1-meting snelfietsroute F59 Rapportage Datum: 13 december 2017 Projectnr: 201706 Opdrachtgever: Nathan Hooghof (Provincie Noord-Brabant) Opsteller: Bart Christiaens () in samenwerking met Herman van Rooijen (SOAB) en Koen van Neerven (&Verkeersadvies) 1
Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Resultaten meetfiets en deskresearch 4 3. Resultaten tellingen 8 4. Resultaten Bikeprint / Cycleprint 10 5. Enquêteresultaten 12 Bijlage 1: Rapportage meetfiets Bijlage 2: Telresultaten visuele telling per locatie Bijlage 3: Resultaten mechanische tellingen Bijlage 4: Indicatie fietsgebruik uit fietstelweek 2015 en fietstelweek 2016 Bijlage 5: Vragenlijsten enquête Bijlage 6: Flyer Bijlage 7: Aankondigingsposter Bijlage 8: Tabellen met de enquêteresultaten Bijlage 9: Antwoord op open vragen Bijlage 10: Reactie gemeente s-hertogenbosch op door gebruikers aangegeven zwakke punten F59 2 p
1. Inleiding Aanleiding In september 2016 is de snelfietsroute F59 tussen Oss en s-hertogenbosch geopend. De snelfietsroute heeft een financiële bijdrage gekregen vanuit het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, waarbij afgesproken is om een 1-meting van de snelfietsroutes te doen conform de rapportage Basismethodiek Monitoring Snelfietsroutes van maart 2011. Bij de 1-meting is rekening gehouden met resultaten van de nulmeting die in 2013 door SOAB is uitgevoerd. Aangezien bij de Fietsersbond de meetfiets (door technische problemen) niet meer ingezet kan worden, is in de 1-meting een meting gedaan met een fiets uitgerust met GPS-meter, vermogensmeter en camera, aangevuld met een technische schouw op o.a. wegbreedtes. Dit conform dezelfde werkwijze als door en haar partner &Verkeersadvies uitgevoerd is bij de nameting van andere snelfietsroutes. De contactpersoon van het Ministerie van I&M heeft een akkoord gegeven op deze werkwijze en rapportage. Naast &Verkeersadvies heeft samen gewerkt met SOAB Adviseurs, die de online vragenlijsten en de verwerking daarvan verzorgd hebben. Daarnaast zijn in samenspraak met de NHTV gegevens uit Bikeprint/Cycleprint in de rapportage opgenomen. Werkzaamheden 1-meting In het kader van de 1-meting snelfietsroute F59 zijn de volgende werkzaamheden uitgevoerd: Een startbijeenkomst met de projectgroep de snelfietsroute; Een inventarisatie van input en output van stimulerend beleid (beleidsinventarisatie); Een meting van de kwaliteit van de infrastructuur: Deels door een meting met een meetfiets; Deels door deskresearch, o.a. op basis van de door wegbeheerders aangeleverde informatie. Een enquête onder de doelgroep fietsers; Fietsers benaderen met flyer (met link naar website voor het invullen van een online enquête); Invullen online enquête. Het uitvoeren van visuele tellingen in de ochtendspits (6.30 9.30 uur) tijdens de onderzoeksdag; Het uitvoeren van mechanische tellingen (gedurende 2 weken); Het opstellen van een concept rapportage; Het bespreken van de concept rapportage in de projectgroep en definitief maken van de rapportage. Opbouw rapportage In hoofdstuk 2 worden de resultaten van de meetfiets en de deskresearch beschreven. In hoofdstuk 3 staan de telresultaten, waarna in hoofdstuk 4 gegevens uit Bikeprint/Cycleprint worden getoond. Vervolgens wordt het rapport in hoofdstuk 5 afgesloten met de enquêteresultaten. 3 p
2. Resultaten meetfiets en deskresearch De infrastructurele kwaliteit is zo objectief mogelijk in beeld gebracht. In totaal zijn daarbij conform de Basismethodiek Monitoring snelfietsroutes 21 aspecten onderscheiden. De scores op de 21 beschreven aspecten staan op de pagina hiernaast samengevat en worden op de volgende pagina s kort toegelicht. Het traject van de snelfietsroute F59 is op dinsdag 21 september 2017 in beeld gebracht met een fiets uitgerust met GPS-meter, vermogensmeter en camera*. Aanvullend is op dinsdag 14 september 2017 een technische schouw uitgevoerd. Het rapport van de meting met de meetfiets staat weergegeven in bijlage 1. Op basis van de meting met de meetfiets, de technische schouw, deskresearch en de gegevens uit de nulmeting is de tabel met 21 kwaliteitsaspecten ingevuld. Waar nodig zijn gegevens van wegbeheerders opgevraagd. Directheid De directheid is door de aanleg van de snelfietsroute iets verbeterd, met name door de realisatie van een ontbrekende schakel (zie de cirkel in onderstaande kaart). De kans op vertragingen door verkeerslichten op drukke oversteken is nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van 2013. De gemiddelde snelheid waarmee de route met de meetfiets is gefietst, is gestegen van 18,9 km/uur naar 20,1 km/uur. Comfort (hinder en kwaliteit wegdek) In hoeverre de F59 op deze aspecten verbeterd is ten opzichte van 2013 valt lastig te zeggen, aangezien in de nulmeting niet alle aspecten gemeten zijn. Verbeterd zijn het aantal keren dat de fietser per kilometer voorrang heeft en het aantal keren afslaan per kilometer. Het aantal keren dat de meetfiets minder hard dan 10 km/uur kon fietsen, is ongeveer gelijk (maar iets verslechterd door enkele lange wachttijden bij VRI s). Het comfort voor de fietsers is over het algemeen goed. De fietser zit bijna overal op fietsstraten of vrijliggende fietsstraten. Op aantal locaties scoort het comfort minder: de klinkers in Geffen en Nuland en de houten fietsbrug bij station 's-hertogenbosch Oost. Het hoogteverschil op de F59 is beperkt: het betreft met name 3 bruggen (in totaal 25 meter hoogteverschil). Verder is op de Waterleidingstraat meer autoverkeer dan op andere fietsstraten op de F59. Tenslotte is 40% van de F59 niet zo breed als je van een snelfietsroute mag verwachten: over het algemeen zijn dit fietspaden tussen de 3 en 3,5 meter breed en in Oss op enkele locatie iets smaller dan 3 meter. *Aangezien bij de Fietsersbond de meetfiets (door technische problemen) niet meer ingezet kan worden, is in de 1-meting een meting gedaan met een fiets uitgerust met GPS, vermogensmeter en camera, aangevuld met een technische schouw op o.a. wegbreedtes. De contactpersoon van het Ministerie van I&M heeft een akkoord gegeven op deze werkwijze en rapportage. 4 p
2. Resultaten meetfiets en deskresearch Hoofdeis Aspect Meetfiets (Desk)research / wegbeheerders Meetfiets (Desk)research / wegbeheerders a. directheid b. comfort (hinder) c. comfort (w egdek) d. aantrekkelijkheid 1. omrijdractor: feitelijk t.o.v. hemelsbreed 2. gemiddelde snelheid (kruissnelheid 20 km/uur) 3. oponthoud drukke oversteken (I-auto > 8.000 mvt/emaal 1,18 1,14 18,9 20,09 niet gemeten 4. oponthoud VRI's 6 VRI's 5 VRI's (6 oversteken met VRI) 1. infrahinder, achter elkaar door te smal 2. verkeershinder, achter elkaar door andere verkeersdeelnemers 3. aantal keer snelheid < 10 km/uur niet gemeten niet gemeten 1% van de totale tijd 3% van de totale tijd 7x 40% voldoet niet aan de breedte (vooral fietspaden smaller 3,5 meter) Veel fietsstraten, alleen in Waterleidingstraat hinder van autoverkeer 4. aantal keer stoppen niet gemeten maximaal 7-8 keer 5. geen voorrangsrechten 2,8 / km 1,1 / km 6. afslaan per km 1,5 / km 0,5 / km 7. hoogteverschil niet van toepassing 1. trillingshinder 1. law aai 2. sociale veiligheid 1a. Onveiligheid gemengd profiel 1b. Onveiligheid (brom)fietspad Slecht (Fietserbond-score van 118) Matig (Fietsersbond-score van 89) 18% van de totale afstand geen vrij zicht 0-meting snelfietsroutef59 niet gemeten niet gemeten 25 meter over de hele route (w aaronder 3 bruggen) Goed. Op aantal locaties geen asfalt: klinkers in Geffen en Nuland en houten fietsbrug (& hellingen) station 's- Hertogenbosch Oost is niet comfortabel Vergelijkbaar met 0-meting 12% van de totale afstand geen vrij zicht 1-meting snelfietsroute F59 Vergelijkbare meting niet mogelijk Vergelijkbare meting niet mogelijk, maar de score 'matig' lijkt de negatief Geen gegevens over snelheden intensiteiten autoverkeer op w oonstraten. Sinds de opening van de snelfietsroute (september 2016) zijn er geen ongevaldata beschikbaar Telling: ongeveer 8% is bromfiets/scooter. Geen gegevens over snelheden bromfietsers. Sinds de opening van de snelfietsroute (september 2016) zijn er geen ongevaldata beschikbaar e. veiligheid f. concurrentiepositie 2. onveiligheid drukke kruispunten en oversteken 3. zicht in donker 1. snelheid auto t.o.v. fiets 2. snelheid OV t.o.v. fiets niet gemeten 37% w el verlichting, geen middenmarkering 0% geen verlichting, w el middenmarkering 23% geen verlichting, geen middenmarkering niet gemeten 68% w el verlichting, w el middenmarkering / fietsstrook 32% w el verlichting, geen middenmarkering 0% geen verlichting, w el middenmarkering 0% geen verlichting, geen middenmarkering 100% geen kantmarkering 10% geen kantmarkering niet gemeten niet gemeten Fiets heeft slecht in 6 van de 44 gevallen voorrang. Geen gegevens over snelheden intensiteiten autoverkeer op kruispunten. Sinds de opening van de snelfietsroute (september 2016) zijn er geen ongevaldata beschikbaar Carmelietenstraat Oss - Avans hogeschool Den Bosch: auto is 26-29 minuten zonder file (in de ochtendspits 33-34 minuten), fiets is 1 uur en 3 minuten. Carmelietenstraat Oss - Avans hogeschool Den Bosch: OV is 27-33 minuten zonder file, fiets is 1 uur en 3 minuten. g. samenhang 1. bew egw ijzering niet gemeten Bew egw egw ijzering bijna 100% correct aanw ezig. Bij rotonde Waterleidingstraat niet op orde. Op grondgebied Oss blauw e sticker F59 op bew egw ijzeringsborden aangebracht. Aanvullende blauw e F59 logo's op fietspad (nabij beslispunten) aangebracht 5 p
2. Resultaten meetfiets en deskresearch Nulmeting Eénmeting Eigenschappen van snelfietsroute F59 Oss - Den Bosch Wegvaktype (km) Verhardingssoort (km) Kruispunttype (aantal) Solitair fietspad 9 Asfalt 19,4 Kruising met fietspad (fietsroute uit voorrang) 2 fietspad 4,1 Tegels 0,00 Kruising met fietspad (fietsroute in voorrang) 4 Solitair bromfietspad 0 Klinkers 1,3 Kruising met fietspad (niet geregeld) 1 Bromfietspad 0 Grindpad 0 Spoorwegovergang 0 Voetfietspad 0 Houten brug 0,05 Voorrangsweg (fietsroute uit voorrang) 6 Fietsstraat 6,6 Zijweg (fietsroute in voorrang) 27 Fietssstrook 0 Zijweg (niet geregeld) 0 Fietssuggestiestrook 0 Rotonde met fiets in voorrang 5 Gemengd profiel 1,0 Gelijkwaardige kruising 7 VRI 5 Totaal 20,7 Totaal 20,7 Totaal 57 6 p
2. Resultaten meetfiets en deskresearch Aantrekkelijkheid Op basis van de criteria van de monitoringsmethodiek is ook de aantrekkelijkheid van de snelfietsroute vergelijkbaar met 2013. Het vrij zicht op de F59 is licht verbeterd en wat betreft verkeerslawaai is de situatie niet gewijzigd (al is de score matig uit de nulmeting wat negatief (het passeren van de trein en beperkt verkeerslawaai in Den Bosch en Oss)). Veiligheid Op basis van de online beschikbare ongevalcijfers valt er geen beeld te geven van de ongevallen na opening van de snelfietsroute in september 2016 (aangezien de ongevallengegevens nog niet vrijgegeven zijn). Wel staan in de tabel op bladzijde 5 het beperkt aantal ongevallen met fietsers in de periode 2011-2015 weergegeven. Overigens kan een positief effect op de verkeersveiligheid voor de fietsers op de F59 verwacht worden van de gedane omzetting van gemengde profielen naar fietsstraten en het vaker voorrang hebben dan in 2013. De sociale veiligheid is verbeterd aangezien de hele F59 verlicht is, terwijl in 2013 nog ongeveer een kwart van de F59 niet verlicht was. Verdeling wegvaktypen Als percentage van de afstand Solitair fietspad 0% 5% fietspad Solitair bromfietspad Bromfietspad 32% 44% Voetfietspad Fietsstraat Fietssstrook Nulmeting Fietssuggestiestrook Gemengd profiel Eénmeting 0% 20% Verdeling kruispunttypen 9% 4% 7% Kruising met fietspad (fietsroute in voorrang) 2% Kruising met fietspad (niet geregeld) Voorrangsweg (fietsroute uit voorrang) 12% 11% Zijweg (fietsroute in voorrang) Rotonde met fiets in voorrang Gelijkwaardige kruising VRI 9% 0% Nulmeting Eénmeting Concurrentiepositie Op basis van de herkomst-bestemmingsrelatie Carmelietenstraat Oss Avans Hogenschool s-hertogenbosch zijn de reistijden voor de fiets, auto en OV met elkaar vergeleken. In de nulmeting is dit aspect niet in beeld gebracht. Daarbij heeft de fiets buiten de spits een reistijd die ongeveer 2x zo lang is dan die van de auto en OV. Samenhang De samenhang is conform de basismethodiek Monitoring snelfietsroutes beoordeeld aan de hand van de aanwezige bewegwijzering. Deze is voor bijna 100% correct aanwezig, alleen bij rotonde Waterleidingstraat is de bewegwijzering niet op orde (Oss staat niet bewegwijzerd en s-hertogenbosch richting de Autotron in plaats van via de F59). Verder zijn binnen de gemeente Oss blauwe stickers F59 op bewegwijzeringsborden aangebracht. Verder zijn op heel de F59 aanvullende blauwe F59-logo's op fietspad (nabij beslispunten) gerealiseerd. Verder kan onder dit punt vermeld worden dat de inrichting en de bebording van de vele fietsstraten op F59 niet uniform zijn (er is voor verschillende oplossingen gekozen). 7 p 47%
3. Resultaten tellingen Op dinsdag 12 september 2017 zijn op de onderstaande 7 locaties tussen 6.30 uur en 9.30 uur visueel fietsers geteld. Het zijn dezelfde locaties als waar tijdens de nulmeting in 2013 tellingen hebben plaatsgevonden. Daarnaast zijn op deze locaties gedurende 2 weken met telslangen (brom)fietsers geteld. De resultaten van de visuele telling zijn per locatie terug te vinden in bijlage 2 en in bijlage 3 staan de resultaten van de mechanische tellingen. Locatie 5 1 Stadionlaan (Den Bosch) Locatie 7 2 Graafsebaan (Den Bosch) Locatie 3 Locatie 4 3 Waterleidingstraat (Rosmalen) Locatie 1 4 Hoogstraat (Nuland) Locatie 2 5 Heihoekstraat (Oss) 6 Heesterseweg (Geffen) 7 Rijksweg (Geffen) Tijdens de visuele telling was het circa 10 tot 13 graden en droog weer. Wel was er kans op regen (later op de dag ging het ook regenen (buien)). In 2013 waren de weersomstandigheden vergelijkbaar. Op de snelfietsroute F59 zijn op 12 september tussen 6.30 en 9.30 uur in totaal 994 (brom)fietsers geteld. Dit is vergelijkbaar, maar 2% minder (18 fietsers), dan op dinsdag 17 september 2013. Op alle 7 locaties samen zijn 11% minder fietsers geteld dan in 2013: 2.337 fietsers in 2017 en 2.627 fietsers in 2013. Dus op de F59 is minder minder gefietst dan op de alternatieve fietsroutes. De groep fietsers is vergelijkbaar met 2013 en bestond in september 2017 uit: 827 volwassen fietsers (35%, dit was 37% in 2013) 1.313 scholieren (56%, dit was 57% in 2013) 197 brommers/scooters (8%, dit was in 6% in 2013) Locatie 6 Op 4 locaties zitten tussen de mechanische telling en de visuele telling zitten, net zoals op andere locaties in Nederland, verschillen van enkele procenten tot maximaal ongeveer 20%. Dit komt omdat telslangen in de praktijk niet alle fietsers registreren die in groepen of vlak bij elkaar fietsen. Op drie locaties zijn echter grote verschillen geconstateerd: Waterleidingstraat: een verschil van 24%. Dit kan mede veroorzaakt worden doordat de fietsers zowel op het fietspad als op de fietsstraat reden en de van de fietsstraat alleen in de periode donderdag 21 september t/m maandag 25 september tellingen beschikbaar waren. Deze zijn opgeteld bij de telcijfers van het fietspad van het fietspad van dinsdag 12 september om een totaalbeeld van het aantal fietsers tussen 6.30 en 6.30 uur te krijgen. Heihoekstraat: een verschil van 90% kan niet goed verklaard worden en zal voor een klein deel veroorzaakt zijn doordat het groepen middelbare scholieren niet goed geregistreerd zijn. Rijksweg in Geffen: een verschil van 93% hetgeen geheel te verklaren is doordat tussen 7.45 en 8.00 uur slechts 25 van 52 middelbare scholieren door de telslang geteld zijn. Deze hebben waarschijnlijk niet op het relatieve smalle fietspad maar op de naastgelegen rustige rijbaan gereden. 8 p Locatie F59 ja nee ja nee ja nee nee
3. Resultaten tellingen F59 Telpunt 1 Telpunt 2 F59 Telpunt 3* Telpunt 4 F59 Telpunt 5 Telpunt 6 Telpunt 7 Totaal F59 Totaal 7 locaties naar Westen (Den Bosch) naar Oosten (Oss) naar Westen (Den Bosch) naar Oosten (Oss) naar Westen (Den Bosch) naar Oosten (Oss) scholier volwassene brommer/ scooter 2017 230 102 124 72 47 15 590 2013 122 25 313 157 50 30 697 verschil 108 77-189 -85-3 -15-107 2017 278 46 194 87 34 19 658 2013 404 157 107 82 17 8 775 verschil -126-111 87 5 17 11-117 2017 42 7 72 53 10 7 191 2013 28 18 48 32 2 3 131 verschil 14-11 24 21 8 4 60 2017 2 3 29 20 17 4 75 2013 10 14 30 25 2 2 83 verschil -8-11 -1-5 15 2-8 2017 4 121 19 59 0 10 213 2013 3 106 17 52 1 5 184 verschil 1 15 2 7-1 5 29 2017 3 395 25 43 11 11 488 2013 5 502 34 56 10 23 630 verschil -2-107 -9-13 1-12 -142 2017 1 79 17 13 6 6 122 2013 0 102 10 11 0 4 127 verschil 1-23 7 2 6 2-5 Totaal 2017 276 230 215 184 57 32 994 2013 153 149 378 241 53 38 1012 verschil 123 81-163 -57 4-6 -18 2017 560 753 480 347 125 72 2337 2013 572 924 559 415 82 75 2627 verschil -12-171 -79-68 43-3 -290 * zowel fietsers op het fietspad als op de rijbaan zijn visueel en mechanisch geteld. De mechanische telresultaten van het fietspad (gedurende twee weken geteld) zijn gecorrigeerd met resultaten van telslangen die op de fietsstraat gelegen hebben tussen donderdag 21 september en maandag 25 september 9 p
4. Resultaten Bikeprint / Cycleprint In dit hoofdstuk staat een indicatie van het gebruik van de F59 gebaseerd op gegevens uit Bikeprint / Cycleprint. Het betreft gegevens van: Brabant t/m januari 2014 De fietstelweek 2016 De fietstelweek 2017 (waarin het aantal deelnemers beduidend lager lag dan in 2015) Indicatieve gegevens Uit verschillende datasets kunnen alleen indicatieve gegevens gehaald worden aangezien het gegevens betreft van fietsers die met een app gevolgd zijn. Dit komt door het aantal fietsers (slechts een deel van de totale groep fietsers) als de samenstelling van de groep fietsers (oververtegenwoordiging fantatieke fietsers of deelnemers specifiek programma zoals B-riders). Verder geldt dat de fietstelweek 2017 veel minder deelnemers had dan de fietstelweek van 2016. Om deze reden zijn ook geen vergelijkingen opgenomen van aantallen fietsers op de F59 in de verschillende jaren. In bijlage 4 staan printscreens weergegeven van data uit Bikeprint / Cycleprint. In dit hoofdstuk wordt op basis van deze indicatieve gegevens een samenvatting gegeven voor de F59. Geadviseerd wordt om de analyse nogmaals uit te voeren wanneer alle B-riders data beschikbaar zijn. Gereden snelheden Op de meeste routedelen van de F59 kan harder worden gefietst dan 20 km/uur. Een aantal uitzonderingen daarop zijn: De stedelijke begin- en eindroutes in s-hertogenbosch en Oss Specifieke locaties zoals de fietsbrug bij station s-hertogenbosch Oost, brug over het kanaal, locaties in Rosmalen (nabij Deken van Roestellaan en Ruttenhofstraat), het routedeel dat de Waterleidingstraat aan de westzijde verbindt van/naar de F59 langs het spoor en de oversteek van de Heihoeksingel in Oss Enkele routedelen door de kern van Geffen Vertragingen op de F59 zijn meestal locaties waarop minder dan 15 seconden vertraging is. Op stedelijke begin- en eindroutes in s-hertogenbosch en Oss lopen de vertragingen soms op tot 15-30 seconden en in enkele gevallen tot 30-60 seconden. 10 p
4. Resultaten Bikeprint / Cycleprint Routes In bijlage 4 staan voor een aantal locaties op de F59 aangegeven: Hoeveel fietsbewegingen er op wegvakken zijn geweest (indien een deelnemer daar 4 dagen heen en terug is gefietst dan zijn er 8 fietsbewegingen geregistreerd); Hoe hard er gemiddeld gereden op de betreffende wegvakken gefietst is; Wat de meest gebruikte routes van de op het wegvak geregistreerde fietsers zijn. De aantallen zijn echter beperkt waardoor geen harde conclusies te trekken valt. Wel valt de routekeuze in de loop der jaren op. T/m 2014 maakten groep B-riders niet of beperkt gebruik van wat nu de F59 is. In de fietstelweken van 2016 en 2017 zien we een verandering: daarin wordt de F59 meer gebruikt dan alternatieve routes. Verder valt de routekeuze op van mensen die op de Waterleidingstraat fietsen. Een deel van de fietsers ontwijkt de F59 bij de nertsenfokkerij. Dit valt ook op als gekeken wordt naar de attractiviteit van routedelen. De F59 nabij de nertsenfokkerij is een wegvak dat vermeden wordt (wel de kortst route maar er wordt over een andere meer aantrekkelijke route gefietst. Het overgrote deel van deel van de F59 worden juist opzocht (het is niet de kortste route maar wel de meest aantrekkelijke route om te fietsen). Daarbij gaat het om (zie bijlage 4): Routes binnen s-hertogenbosch De F59 in Rosmalen (door het park en langs de woonwijk in het oostelijk deel) Het fietsstraat-gedeelte van de Waterleidingstraat (in tegenstelling tot het fietspad-gedeelte) De F59 aan de noordzijde van Nuland De F59 door Geffen (ondanks dat hier ook veel klachten over zijn, zie hoofdstuk 5) De F59 tussen Geffen en Oss De meeste routedelen van de F59 in Oss Voor overige analyses te weinig goede data beschikbaar Via de webtool Cycleprint zijn een groot aantal andere analyses mogelijk, maar het aantal fietsbewegingen is dermate laag (zie als voorbeeld onderstaande afbeelding) dat niet mogelijk zijn. 11 p
5. Enquêteresultaten Op dinsdag 12 september 2017 zijn tussen 6.30 en 9.30 uur op onderstaande 3 locaties flyers uitgedeeld met daarop een link naar een online enquête: Locatie 1: Stadionlaan (Den Bosch) Locatie 2: Waterleidingstraat (tussen Rosmalen en Nuland) Locatie 3: Ten westen van de Heihoekstraat-Heihoeksingel (Oss) Locatie 5 Locatie 3 Locatie 1 In totaal zijn ongeveer 500 flyers uitgedeeld, dat zijn er circa 60 minder dan tijdens de nulmeting in 2013 maar toen zijn er ook flyers uitgedeeld op 4 locaties op parallelle fietsroutes. De flyers zijn uitgedeeld aan de volwassen fietsers, scholieren en deels aan brom-/snorfietsers. Dit om zo veel mogelijk werkende mensen in de steekproef te krijgen. Het was tijdens het uitdelen van de flyers droog en circa 10 tot 13 graden. Het onderzoek is enkele werkdagen voorafgaand aan het flyeren via posters langs de route aangekondigd. Er is in overleg met de betrokken gemeenten geen aankondiging gedaan via de websites van de betrokken gemeenten, nieuwsberichten en social media. Wel zijn er emails verzonden naar respondenten uit de nulmeting die in dat onderzoek hadden aangegeven deel te willen nemen aan een vervolgonderzoek. De vragenlijst, flyer en aankondigingsposter zijn terug te vinden in bijlage 5, 6 en7. De tabellen met de enquêteresultaten staan in bijlage 8 en in bijlage 9 staan de antwoorden op de open vragen. In totaal hebben 303 personen de online enquête ingevuld, waaronder 44 scholieren. Vanwege het geringe aantal scholieren beperken we ons in het dit rapport tot het beeld dat de 259 overige gebruikers (met name forenzen) geven. In de bijlagen bij het rapport staan wel de tabellen weergegeven van de scholieren. De respons van 259 volwassen fietsers is 51% van het aantal uitgereikte flyers. Dit is hoger dan de 23% in 2013 en vergelijkbaar met de respons op een aantal andere snelfietsroutes. Van de 259 respondenten bleken er 20 geen baan te hebben. Zij hebben een groot aantal vragen die betrekking hebben op het thema werk overgeslagen. De vragen die gaan over de snelfietsroute hebben zij wel beantwoord. 12 p
5. Enquêteresultaten Driekwart van de respondenten is op de hoogte gekomen van de vragenlijst door de uitgereikte flyer op de route. Een kwart is dit te weten gekomen via de mail (respondenten uit de nulmeting die daarin aangegeven te willen meewerken aan een vervolgonderzoek hebben een uitnodiging voor de enquête gehad). Van de respondenten maakt 68% gebruik van de snelfietsroute F59, 9% gebruikt de route ten noorden van de A59 en de overige 23% geeft aan een combinatie te gebruiken. In 2013 maakte 49% van de respondenten gebruik van de F59, 21% van de fietsroute ten noorden van de A59 en 31% gebruikte een combinatie van deze fietsroutes. De grafieken hieronder geven de kenmerken van de respondenten weer. Uit grafiek 1 blijkt dat 60% van de respondenten bestaat uit mannen en 40% vrouwen. Dat is vergelijkbaar met de nulmeting. Grafiek 2 laat de verdeling per woonplaats zien. Daaruit blijkt dat 15% van de respondenten s-hertogenbosch komt, 26% uit Rosmalen, 20% uit Oss en 38% uit andere plaatsen in Brabant. In totaal komen 32 respondenten uit Geffen. Dit is een andere verdeling dan tijdens de nulmeting waarin 8% van de respondenten s-hertogenbosch kwam, 38% uit Rosmalen, 8% uit Oss en 46% uit andere plaatsen in Brabant. Een ander beeld ontstaat in grafiek 3, die de werklocaties weergeeft. In totaal 45% van de werkende respondenten werkt in s-hertogenbosch (identiek aan de nulmeting), 22% in Oss (dit was in de nulmeting 12%) en 19% in Rosmalen (dit was in de nulmeting 9%). Verder werkt 14% elders in Brabant of Nederland werkt, dit was 34% in de nulmeting. De responsgroep bestaat dus voor een belangrijk deel uit mensen die op de corridor tussen s-hertogenbosch en Oss wonen en werken. Tabel 1: Woonplaats en werklocatie Plaats s-hertogenboschrosmalen Oss Brabant Nederland Woonplaats 15% 26% 20% 38% 1% Werklocatie 45% 19% 22% 9% 4% 13 p
5. Enquêteresultaten Uit grafiek 4 blijkt dat de leeftijdsverdeling van de respondenten vergelijkbaar is met die van de nulmeting. In totaal zijn de categorieën 40-49 jaar en 50-59 jaar het meest vertegenwoordigd: samen 58%. Het opleidingsniveau staat weergegeven in grafiek 5. Het merendeel van de respondenten heeft een HBO of universitaire opleiding voltooid, 1/3 heeft een MBO opleiding. De percentages in grafiek 5 zijn vergelijkbaar met de percentages uit de nulmeting. In de enquête werd de respondent gevraagd aan te geven welk vervoermiddel hij/zij het meest gebruikt om naar het werk te fietsen. Vervolgens is gevraagd naar een alternatief. Het fietsgebruik van de respondent is naar aanleiding van deze vragen ingedeeld in vier categorieën: altijd, meestal, soms en nooit. Grafiek 6 laat zien dat 42% van de respondenten altijd op de fiets naar het werk gaat, 34% meestal en 12% soms. In vergelijking met de nulmeting is het percentage dat altijd fietst of meestal gedaald. Bij de nulmeting gaf niemand aan soms te fietsen: dat is anno 2017 12%. Verder geeft 12% aan nooit naar het werk te fietsen, zij gebruiken de F59 voor andere verplaatsingen dan woon-werk verkeer. Uit de vraag of mensen ook wel eens met een ander vervoermiddel naar het werk gaan, blijkt dat de auto verreweg het meest gebruikte alternatief voor de fiets is. Dat was bij de nulmeting ook het geval. Uit grafiek 7 blijkt dat 39% van de respondenten 4 tot 7 dagen per week naar het werk fietst en 38% doet dat 1 tot 3 dagen per week. De groep die minder vaak naar het werk fietst is met 23% echter groter dan tijdens de nulmeting waar dit maar 10% van de respondenten betrof 14 p
5. Enquêteresultaten Voor andere doeleinden wordt de route minder gebruikt (zie grafiek 8): slechts 7% van de respondenten doet dat 4 tot 7 dagen per week, 22% doet dat 1 tot 3 dagen per week en 29% doet dat 1 tot 3 dagen per maand. Opvallend is dat er geen respondenten zijn die aangeven de route nooit voor andere doeleinden te gebruiken, dat was bij de nulmeting nog 34%. Uit grafiek 9 blijkt voor welke andere doeleinden de respondenten de F59 gebruiken. Ontspanning is het motief wat daarbij het meest naar voren komt (circa 50%), gevolgd door winkelen (circa 20%) en het op de fiets bezoeken van vrienden en familie (circa 20%). In de nulmeting waren dit ook de drie belangrijkste andere motieven maar speelde ontspanning samen met het bezoeken van vrienden en familie ongeveer een even grote rol. Uit grafiek 10a en 10b valt op te maken dat net zoals in de nulmeting respondenten uit s-hertogenbosch dichterbij hun werk wonen dan respondenten uit Oss en daarom korter onderweg zijn. Respondenten uit Rosmalen wonen het dichtst bij hun werk. Grafiek 10a: Fietsafstand Grafiek 10b: Reisduur 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 36% 12% 52% 11% 13% 77% 67% 9% 24% 23% 28% 49% Den Bosch Rosmalen Oss Overig Brabant 100% Overig Nederland 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 20% 16% 44% 20% 19% 53% 28% 37% 31% 17% 14% 14% 29% 37% 20% Den Bosch Rosmalen Oss Overig Brabant 50% 0% 50% Overig Nederland < 11 km 11-15 km > 15 km < 16 min. 16-30 min. 31-45 min. > 45 min. 15 p
5. Enquêteresultaten In nevenstaande grafiek staan de gemiddelde rapportcijfers van degenen die gebruik maken van de snelfietsroute F59 tussen 2013 en 2017 weergegeven. Ook staat het percentages onvoldoendes per aspect benoemd. Opvallend is dat het gemiddelde rapportcijfer betreffende alle aspecten slechts met 0,2 punt gestegen is (van een 6,8 naar een 7). Dit is een mindere stijging dat op andere snelfietsroutes. De gemiddelde stijging van het rapportcijfer bedraagt in de vijf beschikbare 1-metingen 0,9 (van een 6,3 naar 7,5). Daarbij kan ook vermeld wordt dat het gemiddelde rapportcijfer van de F59 in de nulmeting van alle 10 beschikbare onderzoeken met een 6,8 een hoogste gemiddelde rapportcijfer is. Daarentegen geldt echter ook dat de 7 van de 5 beschikbare 1-metingen de laagste score is. Uit de grafiek hieronder blijkt dat vlak wegdek en afwatering het hoogst staan in de waardering van de gebruikers. Verder valt op dat een aantal aspecten slechts een kleine stijging van het gemiddelde rapportcijfers hebben. De onderstaande aspecten zijn verbeterd: Sneeuw-/ijsvrij zijn Vlak wegdek Afwatering wegdek Verlichting Aantrekkelijkheid omgeving Een aantal aspecten hebben een minder rapportcijfer gekregen. Een half rapportcijfer of meer zijn achteruit gegaan: Vertraging op kruispunten zonder verkeerslichten Verkeersveiligheid Opvallend is dat ook de bewegwijzering en de sociale veiligheid minder scoren, terwijl uit de meting met de meetfiets juist blijkt dat die aspecten in de afgelopen 4 jaar verbeterd zijn. 16 p
5. Enquêteresultaten Vervolgens is de respondenten gevraagd wat zij de drie sterkste punten van de snelfietsroute, gevolgd door de drie zwakke punten. Op deze twee vragen is uitgebreid gereageerd. In de bijlage 9a en 9b staat de complete lijst met de sterke en zwakke punten. In de tabellen hieronder de hoofdpunten zoals die door ons gerubriceerd zijn. Tabel: Sterke punten F59 Aantal Fijn glad asfalt/wegdek Vlak wegdek Snel Rechte en snelle verbinding 91 65 Mooie omgeving Door de bossen en natuur 30 Afwisselend dorp, bos, heide Brede en kwalitatief goede fietspaden 27 Vlot door te fietsen 20 Veilig 17 Verlicht fietspad 17 Korte route 15 Duidelijke bewegwijzering 14 Geen hinder van auto's, autovrij 12 Mooie route 10 Voorrang 10 Weinig vertragingen door stoplichten of kruispunten 10 Wegdek 8 Fijne en goede verbinding 8 Overzichtelijk 5 Makkelijk te volgen route 5 Rustige route 5 Tabel: Zwakke punten F59 Aantal De route door het centrum van Geffen (veiligheid) 36 Auto's op het fietspad met weinig begrip voor fietsers en gevaarlijk 28 Bewegwijzering 17 Waterleidingstraat: onveilig, geen borden, automobilisten op fietspad 17 Geen voorrang op auto's bij kruisingen 11 Auto's die hard rijden 10 Niet overal voorrang 8 Stank van de nertsenfokkerij 8 Kruisingen gelijkvloers 7 Door bestaande kernen zonder vrijliggend pad 7 Op gedeelten teveel hoge begroeiing waardoor de sociale veiligheid minder is 7 Gevaarlijk rijden tussen Vliertwijksestraat en Bergstraat 5 Verlichting doet het niet 5 Geen rechtstreekse verbinding 4 In de linker tabel staan alle sterke punten die 4 keer of meer keer genoemd zijn. Uit de tabel is af te lezen dat de route met name gewaardeerd wordt door het fijne, gladde wegdek. Het is een snelle verbinding door een mooie omgeving, goed verlicht die bestaat uit brede, kwalitatief goede fietspaden. Vervolgens staan in de rechter tabel de door gebruikers ervaren zwakke punten. Ook in deze tabel staan de punten 4 keer of meer genoemd zijn. Daarbij moet vermeld worden dat de respondenten uitgebreid en uitvoerig in zijn gegaan op het benoemen van de zwakke punten. In de bijlage de weergave hiervan. Verder heeft de gemeente s-hertogenbosch een reactie gegeven op door de respondenten aangegeven zwakke punten van de F59, zie hiervoor bijlage 10. Nee, daar weet ik weinig tot niets van Ik heb er wel iets van gehoord of gelezen, maar alleen heel globaal; ik weet niet precies wat er is verbeterd Ik heb een goed beeld van wat er is gebeurd, namelijk, Bekendheid met verbeteringen F59 24% 42% 34% De meest genoemde zwakke punten gaan over de route door het centrum van Geffen, het feit dat op sommige trajectdelen (met name de Waterleidingstraat) de auto s op de route rijden en de bewegwijzering. Verder worden enkele kruispunten en de stankoverlast van de nertsenfokkerij genoemd. Wat verder opvalt is dat slechts ongeveer een kwart van de respondenten aangeeft een goed beeld van de verbeteringen aan de F59 te hebben en dat 34% daar weinig of niets van te weten. 17 p
5. Enquêteresultaten Ook is gevraagd naar de concurrentiepositie van de F59. Volgens de respondenten is de auto is op de route sneller ten opzichte van de fiets: 61% geeft aan dat de fiets iets of veel langzamer is. In de nulmeting was dat nog 74%. De fiets is wel veel sneller dan het openbaar vervoer: 65% van de fietsers geeft aan dat de fiets sneller is (in de nulmeting was dit 63%). Ten opzichte van alternatieve fietsroutes ligt het beeld genuanceerder: 1/3 ervaart geen verschil, terwijl bijna de helft (49%) aangeeft dat fietsen op de F59 veel of iets sneller is. Dit is iets minder dan in de nulmeting. Tabel: Reistijdverschillen De snelfietsroute is t.o.v. <alternatief>: Alternatieven auto openbaar alternatieve vervoer fietsroute veel sneller 4% 47% 16% iets sneller 7% 18% 33% in tijd gelijk 28% 18% 33% iets langzamer 34% 9% 12% veel langzamer 27% 8% 6% Van de respondenten heeft 41% via de krant, regionaal of lokaal, gezien dat er aandacht is besteed aan de snelfietsroute. 19% via een huis-aan-huisblad en 14% via sociale media. Over de media aandacht zijn de respondenten wat negatiever dan in de nulmeting. Ruim de helft heeft geen oordeel over de aandacht die er besteed is; ongeveer een kwart vindt het positief en 10% is hier negatief over. De aandacht voor de snelfietsroute heeft nauwelijks invloed gehad op het fietsgebruik: meer dan driekwart (77%) heeft aangegeven dat dit geen invloed heeft gehad. Maakte u voor 2014 al gebruik van de fietsroute? Is de frequentie van gebruik route voor woon-werkverkeer veranderd sinds gereedkomen van route? Hoe zeer is keuze voor fietsen naar werk definitief? Tabel: wijzigingen gebruik route 2017 t.o.v. 2014 Ja, (ook) voor woon-werkverkeer 89 47% Ja, maar alleen voor andere motieven dan woon-werk verplaatsingen 45 24% Nee 57 30% Totaal 191 100% Ik ben een nieuwe gebruiker van de route voor woon-werkverkeer ritten 28 15% Ik ben meer gebruik gaan maken van de route 43 23% Ik ben minder vaak gebruik gaan maken van de route voor woon-werk ritten 6 3% Ik maak evenveel gebruik van de route voor woon-werk ritten 70 37% Ik gebruikte en gebruik de fietsroute niet voor woon-werk ritten 44 23% Totaal 191 100% Probeer het nu maar niet zeker of dat blijft 22 79% Probeer het nu en zal waarschijnlijk blijven 5 18% Probeer tegenwoordig zo vaak mogelijk 1 4% Weet het nog niet 0 0% Totaal 28 100% In totaal hebben 57 respondenten aangegeven ten opzichte van de nulmeting een nieuwe fietsers te zijn. Dit is 24% van het totaal aantal werkende respondenten. Sinds het gereed komen van de snelfietsroute geven: 28 respondenten aan een nieuwe gebruiker voor woon-werk verkeer te zijn. Dit is 12% van het totaal aantal werkende respondenten. 43 respondenten aan meer gebruik te zijn gaan maken van de fietsroute tussen s-hertogenbosch en Oss. Dit is 18% van het totaal aantal werkende respondenten. Op de vraag op de keuze voor het fietsen naar het werk definitief is valt vooral het aantal respondenten (22 in aantal) op dat aangeeft het nu te proberen maar niet zeker weet of dat zo blijft. Dit is 9 % van het totaal aantal werkende respondenten. Welk vervoermiddel gebruikte u voordien? Prive auto 35 50% Lease auto 3 4% Brom- snorfiets/scooter 1 1% Trein 6 9% Bus 1 1% Anders 10 14% Geen, ben vaker gaan fietsen 14 20% Totaal 70 100% Van de mensen die voor 2014 nog geen gebruik maakte van de snelfietsroute maakten 38 respondenten voorheen gebruik van de auto. Dit is 16% van het totaal aantal werkend respondenten dat werkt. Mensen die vaker fietsen doen dat meestal omdat het goed is voor de lichaamsbeweging of ontspanning. De kleine groep die minder is gaan fietsen geeft met name aan dat het te druk/te gevaarlijk is op het fietspad. De kleine groep die twijfelde over het doorgaan met fietsen geeft in grote meerderheid aan dat dat niets te maken heeft met de snelfietsroute. 18 p