De kostprijs en capaciteiten. De normale en werkelijke bezetting De integrale kostprijs Bezettingsresultaten Capaciteiten

Transcriptie

1 De kostprijs en capaciteiten De normale en werkelijke bezetting De integrale kostprijs Bezettingsresultaten Capaciteiten 1

2 De kostprijs Kostprijs Constante of vaste kosten: Kosten die in een bepaalde periode vast zijn en niet afhankelijk van de geproduceerde/verkochte aantallen. Variabele kosten Kosten die stijgen of dalen als de productie/afzet verandert. De normale bezetting: De normale bezetting is de afzet die over een langere periode als gemiddelde haalbaar is. De werkelijke bezetting: De werkelijke bezetting is de afzet die in een bepaalde periode werkelijk is gerealiseerd of die men werkelijk verwacht te realiseren (begroting of verwachting). 2

3 De kostprijs Het bezettingsresultaat: Wat gebeurt er als de werkelijke aantallen afwijken van de normale bezetting? Als de werkelijke aantallen lager zijn dan de normale bezetting, dan verdien je de constante kosten niet terug en heb je een bezettingsverlies. Als de werkelijke aantallen groter zijn dan de normale bezetting dan heb je een bezettingswinst. 3

4 De kostprijs De kostprijs van een sauna Wat kost de sauna per uur? Variabele kosten (energie) Vaste kosten (afschrijving, onderhoud) De integrale kostprijs (vaste en variabele kosten) De vaste kosten per eenheid worden gebaseerd op de normale bezetting. 4

5 De kostprijs De kostprijs Stel dat de inkoopkosten (o.a. energie) voor een uur sauna 3 (PP) zijn. De vaste kosten in een maand zijn 600 en er wordt 80 uur van de sauna gebruik gemaakt. Wat kost de sauna per uur? / 80 = 3 + 7,50 = 10,50 per uur. De volgende maand wordt er 100 uur van de sauna gebruik gemaakt. Wat kost de sauna nu per uur? / 100 = 9 Dit is geen wenselijke situatie. Uitgangspunt is dat de kostprijs alleen mag veranderen als de kosten veranderen, niet als de afzet verandert. De integrale kostprijs (vaste en variabele kosten) De vaste kosten per eenheid worden gebaseerd op de normale bezetting. 5

6 De kostprijs De integrale kostprijs: De integrale kostprijs wordt bepaald door de constante kosten (C) te delen door de normale bezetting (N) en de variabele kosten (V) te delen door de werkelijke aantallen (W) In formule: C / N + V / W voorbeeld: Stel dat de variabele kosten in een maand voor 110 uur 330 zijn. De vaste kosten zijn 600. De normale aantallen per maand zijn 120 uur. Wat zijn de kosten per uur? De kostprijs: 600 / / 110 = 8 ( = 8) 6

7 De kostprijs Het bezettingsresultaat: Wat gebeurt er als de werkelijke aantallen afwijken van de normale bezetting? Als de werkelijke aantallen lager zijn dan de normale bezetting, dan verdien je de constante kosten niet terug en heb je een bezettingsverlies. Als de werkelijke aantallen groter zijn dan de normale bezetting dan heb je een bezettingswinst. 7

8 De kostprijs Het bezettingsresultaat: Het normale uren zijn 120 uur. Wat is het bezettingsresultaat als we 150 uur verkopen? De kostprijs was 8 per uur; De vaste kosten 5 per uur; De variabele kosten 3 per uur. Bij 120 uur zijn de vaste kosten terugverdiend. (5 * 120=600) Er worden uur = 30 meer verkocht dan normaal. Het bezettingsresultaat is: 30 * 5 = Het bezettingsresultaat is: (werkelijke bezetting - normale bezetting) * C / N (de vaste kosten per eenheid) 8

9 De kostprijs Van kostprijs naar verkoopprijs: voorbeeld: Stel de kostprijs is 8 / uur De (winst)marge die de ondernemer wil halen is 25% van de kostprijs. of De (winst)marge die de ondernemer wil halen is 25% van de verkoopprijs. Maakt dat uit? 9

10 Prijs Marge berekeningen Kostprijs + marge = verkoopprijs Een voorbeeld marge van de kostprijs Kostprijs 100% + marge 25% = verkoopprijs 125% marge van de verkoopprijs Kostprijs 75% + marge 25% = verkoopprijs 100% Stel de kostprijs bedraagt 8 en de winstmarge 25% van de kostprijs. Wat is dan de verkoopprijs? Kostprijs is 8 en komt overeen met 100%. Hoeveel is 125%? 8 / 100 * 125 = 10 Stel de inkoopprijs van een reis bedraagt 8 en de winstmarge 25% van de verkoopprijs. Wat is dan de verkoopprijs? (de kostprijs blijft 8) Kostprijs is 8 en komt overeen met 75%. Hoeveel is 100%? 8 / 75 * 100 = 10,67 (afgerond) 10

11 Capaciteiten Capaciteiten Gelijktijdige capaciteit: Het totale aantal eenheden dat op een bepaald moment beschikbaar is Volgtijdelijke capaciteit Het aantal malen dat de gelijktijdige capaciteit in een bepaalde periode aanwezig is Maximale capaciteit: De gelijktijdige capaciteit maal de volgtijdelijke capaciteit Voorbeelden Hotelkamers, vliegtuigstoelen, bungalows, theaterstoelen enz. 11

12 Capaciteiten De capaciteitsgrafiek De normale bezetting is de gemiddelde bezetting over een langere periode 100 gelijktijdige capaciteit (aantal eenheden) De (normale) bezetting 0 kwartaal 1 kwartaal 2 kwartaal 3 kwartaal 4 90 dagen 90 dagen 90 dagen 90 dagen volgtijdelijke capaciteit 12

13 Capaciteiten De capaciteitsgrafiek De maximale bezetting is de gelijktijdige X de volgtijdelijke capaciteit gelijktijdige capaciteit (aantal eenheden) De maximale bezetting 40 0 kwartaal 1 kwartaal 2 kwartaal 3 kwartaal 4 90 dagen 90 dagen 90 dagen 90 dagen volgtijdelijke capaciteit 13

14 Capaciteiten De capaciteitsgrafiek De irrationele overcapaciteit is capaciteit die je eigenlijk niet nodig hebt gelijktijdige capaciteit (aantal eenheden) De irrationele overcapaciteit 40 0 kwartaal 1 kwartaal 2 kwartaal 3 kwartaal 4 90 dagen 90 dagen 90 dagen 90 dagen volgtijdelijke capaciteit 14

15 Capaciteiten De capaciteitsgrafiek De rationele capaciteit is capaciteit die je nodig hebt (vanwege het hoogseizoen) gelijktijdige capaciteit (aantal eenheden) De rationele capaciteit 0 kwartaal 1 kwartaal 2 kwartaal 3 kwartaal 4 90 dagen 90 dagen 90 dagen 90 dagen volgtijdelijke capaciteit 15

16 Capaciteiten De capaciteitsgrafiek De rationele overcapaciteit is capaciteit die je niet nodig hebt in het laagseizoen gelijktijdige capaciteit (aantal eenheden) De irrationele overcapaciteit De rationele overcapaciteit De rationele overcapaciteit 40 0 kwartaal 1 kwartaal 2 kwartaal 3 kwartaal 4 90 dagen 90 dagen 90 dagen 90 dagen volgtijdelijke capaciteit 16

17 Capaciteiten Een voorbeeld Een hotel heeft 100 kamers. De normale bezetting is in het 1e kwartaal 40%, het 2e kw. 60%, 3e kw. 90%, 4e kw.75%. Elk kwartaal heeft 90 dagen. De maximale bezetting per jaar is: 360 x 100 = overnachtingen per jaar. De rationele capaciteit is: 360 x 90 = overnachtingen per jaar De normale bezetting is: 100 x 40% x x 60% x x 90% x x 75% x 90 = De irrationele overcapaciteit is: 360 x 10 = overnachtingen per jaar. De rationele overcapaciteit is: De rationele capaciteit - normale bezetting = = overnachtingen per jaar. Bij het bereken van de kostprijs mogen alleen de vaste kosten van de rationele capaciteit worden meegenomen. De kosten van de irrationele overcapaciteit gaan wel van de winst af! 17

18 en dat was het voor nu! Werkcollege De kostprijs (opgave 1 t/m 5) Werkcollege De kostprijs (opgave 6 t/m 11) Werkcollege Capaciteiten en bezetting Werkcollege Break-even Werkcollege Consultatie opdracht Werkcollege Investeringsanalyse (2x) tot bij het volgende college 18