Zaaknummer: 10426 Datum uitspraak: 20 oktober 2009 Plaats uitspraak: Zaandam in het geschil tussen: de heer en mevrouw J. en M. Nijhof te Holten verder te noemen: Nijhof, tegen: Bindend Advies de heer en mevrouw G. en N. Buitenhuis te Apeldoorn verder te noemen Buitenhuis, gegeven door mr. F.M. Visser, verder te noemen de rijdende rechter. De procedure. Partijen zijn schriftelijk overeengekomen dit geschil door middel van een bindend advies op basis van het bindend advies reglement "De Rijdende Rechter" editie september 2003 te laten beslechten. De vordering van Nijhof is opgenomen in de bindend advies overeenkomst. De rijdende rechter heeft kennis genomen van alle door partijen overgelegde stukken. Het geschil is behandeld op de hoorzitting van 28 september 2009, welke is
gehouden te Apeldoorn. Partijen zijn behoorlijk opgeroepen voor de hoorzitting. Voorafgaande daaraan heeft de rijdende rechter zich begeven naar de in deze procedure bedoelde bokken en heeft hij deze in het bijzijn van partijen bezichtigd. Daarbij was tevens aanwezig Roel Geerling, voormalig keurmeester bij het NOG, die Buitenhuis heeft bijgestaan. Partijen zijn in de gelegenheid gesteld open aanmerkingen te maken. Partijen zijn op de hoorzitting verschenen en hebben hun standpunten toegelicht. Als getuigen zijn gehoord: Roel Geerling, H. van de Krol, Mary van der Beek. Als informant is gehoord: de heer Kupers, secretaris NOG. De rijdende rechter heeft de door Buitenhuis met de hierna te noemen dekbok Blackjack gewonnen prijzen aan de secretaris in bewaring gegeven. Hierna is de uitspraak bepaald op vandaag. Vaststaande feiten. In deze procedure mag van de volgende feiten worden uitgegaan, omdat deze voldoende zijn komen vast te staan. Partijen fokken hobbymatig geiten. In of omstreeks juni 2008 zijn partijen overeengekomen om hun dekbokken te ruilen. Nijhof was toen eigenaar van
een dekbok genaamd Chakras Blackjack (verder te noemen Blackjack), behorend tot het Nubische ras, ingeschreven in het stamboek van de Nederlandse Organisatie voor de Geitenfokkerij (hierna: NOG) onder nummer 2044576-NL6097. Buitenhuis was eigenaar van een dekbok genaamd Hans (verder te noemen Hans), eveneens behorend tot het Nubische ras, ingeschreven in het stamboek van de NOG onder nummer 2371263-NL0067. Deze ruil is geëffectueerd op 2 augustus 2008 tijdens een bokkenkeuring te Jubbega (Friesland). Voorafgaande daaraan heeft Buitenhuis desgevraagd bevestigd dat Nijhof Blackjack na 2 jaar weer terug kon krijgen. Sindsdien heeft Blackjack een aantal prijzen gewonnen. Partijen hebben niet afgesproken aan wie deze prijzen toekomen. Nadat Nijhof in juli 2009 aan Buitenhuis had laten weten te verwachten dat die Blackjack in augustus 2010 weer terug zou geven, heeft Buitenhuis laten weten dat hij dat niet zou doen. De vordering van Nijhof. Nijhof vordert kort gezegd dat Buitenhuis wordt verplicht om Blackjack per ommegaande terug te geven, onder afgifte van het ten name van Buitenhuis gestelde stamboekbewijs van Blackjack en de inmiddels door Blackjack gewonnen prijzen. Standpunten van partijen. Partijen zijn kort en goed verdeeld over de vraag, of de gesloten ruilovereenkomst al dan niet slechts voor de duur van twee jaar is gesloten. Nijhof stelt van wel, terwijl dit door Buitenhuis wordt betwist. Het standpunt van Nijhof komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer. Er is wel degelijk een tijdelijke ruil afgesproken. Buitenhuis heeft ermee ingestemd dat Blackjack tijdens de keuring in Jubbega van 2010 weer terug zou gaan naar Nijhof en Hans weer terug naar Buitenhuis. Dat is nog eens bevestigd
op 2 augustus 2008, toen de tijdelijke ruil werd geëffectueerd. Het is altijd de bedoeling geweest dat Nijhof eigenaar zou blijven van Blackjack. Daarom was het volstrekt onterecht dat Buitenhuis Blackjack op zijn naam heeft laten overschrijven in het stamboekregister. Dat was volgens de statuten van het NOG normaal gesproken ook niet mogelijk geweest zonder medewerking van Nijhof, die zijn stamboekbewijs had behouden, maar kennelijk heeft Buitenhuis de keurmeester weten te overtuigen dat de overschrijving op zijn naam in orde was. Omdat Buitenhuis inmiddels heeft laten weten niet van plan te zijn om Blackjack te zijner tijd terug te geven, voelt Nijhof zich niet langer gebonden aan de tijdelijke ruilovereenkomst en wil hij dat Blackjack onmiddellijk aan hem wordt teruggegeven, dit met inbegrip van het ten onrechte door Buitenhuis verkregen, op diens naam gestelde nieuwe stamboekbewijs. Ook wil Nijhof de sinds de ruil door Blackjack gewonnen prijzen terug, omdat deze aan hem als eigenaar toekomen en niet aan Buitenhuis als tijdelijk gebruiker. Nijhof vermoedt dat Buitenhuis Blackjack niet terug wil ruilen, omdat Blackjack een kampioen is gebleken, terwijl Hans niet in de prijzen viel. In elk geval wil Buitenhuis Hans kennelijk niet terugnemen, waarmee Nijhof evenmin genoegen kan nemen. Het standpunt van Buitenhuis komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer. Betwist wordt dat is afgesproken dat de ruil slechts voor twee jaar zou zijn. Buitenhuis is er altijd vanuit gegaan dat hij na de ruil de nieuwe eigenaar van Blackjack werd. Daarom heeft Buitenhuis Blackjack ook gelijk op zijn naam laten overschrijven in het stamboek. Tevens heeft hij Hans toen laten overschrijven op naam van Nijhof. Dat is ook logisch, want een bok hoort op naam van zijn eigenaar geregistreerd te staan. Kortom: van een tijdelijke ruil is geen sprake geweest!
Buitenhuis erkent weliswaar dat hij op 2 augustus 2008 in Jubbega heeft toegezegd dat Blackjack na 2 jaar weer terug mocht naar Nijhof, maar die toezegging is onder dwang gegeven. Had hij toen geen ja gezegd, dan had Nijhof Blackjack niet meegegeven en had Buitenhuis zonder geschikte dekbok gezeten midden in het dekseizoen. Overigens is slechts toegezegd dat Nijhof Blackjack na 2 jaar kon krijgen, maar niet dat dit voor niets zou zijn. Op zichzelf wilde en wil Buitenhuis Blackjack best teruggeven, maar dan zal Nijhof hem toch echt eerst van hem moeten terugkopen. Hans hoeft Buitenhuis niet terug, omdat hij niets (meer) met hem kan voor de geitenfok. De gewonnen prijzen wil Buitenhuis evenmin afstaan. Hij meent daarop ook recht te hebben, zelfs als hij geen eigenaar is geworden van Blackjack, nu deze prijzen in elk geval zijn verdiend toen hij Blackjack verzorgde. Blackjack is door zijn zorg geworden tot de kampioen die hij nu is. De getuigen. Getuige Geerling heeft voor zover thans van belang en kort samengevat het volgende verklaard: De tijdelijke ruil van dekbokken komt weliswaar voor, maar hoogstens voor één dekseizoen. Van een tijdelijke ruil voor twee jaren heeft de getuige nog nooit gehoord. Getuige van de Krol heeft voor zover thans van belang en kort samengevat het volgende verklaard: De getuige was aanwezig in juni 2008, toen de ruil ten huize van Nijhof werd besproken. Bij die gelegenheid is wel degelijk afgesproken dat de ruil voor twee jaar zou zijn. Op 2 augustus 2008 was de getuige ook aanwezig in Jubbega. Zij heeft toen gehoord van mevrouw Buitenhuis dat Blackjack na 2 jaar weer terug zou gaan naar Nijhof. Getuige Van der Beek heeft voor zover thans van belang en kort samengevat het
volgende verklaard: De getuige is de fokster van Blackjack en als zodanig altijd geïnteresseerd geweest in diens levensloop. Het tijdelijk ruilen van dekbokken en van geiten voor meer dan een jaar komt wel degelijk voor. Dat heeft de getuige persoonlijk in elk geval meegemaakt. Verder was de getuige aanwezig op 2 augustus 2008 te Jubbega en heeft ook zij toen van mevrouw Buitenhuis gehoord dat Blackjack na 2 jaar weer terug zou gaan naar Nijhof. De informant. Informant Kupers, secretaris NOG, heeft voor zover thans van belang en kort samengevat het volgende verklaard: De tijdelijke ruil van dekbokken is zeker niet ongewoon. Meestal wordt voor slechts één jaar (dekseizoen) geruild, maar langer komt ook voor. Het is eigenlijk wel de bedoeling dat zo n tijdelijke ruil schriftelijk wordt vastgelegd. Het is jammer dat dit in dit geval niet is gebeurd. Als de informant er op 2 augustus 2008 in Jubbega bij was geweest, had hij daarop zeker aangedrongen. Verder is het volgens de informant juist dat gewonnen prijzen aan de eigenaar toekomen, maar in de praktijk worden deze zonder nader onderzoek uitgereikt aan degene die de bok aan het touw aanvoert. Het belang van deze prijzen mag niet worden overdreven. Het is leuk voor degene die de prijs krijgt uitgereikt, maar méér ook niet. Beoordeling van het geschil. In deze zaak komt het er in de kern op aan, of voldoende is komen vast te staan dat partijen slechts een tijdelijke ruil zijn overeengekomen. De bewering van Nijhof, dat inderdaad slechts een tijdelijke ruil is overeengekomen, wordt ondersteund door de verklaring van getuige Van de Krol, die er zowel in juni 2008 bij was, toen de ruilafspraak werd gemaakt, als in
augustus 2008 in Jubbega, toen mevrouw Buitenhuis haar vertelde dat Blackjack na twee jaar terug zou gaan naar Nijhof. De verklaring van getuige Van der Beek sluit daarop naadloos aan, waar de getuige op haar beurt melding maakt van de mededeling van mevrouw Buitenhuis, dat Blackjack na 2 jaar terug zou gaan naar Nijhof. Een en ander wordt verder bevestigd door de eigen verklaring van de heer Buitenhuis, waar deze toegeeft op 2 augustus 2008 in Jubbega desgevraagd te hebben erkend, dat Nijhof Blackjack na 2 jaar kon krijgen. Dat deze erkenning onder dwang is gegeven en daarom niet geldig zou zijn is niet aannemelijk geworden. Dat Buitenhuis bang was dat hij Blackjack niet mee zou krijgen, als hij de tijdelijkheid van de ruil niet zou erkennen, mag waar zijn, maar levert geen ontoelaatbare dwang op in de zin van de wet. Hoe dan ook: het gaat er niet om of Buitenhuis op dat moment akkoord is gegaan met een tijdelijke ruil, maar of uit zijn erkenning bewijs mag worden geput ten gunste van de lezing van Nijhof, dat eerder een tijdelijke ruil was afgesproken. De rijdende rechter beantwoordt die laatste vraag bevestigend. In zoverre Buitenhuis toen slechts bedoeld zou hebben te bevestigen dat Blackjack na 2 jaar terug kon worden gekocht, moet de rijdende rechter constateren dat hij zich dan op zijn minst onvoldoende duidelijk heeft uitgedrukt. Hij wist op dat moment namelijk heel goed waar het om ging, te weten het al dan niet erkennen van de door Nijhof gestelde afspraak, dat slechts een tijdelijke ruil was overeen gekomen. Van hem werd een ja of een nee gevraagd. Het werd een ja, en daarmee was de kous af. De rijdende rechter komt samenvattend tot het oordeel, dat Nijhof zijn lezing voldoende heeft kunnen bewijzen, zodat ervan moet worden uitgegaan dat inderdaad slechts een tijdelijke ruil is overeengekomen. Dat betekent dat Nijhof, in overeenstemming met het bepaalde in de artikelen 6.265, 6.80 lid 1 aanhef en onder b. en 6.83 aanhef en onder c. van het Burgerlijk Wetboek, gerechtigd is om deze tijdelijke ruilovereenkomst vroegtijdig, dat wil
zeggen reeds vóór afloop van de overeengekomen termijn, te doen ontbinden. Uit de eerdere mededeling van Buitenhuis, dat Blackjack niet zal worden teruggegeven, mocht en mag Nijhof immers afleiden dat Buitenhuis zijn verplichting tot teruggave niet (vrijwillig) zal nakomen. Deze vervroegde beëindiging is bovendien wenselijk, omdat Nijhof gelet op de opstelling van Buitenhuis anders maar moet zien óf, en zo ja in welke conditie Blackjack uiteindelijk bij hem terug komt. Van Nijhof mag in elk geval in redelijkheid niet worden gevergd, dat hij onder de gegeven omstandigheden de rit maar uitzit. Buitenhuis zal Blackjack daarom onmiddellijk aan Nijhof moeten teruggeven en is bovendien verplicht om Hans, die zijn eigendom is gebleven, weer terug te nemen. Vervolgens komt de vraag aan de orde of Buitenhuis verplicht kan worden het inmiddels door hem verkregen stamboekbewijs, evenals de inmiddels door Blackjack gewonnen prijzen, aan Nijhof af te geven. Daarover wordt als volgt geoordeeld. In het midden kan blijven of de overschrijving in het stamboek van Blackjack ten name van Buitenhuis terecht was. Want zelfs als dat wel het geval was, dan nog dient deze inschrijving thans ongedaan te worden gemaakt. Uit hetgeen bij de gelegenheid van de hoorzitting is gebleken, wordt binnen het NOG nogal pragmatisch omgegaan met het overschrijven van eigenaren in het stamboek. Nu het in deze om een tijdelijke ruil ging, die blijkens deze beslissing vroegtijdig ongedaan wordt gemaakt, staat vast dat Nijhof (in elk geval vanaf heden) ook voor het NOG (weer) valt aan te merken als eigenaar van Blackjack en laatstgenoemde dus (weer) op zijn naam kan worden ingeschreven in het stamboek. De rijdende rechter gaat er dan ook vanuit dat het NOG zonodig ambtshalve zal overgaan tot herinschrijving van Blackjack ten name van Nijhof. Daarvoor is geen medewerking meer nodig van Buitenhuis. Wat betreft de prijzen wordt als volgt geoordeeld. Bij gebreke van een daarover tussen partijen gemaakte afspraak, komt het de rijdende rechter juist voor dat de prijzen toekomen aan Nijhof, die ook gedurende de ruilperiode eigenaar is
gebleven van Blackjack. Daaraan kan niet afdoen dat het gebruikelijk is dat dergelijke prijzen in de regel worden uitgereikt aan degene die de betreffende bok daadwerkelijk aan het touw ter keuring aanbiedt, omdat dan geen onderzoek wordt ingesteld naar het eigenaarschap. Op grond van het voorgaande ben ik van oordeel, dat als volgt moet worden beslist. B E S L I S S I N G De tussen partijen gesloten tijdelijke ruilovereenkomst met betrekking tot Blackjack en Hans wordt ontbonden. Buitenhuis wordt verplicht om Blackjack onmiddellijk en in goede gezondheid aan Nijhof terug te geven. Mocht Buitenhuis om welke reden dan ook niet aan deze verplichting (kunnen) voldoen, overmacht daaronder begrepen, dan dient hij in de plaats daarvan aan Nijhof te betalen de somma van 1.000,--. Buitenhuis wordt verder verplicht om Hans onmiddellijk van Nijhof terug te nemen. Mocht Buitenhuis niet onmiddellijk aan deze verplichting tot terugname voldoen, dan mag Nijhof Hans om niet behouden, dan wel verkopen tegen elk aannemelijk bod, onder de verplichting om de verkoopopbrengst -na aftrek van kosten- te storten in de clubkas van het NOG. Verstaat dat de secretaris de bij hem in bewaring gegeven prijzen aan Nijhof afgeeft. Het mogelijk meer of anders gevorderde wordt afgewezen.
Dit bindend advies is gegeven door mr. F.M.Visser als rijdende rechter en uitgesproken te Zaandam op 20 oktober 2009. Bindend Adviseur Secretaris Mr. F.M. Visser Mr. S.T. Terstegge