Kwaliteitsbeheersing in werkvoorbereiding en uitvoering

Transcriptie

1 s tichting b ouwr esearch Kwaliteitsbeheersing in werkvoorbereiding en uitvoering Praktische tips voor het kwaliteitsbeleid in het uitvoerend bouwbedrijf

2 rapporteur: ing. L. Brokelman SAOB

3 stichtingbouwjl"'esearch Kwaliteitsbeheersing in werkvoorbereiding en uitvoering Praktische tips voor het kwaliteitsbeleid in het uitvoerend bouwbedrijf Rotterdam,

4 De stichting stelt zich ten doel: a. in de bouwnijverheid produktiviteit en kwaliteit te verhogen, en de continuïteit in de werkgelegenheid te bevorderen; b. de kennis op het terrein van de bouwnijverheid te vergroten en te verspreiden naar en binnen alle organisaties waarmede de stichting een relatie onderhoudt; c. voorts al hetgeen dat men een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bt;lvordelijk kan zijn, alles in de ruimste zin des woords. De stichting en degenen die aan deze publikatie hebben meegewerkt, hebben een zo groot mogelijke zorgvuldigheid betracht bij het verwerken - volgens de huidige stand van wetenschap en techniek - van de in deze publikatie vervatte gegevens. Nochtans moet de mogelijkheid dat zich toch onjuistheden in de publikatie zouden bevinden niet worden uitgesloten. Degene die van deze publikatie gebruik maakt, aanvaardt daarvoor het risico. De stichting sluit, mede ten behoeve van degenen die aan deze publikatie hebben meegewerkt, iedere aansprakelijkheid uit voor schade die mocht voortvloeien uit het gebruik van informatie in deze publikatie. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Stichting Bouwresearch. No part of th is book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the Stichting Bouwresearch. 2

5 Kwaliteitsbeheersing in werkvoorbereiding en uitvoering Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding Kwaliteit in werkvoorbereiding en uitvoering, omdat de markt het vraagt Hoofdstuk 2 Het beleid Beleidsmatig denken over kwaliteit: Uitgangspunten en bouwpraktijk Hoofdstuk 3 Het 'denkmodel' 'Denkmodel' voor procesbeheersing: een stimulans voor kwaliteitsgericht denken en handelen Hoofdstuk 4 Meningen uit de praktijk Hoe denkt de bouw over kwaliteit? Hoofdstuk 5 Model en bouwpraktijk Procesbeheersing in de praktijk nog vol zwakke plekken Hoofdstuk 6 Aanbevelingen Verband tussen organisatievorm en aanpak kwaliteitszorg Aanbevelingen voor kwaliteitsbeheersing Geraadpleegde literatuur Bijlage 1: Samenvatting van de interviews STICHTING BOUWRESEARCH 3

6

7 Kwaliteitsbeheersing in werkvoorbereiding en uitvoering Woord vooraf Kwaliteitsbeheersing in de bouw: een onderwerp waarover al veel geschreven en, zo mogelijk, nog meer gesproken is. Deze publikatie is toegespitst op kwaliteitsbeheersing in werkvoorbereiding en uitvoering. Een uitgave, bedoeld om het kwaliteitsbewustzijn beter te structureren, zonder daarin het laatste woord te willen spreken. Het waarom daarvan willen we toelichten. De voormalige studiecommissie A-71 constateerde in haar rapport, waarvan deze publikatie een bewerking is, dat in Neder-' land serieus zorg aan kwaliteit in de bouw wordt besteed. Echter, de wijze waarop dat gebeurt, mist een duidelijke structuur. Bovendien hangt de kwaliteitszorg samen met de aard, de omvang en de organisatie van het betrokken bedrijf. De verschillen daarin zijn groot. Ontwikkeling van een voor ieder geldend, dwingend administratief kwaliteitssysteem is derhalve niet zinvol. Gekozen is daarom voor een andere benadering: toets datgene wat in de praktijk geschiedt aan algemeen geldendèuitgangspunten voor kwaliteitsbeheersing. Signaleer de tekortkomingen. Geef aanbevelingen voor verbetering, afgestemd op de organisatievorm van het bedrijf. Biedt daarbij ruimte voor een invulling die rekening houdt met het eigen karakter en de cultuur van een bedrijf. Betrek in die overwegingen ook aard en omvang van de uit te voeren projecten en de wijze waarop de opdrachten worden verkregen. Uiteindelijk is het laatste woord aan de gebruikers van deze publikatie. Hopelijk maken zij daar gebruik van. W.F. Westerhout voorzitter' van de voormalige studiecommissie A-71 en van de redactiecommissie SBR-project STICHTING BOUWRESEARCH 5

8 Kwaliteitsbeheersing in werkvoorbereiding en uitvoering Summary The basis of quality control in work preparation and execution is quality policy and a systematic approach. Quality policy should be perfectly dear and should be implemented throughout the whole organization. The most important basic points to consider about quality policy are given in Chapter 2. In contrast to such a policy the chapter also presents a number of examples taken from practical experience in the building industry. Comparison enables the weak points and the necessary improvements to be identified. Quality management is process management. Work preparation als also execution must be considered as inter-related subprocesses each ofwhich must be managed. The starting point in the management process, referred to as a 'think model', is set out in Chapter 3. The place of quality in the building industry is examined using information obtained in interviews with the management of a number of building firms. In order to obtain a reliable picture 'information was sought from three large, three medium-sized and three small firms. A description ofthe findings is given in Chapter 4 together with a summary of the interviews. The questions asked and the answers received are given briefly.in Appendix 1. Chapter 5 contrasts the 'think model' with the way processes are managed in practice. This serves to indicate the weak points in the latter. There appears to be a relationship between the form of organization in a firm and its approach to quality assurance. The different forms of organization and approach are summarized in a tabie. The recommendations given in Chapter 6 are intented as guidelines for building firms for setting up a suitable 'work model' to be used for quality management, taking into account the various forms of organization. 6 STICHTING BOUWRESEARCH

9 Kwaliteitsbeheersing in werkvoorbereiding en uitvoering Samenvatting De basis voor kwaliteitsbeheersing in werkvoorbereiding en uitvoering ligt in het kwaliteitsbeleid en in een systematische aanpak. Dat kwaliteitsbeleid dient eenduidig geformuleerd te zijn en door de gehele organisatie te worden gedragen. De belangrijkste uitgangspunten voor het beleidsmatig denken over kwaliteit worden in hoofdstuk 2 genoemd. Daartegenover worden een aantal ervaringen uit de bouwpraktijk geplaatst. Vergelijking biedt de mogelijkheid zwakke punten op te sporen en te verbeteren. Kwaliteitsbeheersihg is procesbeheersing. Werkvoorbereiding zowel als uitvoering moeten beschouwd worden als een reeks op elkaar aansluitende deelprocessen. Elk daarvan moet worden beheerst. De beginselen van een beheerst proces worden als 'denkmodel' in hoofdstuk 3 uiteen gezet. Aan de hand van interviews met functionarissen van een aantal bouwbedrijven is nagegaan welke plaats de kwaliteit in de bouwpraktijk inneemt. Om een redelijk zuiver beeld te krijgen werden daarvoor drie grote, drie middelgrote en twee kleinere bedrijven bezocht. Een kenschets daarvan treft u in hoofdstuk 4 naast een samenvatting van de interviews. De vragen die bij de interviews zijn gesteld en de antwoorden daarop zijn verkort weergegeven in een bijlage l. Hoofdstuk 5 stelt 'denkmodel' en de praktijk van de procesbeheersing tegenover elkaar. Daardoor kunnen de zwakke punten in de praktijk worden aangewezen. Er blijkt een verband te bestaan tussen de organisatievorm van een bedrijf en de aanpak van de kwaliteitszorg. De verschillen zijn in een tabel samengevat. De aanbevelingen in hoofdstuk 6 zijn bedoeld als richtinggevend voor bouwbedrijven bij het opstellen van een passend 'werkmodel' voor kwaliteitsbeheersing. Daarbij is rekening gehouden met de verschillen in organisatievorm. STICHTING BOUWRESEARCH 7

10