Copyright SBR, Rotterdam

Transcriptie

1

2 ",

3

4 Technologische en structurele ontwikkelingen in de bouw Een toekomststudie

5

6 Technologische en structurele ontwikkelingen in de bouw Een toekomststudie Uitgevoerd in opdracht van de Stichting Structuuronderzoek Bouwnijverheid 72 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen Ten Hagen B.V. - Den Haag

7 Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden van speurwerk op het gebied van de bouwvoor bereiding, de bouwtechniek en bedrijfstechniek in de bouwnijverheid, alsmede de verbreiding van de resultaten daarvan, zowel ten behoeve van de opleiding als tot de vorming van kennis bij het bouwen. De Stichting verstrekt opdrachten aan researchinstituten ; zij vormt stuurgroepen en studiecommissies voor onderwerpen.die zij in opdracht geeft. De Stichting en degenen die aan deze publikatie hebben medegewerkt, hebben een zo groot mogelijke zorgvuldigheid betracht bij het opstellen en verwerken van de in deze publikatie vervatte gegevens. Nochtans moet niet worden uitgesloten de mogelijkheid dat zich toch onjuistheden in deze publikatie zouden bevinden. Degene die van deze publikatie gebruik maakt, aanvaardt daarvoor het risico. De Stichting sluit, mede ten behoeve van al degenen die aan deze publikatie hebben medegewerkt, iedere aansprakelijkheid uit voor schade die mocht voortvloeien uit het gebruik van deze gegevens. ISBN I 1980 Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer 1980 Ten Hagen B.V. - Den Haag. Ie druk Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part ofthis book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

8 Inhoud Woord vooraf Samenvatting Summary 1 Opdrachtverlening, probleemstelling, werkwijze 1.10pdrachtverlening 1.2 Probleemstelling 1.3 Werkwijze 2 De studiemethode 2.1 Inleiding 2.2 Toekomstonderzoek 2.3 Het onderzoekschema 2.4 Het verkrijgen van de enkelvoudige trends 2.5 De studiemethode samengevat 3 De structuur van de bedrijfstak in Uitgangspunten Het input-outputmode De opbouw van het input- outputmodel De structuur van de bedrijfstak De opbouw van de bouwproduktie De soorten bedrijven en hun specialisaties Projectstructuur Sociale en maatschappelijke ontwikkelingen en ontwikkelingen in de markt.... Inleiding.... De toenemende dynamiek Veranderingen ten aanzien van produktspecificaties Veranderingen ten aanzien van werkomstandigheden en arbeidsverhoudingen Veranderingen ten aanzien van de 'omgeving' van de bouwplaats Wat bevordert of belemmert de werkgelegenheid in de bouw? 4.7 Conclusies... 5 Technologische ontwikkelingen Inleiding Technologische veranderingen in het verleden 5.3 De GWW-sector en off-shore 5.4 De funderingstechniek

9 5.5 De ruwbouw 5.6 De afbouw 5.7 De installaties 5.8 De ontwerp- en coördinatiefunctie 5.9 Vergelijking van de bouwsituatie in Nederland en in de V.S Samenvatting Bedrijfseconomische ontwikkelingen en overwegingen Inleiding.... De onderlinge relaties der bedrijven Wat bevordert respectievelijk belemmert innovatie? Rationalisatietendensen De handels- en distributiefunctie in de bouw Het 'zwarte' werk Samenvatting De cross-impact analyse Inleiding.... De cross-impact techniek Het selecteren en agglomereren der trends Het kwantificeren der trends De keuze der events Het schatten van de interactiecoëfficiënten De resultaten der berekeningen... De structuur van de bedrijfstak in 1990 Uitgangspunten... Consequenties voor 1990 Het input-outputmodel 1990 De structuur van de bedrijfstak in 1990 Samenvatting.... Onderwerp en studiemethode Technologische ontwikkelingen Bedrijfseconomische ontwikkelingen Resultaten scenario's De structuur van de bedrijfstak in Aanbevelingen Bijlage 1 Geïnterviewde instanties Bijlage 2 Gegevens voor de input-output tabel Bijlage 3 Sociale, maatschappelijke en marktontwikkelingen in Nederland 118 6

10 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 6 Bijlage 7 Bijlage 8 Bijlage 9 Bijlage 10 Bijlage 11 Bijlage 12 Bijlage 13 Bijlage 14 Bijlage 15 Bijlage 16 Bijlage 17 Literatuur Technologische veranderingen in het vededen. Ontwikkelingen in de GWW en off-shore sector Ontwikkelingen in de funderingstechniek Ontwikkelingen in de ruwbouw... Ontwikkelingen in de afbouw Ontwikkelingen in de installatiesector Ontwikkelingen in de ontwerp- en in de coördinatiefunctie Verschillen Nededand en V.S. Bedrij fseconomische processen Soorten innovatie... De cross-impact formules Het selecteren en agglomereren der trends De geagglomereerde en gekwantificeerde trends en de events De interactiecoëfficiënten