Voorblad Stageverslag Werktuigbouwkunde, studiejaar

Voorblad Stageverslag Werktuigbouwkunde, studiejaar 2017-2018 Haagse Hogeschool, Faculteit voor Technologie, Innovatie & Samenleving, Delft, Tel. 015-2606200, E-mail: wtb-stage@hhs.nl Dit blad als voorblad van het stageverslag gebruiken Naam student Sander Overdevest Studentnummer 15068498 Naam Bedrijf VDK Engineering 1 e Stage / 2 e Stage* Datum van 28-08-2017 t/m 10-11-2017 omcirkelen wat van toepassing is Naam bedrijfsbegeleider: Fred van Dam Naam docentbegeleider W.J. Hijink Opmerkingen bedrijf: Beoordeling door docentbegeleider* O M V G U 1. Inleiding - Student heeft zich enorm ontwikkeld tijdens de stage, toont interesse, is leergierig en draait eenvoudig mee in het bedrijfsproces. 2. Omgeving / Bedrijfsbeschrijving 3. Doelstellingen stage + Competenties 4. Stage opdracht(en)/werkzaamheden 5. Methode van aanpak 6. Uitwerking opdracht/werkzaamheden 7. Planning, monitoring en bijstelling 8. Resultaten, incl. Competenties 9. Conclusie 10. Rapporteren, incl. taal** Eindbeoordeling (minimaal M ) Opmerkingen n.a.v. bovenstaande punten: * O=onvoldoende, M=matig, V=voldoende, G=goed, U=uitstekend, bij 1 O moet stageverslag herkanst worden. ** Volgens Rapport over rapporteren (Hoogland, 2013) Datum akkoord: Handtekening bedrijfsbegeleider Datum beoordeling: Handtekening docentbegeleider

10-11-2017 Stageverslag VDK Engineering Sander Overdevest HAAGSE HOGESCHOOL

Stageverslag Naam student: Sander Overdevest Studentnummer: 15068498 Opleiding: Bedrijf: Stage: HHS-TISD opleiding Werktuigbouwkunde VDK Engineering 1 e Stage Versienummer: 1 Plaats: Sassenheim Datum: 10-11-2017 Bedrijf: School: Opdrachtgever Fred van Dam W.J. Hijink Handtekening

Voorwoord Dit verslag is geschreven vanuit de functie derdejaars werktuigbouwkunde student aan de Haagse Hogeschool in Delft. Dit stageverslag is tot stand gekomen doormiddel van de stage die elke derdejaarsstudent moet volgen. Dit stageverslag is volledig informatief en is bedoeld voor het bedrijf VDK Engineering en de Heer Hijink die dit verslag gaat beoordelen. Ik wil bij deze de directeur van VDK Engineering Fred van Dam bedanken voor het beschikbaar stellen van een stageplek en stage-opdracht. Sassenheim, november 2017 1

Inhoud Voorwoord... 1 Samenvatting... 3 Symbolenlijst... 5 1. Inleiding... 6 2. VDK Engineering... 7 3. Opdrachtoriëntatie... 8 3.1 Probleemstelling... 8 3.2 Opdrachtomschrijving... 8 3.3 Afbakening... 8 3.4 Hoofdvraag + deelvragen... 8 3.5 Doelstelling... 9 4. Methode van aanpak... 11 5. De opdracht... 13 5.1 Te ontvangen... 13 5.2 Voorontwerp... 13 5.3 Definitiefontwerp... 14 5.4 Op te leveren... 14 5.5 Belemmeringen... 15 6. Zelfdoorlopen proces... 16 6.1 Detailberekeningen... 18 6.2 Details documenteren... 19 6.3 Modelleren... 20 6.4 Productieset... 20 6.5 Belemmeringen ondervonden... 22 7. Conclusie... 23 8. Aanbeveling... 24 8.1 Digitaliseren... 24 8.2 Dynamische planning... 24 8.3 Communiceren onderling... 24 8.4 5 Controlepunten... 25 Bibliografie... 26 Bijlage... 27 1. Interview vraag + antwoord voorontwerp... 27 2. Interview vraag + antwoord definitiefontwerp... 30 3. Poster uitvoeringsproces... 33 4. Zelfdoorlopen proces... 35 2

Samenvatting Dit rapport behandeld de stage-opdracht die is uitgevoerd bij het bedrijf VDK- Engineering met als doel om de competenties van de opleiding werktuigbouwkunde te ontwikkelen. Deze competenties zijn onderzoeken, analyseren, ontwerpen en adviseren. De hoofdstukken die behandeld worden in dit rapport geven weer welke werkzaamheden zijn verricht om ontwikkeling te laten plaats vinden op de competenties: VDK Engineering: Hierin wordt beschreven wat voor bedrijf VDK Engineering is en wordt duidelijk dat VDK Engineering een klein bedrijf is dat onderdeel is van ASK Romein. Opdrachtoriëntatie: Dit hoofdstuk geeft meer informatie over de opdracht die is uitgevoerd bij VDK Engineering. Hier wordt duidelijk dat sommige mensen binnen het hoofdbedrijf ASK Romein geen beeld hebben van waar zij zitten binnen het bouwproces. Daarnaast wordt afgebakend tot alleen het uitvoeringsproces van een staalbouwer. Ook wordt de doelstelling gesteld dat er ontwikkeling moet plaats vinden op de competenties. Methode van aanpak: Hierin wordt duidelijk welke aanpak is gebruikt om de beoogde doelen te behalen. Hierbij worden de activiteiten genoemd die uitgevoerd zijn tijdens de stage-opdracht met daarbij de bijbehorende fase. De opdracht: In dit hoofdstuk worden de hoofdlijnen van de stageopdracht uitgelegd. De stage-opdracht wordt onderverdeeld in tussenkopjes; te ontvangen, voorontwerp, definitiefontwerp en op te leveren. Als laatste worden de belemmeringen opgenoemd die aanwezig zijn in het huidige uitvoeringsproces. Zelfdoorlopen proces: Naast het onderzoeken en analyseren van het uitvoeringsproces is het proces ook zelfdoorlopen. Dit is gedaan aan de hand van het berekenen en modelleren van een plenum. Hierbij heeft de student zelf ook de belemmeringen ondervonden die voorkomen in het huidige uitvoeringsproces. Aanbeveling: Dit is het laatste hoofdstuk dat betrekking heeft tot de stage-opdracht. Binnen dit hoofdstuk wordt een advies uitgebracht dat betrekking heeft tot een oplossing voor de belemmeringen die zich voordoen binnen het uitvoeringsproces. Er wordt geadviseerd om meer te digitaliseren en een dynamische planning te gebruiken. Als laatste wordt een conclusie behandeld. Hierin wordt duidelijk dat een ontwikkeling heeft plaatsgevonden tijdens deze stageperiode op de competenties onderzoeken, analyseren, ontwerpen en adviseren. Hierbij wordt onderbouwd waarom de student zich heeft ontwikkeld op deze competenties. 3

Verklarende woordenlijst BIM-model Clash Correlatiefactor DB-Software DO Merken Labels MOD-Software Montagestaal Plenum Poetsen SCIA Tekla UP VO Software waarin alle partijen van een project hun model kunnen samenvoegen. Engelse term voor onderdelen die met elkaar botsen. Geeft de verhouding weer tussen variabelen. Afkorting voor detailberekening software. Afkorting voor definitiefontwerp. Een onderdeel waarbij alles erop gelast is en al afgewerkt is. Dit merk kan gebruikt worden op de bouw. Verwijzing naar een profiel op een tekening waarbij duidelijk wordt welk profiel het is. Afkorting voor modelleersoftware. Staal dat tijdelijk wordt geplaats tijdens de montage om de kracht, die op de constructie staat, aan te kunnen. Ruimte op een dak voor lucht toe- en afvoer. Het duidelijk maken van gegevens en netjes neer zetten op tekeningen. Berekensoftware. Modelleersoftware. Afkorting voor uitvoeringsproces. Afkorting voor voorontwerp. 4

Symbolenlijst Symbool: Betekenis: Eenheid: Y M0/Y M1/Y M2 Veiligheidsfactor Nt RD Normaalkracht N Trekspanning N/mm 2 A Oppervlakte mm 2 F Kracht N F u Spanning staalkwaliteit N/mm 2 β w Correlatiefactor L l Lengte las mm B l Breedte las mm e 1/e 2 Afstand bout tot mm dichtstbijzijnde rand d Diameter bout mm r Straal mm Π Pi, wiskundige constante 5

1. Inleiding Elke werktuigbouwkundige student moet vanuit school twee stageperiodes volgen waarbij de student zich oriënteert in het gekozen vakgebied. Dit vakgebied is bij de stageperiode de staalbouw bij het bedrijf VDK Engineering. Tijdens deze stage is een stage-opdracht gemaakt die ervoor moet zorgen dat er een ontwikkeling plaats vindt op de competenties. De opdracht die is uitgevoerd binnen VDK Engineering is om het hele uitvoeringsproces binnen ASK Romein te onderzoeken en te analyseren. Ook wordt het proces zelfdoorlopen om ontwikkeling te laten plaats vinden op de competentie ontwerpen. Daarnaast wordt ook nog een aanbeveling uitgebracht met betrekking tot de belemmeringen die optreden tijdens het uitvoeringsproces, dit zorgt voor een ontwikkeling op de competentie adviseren. In het hoofdstuk 2 wordt het bedrijf besproken waarbij de stage wordt gevolgd, hierbij wordt de hele structuur van ASK Romein ook weergegeven. In het hoofdstuk wat daarop volgt wordt de opdrachtoriëntatie besproken, deze opdracht zorgt ook voor een doelstelling en die gekoppeld kan worden aan competenties. In hoofdstuk 4 wordt de methode van aanpak weergegeven, dit houdt in dat een planning wordt weergegeven waarbij de activiteiten en de bijbehorende fase zijn benoemd. In het hoofdstuk daarna worden de hoofdlijnen van de opdracht die is uitgevoerd benoemd, de volledige opdracht kan opgevraagd worden bij VDK Engineering. Ook wordt het hele uitvoeringsproces zelfdoorlopen dit wordt weergegeven in hoofdstuk 6. Hierbij worden berekeningen gemaakt van details en worden deze gemodelleerd. Op de belemmeringen die optreden tijdens het uitvoeringsproces wordt in hoofdstuk 7 een aanbeveling uitgebracht. In hoofdstuk 8 wordt een conclusie weergegeven die betrekking heeft tot de competenties en hoe hierop ontwikkeld is. 6

2. VDK Engineering VDK Engineering is een dochterbedrijf van ASK Romein. ASK Romein is het moederbedrijf van 6 vestigingen, sinds kort is hier Oostingh staalbouw bij gekomen. ASK Roosendaal is de hoofdvestiging van ASK Romein, deze vestiging heeft ook de grootste werkplaats van alle vestigingen waar de productie van de staalprofielen plaats vindt. ASK Malle houdt zich bezig met dakbedekking en kozijnen, ASK Vlissingen bevindt zich in de offshore en Hillebrand is gespecialiseerd in bruggenbouw. VDK Engineering houdt zich alleen bezig met het modelleren van staalconstructie en het genereren van tekeningen vanuit dit model. Sinds kort is Oostingh staalbouw overgenomen door ASK Romein, Oostingh bevindt zich ook in de staalbouw wereld alleen doen zij complexere constructies dan VDK Engineering. VDK Engineering is een klein bedrijf van 12 mensen waaronder de directeur, 6 tekenaars/modelleurs, 1 constructeur, 1 projectleider, 1 ingehuurde kracht en 2 hulpkrachten (zoals studenten). VDK Engineering is gevestigd in Sassenheim en houdt zich bezig met het ontwerpen en modelleren van staalconstructies, dit wordt gedaan in het softwareprogramma Tekla Structures. VDK Engineering is onder andere werkzaam in de bruggenbouw, industriebouw, offshore en woningbouw. In figuur 1 is weergegeven hoe ASK Romein is opgebouwd, hierin is in rood aangegeven waar de student zich bevindt. ASK Romein ASK Roosendaal Roosendaal ASK Vlissingen Vlissingen VDK Engineering Sassenheim Oostingh Staalbouw bv Katwijk ASK Malle Malle Hillebrand Middelburg Figuur 1: Structuur ASK Romein 7

3. Opdrachtoriëntatie Voordat aan een opdracht begonnen kan worden moet er duidelijk zijn wat de opdracht is en waarom deze gedaan moet worden. Ook moet duidelijk zijn tot welke voorwaarden beperkt wordt en welke doelstellingen er zijn. 3.1 Probleemstelling Vaak is er onduidelijkheid bij het personeel van ASK Romein en VDK Engineering van waar zij zich in het uitvoeringsproces bevinden en wat er verwacht wordt van elk persoon. Ook is er niet duidelijk wat en hoe er gecommuniceerd wordt en naar wie iedereen zijn werk moet terugkoppelen. Vaak wordt het werk wat gemaakt is door diezelfde persoon nagekeken, maar op deze manier worden de fouten die gemaakt zijn er niet uitgehaald. Ook is er geen startdocument voor nieuwkomers waarin zij kunnen lezen hoe het proces binnen ASK Romein en VDK Engineering verloopt. 3.2 Opdrachtomschrijving De opdracht die de directeur van VDK Engineering Fred van Dam heeft gegeven aan de stagiair is: Het volledige uitvoeringsproces binnen ASK Romein documenteren en een advies uitbrengen met betrekking tot de belemmeringen die plaats vinden tijdens dit proces. Aangezien VDK Engineering zich alleen bezighoudt met het ontwerpen en berekenen van staalconstructie, gaat deze opdracht ook alleen over het uitvoeringsproces van een staalconstructie. Daarnaast zal er een interne opdracht gemaakt worden waarbij het hele uitvoeringsproces doorlopen wordt, hierbij wordt de student dan ook bewust van de belemmeringen die optreden tijdens het uitvoeringsproces. 3.3 Afbakening Zoals al eerder aangegeven gaat deze opdracht alleen over het uitvoeringsproces. Er wordt wel verder in dit verslag uitgelegd wat er allemaal binnen komt vanuit het ontwerpproces en wat er uitgaat aan het einde van het uitvoeringsproces. Het uitvoeringsproces stopt bij het vervaardigen van een productieset en er wordt niet verder ingegaan op het proces dat daarna nog volgt, het realiseren van het ontwerp. Ook wordt er gekeken naar het theoretisch uitvoeringsproces, er wordt dus niet gekeken naar hoe het in de praktijk daadwerkelijk loopt. Wel worden met sommige zaken rekening gehouden die in de praktijk een prioriteit hebben. 3.4 Hoofdvraag + deelvragen Aan de hand van de probleemstelling, opdrachtomschrijving en de afbakening kan een hoofdvraag geformuleerd worden: Wat houdt elke processtap in binnen het uitvoeringsproces van ASK Romein en is er een passende oplossing voor de belemmeringen? Aan de hand van deze hoofvraag kunnen deelvragen worden geformuleerd. Deze deelvragen worden beantwoord in het document dat op te vragen is bij VDK Engineering. 1. Welke documenten moeten ontvangen worden voordat gestart kan worden met het uitvoeringsproces? 2. Welke stappen moeten doorlopen worden tot dat er een duidelijk voorontwerp tot stand is gekomen? 8

3. Welke stappen moeten doorlopen worden tot er een volledig definitiefontwerp ontworpen is? 4. Welke documenten moeten uiteindelijk opgeleverd worden binnen het uitvoeringsproces? 3.5 Doelstelling De doelstelling kan onderverdeeld worden in 2 doelstellingen: een doelstelling voor VDK Engineering met betrekking tot de stage-opdracht en een doelstelling voor de student met betrekking tot de ontwikkeling op competenties. Doelstelling VDK Engineering Een duidelijk stappenplan van het uitvoeringsproces waarin duidelijk wordt waarin elke persoon zich bevindt en wat van hem verwacht wordt om te doen binnen het uitvoeringsproces. Ook moet duidelijk worden aan wie elke persoon zijn werk moet terugkoppelen om eventuele fouten die gemaakt zijn eruit te halen. Daarnaast moet ook een advies worden uitgebracht met betrekking tot de belemmeringen die zijn onderzocht en ondervonden. Doelstelling student De doelstelling van de student is het ontwikkelen van de competenties die aanbod komen tijdens de stage. Hieronder in figuur 2 zijn in het blauw de competenties weergegeven waaraan een afgestudeerde student werktuigbouwkunde voldoet. In het groen is weergegeven waaraan een student moet voldoen aan het einde van de twee stageperiodes. Figuur 2: Competentiespinnenweb werktuigbouwkunde Tijdens deze stageperiode worden er 4 competenties ontwikkeld. Tijdens de opdracht die wordt uitgevoerd bij VDK Engineering worden de volgende competenties ontwikkeld: - Onderzoeken: Om het uitvoeringsproces goed en duidelijk te documenteren moet er veel informatie opgezocht worden. Dit wordt gedaan in literatuur maar ook worden er interviews afgelegd binnen ASK Romein. - Analyseren: Deze competentie wordt ontwikkeld doordat het uitvoeringsproces in juiste processtappen ingedeeld en onderbouwd moet worden. 9

- Ontwerpen: Naast het analyseren van het uitvoeringsproces wordt het proces ook zelf doorlopen aan de hand van een interne opdracht. Hierbij wordt een plenum berekend en gemodelleerd. - Adviseren: Deze competentie wordt ontwikkeld doordat een advies gaat uitgebracht worden op de belemmeringen die optreden tijdens het uitvoeringsproces. Hieronder is in tabel 1 weergegeven op welk niveau elke competentie staat aan het begin van de stageperiode en waar de competentie moet staan aan het einde van de stageperiode. Tabel 1: Competentie ontwikkeling Competentie Niveau start stage Niveau einde stage Onderzoeken 1 2 Analyseren 1 2 Ontwerpen 1 1,5 Adviseren 0,5 1 10

4. Methode van aanpak Tijdens het opstellen van het plan van aanpak is een planning aangemaakt die als richtlijn dient voor de stage-opdracht. Echter is het zo dat de planning veranderd is gedurende de stage. Hieronder in tabel 2 is de bijgestelde planning weergegeven, hierbij zijn ook de activiteiten benoemd die gedurende de stage uitgevoerd zijn met daarachter de bijbehorende fase. Tabel 2: Planning inclusief methode van aanpak Week Activiteiten Fase 1 Introductie Onderzoeksfase werkzaamheden Literatuuronderzoek uitvoeringsproces 2 Plan van aanpak opstellen 3 Interviews opstellen Onderzoeken welke documenten binnenkomen 4 Bezoek hoofdlocatie ASK Roosendaal; - Rondleiding productiehal - Kennismaking personeel - Oriëntatie gesprekken Eerste opzet stageopdracht d.m.v. oriëntatie gesprekken en literatuuronderzoek 5 Interviews afleggen binnen ASK Roosendaal Verwerken informatie in rapport 6 Onderzoek doen naar verkregen informatie uit interviews die onbekend zijn. Verwerken informatie in rapport 7 Interviews afleggen binnen VDK Engineering Documentatie Onderzoeksfase Onderzoeksfase + documentatie Onderzoeksfase + Analysefase Onderzoeksfase + documentatie Onderzoeksfase + Analysefase Opgedane informatie verwerken in rapport 11

8 Uitvoeringsproces volledig documenteren in rapport d.m.v. resultaten interviews 9 Uitvoeringsproces zelfdoorlopen: - Detailberekeningen maken + details documenteren - Modelleren + tekeningen aanmaken Zelfdoorlopen proces documenteren 10 Advies uitbrengen op belemmeringen die aanwezig zijn in uitvoeringsproces Stageverslag uitwerken 11 Stageverslag volledig uitwerken Analysefase + documentatie Ontwerpfase + documentatie Aanbeveling + documentatie Documentatie Kritiekpunten op opdracht van Directeur verwerken Voorafgaand aan de stage is er al in de zomervakantie vijf weken gewerkt bij VDK Engineering hierbij hebben al nevenactiviteiten plaatsgevonden: - Tekla Structures cursus: Dit is een cursus van een week voor mensen die nog nooit hebben gewerkt met het softwareprogramma Tekla Structures. Tijdens deze cursus wordt er met de basisvaardigheden, die vereist zijn binnen dit programma, kennis gemaakt. - Overzichtstekeningen en montagetekeningen: Nadat de cursus is afgerond is er gewerkt aan overzichtstekeningen van het huidige project. Later in de vakantie zijn van deze overzichtstekeningen montagetekeningen gemaakt. 12

5. De opdracht De opdracht die is uitgevoerd voor het bedrijf VDK Engineering ging over het uitvoeringsproces binnen ASK Romein. Deze documenten liggen bij VDK Engineering maar hieronder zijn de hoofdlijnen uitgelegd. De opdracht kan onderverdeeld worden in vier tussenkopjes: te ontvangen, voorontwerp, definitiefontwerp en op te leveren. Als laatste worden de belemmeringen benoemd die het personeel binnen VDK Engineering en ASK Romein ondervinden. Om erachter te komen hoe deze processtappen verlopen heeft er een literatuuronderzoek plaats gevonden, hiervan zijn de bronnen te vinden in de bibliografie. Ook zijn er interviews afgelegd binnen VDK Engineering en ASK Roosendaal, deze interviews zijn te vinden in bijlage 1 en 2. Het hele uitvoeringsproces is daarnaast ook in postervorm schematisch weergegeven, deze poster is weergegeven in bijlage 3. 5.1 Te ontvangen Voordat het uitvoeringsproces kan beginnen moeten er documenten worden overgedragen vanuit het proces dat hiervoor zit, het ontwerpproces. Voor een uitgebreide uitleg van wat elk document inhoud verwijs ik u door naar het document dat ligt bij VDK Engineering, hieronder wordt een korte beschrijving gegeven. Allereerst worden wat algemene documenten overgedragen die over het project gaan. Dit is een Pakket van Eisen, randvoorwaarden en een SWOT-analyse. Het belangrijkste document dat wordt overgedragen is een bestek met berekeningen. Hierin worden de krachten en krachtcombinaties duidelijk. Aan de hand van deze krachten zijn profielen berekend die van invloed zijn op de detailberekeningen binnen in het uitvoeringsproces. Ook wordt een 3D model overgedragen waarin de profielen, die berekend zijn in het bestek met berekeningen, gemodelleerd zijn. Aan de hand van dit model worden ook overzichtstekeningen overgedragen om te kunnen zien waar de profielen zich in de constructie bevinden met de bijpassende maatvoering. Als laatste document wordt een montageplan overgedragen, dit geeft aan hoe de constructie gefaseerd is en of er montagestaal nodig is tijdens de montage. 5.2 Voorontwerp Het voorontwerp bestaat uit vier processtappen en verloopt in de volgende volgorde: detailberekeningen haalbaarheidsonderzoek, documenteren van de details, Modelleren en tekeningen maken. Het proces start bij de details, hier worden concepten bedacht voor de verschillende verbindingen die aanwezig zijn in de constructie. Hierbij worden alleen wat hoofdmaten berekend, dit is belangrijk voor de inkoop later in het voorontwerp. Welke hoofdmaten dit zijn verschild per verbinding maar denk hierbij aan lengte, breedte en diktes van platen en bouten. Nadat deze concepten zijn ontworpen worden de concepten gedocumenteerd in het template van het project. Dit document gaat ter controle terug naar de stap hiervoor. Nadat dit document gecontroleerd is wordt dit document digitaal beschikbaar gesteld aan de modelleur die deze verbindingen modelleert in het softwareprogramma Tekla Structures. Nu het voorontwerp gemodelleerd is kan er ook gekeken worden naar inkoop. Dit wordt gedaan aan de hand van het model dat gemodelleerd is. Binnen dit model kan dan een materiaallijst gedraaid worden met welke profielen en hoeveel van 13

elk profiel. Als duidelijk is wat er ingekocht moet worden kan er gekeken worden naar leveranciers die deze aantallen kunnen leveren. Van het model worden overzichtstekeningen gemaakt waarop de grote lijnen van de constructie duidelijk te zien zijn. Aan het einde van het voorontwerp worden alle documenten die zijn opgeleverd in het voorontwerp overgedragen aan de hoofdconstructeur. De hoofdconstructeur keurt het voorontwerp af of goed en bepaald van de inkoop een prijs, deze prijs wordt voorgelegd bij de opdrachtgever. 5.3 Definitiefontwerp Nadat het voorontwerp is goedgekeurd door de hoofdconstructeur en de opdrachtgever kan er gestart worden met het definitiefontwerp. Het definitiefontwerp bestaat net als het voorontwerp ook uit vier processtappen: Detailberekeningen, documenteren van de detailberekeningen, modelleren en een productieset genereren. De concepten die zijn ontworpen bij het voorontwerp worden allereerst volledig berekend, hierbij moeten alle maten, profilering, bouten en eventuele andere onderdelen volledig doorberekend worden. Nadat dit is gedaan worden deze berekeningen overgedragen aan de stap hierna. In deze stap worden de details gedocumenteerd, hiervoor is een template aan het begin van het project vastgesteld. De geometrie, maatvoering, profilering, staalkwaliteit en de bouten moeten duidelijk worden in deze documenten. Ook moet er een overzicht gemaakt worden waarop duidelijk wordt waar in de constructie het detail zich bevindt. Het document dat wordt opgesteld in deze processtap wordt gecontroleerd door de persoon die de details heeft berekend. Hierna wordt dit document digitaal beschikbaar gesteld aan de modelleur. De modelleur modelleert de details in het 3D model binnen het softwareprogramma Tekla Structures. Ook wordt een BIMmodel aangemaakt van het 3D model. In een BIM-model kunnen alle modellen van elke partij samengevoegd worden en zo kunnen er clashes gedetecteerd worden. Aan de hand van het volledig gemodelleerd model kan er een productieset gemaakt worden. Een productieset houdt in dat er werkplaatstekeningen, montagetekeningen, merkenlijst, boutlijst, materiaallijst en NC-Data wordt gemaakt. 5.4 Op te leveren Aan het einde van het uitvoeringsproces moeten documenten worden opgeleverd waarmee werkvoorbereiding verder kan binnen het bouwproces. Vanuit het model wordt er een merkenlijst, boutlijst en materiaallijst opgevraagd. Ook worden merktekeningen en montagetekeningen overgedragen. Het kan zo zijn dat een merk vaker voorkomt binnen een constructie, dit wordt aangegeven op de merkenlijst maar er wordt maar één tekening van gemaakt. Als laatste wordt ook NC-Data aangeleverd, dit is een code waarmee een machine kan worden aangestuurd om een merk te produceren. 14

5.5 Belemmeringen Tijdens het onderzoeken en analyseren van het uitvoeringsproces kwamen er veel belemmeringen naar voren. De volgende belemmeringen treden op binnen het uitvoeringsproces: - Alle detailberekeningen en het documenteren van de details worden gedaan met de hand. Als dan wijzigingen moeten worden doorgevoerd dan wordt deze berekening en detail opnieuw opgesteld. Dit wordt gedaan omdat als er wordt gegumd dit vaak voor onduidelijkheden zorgt ook ziet het er niet netjes uit. - De belemmering bij de modelleurs is dat er vaak niet duidelijk is wat er gedaan moet worden, wie dit moet doen en wanneer dit af moet zijn. Ook is het soms niet te achterhalen als er wijzigingen zijn doorgevoerd in het 3D model wie dit gedaan heeft. - Bij de tekenaars is de belemmering dat als er wijzigingen worden doorgevoerd binnen het 3D model en dit niet gecommuniceerd wordt met de tekenaar dit grote gevolgen kan hebben voor de tekeningen. - Als laatste ontstaat er vaak onduidelijkheden tussen de processtappen in, dit kan zijn als een gegeven ontbreekt. Soms kiest de desbetreffende persoon ervoor om dan zelf een keuze te maken, maar kan dit niet onderbouwen. Hierdoor kunnen er fouten optreden in het 3D model of de tekeningen. 15

6. Zelfdoorlopen proces Aan de hand van het ontwerpen en berekenen van plenum is het uitvoeringsproces zelfdoorlopen door de student. Hierbij is alleen het definitiefontwerp doorlopen, dit omdat er geen hoofdconstructeur aanwezig is binnen VDK Engineering. Hierdoor is er begonnen met het volledig doorberekenen van de details en niet alleen de hoofdmaten. Er wordt een plenum ontworpen omdat deze constructie relatief eenvoudige verbindingen heeft, er hoeven dus geen berekeningen uitgevoerd te worden waarvoor hoogopgeleide mensen met veel ervaring nodig zijn. Om hiermee te kunnen starten is eerst een constructiemodel exclusief details 3D gemodelleerd, zie figuur 3 en figuur 4. Figuur 3: Constructiemodel plenum Figuur 4: Knooppunt zonder verbindingen Aan de hand van dit 3D model is een overzichtstekening gegenereerd, deze tekening is volledig zelfstandig klaargezet en aangemaakt door de student. Deze overzichtstekening is te zien in bijlage 4.1. De krachten die op elke staaf staat die van belang zijn, zijn ook ontvangen. Deze zijn verwerkt in een VLS per knooppunt zoals te zien is in figuur 5. In totaal zijn er 14 van deze knooppunten waar uiteindelijk aan gerekend gaat worden. Figuur 5: VLS-knooppunt Aangezien dit geen echt project is zijn de overige gegevens, die genoemd worden in de documentatie van het uitvoeringsproces, niet ontvangen. 16

Voordat er begonnen kon worden met het berekenen van de details zijn er eerst formules en methodes opgezocht. Dit is gedaan binnen de norm NEN-EN 1993, NEN-EN 1994 en NEN-EN 1090. Hierin staat uitgelegd waaraan een verbinding moet voldoen en welke formules er kunnen worden toegepast om de details te berekenen. Deze formules zijn hieronder weergegeven: Veiligheidsfactoren: Y M0: 1,00 Y M1: 1,00 Y M2: 1,25 Nt RD: *A Nt RD: Normaalkracht = Spanning in de staalkwaliteiten, voor S355 is dit 470 A: Oppervlakte 3( II2 ) 0,5 f u/β w*y M2 II = F/A 3((F/A) 2 ) 0,5 f u/β w*y M2 F = Kracht F u = Spanning staalkwaliteit β w = Correlatie factor (tabel 4.1 NEN-EN 1993) = 0,9 Y M2 = Veiligheidsfactor = 1,25 A = L l * B l L l = Lengte las B l = Breedte las e 1, e 2 1,2 * d (zie figuur 6) Figuur 6: e1, e2 NEN-EN 1993 17

6.1 Detailberekeningen Aan de hand van deze formules heeft de student alle berekeningen kunnen maken die gemaakt moeten worden in de eerste stap van het uitvoeringsproces. Hierbij zijn verschillende soorten details berekend, zo zijn details met lassen maar ook met bouten berekend. Een van deze berekeningen is te zien in figuur 7. Hierbij is te zien dat de las breedte van de X en de Y richting is berekend. Ook is de plaat dikte berekend die hiervoor nodig is. Daarnaast is te vinden in de NEN-EN 1993 Norm dat er een norm is voor een minimale breedte van een las, dit is 3 millimeter. Ook is op een overzichtstekening aangegeven waar de details zich bevinden binnen de constructie, deze is te zien in bijlage 4.2. Voor elk detail dat door berekend is wordt u door verwezen naar bijlage 4.3. Figuur 7: Detailberekening 18

6.2 Details documenteren Nu alle details berekend zijn kunnen deze ook gedocumenteerd worden. De berekening uit figuur 7 is gedocumenteerd zoals in figuur 8 is weergegeven bij D4. Hierbij worden alle dimensies en andere gegevens gehaald uit de berekeningen. Voor alle gedocumenteerde berekeningen wordt u doorverwezen naar bijlage 4.4. Figuur 8: Gedocumenteerde berekening 19

6.3 Modelleren Aan de hand van deze gedocumenteerde berekeningen kan er gemodelleerd worden. Hiervoor is het constructiemodel gebruikt dat wordt ontvangen aan het begin van het uitvoeringsproces. Een voor een zijn de details gemodelleerd doormiddel van de componentendatabase. Hierin staan alle veelvoorkomende verbindingen binnen een constructie, hierbij moet alleen nog de maten van jouw verbinding ingevoerd worden. Het volledig gemodelleerd model is weergegeven in figuur 9. In figuur 10 is een afbeelding weergegeven van een van de details binnen de constructie. In deze afbeelding zijn de lassen te zien die zijn gebruikt in dit component. Figuur 9: Volledig gemodelleerd model Figuur 10: Detail binnen constructie 6.4 Productieset Aan de hand van dit model kunnen montagetekeningen, werkplaatstekeningen, boutlijst, merkenlijst en een materiaallijst gemaakt worden. Deze worden ook allemaal gemaakt binnen het softwareprogramma Tekla Structures. De montagetekening is te zien in bijlage 4.5. Hierin zijn alle horizontale maten aangegeven, de verticale maten zijn aangegeven doormiddel van peilmaten. Ook is aangegeven welke bouten zijn gebruikt, op welke plek de bouten gemonteerd moeten worden en welke merken binnen de constructie zitten. Hoe een merk eruit ziet is op een werkplaatstekening weergegeven, deze zijn te vinden in bijlage 4.6. Op deze werkplaatstekeningen is het volgende weergegeven: - Uit welke profielen een merk bestaat. - Alle maatvoeringen die nodig zijn om dit merk te produceren. - De lasmaten die gebruikt zijn om de verschillende profielen te verbinden. - Diameters van een gat die gebruikt worden voor boutverbindingen. Naast tekeningen zijn er ook lijsten gemaakt. De boutlijst is te zien in figuur 11, hierin is te zien welke bout is gebruikt, hoelang de bout is, welke type bout het is en hoe vaak deze bout voorkomt. 20

Figuur 11: Boutlijst Naast een boutlijst is er ook een materiaallijst gemaakt, deze is te zien in figuur 12. Aangezien deze lijst bedoeld is voor werkvoorbereiding zijn hierop geen bouten mee genomen. Dit omdat bouten pas worden gebruikt op de bouwplaats. Op deze materiaallijst is te zien welk materialen nodig zijn om de constructie te realiseren, welke staalkwaliteit vereist is, hoelang dit materiaal moet zijn en hoeveel het materiaal weegt. Het gewicht wordt aangegeven zodat bepaald kan worden welke voorzieningen nodig zijn in een werkplaats. Figuur 12: Materiaallijst Als laatste is er een merkenlijst gemaakt, dit wordt gedaan om aan te tonen hoe vaak een merk voorkomt binnen de constructie. Hierbij wordt ook het hoofdprofiel van dit merk weergegeven. Deze lijst is vooral belangrijk voor grote constructies die boven de 1000 ton wegen. Toch wordt deze lijst wel gemaakt om hiervan kennis op te doen. Deze lijst is te zien in figuur 13. 21

Figuur 13: Merkenlijst Binnen het uitvoeringsproces wordt vermeld dat er NC-Data opgeleverd moet worden. Dit gaat boven mijn kennis binnen het programma Tekla Structures en daarom wordt dit niet gedaan. 6.5 Belemmeringen ondervonden Nu het uitvoeringsproces zelf doorlopen is aan de hand van een plenum en dus ook de belemmeringen zijn ondervonden, kunnen een aantal dingen geconcludeerd worden. De grootste belemmering binnenin dit proces is het met de hand berekenen en documenteren van de details. Als er gegumd wordt dan wordt het vaak onleesbaar en daardoor onduidelijk. Daarom wordt er voor gekozen om dan de hele berekeningen opnieuw te maken en te documenteren. Ook is een grote belemmering dat als er wijzigingen in het model komen dat dit grote gevolgen heeft voor de tekeningen, dit heeft de student zelf ook ondervonden. Nadat de tekeningen waren aangemaakt waren enkele details nog aangepast. Er is gedaan alsof er geen communicatie was tussen de tekenaar en de modelleur. Hierdoor werden wat instellingen automatisch aangepast en versprongen er een aantal maten. Dit had voorkomen kunnen worden door de tekening op freeze te zetten, hierdoor blijven de instellingen bewaard op de tekeningen. De andere belemmeringen die worden aangegeven in hoofdstuk 5.5 hebben alleen betrekking tot grote projecten waarbij er meerdere partijen belangen hebben, deze belemmeringen zijn dus niet ondervonden. 22

7. Conclusie Een stage heeft als doel om de student te laten ontwikkelen op de competenties die horen bij de opleiding werktuigbouwkunde. Deze competenties zijn van belang om later als een afgestudeerde werktuigbouwkundig ingenieur goed te kunnen functioneren in het bedrijfsleven. Tijdens deze stageperiode zijn ook competenties ontwikkeld en is er kennis gemaakt met het bedrijfsleven. De bedoeling was om de competenties onderzoeken, analyseren, ontwerpen en adviseren te ontwikkelen tijdens deze stageperiode. Voordat begonnen kon worden aan de analyse van het uitvoeringsproces is er eerst een onderzoek gedaan. Hierbij heeft een literatuuronderzoek plaats gevonden en heeft de student interviews afgelegd binnen VDK Engineering en ASK Roosendaal. Deze interviews zijn afgelegd om de functie, activiteiten en de belemmeringen te onderzoeken die elke persoon binnen dit proces ondervindt. Op basis van het bovenstaande genoemde kan geconcludeerd worden dat de competentie onderzoeken ontwikkeld is van niveau 1 naar niveau 2. Bij het in kaart brengen van het uitvoeringsproces is het analyserend vermogen van de student een belangrijk onderdeel geweest. Het uitvoeringsproces is onderverdeeld in 8 processtappen waarvan vier in zowel het voor- als het definitiefontwerp. De processtappen zijn duidelijk benoemd met daarin uitgelegd wie er betrokken zijn, wat er van hen verwacht wordt en met wie er communicatie vereist is. Ook is benoemd welke documenten ontvangen moeten worden en wat uiteindelijk opgeleverd moet zijn aan het einde van het uitvoeringsproces. De student heeft zich ontwikkeld op de competentie analyseren van niveau 1 naar niveau 2. Nadat het volledige uitvoeringsproces onderzocht en geanalyseerd is, is het proces ook zelfdoorlopen. Dit is gedaan aan de hand van een plenum berekenen en modelleren, ook zijn hierbij tekeningen aangemaakt waarmee de constructie gerealiseerd zou kunnen worden. Het zelf doorlopen proces is volledig weergegeven in hoofdstuk 6 en aan de hand van dit hoofdstuk kan geconcludeerd worden dat de competentie ontwerpen ontwikkeld is van niveau 1 naar niveau 1,5. Als laatste wordt een aanbeveling uitgebracht op de belemmeringen die optreden tijdens het uitvoeringsproces, deze aanbeveling is volledig beschreven in hoofdstuk 8. Bij deze aanbeveling is ook een oplossing weergegeven waarmee de belemmeringen geen belemmeringen meer zullen zijn binnen het huidige uitvoeringsproces. Door deze aanbeveling die is uitgebracht aan het bedrijf VDK Engineering is de competentie adviseren van niveau 0,5 ontwikkeld naar niveau 1. Uiteindelijk kan geconcludeerd worden dat de stageperiode bij VDK Engineering de student geholpen heeft om zich te ontwikkelen op de competenties. Ook is er ondervonden dat het vakgebied waar VDK Engineering zich in bevindt een optie voor de student is om zich later in door te ontwikkelen. 23

8. Aanbeveling Aan het einde van de documentatie van het uitvoeringsproces wordt er een aanbeveling gedaan met betrekking tot de belemmeringen. Deze belemmeringen zijn ontdekt tijdens het onderzoeken, analyseren en het zelf doorlopen van het uitvoeringsproces. Deze belemmeringen zijn genoemd in hoofdstuk 5.5 en hieronder wordt op elke belemmering een advies gegeven. 8.1 Digitaliseren De grootste belemmering bij het maken van detailberekeningen is dat alles nog met de hand gedaan wordt. Als wijzigingen worden aangebracht in een later stadium dan moet de hele verbinding opnieuw getekend worden. Om deze belemmering tegen te gaan is digitalisatie de perfecte oplossing. Hierbij kunnen componenten binnen de verbinding aangepast worden zonder dat het er niet leesbaar meer uit ziet. Dit zal veel tijd, en dus ook geld, gaan schelen. Wel moeten hiervoor licenties aangeschaft gaan worden voor een software waarbinnen deze berekeningen gemaakt kunnen worden. Een geschikt programma voor de digitalisering van de detailberekeningen is IDEA StatiCa. Binnen dit programma kunnen details worden doorberekend en getekend. Ook kunnen binnen dit programma sterkte- en stijfheid berekeningen worden gemaakt. Hierdoor kan er dus ook gekeken worden naar waar de grootste kracht op komt te staan en waar er eventueel nog materiaal bespaard kan worden. Binnen in dit programma kunnen ook tekeningen worden vervaardigd van de verbindingen. 8.2 Dynamische planning De grootste belemmering bij het modelleren is dat er vaak niet duidelijk is wat er gedaan moet worden, wie het moet doen en wanneer het af moet. Ook is er soms niet te achterhalen als er wijzigingen zijn doorgevoerd wie dit heeft gedaan. Een dynamische planning is de ideale oplossing voor deze belemmeringen. Een aantal zaken kunnen in een dynamische planning worden opgenomen: 1. Het werk wat gedaan moet worden. 2. Wie het werk moet doen. 3. Wanneer het werk af moet. 4. Uiteindelijke datum wanneer het werk af is. Voor deze dynamische planning kan een programma gebruikt worden zoals Microsoft Project. Hierin kan een planning worden aangemaakt en in de loop van het project ook worden aangepast. Deze planning kan ook beschikbaar worden gesteld voor alle werknemers die werken binnen dat project. 8.3 Communiceren onderling Bij het aanmaken van de overzichtstekeningen, werkplaatstekeningen en montage tekeningen is de belemmering dat er soms niet gecommuniceerd wordt als er wat verandert in het model. Hierdoor kan werk verloren gaan en dit kost veel tijd. De ideale oplossing hiervoor is om een logboek bij te houden, hierin kan opgenomen worden wat en waaraan gewerkt is en door wie. Als dan op een later moment iemand gaat werken aan de tekeningen kan er gekeken worden of er nog veranderingen zijn doorgevoerd in het model. Mochten er dan problemen ontstaan dan kan er eenvoudig opgezocht worden wie er gecontacteerd moet 24

worden. Dit kost een paar minuten per dag maar kan veel tijd schelen bij het maken van de verschillende tekeningen. 8.4 5 Controlepunten De laatste belemmering die in elk project optreedt is ruis tussen de processtappen in. Dit kan dan gaan over onduidelijkheden of het ontbreken van gegevens. Daarom moet altijd het werk dat wordt ontvangen vanuit de processtap ervoor gecontroleerd worden. Hierbij zijn er 5 punten van belang: 1. Geometrie: Is de geometrie duidelijk en zijn alle maten hierbij aangegeven? 2. Profilering: Is van elk profiel aangeven welk profiel dit is? 3. Staalkwaliteit: Is van elk profiel de staalkwaliteit aangegeven? 4. Zegen/Togen: Is duidelijk welk profiel een ronding heeft in de tegengestelde richting van de kracht die staat op het profiel en is hier de maatvoering van aangegeven? 5. Conservering: Is er duidelijk hoelang de constructie mee moet gaan en hoe hiervoor gezorgd wordt? Mocht er een gegeven ontbreken dan moet er contact opgenomen worden met de persoon die hierover gaat. 25

Bibliografie [1] Aboma. (sd). Mijn Aboma. Opgehaald van aboma.nl: http://docplayer.nl/35157733-4-09-staalconstructies.html [2] Arbouw. (sd). Montage van staalconstructies. Opgehaald van Arbouw.nl: http://www.arbouw.nl/media/1105/advies-montage-vanstaalconstructies.pdf [3] Construsoft. (2016). Tekla Structures. [4] Dam, F. v. (2013, November 25). Offerte 0261 - CSM - Villa Industria - Hilversum. Sassenheim, Zuid-Holland, Nederland. [5] Definities opzoeken. (sd). Opgehaald van encyclo.nl: http://www.encyclo.nl [6] Flapper, H. F. (2005). Jellema 12B Uitvoeren. Utrecht/Zutphen: ThiemeMeulenhoff bv. [7] Hobma, J. W. (2010). Inleiding Bouwmanagement. Delft: Vssd. [8] Lam, R. (2014, augustus 8). K_RAP_TO deel A_K_v2_DEF - Technisch Ontwerp constructies. Den Haag, Zuid-Holland, Nederland. [9] S.Overdevest. (2017). Uitvoeringsproces. Sassenheim: VDK Engineering. [10] Stark, J. (2012). Verbinden. Bouwen Met Staal. [11] VDK Engineering. (sd). Opgehaald van vdk-engineering.nl: http://www.vdk-engineering.nl/ [12] Wentzel, P., & Eekelen, A. v. (2005). Jellema 10 Ontwerpen. Utrecht/Zutphen: ThiemeMeulenhoff bv. 26

Bijlage 1. Interview vraag + antwoord voorontwerp 1.1 Structural Engineer (Senior) Vraag: Wat krijg je aan gegevens binnen van de constructeur uit de ontwerpfase? Antwoord: Randvoorwaarden, Constructiemodel, krachten (berekeningen), Overzichtstekeningen, PvE, montageplan, SWOT-analyse (kick-off). Vraag: Heb je hier tussendoor ook overleg over? Antwoord: Ja over eventuele fouten en verbeteringen, dit wordt teruggekoppeld met architect en hier moet een balans tussen gevonden worden. Vraag: Wat krijg je aan gegevens binnen van externe partijen? Antwoord: Gegevens over fundering, brandbestendigheid, noodafvoer, wateraanvoer. Vraag: Welk programma gebruik je voor het maken van DB-berekeningen? Antwoord: Met de hand. Vraag: Welke verbindingen bereken jij allemaal? Antwoord: ik bereken nog niks, ik bedenk een concept voor details. Vraag: Hoe geef je dit door aan de Structural Engineer junior? 1 voor 1 of alles in één keer? Antwoord: Verschilt per project, ligt eraan hoe groot het project is. Vraag: Geef je nog bepaalde normen mee over hoe het opgesteld moet worden of zijn er templates? Antwoord: Template verschilt per project. Vraag: Wat wordt er teruggekoppeld aan jou door de Structural Engineer Junior? Antwoord: De opgestelde concepten, die controleer ik. Vraag: Wat geef je door aan de Model Engineer Senior? Antwoord: (Volledig) pakket concepten. Vraag: Hoe geef je dit door? Antwoord: Digitaal. Vraag: Wat verwacht je dat er teruggekoppeld wordt door de Model Engineer Senior? Antwoord: Eventuele fouten in verbindingen en/of verbindingen die praktisch niet mogelijk zijn. Vraag: Als er fouten of opmerkingen zijn, hoe worden deze teruggekoppeld? Antwoord: Bellen en dan overleggen hoe dan wel, tot een oplossing komen. Vraag: Hoe communiceren jullie tijdens dit proces (digitaal/sociaal)? Antwoord: Digitaal, telefoon, persoonlijk, meestal een mix van alles. Vraag: Zijn er nog valkuilen/risico s binnen jouw proces? Antwoord: Niet standaard verbindingen: Zijn deze betrouwbaar? Hoeveel kosten deze (inkoop)? Vraag: Welke veranderingen moeten er volgens jouw komen binnen dit proces? 27

Antwoord: Meer digitaliseren met voorkeur naar het programma IDEA. Vraag: Waarom wil je deze verandering? Antwoord: Bij verandering van de verbindingen zou dit veel tijd schelen. Dit omdat als het met de hand wordt gedaan de hele verbinding opnieuw getekend moet worden, digitaal kan je dingen verwijderen en andere dingen plaatsen. Vraag: Wie controleert jouw werk? Antwoord: Constructeur. Vraag: Stuur jij het hele pakket op naar de constructeur ter goedkeuring? Antwoord: Ja hiervan wordt er een prijs gevormd. 1.2 Structural Engineer (Junior) Vraag: Hoe krijg jij de berekeningen opgestuurd? Antwoord: Digitaal. Vraag: Hoe verwerk je deze berekeningen? Heb je hier een template/normen voor? Zo ja, welke? Antwoord: Verschilt per project. Vraag: Wat koppel je terug aan de Structural Engineer Senior? Antwoord: Volledig gedocumenteerde berekeningen. Vraag: Hoe koppel je de berekeningen terug? 1 voor 1 of alles in één keer? Antwoord: Alles in 1. Vraag: Als er problemen ontstaan bij het documenteren hoe communiceren jullie daarover en wat wordt er gedaan? Antwoord: Persoon, digitaal, bellen, meestal een mix van alles. Vraag: Zie jij nog verbeteringen binnen dit proces, wat wil je graag anders zien? Antwoord: Digitalisering, scheelt veel tijd. Vraag: Door wie wordt jouw werk gecontroleerd? Antwoord: Structural Engineer (Senior). 1.3 Model Engineer (Senior) Vraag: Wat krijg jij binnen van de Structural Engineer Senior en hoe krijg je dit binnen? Antwoord: Pakket met details, digitaal. Vraag: Hoe verwerk jij deze informatie? Doe je dit direct in Tekla of heb je nog tussenstappen? Antwoord: Direct in Tekla. Vraag: Als er problemen ontstaan bij het verwerken van de details, hoe koppel je dit dan terug aan de Structural Engineer Senior? Antwoord: Digitaal of telefonisch. Vraag: Wie controleert jouw werk? Antwoord: De model engineer Junior, hoofdconstructeur. Vraag: Kijk je ook al naar inkoop of doe je dit pas bij het DO? Antwoord: Ja ik kijk alvast naar inkoop. 28

Vraag: Zo ja, hoe bepaal je wat er ingekocht moet worden? Antwoord: Aan de hand van het model. Vraag: Van welke zaken bepaal je de inkoop? Antwoord: Platen, bouten, profielen, ankers, enz. Vraag: Wordt hier een lijst van gemaakt? Zo ja, zijn daar normen/templates voor? Antwoord: Ja wordt een lijst van gemaakt, template verschilt per project. Vraag: Worden er ook leveranciers gecontracteerd of wordt dit pas gedaan bij het DO? Antwoord: Bij het VO. Vraag: Wat geef je door aan de Model Engineer Junior en hoe geef je dit door? Antwoord: Een gemodelleerd model, deze deel ik met hem. Vraag: Wat verwacht je dat er teruggekoppeld wordt door de Model Engineer Junior en hoe wordt hierover gecommuniceerd (digitaal/sociaal)? Antwoord: De tekeningen die gemaakt worden in het VO, deze worden zowel digitaal als sociaal over gecommuniceerd. Vraag: Zie je nog verbeteringen binnen het proces waarin jij je bevindt? Antwoord: Vaak is er onduidelijk wat er moet gebeuren en wanneer het af moet. Ook zijn er soms veranderingen binnen het model en dan is er niet te achterhalen wie dat heeft gedaan. 1.4 Model Engineer (Junior) Vraag: Op welke manier krijg je het model binnen van de Model Engineer Senior? Antwoord: Digitaal, binnen Tekla. Vraag: Hoe verwerk je deze informatie, zijn hier normen/templates voor? Zo ja, welke? Antwoord: Template, verschilt per project. Vraag: Als er problemen ontstaan tijdens het maken van de plantekeningen, aan wie koppel je dit terug en hoe communiceer je hierover? Antwoord: Aan de model engineer senior, dit kan op veel verschillende manieren. Vraag: Waar moet je allemaal rekening mee houden bij het opstellen van de plantekeningen (normen)? Antwoord: Wat wilt de opdrachtgever zien en wat niet. Vraag: Wie controleert jouw werk? Antwoord: De Model engineer senior. Vraag: Welke tekeningen maak je allemaal bij het VO? Antwoord: Alleen plantekeningen (overzichtstekeningen) Vraag: Wat houdt elke tekening in? Antwoord: Dit is een overzicht van hoe het gebouw eruitziet. Vraag: Zijn er nog valkuilen/risico s binnen jouw proces? Antwoord: Als er wijzigingen doorgevoerd worden binnen het model en dit niet doorgeven wordt, dit kan voor problemen zorgen. 29

2. Interview vraag + antwoord definitiefontwerp 2.1 Structural Engineer (Senior) Vraag: Welk programma gebruik je voor het maken van DB-berekeningen? Antwoord: Met de hand. Vraag: Als je goedkeuring binnen hebt van de constructeur welke verdere berekeningen maak je dan? Antwoord: De hoofdconstructeur bepaald welk concept mee verder gegaan wordt, deze ga ik dan volledig doorberekenen. Vraag: Wat geef je door aan de Structural Engineer Junior? Antwoord: De berekeningen. Vraag: Hoe geef je dit door aan de Structural Engineer junior? 1 voor 1 of alles in één keer? Antwoord: Meestal één volledig pakket. Vraag: Geef je nog bepaalde normen mee over hoe het opgesteld moet worden of zijn er templates? Antwoord: Verschilt per project. Vraag: Wat wordt er teruggekoppeld aan jou door de Structural Engineer Junior? Antwoord: De gedocumenteerde berekeningen en die controleer ik. Vraag: Hoe communiceren jullie tijdens dit proces? Antwoord: Digitaal, telefonisch, persoonlijk, meestal een mix van alles. Vraag: Wat geef je door aan de Model Engineer Senior? Antwoord: De gedocumenteerde berekeningen. Vraag: Hoe geef je dit door? Antwoord: Digitaal. Vraag: Wat wordt er teruggekoppeld door de Model Engineer Senior? Antwoord: Eventuele fouten in de berekeningen, of berekeningen die praktisch niet nodig zijn. Hier overleggen wij over en komen samen tot een oplossing. Vraag: Als er fouten of opmerkingen zijn, hoe worden deze teruggekoppeld? Antwoord: Telefonisch. Vraag: Hoe communiceren jullie tijdens dit proces (digitaal/sociaal)? Antwoord: Digitaal, telefonisch, persoonlijk, meestal een mix van alles. Vraag: Zijn er nog valkuilen/risico s binnen jouw proces? Antwoord: Niet standaard verbindingen: Zijn deze betrouwbaar? Hoeveel kosten deze (inkoop)? Vraag: Welke veranderingen moeten er volgens jouw komen binnen dit proces? Antwoord: Digitalisering. Vraag: Wie controleert jouw werk? Antwoord: Hoofdconstructeur. 2.2 Structural Engineer (Junior) Vraag: Hoe krijg jij de berekeningen opgestuurd? 30

Antwoord: Digitaal of hard copy. Vraag: Hoe verwerk je deze berekeningen? Heb je hier een template/normen voor? Zo ja, welke? Antwoord: Templates en normen verschillen per project, ook verschilt het in een nationaal project of internationaal project. Vraag: Wat koppel je terug aan de Structural Engineer Senior? Antwoord: De gedocumenteerde berekeningen. Vraag: Hoe koppel je de berekeningen terug? 1 voor 1 of alles in één keer? Antwoord: Een heel pakket in een keer, vaak zijn er meerdere pakketten per project. Vraag: Als er problemen ontstaan bij het documenteren hoe communiceren jullie daarover en wat wordt er gedaan? Antwoord: Persoonlijk of digitaal. Vraag: Wat wordt er teruggekoppeld door de Model Engineer Junior? Antwoord: Niets. Vraag: Koppel jij nog wat terug aan Model Engineer Junior? Antwoord: Nee. Vraag: Zie jij nog verbeteringen binnen dit proces, wat wil je graag anders zien? Antwoord: Digitalisering. Vraag: Door wie wordt jouw werk gecontroleerd? Antwoord: Structural Engineering (Senior). 2.3 Model Engineer (Senior) Vraag: Wat krijg jij binnen van de Structural Engineer Senior en hoe krijg je dit binnen? Antwoord: Een volledig pakket met gedocumenteerde berekeningen, deze worden digitaal beschikbaar gesteld. Vraag: Hoe verwerk jij deze informatie? Doe je dit direct in Tekla of heb je nog tussenstappen? Antwoord: Direct in Tekla. Vraag: Als er problemen ontstaan bij het verwerken van de details, hoe koppel je dit dan terug aan de Structural Engineer Senior? Antwoord: Digitaal, telefonisch, persoonlijk, meestal een mix van alles. Vraag: Kijk je hierbij ook naar een definitieve inkoop? Antwoord: ja. Vraag: Wordt hier een lijst van gemaakt? Zo ja, zijn daar normen/templates voor? Antwoord: Lijsten worden vanuit Tekla gegenereerd, template verschilt per project. Vraag: Wat geef je door aan de Model Engineer Junior en hoe geef je dit door? 31

Antwoord: Een volledig gemodelleerd model, digitaal. Vraag: Wat wordt er teruggekoppeld door de Model Engineer Junior en hoe wordt hierover gecommuniceerd (digitaal/sociaal)? Antwoord: Een volledig pakket met tekeningen, hier wordt zowel sociaal als digitaal over gecommuniceerd. Vraag: Wie controleert jouw werk? Antwoord: Model engineer junior. Vraag: Zie je nog verbeteringen binnen het proces waarin jij je bevindt? Antwoord: Vaak is er onduidelijk wat er moet gebeuren en wanneer het af moet. Ook zijn er soms veranderingen binnen het model en dan is er niet te achterhalen wie dat heeft gedaan. 2.4 Model Engineer (Junior) Vraag: Op welke manier krijg je het model binnen van de Model Engineer Senior? Antwoord: Digitaal, via Tekla. Vraag: Hoe verwerk je deze informatie, zijn hier normen/templates voor? Zo ja, welke? Antwoord: Template verschilt per project. Vraag: Welke tekeningen maak jij allemaal bij het DO? Antwoord: Werkplaatstekeningen, montagetekeningen. Vraag: Wat houdt elke tekening in? Antwoord: Werkplaatstekeningen is voor de productiehal om te zien hoe 1 merk eruitziet. Montagetekeningen geven aan hoe een constructie gemonteerd moet worden Vraag: Maak je ook nog lijsten? Antwoord: ja. Vraag: Welke lijsten maak je? Antwoord: Bout-, merken- en materiaallijst. Vraag: Naar wie stuur je de lijsten uiteindelijk op? Antwoord: Werkvoorbereiding. Vraag: Naar wie stuur je de tekeningen uiteindelijk op? Antwoord: Werkvoorbereiding. Vraag: Stuur je ook het model naar hen op? Antwoord: Ja. Vraag: Als er problemen ontstaan tijdens het maken van de tekeningen, aan wie koppel je dit terug en hoe communiceer je hierover? Antwoord: De model engineer Senior, dit wordt zowel digitaal als sociaal gedaan. Vraag: Wie controleert jouw werk? Antwoord: De Model engineer senior. Vraag: Zijn er nog valkuilen/risico s binnen jouw proces? Antwoord: Als er wijzigingen doorgevoerd worden binnen het model en dit niet doorgeven wordt, dit kan voor problemen zorgen. 32

3. Poster uitvoeringsproces 33

34

4. Zelfdoorlopen proces 4.1 Overzichtstekening excl. details 35

4.2 Plaats aangeving details 36

4.3 Detailberekeningen 37

38

39

40

41

42

43