Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 26

Transcriptie

1 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 26 Samenvatting door een scholier 1708 woorden 25 januari ,1 23 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans M&O, Samenvatting Hoofdstuk 26: Kosten en resultaten in de industriële onderneming 26.1: Kostensoorten Kostensoorten handelsonderneming: - Inkoopkosten, afschrijvingskosten & kosten van leningen. Kosten industriële onderneming: - grondstofkosten, arbeidskosten, overige variabele kosten, kosten van duurzame productiemiddelen, kosten van de grond, kosten van diensten van derden, kosten van belastingen & financieringskosten. Grondstofkosten ~ Kosten van: * grondstoffen *materialen *halffabricaten (*Inkoopkosten: soms deel vd grondstofkosten)» deze zijn nodig om het nieuwe product te vervangen ze gaan in het nieuwe product op. ~ Variabele kosten; ivm hoeveelheid producten: meer productie grondstofkosten. Arbeidskosten * Kosten vd lonen (salarissen) - * Sociale lasten * Pensioensvoorziening» Bijkomende kosten. Meer productie meer arbeidskrachten nodig. Toch grotendeels vaste kosten; werknemers zijn in vaste dienst werkzaam. Meer productie arbeidskrachten moeten overwerken aannemen van uitzendkrachten Deze arbeidskosten worden gerangschikt onder variabele kosten. (!) : In kostprijsberekeningen- daarbij moeten de toegestane kosten per product worden berekendworden de loonkosten meestal gegeven per te produceren eenheid product. Dan zijn de loonkosten dus afhankelijk van het aantal producten dat geproduceerd moet worden en dan worden arbeidskosten tot variabele kosten gerekend. In voorbeelden en opgaven kunnen ook constante kosten gegeven zijn zonder onderverdeling: in dat geval zitten er vaak constante arbeidskosten in. Overige variabele kosten = samenhangende kosten» ivm het product. géén grondstoffen omdat ze voor het product zelf niet nodig zijn. (bijv.: verpakking) Kosten van duurzame productiemiddelen (= gebouwen, machine, inventaris, transportmiddelen)» Kapitaalgoederen (vaste activa) wordt meerdere jaren gebruikt door een organisatie. Deze bepalen de Pagina 1 van 5

2 productiecapaciteit vd onderneming ( = geeft aan hoeveel producten max. kunnen worden geproduceerd in een bepaalde periode) * Door het gebruik en verloop van tijd- daalt de waarde vd duurzame prod. middelen waardedaling wordt tot uitdrukking gebr8 door af te schrijven: afschrijvingskosten * Interestkosten: omdat in deze duurzame prod. middelen vermogen is geïnvesteerd.» Allebei constante kosten Producten niet gekocht maar gehuurd of geleased: huur- / of leasekosten» constante kosten. De overige kosten ivm duurzame productiemiddelen complementaire kosten» bijv.: reparatiekosten, onderhoudskosten & energiekosten constant & variabel. grootste deel vd duurzame prod.middelen = constant. Kosten van de grond Grond is een duurzaam productiemiddel maar bijzonder karakter: afzonderlijke kostensoort. De grond in handels- en productieondernemingen is meestal in gebruik als ondergrond voor een gebouw of parkeerterrein. Vermindert niet in waarde» Geen afschrijving. Soms wel; als er sprake is van slijtend terreinverharding. Naast een mogelijke afschrijving, is voor de kostenberekeningen van grond ook de interest over het in de grond geïnvesteerde vermogen van belang. Kosten van diensten van derden Daarvan is sprake als een onderneming bepaalde activiteiten niet zelf doet, maar een ander bedrijf laat verrichten. Soms omdat specifieke deskundigheid ontbreekt. Bijv.: reclamebureaus, accountantskantoren, vervoersbedrijven, schoonmaakbedrijven, cateringbedrijven en bewakingsbedrijven. Kosten van belastingen - Belastingen waarvoor de onderneming als incasseerder optreedt voor de Belastingdienst * Omzetbelasting btw- - Winstbelastingen * Zijn géén kosten omdat hiervan pas sprake is nadat de opbrengsten zijn verminderd met alle kosten. - kostprijsverhogende belastingen * Motorrijtuigenbelasting, onroerendezaakbelasting, invoerrechten en accijnzen (op bijv. benzine) zijn wel kosten voor de onderneming en moeten daarom in de kostprijs vd producten worden opgenomen. Financieringskosten (rentekosten) * Een onderneming investeert voortdurend in kapitaalgoederen. - In vaste activa & in vlottende activa zoals voorraden en debiteuren. * Het vermogen bestaat uit vreemd en eigen vermogen. - Wordt er vreemd vermogen gebruikt: rente betalen - Eigen vermogen: veel ondernemingen nemen in de kostprijs vd producten rente op. * Als eigen vermogen wordt geinvesteerd in een onderneming en niet gebruikt wordt om te beleggen, dan loopt men interest mis. Deze gederfde interest = kosten vh eigen vermogen. * Voor de kostprijsberekening maakt het dus niets uit of men financiert met eigen of vreemd vermogen. In beide gevallen worden de rentekosten opgenomen in de kostprijs. De rente die wordt terugverdient via verkoop en kostprijs, betaalt de onderneming aan degene die het vreemd vermogen verstrekken. ~ De rente wordt terugverdient over het eigen vermogen (via verkoop en kostprijs), betaalt de onderneming niet, maar vormt wel een vergoeding/opbrengst die uiteindelijk ten goede komt aan de verschaffers vh eigen vermogen (de eigenaren vd onderneming) Pagina 2 van 5

3 26.2: Kostenindelingen» Massaproductie & stukproductie Massaporductie Bij massaproductie (homogene productie)» vele jaren hetzelfde product Er wordt geen rekening gehouden met de individuele consument, maar de onderneming probeert een product te mkn dat bij een grote groep id smaak valt productie op grote schaal vergaande automatisering mogelijk verlaging vd kosten als er sprake is van kostenverlaging door de productie van grote aantallen: schaalvoordelen. Bijv.: Suiker: De consument heeft behoefte aan suiker, dus worden er elk jaar miljoenen kilo s geproduceerd. & koffie: Omdat koffiebonen uit verschillende landen afkomstig zijn en producenten ze op verschillende manieren branden en mengen, ontstaan er verschillende soorten koffie. Omdat er van elke soort jaarlijks grote hoeveelheden worden geproduceerd, is er toch sprake van massaproductie. & ook id auto-industrie massaproductie. Bij massaproductie: constante (vaste) & variabele kosten. - De constante kosten veranderen niet (direct) als de productie/afzet verandert. Constante kosten blijven ook niet altijd hetzelfde. Ze nemen toe door prijsstijgingen (vd huur, het loon, de interest) en door een uitbreiding van de prod. capaciteit. Door uitbreiding: meer machines & vrachtauto s, mogelijk behoefte aan: groter gebouw & misschien; meer vast personeel. - De variabele kosten: we nemen aan dat die proportioneel zijn. deze veranderen in dezelfde mate als de productie- en verkoopomvang; rechtevenredig. Productie- en verkoopcapaciteit wordt bepaald door de aanwezige vaste kapitaalgoederen of duurzame productiemiddelen. De kosten hiervan zijn voornamelijk constant. Prod. cap.» meer vaste kapitaalgoederen nodig» constante kosten per periode hoger. De omvang vd aanwezige duurzame prod. middelen is afhankelijk vd op lange termijn verwachte gemiddelde productie en afzet. (Deze worden de normale productie en afzet genoemd). Om de constante kosten in de kostprijs op te nemen begrip» normale bezetting (=normale productie en afzet). De normale productieomvang is iets kleiner dan de maximale prod. cap. omdat er rekening wordt gehouden met onderhoud en reperaties van machines, seizoenspatroon en dergelijke. Constante kosten gekoppeld aan: normale- en verkoopomvang. Stukproductie Bij stukproductie (heterogene productie) houdt de producent rekening met de individuele wensen van de consument. Bijv. huis: iemand koopt grond architect die houdt rekening met de individuele wensen vn zn opdrachtgever & eisen van de overheid voor nieuwbouwwoningen dan bouwt de ondernemer het huis. (zelfde bij de stukproductie ve schip scheepswerf houdt rekening...) Bij stukproductie: Directe & indirecte kosten - Directe kosten: dat zijn de kosten waarvan de ondernemer precies kan zeggen voor welk product of welke order zij worden gemaakt. Bijv. met dat huis: de directe kosten zijn dan de kosten die samenhangen met het bouwen van dat huis. Dus ook; alle materialen, loonkosten vd werknemers, machines etc. - Alle overige kosten die de aannemer heeft, vormen de indirecte kosten; de afschrijvings- en interestkosten van zijn kantoor, werkplaats, vrachtauto s, de loonkosten vd mensen die op het kantoor werkzaam zijn, verzekeringskosten etc. 26.3: Bepaling van het machine-uurtarief Pagina 3 van 5

4 Omdat bij de productie van artikelen vaak gebruik wordt gemaakt van machines, worden de constante machinekosten ( bijv.: afschrijvings-, en interestkosten) en de variabele machinekosten (bijv.: energiekosten), vaak doorberekend dmv een machine-uurtarief. 26.4: Kostprijs - Voorcalulatie: Men probeert zo goed mogelijk te bepalen wat de kosten zullen zijn» wnnr een bepaald product wordt gemaakt dit berust volledig op schattingen - Nacalculatie: Vaststellen wat de werkelijke kosten zijn» wnnr het product gereed is in deze fase ontdekt de ondernemer welke schattingen verkeerd waren. In de voorcalculatie wordt de kostprijs vh product berekend. Ipv kostprijs; standaardkostprijs. Deze term geeft aan dat de kostprijs alléén de toegestane of standaardkosten bevat. Dus: (standaard)kostprijs = som van de toegestane of standaardkosten per product - meestal voor één product tenzij anders wordt vermeldt. De standaardkosten zijn de kosten die de onderneming onvermijdelijk maakt als de productie onder normale omstandigheden plaatsvindt. Voor alle kostensoorten die een rol spelen, bepaalt de onderneming wat de standaardhoeveelheid en de standaardkostprijs zijn om één product te maken. Meerverbruik wordt niet terugverdiend via de verkoop vh product. Dit wordt ten laste gebracht vd winst (het resultaat). Dat geldt ook voor incidentele prijsstijgingen. 26.5: Efficiencyresultaten De standaardnormen voor de variable kosten worden vastgesteld in de voorcalculatie. Na afloop vd periode wordt er gecontroleerd in hoeverre deze normen bij de productie ook inderdaad zijn gehaald.» controle; id nacaculatie. Bij de variabele kosten zijn er verschillende resultaten mogelijk: - een resultaat omdat er meer of minder ve productiemiddel is verbruikt dan toegestaan» effieciencyresultaat. - een resultaat omdat er meer of minder ve productiemiddel is betaald dan toegestaan» prijsresultaat. Het toegestane verbruik en de toegestane prijzen vinden we id (standaard)kostprijs. Efficiencyresultaat: 0F: 26.6: Prijsresultaten Budget = welk bedrag er aan een bepaalde zaak mag worden besteed = toegestane kosten. Budgetresultaat = toegestane kosten werkelijke kosten. Toegestane kosten worden bepaald id voorcalculatie en vind je terug id (standaard)kostprijs. Werkelijke kosten vastgesteld id nacalculatie. Op grond vd berekende resultaten kan men maatregelingen treffen om nadelige resultaten weg te werken, verminderen en om te voorkomen. 26.7: Resultaten op constante kosten Het bezettingsresultaat geeft aan in welke mate de constante kosten gekoppeld zijn aan de normale bezetting. Minder productie dan verkocht» deel vd constante kosten blijft ongedekt verlies wegens onderbezetting. Meer productie en verkocht dan normaal -» winst wegens overbezetting Bezettingsresultaat Pagina 4 van 5

5 (wanneer men uitgaat van een machine-uurtarief) Conclusie: Een bezettingsgraad kan zich alleen voordoen met betrekking tot constante kosten. Als Bp en Np (of Bu en Nu) van elkaar afwijken, is er een bezettingsresultaat. Met betrekking tot de (proportioneel) variabele kosten, kunnen dus geen bezettingsresultaten optreden omdat de variabele kosten altijd samenhangen met de begrote/werkelijke poructieomvang. Pagina 5 van 5