. En de vraag is eigenlijk: komt de Harmonisatienota hier op een later moment nog een keer terug of is het zo dat als wij nu instemmen met de begroting 2007 ISD de Harmonisatienota ook vastligt? de voorzitter Wethouder Van Kooten. wethouder Van Kooten Dank u wel, voorzitter. Ik loop de sprekers even in volgorde af, te beginnen bij mevrouw De Bruin. Het is inderdaad zo dat we de cijfers aan u hebben gepresenteerd om daar kennis van te nemen, omdat de resultaten in onze begroting verwerkt zijn, maar nog wel even helder voor u in beeld is gebracht van: waar zijn we mee begonnen en waar zijn we uiteindelijk geëindigd. Er zit altijd één gevaar in bij dit soort cijfermatige exercities: dat de inhoudelijke onderbouwing niet in dit stuk is verwoord. Dat is aan de ene kant jammer en plaatst vervolgens dit voorstel ook in een bepaald kader, door alleen maar cijfermatig dingen naast elkaar te zetten. Kijk, als we niet hadden besloten om met de ISD te gaan samenwerken, hadden wij hier met elkaar een heel ander debat gehad over hoe we dan die Sociale Dienst lokaal hadden moeten organiseren. Met name één punt wat heel erg van belang is, wat ook wel blijkt en ik zal dat met alle plezier de eerstvolgende commissie nog eens aan u voorleggen hoor, wat één van de voordelen is om nu regionaal te gaan samenwerken is met name de risico s die wij lopen als kleine gemeente, om die onder te brengen binnen een groter geheel. Als ik u vertel dat wij op het inkomensdeel van het budget werk en bijstand, uitgaande van het aantal cliënten nu, bijna 6 ton tekort komen, nou, dan kun je nu dus zeggen, die hebben we ondergebracht binnen het grotere geheel en die vallen dus nu binnen de ISD begroting. Dus dat kunnen we veel makkelijker opvangen, omdat een grote stad op basis van de nieuwe parameters, vastgesteld door het ministerie, gewoon een flink overschot heeft. Dus de kleinere gemeenten worden, zeg maar, gekort, krijgen veel minder geld, waardoor ze eigenlijk ook gedwongen worden, misschien is het wel op een kunstmatige manier, om toch te gaan samenwerken, want anders krijg je het gewoon niet voor elkaar. Dat is een van de redenen waarom ik heb gezegd, financieel is één, maar met name de risico s zijn net zo belangrijk, vind ik, om dat op die manier ook te proberen te organiseren, en daar zijn we in mijn beleving goed in geslaagd. Voor die 40.000 heeft u uw fiat gegeven, waar wij u erkentelijk voor zijn. Als we het hadden moeten bezien op basis van de overeenkomst had het ons een ton gekost, dus op zich is dat punt, denk ik, netjes uitonderhandeld met de buurgemeenten in de Alblasserwaard/Vijfheerenlanden. Als u vervolgens aangeeft, we hebben positieve elementen van de decentralisering en die mogen niet ten koste gaan van de centralisering; daar hebben we ons zeker op al die terreinen proberen hard voor te maken. Alleen, je hebt soms weleens van die snijvlakken waarin je het lokaal niet of nauwelijks goed krijgt georganiseerd en je eigenlijk op moet schalen, òf omdat er lokaal geen handen en voeten aan te geven zijn, òf omdat het je door de Rijksoverheid bijna onmogelijk gemaakt wordt, omdat het anders forse investeringen vraagt. Het uitgangspunt was ook dat de dienstverlening beter zou worden en het financieel ook beter zou worden. Nou, het is denk ik ook wel goed dat we die conservatieve, calvinistische boekhoudmethode hanteren om de winsten pas te nemen als ze inderdaad hard en helder zijn. Daarom hebben we ook bij de Zomernota aangegeven, wij verwachten op basis van de cijfers van

- 227 - Berenschot een overschot te hebben van 236.000 structureel. Nu alles is uitonderhandeld is het wat minder, maar er ligt nu wel een heel uitgebalanceerd pakket en een uitgebalanceerde organisatie. Het is inderdaad zo dat daardoor 2007 wat minder oplevert dan in 2005 is becijferd. Het is ook inderdaad zo dat door de achterblijvende overhead de directie nog wel de uitdaging heeft om dat terug te verdienen en daar zijn op zich al aardige slagen in gemaakt. En de grootst mogelijke zorg voor het personeel is bewaarheid, omdat al onze mensen zijn geplaatst binnen de nieuwe Sociale Dienst Drechtsteden, en dat kan ook niet iedere gemeente zeggen. mevrouw De Bruin U heeft nog meer personeel, meneer van Kooten. wethouder Van Kooten Ja, maar ik heb het hier over de begroting ISD, of ik moet u verkeerd begrepen hebben. Wel, de zorg die we nu hebben besteed aan de mensen van de ISD zullen we ook zeker besteden aan al onze andere mensen; laat dat helder zijn. Als u doelt op die regionaliseringsbeweging kan ik u melden dat we in overleg met de bonden één regionaal sociaal plan hebben en één rechtspositieregeling voor de GR Drechtsteden, maar ook voor alle gemeenten, die ook door vakbonden en door de mensen van onze gemeente op zich heel positief is ontvangen. Dus daar hebben we denk ik met elkaar een mooi pakket aan arbeidsvoorwaarden samengesteld. Het minimabeleid is inderdaad zo, dat heb ik in de commissie al een keer aangegeven, wij proberen toch om het geld wat we nu aan minima hebben besteed in stand te houden. Er zal wel substitutie plaats kunnen vinden van de ene doelgroep naar de andere doelgroep; dat is ook gebeurd. Maar totaal zijn wij van mening dat er een evenwichtig pakket is samengesteld wat op zich een tekort voor de deelnemende gemeente oplevert van 300.000, maar wij verwachten ook dat binnen het totaal van de SDD op te kunnen vangen. De heer Den Braanker heeft aangegeven kennis te nemen van het geheel; zijn fractie is ook akkoord met de 40.000. Mevrouw Visser heeft aangegeven: ik maak mijn gevoelen kenbaar. Wat de twee vragen betreft die door u zijn gesteld: 2.87 Bezwaar en Beroep staat inderdaad in de memorie van antwoord. mevrouw Visser De memorie van antwoord heeft toch gewoon betrekking op de begroting, en dit is toch een apart agendapunt? wethouder Van Kooten Ja, maar het is samengevoegd. Ik had het ook op twee A4-tjes kunnen zetten voor u, maar het is één verhaal. Maar laat ik u zeggen, de 2.87 betreft twee jaren, dus het is nog minder dan twee keer 1,5 wat wij hanteren. Bij de commissie Bezwaar en Beroep is voorgesteld, omdat dit in het verleden bij de grote gemeenten intern werd gedaan, om te pleiten voor een commissie Bezwaar en Beroep op afstand, dus net zo goed als we hier een commissie Bezwaar en Beroep hebben voor de andere onderdelen. En de harmonisatie.. mevrouw Visser Voorzitter, toch even een aanvullende vraag nog. Dat klinkt altijd erg leuk, op afstand en onbevooroordeeld, maar betekent op afstand ook buiten Sliedrecht? En zit er dan weer een reiskostenvergoeding aan vast? wethouder Van Kooten Zoals het voornemen nu is, is het zo dat de commissie Bezwaar en Beroep zal gaan rouleren, dus dat het niet alleen in de grote gemeenten gepositioneerd is. Men beraadt zich op dit moment nog over de reiskostenvergoeding die er eventueel mee samenhangt. Maar als je het voor de een doet, zul je het ook voor de ander moeten doen, dus daar is nog geen eensluidend besluit over genomen. De harmonisatie van het minimabeleid komt in de eerstvolgende commissie naar u toe. Dus als u hiermee instemt, stemt u nog niet in met de harmonisatie minimabeleid. de voorzitter Wie van u in tweede ronde? Mevrouw De Bruin. mevrouw De Bruin Ik wil nog even terugkomen op het personeel. Ik weet dat het personeel van de Sociale Dienst is geplaatst. Ik had het in dit verhaal even over de opdracht aan het MT om de formatie

- 228 - terug te dringen. En ik vind op zich bemoedigend, al heb ik nog zo mijn twijfels, om te horen dat het eventuele tekort van die drie ton binnen de SDD opgevangen gaat worden. Ja, bemoedigend. de voorzitter Wethouder. wethouder Van Kooten Laat ik bij dat laatste beginnen: dat stemt ons natuurlijk tot vreugde. Maar het is inderdaad zo dat het opgevangen moet worden binnen het totaal van de ISD begroting, maar die bedraagt ook 125 miljoen, dus dan moet dat wel kunnen. Helder, uw opmerking over het MT; dat zullen we zeker met de grootst mogelijke zorg voor onze mensen begeleiden en bewaken. Uw opmerking nemen we zeker ter harte. de voorzitter Mag ik de conclusie trekken dat u kunt instemmen met het vaststellen van de begroting Intergemeentelijke Sociale Dienst Drechtsteden 2007? Dan hebben we daartoe besloten. CONFORM. 6. VASTSTELLEN UITVOERINGSPROGRAMMA COLLEGE 2006-2010 de voorzitter Dan zijn we aangekomen bij het uitvoeringsprogramma van het college 2006-2010. Wie van u mag ik daar omtrent het woord geven? De heer Van Gameren. de heer Van Gameren Meneer de voorzitter, na een worsteling over vorm en structuur is dan in ieder geval nu een uitvoeringsprogramma 2006-2010 verschenen. Onverlet deze worsteling ligt er in ieder geval een zeer omvangrijk en ambitieus werkplan; daar zijn we blij mee. Ik heb ze genummerd en het uitvoeringsprogramma telt 86 initiatieven, activiteiten en producten, verdeeld over 71 beoogde maatschappelijke effecten, dus het liegt er niet om. Ik ga niet meer in detail in op alle technische vragen, structuuropmerkingen en kanttekeningen die wij gemaakt hebben bij het uitvoeringsprogramma. We hebben uiteraard met interesse kennis genomen van de antwoorden die we gekregen hebben. Een belangrijk deel is immers aan de orde geweest in de gezamenlijke commissievergadering van 30 oktober. Ik heb daarover nog één opmerking, en dan stop ik er inderdaad mee, over de structuur. Onverlet uw antwoord op de schriftelijke vraag op dit punt pleit ik nogmaals voor een systematiek waardoor met name in de begroting de overzichten A: nieuw beleid en C: het niet gehonoreerde beleid samen zouden moeten optellen tot het uitvoeringsprogramma en dus geïntegreerd zouden moeten worden in de begroting. U doet dat niet en ik vind het ook niet zo spannend om dat te eisen, maar het zou volgens mij de leesbaarheid en begrijpelijkheid ten goede komen. Dan de inhoud. Met de projecten die al met extra geld in het uitvoeringsprogramma nu door u worden voorgedragen zijn wij het eigenlijk wel eens. Ze zijn een goede vertaling, denk ik, van het raadsprogramma op die onderdelen, en daar ging het eigenlijk om, met name waar het gaat om openbare orde en veiligheid. Dit onderwerp is overigens nog steeds actueel. Wij zijn blij dat het college in de projecten in hoofdstuk twee, zoals de campagne bestrijding fietsendiefstallen, drugsbeleid, handhavingarrangement en de Merwede-Lingelijn en de suswachten, allemaal projecten die het college nu al wil oppakken. Daar zijn we blij mee. Ook op het gebied van jeugdbeleid, bijvoorbeeld de zaak aan de hand van nota Jeugd inbegrepen, zullen nieuwe activiteiten worden uitgevoerd. Ook daarover tevredenheid. Uitvoering van de nota sportbeleid, het recreatief knooppunt, subsidie Baggermuseum, extra subsidies, stichting cultuur et cetera, allemaal positieve projecten waar we erg tevreden over zijn. Ook verkeer en vervoer is voorzien van goede projecten die een passende vertaling zijn van onze ambitie op dit gebied ten aanzien van openbaar vervoer en verkeersveiligheid. Eén kanttekening toch. Behalve het gezondheidsbeleid in het project Gebiedsontwikkeling Gezondheidspark te Sliedrecht komt het milieubeleid in onze optiek er nog wat bekaaid af. Ons pleidooi om dit aan te pakken door middel van een integrale nota wordt door het college weliswaar nog niet gehonoreerd, maar mijn fractie vindt het toch nodig om op onderdelen te bezien of wellicht daar nog wat gedaan kan worden, zoals duurzaam bouwen, bevordering van het fietsen en dergelijke. Waar het gaat om wonen zijn we blij met de belofte voor de 40 starterswoningen. Het lijkt niet veel en

- 229 - het is inderdaad ook wat mager. We rekenen er daarbij op dat het college creatief genoeg is om daar waar zich nog de gelegenheid zou kunnen voordoen dit getal te verhogen, die gelegenheid te grijpen, hoe mager ook. We hebben daar best extra geld voor over en anderzijds zij vermeld dat dit punt voor onze fractie zo belangrijk is dat ik daar straks in de algemene beschouwingen nog even op terugkom. Nogmaals, wij kunnen ons zeer wel vinden in dit uitvoeringsprogramma. Het is niet aan ons en ook niet aan de raad om op voorhand te wroeten in de details van de concretisering, al hadden wij die graag op onderdelen wel wat beter gezien. In ieder geval zullen wij daar niet langer kanttekeningen bij plaatsen. Wij vinden dat de uitvoering van dit soort zaken aan het college is. We hebben allemaal onze eigen ideeën daarbij van hoe die producten uitgevoerd zouden kunnen worden, maar ik denk dat het in het kader van het dualisme niet aan de raad is om daar in eerste instantie een oordeel over te vellen. Bij de realisering zien we vanzelf wel de effecten verschijnen. Aan het eind van de eerste termijn even terugkomend op enkele zaken, besproken op 30 oktober, wil ik toch nog even iets aanstippen. Eigenlijk een opmerking die men misschien niet van een raadslid of van raadsleden zou verwachten, maar ik heb het op 30 oktober ook al gezegd: het uitvoeringsprogramma is zowel inhoudelijk, in omvang als procesmatig, zeer ambitieus. En wij nemen dat uiteraard in dank in ontvangst, dat hoge ambitieniveau, maar wij voegen daarbij het college toe om niet te aarzelen wanneer ze enige tempering daarin willen aanbrengen en dat met ons te overleggen, onder het motto van: beter minder goed gedaan, dan alles gedaan maar onvoldoende gedaan. Tot zover mijn eerste termijn. de voorzitter De heer Van Meeuwen. de heer Van Meeuwen Dank u wel, voorzitter. Het zal een beetje een variant zijn op het verhaal van de heer Van Gameren. Allereerst even terugkijkend naar wat we mee hebben gemaakt sinds de verkiezingen en de collegeonderhandelingen enzovoorts. Dan moeten we stellen dat om zo n uitvoeringsprogramma tot stand te brengen, dan past dat wel bijzonder in het dualisme. Als er iets is wat bij dualisme zou moeten komen, dan is dat het wel. We zijn begonnen met een raadsprogramma. Dat raadsprogramma was een breed kaderstuk. En dan zeg je als raadlid: ga dat maar eens uitwerken. Dan weet je ook niet goed wat je zegt als raadslid, want dat blijkt gewoon een hele klus te zijn. Dat dat zo is, blijkt ook in andere gemeentes. Ook in grote steden worstelt men met de vormgeving aan zo n uitvoeringsprogramma. En het feit dat het college zich niet heeft geschaamd om extern nog eens wat adviezen in te winnen, geeft ook aan dat dat inderdaad dus een worsteling is om tot zo n uitvoeringsprogramma te komen. Een eerste concept kon niet zo goed de goedkeuring van de raad wegdragen. Nu ligt er dus een veel beter verhaal. Net als de PvdA zijn we dus positief ten aanzien van het uitvoeringsprogramma wat er nu ligt. Dat dat volmaakt is, dat hoort u ons niet zeggen, maar dat hoor ik u ook niet zeggen. Dat heeft u al aangegeven: het is een groeimodel. Wij zien dit uitvoeringsprogramma voornamelijk als een soort controlemiddel ook. Je hebt met elkaar iets vastgesteld wat de komende vier jaar in ieder geval uitgevoerd moet gaan worden, zij het dat natuurlijk altijd door maatschappelijke ontwikkelingen nog nieuwe dingen ingevoerd kunnen gaan worden, dat is duidelijk in de politiek. Maar het is een belangrijk controlemiddel om te kijken of een college in dit duale stelsel inderdaad uitvoert wat een raad wil. Dat dat gecombineerd wordt met de begroting vinden wij een goeie zaak en wij stellen ons ook zo voor, we hebben dat ook in het raadsprogramma geopperd toen we daarmee bezig waren, dat er een soort bijltjesdag zou moeten komen, een soort afrekendag. Dat je na een jaar gaat kijken: wat heeft een college er eigenlijk van gemaakt? Onze fractie SGP/ChristenUnie gaat er zo dus tegen aankijken. Dus ieder jaar kunt u van ons de houding verwachten van: nou, we zien een begroting voor ons liggen, in hoeverre is dat nou een uitwerking van het uitvoeringsprogramma? En dan leggen we dat uitvoeringsprogramma er nog eens naast. En zitten we nu op schema? Niet om u echt figuurlijk direct het hoofd af te hakken, dat nu ook weer niet. In dat opzicht kunnen we ons wel vinden in de woorden van de heer Van Gameren. Als het noodzakelijk zou zijn, dan moet u inderdaad wat temperen, maar u hoort ons niet op voorhand zeggen dat u dat maar moet gaan doen. Want toen hij het zei, dacht ik van ja, dat zouden ze natuurlijk op voorhand al aan kunnen grijpen om met ingang van vanavond misschien al te gaan temperen, maar die kans willen we u nog niet geven. Dan moet het weloverwogen zijn.

- 230 - de voorzitter Mevrouw Visser. mevrouw Visser Ik wil een vraag stellen aan de heer Van Meeuwen, horende dit betoog. U zegt enerzijds: wij willen het uitvoeringsprogramma gebruiken als toetsingskader om te kijken of het college dat gedaan heeft wat ze in het uitvoeringsprogramma beloven. Anderzijds wilt u ditzelfde uitvoeringsprogramma door de raad aan laten nemen. de heer Van Meeuwen Ja. mevrouw Visser Dan is het uw eigen uitvoeringsprogramma. de heer Van Meeuwen In ieder geval door de meerderheid aangenomen, naar ik hoop. mevrouw Visser Ja, maar dan is het toch, als raadslid zijnde, uw eigen uitvoeringsprogramma? Hoe kunt u dat dan gebruiken als afrekendocument? de heer Van Meeuwen Ons raadsprogramma is ons raadsprogramma. We hebben gezegd tegen het college: voer dat uit in een uitvoeringsprogramma. Dan klopt het toch? de heer Den Braanker Er staat toch: voorstel uitvoeringsprogramma college burgemeester en wethouders 2006-2010? Dat wordt door de raad vastgesteld. Dus is het een stuk van het college, toch? Zo heet dat stuk toch? Ja, dan komen we terug op de discussie in de commissie. de heer Van Meeuwen In ieder geval is, denk ik, onze bedoeling helder naar u toe, en we gaan er eigenlijk op voorhand vanuit dat iedereen dit onderschrijft, maar dat zullen we straks zien. Wij vinden het een realistische aanpak. Ik ga het niet zozeer over de inhoud hebben, dat hoort u wel aan mijn betoog. We vinden het een realistische aanpak. Hier en daar zouden we het wat scherper geformuleerd willen hebben, maar dat hoort bij het groeimodel, het SMART gericht, zeg maar. In dat opzicht zijn we echt ook tevreden met dit uitvoeringsprogramma. Ons oordeel is dus ook positief. Het is ambitieus, dat ben ik ook met de heer Van Gameren eens. En dankzij hem hebben we ook gehoord dat er maar liefst 71 van de 86 projecten maatschappelijke effecten hebben. Dat vind ik toch een heel mooi signaal naar de burger toe. Daar zie je dus dat een gemeenteraad cq college wel degelijk met dingen bezig is, niet intern gericht op organisatie of wat dan ook, maar op de maatschappij gericht, naar de burger toe. Ik ben blij met dat hoge aantal van 71. Ten slotte een paar inhoudelijke opmerkingen. De opmerking over het milieu onderschrijf ik. Straks bij de algemene beschouwingen hoop ik er ook nog iets van te zeggen. Dat missen we ook een beetje. En we hebben ontdekt dat, er zijn natuurlijk verschillende versies geweest, in de laatste versie is bijvoorbeeld een paragraaf over het wegenonderhoud niet meer opgenomen. Daar zal ongetwijfeld een reden achter zitten, maar die wil ik dan graag horen. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor een onderdeel van subsidies die bij welzijn er eerst wel stonden en later niet meer. Maar daar zal waarschijnlijk ook een procedurele reden onder liggen, waarom dat gebeurd is. Dat zijn wat inhoudelijke vragen ten aanzien van het uitvoeringsprogramma. Dank u wel. de voorzitter Mevrouw Visser. mevrouw Visser Dank u wel, voorzitter. Op 30 oktober hebben we natuurlijk al over dit uitvoeringsprogramma gesproken, en ook over hoe onze fractie aankijkt tegen dit uitvoeringsprogramma. Onze fractie kijkt er zo tegenaan: we hebben een raadsprogramma, dat is door de meerderheid van de raad vastgesteld, dus is het ineens het raadsprogramma van de hele raad. Een uitvloeisel van een raadsprogramma is een uitvoeringsprogramma. De notulen teruglezend is gebleken dat bij het aannemen van het raadsprogramma vanuit het merendeel van de raad de opdracht is gegeven om aan de hand van het raadsprogramma een uitvoeringsprogramma te schrijven. Op dat moment maakte de raad, wat ik net ook al zei, eigenlijk het uitvoeringsprogramma tot een soort van

- 231 - onderdeel van hun eigen besluit. Vandaar dat we toch besloten hebben om er iets over te zeggen. Alleen, wij willen nog wel kwijt dat mensen die na 2010 hier misschien nog wel zijn en alle nieuwe die dan komen, daar toch nog eens naar moeten kijken, over het duale en hoe het nou zit met een raadsprogramma en een uitvoeringsprogramma. Eigenlijk vinden we dat we het ons als raad een beetje gemakkelijk hebben gemaakt, door te zeggen, college, we geven jullie de opdracht om aan de hand van die acht pagina s raadsprogramma maar even een uitvoeringsprogramma te schrijven. Het uitvoeringsprogramma zoals het nu voorligt, heet ook 2006 tot en met 2010. Onze fractie vindt dat je dat eigenlijk per jaar moet bekijken. Om nu te zeggen, het uitvoeringsprogramma 2006-2010 ligt er de heer Van Meeuwen noemde het al, er zijn genoeg maatschappelijke ontwikkelingen in de komende drie jaar. Die zullen ergens een plaatsje moeten vinden. Dus eigenlijk moet het uitvoeringsprogramma één keer per jaar beoordeeld worden. Verder hebben we natuurlijk in ons achterhoofd dat addendum behorend bij het raadsprogramma van zowel de fractie van het CDA als van onze eigen fractie. Maar ons grootste probleem op dit moment is dat we het uitvoeringsprogramma zoals het hier nu ligt, en dan gaan wij er vanuit alléén voor 2007, gaan beoordelen voordat we de begroting beoordelen. Het kan natuurlijk zijn dat er dadelijk in de algemene beschouwingen en de begrotingsraad nog dingen gaan gebeuren die dit uitvoeringsprogramma eigenlijk al wat op losse schroeven zet. Dus wat we eigenlijk willen vragen aan onze mederaadsleden is: is het niet beter om dit agendapunt direct bij de behandeling van de begrotingsraad af te tikken? de heer Van Meeuwen Ik wil daar wel gelijk antwoord op geven. Ik kan me de gedachtegang wel een beetje voorstellen. Een beetje, want het is maar net vanuit welke invalshoek je nou redeneert. Wij hebben vanuit de invalshoek geredeneerd: we hebben een raadsprogramma, daar hoorde bij een uitvoeringsprogramma. Dat is een open document, waar ook toevoegingen aan kunnen komen, begrotingstechnisch. We hebben de voorzitter van de raad uit horen leggen op 30 oktober dat zijn streven is om zo n uitvoeringsprogramma zoveel mogelijk in die begroting te verwerken. Dat is zijn streven. En dat betekent dat je dus ook per jaar wel degelijk dan de kans krijgt om daarover te spreken. U heeft mij horen zeggen in mijn eerste termijn dat wij het echt gebruiken, we halen dat er echt bij. We gebruiken het om te controleren hoe ver het college staat. Dus wij zien helemaal geen bezwaar om het nu eerst aan te nemen. Het is procedureel denk ik best goed ook om dat te doen, omdat dit nog een beetje los staat van deze begroting. En zouden er begrotingstechnisch nog wijzigingen komen, dan kan dat dus ook later aangepast worden. mevrouw Visser Maar dan terugkomend op uw betoog, dan denk ik ook, misschien moeten we dan in de toekomst zo n uitvoeringsprogramma dan wel in augustus of tijdens de behandeling van de Zomernota erbij gaan nemen, in plaats van pas op deze dag, direct bij de begroting. Want dan zou je de heer Van Meeuwen Daar zou eens over te denken zijn, ja. mevrouw Visser Dan zou je dingen mee kunnen geven richting de begroting, en dan kan het gewoon integraal onderdeel van de begroting gaan vormen. de heer Van Meeuwen Ja, daar zouden we eens over na moeten denken. mevrouw Visser Wat verder opvalt aan het stuk, en dat is natuurlijk omdat constant de termen groeimodel en het is nog niet volmaakt worden gebezigd, is dat er een aantal keren verwezen wordt naar bijlage C. En dat is nou juist de vooralsnog niet gehonoreerde initiatieven. Dus dan staat er wel heel veel, maar het is nog steeds vooralsnog niet gehonoreerd. Dus ook voor 2007 niet gehonoreerd. En wat voor onze fractie toch wel heel wezenlijk is, is het ontbreken van meetbare doelstellingen. Er staan weinig echt meetbare doelstellingen in de zin van reductie of toename, of van dat hebben we voor ogen. En zolang er niet echt meetbare doelstellingen zijn geformuleerd wordt het heel moeilijk om mensen aan te spreken. Want zolang het niet meetbaar geformuleerd is, blijft het een subjectieve beoordeling. Dus het verzoek is wel om daar in de toekomst naar te streven.

- 232 - de voorzitter Dank u wel. Als ik de sprekers langs loop, dan zeg ik: aan de ene kant laat u blijken dat u behoefte heeft aan een uitvoeringsprogramma; daar heeft u ook een opdracht toe gegeven. Aan de andere kant zegt u: het heeft nog wel een aantal groeiaspecten in zich. Een aantal zaken verdient nog verbetering of meer inhoudelijkheid, meer meetbaarheid zoals mevrouw Visser dat ook aangeeft, en daar heeft u op zich gelijk in. Het is ook een hele uitdaging. Want als ik u zomaar even vraag, oké, geeft u dan eens even snel een paar meetbare zaken aan, een meetbaar instrumentarium, da s best lastig om dat even zo uit je mouw te schudden. En daarvan denken wij dat het goed is om dat in relatie met de programmabegroting, in relatie tot de programma s, de komende jaren successievelijk met elkaar in te vullen. Daaraan kan ook de auditcommissie een hele goede bijdrage leveren en wij stellen ons voor dat in goed afstemmend overleg met u te doen plaatsvinden. Daarom is het ook wel van belang dat we een relatie blijven zien tussen enerzijds uw raadsprogramma, het uitvoeringsprogramma van het college en de programmabegroting. Het heeft nou eenmaal relaties met elkaar en we moeten het ook in die relatie bezien. U heeft op hoofdlijn gewoon nodig datgene wat u als opdracht geeft aan het college ter uitwerking van uw raadsprogramma. Dat zullen we toch ergens vast moeten leggen. Dat zal voor een deel tekstueel zijn, dat zal voor een deel beoogde maatschappelijke effecten in zich hebben en anderzijds zal het jaarlijks bezien worden in relatie tot de programmabegroting en de financiële ruimte die we hebben. Dus het is een traject wat je niet helemaal los van elkaar kunt zien en wat je daarnaast ook nog in een duaal systeem moet zien te brengen. Er zijn geen VNG-modellen. Soms denk ik wel eens: was het maar waar, maar dat is misschien meer vanuit de gemakzucht van de mens sprekend. Maar die zijn er dus niet, dus we zullen met elkaar een model moeten ontwikkelen wat past bij datgene wat wij aan dualiteit wensen en wat wij ook wensen in het kader van een taakafbakening tussen datgene wat des raads is en wat des colleges is. Dat moet je gewoon proberen de komende jaren scherp neer te zetten, zodat u ook daarop scherp, nou ja, ik hou het meer op gecontroleerd, dan wel afgerekend, controle moet kunnen hebben. En dat is ook nodig, denk ik. Wij hebben het idee dat we dat kunnen doen op twee jaarlijkse momenten, enerzijds bij de jaarrekening en anderzijds bij de begroting. Wij zijn voornemens om dan aan u te rapporteren welke voortgang er is bereikt met betrekking tot datgene wat in het uitvoeringsprogramma staat, in ieder geval voor 2007. En hoe verder we in het traject zitten, hoe meer er over het uitvoeringsprogramma 2006-2010 gezegd kan worden. Er is dus een duidelijke samenhang, er is een duidelijke taakafbakening en het is een controlemiddel voor u. Ik ben het er ook van harte mee eens zoals dat door de heer Van Meeuwen is verwoord. Temporiseren doe je als je denkt dat je de lat met elkaar te hoog gelegd hebt en het college legt misschien de lat redelijk hoog. Aan de andere kant staat dit ook weer een beetje op gespannen voet met wat u beiden zegt, de heer Van Gameren en de heer Van Meeuwen, met betrekking tot het milieubeleid wat er bekaaid af zou komen. Nou, ik heb nog eens even gekeken wat er met betrekking tot het milieubeleid staat, maar dat hebben we het over een milieu-uitvoeringsprogramma wat jaarlijks moet leiden tot een jaarlijks milieuverslag, wat moet komen tot kwaliteitsverbetering van de vergunningverlening, vermindering van de geluidsoverlast bij woningen en andere gevoelige objecten. Aan de geluidshinder moet de nodige aandacht worden besteed, aan de luchtkwaliteit moet de nodige aandacht worden besteed en dan hebben we ook nog zoiets als het meerpartijenoverleg, de problematiek aan de overzijde. Dan denk ik, nou, als we dat met de beperkte menskracht die we hebben ook moeten oppakken, dan is dat nogal wat. Dat wil niet zeggen dat wij een aantal door u gewenste initiatieven niet zouden kunnen en willen uitvoeren. Maar wij zijn van oordeel, en ik kom er straks bij de algemene beschouwingen nog wel op terug dat dat niet zo bekaaid is, dat het niet zo weinig is, zoals u denkt dat er staat. Volgens mij heb ik het in hoofdlijnen gehad. Misschien nog één punt over die integratie tussen programmabegroting en uitvoeringsprogramma. Ik zou het op prijs stellen om daar in de besprekingen die gaan over die verdiepingsslag van de programmabegroting nog eens nader met u op terug te komen. Want dat is, denk ik, het moment om de relaties te leggen tussen het uitvoeringsprogramma en de programmabegroting, en dan nog eens te bezien wat je nou precies integraal in die programmabegroting terug wilt zien en wat je eigenlijk als hoofdlijnen, als taakafbakening van het college wenst aan te geven in relatie tot het raadsprogramma. Je kunt niet alles één op één in de programmabegroting schuiven. Dus het is misschien goed om daar met elkaar het komende jaar nog eens indringend naar te kijken.

- 233 - Wat mij betreft heb ik in voldoende mate over het uitvoeringsprogramma reactie geleverd. De heer Van de Ven. wethouder Van de Ven Voorzitter, de heer Van Meeuwen maakte een opmerking over het wegenonderhoud; dat mist hij in het nu voorliggende boekwerkje. Daar kan over opgemerkt worden dat wij al lerende geconstateerd hebben dat de zaken die in reguliere onderhoudsschema s zijn opgenomen, niet nog eens hoeven te worden opgenomen in het programma wat hier nu voorligt. de voorzitter De heer Visser. de heer Visser Nou het is natuurlijk op een andere plaats al eerder gezegd, concreet gaat het hier om het wegenbeheersplan. Net zo goed als er gesproken wordt over groenbeheersplan hebben wij in een eerdere versie gelezen dat er een wegenbeheersplan zou komen. En dat komt er ook wel, dat wordt al tien jaar gezegd, dus dat zal er best een keer komen, maar nu is gezegd dat het er volgend jaar zou komen. wethouder Van de Ven Voorzitter, dat klopt wat de heer Visser zegt. We hebben in één van de laatste vergaderingen, in de commissie meen ik, toegezegd dat u in de loop van het jaar 2007 dat schema krijgt voorgelegd. de heer Visser Het stond in een eerdere versie. Waarom is het er nu uitgehaald? Dat is de vraag. wethouder Van de Ven Omdat er al eerder toezeggingen waren gedaan dat we daar een uitwerkingsplan voor zouden maken en we u dat in 2007 willen gaan voorleggen. Die toezegging is er, en daar mag u ons aan houden. de voorzitter De heer Van Dijk. de heer Van Dijk Ja, ik moet toch even terugkomen op de discussie van de vorige vergadering over monistisch en dualistisch. We blijven een beetje bij onze mening, maar het maakt niet zoveel uit of we dat nu hier vaststellen of niet. Ik denk dat dat duidelijk is. Ik wil de raad toch wel waarschuwen met dit programma dat we niet te detaillistisch moeten gaan werken. We moeten op hoofdlijnen blijven besturen. de heer Buchner Waar doelt u dan op, meneer van Dijk? de heer Van Dijk Ik heb eens een keer in een commissie gezeten met u waarin u vroeg naar de gaten die in een asfaltweg zaten. Zoiets, dat bedoel ik. de heer Buchner Maar als we het over een wegenbeheersplan hebben, dan hebben we het over een aantal jaren, en dat vragen we nu weer. de heer Van Dijk Dat is duidelijk. de heer Tanis Ik denk juist dat het de uitdaging is, meneer Van Dijk, om nu op korte termijn te komen, en daarom ben ik heel blij met de opmerkingen van de voorzitter, tot meetbare doelstellingen. En als wij in staat zijn om die concrete kaders aan te geven, dan denk ik dat wij als raad veel meer als nu het geval is kunnen sturen op hoofdlijnen. En dan voorkom je, denk ik, een heleboel discussies op details. de heer Van Dijk Dan gaan we de goede kant op, ja. de heer Tanis Dat sluit denk ik aan bij de opmerkingen die de heer Van Meeuwen heeft gemaakt.

- 234 - de heer Van Dijk Maar we hebben hier een uitvoeringsprogramma met een heleboel details; ontzettend kleine details. En ik ga me dan toch afvragen: moeten we dan gezamenlijk, want dat zouden we dan misschien in commissieverband doen, door de gemeente gaan lopen met een boekje, en gaan kijken of die en die tegels goed liggen? Ik denk niet dat dat de bedoeling is van een raadslid. de heer Van Meeuwen We hoeven er eigenlijk een jaar niets meer aan te doen, dat is de bedoeling volgens mij van dit document, en volgend jaar horen wij van het college wat er gedaan is. En dan zijn wij de controlerende raad op dat moment, onze controlerende functie. Zo stel ik het me voor. En dan gaan we echt niet op allerlei kleine details letten. En hoe meetbaarder die specifieke doelen dan zijn, des te beter, maar het is bij alle onderdelen van ons raadsuitvoeringsprogramma niet zo eenvoudig om dat heel meetbaar neer te zetten. Dat ben ik echt met de voorzitter eens. Maar u waarschijnlijk ook. de voorzitter Mevrouw Hartkoren. mevrouw Hartkoren Voorzitter, dank u wel. Zoals u weet, bij het raadsprogramma hebben wij een voorbehoud gemaakt. In het verlengde daarvan ligt ook dit. Wij nemen hier kennis van en wij volgen het kritisch; dat is ons verhaal hierbij. de voorzitter Goed. Een tweede ronde, in formele zin, kort. Wie van u? De heer Van Gameren. de heer Van Gameren Ja, ik heb me even niet gemengd in de discussie, maar ik ben het toch een beetje met de heer Van Dijk eens, want om met de laatste opmerking maar even te beginnen. Als hij praat over tempering; je moet niet op alle onderdelen gaan meten, je moet niet op alle details kijken of je daar een prestatie-indicator aan kan verbinden, dan zit dat in het verlengde van mijn opmerking over tempering van het ambitieniveau, want dan zijn we straks inderdaad waarschijnlijk een groot gedeelte van de tijd bezig met het meten van allerlei indicatoren, terwijl we de uitvoering dan maar laten lopen. Dat zou ik jammer vinden. de heer Visser Om eens helder te zeggen wat er bedoeld wordt en dat geldt vooral voor de heer Van Dijk: de heer Van Dijk reageert op tegels en andere dingen die helemaal niet in dit programma staan. U begint over indicatoren waarvan er nog maar een paar instaan. Kijk, het gaat nu over die 88 initiatieven en 71 effecten waar de gemeenschap wat aan heeft. Nou, en zoals hij het eigenlijk al gezegd heeft: wij willen iets hebben wat we kunnen toetsen, waarop we kunnen terugkomen en als er nou eens een keer een zinnetje teveel of te weinig instaat, laten we daar niet over praten. Maak nou eens concreet waarom u dit te detaillistisch vindt. de heer Van Gameren Nee, nee, sorry. U heeft mij niet horen zeggen dat dit te detaillistisch is. Ik heb zelfs nog gezegd dat op een aantal producten de zaak best beter geconcretiseerd had kunnen worden. Maar, en dan kom ik een beetje in de buurt van de kritiek van mevrouw Visser: wij hebben een raadsprogramma vastgesteld, we hebben aan het college gevraagd: jullie moeten dat straks uitvoeren, doe mij een offerte. Leg daarin vast wat je allemaal gaat doen, zal ik maar zeggen, om die doelstellingen in het raadsprogramma te gaan akkoorden. Dat ligt hier op tafel, en tegen die offerte zeg ik ja. Dus dan is het inderdaad ook mijn offerte. Ik schaam me daar ook helemaal niet voor, en ik zal het college op basis van die offerte bewaken. En als in die offerte staat, ik noem maar wat, 25 meter metselwerk: ik ga niet bepalen hoe de specie moet worden samengesteld en welke stenen ze gebruiken. Maar ik wil wel straks een keer toetsen of ze 25 vierkante meter metselwerk gedaan hebben, als dat een bouwkundige offerte zou zijn; om maar even een parallel te trekken. Dus daar onderschrijf ik prestatie-indicatoren wel. Alleen, ik heb het college gewaarschuwd van: in de programmabegroting wordt op tien programmapunten al een effect gemeten, daarbinnen hebben we thema s waar ook al effecten gemeten worden, op de producten worden prestatie-indicatoren gekoppeld en hier in het uitvoeringsprogramma worden ook op 71 punten nog een keer effecten gemeten. Ik maak me daarover zorgen

- 235 - de heer Van Dijk Meneer Van Gameren, u maakt zich waarschijnlijk zorgen om de prijs, want het kostte 220.000,- om al die effecten te meten. Als we nog meer gaan meten, dan is het uiteindelijk zo dat wij er voor zorgen dat er voor tonnen gemeten wordt, maar dan komt dat niet ten goede aan de burger, natuurlijk. de heer Van Gameren Nou, ik praat nog niet eens over geld, maar ik wil mezelf niet over de kop werken en straks ook het college opjagen om allerlei presentatie-indicatoren te laten meten. Je kunt best prioriteren, denk ik. Je kunt ook best kijken van nou, dit is een aardige methode. Ik sluit aan bij de laatste opmerking aan van de burgemeester die zegt, laten we daar in de komende jaren eens goed naar kijken en elkaar even goed bij de les houden of dit nu de goede meting is. Presenteer eerst de structuur en een paar cases, en dan kunnen we daar in de commissie Burger en Bestuur over praten. Dan zeg ik, dat lijkt me een aardige opzet. En nogmaals, het is een groeiproces; niet alle effecten zullen direct gemeten worden. Ik kom toch nog even terug op de discussie of het uitvoeringsprogramma nu vooraf moet gaan aan de begroting of niet. Ik heb er hard voor gepleit bij de voorzitter, dus neem ik een beetje schuld op me. Ik heb er hard voor gepleit om dit vóór de begroting te hebben. En waarom wilde ik dat? Het is een uitvoeringsprogramma voor de komende vier jaar. Het eerste programmajaar is 2007. Dus dan denk ik, laten we eerst dat uitvoeringsprogramma vaststellen, dan kan het college voor 2007 alvast putten uit het uitvoeringsprogramma. Dat leek mij een logische gang van zaken en dat is ook gebeurd. mevrouw Visser Ik snap dat op zich wel, want dat was eigenlijk ook de les die de heer van Meeuwen mij probeerde te leren. Maar ik snap niet dat dat vijf minuten kan. Want je kunt nu niet meer zeggen: een uitvoeringsprogramma wat we nu gaan vaststellen kunnen we verwerken in de begroting van 2007, want die begroting van 2007 ligt er al. Dan moet je dus dat uitvoeringsprogramma op een ander moment gaan toetsen of inbrengen of prioriteren. Voor 2008 zou je dat dan bij wijze van spreken voor de zomervakantie moeten doen. Dan kun je het vaststellen op een manier waarbij je het kunt integreren in de begroting. de heer Van Gameren Omdat het uitvoeringsprogramma hier ligt, omdat daar projecten in staan die we de komende vier jaar willen uitvoeren, is het logisch dat het eerste setje dat het college bij de eerste begroting die in die periode valt, dat is namelijk 2007, gaat putten uit een vastgesteld uitvoeringsprogramma; daarna de begroting, die krijgen we straks aan de orde, en die gaan we daar in vaststellen. Stel je voor dat het college hele andere projecten had gepakt dan wij in het uitvoeringsprogramma hadden staan. Dan hadden we inderdaad bij de begroting kunnen zeggen: dat is niet juist. Dus ik vind dat een vrij logische gang van zaken. Ik kan haast niet anders denken dan dat het zo zou moeten gaan. Anders waren we één jaar kwijtgeraakt als we gezegd hadden: laten we na de begroting het uitvoeringsprogramma vaststellen. Dan had het college dus zijn eigen gang kunnen gaan met 2007, en ik dacht dat dat niet de bedoeling was. Wij hebben in april een raadsprogramma vastgesteld. Daar moet je zo snel mogelijk mee aan de slag gaan. Er staan goede dingen in, daar ben ik het volledig met u eens. Een aantal van die dingen zijn al doorgeschoven naar de begroting 2007. En in de komende jaren, of het nou bij de zomernota is of bij de rekening, dat maakt me niet zo erg veel uit, als het college maar blijft putten uit het uitvoeringsprogramma. Wie ben ik dan om te zeggen: dat moeten ze vooral niet doen, als daar financiële ruimte voor is. Laat onverlet dat er natuurlijk een actualiteit is, en we weten allemaal dat die actualiteit veel sneller is als wij kunnen lopen. Misschien dat over één, twee of drie jaar de actualiteit ons gebiedt om nog eens kritisch te kijken naar het uitvoeringsprogramma, omdat er dingen tussen geschoven worden. Maar dat is nu eenmaal de toekomst waar ik niet in kan kijken en misschien is dat maar gelukkig ook. Dus dat zijn de opmerkingen nog even over dat verhaal. Dan nog even iets tot slot. Nogmaals, het heeft even wat gekost, het uitvoeringsprogramma. Het is een nieuw element, dat is net ook al gezegd. Ongetwijfeld is onze bemoeienis toch misschien als wat vermoeiend ervaren, en het bewaken gaat nog meer werk kosten, dus dan spreken we elkaar nog meer. Ook daar zullen we ons natuurlijk niet onbetuigd laten, dat begrijpt u. Toch vraag ik daar enig begrip voor, want ik wil er nog eens op wijzen dat wij dat doen uit passie voor alle dingen die wij zo belangrijk vonden voor de bewoners van Sliedrecht, en die

- 236 - daarom, samen met SGP/CU en VVD hebben neergelegd in een raadsprogramma. Dus als we ons daar erg druk over gemaakt hebben, dan is dat vanuit die optiek geweest. Dan als allerlaatste. Ik heb net gezegd, het is bijna een opdracht aan u en het gaat om een uitvoeringsprogramma, door u uit te voeren, dus het is wel logisch om u ook succes te wensen bij de uitvoering van dit programma. de voorzitter Mevrouw Visser. mevrouw Visser Voorzitter, onze fractie kan niet verder gaan dan kennis te nemen van en het voorgestelde besluit is in te stemmen met. Dus kijk maar wat u ervan maakt, tegen of neutraal, maar wij gaan niet verder dan kennis nemen van. de voorzitter Kijk, het liefste heb ik natuurlijk dat u instemt met. Want dat ligt wat scherper vast in zijn benaderingswijze. U weet dat ik poog om ook met het uitvoeringsprogramma een instrument in handen te hebben om tegen u te zeggen als raad: u heeft daar een uitspraak over gedaan, zo gaan we er mee aan de slag en u mag ervan verwachten dat we dat met een productiviteit doen. En we laten dat halfjaarlijks aan u weten, bij de jaarrekening en bij de begroting. Dat was mijn doel. Want dan weet je ook een beetje met elkaar hoe zuiver je bezig bent en op welke manier je bezig bent. Een deel van de raad zegt: we hebben er geen moeite mee om dat ook op die wijze te benaderen en in feite in te stemmen met, danwel het uitvoeringsprogramma vast te stellen. Als u samen met het CDA zegt, wij hebben er kennis van genomen; u heeft er zorgvuldig naar gekeken, u heeft daar geen kanttekeningen bij gemaakt die onoverkomelijk zijn in onze relatie als college met de raad. Dus op zich denk ik dat we, ook al neemt u er kennis van, mogen vertrouwen op het feit dat u zegt, gaat u vooral uw gang met het realiseren van de in overleg met ons beoogde resultaten en beoogde maatschappelijke effecten. Dat mag ik toch wel concluderen. Want als u het er niet mee eens bent, dan vind ik dat u het gewoon moet zeggen. En als u zegt, wij kunnen niet verder gaan als fracties om daar kennis van te nemen, dan zegt u in wezen geen nee. En zo vertaal ik het dan ook. En als het anders is, dan moet u gewoon zeggen: ik ben het er niet mee eens. Ja, zo simpel ligt het in het leven. Goed. Mag ik concluderen dat de fracties SGP/CU, PvdA en VVD het uitvoeringsprogramma vaststellen en dat de fracties van CDA en PRO Sliedrecht kenbaar maken er kennis van genomen te hebben? Dan hebben we aldus besloten. Ik schors de vergadering tot 14:45 uur. SCHORSING 7. VASTSTELLEN VAN DE PROGRAMMABEGROTING 2007 de voorzitter Ik heropen de vergadering. Mevrouw Hartkoren, mag ik u uitnodigen tot het houden van uw algemene beschouwingen? mevrouw Hartkoren Voorzitter, college, collega raadsleden, belangstellenden en vertegenwoordigers van de pers. Er zullen de komende jaren ingrijpende besluiten genomen worden op het gebied van verdere regionale samenwerking. Waar staan we als gemeente over pakweg 5 jaar? Is Sliedrecht nog zelfstandig? Hoe behouden wij onze eigen lokale identiteit? Zien we alleen bedreigingen of pakken we ook de geboden kansen? Hoe vertellen we dit en hoe vertalen we dit naar onze burgers? Zij moeten uiteindelijk een betere dienstverlening ervaren. Dat vinden wij de grote uitdaging voor de komende jaren. Wij denken hierbij met name aan het SSCD: Shared Service Center Drechtsteden. Of op z n Sliedrechts: een pakhuis van interne diensten. Door samenvoegen van de interne gemeentelijke dienstverlening ontstaat op termijn een structureel voordeel van 633.000,-. Een bouwvergunning moet hier ter plaatse met de betreffende ambtenaar besproken kunnen worden. De dienstverlening moet hier blijven, maar de ondersteunende diensten kunnen regionaal functioneren. Dit proces vraagt een open communicatie, goed afgewogen besluitvorming en vertrouwen in en met elkaar; dan alleen is er kans van slagen. Een goed sociaal plan is hierbij een essentiële voorwaarde. Onze fractie hoopt dat de voorgestelde besparing haalbaar is en deze voordelen ook daadwerkelijk aan de Sliedrechtse samenleving ten goede komen, zoals altijd het

- 237 - uitgangspunt is geweest. De uiteindelijke besluitvorming vindt volgend jaar april plaats. Onze fractie is, zoals u weet, niet tegen regionale samenwerking, maar om nu al 1.50 extra inwonerbijdrage in de begroting op te nemen in verband met de kwaliteitsimpuls voor de Drechtsteden is wel erg voorbarig. Daar is door de Drechtraad nog geen besluit over genomen en het zal ook hier in deze raad nog een keer aan de orde moeten komen. Ons voorstel is om het in de post onvoorzien op te nemen in plaats van het functioneel in de begroting voor 2007 al mee te nemen. De rekenkamer. Met ingang van 1 januari 2006 is een rekenkamer ofwel rekenkamercommissie verplicht. Wil de raad haar controlerende taak uitvoeren, dan zal deze toch een keer operationeel moeten worden. De CDA fractie heeft bij de besluitvorming tot het instellen van een rekenkamercommissie vastgehouden aan 2 externen en een raadslid. De raad heeft gekozen voor 1 onafhankelijk voorzitter en raadsleden. Als het niet voor de 24.000,- gerealiseerd kan worden, hadden we dat graag gehoord, maar we hebben er helemaal niets meer over gehoord. Op de landelijke website over de lokale rekenkamer komt de gemeente Sliedrecht niet voor. Onze fractie doet een dringend beroep op de collega raadsleden om de rekenkamer snel operationeel te maken. Er zijn wat ons betreft twee mogelijkheden. We sluiten aan bij de regionale rekenkamer of we stellen meer geld beschikbaar. Voorzitter, onder het programma Bestuur en Dienstverlening valt ook Sliedrecht in Balans. Voor de CDA fractie is dit onderdeel niet meer aan de orde. Het heeft voor ons zijn tijd gehad. Voorzitter, u heeft aangegeven deze kar niet alleen te willen trekken, en wij willen u daar wel een handje bij helpen. Buurtfeesten en barbecues in het kader van verbondenheid en verantwoordelijkheid voor bewoners van hun eigen wijk en buurt kunnen ook bij een ander programma worden ondergebracht, zoals wijkgericht werken. U geeft op pagina 76 van de programmabegroting aan dat, om een sociaal isolement tegen te gaan, er vanuit wijkgericht werken inzet wordt gepleegd om inwoners de gelegenheid te bieden om straatfeesten en buurtactiviteiten te organiseren en bovendien de betrokkenheid te stimuleren bij groen- en speelplekkenbeheer. Daarmee heeft voor ons Sliedrecht in Balans zijn doel bereikt. De CDA fractie wil deze voorgestelde structurele post van 10.000,- uitruilen voor een onderdeel uit de nog niet gehonoreerde projecten en wel voor mobiel cameratoezicht in het kader van vandalismebestrijding. Dat komt de burger ten goede. Bovendien is bewezen dat er een preventieve werking van uitgaat. Wij denken dat Sliedrecht hierdoor beter in balans blijft. Graag vernemen wij hoe de andere fracties hier over denken. Wij hebben de laatste jaren bij de algemene beschouwingen steeds ingezet op veiligheid en openbare orde. Er is inmiddels een zeer uitgebreid integraal veiligheidsplan, waarvoor onze dank. Er is budget beschikbaar gesteld voor de suswachten en een plan van aanpak vandalismebestrijding; daar heeft ook onze fractie regelmatig aandacht voor gevraagd. Wij missen echter nog de vandalismemeter, zoals toegezegd in de commissievergadering. Wanneer kunnen we deze tegemoet zien? Er wordt voorgesteld om naast de reguliere budgetten structureel 10.000,- extra beschikbaar te stellen voor jeugdbeleid. Dit om de activiteiten en samenwerking van de verschillende instellingen onderling te versterken. Dat klinkt goed, maar hoe wordt daar handen en voeten aan gegeven en is het voor alle instellingen die zich met jeugd bezig houden? Voorzitter, in ons verkiezingsprogramma hebben wij gepleit voor maatschappelijke stages. Om ruimte te bieden aan deze stages kunnen scholen, gemeente en sportverenigingen een belangrijke rol spelen. Bent u ook bereid om, naar voorbeeld van omliggende gemeenten, in onze organisatie actief die mogelijkheden te bieden om op deze manier jongeren te interesseren voor een baan bij de gemeente? Voor ons Griendencollege zijn deze stages eveneens van groot belang. Afstemming met het bedrijfsleven is noodzakelijk. De opleidingen moeten tegemoet komen aan de eisen van het bedrijfsleven. Voorzitter, u komt ook nog met een voorstel betreffende beleidsvorming met betrekking tot gebruik en verkoop van softdrugs in Sliedrecht. In de laatst gehouden commissie Burger en Bestuur stond dit op de agenda. Door het late tijdstip is het niet meer behandeld. De CDA fractie heeft grote vraagtekens bij het betreffende voorstel. Het coffeeshopbeleid speelt zo langzamerhand al 12 jaar. Als we het door u voorgestelde traject volgen, zijn we bang dat we nog wel een aantal jaren bezig zijn voordat we tot definitieve besluitvorming overgaan. Op pagina 128 van de programmabegroting trekt u 12.500,- voor onderzoekskosten uit ten behoeve van afweging van beleid. Maar ondertussen maakt u al wel een voorlopige keuze. Wij vinden dat u hiermee wel wat ver voor de muziek uitloopt. Overigens zijn wij hierover heel duidelijk in ons verkiezingsprogramma. Het sluiten van de coffeeshop zodra de mogelijkheid zich voordoet. Voorzitter, er wordt veel geld voor sport, jeugdbeleid en een gezonde leefstijl beschikbaar gesteld. Daar zijn wij het ook van harte

- 238 - mee eens. Maar een coffeeshop waarvan we allemaal weten dat het slecht is voor de gezondheid laten we voortbestaan. Dit vinden we haaks op elkaar staan. Gemeentewerf en de Milieustraat. Voorzitter, bij de realisering van een nieuwe regionale gemeentewerf valt Papendrecht af. Uit de beantwoording van de technische vragen blijkt dat u binnenkort met een startnotitie komt. Ondergrondse afvalcontainers, daar heeft ook onze fractie al diverse malen om gevraagd; u geeft aan in 2007 met een uitgewerkt plan te komen waarbij gekeken wordt naar de mogelijke financiële consequenties. U komt met een voorstel om een onderdeel van de sportnota verder uit te werken en wel met een skeelerbaan. Om 82.000,- uit te geven, wat toch een fors bedrag is, zonder onderzoek te doen naar het aantal gebruikers vinden we wel slordig. Er moet verantwoord met gemeenschapsgeld worden omgegaan. Om een groter draagvlak te creëren willen we een oud CDA voorstel van stal halen, en wel het volgende. Toen jaren geleden dit terrein beschikbaar werd gesteld voor de jeugd hebben wij voorgesteld om een zodanige voorziening te creëren dat in de winter, als het nog eens vriest, er op dit terrein al na twee nachtvorstjes geschaatst kan worden. De CDA fractie vraagt u dit te onderzoeken; er zijn gemeenten waar al zo n ijsbaan is aangelegd. Op deze manier krijgen we een multifunctioneel sportterrein midden in de zomer, midden in het dorp waar in de zomer en in de winter gebruik van gemaakt kan worden. Nou, voorzitter, dat kan toch niet mooier! De WMO die per 1 januari 2007 wordt ingevoerd geeft de gemeente veel mogelijkheden. De huishoudelijke verzorging en de WVG komen als eerste onder de regie van de gemeente. Bij de aanbesteding van de huishoudelijke hulpverlening vragen wij nadrukkelijk aandacht voor het personeel van de huidige zorgaanbieders, houd deze alstublieft dicht bij de zorgvragers, zodat vraag en aanbod elkaar letterlijk en figuurlijk verstaan. De invulling van het WMO loket wordt met 0,8 FTE ingevuld, waarvoor onze hartelijke dank. De ISD zal vanuit haar organisatie een deel van het loket bemensen. Daarbij is als voorwaarde gesteld dat het kwaliteitsniveau van de individuele verstrekkingen op het huidige niveau blijft. Onze fractie gaat ervan uit dat dit loket wordt bemand door deskundigen die bekend zijn met de Sliedrechtse situatie. Maar de WMO is veel breder dan deze twee onderdelen. Bij maatschappelijke betrokkenheid denken wij aan meedoen voor mensen met beperkingen, stageplaatsen voor jongeren, zorg voor mantelzorgers en vrijwilligers en het opzetten van lokale kleinschalige projecten waar mensen met beperkingen onder begeleiding kunnen functioneren. Zo is ook met ingang van 1 januari 2007 de ISD een feit. Voorzitter, bovengenoemde zaak heeft ook consequenties voor de huisvesting. Wij dragen 64.000.- bij aan regionale huisvestingskosten. De leegstand in het gemeentekantoor bedraagt ook 65.000.-, en is dus 130. 000.- tezamen. Dat gaat natuurlijk niet, daar moet snel verandering in komen. Wat heeft de wethouder voor actie ondernomen, want dit was natuurlijk al even bekend? Als je in het dorp rondrijdt is er genoeg in beweging op het gebied van herstraten en vernieuwen van rioleringen. Maar voor de komende jaren is de meeste aandacht gericht op het openbaar vervoer, waarvan de komst van de light train op de Merwede-Lingelijn een belangrijke is. De plannen voor de bouw van het station Baanhoek West en aanpassingen aan het huidige station. In de bestuursovereenkomst die op 7 juli is ondertekend, staat dat een sobere uitvoering van station Baanhoek West, dus fase 1, moet voldoen aan de eisen van Prorail. Deze fase moet uiterlijk 31 december 2009 operationeel zijn. Daaraan verbonden is ook de oplevering van een eerste cluster woningen in Baanhoek West. Dit alles vraagt een enorme inspanningsverplichting. Onze fractie vindt het overigens wel jammer dat het project Stationsweg Zuid met rotonde Rembrandtlaan uit de planning van de hoofdwegenstructuur is gehaald. Voorzitter, bij de bouw van de wijk De Grienden heeft het heel lang geduurd voor de definitieve weg werd aangelegd, tot wanhoop van de bewoners. Wij vragen u dit de toekomstige bewoners van Baanhoek West niet aan te doen. Voorzitter, bij de begrotingsbehandeling voor 2005 is fors ingezet op de stagnerende woningbouw. In de periode 2006 tot 2009 worden nu minimaal 800 woningen gebouwd, maar het grootste gedeelte van deze plannen zat al jaren in de pijplijn. Van nieuwe plannen is nog weinig zichtbaar en horen we niets. Aan plannen gereed voor inspraak, zoals het Watertorenterrein, wordt getornd. Maar u zegt tevens dat de bouwactiviteiten voor de eerste 200 woningen in 2008/2009 starten. Graag willen wij een toelichting hierop. Wij horen ook niets meer over de plannen van de Kerkbuurt en het beruchte gat van Vogel. De materie is blijkbaar toch weerbarstiger dan werd gedacht. Ook over de ontwikkeling van het terrein van het voormalig Rode Kruisgebouw horen we niets meer. Graag ook een stand van zaken

- 239 - hierover. Voorzitter, de zomernota 2006 gaf in eerste instantie geen rooskleurig beeld van de financiële situatie van onze gemeente; in 2010 pas een plus van 400.000,-. De meicirculaire bracht, zonder dat het college hiervoor iets hoefde te doen, een complete omslag in de financiële huishouding. Er is nu een oplopend overschot in 2010 van 700.000,-. Dan komt daar de septembercirculaire nog achteraan met nieuwe meevallers, oplopend tot ruim 67.000,- in 2010. Dit alles is het gevolg van het huidige kabinetsbeleid. Nou, dat kan toch niet mooier. Daarbij komt dan ook nog eens op termijn het structurele voordeel van de SSCD van 633.000,-. Dat is bij elkaar ruim 1.400.000,- op basis van de huidige prognoses. Dan hebben we ook nog de 1,4 miljoen tot 2010 in de algemene bestemmingreserve ter vrije besteding. Voorzitter, nu het meerjarenperspectief zo positief is ten opzichte van in eerste instantie de zomernota rijst nu bij ons de vraag of de burger daar niets van terug moet zien. De CDA fractie vraagt zich af of de extra verhoging van de OZB voor woningen met 5,5 % nu wel noodzakelijk is. De financiële situatie is nu totaal anders. In de Memorie van Antwoord zegt u dat het achterwege laten van de extra OZB verhoging voor 2007 een structureel nadeel van 75.000,- tot gevolg heeft. Dus we stellen voor alleen maar te verhogen met 1,5% inflatiecorrectie. Dat moet toch op te vangen zijn. Wij horen ook graag hoe andere fracties hier over denken. De CDA fractie wil graag in de commissie Burger en Bestuur de grote projecten aan de orde stellen. Een hoofdlijnendiscussie dus, waar prioriteit gegeven wordt aan deze grote projecten. Als er dan raadsbreed keuzes zijn gemaakt, deze dan financieel doorvertalen in de meerjarenraming. Voorzitter, ik ga afsluiten. Wij wensen het college, de raad en het ambtelijk apparaat Gods onmisbare Zegen toe om ook in het komend jaar de voorgenomen werkzaamheden uit te voeren. de voorzitter Dank u wel. Ik geef het woord aan de heer Van Gameren. de heer Van Gameren Voorzitter, voor ons ligt de programmabegroting 2007. Begon de financiële zon in Sliedrecht bij de zomernota al te schijnen, in de begroting 2007 en het meerjarenbeleid zet dat door. Er is ruimte voor nieuw beleid van 100.000 per jaar plus voor de periode 2006-2010 zo n 1,4 miljoen voor eenmalige investeringen. Ik heb mijn algemene beschouwingen opgebouwd in vier delen, want het college begint met een aantal punten die de komende jaren de gemoederen in beweging zullen brengen. De eerste is de regionalisering. De tweede is de samenwerking in de Drechtsteden, met name de samenwerkende gemeentelijke diensten in het Shared Service Center. In het derde deel zal ik iets zeggen over het financieel beleid, en ik zal afsluiten met een aantal zaken over het nieuwe beleid. Eerst iets over de regionalisatie, en dan met name de Sliedrechtse positie. Dit onderwerp houdt veel burgers bezig. Het landelijk verkiezingsprogramma van de PvdA is helder: zelfstandigheid van een gemeente is in eerste instantie een zaak van de gemeente. Dat wil zeggen dat afgedwongen fusies of herindelingen zonder instemming van de bevolking voor onze partij niet langer aan de orde zijn. De landelijke CDA denkt daar net zo over. Dat betekent dat straks na de Provinciale Statenverkiezing het niet langer vanzelfsprekend is dat de staten kunnen doorgaan met het dwingen van gemeenten om te fuseren of zelfs maar vergaand samen te werken. Dus alle druk van Caesar Remkes en zijn kompaan ten spijt zullen wij, de koene krijgers in dit dorp dat we allemaal zo goed kennen, ver weg van Den Haag, aan de rand van de Merwede, onder aanvoering van onze leider Boevix, met de hulp van de helden Lavooix en Kotix, en uiteraard de toverdrank van de druïde Vennix, dapper stand kunnen houden. U merkt het, wij kennen ook de Franse kamer. Maar in ernst, en dat is ons eerste standpunt rond de regionalisering: Sliedrecht en de andere gemeenten in de Drechtsteden en in de West Alblasserwaard dienen zelfstandig te blijven. Al die gemeenten, ook Sliedrecht, zouden juist hun eigenheid, hun speciale identiteit, moeten koesteren en stimuleren. Daar bloeit immers het bindmiddel dat in een lokale samenleving een gemeente beter leefbaar maakt. Dat gezegd hebbende, en dat is ons tweede punt, ontkomt men er niet aan te constateren dat een reeks van taken van gemeenten eigenlijk overal hetzelfde is, die bovendien steeds complexer worden, nauwelijks de burger raken en wellicht veel beter, efficiënter en effectiever in een samenwerkingsverband kunnen worden gedaan. Daarom is wellicht een samenwerking zoals die zich thans ontwikkelt in de Drechtsteden, bijvoorbeeld uitmondend in een gezamenlijke gemeentelijke dienst, zoals een Shared Service Centrum, misschien het goede vehikel. En met name dan de manier om enerzijds de kwaliteit van de bedrijfsvoering en serviceverlening aan de burger nog beter en efficiënter te maken, doch daarmee anderzijds ook de

- 240 - beleidsmatige en bestuurlijke zelfstandigheid te kunnen waarborgen. Ik maak daarbij één kanttekening als punt 3. Wij zijn namelijk ook zeer kritisch hoe dat thans wordt uitgewerkt. Want die vergaande samenwerking zou eigenlijk verankerd moeten zijn in een goede beheersing en een democratische controle. En niet zoals nu in een nauwelijks te controleren en te corrigeren kongsi van een senaat van 9 wethouders. Eigenlijk zou de Drechtsteden een gewone democratische legitimiteit zoals de provincie moeten hebben. Dat is een normale democratische aangelegenheid. Gezien deze kritiek zijn wij blij met de toezegging van het college om eerst in beeld te brengen hoe de eigenheid van de gemeente Sliedrecht eruit ziet. Met andere woorden, wat willen we echt hier houden, wat is belangrijk voor onze Sliedrechtse burgers, en wat staat voor onze eigen identiteit? Vervolgens schetsen we dan welke taken, voorzieningen en organisaties daarbij horen. En pas daarna zien we wel de taken die ook wel elders zouden kunnen worden aangepakt. Wij vragen het college aan die nota voortvarend te werken zodat die spoedig voorwerp van inspraak en discussie kan zijn. Het tweede deel van de algemene beschouwingen betreft het Shared Service Center. Zeg maar de gezamenlijke gemeentelijke dienst. Om kort te gaan, de dingen die we naar Dordrecht brengen, want in de praktijk komt het daar toch eigenlijk op neer. Voorzitter, wij hebben daar grote twijfels over. Maar als we dan al taken overzetten naar zo n SSC, dan dient dat volgens onze fractie in een gematigder tempo plaats te vinden. Wij zien volstrekt niet de noodzaak om dat allemaal tegelijk te doen. Wellicht dat bij een aantal taken in de bedrijfsvoering, zoals de salaris- en belastingadministratie nu al redelijk helder is dat die zaken net zo makkelijk en misschien zelfs beter kunnen worden weggezet in zo n Shared Service Center. Voor vele zaken is dat nog lang niet zo helder en willen wij eigenlijk eerst het totaalbeeld zien, het streefbeeld waar zo n Shared Service Center naar toe gaat. Laat eerst de ISD, en straks de WMO maar eens laten zien hoe goed zo n samenvoeging kan uitpakken alvorens weer een nieuwe bureaucratie op te tuigen. Daar komt nog bij dat allerlei zaken over het SSC op voorhand zeer onduidelijk zijn. De concrete kosten, inclusief aanloop- en frictiekosten, leegstand zijn nauwelijks in beeld en zeer twijfelachtig. De ervaringen met de ISD stemmen ook niet vrolijk. Nog voor ze van start is gegaan vallen de beloofde voordelen al fors tegen. Het vergt met name bijna een miljoen als aanloopkosten. Ook zicht op het overblijvende ambtenarenapparaat is er niet. Wij pleiten dan ook voor een gefaseerde aanpak en opbouw van het SSC. Niet alles tegelijk, maar taak voor taak. Stap af van de dictaten zoals die staan in het basis- en pluspakket. Spreid de daarin genoemde onderdelen over meerdere jaren. Wij vragen het college in het overleg over het SSC dit terughoudende standpunt in te nemen en dienovereenkomstig taken te prioriteren en zonodig te faseren, en in ieder geval een lager tempo te eisen. Als derde punt het financieel beleid. Ik heb in mijn inleiding al gezegd dat we eigenlijk zeer tevreden zijn over het financieel beleid. Wij kunnen ons daar ook zeer wel in vinden. De keuze is om op basis van de Meerjarenramingen 2006-2010 vier maal 100.000 per jaar structurele ruimte uit de overschotten tot 2010, optellend tot ruim 2 miljoen, vrij te laten vallen. Na de verwerking van de investeringen in de Betuwe-Lingelijn resteert er dan ongeveer nog 1,4 miljoen voor eenmalige zaken in de ABR. Al met al getuigt dit van een verantwoordelijk financieel beleid. Daar zijn wij blij mee. Door dit beeld is de 100.000 ruimte voor nieuw beleid bovendien dus niet in beton gegoten; er is enige afwijking mogelijk. De tweede opmerking betreft het gebruik van het positief effect uit de septembercirculaire, ca. 60.000 of 70.000. Wij achten het overigens goed beleid om dat nog even buiten de ruimte te laten, tot de zomernota. Wij wijzen het college er evenwel op dat dit niet betekent dat dit bedrag voor het college min of meer vrij ter beschikking staat. En wij verzoeken dan ook om dit bedrag te oormerken als zijnde extra ruimte bij de zomernota voor nieuw beleid. Ik kom aan het einde, voorzitter. Wat vinden we van het voorstel met betrekking tot nieuw beleid? Dat is het vierde punt. Het meest blij zijn wij dat er überhaupt weer ruimte is voor nieuw beleid. Met name structurele ruimte voor dingen in de komende jaren. Bij het uitvoeringsprogramma heb ik er al een paar genoemd. Het gaat om zo n 32.000 structureel voor veiligheid en bijna 20.000 eenmalig. Voor jeugd- en sportbeleid ook nog eens 12.500 structureel en eenmalig 82.000 voor een skeelerbaan. En dan nog 19.000 structureel voor cultuur, zoals de subsidie voor het Baggermuseum en de extra subsidie voor de Stichting Sliedrecht en Cultuur. Verkeer en vervoer springen er natuurlijk uit, als je meerekent de forse investeringen in station Baanhoek West en overige aanpassingen in de Betuwe Linge-lijn. Daarmee is in ieder geval ons hoge ambitieniveau uit het

- 241 - uitvoeringsprogramma op dit punt gehonoreerd. Een enkel punt toch. Op het gevaar af hiermee in herhaling te vallen, omdat het al aan de orde kwam bij de behandeling van het Uitvoeringsprogramma. Als eerste noem ik de starterswoningen. In de schriftelijke vragen hebben wij al aangegeven dat mijn fractie heel ver wil gaan bij het zodanig beoordelen van woningbouwplannen en van bestemmingsplanwijzigingen. De aanwezigheid van goedkope woningen daarin wordt daarmee eigenlijk het enige criterium. We rekenen erop dat het college creatief genoeg is om daar waar zich nog gelegenheid voordoet, eventueel meer te gaan bouwen dan de 40 die nu beloofd zijn. En nogmaals, wij hebben daar extra geld voor over. Ten tweede het milieu. Dat komt er nog steeds wat bekaaid af. Ons pleidooi om dit aan te pakken met een integrale nota is weliswaar niet gehonoreerd, maar toch denken wij dat naast de dingen die de burgemeester bij het uitvoeringsprogramma al genoemd heeft, nog best wel wat extra gedaan zou kunnen worden. Van Duurzaam Bouwen hebben we de laatste jaren weinig meer vernomen. De vordering Fietsplan is ook al een tijdje ten einde, zodanig dat er wellicht nog mogelijkheden zijn om meer te doen dan wat we nu al doen aan het milieu. Ik benadruk dat omdat het laatste halfjaar dit punt vrij actueel geworden is. En dan plaats ik het in een wat groter perspectief, namelijk de klimaatverandering. Ook gemeentelijke stapjes zijn daarbij noodzakelijk. Onder hetzelfde punt valt ook onze zorg over het milieupark. Het is al eerder genoemd, we hebben daar ook schriftelijk vragen over gesteld. We hebben nu weliswaar de grond, maar van deelname van de andere gemeenten is ons nog niets bekend. Papendrecht schijnt niet mee te doen. Wij vragen het college over de financiering een kosten-baten-analyse te maken zodat helder wordt waar we in stappen. Ten derde is daar de WMO. We zijn blij met een beter bezet lokaal loket. Maar zorgen zijn er toch wel. Met name over de thuiszorg. In een aantal gemeenten pakt de marktwerking desastreus uit voor vele thuiszorgers die van oudsher een hoge kwaliteit boden. Daardoor kunnen mensen geconfronteerd worden met niet alleen andere zorgenden, maar vaak ook met een lagere kwaliteit. Er ontstaan al creatieve oplossingen door de zorg niet af te nemen van de gecontracteerde organisatie, maar via het Persoonlijk Budget zelf te kunnen kiezen. Wij vragen van het college wat ze vinden van die oplossing om toch de huidige zorgenden te behouden bij mensen die dat willen. En gaat u dat in het loket ook als optie presenteren. Ten vierde en tot slot. De afgelopen jaren is door krappe financiële mogelijkheden soms het kunstbeleid er bij ingeschoten. Nu het iets beter gaat, is daar in het deel Nieuw Beleid gelukkig al iets aan gedaan. Als extra impuls vragen we het college daarnaast ook de 1%-regeling (voor kunst bij grote gemeentelijke projecten) weer nieuw leven in te blazen. Hiermee eindig ik de eerste termijn, maar niet zonder u te vragen onze waardering over het vele werk, verricht door u en uw medewerkers in het afgelopen jaar, onder andere aan deze begroting, aan het ambtenarenapparaat over te brengen. de voorzitter Dank u wel. De heer Van Meeuwen. de heer Van Meeuwen Dank u wel, voorzitter. Samen met u. Het was de titel van ons verkiezingsprogramma. Nu is het niet de bedoeling om vandaag nog eens ons verkiezingsprogramma te onderstrepen. Wel willen we het motto Samen met u gebruiken. We onderstrepen daarbij het woord samen en het woordje u krijgt verschillende betekenissen. Allereerst moet gezegd worden dat het woord samen haaks lijkt te staan op het denken in onze tijd, die een sterk individualistisch karakter draagt waarbij de mens gericht is op zichzelf. Ons inziens staan mensen en verbanden niet op zichzelf, maar komen pas goed tot hun recht in het samen leven en samen werken. De SGP/ChristenUnie vindt het belangrijk om dit samen leven te benadrukken. Wij doen dit vanuit onze christelijke overtuiging om God lief te hebben boven alles en onze naaste als onszelf. In dit verband heeft de apostel Paulus ons een mooie opdracht en raad gegeven. Hij schreef aan de christenen in Galatië: Draagt elkanders lasten. Dat woord lasten kan vanuit het Grieks vertaald worden met zorgen, gebreken of onderscheiden gaven. De ene heeft inderdaad meer gaven dan de ander, en dat kan elkaar aanvullen. Op deze manier krijgt Draagt elkaars lasten nog een veel diepere betekenis. Die opdracht is allereerst bedoeld voor mensen onderling, in een huwelijk, in familieverband of in bijvoorbeeld verenigingsverband. Kortom, in alle sociale verbanden. Maar we kunnen de opdracht ook breder

- 242 - trekken. In de relatie tussen overheid en burgers of in de relatie onderling in de raad. En wat verder weg: in de relatie tussen verschillende overheden. Samen met u. Hier is u opgevat als regio en regiogemeenten. Vorig jaar schreven wij dat het Drechtstedenproces in zekere zin onontkoombaar is. Dat is door de ontwikkelingen ten aanzien van ISD en SSC alleen nog maar bevestigd dit jaar. De samenwerking in Drechtstedenverband wordt steeds belangrijker en intensiever. Onze fractie vindt dat aan de ene kant goed (we kunnen lang niet alles meer alleen) maar aan de andere kant zouden de grenzen van die samenwerking duidelijker in beeld moeten komen. Zoals de Sliedrechtse raad kaders stelt aan het beleid van het college, zo zal ditzelfde proces ook in de Drechtraad moeten plaatsvinden. Dat gebeurt al wel, maar we kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat de regionale ambtelijke organisatie in haar denken en handelen los van de politieke besluitvorming te grote stappen neemt. Hoe denkt het college hier mee om te gaan? We beleven in dit verband wel bijzondere tijden. Ineens kwam de gemeente Hardinxveld-Giessendam in beeld als mogelijke samenwerkingsgemeente. Voorlopig kijkt men daar de andere richting uit, maar het is niet uitgesloten dat men op den duur toch weer de rivierkant opzoekt. De SGP/ChristenUnie zou graag zien dat de lijnen open blijven naar deze buurgemeente. Misschien kunnen we op projectmatige basis samenwerken, bijvoorbeeld bij een milieustraat. Onze fractie vindt de samenwerking met Papendrecht een braakliggend terrein. We hebben de indruk dat er weinig samenwerking is tussen onze beide gemeentes, als gevolg van een oude gegroeide situatie. Jammer, want we hebben veel gemeenschappelijke belangen en we zitten samen in Drechtsteden. We denken aan de ontsluiting van Baanhoek West, grenzend aan Papendrecht Oostpolder, aan de te ontwikkelen milieustraat, het toekomstige station Baanhoek West, onze gemeenschappelijke niet ongevaarlijke overkant van de Merwede, en last but not least het recreatieschap de Hollandse Biesbosch. Zou er niet wat meer beweging moeten komen? Lastige leerlingen in het onderwijs pak je in door eerst een goede relatie op te bouwen. Misschien een hint voor het college? Samenwerking met u. U opgevat als burgers. De burger, daar doen we het voor. Is dat zo? Eén van de grote klussen van dit college zal de uitwerking en invulling van de WMO zijn. Die WMO wordt voor een deel regionaal opgetuigd. Maar als er ergens een kans ligt om de politiek weer dichter bij de burger te brengen en te laten zien dat het de politici echt om de mens gaat, dan is het wel deze WMO. Hier zal de gemeente aanjager en coördinator kunnen zijn van een proces, samen met u, met de burgers. En wellicht moeten maatschappelijke organisaties als verenigingen, kerken en allerlei andere instanties nog wakker geschud worden. Laten we er maar veel energie in steken. Hier kan Draagt elkaars lasten voluit uitgewerkt worden. Het gaat hier immers om de zwakkeren in de samenleving. Het college mag wat ons betreft ook de raadsleden gebruiken om burgers en instanties met elkaar in contact te brengen. Dat zullen we ook zelf wel doen, maar laten we ook hier maar samenwerken. Wij wachten in spanning de komende plannen van het college af. Een ander speerpunt van dit college is het bouwbeleid, óók ten bate van de burgers. Je hoort weer van veel mensen dat ze gaan verhuizen binnen Sliedrecht. Dat is een goede zaak. Zo kan er doorstroming komen en veel zestigplussers zien eindelijk hun droom, een mooi appartement, in vervulling gaan. Wij hebben ook zo iemand in onze fractie zitten. Onze fractie geniet van de bouwplaatsen met de kranen. Er gebeurt wat. We hebben de indruk dat het college voortvarend te werk gaat. Er is een projectbureau met drie man versterking gekomen. We hebben wethouder Lavooi vorige week pittige uitspraken horen doen over de uitvoering van grootschalige fysieke projecten: Baanhoek West en bijvoorbeeld het Centrumplan De Bonkelaar (zie ook blz. 11) zodat wij steeds meer in blijde verwachting raken. Wordt 2007 een soort geboortejaar? Dan de directe contacten met de burger. Hoe belangrijk dat is, bleek mij als burger toen wij van de gemeente voorlichting kregen over het herstraten van de Waalstraat en omgeving. Hulde voor de manier waarop wethouder en ambtenaren hier in voorlichtingsbijeenkomsten optraden, luisterden, informatie gaven en plannen bijstelden door ideeën van buurtbewoners. Dit mag ook wel eens gezegd worden.deze opmerking krijgt denk ik extra gewicht als u bedenkt dat dit eigenlijk van mijn vrouw afkomstig is. Dus nog veel meer betrouwbaar dan van mij, dat begrijpt u wel. wethouder Van Kooten Wie is het meest betrouwbaar?

- 243 - de heer Van Meeuwen Dus dat was niet zomaar een opmerking. Zij heeft dit allemaal meegemaakt, dus ik heb het maar eens hier in verwerkt. Hier ging het goed met dat samen doen. Hierdoor ontstaat er ook een goede relatie tussen de burger en het gemeentebestuur. Daarom moeten we blijven inzetten op wijkgericht werken. Kleinschalig, maar efficiënt. Het enthousiasme dat spreekt uit alles is bespreekbaar verwachten wij terug in het beleid rond Sliedrecht in Balans. Het CDA heeft daar ook wat opmerkingen over geplaatst, dus daar kunnen we het vanavond nog eens over hebben. Er is immers 10.000 euro structureel opgenomen. De communicatie tussen burgers en gemeente bij bouwprojecten kan ons inziens weleens wat beter. Het beleid om de overlast van hondenpoep terug te dringen staat al jaren op de agenda. Een aangelegen punt, meneer de voorzitter. We lijken er niet erg uit te komen. Het scoort echter hoog op de klachtenlijst van de burger. We hebben begrepen dat mevrouw Verschoor, ze is er helaas niet maar ze had het al wel gelezen, ook met dit probleem zit, tijdens een commissie Burger en Bestuur. Onze specialist op dit terrein, die ook nog wel op andere terreinen specialist is, Theo den Braanker, zou hier graag met u over mee willen denken, met de VVD in dit geval. En de heer Van Dijk zal dit wel doorgeven. Misschien kunnen we een initiatiefvoorstel tegemoet zien? Ik heb het idee dat u daarmee het college zeer helpt. Samen met u betekent ook samen met mensen met een buitenlandse afkomst. Ook op dit moeilijke onderdeel wil onze fractie meer invulling geven aan begrippen als draagt elkanders lasten en je naaste liefhebben als jezelf. Voorlopig zal dat vooral bestaan uit luisteren. Sinds de laatste verkiezingen hebben verschillende fractieleden bezoeken afgelegd bij instanties en burgers. Hen is gebleken dat de integratie van geregistreerde niet-nederlanders, zo n 600 in Sliedrecht, met 60 nationaliteiten, minder vloeiend verloopt dan wij denken. Je merkt er niet veel van, maar het is wel zo. Daarbij komen ook de genaturaliseerde mensen. Zij zijn vaak eenzaam. Onze bevolkingssamenstelling is nu eenmaal zeer divers geworden en zal dat ook blijven. In de landelijke politiek is dit verschijnsel genoemd als één van de grote problemen. We willen voorkomen dat het in Sliedrecht een probleem gaat worden. We hebben overigens nog niet geconstateerd dat dit een probleem is. Samen met u betekent ook: met het oog op de jongeren. Hier zijn we niet zonder zorg. We juichen daarom de structurele 10.000 euro toe die voor het jongerenwerk beschikbaar komt, maar zijn wel benieuwd naar de besteding van die gelden. De jeugd vormt onze toekomst, maar als we zorgen hebben om de jeugd, heeft dat wel direct met onze toekomst te maken. Er komen immers steeds meer signalen dat het met meer jongere kinderen mis gaat. Steeds meer kinderen tussen twaalf en veertien jaar drinken veel alcohol, maken zich schuldig aan criminaliteit en veroorzaken veel last. Steeds breder leeft het besef dat hier iets moet gebeuren. Vorige week hield de hoofdredacteur van een vakblad voor ouders (J/M Pubers), ik ken het verder niet, maar ik heb dit uit de media gehaald, die hoofdredacteur hield bij de start van een alcoholproject in Brabant ons een spiegel voor. We zijn ongelooflijk tolerant geweest tegenover onze kinderen, dat het is verworden tot verwaarlozing. We hebben met ons allen te veel geaccepteerd. We moeten onze strategie veranderen. We moeten weer grenzen stellen. Een land dat zijn kinderen laat verzuipen, vervetten en verblowen, is het spoor behoorlijk bijster. En dat is niet de schuld van die kinderen. Wij hebben het laten gebeuren. In dat verband zal mijn fractie in het kader van het te bespreken verslaving- en drugsbeleid een brede aanpak bepleiten, met veel nadruk op preventie. De aanpak van de jongerenproblematiek vraagt een brede inzet van alle betrokkenen: overheid, jeugdzorgorganisaties, scholen en ouders. Primair ligt hier wel de verantwoordelijkheid bij de ouders, maar omdat hier door allerlei oorzaken veel blijft liggen, komt de inbreng van overheid en ook scholen nadrukkelijk naar voren. Ten aanzien van de scholen: heeft het college inzicht in het vroegtijdig schoolverlaten en hoe staat het in de ontwikkeling van het project het Griendencollege met de relatie tussen onderwijs en het bedrijfsleven? Samen met u. U opgevat als raad, college en ambtenaren. De SGP/ChristenUnie heeft de indruk dat het dualisme in de raad van Sliedrecht steeds beter gaat lukken. Een bewijs daarvoor is bijvoorbeeld het vanmiddag aangenomen uitvoeringsprogramma als kaderstuk voor het college en van het college. Het dualisme kan wel veel verkeerde beelden oproepen, alsof de raad zich per definitie tegen het college richt. Wij hebben elkaar juist hard nodig. Samenwerking, ook met niet-collegepartijen is nodig. In dit kader willen we de raad en het college op een aantal punten oproepen om een aantal zaken in de gaten te houden. We hebben in de afgelopen vier jaar geleerd meer naar de verre toekomst