Samenvatting Management & Organisatie H12 t/m H18

Transcriptie

1 Samenvatting Management & Organisatie H12 t/m H18 Samenvatting door M woorden 21 april ,7 3 keer beoordeeld Vak Methode M&O Percent M&O samenvatting H12+ H13 H12 1 Als een onderneming goederen contant verkoopt betekent dit dat ze het geld gelijk op hun rekening krijgen. Als een onderneming goederen op rekening verkoopt betekent dit dat ze het geld pas later krijgen en de goederen al eerder leveren. Als de eigenaar het eigen vermogen uitbreidt met contant geld is er ook sprake van geldontvangst. Ook het opnemen van een lening is geldontvangst. Je hebt natuurlijk ook uitgaven, dit zijn de volgende: De betaling van ingekochte producten: Contant -> meteen betalen. Op rekening -> later betalen. De betaling van de inkoopkosten: Soms moeten de vervoers- en verzekeringskosten zelf worden betaald. De loonkosten van het personeel: Maandelijks loon, loonbelasting en sociale premies moeten worden betaald. Interestbetalingen: Opgenomen leningen leiden tot interestbetalingen. Overige betalingen: Zoals betalingen voor reclame, aflossen opgenomen leningen, gemeentelijke heffingen. Als een bedrijf geld ontvangt spreken we van ontvangsten. Als een bedrijf geld ontvangt omdat ze producten hebben geleverd noemen we dit opbrengsten. Opbrengsten worden toegerekend aan de periode waarin de producten zijn geleverd. Pagina 1 van 21

2 Uitgaven zijn betalingen. Kosten zijn goederen of diensten die nodig zijn voor het maken van de producten. (loonkosten, energiekosten) De waardedaling van kapitaalgoederen in een onderneming zijn ook kosten. Dit leidt tot afschrijvingskosten. Aflossing van een lening behoort niet tot de kosten, alleen de interest behoort tot de kosten. Bij uitgaven kan je ook de kosten die je maakt uitschrijven aan een andere periode. Namelijk als je inkopen moet doen voor de producten die je maakt, zoals grondstoffen, kan je deze neerzetten bij de periode wanneer je de producten verkoopt. 2 Brutowinst van product = Het verschil tussen de inkoopprijs en de verkoopprijs. Omzet = De totale geldopbrengst. (afzet x verkoopprijs) Afzet = De hoeveelheid goederen die in een bepaalde periode is verkocht. Brutowinst van periode = Het verschil tussen inkoopwaarde en omzet. Uit de totale brutowinst moeten alle overige kosten worden betaald. Daarnaast moet er nog een deel overblijven voor de eigenaar van het bedrijf. Brutowinstopslag = Een percentage van de inkoopprijs om de gewenste verkoopprijs te betalen. (wordt gebruikt als de onderneming zelf de verkoopprijs mag bepalen.) Brutowinstmarge = Een percentage van de verkoopprijs om de gewenste inkoopprijs te bepalen zodat je wel steeds dezelfde winst hebt. (Als de verkoopprijs al vast staat en ze de goedkoopste inkoopprijs moeten zoeken) Gewenste verkoopprijs = inkoopprijs + opslag brutowinst Opslag brutowinst = inkoopprijs x opslag% brutowinst Bedrijfskosten = Alle kosten naast de inkoop van handelsgoederen. Pagina 2 van 21

3 Nettowinst = Brutowinst bedrijfskosten. (Inkomen van eigenaar bedrijf.) Omzet = Inkoopprijs van omzet + brutowinst Brutowinst = Bedrijfskosten + nettowinst 3 Omzetbelasting = Belastingheffing op de consumptie van goederen en diensten. BTW = Belasting Toegevoegde Waarde. De afnemer betaald dit aan de leverancier. 6% of 19%. (of niks of 0%) Toegevoegde waarde: Iedereen die het product in handen krijgt voegt een beetje waarde aan het product toe, omdat iedereen het product bewerkt. In het begin is het product niet zo veel waard, maar het product word steeds meer waard. De toegevoegde waarde is dus de winst voor degene die deze waarde aan het product toevoegt. Het is de waarde vermeerdering van een product. Voor een handelsonderneming (deze doet dus niks met het product, alleen verkopen) is de toegevoegde waarde hetzelfde als de brutowinst. Toegevoegde waarde = waarde eindproduct waarde ingekochte grond- en hulpstoffen waarden diensten van derden. Over dit alles moet natuurlijk ook belasting worden betaald. De belasting wordt steeds door gerekend en uiteindelijk komt alle belasting neer op de consument. Dit moet ook zo. Uiteindelijk is de BTW dan 6% of 19% van de uiteindelijke verkoopprijs. De verkoopprijs en de consumentenprijs zijn dus twee verschillende dingen. Verkoopprijs is ex. BTW Consumentenprijs is incl. BTW Pagina 3 van 21

4 Bij een het berekenen van de verkoopprijs word dus gerekend ex. BTW!!! BTW die een onderneming ontvangt hoort dus wel bij ontvangsten maar niet bij opbrengsten. De BTW die een onderneming aan een leverancier betaald is dus wel een uitgave, maar geen kost. H13 1 Je hebt verschillende soorten kosten: Inkoopkosten: Hieronder vallen alle kosten die samen hangen met de inkoop. (transportkosten, arbeidstijd, telefoonkosten) Algemene kosten: Kosten voor huisvesting, interestkosten, kosten van financiële administratie, kosten van bedrijfsleiding. Verkoopkosten: Deze kosten houden rechtstreeks verband met de verkoop. Loonkosten van verkopers, reclamekosten. Je kan met verschillende opslagpercentages werken. Door voor elke soort kosten een ander opslagpercentage te creëren is er meer overzicht. Opslagmethode = de totale inkoopkosten in een bepaald jaar worden uitgedrukt in een percentage van de inkoopprijs van alle gekochte goederen in dat jaar. 2 3 VVP = Vaste verreken prijs. De geschatte verkoopprijs. Overige kosten bestaan uit verkoopkosten en algemene kosten. Op grond van ervaringen word de kostprijs in het plaatje berekend met geschatte cijfers. Deze worden uit Pagina 4 van 21

5 voorgaande jaren gehaald. Het is het gemiddelde van cijfers van een aantal jaren. M&O H14 + H15 H14 1 De begrote omzet = Begrote afzet x verkoopprijs De inkoopwaarde van de begrote omzet = Begrote afzet x inkoopprijs Voorcalculaties = berekeningen op basis van verwachtingen, het zijn dus schattingen. Op basis van voorcalculaties worden allerlei besluiten genomen. Figuur 14.1 blz Nettowinst = brutowinst bedrijfskosten Van de bedrijfskosten word ook een schatting gemaakt. Bedrijfskosten bestaan uit: Inkoopkosten Algemene kosten Verkoopkosten Interestopbrengsten worden apart vermeld, de behaalde interestopbrengst vergroot de nettowinst. Opbrengsten die niet voortvloeien uit de eigenlijke bedrijfsvoering rekenen we niet tot het bedrijfsresultaat maar wel tot de nettowinst. (zoals behaalde koerswinst op een belegging) Nettowinst = bedrijfsresultaat + buiten het bedrijf behaalde resultaten Figuur 14.2 (blz. 160) Pagina 5 van 21

6 3 Brutowinstopslag bevat een opslag voor de gewenste nettowinst en een opslag voor de vergoeding van alle bedrijfskosten. Kostprijs = verkochte producten inkoopprijs verkochte producten + inkoopkosten + toegerekende bedrijfskosten Figuur 14.3 (blz. 160) Verwachte nettowinst = verwachte omzet kostprijs van de omzet Een lagere kostprijs leidt tot een hogere nettowinst, als je een vaststaande verkoopprijs hebt. De verkoopprijs kan worden verlaagd, waardoor de afzet groter word, hierdoor wordt de winst groter. Verwachte verkoopresultaat = verwachte omzet kostprijs van de omzet Figuur 14.4 (blz. 161) H15 1 Een organisatie moet inzicht hebben in het verloop van de geldstromen in de toekomst. Geldstromen leiden tot een toe- en afnamen van liquide middelen. Liquide middelen = betalingsmiddelen De ontvangsten en uitgaven vinden vaak niet in dezelfde periode plaats. Er kunnen perioden zijn waarin de onderneming te weinig geld heeft om alle uitgaven te doen. In zo n situatie kan er geld worden geleend. Een toename van liquide middelen kan ontstaan door verkoop van goederen. Door inbreng van extra eigen of vreemd vermogen. Door de nakoming van van verplichtingen door debiteuren. Een afname van liquide middelen is het gevolg van loonbetalingen, beralingen aan de leveranciers,, betaling van rente, aflossingen op leningen en winstuitkeringen en betalingen aan dienstverlenende bedrijven (bijv. transport, energie) Pagina 6 van 21

7 Liquiditeitsbegroting = een overzicht van de verwachte ontvangsten en uitgaven in een toekomstige periode. Het word meestal voor een korte periode opgesteld. Je krijgt inzicht in het verloop van geldstromen. Een liquiditeitsbegroting heeft de volgende opstelling: Ontvangsten Uitgaven toe/afname liquide middelen beginsaldo liquide middelen eindsaldo liquide middelen (bijv. blz 164) 2 Resultatenbegroting = een overzicht van de verwachte opbrengsten en kosten in een bepaalde periode. Door een resultatenbegroting krijg je inzicht in de verwachte winstontwikkeling. Een resultatenbegroting kent de volgende opstelling: Verwachte omzet Inkoopwaarde omzet verwachte brutowinst diverse kosten verwachte resultaat (bijv. blz. 166) Pagina 7 van 21

8 Op de liquiditeitsbegroting verschijnen uitsluitend de ontvangsten en de uitgaven. Op de resultatenbegroting verschijnen uitsluitend de opbrengsten en de kosten. Figuur 15.2 blz. 167 M&O H16 + H17 + H18 H16 1 Bedrijven moeten een voorraad houden om het verschil in tijd tussen de productie van de grondstof en de verweking te overbruggen. Ook wil de moderne consument kunnen kiezen en direct over hun aankoop beschikken. Aan het houden van een voorraad zijn kosten en risico s verbonden. Voorraadkosten: Pagina 8 van 21

9 Bestelkosten = alle kosten die verband houden met de inkoop. Opslagkosten = alle kosten die verband houden met de opslag van de goederen. Risico s: Bederf = hierdoor daalt de waarde van de voorraad, omdat de voorraad ongeschikt is voor productie. Dit is een kwaliteitsrisico. Diefstal, Brand, enz. = De grootte van de voorraad neemt af of de kwaliteit verminderd. Dit is een kwantiteitsrisico. Veroudering = De productiemethodes kunnen verouderen (technische veranderingen). En de vraag naar consumptie goederen kan verouderen. Dir is een commercieel risico. Prijsfluctuaties = Als de marktprijs daalt, maar je hebt net ingekocht. Dan vindt de productie plaats met te duur ingekochte goederen. Dit is een economisch risico. Optimale voorraad = de voorraad zo klein mogelijk maken zodat de risico s en kosten zo laag mogelijk zijn. Voorverkopen = De voorraad die al wel is gekocht maar nog niet is geleverd. Over deze goederen loopt het bedrijf geen risico meer. Voorinkopen = De goederen zijn al gekocht maar nog niet geleverd. Over deze goederen loopt het bedrijf wel prijsrisico. Technische voorraad = De in werkelijk aanwezige voorraad. (wat er in de voorraadkast staat.) Economische voorraad = Alle voorraad die van het bedrijf is. De voorraad waarover het bedrijf prijsrisico loopt. Pagina 9 van 21

10 2 Logistiek = alle handelingen om de juiste goederen op het juiste tijdstip op de juiste plaats te leveren met kosten die de onderneming een hoog rendement leveren. Onder de logistiek behoren: Schatten van de afzet. Juiste transport Voorraad beheren. Orders afwerken De voorraad heeft schapruimte nodig. Meer schapruimte voor het ene product betekent minder ruimte voor het andere product. Inkoopfrequentie is ook belangrijk. Een leverancier kan heel vaak komen waardoor er weinig voorraadruimte nodig is. Maar je moet wel vaker het transport betalen. En ook nee-verkopen kunnen meer voorkomen. Order gestuurd systeem = Als de ontvanger zet het proces van logistiek in gang. Een autodealer besteld pas een auto als deze is verkocht. Voorraad gestuurd systeem = Er word besteld zodra de voorraad tot een bepaald minimum zakt. Pagina 10 van 21

11 Plan gestuurd systeem = Zijn gebaseerd op een productie systeem. Een voorbeeld hiervan is het Just-in-Time systeem. Alle aanvoer is volledig afgestemd op de behoefte van de afnemer. Er worden vaak kleine hoeveelheden afgeleverd. Reverse logistics = Goederenstroom loopt van afnemer naar leverancier. (Recycling!) H17 1 Constante kosten = zijn kosten die afhankelijk zijn van de gekozen productiecapaciteit en niet van de productiegrootte (afzet). Ook wanneer de afzet kleiner is blijven de kosten gelijk. Productiecapaciteit = de hoeveelheid producten die een bedrijf onder normale omstandigheden maximaal kan maken. Dit kan op verschillende manieren worden uitgedrukt. In afzet, omzet, geproduceerde aantallen, arbeidsuren, bediende klanten. Bezettingsgraad = is de mate waarin de beschikbare productiecapaciteit word benut. Pagina 11 van 21

12 Variabele kosten = kosten waarvan de hoogte afhankelijk is ban de productie omvang en afzet. Ook de inkoopprijs behoort hiertoe. Stijging productie leidt tot meer kosten. Daling leidt tot minder kosten. Variabele kosten en de productie hebben verschillende verbanden:(afb17.2) Proportioneel variabele kosten Als er een recht evenredig (lineair) verband bestaat tussen de totale variabele kosten en de productieomvang. Progressief variabele kosten Als de variabele kosten meer toenemen als gevolg van grotere productieomvang. Degressief variabele kosten Als de variabele kosten minder toenemen als gevolg van grotere productieomvang. De arbeidskrachten worden efficiënter gebruikt. Vaak ontvangt de onderneming bij een grote afname. Totale kosten = totale constante kosten + totale variabele kosten. 2 Pagina 12 van 21

13 Break-evenafzet = Het aantal producten waarbij de onderneming geen winst of verlies maakt. Bij kleinere afzet betekent dit verlies, bij een grotere winst. Break-even afzet = totale constante kosten / dekkingsbijdrage Break-evenomzet = De omzet waarbij de onderneming geen winst of verlies maakt. Break-evenafzet x verkoopprijs. Dekkingsbijdrage = De hoeveelheid geld dat bijdraagt om de constante kosten te dekken en nettowinst. Verkoopprijs p.p. (inkoopprijs + variabele kosten p.p.) TO = TK q = afzet TO = Totale opbrengst = verkoopprijs x q Snijpunt is break-evenpoint. TK = Totale constante kosten + (variabele kosten x q) Veiligheidsmarge = verschil tussen werkelijke afzet/omzet en de break-evenafzet/omzet. Uitgedrukt in procenten Pagina 13 van 21

14 van de werkelijke afzet/omzet. Verwachte brutowinst = omzet inkoopwaarde omzet Dekkingsbijdrage = brutowinst variabele kosten Nettowinst = dekkingsbijdrage constante kosten Gewenste afzet = (constante kosten + nettowinst) / dekkingsbijdrage. CK = Constante kosten Dekkingsbijdrage = dekkingsbijdrage p.p. x q Snijpunt is break-evenpoint! H18 1 Als we de kosten indelen naar de aard ontstaan de volgende kostensoorten: De kosten van: De grond (natuur) Grond- en hulpstoffen Arbeid Diensten Belastingen Duurzame productiemiddelen Pagina 14 van 21

15 3 De kosten van de grond. Grond kan worden gebruikt als vestigingsplaats en leverancier van delfstoffen. Bedrijven kunnen bij het kiezen van grond diverse motieven hebben. Nabijheid van klanten. Nabijheid van grondstoffen. Ligging nabij grote aan en afvoer van goederen. De randstad is zeer aantrekkelijk. Grond vermindert niet in waarde. We hoeven er daarom niet op af te schrijven. De economische waarde kan wel veranderen. Wanneer er delfstoffen aan de grond worden onttrokken daalt de waarde van de grond. In dit geval moet de onderneming wel op de grond afschrijven. 3 De kosten grond- en hulpstoffen. Bij de productie worden grond- en hulpstoffen verbruikt. Grondstoffen vinden we terug in het eindproduct. Hulpstoffen zijn stoffen die zorgen dat de productie kan plaatsvinden. Zoals smeerolie van de machines. Afval = de grondstof die tijdens het productieproces verloren gaat. Waardevol afval = Als het afval nog kan dienen voor een ander productieproces. De grondstofkosten dalen dan door de opbrengst hiervan. Pagina 15 van 21

16 Waardeloos afval = Het afval is niet meer te gebruiken. Bruto grondstoffenverbruik = Hoeveelheid grondstof die nodig is om een bepaald product te kunnen maken. Netto grondstoffenverbruik = Hoeveelheid grondstof die is terug te vinden in het product. Bruto netto grondstoffenverbruik = Afval 4 De kosten van arbeid. Deze kosten ontstaan als er menselijke arbeid wordt ingezet bij de productie. Ze bestaan uit: Het brutoloon Sociale premies, die de werkgever moet betalen. Vakantie en snipperdagen. (ze worden wel uitbetaald.) Pensioenpremies. (een deel) Overige faciliteiten. ( kerstgratificatie, koffie en kleedgeld.) Gemiddeld liggen de loonkosten van een werknemer 25% hoger dan de brutoloon. Voor de berekening van arbeidsbeloning hebben we 2 loonstelsels: Tijdloon Het loon is afhankelijk van de tijd dat de werknemer werkt. De beloning kan dus worden uitgedrukt per uur, per week, per maand, of per jaar. Pagina 16 van 21

17 Stukloon Het loon is afhankelijk van de geleverde prestatie. De werkgever past dit toe om de werknemer te prikkelen zodat ze in de kostbare werktijd zo veel mogelijk werk te doen. Ook kan het averechts werken. Ze kunnen de producten afraffelen en de kwaliteit daalt. Stukloon is alleen toepasbaar als: De prestaties van de werknemers meetbaar zijn. De werknemer het aantal prestaties kan beïnvloeden. De nadruk op de hoeveelheid ligt en niet op de kwaliteit. De vakbonden zijn geen voorstander van stukloon. Ze hebben ook een andere vorm van stukloon. Altijd een vast salaris maar een bonus voor de hoeveelheid. 5 De kosten van diensten De kosten van diensten zijn onder meer de kosten van: Vervoer Verzekering Energie Schoonmakers Accountant 6 De belastingen Pagina 17 van 21

18 De belastingen treffen allemaal andere dingen: Kostprijsverhogende belastingen: Ze verhogen de productiekosten. Milieuheffingen, onroerendgoedbelastingen en houderschapsbelasting. Verkoop verhogende belastingen: Ze verhogen de prijs voor de consument. Zoals Accijns en BTW. Belastingen over de winst: Ze maken geen deel uit van de kostprijs. Zoals inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting. 7 De kosten van duurzame productiemiddelen Duurzame productiemiddelen zijn dingen zoals gebouwen, transportmiddelen en machines die gedurende een langere periode worden gebruikt. Tot de kosten behoren afschrijvingskosten, financieringskosten en de kosten van immateriële vaste activa. Investeren is de aanschaf van activa. Zowel vaste als vlottende activa. Vervangingsinvesteringen houden de productiecapaciteit in stand. Uitbreidingsinvesteringen zorgen voor vergroting van de productiecapaciteit. Je hebt verschillende soorten investeringsprojecten: Pagina 18 van 21

19 Overname Een bedrijf koopt een ander bedrijf. Aankoop nieuw productiemiddel Bijvoorbeeld aanschaf van nieuwe machines. Voordat je een investering kan doen moet je goed kijken naar de risico s en de inkomsten die de investeringen met zich mee brengen. Netto cashflows = Het verschil tussen de verwachte uitgaven en de verwachte ontvangsten. Nettowinst + afschrijvingen netto investeringen Er zijn 2 mogelijke selectiecriteria: Terugverdientijd De periode waarin de investering is terugverdiend. Het geeft geen inzicht op het rendement, de verdeling van de cashflows over de terugverdienperiode, de cashflows na de terugverdientijd. Alleen op de duur van het vermogensbeslag. Netto contante waarde Pagina 19 van 21

20 Gelijk aan de contante waarde van de kasstromen na aftrek van de oorspronkelijke investering. Cashflow/ groeifactor^jaar = contante waarde voor dat jaar. Dit doen voor elk jaar. Bij elkaar optellen = contante waarde investering = netto contante waarde. Slijtage is de oorzaak van de waardedaling bij duurzame productiemiddelen. Deze waardedalingen noemen we afschrijvingen. Totale afschrijving op een duurzaam productiemiddel = aanschafwaarde restwaarde aan het eind van zijn leven. Afschrijvingskosten zijn geen uitgaven!!! 8 Financieringskosten Alle kosten die samenhangen met het aantrekken van financieringsmiddelen. Het belangrijkste voorbeeld zijn de interestkosten. Financieringskosten stellen de bedrijfsleiding voor de volgende vraagstukken: De hoogte van de ingecalculeerde interest Vaak stelt men de ingecalculeerde interest gelijk aan het rendement op staatsleningen met resterende looptijd van minder dan 5 jaar. De duur van het vermogensbeslag Pagina 20 van 21

21 De interestkosten moeten verband houden met de periode waarin beslag wordt gelegd op vermogen. Als een productie proces 1 kwartaal duurt dan wordt ook 1 kwartaal interest ingecalculeerd. De grootte van het vermogensbeslag Het vermogen dat in een bedrijf is geïnvesteerd veranderd voortdurend. Dat maakt het toerekenen van de interestkosten aan de producten moeilijk. Pagina 21 van 21