s tichting ouwr esearch Bodemsanering; wegwijzer in vergunningenland
rapporteurs: mr. ing. G. J. Kremers mr. J. W. Takke TAUW Intra Consult BV
stichting rch Bodemsanering; wegwijzer in vergunningenland Rotterdam, 1990
De stichting stelt zich ten doel: a. in de bouwnijverheid produktiviteit en kwaliteit te verhogen, en de continuïteit in de werkgelegenheid te bevorderen;. b. de kennis op het terrein van de bouwnijverheid te vergroten en te verspreiden naar en binnen alle organisaties waarmede de stichting een relatie onderhoudt; c. voorts al hetgeen dat met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin des woords. De stichting en degenen die aan deze publikatie hebben medegewerkt, hebben een zo groot mogelijke zorgvuldigheid betracht bij het verwerken - volgens de huidige stand van wetenschap en techniek - van de in deze publikatie vervatte gegevens. Nochtans moet de dat zich toch onjuistheden in deze publikatie zouden bevinden niet worden uitgesloten. Degene die van deze publikatie gebruik maakt, aanvaardt daarvoor het risico. De stichting sluit, mede ten behoeve van degenen die aan deze publikatie hebben meegewerkt, iedere aansprakelijkheid uit voor schade die mocht voortvloeien uit het gebruik van informatie in deze publikatie. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Stichting Bouwresearch. No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permis sion from the Stichting Bouwresearch.
-3- INHOUD WOORD VOORAF 5 SAMENVATTING 6 SUMMARY 9 LIJST MET AFKORTINGEN 11 1 INLEIDING 13 2 VOORBEREIDINGSWERKZAAMHEDEN 2.1 Algemeen 2.2 Kappen van bomen 2.3 Slopen 2.4 Opslaan van sloopafval 2.4.1 Algemeen 2.4.2 Ter plaatse 2.4.3 Geografisch andere lokatie 2.4.4 Lokatie van een ander 2.5 Vervoer van sloopafval over de weg 2.6 Verwerken van sloopafval 16 16 16 17 20 20 21 22 25 25 26 3 SANERING VAN GROND 3.1 Algemeen 3.2 Ontgraven 3.3 Opslaan 3.3.1 Algemeen 3.3.2 Ter plaatse 3.3.3 Geografisch andere lokatie 3.3.4 Lokatie van een ander 3.4 Vervoer over de weg van verontreinigde grond 3.5 Verwerken van verontreinigde grond 28 28 28 32 32 33 34 35 37 37
--4- INHOUD (vervolg) 4 SANERING VAN GRONDWATER 4.1 Algemeen 4.2 Saneren 4.2.1 Algemeen 4.2.2 Onttrekken en infiltreren 4.2.3 Zuiveren 4.2.4 Lozen 40 40 40 40 41 42 44 NOTENLIJST 46 BIJLAGEN 1 BESCHRIJVING VERGUNNINGENPROCEDURES Wet Algemene Bepalingen Milieuhygiëne Aanlegvergunning Wet op de Ruimtelijke Ordening Ontgrondingenwet Grondwaterwet 2 OVERZICHT PROVINCIALE VERORDENINGEN
-5- WOORD VOORAF Er is een toename te constateren in de bewustwording ten aanzien van het milieu. Veel mensen willen zich actief inzetten voor de bescherming van het milieu. De overheid draagt bij door meer en betere wetten en voorschriften. Naast andere bedrij fstakken zal ook de bouw daarvan de komende jaren de gevolgen ondervinden. Als gevolg van het Nationaal Milieubeleidsplan mag een toename van werkzaamheden verwacht in de GWW-sector. Het zal vooral gaan om bodem- en grondwatersanering. Sanering van verontreinigde grond zal een grote rol spelen bij zo'n 100.000 bedrijfsterreinen, waarvan bekend is dat zij voor sanering in lanmerking komen. Dat zijn bijvoorbeeld gasfabrieksterreinen, stortplaatsen en autowrakkenterreinen. Ook de bouwsector kan worden geconfronteerd met allerlei vergunningen als bodemsanering nodig is. Door tevoren informatie over de procedures te verzamelen, is men in staat, tijdig de juiste. vergunningen aan te vragen. Daardoor worden bepaalde risico's beperkt, zoals het stilleggen van het werk omdat er geen of een onjuiste vergunning is. Zo kunnen schorsingsprocedures worden voorkomen. Deze wegwijzer geeft aan, welke vergunningenstelseis bestaan en waaraan voldaan moet worden bij de verschillende saneringsactiviteiten. Speciale aandacht is gegeven aan de verschillen per gemeente, provincie of waterkwaliteitsbeheerder. Voor vergelijkbare bodemsaneringen moeten in verschillende regio' s uiteenlopende voorschriften worden nageleefd. Dat kan ook gevolgen hebben voor de kosten. Vooral de aannemers in het midden- en kleinbedrijf in de GWW-sector zijn de doelgroep voor deze wegwij zer. Daarnaast is deze informatie van belang voor projectontwikkelaars en verwerkers van bouw- en sloopafval. Mr. S.E. Smaal Coördinator SBR
-6- SAMENVATTING Saneringsactiviteiten kunnen worden verdeeld over de volgende deelgebieden: - voorbereidende werkzaamheden; - sanering van grond; - sanering van grondwater. Op deze saneringsactiviteiten zijn verscheidene regelingen van toepassing. Veel van deze voorschriften bevatten een vergunningenstelsel waarmee bij de uitvoering van de activiteiten rekening moet worden gehouden. Per deelgebied worden hierna de meest voorkomende vergunningen c. q. ontheff ingen op een rij gezet. Voorbereidende werkzaamheden Voordat verontreinigde grond of grondwater kan worden gesaneerd, is het soms nodig dat enkele bomen moeten worden geveld of dat een gebouw dat in de weg staat moet worden gesloopt. Voor de opslag en verwerking van sloopafval op de te saneren lokatie is een hinderwetvergunning nodig. De opslag en verwerking van sloopafval buiten deze lokatie is onderworpen aan het vergunningenstelsel van de Afvalstoffenwet. Voor het kappen van bomen is dikwijls een kapvergunning vereist. Voordat een gebouw mag worden gesloopt moet worden beoordeeld of een sloopvergunning nodig is. Als dat laatste niet het geval is, kan meestal worden volstaan met een melding aan het gemeentebestuur. Naast een kap- en/of sloopvergunning dient men soms te beschikken. over een aanlegvergunning op basis van de Wet op de Ruimtelijke Ordening. Kapvergunning Sloopvergunning Aanlegvergunning Hinderwetvergunning Afvalstoffenwetvergunning VBA-ontheffing In een aantal provincies zijn verordeningen van kracht op grond waarvan een ontheffing moet worden verkregen voor het vervoer van bedrijfsafvalstóffen, waaronder sloopafval.
-7- Sanering van grond Ontgrondingen- Bij de sanering van bodemverontreiniging is het gebruikelijk vergunning Aanlegvergun- ning de verontreinigde grond af te graven. Hiervoor is veelal een ontgrondingenvergunning vereist. Bovendien kan een aanlegvergunning noodzakelijk zijn. Hinderwetver- Eventuele opslag en verwerking van verontreinigde grond op gunning de te saneren lokatie is in principe gebonden aan een hinderwetvergunning. Afvalstoffen- Voor de opslag en verwerking buiten deze lokatie is een afwetvergunning valstoffenwetvergunning vereist. Indien de verontreinigingsgraad van de grond zodanig is dat er sprake is van chemisch afval, is het instrumentarium van de Wet Chemische Afvalstoffen van toepassing. WCA-vergunning Dit betekent dat voor het bewaren en verwerken van zulke verontreinigde grond, waarvan anderen zich hebben ontdaan, een vergunning nodig is op grond van deze wet. Als chemisch afval WCA-ontheffing wordt gestort moet daarvoor een ontheffing worden verkregen, ongeacht de herkomst van het materiaal. VBA-ontheffing Voor het vervoer van verontreinigde grond is in bepaalde provincies een ontheffing nodig. Sanering van grondwater Onttrekkings- Teneinde vervuild grondwater te reinigen, wordt dit gewoonlijk aan de bodem onttrokken. Na de onttrekking wordt het grondwater - al dan niet na voorafgaande zuivering - geloosd op het oppervlaktewater of de riolering. Voor de onttrekking van grondwater is dikwijls een onttrek- kingsvergunning vereist. vergunning Hinderwetver- gunning Indien het verontreinigde water op de te saneren lokatie wordt gezuiverd is, afhankelijk van de duur van de zuivering, een hinderwetvergunning vereist.
--8- Bij de lozing van verontreinigd grondwater moet onderscheid worden gemaakt tussen rechtstreekse en indirecte lozingen. WVO-vergunning Als de lozing rechtstreeks op oppervlaktewater plaatsvindt dient men te beschikken over een lozingsvergunning van de waterkwaliteitsbeheerder. Zo'n vergunning is voor indirecte lozingen, dat wil zeggen lozingen die via de riolering plaatsvinden, alleen noodzakelijk vanuit de bedrijven die in het Beslui taanwij zing':!n soorten inrichtingen van de Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren zijn opgenomen. Gemeentelijke Lozingen afkomstig van andere bedrijven zijn onderworpen aan lozingsvergun- de bevoegdheid van de gemeente, die hiervoor een lokale ning lozingsvergunningsplicht kan opleggen. Lozingsvergun- Daarnaast kan een lozingsvergunning van een waterkwantiteitsning water- beheerder noodzakelijk zijn. kwant i te itsbeheerder