Kostprijsberekening in de sierteelt Dieter Blancquaert Demonstratieproject 2016-2018: Telen met inzicht 1
- Intensieve bedrijfsopvolging Demonstratieproject Kostprijsberekening Simulaties bedrijfsbeslissingen - Enquête toekomstvisie siertelers - Discussiemomenten met lerende groepen - Verspreiding resultaten 2
Waarom? 1. Inzicht in kosten(structuur) = kosten(structuur) optimaliseren 2. Inzicht in kosten(structuur) = kosten beheersen 3. Inzicht in kosten(structuur) = juiste argumentatie bij nemen bedrijfsbeslissingen 3
Wat is een kostprijs? Een kostprijs omvat alle kosten die je moet maken om een bepaald product (of dienst) te leveren. (Gemiddelde) VERKOOPPRIJS is minstens gelijk aan de KOSTPRIJS 4
Vaste en variabele kosten? Vaste kosten: Kosten onafhankelijk van de productiegrootte en die blijven bestaan, ook als je niets meer produceert (vb. verzekeringen, investeringskosten, ). Variabele kosten: Kosten die variëren naargelang het productievolume (vb. productkosten, arbeidskosten, ). 5
Rentabiliteitsdrempel = Kritische omzet ( Break-even point ) K V 6
1. Productkost: Waaruit bestaat een kostprijs? - Plantgoed - Stokken, palen - Onmiddellijk toewijsbaar 2. Arbeid: - Planten/oculeren/enten - Aanbinden - Snoeien - 3. Bedrijfskosten: - Verzekeringen - Lidgelden - Boekhouding - Afschrijvingen - Registratie! Niet-toewijsbare arbeid? Verdeelsleutel? (week-m 2, /ha/jaar) 7
Waaruit bestaat kostprijs? Wat mogen we niet vergeten: - Arbeid meewerkende familieleden - Transportkosten - Pensioenopbouw - Sparen voor vervangingsinvesteringen - Sparen voor onvoorziene omstandigheden - 8
Hoe doen we aan kostprijsberekening? 1. Alle kosten / aantal planten => Kostprijs is gelijk voor alle planten 2. Alle kosten / beteelbare oppervlakte => Kostprijs verschilt enkel in potmaten 3. Kosten toewijzen aan partijen en locaties => Correcte kostprijs per product ZO EENVOUDIG MOGELIJK!! 9
Korte teelten: Week-m 2 Bedrijfskosten worden verdeeld over de beteelbare oppervlakte van een locatie ( /m 2 per week). Beteelbare oppervlakte = netto oppervlakte locatie X bezettingsgraad (in tijd en ruimte) Kosten specifiek voor een bepaalde locatie worden enkel toegeschreven aan die locatie 10
Verdeling bedrijfskosten Azaleabedrijf Kosten Bedrijf Stekserre Koude serre CV Frigo Forcerie Arbeidsinkomen 24000 Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen 115640 Dienstverleningen derden 31207 Diensten en diverse goederen Huurlasten gebouwen 42016 Vrachtwagen en aanhangwagen 11281 Bureelkosten 2226 Onderhoud en herstellingen gebouwen 427 2111 5474 427 235 Huur materiaal 1227 Onderhoud en herstellingen machines en gereedschap 16650 Onderhoud en herstellingen kantooruitrusting Onderhoud en herstellingen rollend materieel Drukwerken Kantoorbenodigdheden Klein gereedschap 690 Veiligheidsuitrusting EHBO Onderhoudsproducten Carwash rollend materieel Mest- en sproeistoffen 17478 Meststoffen Water 858 Verwarming 18600 18600 24800 Elektriciteit 1000 3000 9000 5000 Idem voor investeringen! 11
Investeringen - Locatieafhankelijk - Worden meegerekend in de week-m 2 - Idealiter wordt gerekend met de vervangwaarde (nieuw) - Lopende investeringen vs. afgeschreven investeringen => Buffer opbouwen voor vervangingsinvesteringen 12
Investeringen termijn totaal Inv. Grondwerken 0,50/m2 5900 m2 25 jaar 118 25 2950 Inv. Vloeren, paden, erfverharding 22,50/m2 1100m2 25 jaar 990 25 24750 Inv. Bedrijfsgebouw 325/m2 50 m2 25 jaar 650 25 16250 Inv. Electriciteitsaansluiting 25 jaar 3100 124 25 3100 Inv. Serres 43/m2 25 jaar 5400 m2 9288 25 232200 Inv. Verwarming 1,16 MW 150000 15 jaar 10000 15 150000 Inv. Verwarmingbuizen in grond 6,20/m2 25 jaar 5400 m2 1339,2 25 33480 Inv. Allerlei materiaal 5000 7 jaar 714,2857 7 5000 Schermdoek zonnewering + installatie 10/m2 7 jaar 5400 m2 7714,286 7 54000 Schermdoek verduistering + installatie 10/m2 15 jaar 5400 m2 3600 15 54000 Belichting enkel stekafdeling 12/m2 15 jaar 600 m2 480 15 7200 Klimaatcomputer 15000 15 jaar 1000 15 15000 Tafels excl. Automatisch transportsysteem 45/m2 15 jaar 4400 m2 13200 15 198000 Camionette 55000/7 jaar 7857,143 7 55000 Grondbunker 10000/7 jaar 1428,571 7 10000 Heftruck 7000/7 jaar 1000 7 7000 PC 2000/7 jaar 285,7143 7 2000 Inpotmachine 24000/7 jaar 3428,571 7 24000 Spuitapparatuur 6000/7 jaar 857,1429 7 6000 Waterput buiten 500 m3 10300/15 jaar 686,6667 15 10300 3 Waterputten binnen 20 m3 6000 samen 25 jaar 240 25 6000 Inv. Loods met betonvloer 100/m2 25 jaar 500m2 2000 25 50000 13
Voorbeeld week-m 2 Azaleabedrijf Naam locatie bruto opp. (m 2 ) netto opp. (m 2 ) bezettingsgraad (%) beteeltbare opp. (m 2 ) week m 2 zonder arbeid week m 2 met arbeid Stekserre 2880 2688 50 1344 0,632983514 0,802683357 Koude serre 5626 100 5626 0,404547542 0,574247385 CV 20000 40 8000 0,316344549 0,486044391 Frigo 250 85 212,5 1,122586206 1,292286049 Forcerie 1689 38 641,82 1,260476391 1,430176234 Totaal 15824,32 Week m 2 bedrijf zonder arbeid: 0,308106568 Week m 2 bedrijf met arbeid: 0,477806411 Een teelt kent verschillende fases: => Nieuwe fase als de partij op een andere locatie wordt gebracht => Nieuwe fase als de partij wijder gezet wordt Vb. Locatiekost azalea die 8 weken in koude serre staat (70 planten/m 2 ): = (0,4045 x 8)/70 = 0,046 14
Lange teelten: /jaar/hectare Bedrijfskosten worden jaarlijks verdeeld over: - Totaal aantal hectare van het bedrijf (inclusief groenbemester) (groenbemestingsjaar meerekenen!) of - Totaal aantal beteelde hectare (exclusief groenbemester) 15
Arbeid 1. Arbeid in de bedrijfskosten Geen verschil in kostprijs tussen arbeidsintensieve en arme producten Zeker dat alle arbeid meegerekend wordt 2. Arbeid apart rekenen Verschil in kostprijs tussen arbeidsintensieve en arme producten Volledige analyse van het bedrijf nodig om zeker te zijn dat schattingen (#planten/uur, % niet-toewijsbare arbeid) bij de werkelijkheid aanleunen. 16
Arbeid Naam Type werknemer Uurloon ( /u) #uur/week #weken/j #uur/j Jaarloon ( /j) Jaarloon met X-factor % niet-toewijsbare arbeid Bedrijfsleider 35 40 48 1920 67200 67 200 50 Bedrijfsleider 35 40 48 1920 67200 67 200 40 Vaste medewerker 25 3600 90000 90 000 25 Tijdelijke medewerker 14 300 4200 4 200 10 7740 228600 228 600 35,91743119 gemiddeld uurloon op jaarbasis = 29,53 /u gemiddelde % niet-toewijsbare arbeid = 35,917431 % => EFFECTIEVE LOONKOST PER UUR = 46,09 /u Gewogen gemiddelde! 17
Zijn er mogelijkheden om de kostprijs te drukken? 1. Productkost Groepsaankopen materialen Onderhandelen bij leveranciers 2. Arbeidskost Automatisering? hogere investeringskost Verhogen arbeidsefficiëntie? Goedkopere werkkrachten? Betrouwbaarheid? Eigen% niet-toewijsbare arbeid gaat omhoog 3. Locatiekost Bedrijfskosten analyseren Bedrijf vergroten Kosten/investeringen stijgen ook deels mee Bezettingsgraad verhogen (combineren andere teelten, meerdere teeltlagen) Arbeid/investeringen stijgen 18
Wat doen we met onze kostprijsberekening? Optimaliseren waar mogelijk Voorcalculatie (Wat kan/moet plant opbrengen?) Nacalculatie (Wat heeft het opgebracht?) Simuleren (Wat als ik bepaalde bedrijfsbeslissing neem?) Verkoopprijs bijstellen Onderhandelen! Kostprijs is BEDRIJFSAFHANKELIJK DE kostprijs van een plant bestaat niet! 19
Kostprijsberekening is niet statisch Op regelmatige basis kostprijsberekening herhalen: - Kosten fluctueren - Door registratie (arbeid) de berekening bijstellen - Aanpassingen in bedrijfsvoering simuleren/evalueren 20
Heb je nog vragen? dieter.blancquaert@pcsierteelt.be 09/353.94.87 Bezoek ook www.pcsierteelt.be Volg jij het PCS al op LinkedIn? proefcentrum-voor-sierteelt