362503 Beslisdocument college van Peel en Maas Document openbaar: Ja Documentnummer: 1894/2013/18456 Besluitnummer: 26 8.2 Onderwerp: Beleidsplan Centrummanagement + verzoek medewerking reclameheffing Advies: 1. In te stemmen met het principe van reclameheffing op basis van het gebruikersdeel van de WOZ-waarde van de panden en medewerking te verlenen aan het onderzoek naar het invoeren van deze heffing voor het centrum van Panningen 2. Op basis van de resultaten van het onderzoek definitief te besluiten over het invoeren van reclameheffing 3. In te stemmen met het starten van het proces om te komen tot Centrummanagement Peel en Maas Besluit van het college Peel en Maas: volgens advies aangehouden anders, namelijk: Ondertekening gemeentesecretaris, datum: drs. H. Mensink
Documentnummer: 1894/2013/18456 Besluitnummer: Adviesnota Onderwerp Beleidsplan Centrummanagement + verzoek medewerking reclameheffing Advies 1. In te stemmen met het principe van reclameheffing op basis van het gebruikersdeel van de WOZ-waarde van de panden en medewerking te verlenen aan het onderzoek naar het invoeren van deze heffing voor het centrum van Panningen 2. Op basis van de resultaten van het onderzoek definitief te besluiten over het invoeren van reclameheffing 3. In te stemmen met het starten van het proces om te komen tot Centrummanagement Peel en Maas Inleiding Onder regie van Ger de Vlieger heeft het Centrummanagement Panningen een nieuw (meerjaren)beleidsplan inclusief begroting opgesteld (zie bijlage a en b). Als paraplu voor dit beleidsplan fungeert het project Herpositionering centrum Panningen. Tijdens twee inspiratiesessies, georganiseerd door Steengoed Helden, is een nieuw gedachtegoed voor het centrum van Panningen ontwikkeld. Panningen als thuishaven, waar vertrouwd genieten centraal staat, is geformuleerd als de nieuwe ziel. Aan dit gedachtegoed zijn waarden gekoppeld als geborgenheid, huiskamergevoel, ontmoeten, ambachtelijk, agro, vertrouwd etc. Aan de hand van een plan van aanpak wordt dit gedachtegoed via claimen, borgen en bouwen uitgewerkt. In een later stadium wordt een apart voorstel over dit project (inclusief financiering) aan uw college en raad voorgelegd. Om het geheel te overzien moet ook meer duidelijkheid bestaan over de uitvoeringsmaatregelen inclusief financiering in het kader van de (actualisatie) Structuurvisie centrum Panningen. Het Centrummanagement Panningen beoogt de economische positie en leefbaarheid van het centrum te versterken. Tot nu toe hebben de participanten in het Centrummanagement, te weten gemeente Peel en Maas, winkeliersvereniging Panningen, Steengoed Helden, Wonen Limburg de uitvoering van plannen en projecten gefinancierd. Het Centrummanagement heeft echter meer en grotere plannen voor het centrum van Panningen waardoor niet meer kan worden volstaan met alleen een vrijwillige bijdrage van de ondernemers. Daarom wil het Centrummanagement Panningen en Winkeliersvereniging Panningen onderzoeken of er draagvlak is voor het oprichten van een ondernemersfonds dat gevoed wordt door een verplichte collectieve bijdrage van alle ondernemers die gaan profiteren. Uit dit ondernemersfonds worden de gezamenlijke plannen betaald. Het is cruciaal het onderzoek naar het oprichten van een ondernemersfonds zorgvuldig en onafhankelijk te laten verlopen. Saskia Nieuwesteeg heeft hierin ruime ervaring opgebouwd en in diverse gebieden het oprichten van een ondernemersfonds via het invoeren van reclameheffing succesvol begeleid. Nu het beleidsplan is afgerond wordt gevraagd of uw college kan instemmen met het onderzoek naar het oprichten van een ondernemersfonds via het invoeren van reclameheffing op basis van het gebruikersdeel van de WOZ-waarde van de panden (zie bijlage c). Voor de opzet van het onderzoek zie bijgesloten stroomschema (bijlage d). In de afgelopen periode heeft de gemeente jaarlijks een bedrag van circa 25.000 beschikbaar gesteld voor het Centrummanagement Panningen. In de kadernota 2014 is opgenomen dat deze jaarlijkse bijdrage fasegewijs wordt afgebouwd; concreet betekent dit een bijdrage van 18.750 in 2014, 12.500 in 2015 en 6.250 in 2016. Zoals uit bijgesloten beleidsplan en begroting blijkt Collegevoorstel Gemeente Peel en Maas 1894/2013/18456 Pag. 2 van 7
wijken deze bedragen af van de door het Centrummanagement verwachte jaarlijkse bijdrage van 25.000. In het beleidsplan is het streven opgenomen om via de weg van evolutie te komen tot een Centrummanagement Peel en Maas. Samen met de Retailgroep Peel en Maas moet hiervoor een proces worden gestart. Doelstellingen Als centrale doelstellingen gelden: - het versterken van de economische positie en leefbaarheid van het centrum van Panningen en in het verlengde hiervan komen tot een financieringsvorm om uitvoering te kunnen geven aan de ambities en plannen - het versterken van de economische positie en leefbaarheid van alle overige winkelcentra in Peel en Maas Relatie (programma)begroting Dit voorstel draagt bij aan de realisatie van de volgende doelstelling uit programma 4.2 (Bedrijven en werklocaties): zorgen voor voldoende, vitale, goed bereikbare en duurzame werklocaties. Tevens draagt het voorstel bij aan de realisatie van de volgende doelstelling en uitvoeringsafspraken uit programma 4.3 (Toerisme en promotie): Doelstelling: het behouden, bewaken en waar mogelijk versterken van de kwaliteiten van de diverse plaatsen Uitvoeringsafspraken: de doorontwikkeling van de centrumfunctie van Panningen en het versterken van de toeristische kwaliteiten van de kernen Kessel, Baarlo en Meijel Argumenten 1.1 Via de reclameheffing betalen alle ondernemers mee aan het Centrummanagement Om uiteenlopende redenen is nu circa 35% van de ondernemers niet bereid vrijwillig in de kosten van het Centrummanagement bij te dragen. En dat terwijl de doelen en het activiteitenprogramma van het Centrummanagement ook van deze zogenaamde freeriders veel positieve weerklank vinden. Door het invoeren van een verplichte collectieve heffing (de reclameheffing) delen ze mee in de lusten en lasten. 1.2 Door te kiezen voor de WOZ-waarde als heffingsgrondslag is sprake van een rechtvaardige verdeling van de lasten Hoewel er meerdere financieringsinstrumenten zijn (reclameheffing naar grootte openbare aankondiging, heffing o.g.v. Experimentenwet BedrijvenInvesteringsZone BIZ, algemene opslag OZB niet-woningen) doet de reclameheffing op basis van de WOZ-waarde het meeste recht aan het rechtvaardigheidsbeginsel. Deze bijdrage is namelijk gekoppeld aan de waarde van het pand waardoor rekening wordt gehouden met de grootte van de onderneming. 1.3 Door te kiezen voor de WOZ-waarde als heffingsgrondslag worden de perceptiekosten beperkt Een reclameheffing op grootte van de openbare aankondiging vergt relatief veel werk in de opbouw en onderhoud van de heffingsgrondslagen. Door aan te sluiten bij reeds aanwezige grondslagen (WOZ-waardes) worden de administratieve handelingen en daarmee de perceptiekosten beperkt. 1.4 De opbrengst komt ten goede aan het centrum Met de opbrengst wordt het ondernemersfonds gevoed dat uitsluitend gebruikt mag worden voor het centrumgebied om zo het economisch functioneren en de leefbaarheid van dit gebied te versterken. 1.5 De gemeente Peel en Maas deelt in de beslissingsbevoegdheid over de gelden en activiteiten De gemeente neemt deel in een op te richten stuurgroep. Deze stuurgroep acteert op strategisch niveau, stelt het activiteitenplan en de daarbij behorende begroting vast. Collegevoorstel Gemeente Peel en Maas 1894/2013/18456 Pag. 3 van 7
Daarnaast legt de stichting verantwoording af aan uw college via de subsidievaststelling volgens de subsidieverordening Ondernemersfonds. 1.6 Het oprichten van een ondernemersfonds in Panningen kan als pilot dienen voor overige kernen De Retailgroep Peel en Maas heeft aangegeven het proces rondom het oprichten van een ondernemersfonds via het invoeren van reclameheffing nauwlettend te volgen, zodat dit mogelijk uitgerold kan worden naar overige kernen in Peel en Maas. 2.1 Het onderzoek moet inzicht geven in het draagvlak onder ondernemers, mogelijke weerstand en het risico voor gemeente Definitieve besluitvorming over het invoeren van reclameheffing wordt na het onderzoek in een apart voorstel aan uw college en raad voorgelegd. Dan moet ook duidelijk zijn wat wordt verstaan onder voldoende draagvlak en moet inzicht bestaan in de te verwachten weerstand en het (financieel) risico voor gemeente. Dit risico komt tot uiting in het op te stellen rekenmodel met minimum- en maximumbijdrage voor ondernemers en te realiseren netto storting in het ondernemersfonds. 3.1 Door Centrummanagement Peel en Maas kan de economische positie en leefbaarheid van alle winkelcentra in Peel en Maas versterkt worden Door de bundeling van kennis en kracht kan de economische positie en leefbaarheid van de winkelcentra in Peel en Maas versterkt worden en de concurrentiepositie van Peel en Maas als geheel verbeteren. 3.2 Centrummanagement Peel en Maas via de weg van evolutie Het merendeel van de stakeholders opteert om via de weg van evolutie tot een Centrummanagement Peel en Maas te komen. Het wordt van belang geacht allereerst de basis voor het Centrummanagement Panningen op orde te brengen en vervolgens uit te rollen naar Peel en Maas. Voor het doorvoeren van een Centrummanagement Peel en Maas via de weg van revolutie, dus op dit moment, bestaat te weinig draagvlak. Kanttekeningen 1.1 Reclameheffing is te omzeilen Het is mogelijk om de heffing te omzeilen. Het belastbaar feit voor de reclameheffing vormt immers het hebben van een openbare aankondiging, zichtbaar vanaf de openbare weg. Indien men alle openbare aankondigingen verwijdert, is de reclameheffing niet (meer) mogelijk. De ervaring leert overigens dat het daadwerkelijk verwijderen van aankondigingen/mutaties meevalt. 1.2 De kans dat bezwaar en beroep wordt aangetekend tegen de verordening is aanwezig De Raad Nederlandse Detailhandel (RND) heeft in het verleden vaker geprocedeerd namens winkelketens. Haar standpunten en met name het niet kunnen heffen in een beperkt gedeelte van een gemeente zijn door de Hoge Raad verworpen. Op grond van deze uitspraak heeft de RND in vrijwel alle gevallen waar zij een bezwaarschrift had ingediend tegen het instellen van reclameheffing deze ingetrokken. Verder is reclameheffing op basis van de WOZ-waarde relatief nieuw in Nederland. De bestaande jurisprudentie geeft echter voldoende vertrouwen dat positief geoordeeld zal worden over het gebruik daarvan. Als er een bezwaar- of beroepsprocedure wordt ingesteld kan deze wel 3 tot 4 jaar duren. Ook de afbakening van het gebied waar heffing plaats vindt leidt nogal eens tot discussie. Er dient dan ook sprake te zijn van een duidelijk en logisch afgebakend gebied waarvoor een objectieve en redelijke rechtvaardiging bestaat. Als laatste kan het opnemen van vrijstellingen in de verordening voor o.a. kerken, zorginstellingen, uitingen die slechts tijdelijk aanwezig zijn en uitingen die het algemeen belang dienen of die door of in opdracht van de gemeente zijn geplaatst, leiden tot bezwaren. Op basis van de huidige jurisprudentie is het opnemen van dergelijke vrijstellingen toegestaan. 1.3 Indien de rechter niet akkoord gaat met de WOZ-waarde als heffingsgrondslag bestaat de kans dat de gemeente de geïnde gelden gedeeltelijk terug moet betalen Indien een rechter in een procedure zou besluiten dat de WOZ-waarde niet als grondslag kan worden gehanteerd, kan het zijn dat de verordening door de rechter onverbindend wordt verklaard. Om het risico te beperken is het wenselijk de bijdrage op te splitsen in een Collegevoorstel Gemeente Peel en Maas 1894/2013/18456 Pag. 4 van 7
vast bedrag (X) dat wordt geheven van alle panden (met een openbare aankondiging die zichtbaar is vanaf de openbare weg) en een variabel deel (Y). Zou een rechter negatief oordelen over de toepassing van de WOZ-waarde als heffingsgrondslag, dan heeft dit alleen invloed op het variabele deel (Y) van de heffing dat kan worden teruggevorderd. 2.1 Het risico van onvoldoende draagvlak is aanwezig Daarom wordt er voor gekozen pas definitief te besluiten nadat inzicht bestaat in het draagvlak voor en mogelijke weerstand tegen deze heffing. 2.2 Mocht de reclameheffing niet doorgaan wordt voorgesteld een nieuwe afweging te maken over de jaarlijkse bijdrage aan het Centrummanagement In de kadernota 2014 is opgenomen de jaarlijkse bijdrage aan het Centrummanagement fasegewijs af te bouwen. Mocht de reclameheffing niet doorgaan wordt voorgesteld een nieuwe afweging te maken over de jaarlijkse bijdrage. Ook moet deze bijdrage in samenhang met het project Herpositionering centrum Panningen en de uitvoeringsmaatregelen in het kader van de (actualisatie) Structuurvisie centrum Panningen worden gezien. 3.1 Het starten van het proces wil niet zeggen, dat een Centrummanagement Peel en Maas per definitie bereikt wordt Het proces moet worden geïnitieerd vanuit de Retailgroep Peel en Maas en het huidige Centrummanagement Panningen. Hierbij biedt het aanstellen van een onafhankelijk procesbegeleider de meeste kans van slagen. Zo is bij het opstellen van het nieuwe (meerjaren)beleidsplan van het Centrummanagement procesbegeleider Ger de Vlieger een duidelijke meerwaarde gebleken. Gezien zijn ervaringen op dit vlak en draagvlak bij partijen zou hij opnieuw als zodanig kunnen fungeren. Financiën Na het onderzoek wordt duidelijk of reclameheffing wordt ingevoerd. Vooralsnog is geen sprake van financiële consequenties. Juridische consequenties Aan het onderzoek naar de invoering van reclameheffing zijn geen juridische consequenties verbonden. Voor juridische consequenties rondom de feitelijke invoering van deze heffing zie kanttekening 1.2 en 1.3. Communicatie Na uw collegebesluit wordt het Centrummanagement zowel mondeling als schriftelijk geïnformeerd. De raad wordt op de hoogte gesteld middels een bericht op blackboard. Verder vindt er vanuit de gemeente geen actieve communicatie plaats naar de pers. Afstemmen met Centrummanagement of er vanuit hen gecommuniceerd gaat worden. Uitvoering De volgende activiteiten zijn gepland: - Start onderzoek oprichten ondernemersfonds centrum Panningen met onder meer het organiseren van een eerste draagvlakmeting onder ondernemers door Centrummanagement en winkeliersvereniging Panningen - Centrummanagement Panningen na behandeling kadernota 2014 in raad (25-6) schriftelijk informeren over de te verwachten bijdrage vanuit gemeente - Initiatief Retailgroep Peel en Maas en huidige Centrummanagement Panningen voor start proces om te komen tot Centrummanagement Peel en Maas Formulering besluit t.b.v. openbare besluitenlijst Het college heeft besloten medewerking te verlenen aan het onderzoek naar het oprichten van een ondernemersfonds via het invoeren van reclameheffing voor het centrum van Panningen. Dit project kan als pilot fungeren voor overige centra in Peel en Maas. Het college neemt pas een definitief besluit over het invoeren van reclameheffing als er meer duidelijk is over onder meer het draagvlak onder ondernemers, de mogelijke weerstand en risico s. Collegevoorstel Gemeente Peel en Maas 1894/2013/18456 Pag. 5 van 7
Conform het streven in het nieuwe beleidsplan voor het Centrummanagement kan bovendien worden gestart met het proces om te komen tot een Centrummanagement Peel en Maas. Collegevoorstel Gemeente Peel en Maas 1894/2013/18456 Pag. 6 van 7
Documentnummer: 1894/2013/18456 Besluitnummer: Collegevoorstel ROUTINGBLAD Van team: Omgevingsontwikkeling / Belastingen Portefeuillehouders: Sanders Opgesteld door: Willy Schers en Harrie Mewiss Datum: Wijziging: 26-06-2013 11:52 Paraaf Teammanager: Als Bijlage bijgevoegd: brief CM/WCP + beleidsplan/begroting + stroomschema reclameheffing Documentnummer: 1894/2013/126930 (van iedere bijlage het documentnummer vermelden) Overleg gepleegd met: Advies ingewonnen bij Advies en Control: ja Overleg gehad met communicatieconsulent? Meezenden Ter inzage leggen Resultaat: Resultaat: zie paragraaf financiën Ja Is de Wet KPB van toepassing? (zie toelichting/formulier WKPB op intranet) NEE Voorstel naar: nvt Redactionele samenvatting (in overleg met PHO/teammanager): Na vaststelling doorgeleiden naar de gemeenteraad: Nee Nee, wel actief informeren via blackboardbericht Collegevoorstel Gemeente Peel en Maas 1894/2013/18456 Pag. 7 van 7