Beleggen in een wereld in transitie 24 januari 2017 Wim Barentsen en Maurice Geraets

Beleggen in een wereld in transitie 24 januari 2017 Wim Barentsen en Maurice Geraets

Agenda 2016: een zeer verrassend jaar Voorbij de status quo Kansen voor de middellange termijn 2

If ever there was a time to hope for the best but plan for the worst it is now. Larry Summers 3

Aandelen wereld (LC) Staatsobligaties Eurozone Staatsobligaties Duitsland Staatsobligaties Italië Euro inflatie linked obligaties Euro IG niet-staat Global High Yield ( hedged) EMD HC ( hedged) EMD LC (unhedged) Grondstoffen (USD) 2016: een positief jaar voor de meeste beleggingscategorieën 16% YTD 2016 15,1% 14% 13,2% 12% 11,4% 10% 8% 9,0% 8,3% 6% 4% 3,3% 4,0% 3,8% 3,4% 2% 0,9% 0% Bron: Bloomberg, Achmea IM 4

Maar er was toch veel slecht nieuws? 5

Aan negatief nieuws geen gebrek in 2016 6

Flinke winstdaling voor aandelen Europa in 2016 130 Reële winst per aandeel MSCI Europa 120 110 100 90 80 70 60-18% (!) 50 40 jan-08 jan-09 jan-10 jan-11 jan-12 jan-13 jan-14 jan-15 jan-16 Bron: Bloomberg, Achmea IM 7

Aandelen Europa uiteindelijk in de plus ondanks winstdaling 110 MSCI Europa (in euro) MSCI Europa (in lokale valuta) 25% 105 20% 15% 100 10% 95 5% 0% 90-5% -10% 85-15% 80 dec-15 feb-16 apr-16 jun-16 aug-16 okt-16 dec-16-20% Δ winstgroei per aandeel Δ in koers-/ winstverhouding Dividendrendement Totaalrendement Bron: Bloomberg, Achmea IM 8

Hoe te beleggen? Conclusie: Politieke events zijn vandaag de dag niet te voorspellen Effect op de financiële markten vaak anders dan gedacht Voorspelbaarheid op korte termijn is gering Focus op vergaande diversificatie Dit ondersteunt onze strategische aanpak van: Streef naar een gespreide relatief robuuste visiearme portefeuille (SAA) Breng accenten aan op basis van waardering voor de middellange termijn (DAA) 9

Bron van onzekerheid: maatschappelijke orde, voortdurend in beweging Globalisering Markt Huidige EU Low trust cooperation Toekomst EU volgens Verhofstadt Alle Menschen werden Brüder Overheid Natiestaat Moraal, sociale samenhang Democratie Brexit en Trump Take back control 10

Macro ontwikkelde economieën: vraag & aanbod tegen achtergrond wisselende trends Hoog Beleidsfouten Economische machtsposities Overregulering Disfunctioneren aanbodkant / markteconomie Hoge inflatie 1980s Hoog 1970s Stagflatie groei groei inflatie Laag Macro in balans 1990s Stagnatie Deflatie Laag Einde Koude Oorlog Globalisering Liberalisering Technologie Toenemende ongelijkheid Schuldenberg Overaanbod

Spreiding over risicofactoren 12

Thema s in 2017 Economie en monetair beleid Leidende indicatoren duiden op aanhoudend groeimomentum Inflatiecijfers zijn laag, maar lopen gestaag op Divergentie in beleid tussen de Fed en de ECB Risico s Voortgang Brexit, beleid van Trump, verkiezingen NLD, FRA, DLD Financiële sector Europa blijft kwetsbaar Financiële markten Renteniveaus zijn historisch laag Beleggingen uit Opkomende Markten het aantrekkelijkst gewaardeerd 13

Dynamische Asset Allocatie verwachtingen (ultimo december) Deze tabel vat de visie samen die ten grondslag ligt aan de Dynamische Asset Allocatie (DAA). De verwachte rendementen zijn gemiddelde rendementen per jaar en hebben betrekking op de komende 5 jaar. De verwachte rendementen zijn in euro s of afgedekt naar euro s tenzij anders vermeld. De aantrekkelijkheid van de beleggingscategorieën komt tot stand op basis van zowel rendements- als risicoschattingen. Bron: Achmea IM 14

Kasgeld 10-jaarsrente Duitsland 10-jaarsrente Italië IG Credits GHY EMD HC EMD LC Renteniveaus zijn historisch laag drukt verwachte rendementen Laatste waarde 20-1-2017 mediaan 20% 15% 10% 5% 0% -5% Bron: Bloomberg, Achmea IM 15

31/01/1807 31/01/1817 31/01/1827 31/01/1837 31/01/1847 31/01/1857 31/01/1867 31/01/1877 31/01/1887 31/01/1897 31/01/1907 31/01/1917 31/01/1927 30/09/1937 30/09/1947 30/09/1957 30/09/1967 30/09/1977 30/09/1987 30/09/1997 30/09/2007 Renteniveaus zijn écht historisch laag 16% 14% Waterloo Goldmark Papiermark German Hyperinflation Military Mark Reichsmark Deutschemark 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Revolutions of 1848 Start Franco-Prussian War End WW 1 / Weimar Unification: German Empire Start WW 1 Start WW2 Hitler Chancellor End WW2 First Oil Crisis Second Oil Crisis Reunification Lehman -2% Bron: GFD, Achmea IM 16

Waardering beleggingen Opkomende Markten aantrekkelijk 40 35 30 25 20 15 10 5 Shiller PE MSCI EM MSCI Emerging Markets (in $) 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 jan-98 jan-02 jan-06 jan-10 jan-14 The exodus from emerging markets is a wonderful opportunity -- and quite possibly the trade of a decade -- for the long-term investor. Brightman (Research Affiliates, februari 2016) 0 Bron: Bloomberg, Achmea IM 17

Tot slot Conclusies Voorspelbaarheid van uitkomsten én gevolgen van (politieke) events is laag Streef naar een gespreide relatief robuuste visiearme portefeuille (SAA) Wereldeconomie kampt met diverse structurele uitdagingen, maar cyclisch indicatoren staan op groen Kans op Reflatie-scenario neemt toe, maar risico s zijn aanzienlijk Breng accenten aan op basis van waardering voor de middellange termijn (DAA) Renteniveaus zijn nog steeds historisch laag Waardering aandelen Opkomende Markten aantrekkelijk 18

Disclaimer Achmea Investment Management B.V. ( Achmea IM ) heeft de informatie in dit document met zorg samengesteld. De informatie is alleen bestemd voor gekwalificeerde beleggers en/of professionele beleggers zoals bedoeld in de Wet op het financieel toezicht (Wft). Dit document is of bevat (i) geen aanbod of uitnodiging om financiële instrumenten te kopen, te verkopen of te verhandelen, (ii) geen beleggingsaanbeveling of beleggingsadvies, (iii) geen juridisch, fiscaal of ander advies. Achmea IM raadt u af een (beleggings)beslissing uitsluitend te baseren op de informatie in dit document. Raadpleeg in voorkomende gevallen een juridisch, fiscaal of andere adviseur. Achmea IM is niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van zo n (beleggings)beslissing. De informatie in dit document is (mede) gebaseerd op informatie die Achmea IM van betrouwbaar geachte informatiebronnen heeft verkregen. Achmea IM garandeert niet de betrouwbaarheid van die bronnen en de juistheid en volledigheid van de van die bronnen verkregen informatie. De informatie in dit document is puur informatief en u kunt daaraan geen rechten ontlenen. Alle informatie is een momentopname, tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven. Het verstrekken van dit document na de oorspronkelijke publicatiedatum is geen garantie dat de hierin opgenomen informatie op die latere datum nog juist en volledig is. Achmea IM heeft het recht om deze informatie zonder aankondiging te wijzigen. Het noemen van rendementen op beleggingen in dit document dient uitsluitend als uitleg en toelichting. Achmea IM spreekt daarmee geen verwachting uit over het rendement of koersverloop van die beleggingen. De waarde van uw belegging kan fluctueren en in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. U mag de informatie in dit document alleen voor eigen persoonlijk gebruik kopiëren. U mag de informatie niet overnemen, vermenigvuldigen, distribueren of openbaren zonder schriftelijke toestemming van Achmea IM. Alle informatie (teksten, foto s, illustraties, grafisch materiaal, handelsnamen, logo s, woord- en beeldmerken) blijft eigendom van of in licentie bij Achmea IM en wordt beschermd door auteursrecht, merkenrecht en/of intellectueel eigendomsrecht. Er worden geen rechten of licenties overgedragen bij gebruik van of toegang tot deze informatie. Uitgegeven door: Achmea Investment Management B.V., statutair gevestigd te Zeist en kantoorhoudende te Zeist (Handelsregister nr. 18059537). Achmea IM is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten ("AFM") in Amsterdam als een beheerder van beleggingsinstellingen als bedoeld in artikel 2:65a Wft en is onder deze vergunning bevoegd tot het verlenen van de beleggingsdiensten als opgenomen in het door de AFM gehouden register. 20