Zie (je) wat ik kan!? Op verschillende plaatsen in deze module maken we duidelijk dat breed evalueren een manier is om zicht te krijgen op de verschillende competenties, noden en interesses van de leerlingen en dat we deze informatie willen gebruiken als hefboom voor het leren. Hiermee bedoelen we niet alleen dat leren gebeurt als het aansluit bij wat de leerlingen al kennen / kunnen, maar ook dat de competenties benut kunnen worden om het leren van en met elkaar te bevorderen, het zelfbeeld van leerlingen te verhogen, status te verlenen aan leerlingen enz. Hoewel velen onder ons het belang van breed evalueren onderschrijven, is het nog niet algemeen ingeburgerd in de scholen. Daarom bieden we hier aanknopingspunten aan om het gesprek omtrent breed evalueren op gang te brengen, handvatten om een veranderingsproces op een school op te starten en goed te doorlopen én concrete voorbeelden en instrumenten die het veranderingsproces kunnen ondersteunen. Vanuit praktische overwegingen (-lees: om alles overzichtelijk te houden- ) werken we vanuit een lineaire opbouw. Iedereen beseft wellicht wel dat er geen vast stappenplan bestaat om een verandering op gang te brengen en dat deze indeling wat arbitrair is, anderzijds proberen we geen afbreuk te doen aan de realiteit door het voorzien van voldoende verwijzingen en links tussen de verschillende onderdelen. Wanneer we een verandering op vlak van evalueren willen bekomen, kunnen we verschillende ingangen nemen. Welke ingang we kiezen is afhankelijk van de schooleigen context en is in het beste geval het resultaat van een onderhandelingsproces tussen de verschillende betrokken actoren. Traditioneel worden volgende stappen voorzien bij het opzetten van een veranderingsproces: Probleemstelling zuiver krijgen Doelen bepalen Plan opstellen Plan uitvoeren, opvolgen en bijsturen Acties evalueren om van daaruit nieuwe problemen te herkennen en doelen te bepalen. We merken hierbij op dat een veranderingsproces niet gezien dient te worden als een breuk met het voorgaande. Voorgaande stappen zijn nuttig om in het achterhoofd te houden bij het begeleiden van een school. Scholen en leerkrachten doen nooit alles 1 Zie je wat ik kan?! Steunpunt Diversiteit & Leren i.o.v. Proeftuinen
verkeerd. In tegendeel, vaak doet men al veel goede dingen. De term groeiproces lijkt dan ook een correctere term om te hanteren. Het al dan niet slagen van zo n groeiproces in een school wordt mede bepaald door het invullen en opnemen van de rol van de begeleider. Een begeleider kan zonder de school intensief te betrekken bij het opstellen van een stappenplan een poging ondernemen om een school te sturen, maar hierbij leren de scholen zelf niets. Eenmaal de begeleider weg is vervalt men snel in de oude gewoontes. Doel van een begeleidingstraject, is het sterker maken van de scholen zodat zij zelf de touwtjes (terug) in handen kunnen nemen en een zelfsturende organisatie worden. Als begeleider is het dus van groot belang om de directie en andere kernpersonen/ankerpersonen, een leidende coalitie. zeer sterk te betrekken in dit coachingstraject. 2 Zie je wat ik kan?! Steunpunt Diversiteit & Leren i.o.v. Proeftuinen
Structuur pakket Zie je wat ik kan?! Algemeen: Algemene begeleidingsstrategieën Startpagina Verschillende ingangen Probleemstelling zuiver krijgen Werkvorm bij probleemstelling zuiver krijgen op de lijn Werkvorm bij probleemstelling zuiver krijgen muurtje bouwen Visie Breed evalueren Basis visietekst breed evalueren Begeleiding bij videofragment Getuigenis Waarom Breed Evalueren Jesse Competenties Krachtige leeromgeving Checklist KLO leerkrachthandelen - algemeen Modules: Breed observeren Basistekst Breed observeren Begeleiding Observeren en interpreteren Competenties Status Tekening jongetje tegen muur Observeer ik nu eigenlijk al breed? Onderlinge verhoudingen en omgangsvormen Hoe leren leerlingen? Lesobservatiewijzer KLO Evalueren om te leren Basistekst Evalueren om te leren Kijkwijzer techniek Observatie sleutelcompetenties Co-evaluatie Voorbeeld co-evaluatie luisteren Peerevaluatie Enkele voorbeelden peerevaluatie Getuigenis Rudi en Mimi + begeleiding 3 Zie je wat ik kan?! Steunpunt Diversiteit & Leren i.o.v. Proeftuinen
Getuigenis lkr omgangskunde 1 + begeleiding Getuigenis leerkracht 2de/3de graad BSO/TSO Omgangskunde 2 + begeleiding Zelfevaluatie Voorbeelden van zelf- en of peerevaluatie Voorbeelden van zelfevaluatie Portfolio Getuigenis Rudi + begeleiding Toets Leesbevorderingportfolio Jesse + begeleiding Draagvlak veranderingsprocessen Omgaan met weerstanden Begeleiden van reflectieoefeningen in het onderwijs Eisen voor kwaliteitsvolle evaluatie Invoeren alternatieve evaluatievormen Reflecteren Basistekst Reflecteren Videofragment KLO Jesse Reflectiemodel Stappenplan SXILLS Begeleiden van reflectieoefeningen in het onderwijs Reflecteren voor leerlingen Samen criteria opstellen T-kaart ontwikkelen Feedback + begeleiding omgangskunde 4 Zie je wat ik kan?! Steunpunt Diversiteit & Leren i.o.v. Proeftuinen
Basistekst feedback Werken met feedback in de klas GOK-fiche: feedback geven Werken met feedback: voorbeeld (top of flop, feedback in de les) Scoren Basistekst scoren Verschillende manieren van scoren Samen criteria opstellen Criterium presenteren T-kaart ontwikkelen + begeleiding omgangskunde Rapporteren Basistekst Rapporteren Het schoolrapport kritisch bekeken 5 Zie je wat ik kan?! Steunpunt Diversiteit & Leren i.o.v. Proeftuinen