We berekenen nog de effectgrootte aan de hand van formule 4.2 en rapporteren:



Vergelijkbare documenten
INDUCTIEVE STATISTIEK VOOR DE GEDRAGSWETENSCHAPPEN OPLOSSINGEN BIJ HOOFDSTUK 5

De data worden ingevoerd in twee variabelen, omdat we te maken hebben met herhaalde metingen:

Bestaat er een betekenisvol verband tussen het geslacht en het voorkomen van dyslexie? Gebruik de Chi-kwadraattoets voor kruistabellen.

Analyse van kruistabellen

Hoofdstuk 5 Een populatie: parametrische toetsen

Open het databestand in SPSS en kies Analyze > Correlate > Bivariate. Vul vervolgens het dialoogvenster in als volgt:

Oplossingen hoofdstuk 9

Enkelvoudige ANOVA Onderzoeksvraag Voorwaarden

introductie Wilcoxon s rank sum toets Wilcoxon s signed rank toets introductie Wilcoxon s rank sum toets Wilcoxon s signed rank toets

Hoofdstuk 8 Het toetsen van nonparametrische variabelen

Deel 1: Voorbeeld van beschrijvende analyses in een onderzoeksrapport. Beschrijving van het rookgedrag in Vlaanderen anno 2013

c Voorbeeldvragen, Methoden & Technieken, Universiteit Leiden TS: versie 1 1 van 6

M M M M M M M M M M M M M M La La La La La La La Mid Mid Mid Mid Mid Mid Mid

Meervoudige ANOVA Onderzoeksvraag Voorwaarden

Cursus TEO: Theorie en Empirisch Onderzoek. Practicum 2: Herhaling BIS 11 februari 2015

S0A17D: Examen Sociale Statistiek (deel 2)

Hierbij is het steekproefgemiddelde x_gemiddeld= en de steekproefstandaardafwijking

toetskeuze schema verschillen in gemiddelden

toetsende statistiek deze week: wat hebben we al geleerd? Frank Busing, Universiteit Leiden

Interim Toegepaste Biostatistiek deel 1 14 december 2009 Versie A ANTWOORDEN

Antwoordvel Versie A

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamen Statistiek 2 voor TeMa (2S195) op dinsdag , uur.

Kruis per vraag slechts één vakje aan op het antwoordformulier.

Sheets hoorcollege 1 (over paragraaf 7.1) Uitgewerkte opgaven week 6 Antwoorden uitgewerkte opgaven week 6

Basishandleiding SPSS

gemiddelde politieke interesse van hoger opgeleide mensen)

Verdelingsvrije statistiek

Aanpassingen takenboek! Statistische toetsen. Deze persoon in een verdeling. Iedereen in een verdeling

Fasen in het onderzoeksproces

Tabel 2: Stemgedrag van respondenten bij de TK verkiezingen in 2010 VVD xx % PvdA PVV CDA SP D66 CU PvdD SGP GL Te jong om te stemmen Niet gestemd

11. Multipele Regressie en Correlatie

Vandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 3. Recap 2. Recap 1. Recap Centrale limietstelling T-verdeling Toetsen van hypotheses

INDUCTIEVE STATISTIEK VOOR DE GEDRAGSWETENSCHAPPEN OPLOSSINGEN BIJ HOOFDSTUK 8

Hoofdstuk 10 Eenwegs- en tweewegs-variantieanalyse

Oplossingen hoofdstuk XI

Statistiek Hoorcollege 5. Χ 2 toets 10/7/2009. De Collegereeks Statistiek. Deze week. Vandaag. Keuze voor een toets

EIND TOETS TOEGEPASTE BIOSTATISTIEK I. 30 januari 2009

Oplossingen hoofdstuk Het milieubesef

Twee en een half jaar Kwaliteitsmeting in de Fysiotherapie

Het gebruik van SPSS voor statistische analyses. Een beknopte handleiding.

Voorbeeld regressie-analyse

Beknopte handleiding SPSS versie van 28

SPSS Introductiecursus. Sanne Hoeks Mattie Lenzen

Voer de gegevens in in een tabel. Definieer de drie kolommen van de tabel en kies als kolomnamen groep, vooraf en achteraf.

Hoofdstuk 6 Twee populaties: parametrische toetsen

Beschrijvende statistieken

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamen Statistiek 2 voor TeMa (2S195) op vrijdag , 9-12 uur.

SPSS 15.0 in praktische stappen voor AGW-bachelors Uitwerkingen Stap 7: Oefenen I

Beschrijvende statistiek

Berekenen en gebruik van Cohen s d Cohen s d is een veelgebruikte manier om de effectgrootte te berekenen en wordt

Vandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 4. Recap: Hypothese toetsen. Recap: One-sample t-toets

HOOFDSTUK 6: INTRODUCTIE IN STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN

Meerderheid Zeeland voor snelle bouw brede school i.p.v. bouw MFC Grote bereidheid om de enquête van Progressief Landerd in te vullen.

De primaire link op gemeentelijke websites, Bijlagen. over efficiëntie, effectiviteit en gebruiksvriendelijkheid

Nominaal Ordinaal Interval (ratio) Nominaal - Kwalitatief - Laagste niveau - Categorieën niet ordenen - Geslacht

Onderzoek. B-cluster BBB-OND2B.2

Verband tussen twee variabelen

Hoofdstuk 8. Toetsende statistiek. 8.1 Associatie van categoriale data: CROSSTABS [dv 32.2]

mlw stroom 2.2 Biostatistiek en Epidemiologie College 9: Herhaalde metingen (2) Syllabus Afhankelijke Data Hoofdstuk 4, 5.1, 5.2

INDUCTIEVE STATISTIEK

χ 2 -toets voor homogeniteit χ 2 -toets voor goodness-of-fit ten slotte

Vergelijken van twee groepen (SPSS)

Enkelvoudige lineaire regressie

SPSS. Statistiek : SPSS

Feedback examen Statistiek II Juni 2011

Handleiding SPSS. 1) Maak je bestand

Oefenvragen bij Statistics for Business and Economics van Newbold

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamen Statistiek 2 voor TeMa (2S195) op dinsdag ,

Rapport Lectoraat elearning

Voorbeeldtentamen Statistiek voor Psychologie

Hoofdstuk 3 Statistiek: het toetsen

Passantenenquête 2015

APPENDIX B: Statistische analyses

Cursus Statistiek 2. Fellowonderwijs Opleiding Intensive Care. UMC St Radboud, Nijmegen

SPSS Opstarten & gegevens inlezen Gegevens verkennen Beschrijvende statistiek

Pilot vragenlijst communicatieve redzaamheid

8. Analyseren van samenhang tussen categorische variabelen

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Tentamen Statistiek voor T (2S070) op vrijdag 8 oktober 1999, uur De u

Workshop Qualtrics & SPSS

Toegepaste Statistiek, Week 3 1

c. Geef de een-factor ANOVA-tabel. Formuleer H_0 and H_a. Wat is je conclusie?

College 6 Eenweg Variantie-Analyse

EIND TOETS TOEGEPASTE BIOSTATISTIEK I. 5 februari 2010

Correlatie = statistische samenhang Meest gebruikt = Spearman s rang correlatie Ordinaal geschaalde variabelen -1 <= r s <= +1 waarbij:

Zowel correlatie als regressie meten statistische samenhang Correlatie: geen oorzakelijk verband verondersteld: X Y

Statistiek 1 Blok 6, Werkgroepopdrachten

Extra Opgaven. 3. Van 10 personen meten we 100 keer de hartslag na het sporten. De gemiddelde hartslag van

Moleculaire LevensWetenschappen stroom 1.2

Inhoud. Woord vooraf 13. Hoofdstuk 1. Inductieve statistiek in onderzoek 17. Hoofdstuk 2. Kansverdelingen en kansberekening 28

Examen G0N34 Statistiek

Statistiek II. Sessie 5. Feedback Deel 5

!!! Help! Statistiek! Overzicht. Data, computers, statistiek. Statistische programma s. Excel: hoe is het mogelijk? Excel: hoeveel is 1+1?

College 3 Meervoudige Lineaire Regressie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamen Statistiek I voor B (2S410) op , uur.

Vandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 4. Recap: Hypothese toetsen. Recap: One-sample t-toets

Technische uitwerkingen voor het SPSS practicum Toetsende Statistiek

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN

Regressie-analyse doel menu hulp globale werkwijze aandachtspunten Doel: Voor de uitvoering in SPSS: Missing Values Globale werkwijze

Hoofdstuk 12: Eenweg ANOVA

Transcriptie:

INDUCTIEVE STATISTIEK VOOR DE GEDRAGSWETENSCHAPPEN OPLOSSINGEN BIJ HOOFDSTUK 4 1. Toets met behulp van SPSS de hypothese van Evelien in verband met de baardlengte van metalfans. Ga na of je dezelfde conclusies kan bereiken die we in paragraaf 4.1.6 op de handmatige manier hebben gevonden. Je kan hiervoor gebruik maken van het bestand baardlengte_metalfans.sav op de website. Rapporteer ook correct over je bevindingen. We gaan op dezelfde manier te werk als beschreven in paragraaf 4.1.7. Het enige verschil is het invullen van het dialoogvenster, waar we nu de variabele baardlengte nodig hebben en als Test Value 0,55 invullen. In de output vinden we het resultaat van de toets, met een p-waarde van.37. Aangezien.37 >.05 besluiten we dat de nulhypothese niet kan verworpen worden. Merk op dat de t-waarde licht verschilt van de t-waarde die we manueel berkenden in paragraaf 4.1.6. We berekenen nog de effectgrootte aan de hand van formule 4.2 en rapporteren: Om na te gaan of metalfans langere baarden hebben dan de algemene bevolking werd een one sample t-test uitgevoerd. Gemiddeld hadden de metalfans uit de steekproef langere haren (M = 0.60, SD = 0.52) dan de referentiewaarde 0.55 uit de populatie, t(77) = 0.888, p =.38, r =.10. 2. Een personeelsdirecteur vraagt zich af of werknemers uit de sociale sector over het algemeen anders zouden scoren op interpersoonlijke vaardigheden dan werknemers in het algemeen. Meer bepaald vraagt hij zich af of ze anders zouden scoren op de subschaal vriendelijk-betuttelend van de NIAS. Om deze vraag te beantwoorden verzamelde hij gegevens van 35 werknemers uit de sociale sector. Uit eerder onderzoek is gebleken dat de gemiddelde score van werknemers in het algemeen gelijk is aan 39. De verzamelde data vind je in onderstaande tabel. Ga na of er inderdaad een verschil is. Wat kan je concluderen?

40 48 38 46 55 29 37 42 45 26 38 39 42 43 49 51 28 36 32 47 51 56 60 53 27 34 59 28 37 36 48 45 49 51 53 We hebben in deze oefening te maken met een schaalscore die geregistreerd is bij 35 deelnemers. We gaan ervan uit dat dit een intervalvariabele is en we stellen vast dat N > 30. Daarom kunnen we een t-toets gebruiken. De scores worden in spss ingevoerd in één variabele die de NIAS-score bevat. Eventueel kan je ook een tweede variabele met volgnummers maken. De t-toets wordt als volgt gestart: In de output vinden we vervolgens deze resultaten terug: One-Sample Test Test Value = 39 t df Sig. (2-tailed) Mean Difference 95% Confidence Interval of the Difference Lower Upper NIAS_VR 2,376 34,023 3,800,55 7,05 We stellen vast dat het gemiddelde van de steekproef gelijk is aan 42.80, wat hoger is dan de verwachte score 39. De p-waarde geeft aan dat dit verschil ook significant is. We rapporteren dus: Om na te gaan of werknemers uit de sociale sectoranders scoren op interpersoonlijke vaardigheden dan werknemers in het algemeen werd een one sample t-test uitgevoerd. Gemiddeld scoorden de

werknemers uit de sociale sector uit de steekproef hoger (M = 42.80, SD = 9.46) dan de referentiewaarde 39 uit de algemene populatie, t(34) = 2.376, p =.023, r =.38. 3. Een docent statistiek wordt ervan verdacht meer meisjes dan jongens aan het woord te laten in zijn les. Bij elke vraag die de docent stelt wil de meerderheid van de studenten graag antwoorden (dit is duidelijk een fictief voorbeeld!), maar de jongens hebben de indruk dat de docent vaker meisjes dan jongens aan het woord laat. Enkele studenten willen dit controleren en ze houden gedurende een aantal lessen bij wie er mocht antwoorden op de vragen van de docent. Onderstaande tabel geeft het geslacht weer van de respondenten die de vragen beantwoordden. In de cursus zijn officieel 220 meisjes en 60 jongens ingeschreven. (1 = meisje, 2 = jongen) 1 1 1 1 1 2 2 1 2 1 1 1 2 1 1 2 1 1 1 1 2 1 1 1 2 1 1 1 2 1 2 1 1 1 1 2 1 1 1 2 Kan je beweren dat de docent in verhouding meer meisjes dan jongens aan het woord laat? Rapporteer op correcte wijze over het resultaat. De afhankelijke variabele is geslacht, dus nominaal. We willen nagaan of de geobserveerde frequenties overeenstemmen met de verwachte frequenties op basis van de studentenaantallen. Het is immers normaal dat er meer meisjes dan jongens kunnen antwoorden, omdat er meer meisjes de cursus volgen. De vraag is echter of de geobserveerde frequenties in verhouding staan tot de totale verdeling van meisjes en jongens in de cursus. Om dit te weten te komen hebben we de X²-toets voor frequenties (Goodness of fit toets) nodig. Om te beginnen berekenen we de frequenties die we zouden mogen verwachten als de docent geen voorkeur heeft voor één van beide geslachten: populatie steekproef (verwacht) meisjes 220 31.43 jongens 60 8.57 280 40 Daarna voeren we de observaties in. We hebben slechts 1 variabele nodig, namelijk geslacht. Daarin noteren we de gelachten van de 40 respondenten. Om de X² toets uit te voeren kiezen we Analyze > (Nonparametric tests >) Chi Square. In het dialoogvenster zetten we de afhankelijke variabele in het rechterkader, en aangezien we geen gelijke frequenties in beide categorieën verwachten, noteren we de verwachte frequenties onder Expected Values.

De ouput van deze toets: geslacht Observed N Expected N Residual vrouw 29 31,4-2,4 man 11 8,6 2,4 Total 40 Test Statistics geslacht Chi-Square,877 a df 1 Asymp. Sig.,349 a. 0 cells (,0%) have expected frequencies less than 5. The minimum expected cell frequency is 8,6. De test levert een overschrijdingskans van.349. We kunnen dus de nulhypothese niet verwerpen. H 0 : π meisjes = 31.4 ; π jongens = 8.6 en H 1 : niet H 0 Rapportering:

Er werd een χ²-toets uitgevoerd om na te gaan of de proportie meisjes die mogen antwoorden groter is dan de proportie die te verwachten is op basis van de populatiegegevens. De proportie meisjes die mogen antwoorden (π = 29) was niet groter dan de verwachte proportie (π = 31.4). De proportie jongens die mogen antwoorden (π = 11) was groter dan de verwachte proportie (π = 8.6). De verschillen zijn evenwel niet significant, χ² = 0.877, df = 1, p =.349. 4. In het bedrijfsrestaurant van een middelgrote onderneming wil men gezondere maaltijden aanbieden aan de werknemers. Men vraagt zich nog af of de werknemers liever de macrobiotische toer opgaan, of eerder voor vegetarisch zouden kiezen. Om dit na te gaan volgt er een kort onderzoek bij een steekproef van 33 werknemers. Aan de hand van 6 vragen stelt men beide alternatieven tegenover mekaar, om na te gaan of er een uitgesproken voorkeur is voor één van beide. De vragen worden beantwoord op een 7- puntenschaal, waarbij 1 een voorkeur voor macrobiotisch weerspiegelt en 7 een voorkeur voor vegetarisch. Bereken de gemiddelde score voor elke respondent over de 6 vragen. Ga vervolgens na of de gemiddelde score van de hele steekproef verschilt van de te verwachten waarde 4 (middelpunt van de antwoordschalen dus geen uitgesproken voorkeur). De verzamelde data vind je in het bestand VeggieVsMacro.sav op de website. Wat kan je concluderen? Tip: voor deze opdracht heb je het commando Compute nodig. Als deze term je niets zegt, is het best om dit even op te frissen in hoofdstuk 2 van Inleiding in de statistiek voor de gedragswetenschappen. De onderzoekseenheden zijn personen. De onderzochte variabele is de gemiddelde score op de schaal. We weten niet of de variabele normaal verdeeld is in de populatie en de populatiestandaarddeviatie is onbekend. Een Z-toets is dus niet mogelijk. Aangezien n > 30 kunnen we wel een t-toets uitvoeren. De hypotheses: H0: µ = 4 en H1: µ 4 Om te beginnen moeten we de 6 items samenvoegen tot een gemiddelde score voor de schaal. Dat doen we via het commando Transform > Compute

Op die manier bekomen we een nieuwe variabele die per persoon het gemiddelde weergeeft van de 6 items. Deze nieuwe variabele mag beschouwd worden als een intervalvariabele, aangezien het een samentelling is van verschillende ordinale variabelen. De datafile is dan compleet, dus de analyse kan uitgevoerd worden: Analyze > Compare means > One-sample T-test Bij test value vullen we 4 in, omdat dit het theoretisch gemiddelde is waartegen we het gemiddelde van de steekproef willen testen.

Resultaat: One-Sample Statistics N Mean Std. Deviation Std. Error Mean meanscore 33 4,0000,88976,15489 One-Sample Test Test Value = 4 95% Confidence Interval of the Difference t df Sig. (2-tailed) Mean Difference Lower Upper meanscore,000 32 1,000,00000 -,3155,3155 De overschrijdingskans is gelijk aan 1, of compleet geformuleerd: P d (t 0.00) = 1 en is dus > 0.05. Gevolg: H0 wordt niet verworpen. Rapportering: Om na te gaan of werknemers een uitgesproken voorkeur hebben voor één soort van gezondere maaltijden werd een one sample t-test uitgevoerd. De gemiddelde score op de vragenlijst was 4 (SD = 0.89). Er kan dan ook geconcludeerd worden dat er geen algemeen uitgesproken voorkeur is voor één soort van gezondere maaltijden (t(32) =.00, p = 1, r = 0. )