Kostensoorten

Transcriptie

1 Kostensoorten Grondstoffen Arbeid Overige variabele kosten Duurzame productiemiddelen Grond Diensten van derden Belastingen Financiering 1

2 Kostensoorten Financiering Financieringskosten noemen we ook wel interest of rente. 1) Rente als vergoeding voor geleend geld (vreemd vermogen) Deze rente betalen we ook echt. 2) Gederfde interest voor eigen vermogen Voor het ter beschikking stellen van het eigen vermogen willen we ook een vergoeding krijgen. We kunnen het eigen vermogen beleggen, en als we het eigen vermogen niet hadden gehad, moeten we lenen wat ook geld kost. 2

3 Opgave 1 In les Welke kostensoorten ken je? Grondstoffen, arbeid, overige variabele kosten, duurzame productiemiddelen, grond, diensten van derden, belastingen, financiering. Noem 4 voorbeelden van grondstofkosten Kosten van grondstoffen, Kosten van materialen Kosten van halffabricaten, Inkoopkosten Waarom zijn arbeidskosten vaak constant? De kosten van personeel in vaste dienst zijn onafhankelijk van de productie- of afzethoeveelheid. 3

4 Opgave 1 In les Welke kosten onderscheiden we bij duurzame productiemiddelen? Bij koop: afschrijvings-, interest- en complementaire kosten. Bij huur of bij een leasecontract: huur- of leasekosten en complementaire kosten. Welke belastingen kun je onderscheiden? Belastingen waarbij de onderneming als incasseerder optreedt. (BTW) Winstbelastingen. Kostprijsverhogende belastingen. (invoerrechten, accijns, milieubelastingen 4

5 Kostenindelingen Massaproductie Grote hoeveelheden, voorbeelden Stukproductie Kleine hoeveelheden, of zelfs 1 product 5

6 Kostenindelingen Constante kosten Wanneer veranderen de constante kosten? Uitbreiding capaciteit Prijsstijgingen Directe kosten Deze kosten hebben een directe relatie met het product. Voorbeelden. Indirecte kosten Deze kosten zijn ook voor andere producten en hebben geen directe relatie met alleen dit product. Voorbeelden. Dit is dus niet van toepassing bij 1 product. 6

7 Kostenindelingen Normale bezetting/aantallen Dit zijn de eenheden die we over een langere periode als normaal beschouwen. Dus een gemiddelde over een langere periode. Dit is dus minder dan de maximale capaciteit! 7

8 Machine-uurtarief De kosten bestaan uit constante kosten en variabele kosten. De constante kosten per uur baseren we op de normale bezetting. De variabele kosten per uur baseren we op de begrote (verwachte) machine-uren. Machine-uurtarief: constante kosten (C) / normaal aantal uur (N) + Variabele kosten (V) / begroot aantal uur (B) In formule: C / N + V / B 8

9 Opgave 3 huiswerk Voor 100 eenheden is nodig: 80 kg à 8 ; 90 manuren à 16 Constante kosten: Overige variabele kosten: Normale productie: eenheden Begrote aantallen: eenheden Voor 100 eenheden zijn 30 machine-uren nodig. Bereken het machine-uurtarief. Het normale aantal machine-uren is: / 100 * 30 = Het begrote aantal machine-uren is: / 100 * 30 = C/N + V/B dus: / / = 9 Bereken de standaardprijs: 80 kg * 8 / uur * 16/ uur * 9 /100 = 23,50 9

10 Opgave 4 huiswerk Waarom gaan we uit van de totale kosten? Ook de andere kosten hebben betrekking op de machine en hebben de zelfde levensduur. Bereken de restwaarde = Bereken het afschrijvingspercentage. De afschrijving is: ( ) / 3 jaar = Het afschrijvingspercentage is dan: / * 100% = 17,5% Bereken het gemiddelde geïnvesteerde vermogen: ( ) / 2 = Bereken de interestkosten per jaar. 8% van =

11 Opgave 4 huiswerk Bereken de totale machinekosten. Afschrijving + interest + overige kosten = Bereken het normale aantal machine uren 50 (weken) * 5 (dagen) * 16 (uur) = uur Bereken het machine-uurtarief C / N + variabele kosten / ,20 = 47,20 11

12 Kostprijs De kostprijs is de som van de toegestane kosten per product, ook wel de standaardkosten genoemd. Kostprijs: constante kosten + variabele kosten normale aantallen begrote aantallen In formule: C / N + V / B 12

13 Opgave 5 huiswerk Waarom spreken we over standaardkostprijs? Omdat in deze kostprijs alleen de toegestane, normale, standaard kosten zitten. Wat zijn standaardkosten? De normale kosten, te verwachten onvermijdelijke kosten. Wat doen we met kosten die te maken hebben met verspillingen? Dat is geen deel van de kostprijs, maar wel verlies en gaat dus ten koste van het resultaat. 13

14 Opgave 6 huiswerk Bereken de standaardkostprijs? In formule: C / N + V / B / / 4.00O = 12,75 De begrote productie stijgt. Welke gegevens veranderen ook? De totale variabele kosten. Per eenheid blijven de variabele kosten gelijk. De prijzen stijgen. Welke gegevens veranderen ook? De constante kosten en de variabele kosten stijgen per eenheid en in totaal. 14

15 Opgave 7 In les De totale standaardkosten bij een productie van stuks zijn Van deze kosten is 70% constant. Bereken de standaardkosten bij stuks. De constante kosten zijn 70% van is De variabele kosten zijn: = Dit is / = 1,80 per stuk De variabele kosten bij stuks zijn dus: * 1,80 = De totale kosten zijn dus: =

16 Opgave 8 In les Bereken de standaardkosten in De constante kosten worden: % = De variabele kosten per product zijn: / = 6 De variabele kosten per product worden: 6, % = 6,60 per product. Voor stuks worden de variabele kosten dus: * 6,60 = De totale kosten zijn dus: = Bereken de standaard kostprijs In formule: C / N + V / B / ,60 = 11,85 16

17 Opgave 9 Extra oefening 17

18 Opgave 10 huiswerk Bereken de normale productieomvang. In de kostprijs zijn de constante kosten 70% 70% van 65 = 45,50 De constante kosten zijn De normale productieomvang is dus: / 45,50 = Bereken de variabele standaardkosten bij stuks. In de kostprijs zijn de variabele kosten 30% 30% van 65 = 19,50 De totale variabele kosten zijn dus: * 19,50 = Bereken de constante standaardkosten bij stuks. De constante kosten veranderen niet en blijven dus (gegeven) 18

19 Opgave 11 huiswerk Bereken de constante kosten. De begrote aantallen zijn producten en dat is 80% van de normale aantallen. De normale aantallen zijn dus: / 80 * 100 = De constante kosten in de kostprijs zijn 50 per product. C / N is dus 50 C / is dus gelijk aan 50 De constante kosten zijn dan 50 * =

20 Het resultaat analyseren In de nacalculatie vergelijken we het resultaat met de voorcalculatie. Het resultaat kunnen we splitsen in: Efficiency resultaat Hebben we het productiemiddel doelmatig gebruikt, in vergelijking met de voorcalculatie? Prijsresultaat Is de prijs meer of minder dan de toegestane prijs in vergelijking met de voorcalculatie 20

21 Efficiency resultaten Hebben we het productiemiddel doelmatig gebruikt, in vergelijking met de voorcalculatie? Het efficiency resultaat kunnen we splitsen in: Hoeveelheidsverschil in grondstoffen Hoeveelheidsverschil in machine-uren Hoeveelheidsverschil in manuren We berekenen het verschil in de werkelijke hoeveelheden en de standaardhoeveelheid. Het efficiency resultaat kan positief zijn en negatief zijn. 21

22 Efficiencyresultaten We berekenen het verschil in de werkelijke hoeveelheden en de standaardhoeveelheid. Het resultaat berekenen we in euro s We gaan de hoeveelheidsverschillen dus vermenigvuldigen met de standaardprijs (let op niet de werkelijke prijs!) Dus: (standaardhoeveelheid- werkelijke hoeveelheid) * standaardprijs In formule: (SH WH) * SP ( of SH * SP WH * SP ) 22

23 Opgave 12 In les Bereken het efficiency resultaat op grondstof. Standaard verbruik: 600 producten * 5kg = kg Werkelijk verbruikt: kg Er is dus 30kg minder verbruikt. Dit is een resultaat van 30 * 8,20 = Bereken het efficiency resultaat op lonen Standaard verbruik: 7 uur * 600 = uur Werkelijk verbruikt: uur Er is dus 120 uur meer verbruikt. Dit is een resultaat van 120 * 16 =

24 Opgave 13 In les Bereken het efficiency resultaat op grondstof. Werkelijk verbruikt: kg Standaard verbruik: producten * 0,3kg = kg Er is dus 20kg minder verbruikt. Dit is een resultaat van 20 * 25 = Bereken het efficiency resultaat op lonen Werkelijk verbruikt: uur Standaard verbruik: 40 min. * = /3 uur Er is dus 53 1/3 uur meer verbruikt. Dit is een resultaat van 53 1/3 * 18 =

25 Prijsresultaten We berekenen het verschil in de werkelijke prijs en de standaardprijs. Het resultaat berekenen we in euro s We gaan de prijsverschillen dus vermenigvuldigen met de werkelijke hoeveelheid (let op niet de standaardhoeveelheid!) Dus: (standaardprijs - werkelijke prijs) * werkelijke hoeveelheid In formule: (SP WP) * WH ( of SP * WH WP * WH ) 25

26 Budgetresultaat Het budget resultaat is het verschil tussen de standaard kosten en de werkelijke kosten. Standaard kosten: Werkelijke hoeveelheid * standaard hoeveelheid per product (SH)* standaard prijs (SP) Werkelijke kosten: Werkelijke hoeveelheid * werkelijk hoeveelheid per product (WH) * werkelijke prijs (WP) Dus: SH * SP WH * WP Gesplitst: Efficiency: (SH WH) * SP Prijs: (SP WP) * WH 26

27 Wiskundige uitleg Het budget resultaat is het verschil tussen de standaard kosten en de werkelijke kosten. Dus: SH * SP WH * WP Het budgetresultaat is ook gelijk aan het efficiency resultaat plus het prijsresultaat Efficiency: (SH WH) * SP ; Prijs: (SP WP) * WH Dus: (SH WH) * SP + (SP WP) * WH SH * SP WH * SP + SP * WH WP * WH SH * SP WH * WP is gelijk aan is gelijk aan 27

28 Opgave 14 In les Bereken het efficiency resultaat op grondstof. Standaard verbruik: producten * 2kg = kg Werkelijk verbruikt: kg Er is dus 40kg meer verbruikt. Dit is een resultaat van 40 * 5 = Bereken het prijsresultaat op grondstoffen Standaard verbruik: * 5 = Werkelijk verbruikt: Dit is een voordelig resultaat van (prijsverschil ( 5-4,90) * 2440 = + 244) Verklaar waarom prijs en efficiency verschillen elkaar vaak zullen afzwakken Hoge prijs geeft vaak betere kwaliteit en een lagere prijs een mindere kwaliteit, en dat heeft gevolgen voor de efficiency 28

29 Opgave 15 In les Bereken het resultaat op loonkosten. Standaard verbruik: 300 * 3 * 22 = Werkelijke kosten: ,80 Dit is een resultaat van + 175,20 Bereken het efficiencyresultaat op lonen Standaardhoeveelheid * standaardprijs: 3 * 300 * 22= Werkelijke hoeveelheid * standaard prijs: 884 * 22 = Efficiencyresultaat: Bereken het prijsresultaat op lonen Standaardprijs * werkelijke hoeveelheid : 22 * 884 = Werkelijke prijs * werkelijke hoeveelheid : 22,20 * 884 = ,80 Prijsresultaat: - 176,80 29

30 Resultaat op constante kosten (bezettingsresultaat) Het bezettingsresultaat is het verschil tussen de werkelijke bezetting en de normale bezetting. Het bezettingsresultaat geeft aan in hoeverre de constante kosten worden terugverdiend. Bij de kostprijs berekening worden de constante kosten gebaseerd op de normale bezetting. Bij de normale bezetting zijn de constante kosten dus precies terugverdiend. Als de werkelijke bezetting hoger is dan de normale bezetting, maken we een bezettingswinst. 30

31 Resultaat op constante kosten Het bezettingsresultaat is het verschil tussen de werkelijke bezetting en de normale bezetting. Het bezettingsresultaat rekenen we uit in geld. (werkelijke bezetting normale bezetting) * de vaste kosten per eenheid De vaste kosten per eenheid zijn C / N Dit is de zelfde C / N uit de kostprijsberekening In formule: ( B N ) * C / N 31

32 Opgave 16 huiswerk Bereken het budgetresultaat op machinekosten. Standaard verbruik: * 0,5 * 80 = Werkelijke kosten: = Dit is een resultaat van Bereken het efficiencyresultaat op machine-uren Standaardhoeveelheid* standaardprijs = 1.250/2 * 80 = Werkelijke hoeveelheid * standaard prijs = 633 * 80 = Efficiencyresultaat: Bereken het prijsresultaat op machinekosten Standaard verbruik: 600 * 60 = Werkelijke kosten Dit is een resultaat van

33 Opgave 16 huiswerk Bereken het prijsresultaat op variabele machinekosten. Standaardprijs * werkelijke hoeveelheid = 20 * 633 = Werkelijke prijs * werkelijke hoeveelheid = Prijsresultaat: Bereken het bezettingsresultaat (werkelijke bezetting- Normale bezetting) * C / N ( ) * 60 = Controleer je berekeningen Efficiency op machine uren: Prijsresultaat op constante machine kosten: Prijsresultaat op variabele machinekosten: Bezettingsresultaat: Totaal:

34 Opgave 17 Extra oefening 34