De auto VAN MORGEN AutoScout24 2012 Onderzoek naar de wensen van Europanen over de auto van morgen 1 www.carswewanttomorrow.com Daimler AG,BMW Group, Peugeot
Inhoud Voorwoord... 3 I De automobiliteit van morgen... 1 De verwachtingen van de auto van morgen... 2 Wat ons morgen beweegt... 2.1 Individuele mobiliteit... 2.2 Stedelijke mobiliteit... 3 Alternatieve aandrijvingen... 3.1 Actieradius... 3.2 Geluidsarme aandrijvingen... 3.3 Kosten voor de infrastructuur... II De auto van morgen... 1 De auto van morgen en zijn functies... 1.1 Veiligheidsfuncties... 1.2 Rijondersteunende functies... 1.3 Amusements- en informatiefuncties... 2 Autonoom rijden... 3 Design... 4 Automobiliteit en demografische verandering... III Slotwoord... Over Thomas Weiss en AutoScout24-Magazine... Over het onderzoek... 4 4 8 8 10 11 11 12 13 14 14 14 15 16 18 20 22 23 24 24 2
Voorwoord Wat verwachten mensen van de auto van morgen? AutoScout24 heeft dit in een grootschalig onderzoek onder 8.800 Europeanen onderzocht. Vandaag de dag staan we aan het begin van een nieuw tijdperk op het gebied van individuele mobiliteit. De eerste elektrische auto s rijden op de Europese wegen en verbrandingsmotoren worden tegenwoordig vooral beoordeeld op hoe zuinig ze met waardevolle brandstof omgaan en hoe weinig CO 2 ze uitstoten. Tegelijkertijd worden er steeds meer nieuwe digitale functies in serieproductie genomen. Van veiligheidsrelevante features tot aan functies die puur voor vermaak bedoeld zijn: de auto van morgen zou veel kunnen bieden. Het autorijden, de beleving in de auto, zou wel eens grondig kunnen veranderen. Op weg naar een nieuwe mobiliteit zullen consumenten de nieuwe koers bepalen. AutoScout24 heeft met de hulp van marktonderzoeksbureau GfK automobilisten uit acht Europese landen gevraagd naar hun verwachtingen van de auto en de mobiliteit over 25 jaar en heel bewust niet naar wat ze uit huidige perspectieven voor mogelijk houden. Het doel hiervan was om te achterhalen wat mensen zich wensen; kennis die voor AutoScout24 als Europa s grootste online aanbieder van tweedehands auto s en voor de gehele branche interessant is. Eén centrale uitkomst van het onderzoek is bemoedigend: een overweldigende meerderheid van de Europeanen denkt dat de auto van de toekomst een positieve invloed op hun levenskwaliteit zal hebben. Daarbij weten de ondervraagde personen nu al heel nauwkeurig wat ze van de auto van de toekomst verwachten. Voor een branche die ingrijpende veranderingen doormaakt kan dit nuttige informatie bieden. Ik wens u veel leesplezier. Alberto Sanz de Lama, CEO AutoScout24 3
I De automobiliteit van morgen 1 De verwachtingen van de auto van morgen De auto zoals we hem kennen, staat onder druk: stijgende energiekosten, dalende aardolievoorraden en een groeiend milieubewustzijn maken alternatieve aandrijvingen noodzakelijk. Ook het groeien van de stedelijke omgeving vereist nieuwe oplossingen voor mobiliteit. Nieuwe informatietechnologieën maken tegelijkertijd compleet nieuwe mobiliteitsconcepten mogelijk. De reiziger van de toekomst kan heel flexibel onderweg precies dát vervoermiddel uitkiezen en boeken dat het beste bij zijn behoeftes aansluit. Daimler AG Welke algemene verwachtingen hebben de Europeanen nu concreet van de auto van morgen? Hoe zal de mobiliteit van morgen eruit zien? Welke rol zal de auto hierin spelen? Toekomstscenario s zijn er tegenwoordig veel. De consument zal uiteindelijk bepalen hoe de toekomst eruit ziet. Het onderzoek De auto van morgen laat zien dat ondanks het feit dat verschillende landen verschillende eisen aan auto s stellen, er ook consensus bestaat: de Europeanen verwachten van de auto van de toekomst veiligheid, voordelige mobiliteit, duurzaamheid en comfort. Veiligheid en voordelige mobiliteit vinden Europeanen het belangrijkst. Voor de Europeanen is veiligheid het belangrijkste thema (93 procent). Of het nu gaat om oude of jonge mensen, mannen of vrouwen, Spanjaarden of Nederlanders, van de auto van de toekomst verwachten de ondervraagden maximale veiligheid. 4
Compromissen op het gebied van veiligheid worden door Europese automobilisten niet geaccepteerd. Op dat gebied zijn Nederlanders het met alle andere Europeanen eens. Interessant is het conflict tussen voordelige en milieuvriendelijke mobiliteit. De overstap van conventionele aandrijving naar CO 2 vrije aandrijvingen zou door de beperkte voorraad van fossiele brandstoffen bespoedigd kunnen worden. Doordat de olieproductie haar maximum bereikt zullen de prijzen van benzine en diesel vooral op de middellange termijn stijgen, de nog dure alternatieve aandrijvingen worden daarmee interessanter. Van de industrie en politiek verlangt de consument dat deze alternatieven gesteund worden, zodat milieuvriendelijke mobiliteit betaalbaar is Waarde 1 staat voor de hoogste prioriteit, 7 voor de laagste (vastgesteld op basis van verklaringen als Daar ben ik het helemaal mee eens of Daar ben ik het grotendeels mee eens ). Helder resultaat, veiligheid is voor alle Europeanen hoogste prioriteit. De afgelopen jaren hebben de Europese consumenten de energiekosten aanzienlijk zien stijgen. Dat heeft blijkbaar tot een duidelijke bewustwording geleid over de kosten voor mobiliteit. 89 procent verwacht van de auto van de toekomst voordelige mobiliteit. Voor 87 procent van de mensen met een persoonlijk maandinkomen van meer dan 2.500 euro netto staat dit aspect zelfs centraal. Hoge ontwikkelingskosten, bijvoorbeeld voor alternatieve aandrijftechnologieën, zullen de producenten dus slechts beperkt aan de consument door kunnen berekenen. Tenzij deze zich door merkbaar lagere onderhoudskosten laten compenseren. Desondanks zijn de Europeanen bereid om in alternatieve mobiliteitsconcepten te investeren: de meerderheid geeft aan dat de kosten voor het opzetten van een fijnmazig voorzieningssysteem voor stroom of waterstof betaald zou moeten worden door middel van belastingen of door de gebruikers van alternatieve aandrijftechnologieën. Duurzaamheid en milieuvriendelijkheid is belangrijk voor Europeanen; 86 procent wil graag dat de auto van de toekomst deze eigenschappen bezit. Voor 58 procent is dit zelfs zeer belangrijk. Met name de Oostenrijkers blijken bijzonder milieubewust. Voor hen is duurzaamheid belangrijker dan voordelige mobiliteit. Nederlanders hechten daarentegen meer waarde aan betaalbaar gebruik van de auto dan aan milieuvriendelijkheid. Over het algemeen vinden vrouwen duurzaamheid belangrijker dan mannen (88 procent tegen 83 procent). Bovendien geldt, hoe hoger het opleidingsniveau, des te belangrijker men duurzaamheid vindt. 5
wat betreft energie-efficiëntie. Aan de andere kant zullen deze conventionele verbrandingsmotoren alleen met hogere ontwikkelingskosten realiseerbaar zijn. Wanneer zulke motoren zouden blijven bestaan, hebben we synthetisch geproduceerde benzine nodig op industriële schaal. Dat is (nog) toekomstmuziek. Met name academici vinden milieuvriendelijkheid een erg belangrijk aspect. Een beleid waarbij duurzaamheid centraal staat bij de automobielbranche kan dan ook veel steun genieten van de Europese bevolking. Op de middellange termijn zullen de verder stijgende energiekosten bovendien het ontwikkelingsproces van energie-efficiëntere auto s versnellen. De automobielindustrie staat voor enorme uitdagingen. Terwijl de Europese automarkt op de middellange termijn zal krimpen en de groei in China vermindert, wachten elektrische auto s nog op de grote doorbraak. Conventionele verbrandingsmotoren, met name de benzinemotor, hebben weliswaar nog ontwikkelingspotentieel Naast veiligheid, betaalbare mobiliteit en duurzaamheid verwachten de ondervraagde personen ook in de toekomst een auto die comfort biedt. 89 procent geeft aan dat ze comfortabel reizen belangrijk vinden, voor bijna 52 procent is dit aspect zelfs zéér belangrijk. En 79 procent van de ondervraagden wil graag een praktische, dus mogelijk veelzijdige auto voor dagelijks gebruik. Voor jongeren in de leeftijd van 18 tot 29 jaar is dit minder relevant (73 procent), vrouwen vinden het daarentegen bijzonder belangrijk (82 procent). Als de Europese landen met elkaar vergeleken worden, zijn het vooral de Oostenrijkers die waarde hechten aan een veelzijdige auto (87 procent). Voor Nederland speelt dit de kleinste rol (72 procent). Vooral vrouwen wensen dat de auto van de toekomst veelzijdig inzetbaar is. Opel 6
Naast de mogelijkheid tot alledaags gebruik, is het rijplezier van even groot belang. Dit is voor 75 procent van de ondervraagden belangrijk. Voor één zesde van de Europeanen is het zelfs zo belangrijk dat ze bedanken voor een automatische piloot aangezien ze bang zijn dat dit het rijplezier wegneemt. Vrouwen beleven overigens evenveel plezier aan autorijden als mannen, het verschil is marginaal (74 procent bij de vrouwen, 76 procent bij de mannen). Als je de Europese landen met elkaar vergelijkt zijn het vooral de Belgen en Italianen die grote waarde aan rijplezier hechten (81 procent en 79 procent). Met 76 procent hoort Nederland tot de middenmoot en de Oostenrijkers vinden het vergeleken bij de andere Europeanen van minder groot belang, slechts 61 procent van hen hecht waarde aan rijplezier. Autorijden zal ook in de toekomst geen uitsluitend rationele aangelegenheid zijn. Onder rijplezier verstaat men echter niet alleen maar snelheid, maar ook het rijden door het landschap, met open dak, comfortabel of met medereizigers. Daarnaast kunnen ook puur elektrische auto s voor plezier zorgen. Het grootste deel van de Europeanen is van mening dat de auto niet meer het statussymbool is van voorheen. Ook in dit onderzoek blijkt het jezelf onderscheiden van de massa met een auto, een ondergeschikte rol te spelen. Slechts 35 procent van de Europeanen vindt dit relevant in alle landen komt dit aspect op de laatste plaats van de Juist jongeren zien in de auto van morgen een statussymbool en een uitdrukking van hun levensstijl. prioriteitenlijst. Italië (44 procent) en Spanje (39 procent) zien de auto van de toekomst nog het meest als een symbool van sociale status. Gekeken naar de verschillende leeftijdsgroepen blijkt dat ouderen tussen de 60 en 65 jaar de auto nauwelijks zien als statussymbool (25 procent). 43 procent van de 18- tot 29-jarigen wil echter wel door middel van de auto van morgen zijn of haar levensstijl tonen. Het zou te ver gaan om van een wedergeboorte van de auto als statussymbool te spreken. Ook weerlegt dit niet het beeld dat jongeren weinig emotionele binding met de hedendaagse auto hebben. Uit deze cijfers kan men wel opmaken dat de Europese consument meer behoefte heeft aan een auto die op persoonlijk niveau kan worden aangepast Veilig, betaalbaar, comfortabel, milieuvriendelijk, de Europeanen hebben hoge verwachtingen van hun toekomstige auto. Tegelijkertijd denkt een zeer grote meerderheid ook dat de automobielindustrie deze verwachtingen ook zal vervullen. 92 procent rekent erop dat de auto van morgen een positieve invloed zal hebben op zijn of haar levenskwaliteit. De Europeanen zijn zeer optimistisch als het gaat om de invloed van de auto van morgen op hun levenskwaliteit. Europese automobilisten zien de auto absoluut niet als boeman. In tegendeel, de overweldigende meerderheid van de automobilisten verwacht van de auto van de toekomst een positieve invloed op zijn of haar levenskwaliteit. Dat is bijzonder, zeker voor een industrie die voor grote veranderingen staat. Dit zou moeten stimuleren om onconventionele ideeën bij de ontwikkeling nog meer ruimte te geven. 7
2 Wat ons morgen beweegt Sinds de auto meer dan 125 jaar geleden werd uitgevonden, is hij constant verder ontwikkeld. Auto s zijn veiliger, sneller en comfortabeler geworden. Samen met het aantal auto s zijn ook de uitdagingen gegroeid, kilometerlange files en drukke binnensteden werken mensen op de zenuwen. Het lijkt bijna alsof de vrijheid die individuele mobiliteit belooft maar al te vaak tegenover de moeilijke zoektocht naar een parkeerplaats staat. Hier bieden nieuwe technologieën ook nieuwe mogelijkheden. Het mobiele internet maakt het delen van een auto (car sharing) makkelijker en toegankelijk. Wat wensen de Europeanen wat betreft de mobiliteit van morgen? 2.1 Individuele mobiliteit Eén derde van de ondervraagde Europeanen kan zich voorstellen in de toekomst gebruik te maken van car-sharing. Zij zijn als volgt onder te verdelen, Daimler AG De meesten willen ook in de toekomst een auto bezitten die zo divers mogelijk inzetbaar is. 23 procent geeft de voorkeur aan een combinatie tussen een eigen auto en car-sharing. Bijvoorbeeld een inwoner van een stad bezit een stadsauto, maar huurt voor langere ritten een beter geschikte auto. 7 procent acht het mogelijk om compleet af te zien van een eigen auto en uitsluitend gebruik te maken van car-sharing. 8
Bijna tweederde van de ondervraagden (64 procent) wil echter ook in de toekomst een eigen auto die zo mogelijk veel van zijn of haar mobiliteitsbehoeftes vervult. Voor hen zijn de car-sharing mogelijkheden niet relevant. Vooral onder jongeren komt deze wens sterk naar voren. 67 procent van de 18- tot 29-jarigen en 68 procent van de 30- tot 39-jarigen wil graag een auto die voor meerdere doeleinden in te zetten is. Bij de 50- tot 59-jarigen ligt dit percentage op 58 procent en bij de bevolking tussen de 60 en 65 jaar op 59 procent. De Spanjaarden willen bovengemiddeld graag zo n auto (70 procent), bij Nederlanders is de wens naar een dergelijke auto juist het kleinst (58 procent). Het percentage personen dat compleet afstand zou kunnen doen van een auto is in Oostenrijk het grootst (13 procent) en in Frankrijk het kleinst (5 procent). Voor één derde van de automobilisten is een auto die voor meerdere doeleinden geschikt is niet meer zo belangrijk. Zij kunnen het zich voorstellen om als het nodig is een speciale auto te huren of door middel van car-sharing een vervoermiddel te reserveren. In de stedelijke conglomeraties zal deze trend zich in de toekomst nog wel versterken, wanneer er in de binnensteden bijvoorbeeld alleen nog maar emissievrije auto s mogen rijden. Dan wordt de kleine elektrische auto plotseling interessant en huurt men een grotere auto voor vakantie. 9
Audi AG 2.2 Stedelijke mobiliteit Nu al benadert de infrastructuur van veel Europese metropolen haar grenzen, overvolle binnensteden kosten tijd, geld en energie. De stedelijke mobiliteit zal in de toekomst zowel de mens als het milieu moeten ontlasten. Inwoners van Europa staan open voor nieuwe concepten als het om de stedelijke mobiliteit van morgen gaat. Een mogelijk scenario zou zijn dat men in de binnensteden helemaal niet meer met een eigen auto mag rijden. De mobiliteit binnen deze gebieden zou moeten bestaan uit een omvangrijk, fijnmazig netwerk aan openbaar vervoer. Bovendien vindt 36 procent van de respondenten dat aan de rand van deze gebieden een parkeer- en laadinfrastructuur gebouwd moet worden. Men kan zich eveneens voorstellen dat men in de binnensteden alleen nog maar met speciaal hiervoor bedoelde auto s mag rijden. Aan dit scenario geeft 28 procent van de ondervraagden de voorkeur, waarbij stadsbewoners hier iets meer voor voelen dan de plattelandsbewoners (31 procent tegen 26 procent). Dat alles bij het oude blijft, hoopt 36 procent van de ondervraagden. Voor hen moeten binnensteden ook in de toekomst voor elke auto toegankelijk blijven. Daarbij zijn het juist de jongeren die hier een voorstander van zijn, namelijk 42 procent van de 18- tot 29-jarigen. Van de ondervraagden in de leeftijd van 60 tot 65 gaat het om slechts 28 procent. Juist voor metropoolregio s wordt het steeds belangrijker om de verschillende mobiliteitsoplossingen praktisch met elkaar te koppelen. Het openbaar vervoer, de beschikbaarheid van e-bikes, een auto via car-sharing, de eerstvolgende taxi, de busdienstregeling, de actuele verkeerssituatie en routeplanning in de eigen auto, in de toekomst komt dit allemaal bij elkaar via de smartphone. Voor al deze zaken afzonderlijk bestaan er nu al apps, de eerste geïntegreerde oplossingen worden al getest. 10
3 Alternatieve aandrijvingen Alternatieve aandrijvingen zijn een antwoord op de beperkte voorraad van fossiele brandstoffen. Ze zijn ook een reactie op de behoefte aan milieuvriendelijke en duurzame mobiliteit, een element dat in dit onderzoek 86 procent van de ondervraagden van de auto van de toekomst verwacht. Maar ondanks dat stellen de ondervraagden ook aan alternatieve aandrijvingen duidelijke eisen. Daimler AG 3.1 Actieradius Duurzaamheid ja, maar dan wel graag geschikt voor iedere dag. Zo liet de uitkomst van de vraag naar de acceptable actieradius van toekomstige auto s zich samenvatten. De actieradius van elektrische aandrijvingen zoals ze momenteel op de markt zijn, komen niet overeen met wat men verwacht van de auto van morgen: een actieradius tot 250 km zou slechts 29 procent van de consumenten voldoende vinden op dit gebied is er dus nog behoefte aan ontwikkeling. Een actieradius van 500 km zou echter al voor bijna tweederde van de Europeanen voldoende zijn (63 procent). Een gewenste actieradius van 500 km werd het vaakst genoemd. Elke vijfde Europeaan zou echter zelfs met een actieradius van 800 km niet tevreden zijn. Als men kijkt naar de onderzoekscijfers wordt het belang van dit aspect bevestigd, zelfs de ondervraagden die milieu en duurzaamheid erg belangrijk vinden, zouden geen noemenswaardig kleinere actieradius op de koop toe nemen. Ook hier vindt slechts 30 procent (tegenover 29 procent in het algemeen) een actieradius van 250 km voldoende. 11
De stadsbewoners denkt er ongeveer hetzelfde over, van hen zou slechts 31 procent tevreden zijn met een actieradius van 250 km. De meerderheid van de ondervraagden juicht stille aandrijvingen toe. Eénderde ziet veiligheidsrisico s. Voor stadsbewoners is een actieradius van meer dan 250 km vrijwel even belangrijk als voor bewoners van de niet stedelijke gebieden. Door batterijen aangedreven elektrische auto s zijn nu vooral voor het stadsverkeer geschikt, ze zijn klein, stil en emissievrij. Als elektrische auto s voor dagelijks gebruik komen daarom momenteel alleen plug-in hybrides en auto s met een range extender in aanmerking. In de toekomst zullen drie technologieën het actieradiusprobleem van een CO 2 -vrije rit op moeten lossen: waterstof voor de brandstofcel, synthetische brandstoffen voor verbrandingsmotoren en inductielussen in de rijbaan voor elektrische auto s met een zeer kleine accu. 3.2 Geluidsarme aandrijvingen Alternatieve aandrijvingen verschillen niet enkel qua actieradius in ieder geval nu nog van verbrandingsmotoren. Ze breken ook met bekende associaties. Zo zou het geluid van verbrandingsmotoren binnenkort tot het verleden kunnen behoren. Auto s met een elektrische aandrijving zijn geluidsarm, alleen het geluid van de banden en een licht gezoem bij hogere toerentallen zijn te horen. Gaan Europeanen het klassieke geluid van de verbrandingsmotor missen? Dat is slechts bij een klein gedeelte van de ondervraagden (7 procent) het geval. De meerderheid juicht geluidsarme aandrijftechnologieën (52 procent) toe. Vooral stadsbewoners hopen bevrijd te worden van het lawaai van het wegverkeer. Vooral inwoners van stedelijke gebieden vinden stillere aandrijvingen belangrijk. Eénderde van de ondervraagden (33 procent) vreest echter dat stille auto s niet op tijd worden waargenomen door voetgangers en andere verkeersdeelnemers en zo een gevaar kunnen vormen. Lawaai als stressfactor wordt nog steeds onderschat, daarom zijn stillere auto s een vooruitgang. Maar ook elektrische auto s zijn niet helemaal stil in gebruik; bij toenemende snelheden nemen windruis en het geluid van de banden bij deze auto s net zo zeer toe als bij conventionele auto s. We zullen in de toekomst gaan wennen aan het zoemen van de elektrische auto s en er net zo min van opkijken als van een stille fiets. 12
3.3 Kosten voor de infrastructuur Welke alternatieve aandrijvingen er ook zullen komen, zonder investeringen in een nieuwe energieinfrastructuur zal de verandering niet slagen. Meer dan éénderde van de Europeanen vindt dat de noodzakelijke infrastructuurkosten voor de alternatieve mobiliteit door middel van een belasting-gefinancierd systeem bekostigd moeten worden. 36 procent van de Europeanen is van mening dat de belastingbetaler hiervoor moet betalen, omdat de hele maatschappij ervan profiteert. Juist de hogere inkomensgroepen hebben deze mening, 40 procent van de Europeanen met een maandelijks netto-inkomen van meer dan 2.500 euro juicht een belasting-gefinancierd model toe. Als je de Europese landen met elkaar vergelijkt zijn vooral de Italianen (45 procent) en de Oostenrijkers (41 procent) een voorstander van deze aanpak. In Frankrijk (27 procent) en in België (29 procent) voelt men het minste voor een dergelijk systeem. Duitsland en Spanje behoren tot de Europese middenmoot (36 procent en 37 procent), gevolgd door Nederland (34 procent). Voor een financieringssysteem waarbij de gebruikers van alternatieve aandrijvingen de infrastructuurkosten betalen, zijn ongeveer evenveel Europeanen voorstander, hetzij via directe belastingen (21 procent) of indirect via de energieleveranciers die deze kosten doorberekenen aan de gebruikers (16 procent). 20 procent van de ondervraagden geeft de voorkeur aan een belastingvorm waarbij juist degenen betalen die weigeren alternatieve aandrijvingen te gebruiken. Vooral in Oostenrijk ziet men iets in deze vorm van financiering (28 procent), maar ook in Italië en Duitsland (elk 21 procent). In Nederland en België zijn minder ondervraagden voorstander van dit model (13 procent en 16 procent). Het financieren van noodzakelijke investeringen in de benodigde infrastructuren is een opgave voor de gehele samenleving, de olievoorraden raken op en er moeten alternatieven komen. Elektrische mobiliteit heeft alleen maar zin wanneer ze gepaard gaat met een energie-ommekeer, waarbij in ruime mate CO 2 -neutrale energie beschikbaar blijft. Naast de technologische verrichtingen moeten er echter ook stimulansen gecreëerd worden zodat alternatieven aantrekkelijk worden. Stadstol, het koppelen van het stads- en streekvervoer aan individuele mobiliteit, gescheiden rijstroken en parkeerplaatsen voor elektrische auto s, dit alles kan in steden gerealiseerd worden. Dat betekent echter ook dat conventionele auto s steeds duurder worden in gebruik, via hen wordt een deel van de investeringen gerealiseerd. Van een kosteloze omschakeling zal geen sprake zijn. BMW Group 13
II De auto van morgen 1 De auto van morgen en zijn functies Welke functies willen de Europeanen zien bij de auto van morgen? En welke functies zouden ze juist kunnen missen? Met de hoge kostengevoeligheid van de consumenten op de achtergrond is dit een centrale vraag. De door AutoScout24 genoemde functies kunnen grofweg worden samengevat in drie groepen met een verschillende prioriteit. Peugeot 1.1 Veiligheidsfuncties Veiligheidsfuncties hebben een bijzonder hoge prioriteit. Zo wenst 82 procent van de Europeanen dat de auto van morgen de situatie rondom de auto analyseert, gevaarlijke situaties herkent en in geval van twijfel actief ingrijpt om ongevallen te voorkomen. Met name de Europeanen tussen de 40 en 65 jaar vinden dat belangrijk: 85 procent van hen wenst deze functie. Bij de 18- tot 29-jarigen gaat het om 76 procent. Dat de zogenaamde ecall-functie vanaf 2015 voor nieuwe auto s binnen de EU verplicht zal zijn, zullen de meeste ondervraagden dus alleen maar toejuichen. ecall waarschuwt in het geval van een ongeluk automatisch de nooddiensten en geeft de belangrijkste informatie door, zoals bijvoorbeeld de plaats en het tijdstip van het ongeval. Bovendien kunnen verdere details zoals bijvoorbeeld de aard van het ongeluk en het aantal passagiers aan boord doorgegeven worden. 80 procent verwacht dit van de auto van de toekomst. Sommige dingen zijn nodig, andere gewenst, veiligheid staat ook bij de functies van de auto van morgen op de eerste plaats. Een andere belangrijke stap voor meer verkeersveiligheid voor de Europeanen is de car-to-x communicatie. Ongeveer driekwart (74 procent) vindt de inzet van deze technologie zinvol. Car-to-X 14
communicatie maakt de uitwisseling van gegevens met andere auto s en de infrastructuur mogelijk en herkent vroegtijdig dreigende gevaren. Daarbij wensen meer stadsbewoners dan plattelandsbewoners (77 procent tegen 69 procent) deze functie de behoefte aan ondersteuning is vooral in het dichte verkeer in de binnensteden groot. De huidige assistentiesystemen zijn de voortekenen van het autonome rijden: afzonderlijk bieden ze niet iedereen een duidelijk voordeel, maar alles bij elkaar vormen cruisecontrol, een rijbaanwisselassistent, stuurcorrectie, een noodremsysteem en camera s de voorwaarden voor het autorijden zonder bestuurder, in de stad of in de file op de snelweg. De laatste bouwsteen om dit daadwerkelijk mogelijk te maken, is de gegevensuitwisseling tussen auto s. De producenten werken reeds aan de hiervoor noodzakelijke prototypes en standaarden. 1.2 Rijondersteunende functies Functies die de automobilist ondersteunen, maar primair gezien niet veiligheidsrelevant zijn, kunnen ingedeeld worden in de tweede prioriteitsgroep, hiertoe behoren onder meer intelligente, gekoppelde verkeerssystemen die filevorming vooraf moeten zien te voorkomen. 78 procent van de Europese automobilisten wil dit. Daarmee is deze functie voor hen ongeveer even relevant als technologieën voor meer veiligheid. 71 procent van de ondervraagden wil onvertraagde verkeers- en routeinformatie kunnen krijgen van de auto van de toekomst. Vooral de mannelijke ondervraagden zouden dit graag willen (75 procent tegen 66 procent bij de vrouwen). Dat de auto van morgen de bestuurder persoonlijk herkent en zijn of haar lievelingsinstellingen zoals zitpositie, stuurinstellingen en muziek automatisch instelt, is voor 71 procent van de ondervraagden belangrijk. Nooit meer zelf een parkeerplaats te hoeven zoeken, bijna tweederde van de onderzoeksdeelnemers hoopt hierop (64 procent). Zij dromen ervan dat hun auto zelfstandig een parkeerplaats zoekt en uit zichzelf kan inparkeren. Het cliché zou misschien anders doen vermoeden, maar het zijn in geen geval alleen de vrouwen die hier een voorstander van zijn, op dit gebied is er geen verschil tussen de beide geslachten. Wel is deze wens bij de inwoners van een stad iets groter dan bij de mensen die niet in de stad wonen (67 procent tegenover 60 procent). De auto s zullen ook in de toekomst veel van de huidige smartphones kunnen leren, nu al zijn de waarschuwingen van de mobiele telefoon betrouwbaarder dan die van het modernste navigatiesysteem voor files in de stad. Ook het plannen van een route of het zoeken naar een parkeerplaats is mogelijk via de telefoon. De auto-industrie kijkt daarom vooral naar bedrijven als Google en Apple en steeds meer diensten en fucties zoals spraakbesturing of navigatie belanden zo via de smartphone in de auto. Een verder voordeel van deze ontwikkeling: hij is niet afhankelijk van de lange ontwikkelingscycli van de autoproducenten. Voor een parkeerruimtebesparende functie voelen de ondervraagden duidelijk minder dan voor assistentiesystemen, slechts 49 procent kon wennen aan het idee dat hun auto zich in de toekomst op kan vouwen bij het parkeren om zo plaats te besparen. Stadsbewoners lijken het moeilijker te hebben bij de zoektocht naar een parkeerplaats. Zij voelen meer voor een auto die zich samen kan vouwen om plaats te besparen. Vrouwen voelen meer voor dit idee dan mannen (52 procent tegen 45 procent), en ook stadsbewoners zien hier meer in dan plattelandsbewoners. De auto van de toekomst zou niet alleen maar de zoektocht naar een parkeerplaats makkelijker kunnen 15
maken, hij zou ook zelfstandig met garages, instanties en verzekeringen moeten kunnen communiceren. Als er iets mis is met uw auto wordt dit direct aan uw garage doorgegeven, verzekeringen bieden gunstigere tarieven voor auto s die weinig worden gebruikt en worden direct ingeschakeld bij een ongeval. Dat klinkt comfortabel en voor meer dan de helft van de Europeanen is het dan ook een gewenste functie (55 procent). De verschillen tussen de afzonderlijke landen zijn op dit punt echter relatief groot. Terwijl Spanjaarden en Italianen bijzonder geïnteresseerd zijn in deze functie (74 procent en 73 procent), zijn Duitsers (40 procent), Belgen (40 procent), Oostenrijkers (41 procent) en Nederlanders (42 procent) duidelijk minder enthousiast. De Fransen vormen met 51 procent de middenmoot. Europeanen hebben een verdeelde mening over de zelfstandige communicatie van de auto met verzekeringen, instanties of garages. Een blackbox in de auto die alle relevante informatie opslaat dat in het geval van een ongeluk uitgelezen kan worden, daar staan veel automobilisten nog sceptisch tegenover. Verzekeringsbedrijven zullen hierbij echter met bijzonder voordelige polissen lokken, de voordelen bij een schadeafhandeling zullen zeker de sceptici kunnen overtuigen. Wanneer de voordelen overtuigend zijn, zal ook een blackbox geaccepteerd worden. Het totaal gecontroleerde verkeer, waarbij de gereden snelheid automatisch wordt doorgegeven aan het dichtstbijzijnde politiebureau, zal echter een boze droom blijven. 1.3 Amusements- en informatiefuncties De auto van morgen zal nog meer te bieden hebben dan enkel het assisteren van de bestuurder en het verhogen van de veiligheid. Dankzij de uitbreiding van snel mobiel internet in Europese landen kan hij een groot aantal informatie- en amusementsfuncties bieden, van toegang tot video- en muziekdatabases en plaatsgebonden informatiediensten tot aan videoconferenties. Deze functies spelen voor de Europeanen over het algemeen echter een ondergeschikte rol. Ook in de auto een snelle internettoegang hebben, bijvoorbeeld door middel van een WLAN-hotspot voor externe apparaten of de autocomputer zelf, is voor 47 procent van de ondervraagden gewenst. Bij personen met een inkomen van meer dan 2.500 euro netto per maand gaat het om 54 procent. Ook vinden mannelijke automobilisten deze functie interessanter dan vrouwelijke automobilisten (51 procent tegen 43 procent), en is dit voor bewoners van de stad aantrekkelijker dan voor bewoners van niet stedelijke gebieden (52 procent tegen 40 procent). Als je de landen met elkaar vergelijkt is het beeld verschillend: 62 procent van de Spanjaarden, 58 procent van de Italianen en 42 procent van de Fransen vindt een dergelijke functie interessant. In België is er duidelijk minder belangstelling (28 procent) en Duitsland (39 procent), Nederland (37 procent) en Oostenrijk (36 procent) liggen daar net boven. Voornamelijk Italianen en Spanjaarden zijn geïnteresseerd in een internetverbinding in de auto. De helft van de ondervraagden (50 procent) zou in de auto van de toekomst graag films willen streamen. Het is nauwelijks verwonderlijk dat juist ouders van 16
kinderen onder de 15 jaar waarde hechten aan deze functie. 59 procent van hen ziet graag amusementsmogelijkheden in de auto. Bij personen van dezelfde leeftijd, maar dan zonder kinderen ligt dit percentage op 45 procent. Voor gezinsauto s zijn amusementsmogelijkheden dus een aantrekkelijke optie. 47 procent van de ondervraagden ziet graag dat de auto van de toekomst als digitale privé assistent kan dienen en relevante informatie kan leveren. Zo Bijna de helft van alle stadsbewoners is geïnteresseerd in plaatsgebonden informatiediensten. zou hij bijvoorbeeld restaurants moeten kunnen aanbevelen en hier meteen een tafel kunnen reserveren. Voor de mensen uit de stad is dit aantrekkelijker dan voor mensen uit landelijke regio s (49 procent tegen 40 procent). Bijna éénderde (31 procent) van de Europeanen zou de mogelijkheid willen hebben om de auto als mobiel kantoor in te kunnen zetten. De voorwaarden hiervoor zouden een passende communicatieinfrastructuur en interieurinrichting zijn. Vooral de hogere inkomensklasse hoopt dat de toekomst deze functie zal brengen (38 procent van de ondervraagden met een maandinkomen van meer dan 2.500 euro netto). Het mobiele kantoor is nu al realiteit dankzij snel mobiel internet. Voor bestuurders die hun e-mail niet uit het oog willen verliezen geldt wel, de concentratie hoort op de weg. In ieder geval tot het autonome rijden een feit is. Audi 17
2 Autonoom rijden Auto s met een automatische piloot zijn nog niet in serieproductie genomen. Producenten, leveranciers en IT-bedrijven werken er al aan om de besturing van de auto weg te halen bij de automobilist. Maar willen de Europeanen dit eigenlijk wel? Audi (40 procent) wil zelf kunnen kiezen of hij de automatische piloot inschakelt of niet. 14 procent zou de automatische piloot altijd gebruiken. Wanneer het gebruik van de automatische piloot kosten zou besparen, bijvoorbeeld bij verzekeringen of qua brandstofverbruik, dan zou nog eens 11 procent altijd van de automatische piloot gebruik maken. Ongeveer éénderde van de Europeanen heeft een afwijzende houding tegenover het autonome rijden. Zij zijn te verdelen in twee groepen, degenen die plezier hebben in autorijden en daarom het zelf rijden niet op willen geven (18 procent), en degenen die de techniek wantrouwen (16 procent). Eénderde van de ondervraagden ziet niks in het autonome rijden. Tweederde van de ondervraagden staat volledig open voor het autonome rijden. Zij zijn als volgt onder te verdelen, het grootste gedeelte hiervan Het gros van de sceptici wijst de automatische piloot echter niet onvoorwaardelijk af, wanneer bewezen kan worden dat de automatische piloot de veiligheid verhoogt, dan zou 33 procent er gebruik van gaan maken. 31 procent zou zich laten overtuigen wanneer blijkt dat het gebruik van de automatische piloot energie bespaart, bijvoorbeeld door energie- 18
besparend autorijden op de snelweg. Wanneer de automatische piloot op een dag daadwerkelijk zover ontwikkeld is dat de bestuurder helemaal niet meer op het verkeer hoeft te letten, dan zou dit voor nog eens 11 procent een argument zijn om hem te gebruiken. Vooral een aantoonbaar grotere veiligheid kan de ondervraagden van gedachten doen veranderen. Oostenrijkers (78 procent) en Spanjaarden (76 procent) staan het meest open voor het inzetten van de automatische piloot. Nederlanders staan na de Fransen en Belgen het meest negatief tegenover het gebruik van de automatische piloot, niet zozeer omdat ze het niet vertrouwen, maar omdat ze veel plezier hebben in het zelfstandig autorijden (23 procent). Daarbij vinden de Oostenrijkers (59 procent), Duitsers en Spanjaarden (44 procent) het het belangrijkst om vrij te kunnen kiezen of ze gebruik maken van de automatische piloot of niet. Inwoners van een stad zien de automatische piloot bovendien positiever dan plattelandsbewoners (69 procent tegen 63 procent). Autonoom rijden met een automatische piloot heeft verschillende voordelen, in de stad valt het verkeer hiermee aanzienlijk effectiever te sturen. Daardoor wordt bij dalende emissies meer verkeer mogelijk zonder dat er nieuw asfalt nodig is. Voor het rijden op de snelweg betekent geautomatiseerd filerijden bijvoorbeeld een lager brandstofverbruik en meer tijd die de bestuurder aan belangrijkere zaken kan besteden. Vooral op momenten waarop geen sprake is van rijplezier toont de automatische piloot haar voordelen. 19
3 Design Voor de toekomst wensen Europeanen vooral een eenvoudig, elegant design. 63 procent ziet de auto van morgen het liefst met frisse vormen en strakke lijnen. Warme, weelderige vormen spreken daarentegen slechts 38* procent van de ondervraagden aan. 1 Peugeot radicale designveranderingen (34 procent). Van hen mag de auto van morgen er uitzien als een bol of kubus of drie wielen hebbben. Deze voorspellingen zijn onafhankelijk van het geslacht, zowel mannen als vrouwen geven de voorkeur aan een zakelijker design (bij mannen: 61 procent tegen 40 procent, bij vrouwen: 63 procent tegen 37 procent). De designsmaak schijnt veel meer een kwestie van leeftijd te zijn. Rondingen vallen eerder bij jongeren in de smaak: 42 procent van de 18- tot 39-jarigen geeft de voorkeur aan dit design, terwijl bij de 50- tot 59-jarigen het nog maar om 36 procent en bij de 60- tot 65-jarigen om 26 procent gaat. Slechts één derde van de Europeanen ziet wat in radicale designveranderingen, zoals bijvoorbeeld het geval is bij dit ronde voertuig. Corbis Meer dan de helft van de ondervraagden (54 procent) heeft geen zin in experimenten, als het aan hen ligt zal het vertrouwde totaalbeeld met een motorkap, radiatorrooster, twee koplampen en vier wielen behouden blijven. Ongeveer één derde van de ondervraagden staat daarentegen wel open voor Bovengemiddeld is deze acceptatie bij mannen (37 procent), stadsbewoners (38 procent) en academici (41 procent). Als je de Europese landen met elkaar vergelijkt staan Italianen (42 procent) en Spanjaarden (39 procent) bijzonder open voor radicale designvernieuwingen. Nederlanders, Belgen (elk 1 Strakke, zakelijne lijnen spreken Europeanen bijzonder aan (* het totale percentage kan in dit geval meer dan 100 procent bedragen, aangezien het geven van meerdere antwoorden mogelijk was). 20
27 procent) en Duitsers (28 procent) blijken daarentegen minder in te zijn voor designexperimenten. Elektrische auto s zullen zorgen voor volledig nieuwe designexperimenten, door kleine elektromotoren en flexibel te plaatsen accu s hebben de designers meer speelruimte om de auto vorm te geven. In tegenstelling tot bij het klassieke 3-box design (motorkap, passagiersruimte, kofferruimte) kan de auto dan om zijn passagiers heen geconstrueerd worden. De auto zal weliswaar nog steeds een statement zijn en dat door middel van zijn design uitdragen, maar het statement zal in de toekomst gaan veranderen. Alleen al omdat een radiatorrooster niet meer aanwezig hoeft te zijn, laat staan zo n grote als in huidige auto s is geïnstalleerd. De meerderheid van de ondervraagden is bereid om voor alternatieve aandrijftechnologieën compromissen qua vormgeving te aanvaarden, voor 59 procent moet het design in de toekomst ondergeschikt zijn aan de aandrijftechnologie. Functie is belangrijker dan vorm, wanneer nieuwe aandrijftechnologieën het design veranderen zoals hier bijvoorbeeld door zonnecellen op het dak is dat voor de meerderheid van de ondervraagden acceptabel. Peugeot Op dit punt zijn mannen en vrouwen het met elkaar eens. Over het geheel genomen staan academici (64 procent) en de stadsbewoners (63 procent) meer open voor veranderingen die door de techniek worden bepaald. Vooral voor de ondervraagden die duurzaamheid erg belangrijk vinden gaat functie boven vorm (69 procent). Deze groep staat open voor auto s met alternatieve aandrijvingen en laat de industrie het meest vrij bij de vormgeving van deze auto s. 21
4 Automobiliteit en demografische verandering Europa vergrijst, en daarmee ook haar automobilisten. Hierdoor wordt de geschiktheid van auto s voor senioren van steeds grotere betekenis voor de automobielindustrie. Een makkelijkere instap, een eenvoudige bediening nu al toetsen de producenten voor de invoering van een nieuw model de criteria die voor deze klantengroep belangrijk zijn. Het onderzoek van AutoScout24 wijst uit dat Europeanen auto s wensen die speciaal zijn aangepast aan de behoeftes van oudere autobestuurders. Driekwart van de ondervraagden (76 procent) geeft dit aan, met name de ouderen onder hen. In de toekomst zullen nog meer senioren een auto hebben dan nu het geval is. Hoewel zij betaalkrachtige klanten zijn voor de automobielindustrie zijn er nauwelijks reclames die zich op deze doelgroep richten. De marketingmethodes van de producenten spreken een andere taal dan hun producten. Er zijn namelijk al passende auto s voor senioren beschikbaar en deze zijn ook populair, maar worden niet als dusdanig gepositioneerd. SUV s en MPV s veroveren ook steeds meer de kleinere segmenten en zijn vanwege hun comfortabele instap en het goede overzicht juist ook bij oudere automobilisten geliefd. Vierwielaandrijving wordt bij de SUV`s steeds minder belangrijk. Daarom zal de auto van morgen een comfortabelere zijn, die vooral makkelijker te bedienen is. Assistentiesystemen voor het inparkeren of het veilig wisselen van rijbaan, maar ook een noodrem zullen steeds vanzelfsprekender worden. Want hiervan profiteren niet alleen maar senioren. Juist ouderen zien het nut in van auto s die speciaal ontwikkeld zijn voor de behoeften van senioren. 22
III Slotwoord De automobielbranche staat voor grote veranderingen. Actuele ontwikkelingen bevatten naast alternatieve aandrijvingen zoals hybride en elektrische auto s, ook de productie van synthetische brandstoffen, het onderling aan elkaar koppelen van auto s en het autonoom rijden met behulp van een automatische piloot. De autoproducenten zullen zich staande moeten zien te houden tegen nieuwe spelers op de toekomstige mobiliteitsmarkt. Daarbij zal de automarkt in Europa op de middellange termijn krimpen, terwijl de groei op de nieuwe, opkomende automarkt in Azië zal afzwakken. Over het algemeen gezien stelt de mobiliteit uitdagingen aan de samenleving, de prijzen van fossiele brandstoffen stijgen en stedelijke concentratiegebieden groeien verder. Onze auto van morgen zal daarom anders moeten zijn dan de auto s van de afgelopen decennia. Elektrische auto s kunnen vrijer vormgegeven worden, de auto wordt een gepersonaliseerd accessoire dat via internet met zijn bestuurder verbonden zal zijn. Daarbij moet hij aan de basisbehoeften van zijn eigenaar tegemoet komen veiligheid, milieuvriendelijkheid en kostenefficiëntie staan voorop. Internetbedrijven dragen de ideeën achter het social web over op de mobiliteit van morgen. De netwerkvorming van de meest verschillende auto s, van bus en trein tot e-bikes en auto s, zullen het consumentengedrag blijvend gaan veranderen. Ook al is het nog niet duidelijk of de auto van morgen uitgerust zal zijn met een accu, een range extender zal hebben of een brandstofcel één ding is zeker: hij zal aan een netwerk gekoppeld worden. Het representatieve onderzoek onder 8.800 Europeanen heeft een belangrijke uitkomst: consumenten verwachten dat de auto van morgen ons leven zal gaan verbeteren. Dat is niet alleen de verwachting van de automobilisten, maar ook een opdracht aan de industrie en politiek. De auto van morgen is niet meer de klimaatkiller, maar een onderdeel van een mobiele maatschappij waarbij duurzaamheid belangrijker is dan ooit tevoren. Thomas Weiss is Automotive Expert bij AutoScout24 en werpt aan de hand van dit onderzoek zijn blik op de toekomst van de auto. Sinds 2001 biedt de AutoScout24 redactie haar lezers actuele informatie over auto s. Nieuwsberichten, tips op het gebied van tweedehandsauto s en testverslagen van nieuwe en tweedehandse auto s. Het AutoScout24 magazine heeft in heel Europa meer dan 2 miljoen lezers. Het redactieteam van het AutoScout24 magazine vormt een schakel tussen haar lezers en de automobielindustrie en wil autokopers uitgebreid informeren. 23
Over het onderzoek Marktonderzoeksbureau GfK heeft in opdracht van AutoScout24 in totaal 8.844 personen in de leeftijd van 18 tot 65 jaar ondervraagd. Zij waren afkomstig uit acht Europese landen (Oostenrijk: 1.003, België: 1.000, Frankrijk: 1.461, Duitsland: 1.450, Italië: 1.467, Nederland: 1.004, Spanje: 1.459). De deelnemers werden door middel van computerondersteunde web interviews (CAWI) tussen 12 april en 17 mei 2012 geënquêteerd. BMW Group 24
AutoScout24 Postbus 233 4130 EE Vianen press@autoscout24.nl www.autoscout24.nl 25