The power of food Bourgondisch en toch gezond Erica Rutten 1
2
3
4
Wetenschappelijk instituut voor volksgezondheid (2016) Populatie: 3200 Belgen tussen 3 en 64 jaar Periode: van Feb 2014 mei 2015 Methode: vragenlijst De Belg eet: Te weinig water Te weinig brood Te weinig aardappelen Te weinig groenten Te veel vlees en vleesproducten Te veel voedingsmiddelen uit de restgroep Te weinig vezels Te weinig vis en vleesvervangers Te weinig fruit Te weinig melkproducten 5
Westers voedingspatroon Warme maaltijd: Vlees of vis Graanproduct Groenten Kant en klaar? Chips Borrelnootjes Drankje Avondmaal Koek Niets Take away Yoghurt met vruchten Ontbijt Boterham met choco Corn flakes Chocolade melk Boterkoek Niets Lunch Boterham met beleg Broodje Snack Kraker Niets of tijdens werken Boterkoek Koek Koffie Vlaai Boterham Westers voedingspatroon 6
Westers voedingspatroon Westers voedingspatroon Warme maaltijd: Vlees of vis Graanproduct Groenten Kant en klaar? Chips Borrelnootjes Drankje Avondmaal Koek Niets Take away Yoghurt met vruchten Ontbijt Boterham met choco Corn flakes Chocolade melk Boterkoek Niets Lunch Boterham met beleg Broodje Snack Kraker Niets of tijdens werken Boterkoek Koek Koffie Vlaai Boterham 7
Westers voedingspatroon Chips Borrelnootjes Drankje Warme maaltijd: Vlees of vis Graanproduct Groenten Kant en klaar? Avondmaal Koek Niets Take away Yoghurt met vruchten Ontbijt Boterham met choco Corn flakes Chocolade melk Boterkoek Niets Lunch Boterham met beleg Broodje Snack Kraker Niets of tijdens werken Boterkoek Koek Koffie Vlaai Boterham Westers voedingspatroon Warme maaltijd: Vlees of vis Graanproduct Groenten Kant en klaar? Chips Borrelnootjes Drankje Avondmaal Koek Niets Take away Yoghurt met vruchten Ontbijt Boterham met choco Corn flakes Chocolade melk Boterkoek Niets Lunch Boterham met beleg Broodje Snack Kraker Niets of tijdens werken Boterkoek Koek Koffie Vlaai Boterham 8
Loze calorieën Loze calorieën 9
Gluten zijn ongezond Natuurlijke suikers zijn gezond Detox diëten zijn top Granola is hot Elke dag een gemberpil verlengt het leven Granola is hot een mengsel van onder andere granen, zaden, pitten en gedroogd fruit dat vaak met yoghurt wordt gegeten. Het wordt in dezelfde ontbijtfamilie geplaatst als muesli. Granola onderscheidt zich van de rest van zijn ontbijtfamilie doordat het geroosterd wordt met onder andere olie en honing. 10
Granola is hot een mengsel van onder andere granen, zaden, pitten en gedroogd fruit dat vaak met yoghurt wordt gegeten. Het wordt in dezelfde ontbijtfamilie geplaatst als muesli. Granola onderscheidt zich van de rest van zijn ontbijtfamilie doordat het geroosterd wordt met onder andere olie en honing. Granola is hot Voedingswaarde per 100g Energie (kcal) 432 Vetten (g) 14 Verzadigde vetten (g) 7 Koolhydraten (g) 66,1 waarvan suikers (g) 29 Vezels (g) 6,5 Eiwit (g) 7,3 Zout (g) 0,12 11
Kans in vergelijking met het gezond voedingspatroon (%) 9/10/2018 Lyon Diet Heart study 27 maanden eerste FU 19 maanden open FU Gezond voedingspatroon 605 volwassenen na myocard infarct Westers voedingspatroon De Lorgeril, Lancet 1994 Lyon Diet Heart study: na 27 maanden 60 50 40 30 20 10 0 Angina Hartaanval Embolie Hartfalen Sterfte De Lorgeril, Lancet 1994 12
Kans in vergelijking met het westers voedingspatroon (%) 9/10/2018 Lyon Diet Heart study: na 27 maanden 60 50 40 30 20 10 0 Angina Hartaanval Embolie Hartfalen Sterfte De Lorgeril, Lancet 1994 Lyon Diet Heart study Vroegtijdige beëindiging van het onderzoek 27 maanden eerste FU 19 maanden open FU Gezond voedingspatroon 605 volwassenen na myocard infarct Westers voedingspatroon De Lorgeril, Lancet 1994 13
Aantal chronische ziekte 25 Aantal ziekten % 20 15 10 5 18-34 jaar 35-59 jaar 60-.. 0 2 ziekten 3 ziekten Filha, Rev Braz Epid 2015 14
Levensverwachting Diagnose ziekten We worden wel ouder, maar daarom niet gezond ouder. 15
Het Westers voedingspatroon Het gezond voedingspatroon 16
Dataverzameling 53 sterfte 182 Griekse ouderen Opvolging Trichopoulou et al BMJ 1995 Levensverwachting Levensverwachting Voedingspatroon Trichopoulou et al BMJ 1995 17
Geheim van de oudste vrouw % 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Voorkomen van Diabetes type II 1997 2013 Vanaf 15 j Vanaf 65 j 18
Het gezond voedingspatroon: De Bewuste Bourgondiër 19
De STEM van De Bewuste Bourgondiër S impliciteit T E M Evolutie van de voeding 20
Voeding wordt een handelsproduct 21
Westers voedingspatroon 22
Lokaal Seizoensgebonden Vers 23
The magnificant 7 water De STEM van De Bewuste Bourgondiër S impliciteit T otaliteit E M 24
Superfoods Blauwe bessen: boordevol antioxidanten Antioxidanten Antioxidanten Vrije radicalen 25
Antioxidanten Antioxidanten Vrije radicalen Antioxidanten Vitaminen: C, B, E, D, K,. Mineralen: selenium, zink, Bio-actieve stoffen: flavonoïden, resveratrol, carotenoiden, 26
Antioxidanten: vitamine C Hoge gezondheidsraad, 2016 Antioxidanten: vitamine C Kcal suikers vitamine C (mg) vit B11 (ug) vezels (g) Blauwe bessen 75 14 12 10 6,6 Aardbei 36 5,4 64 65 2 Tomaat 19 2,9 21 7 1 Goji bessen 310 51 148-15 27
Er is geen enkel voedingsproduct dat je de hemel in zal voeren, zelfs rijstepap niet..! Spinazie 28
Spinazie - Ijzer is nodig voor de aanmaak van de rode bloedcellen Hoe roder het vlees, hoe meer ijzer het bevat Andere producten die ijzer bevatten: groene bladgroenten: spinazie, veldsla, boerenkool, groene kool ijzergehalte in lever mosselen, kokkels, oesters rood vlees groene bladgroente Spinazie - Ijzer is nodig voor de aanmaak van de rode bloedcellen 4,1 mg/100g 2,5 mg/100g 29
Ijzer calcium Vitamine C tanine Superfoods alle basisvoedingsproducten op hun eigen manier 30
Gezond voedingspatroon Niets Hampeltje nootjes Kaasblokje Ontbijt Boterham met kaas Havermout Meusli Fruit Warme maaltijd: Groenten (Min2) Graanproduct Soms vlees/vis Lunch Koffie, thee Boterham Zwarte chocolade Avondmaal Fruit Soep Gedroogd fruit Noten Yoghurt met vruchten Boterham met hartig beleg Soep Salade De STEM van De Bewuste Bourgondiër S impliciteit T otaliteit E chtheid M 31
Nuttige bestanddelen van yoghurt VOORBEELD: Biologische meergranenbroodjes Water, tarwebloem, tarwegluten, 2% havervlokken, 2% zonnebloempitten, 2% lijnzaad, gerstemout, gist, 1% roggevlokken, palmvet, zout, geroosterd tarwemoutmeel, 1% sesamzaad, 1% maanzaad, 1% tarwevlokken, 1% gerstvlokken, gierst, verdikkingsmiddel E412, emulgator E322 = witbrood gebruind met mout en met 11% granen 32
Effecten van het microbioom Microbioom Lager risico voor HVZ en DMII Betere reactie op ontsteking Betere response op ziekteontwikkeling Meer divers microbioom Prevotella Butyrate Minder ontstekingsmarkers Betere metabole gezondheid O Sullivan et al. Gut Microbes 2015 Effecten van het microbioom Voedingspatroon Metabole gezondheid Risico voor HVZ en DMII Reactie op ontsteking 33
Natuurlijke suikers Insuline 34
POWER food POWER food Cous-Bou et al. BMJ 2014 35
POWER food 31%toegevoegd vet 56% toegevoegd suiker 52% vet 6% suiker 0% vet 80% suiker 36% toegevoegd vet 28% toegevoegd suiker 91% vet 0% suiker 0% vet 52% (toegevoegd)suiker Gezond voedingspatroon Diabetes type II Gezondheidsraad Ned 2015 36
Kans in vergelijking met het westers voedingspatroon (%) 9/10/2018 Gezond voedingspatroon 0 Hart- en vaatziekte Beroerte Diabetes type II Darmkanker Sterfte -10-20 -30-40 -50 Gezondheidsraad Ned 2015 De STEM van De Bewuste Bourgondiër S impliciteit T otaliteit E chtheid M entaliteit 37
We cannot solve out our problems with the same thinking when we created them. Persoonlijke grondwet Eten we om te vullen of te voeden? 38
Persoonlijke grondwet 39
Does one size fit all? Voeding en vrouwen Calcium en vitamine D helpen om de botten te verstevigen - Kinderen - Ouderen vrouwen - Ouderen met chronische ziekten Goed bot Botontkalking 40
Gezondheid Goede voeding Gezondheid Eiwitrijke voeding: zuivel, melk, kaas, eieren, vlees, vis, peulvruchten, graan Vitamine D rijke producten: vette vis, kaas, zuivel, eieren geniet van de zon!! (gedoseerd) 41
Gezondheid Gezond voedingspatroon Westers voedingspatroon 42
15 de eeuw 43
44