RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 322855 Raadsvergadering van 19 april 2012 Agendanummer: 10.2 Onderwerp: Evaluatie gemeentelijk welstandsbeleid Verantwoordelijk portefeuillehouder: C. Punt SAMENVATTING De gemeente is wettelijk verplicht het gemeentelijke welstandsbeleid en de uitvoering daarvan door de welstandscommissie jaarlijks te evalueren, zelfs als daar geen directe aanleiding toe is. Het gemeentelijke welstandsbeleid kent in de dagelijkse praktijk geen problemen. De evaluatie voor de jaren 2010 en 2011 geeft geen directe aanleiding tot wijzigingen in het welstandsbeleid. Recente ontwikkelingen op o.a. rijksniveau geven wel aanleiding tot een, uitgebreider dan de wettelijk verplichte evaluatie, onderzoek naar het functioneren van het gemeentelijke welstandsbeleid voor 2012. KADERS Aanleiding De gemeente Moerdijk heeft in 2004 haar gemeentelijke welstandsbeleid vastgesteld. Daarna is jaarlijkse aan de wettelijk plicht van een inhoudelijke evaluatie voldaan. Daarnaast heeft het college van B&W, conform het mandaat wat de gemeenteraad heeft gegeven, wanneer ruimtelijke ontwikkelingen daartoe aanleiding gaven, voor specifieke gebieden de welstandsgebiedscriteria aangepast. Gezien de ontwikkelingen sinds die tijd, en zeer recent op rijksbestuurlijk niveau, lijkt het raadzaam om het gemeentelijke welstandsbeleid diepgaander te evalueren en te onderzoeken of het beleid nog optimaal aansluit bij de gemeentelijke doelen en hoe er geanticipeerd kan worden op te verwachten ontwikkelingen. Er is geen separate evaluatierapportage, gezien de beperkte omvang van de inhoud van de evaluatie is deze volledig in deze adviesnota opgenomen. Doelstellingen Het waarborgen van een adequaat welstandsbeleid. TOELICHTING OP VOORSTEL Onderbouwing advies Kern van huidige beleid Het gemeentelijke welstandsbeleid is door de gemeenteraad vastgesteld in 2004. In dat beleid is duidelijk aangegeven wat het doel van het gemeentelijke welstandsbeleid is (de teksten in de tekstvakken zijn citaten uit het gemeentelijke welstandsbeleid). 1.1 Het doel van welstandsbeleid Welstandsbeleid heeft als doel het beschermen van de ruimtelijke kwaliteit van gebouwde zaken en hun omgeving. Dit met in het achterhoofd dat een aantrekkelijkere leefomgeving een hogere economische waarde heeft dan een minder aantrekkelijke leefomgeving. Welstand heeft dus minder betrekking op mooi en lelijk, en meer op de waarde van het eigendom van mensen. Welstand heeft daarom ook niet het doel om mensen te beperken in hun mogelijkheden tot het bou- 1
wen van zaken. Het werkelijk doel van welstand is het beschermen van de waarde van het eigendom van mensen. Ruimtelijke kwaliteit is tenslotte een optelsom van objecten en hun omgeving. Het welstandsbeleid van de gemeente Moerdijk is gericht op het zo veel mogelijk vrijheid geven aan de bouwmogelijkheden van mensen, zonder daarbij het beschermen van het eigendom van anderen uit het oog te verliezen. Daarom heeft de rijksoverheid begin 2002 aangegeven dat het welstandsgebeuren duidelijker en objectiever moet worden. Alle gemeenten moeten voor 1 juli 2004 een welstandsbeleid hebben vastgesteld om daarna bouwaanvragen aan welstand te mogen toetsen. Wanneer er dus geen welstandsbeleid is vastgesteld, hoeft een bouwaanvraag niet meer aan redelijke eisen van welstand te voldoen. Los van de door de rijksoverheid gevraagde duidelijkheid en vergroting van objectiviteit heeft de gemeente Moerdijk, met dit welstandsbeleid, ook de kans aangegrepen om op het gebied van welstand ook meer vrijheid voor mensen te creëren. Er wordt meer verantwoordelijkheid voor de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving bij de mensen zelf gelegd. Hierbij wordt echter nooit de beschermende taak van de overheid op dit gebied uit het oog verloren. Het mag natuurlijk niet zo zijn dat de individuele vrijheid van de ene persoon de economische waarde van het bezit van de andere persoon aantast. Dat is de reden dat in dit welstandsbeleid niet gekozen is voor welstandsvrije gebieden. Wel is op de meeste gebieden ervoor gekozen om de zaken waarover welstand mag oordelen te beperken. Vooral op detailniveau zijn de aspecten waarop welstand mag oordelen over bouwwerken sterk beperkt. Samengevat: Het welstandsbeleid van de gemeente Moerdijk is gericht op het zo veel mogelijk vrijheid geven aan de bouwmogelijkheden van mensen, zonder daarbij het beschermen van het eigendom van anderen uit het oog te verliezen. Daarnaast probeert het beleid mensen vooraf optimale duidelijkheid te geven over de punten waaraan hun eventuele plannen getoetst zullen worden, door de welstandscriteria zo objectief mogelijk te maken. Evaluatie 2010 In 2010 heeft de welstandscommissie 47 keer vergaderd. In die vergaderingen zijn 567 plannen behandeld. De welstandscommissie vindt plaats in het gemeentehuis in Zevenbergen en is openbaar toegankelijk. Gemiddeld zijn er twee bezoekers per vergadering. Het college van B&W heeft in 2010 de gebiedscriteria voor de projectgebieden Zomervlinder in Standdaarbuiten en Moye Keene in Klundert aan het welstandsbeleid toegevoegd. Toevoegingen aan de welstands-gebiedscriteria zijn de bevoegdheid van het college van B&W. Er zijn in 2010 geen bezwaren tegen het welstandsadvies ingediend en het college van B&W is geen enkele keer van het advies van de welstandscommissie afgeweken. De evaluatie geeft geen aanleiding om het welstandsbeleid aan te passen. Evaluatie 2011 In 2011 heeft de welstandscommissie 51 keer vergaderd. In die vergaderingen zijn 542 plannen behandeld. De welstandscommissie vindt plaats in het gemeentehuis in Zevenbergen en is openbaar toegankelijk. Gemiddeld zijn er 2 bezoekers per vergadering. In 2011 heeft het college van B&W de gebiedscriteria voor de projectgebieden Kloosterblokje IV in Willemstad en Bosselaar-zuid vrije kavels in Zevenbergen aan het welstandsbeleid toegevoegd. Toevoegingen aan de welstands-gebiedscriteria zijn de bevoegdheid van het college van B&W. Er is in 2011 één bezwaar tegen een welstandsadvies ingediend. De aanvrager heeft bezwaar gemaakt tegen de weigering. Het bezwaar is ongegrond verklaard. Bezwaarmaker heeft geen second opinion gevraagd. Het college van B&W is geen enkele keer van het advies van de welstandscommissie afgeweken. De evaluatie geeft geen aanleiding om het welstandsbeleid aan te passen. Vooruitblik evaluatie 2012 Het rijk heeft het voornemen aangekondigd dat gemeenten zelf kunnen bepalen in welke gevallen zij een advies inwinnen omtrent redelijke eisen van welstand bij een welstandscommissie. Dit zou betekenen dat de huidige verplichting om in de omgevingsvergunningprocedure altijd advies bij de welstandscommissie over een bouwplan in te winnen, wordt vervangen door een kan-bepaling. Het ministerie van binnenlandse zaken streeft er naar om dit per 1 januari 2013 in te voeren. Gezien de discussie die het onderwerp welstand ook op rijksniveau los maakt is dit een ambitieus tijdpad. 2
De hierboven genoemde ontwikkelingen geven aanleiding tot een, uitgebreider dan de wettelijk verplichte evaluatie, onderzoek naar het functioneren van het gemeentelijke welstandsbeleid voor 2012 en verder. Een enquête onder initiatiefnemers voor een omgevingsvergunningprocedure waarbij welstand een rol speelt, waarin naar hun mening over en ervaring met het gemeentelijk welstandsbeleid wordt gevraagd, zou hier een belangrijke rol in kunnen spelen. Alternatieven Het welstandsbeleid inhoudelijk en/of procedureel op andere wijze inrichten. Betrokken partijen Afdeling Vergunningen en Handhaving draagt zorg voor de procedurele afhandeling van welstandsadvisering. Omgeving advies b.v. zorgde voor de inhoudelijke toets aan het gemeentelijke welstandsbeleid. Zij hebben geen verbeteringen voorgesteld. Planning Onderzoek naar het functioneren van het gemeentelijk welstandsbeleid wordt in 2012 afgerond en de resultaten worden met de evaluatie van het gemeentelijke welstandsbeleid voor 2012 gepresenteerd in de eerste helft van 2013. Communicatie MIDDELEN Kosten Dekking RISICO S EN KANSEN Financieel De kosten van het gemeentelijke welstandtoezicht worden volledig gedekt door de bouwleges. Het afschaffen van een welstandscommissie, of zelfs het afschaffen van het volledige welstandstoezicht levert voor de gemeente geen besparingen op. Juridisch Overig VOORSTEL 1. In te stemmen met de conclusie dat de evaluatie van het gemeentelijk welstandsbeleid van 2010 en 2011 geen directe aanleiding geeft tot wijzigingen in het beleid. 2. Het college van B&W opdracht te geven om in 2012, uitgebreider dan de wettelijk verplichte evaluatie, onderzoek te laten doen naar het functioneren van het gemeentelijke welstandsbeleid. BIJLAGEN Geen. 3
Mocht u vragen hebben over dit voorstel, kunt u contact opnemen met de griffier via telefoonnummer 14 0168. Zevenbergen, 6 maart 2012 Het college van burgemeester en wethouders, De secretaris, de burgemeester, Drs. A.E.B. Kandel J.P.M. Klijs 4
RAADSBESLUIT Raadsvergadering van 19 april 2012 De raad van de gemeente Moerdijk, gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 6 maart 2012 ; BESLUIT 1. In te stemmen met de conclusie dat de evaluatie van het gemeentelijk welstandsbeleid van 2010 en 2011 geen directe aanleiding geeft tot wijzigingen in het beleid. 2. Het college van B&W opdracht te geven om in 2012, uitgebreider dan de wettelijk verplichte evaluatie, onderzoek te laten doen naar het functioneren van het gemeentelijke welstandsbeleid. Vastgesteld in de vergadering van de raad d.d. 19 april 2012 de griffier, de voorzitter, J.A.M. Hereijgers J.P.M Klijs 5