Nieuwsbrief. Interactieve werkvormen in de klaspraktijk. Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk
|
|
- Patricia van Wijk
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Interactieve werkvormen in de klaspraktijk Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk Lia Blaton, medewerker Onderzoek naar onderwijspraktijk In het kader van de opdracht van het Steunpunt Gelijke Onderwijskansen werd een onderzoek opgezet met als focus werkzame ingrediënten binnen krachtige GOK-leeromgevingen. In dit onderzoek stonden lagere scholen met een groot aantal GOK-leerlingen centraal. In het onderzoeksluik diversiteit 1, waaruit hier één aspect besproken wordt, werd o.a. nagegaan hoe het dagelijks leren in de klas vorm gegeven wordt. Interactieve werkvormen Uit heel wat onderzoek blijkt dat interactieve werkvormen het leren van leerlingen versterken. Interactieve werkvormen zijn werkvormen waarbij leerlingen ruimte krijgen voor eigen initiatief, samen met andere leerlingen tot interactie komen over verschillende onderwerpen, zelf actief aan de slag gaan en kennis construeren. De leerkracht neemt hierbij een begeleidende rol op. In de lerarenopleiding en in nascholingen wordt het accent vaak gelegd op het werken met activerende werkvormen die een krachtige leeromgeving kunnen creëren. In dit artikel bespreken we de onderzoeksresultaten over hoe het werken met interactieve werkvormen vorm krijgt in de praktijk. 1 Blaton, L. (2010). Eindrapport. Omgaan met diversiteit in onderwijs. Fundamenteel diepteonderzoek naar krachtige leeromgevingen in drie GOK-scholen. Steunpunt Gelijke Onderwijskansen/Steunpunt Diversiteit & Leren, Universiteit Gent. 1
2 Onderwijsactiviteiten onder de loep In drie scholen werd gedurende één schooljaar in het vierde en het zesde leerjaar één volle week geobserveerd in het eerste en het tweede semester. Tijdens de observaties werd telkens het vak, onderwerp, onderwijsactiviteiten en benutte tijd (in aantal minuten) genoteerd. We onderscheidden volgende vormen van klasactiviteit: - Instructie: de leerkracht geeft over de opdracht en legt uit wat de leerlingen moeten doen. - Test: de leerlingen maken een toets - Ex cathedra: de leerkracht doceert - Partnerwerk: de leerlingen werken in duo s - Individueel werk: de leerlingen werken individueel aan een taak of een opdracht - Groepswerk: de leerlingen werken in groep - Onderwijsleergesprek: de leerkracht voert een en stelt vragen aan de leerlingen - Klassikale verbetering: de antwoorden op vragen worden klassikaal overlopen Daarnaast werden ook schooldocumenten van de school geanalyseerd (schoolwerkplan) en werden leerkrachten en directie geïnterviewd over hun visie op het creëren van een krachtige leeromgeving. Enkele onderzoeksresultaten over interactieve werkvormen op school en in de klas - Schoolbeleid met betrekking tot onderwijsactiviteiten We analyseerden de schooldocumenten (schoolwerkplan en pedagogisch project) van de drie scholen. Volgens deze documenten hebben de drie scholen een constructivistische visie op leren: leren is meer dan kennisoverdracht, leerlingen moeten zelf ontdekken en ervaringen opdoen. In de schooldocumenten wordt ook ingegaan op hoe een krachtige leeromgeving geconstrueerd kan worden. In de schooldocumenten wordt aandacht besteed aan : er wordt uitgelegd waarom belangrijk is (in het kader van de constructivistische visie op onderwijs) en met welke lesmaterialen gewerkt wordt. In de documenten van school twee vonden we een uitgebreid overzicht terug van het werken met CLIM (Coöperatief Leren In Multiculturele groepen) in de verschillende graden. School drie benadrukt daarnaast het werken met projectwerk en school één vermeld een creatieve atelierwerking. - Interviews met leerkrachten en vragenlijsten In de interviews met leerkrachten werd gepeild naar de wijze waarop leerkrachten hun leeromgeving vorm geven. De verschillende leerkrachten vermeldden hoekenwerk, contractwerk, en CLIM. 2
3 In een vragenlijst werd aan de leerkrachten gevraagd het aandeel werkvormen dat ze hanteerden per vak aan te geven (klassikale,, en en andere). Uit de rapportering bleek dat leerkrachten tijdens lessen Nederlands een variatie aan werkvormen gebruiken, in wiskunde wordt voornamelijk individueel gewerkt en tijdens wereldoriëntatie stellen we vast dat meer gerapporteerd wordt door de verschillende leerkrachten. Opvallend is dat het aandeel dat in school twee gerapporteerd wordt heel hoog is: gedurende 90% van de leertijd wordt volgens de leerkrachten in groepen gewerkt. In school één wordt ongeveer 30% gerapporteerd en in school drie 70%. - Observaties In onderstaande tabel (tabel 1) vindt u het overzicht van de geobserveerde onderwijsactiviteiten per vak. De gegevens van de verschillende observaties (klassen en weken) zijn samengevoegd. Voor elk vak wordt aangegeven wat het aandeel is van de verschillende types onderwijsactiviteiten. 100,00% 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% Tabel 1: Overzicht onderwijsactiviteiten per vak (percentage van onderwijstijd) Wiskunde Nederlands Wereldoriëntatie Hoe de tabel interpreteren?: In lessen wiskunde werd vastgesteld dat tijdens 52% van de lestijd (gemiddelde voor de verschillende scholen en klassen over een periode van twee weken) de leerlingen individueel aan het werk gezet werden, daarnaast werd ongeveer 18% van de lestijd wiskunde ingevuld met het voeren van een. 3
4 De onderwijsactiviteiten die uitgevoerd worden zijn sterk verbonden met het vak. In het vak wereldoriëntatie wordt vaak gewerkt met, tijdens lessen Nederlands worden verschillende werkvormen gehanteerd en tijdens wiskunde werken leerlingen vaak individueel aan opdrachten. Deze bevindingen werden ook reeds vastgesteld in ander onderzoek. Een verklaring hiervoor vinden we ten dele in de handleidingen die gehanteerd worden: lessen wiskunde zijn vaak opgebouwd als klassikale gevolgd door en in lesmethoden taal worden vaak verschillende werkvormen afgewisseld en methodes voor wereldoriëntatie bevatten meer activiteiten waarbij in groep gewerkt wordt. Maar, we observeerden niet alleen verschillen in gehanteerde onderwijsactiviteiten per vak. We stelden ook vast dat er grote verschillen zijn tussen scholen. Ter illustratie vindt u in volgende tabel (tabel 2) de onderwijsactiviteiten voor wereldoriëntatie: 100,00% Tabel 2: Onderwijsactiviteiten wereldoriëntatie (observatie) 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% School 1 School 2 School 3 10,00% 0,00% Wereldoriëntatie 4
5 Het valt onmiddellijk op dat in school twee veel vaker ingezet wordt dan in school een en school drie. In school twee wordt er tijdens de geobserveerde lessen wereldoriëntatie tijdens 80% van de lestijd in groepen gewerkt. In de andere scholen schommelt het aandeel rond de 20% van de lestijd wereldoriëntatie. Deze scholen (school 1 en school 3) hanteren tijdens wereldoriëntatie veel meer het. Daarmee hebben we uiteraard nog niets gezegd over de kwaliteit van het en de andere onderwijsactiviteiten. Daar gaan we in een volgende nieuwsbrief dieper op in. Conclusies Uit dit onderzoekdeel naar onderwijsactiviteiten, blijkt dat in schooldocumenten en interviews, scholen en leerkrachten rapporteren dat een krachtige leeromgeving belangrijk is en dat er aandacht is voor werkvormen die leerlingen activeren en laten interageren. Wanneer we kijken naar de onderwijspraktijk stellen we vast dat er toch verschillen zijn tussen gerapporteerd en geobserveerd gedrag. Dit is niet vreemd: het is namelijk niet eenvoudig om als leerkracht aan te geven hoeveel tijd je gemiddeld besteed aan een aantal werkvormen. Maar anderzijds zou het ook kunnen dat leerkrachten hun eigen onderwijspraktijk toch anders inschatten dan wat er in de dagelijkse werkelijkheid gebeurt. Tot slot stellen we vast dat er grote verschillen zijn tussen scholen. Eén school (school 2) springt er enorm uit op het vlak van het werken met. De leerkrachten van die school rapporteren niet alleen meer, maar in de praktijk werd ook in de verschillende vakken meer geobserveerd. Wanneer we kijken naar het schoolbeleid van deze school, stellen we vast dat interactief werken en sterker is uitgewerkt in de beleidsteksten en meer gedragen is door het team dan in de andere scholen: er is een duidelijk beleid over het werken met CLIM in de verschillende graden en worden leerkrachten begeleid bij het implementeren van deze werkvorm. Zo worden er nascholingen georganiseerd, zitten leerkrachten op geregelde tijdstippen samen om lessen te herwerken naar, en worden leerkrachten ook begeleid bij het uitvoeren van in de praktijk (door middel van observaties en feedback). 5
6 Tips voor de onderwijspraktijk Uit dit deel van het onderzoek naar werkzame ingrediënten binnen krachtige GOK-leeromgevingen (met als focus diversiteit) blijkt dat een goed en gedragen schoolbeleid met betrekking tot het gebruiken van interactieve werkvormen in de praktijk het verschil kan maken: - Werk op schoolniveau een beleid uit om te werken met interactieve werkvormen (zoals ). - Dit beleid moet verder gaan dan een papieren beleid. Zorg er daarom voor dat er in het beleid aandacht is voor: o Begeleiding van leerkrachten (in de klas) bij de implementatie van het gebruiken van interactieve werkvormen in de praktijk. Bouw het werken van interactieve werkvormen gradueel op (zowel voor leerlingen als voor leerkrachten). o Zet samenwerkingsverbanden tussen leerkrachten op met betrekking tot uitwerken van materialen en uiten van materialen. o Selectie van onderwijsleermiddelen (welke methodes worden aangekocht, welke werkvormen komen in methodes aan bod etc.) o Uitwisseling tussen leerkrachten over ervaringen in de praktijk o Nascholing/vorming van leerkrachten: zorg dat het nascholingsbeleid afgestemd is op noden die leerkrachten in de praktijk ervaren. Meer informatie? Het Steunpunt Diversiteit & Leren geeft vormingen over interactieve werkvormen en coöperatief leren. Meer informatie vindt u op de website: ). We ontwikkelden ook materialen om interactief aan de slag te gaan: 6
Steunpunt Gelijke Onderwijskansen. Diversiteit
Steunpunt Gelijke Onderwijskansen Diversiteit Diversiteit Omgaan met diversiteit Leren omgaan met diversiteit in de wereld begint in de klas: verschillende onderwerpen, invalshoeken, meningen, gewoontes,
Nadere informatieVan beleid tot beelden. Omgaan met diversiteit op school. Lia Blaton Steunpunt Diversiteit & Leren -
Van beleid tot beelden. Omgaan met diversiteit op school. Lia Blaton Steunpunt Diversiteit & Leren - Waarschuwing: In deze presentatie worden stereotyperende afbeeldingen gebruikt van directeurs en leerkrachten.
Nadere informatieOnderzoek Steunpunt Gelijke Onderwijskansen
Onderzoek Steunpunt Gelijke Onderwijskansen Onderzoeksproject Diepte-onderzoek naar werkzame ingrediënten binnen GOK-leeromgevingen 2006-2009 Probleemstelling: Grote verschillen qua effectiviteit tussen
Nadere informatieRonde van Vlaanderen 2008. Omgaan met Diversiteit
Ronde van Vlaanderen 2008 Omgaan met Diversiteit Omgaan met diversiteit Diversiteitstest Referentiekader: omgaan met diversiteit Screeningsinstrument Doe de diversiteitstest! Vul de test individueel in.
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van De Sportschool te Gentbrugge
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieRONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het KLEUTERONDERWIJS
CONFERENTIE STEUNPUNT GOK: De lat hoog voor iedereen!, Leuven 18 september STROOM KRACHTIGE LEEROMGEVINGEN RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen
Nadere informatieDe lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK
De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het lager onderwijs Diversiteit KVS
Nadere informatieRONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het KLEUTERONDERWIJS
CONFERENTIE STEUNPUNT GOK: De lat hoog voor iedereen!, Leuven 18 september STROOM KRACHTIGE LEEROMGEVINGEN RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen
Nadere informatieRONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het SECUNDAIR ONDERWIJS
CONFERENTIE STEUNPUNT GOK: De lat hoog voor iedereen!, Leuven 18 september STROOM KRACHTIGE LEEROMGEVINGEN RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL ALBERT SCHWEITZER
RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL ALBERT SCHWEITZER School : basisschool Albert Schweitzer Plaats : Emmeloord BRIN-nummer : 08JS Onderzoeksnummer : 94651 Datum schoolbezoek : 4 juni 2007 Datum
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van de Stedelijke Freinetschool De Harp te GENT
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieGelijke OnderwijsKansen: The game is nooit over! DOORSTROMING EN ORIËNTERING
Gelijke OnderwijsKansen: The game is nooit over! DOORSTROMING EN ORIËNTERING DOORSTROMING EN ORIËNTERING? GROEPSOPDRACHT Heeft de beschreven schoolsituatie te maken met D&O? Zo ja, is het dan een praktijkvoorbeeld
Nadere informatieOmgaan met diversiteit als sleutelcompetentie Omgaan met diversiteit als leerkrachtencompetentie Omgaan met diversiteit als doelstelling van een
I II III Omgaan met diversiteit als sleutelcompetentie Omgaan met diversiteit als leerkrachtencompetentie Omgaan met diversiteit als doelstelling van een schoolbeleid I. Omgaan met diversiteit als sleutelcompetentie
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL 'PATER VAN DER GELD'
RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL 'PATER VAN DER GELD' School : basisschool 'Pater van der Geld' Plaats : Waalwijk BRIN-nummer : 13NB Onderzoeksnummer : 94513 Datum schoolbezoek : 12 juni
Nadere informatieDe lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK
De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het secundair onderwijs Diversiteit
Nadere informatieAABOD VORMING
NIEUWE SESSIES muzische vorming frans zorg ict AABOD VORMING 2009-2010 NIEUW AANBOD BASISSCHOOL!! CREATIEVE MUZISCHE VORMING!!! WIJ SPREKEN FRANS!!!! WERKEN MET FRANSE VERTELBOEKEN!! CREATIVITEIT IN FORMEEL!
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE O.B.S. DE KAMELEON
RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE O.B.S. DE KAMELEON School : o.b.s. De Kameleon Plaats : Drachten BRIN-nummer : 14XM Onderzoeksnummer : 94578 Datum schoolbezoek : 13 september 2007 Datum vaststelling
Nadere informatiezorgvisie Heilige familie Lagere school
zorgvisie Heilige familie Lagere school 1) Inleiding Onze school- en zorgvisie staat gesymboliseerd in ons schoollogo en in onze slogan sterk onderwijs, warme sfeer! : Ieder kind is van harte welkom in
Nadere informatie4?^ ' \/ Lr- Ö RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL BERG EN BOS. Basisschool Berg en Bos Apeldoorn 17NG 94718
4?^ ' \/ Lr- Ö RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL BERG EN BOS QLIOOO Z^ School Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer Basisschool Berg en Bos Apeldoorn 17NG 94718 Datum schoolbezoek Datum vaststelling
Nadere informatieOp welke manier spelen jullie in op de interesses van de leerlingen? Hoe komen afspraken en regels bij jullie in de klas en de school tot stand?
Vraag Afspraken maken Beter samen leven in de klas en in de school. Samen leven en samen leren kan niet zonder de nodige afspraken en regels. Ook hier zijn er tal van mogelijkheden om leerlingen inspraak
Nadere informatieOpstart nieuwe GOK-cyclus. Doorstroming en Oriëntering
Opstart nieuwe GOK-cyclus Doorstroming en Oriëntering D&O: Thema-omschrijving Groepsopdracht: 1) Hebben de beschreven praktijken te maken met D&O? 2) Zo ja, zijn het dan praktijken die de kansen van alle
Nadere informatieSTEM++ GO! DE LUCHTBALLON TIENEN INSPIRATIESESSIE 05 _ 02/05/2018 TREFWOORDEN MEER TECHNIEK OP SCHOOL SLEUTELS BRON
+ STEM++ GO! DE LUCHTBALLON TIENEN INSPIRATIESESSIE 05 _ 02/05/2018 TREFWOORDEN De Luchtballon is een GO! basisschool met 60,5% SES leerlingen. De school is gelegen in een kansarme buurt in Tienen waar
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ
RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ BASISSCHOOL MISTE CORLE Plaats : Winterswijk BRIN-nummer : 18ZG Onderzoek uitgevoerd op : 3 november 2009 Rapport vastgesteld te Zwolle op 30 maart 2010 HB 2811938/9
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG FINLANDIA
RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2008- FINLANDIA School : Finlandia Plaats : Rotterdam BRIN-nummer : 14EJ Onderzoeksnummer : 110855 Datum uitvoering onderzoek : 24-3- Datum vaststelling
Nadere informatieDe lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK
De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het lager onderwijs Diversiteit KVS
Nadere informatieEvaluatie-instrument Omgaan met diversiteit (pijler intercultureel onderwijs)
Evaluatie-instrument Omgaan met diversiteit (pijler intercultureel onderwijs) 1 Evaluatie-instrument Omgaan met diversiteit (pijler intercultureel onderwijs) Doel: de mate waarin leerkrachten en school
Nadere informatieGELIJKE ONDERWIJSKANSEN. OMGAAN MET DIVERSITEIT
GELIJKE ONDERWIJSKANSEN. OMGAAN MET DIVERSITEIT Wat is diversiteit? Diversiteit betekent verscheidenheid. Mensen kunnen op heel veel vlakken van elkaar verschillen. Het is die veelheid die we in het begrip
Nadere informatieDidactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4
ECTS-FICHE MODULE Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester
Nadere informatieKWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 BASISSCHOOL DE HORST
RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 BASISSCHOOL DE HORST School: De Horst Plaats: Apeldoorn BRIN-nummer: 17UB Onderzoeksnummer: 103558 Datum uitvoering onderzoek:
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN
RAPPORT VAN BEVINDINGEN School: c.b.s. Op de Zandtange Plaats: Mussel BRIN-nummer: 08BS Datum uitvoering onderzoek: 4 maart 2008 Datum vaststelling rapport: 29 mei 2008 Onderzoeksnummer: 118432 1 ONDERZOEK
Nadere informatieDidactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4
ALGEMENE INFORMATIE MODULE Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester
Nadere informatieOm de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid
Een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Leidraad bij het stappenplan Sinds 1 september 2012 is elke school verplicht een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid te voeren. Dit
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE KARDINAAL ALFRINKSCHOOL
RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE KARDINAAL ALFRINKSCHOOL School : Kardinaal Alfrinkschool Plaats : Maassluis BRIN-nummer : 09AG Onderzoeksnummer : 95006 Datum schoolbezoek : 11 en 12 juni 2007 Datum
Nadere informatieKWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008
RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/ P.C.B.S. DE KLISTER School: p.c.b.s. De Klister Plaats: Nieuw Buinen BRIN-nummer: 05RC Onderzoeksnummer: 107525 Datum uitvoering
Nadere informatieMaandag 21 september 2015
Maandag 21 september 2015 Welkom Presentatie verbeterpunten en interventies Vragen van ouders Evaluatie van de ochtend Kwaliteitsbeleid Jaarplan Informatie verzamelen Prioriteiten stellen Keuzes maken
Nadere informatieNieuwsbrief. Kwaliteit van groepswerk. Resultaten van onderzoek & tips voor de praktijk
Kwaliteit van groepswerk Resultaten van onderzoek & tips voor de praktijk Lia Blaton, medewerker 1. Onderzoek naar onderwijspraktijk In het kader van de opdracht van het Steunpunt Gelijke Onderwijskansen
Nadere informatieZie (je) wat ik kan!?
Zie (je) wat ik kan!? Op verschillende plaatsen in deze module maken we duidelijk dat breed evalueren een manier is om zicht te krijgen op de verschillende competenties, noden en interesses van de leerlingen
Nadere informatieInfo praktijk 2 BaLO Academiejaar
1. INHOUD EN ORGANISATIE PRAKTIJK 2 BaLO De student loopt gedurende het hele jaar stage in eenzelfde school. In samenspraak met de stageschool kiest hij twee graden (per semester een andere graad) waarin
Nadere informatieDeze stageperiode start met een aantal observatie- en participatiedagen in de stageschool en enkele stagevoorbereidingsdagen op de hogeschool.
Stageperiode 1B Situering Stageperiode 1B valt in het 2 de semester. De studenten lopen deze stage per twee in één stageklas. De duo s lopen per semester stage in een ander leerjaar. De studenten lopen
Nadere informatieKANT EN KLAAR PLUS. Uitdagende thema s voor pientere en hoogbegaafde leerlingen
KANT EN KLAAR PLUS Uitdagende thema s voor pientere en hoogbegaafde leerlingen Handleiding voorwoord Voor u ligt een unieke uitgave in Vlaanderen! Het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek ijvert al een tiental
Nadere informatieHuistaken in Vrije Basisschool DE KIEVIT Een zorg van de school, de ouders en de kinderen Versie 04.02.2012
Huistaken in Vrije Basisschool DE KIEVIT Een zorg van de school, de ouders en de kinderen Versie 04.02.2012 Waarom vinden wij huistaken zinvol? Wanneer krijgen ouders toelichting bij het huistaakbeleid?
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL KONINGIN EMMA
RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL KONINGIN EMMA School : Basisschool Koningin Emma Plaats : Haarlem BRIN-nummer : 14DO Onderzoeksnummer : 94590 Datum schoolbezoek : 21 juni 2007 Datum vaststelling
Nadere informatieDe Vogelveste. speciale school voor basisonderwijs
De Vogelveste speciale school voor basisonderwijs Onderwijskundig Jaarplan 2010-2011 Onderwijskundig jaarplan Jaar 2010 2011 School SBO De Vogelveste Schoolleider Annette Pool a.i. Datum 20 08 2010 Inleiding
Nadere informatieINTERACTIEVE WERKVORMEN IN DE WISKUNDELES
INTERACTIEVE WERKVORMEN IN DE WISKUNDELES WAAROM DEZE BIJSCHOLING? DE LEERDRIEHOEK Luisteren 5 tot 8% Lezen 11% Zien / horen (avm) 22% Leerkracht: docent Leerkracht: mediator Zien / horen (demo) 32% Erover
Nadere informatieHeeft de school aandacht voor de taalvaardigheid van haar leerlingen?
Heeft de school aandacht voor de taalvaardigheid van haar leerlingen? 1. Hoe is het taalbeleid van de school? Infodossier van de school I 1.3.1 Nascholing/vakgericht I 1.3.2 Nascholing/algemeen pedagogisch
Nadere informatieVERBETERPLAN Deel 3B
VERBETERPLAN Deel 3B onderwerp: Verbeteren rekenonderwijs datum: augustus 2010 proceseigenaar: Rekenverbeterteam: Gerjanne Meedendorp (rekenspecialist), Chantal Sheehan (IB-er), Maike Sabajo (adjunctdirecteur)
Nadere informatieEen taalbeleid implementeren in de basis- en secundaire school. Taal, taal en nog eens taal!
Een taalbeleid implementeren in de basis- en secundaire school Taal, taal en nog eens taal! 1. Wat is taalbeleid? Situaties Definitie Programma 2. Hoe doen scholen aan taalbeleid? Doelstellingen Didactische
Nadere informatieKWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008
RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 DE HOLTHUIZEN School: De Holthuizen Plaats: Haaksbergen BRIN-nummer: 12YQ Onderzoeksnummer: 103463 Datum uitvoering onderzoek:
Nadere informatieInnoverend onderwijs op maat van uw kind.
Innoverend onderwijs op maat van uw kind. GO! campus Genk Middenschool 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave... 1 2 Voorwoord... 2 3 Onderwijs van de toekomst... 3 3.1 Kerneigenschappen... 3 3.2 Werkvormen...
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE O.B.S. DE VRIJHEID, LOCATIE 1
RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE O.B.S. DE VRIJHEID, LOCATIE 1 School : o.b.s. De Vrijheid, locatie 1 Plaats : Leeuwarden BRIN-nummer : 16NS Onderzoeksnummer : 94962 Datum schoolbezoek : 18 en 19 juni
Nadere informatieFeedback. Soorten feedback Evaluatieve feedback: Goed gewerkt. Descriptieve feedback: Goed gewerkt. Je hebt alle belangrijke elementen opgenomen.
Feedback Wat is feedback? Feedback gaat over het terugkoppelen van informatie. Nicolien van Hamel 1 legt het kort en bondig uit: Feedback betekent letterlijk: terugkoppeling. Bij feedback hoor je van de
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL DE KRULLEVAAR. : basisschool De Krullevaar : 's-gravenhage BRIN-nummer : 13TA Onderzoeksnummer : 94147
RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL DE KRULLEVAAR School : basisschool De Krullevaar Plaats : 's-gravenhage BRIN-nummer : 13TA Onderzoeksnummer : 94147 Datum schoolbezoek : 8 mei 2007 Datum
Nadere informatieVerslag werkgroep 11. Middenschool: leer kracht in meervoud. Werksessie 1
Verslag werkgroep 11 19 mei 2009 en 20 mei 2009 25 ste Middenschoolcongres Werkgroep 11 Congresbegeleider: Erik Schrooten Verslaggever: Evelyn Neven Middenschool: leer kracht in meervoud Werksessie 1 Kennismaking
Nadere informatieInbreken in de klas Werken aan een krachtige leeromgeving: lager onderwijs
Inbreken in de klas Werken aan een krachtige leeromgeving: lager onderwijs Ronde Krachtige leeromgeving Hulpmiddelen voor leerkrachten om een krachtige leeromgeving te creëren Hoek 1 (01.10): Screeningsinstrument
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL HERVORMDE SCHOOL
RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL HERVORMDE SCHOOL School : Basisschool Hervormde School Plaats : Opheusden BRIN-nummer : 05RW Onderzoeksnummer : 94574 Datum schoolbezoek : 3 april 2007 Datum
Nadere informatieWelkom in De Panda. Stedelijke Basisschool. August Vermeylenstraat 2, 9000 Gent. Tel. 09/
Welkom in De Panda Stedelijke Basisschool August Vermeylenstraat 2, 9000 Gent Tel. 09/221.61.03 De Panda is een kleinschalige school in de levendige, multiculturele wijk Nieuw-Gent. We bereiken kinderen
Nadere informatieNieuwsbrief STAPPENPLAN-HUISTAAKBELEID
STAPPENPLAN-HUISTAAKBELEID Stap 0: Stap 1: Stap 2: Hoe pak je het aan in de eigen school? (Werk voor een voorbereidend kernteam intakegesprek) Starten met een bevraging of meerdere bevragingen (bevraging
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL ''T STOOFJE'
RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL ''T STOOFJE' School : basisschool ''t Stoofje' Plaats : Ouwerkerk BRIN-nummer : 10BL Onderzoeksnummer : 94512 Datum schoolbezoek : 14 juni 2007 Datum vaststelling
Nadere informatieIk zeg mummi en vaari. Hoe zeg jij oma en opa? Een project rond talensensibilisering in de school Rozenberg
Ronde 1 Jo Knaeps & Greet Van Mello VVKBaO Contact: Jo.knaeps@vsko.be greet.vanmello@vsko.be Ik zeg mummi en vaari. Hoe zeg jij oma en opa? Een project rond talensensibilisering in de school Rozenberg
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE DE RANK. BRIN-nummer : 11LX Onderzoeksnummer : 94542
RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE DE RANK School : De Rank Plaats : Schoonhoven BRIN-nummer : 11LX Onderzoeksnummer : 94542 Datum schoolbezoek : 4 en 5 juni 2007 Datum vaststelling : 14 september 2007
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL DEN DIJK
RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL DEN DIJK School : Basisschool Den Dijk Plaats : Odiliapeel BRIN-nummer : 05YW Onderzoeksnummer : 95105 Datum schoolbezoek : 23 augustus 2007 Datum vaststelling
Nadere informatieOnderzoeksopzet. 1. De Transbaso-scholen
Onderzoeksopzet De bevindingen zijn het resultaat van drie jaar intensief onderzoek in basisscholen in Antwerpen en Gent. Het onderzoek in het kader van dit Transbaso-project had een dubbel doel. Het eerste
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ. CSG Het Noordik, locatie Vriezenveen
RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ CSG Het Noordik, locatie Vriezenveen School/instelling : CSG Het Noordik Plaats : Vriezenveen BRIN-nummer : 0DO Onderzoeksnummer : HB756654 Onderzoek uitgevoerd :
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Het Baken International School VWO
RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Het Baken International School VWO Plaats : Almere BRIN nummer : 01FP C3 BRIN nummer : 01FP 06 VWO Onderzoeksnummer : 275538 Datum onderzoek : 15 april 2014
Nadere informatieDAG VAN MAVO EN PAV op ZATERDAGVOORMIDDAG 28 FEBRUARI 2015
DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE jan.bonne@vsko.be SECUNDAIR ONDERWIJS VAKBEGELEIDING PAV Brugge, 30-01-2015 Ter kennisgeving aan alle directies van scholen met PAV Gelieve een kopie
Nadere informatieEffecten van GOK in kaart brengen STEUNPUNT GOK. Lia Blaton, Nora Bogaert & Eva Verstraete
Effecten van GOK in kaart brengen STEUNPUNT GOK Lia Blaton, Nora Bogaert & Eva Verstraete Zelfevaluatie Overzicht De GOK-cyclus: van beginsituatie-analyse (BSA) tot evaluatie Zelfevaluatie: stappen Valkuilen
Nadere informatieTweede jaar van de eerste graad kaz-klas
Tweede jaar van de eerste graad kaz-klas Na één jaar in de kaz-klas heb je al iets meer de kans gehad om je een beeld te vormen van de aanpak en de vakken in het secundair onderwijs. De overstap naar het
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL 'SINT JOZEF'
RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL 'SINT JOZEF' School : basisschool 'Sint Jozef' Plaats : Nieuw-Namen BRIN-nummer : 06XE Onderzoeksnummer : 94514 Datum schoolbezoek : 19 juni 2007 Datum vaststelling
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek bij. R.K. basisschool De Talenten
RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek bij R.K. basisschool De Talenten Plaats : Haarlem BRIN-nummer : 16LQ Onderzoeksnummer : 120887 Datum schoolbezoek : 29 november 2010 Rapport vastgesteld te Zoetermeer
Nadere informatieRAPPORT REGULIER SCHOOLTOEZICHT. BASISSCHOOL KERCKEBOSCH Oranje Nasaulaan GA Zeist
RAPPORT REGULIER SCHOOLTOEZICHT BASISSCHOOL KERCKEBOSCH Oranje Nasaulaan 5 3708 GA Zeist BRIN-nummer school Uitvoerende inspecteur(s) : 09OD : mw drs J. van Putten Datum schoolbezoek : 30-01-2001 Datum
Nadere informatieBeeldbegeleiding als opleidingsdidactiek. Vincent Klabbers Hogeschool de Kempel
Beeldbegeleiding als opleidingsdidactiek Vincent Klabbers Hogeschool de Kempel Context Keuzetraject rekenen-wiskunde voor vierdejaars studenten Opleidingsonderwijs K3-fase Accenten 1. Keuzetraject rekenen-wiskunde
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ P.C.B.S. MEESTER VAN DER BRUG
RAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ P.C.B.S. MEESTER VAN DER BRUG Plaats: Woudsend BRIN-nummer: 06PI Onderzoeksnummer: 116884 Onderzoek uitgevoerd op: 7 en 8 mei 2009 Conceptrapport verzonden
Nadere informatieInstrument om de beginsituatie in kaart te brengen op niveau van de leraar eerste graad 3de GOK-cyclus
Vraag: Hoe goed doe ik het in mijn les? op het vlak van: Instrument om de beginsituatie in kaart te brengen op niveau van de leraar eerste graad 3de GOK-cyclus 2008-2011 1 Preventie en remediëring van
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN. Basisschool t Kwekkeveld
RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ Basisschool t Kwekkeveld School/instelling: Basisschool t Kwekkeveld Plaats: Schijndel BRIN-nummer: 13CK Postregistratienummer: 08.H2727425 Onderzoek uitgevoerd op:
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Basisschool te ANZEGEM
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieUITKOMST KWALTEITSONDERZOEK NIET BEKOSTIGD PRIMAIR ONDERWIJS. basisschool Aquamarin
UITKOMST KWALTEITSONDERZOEK NIET BEKOSTIGD PRIMAIR ONDERWIJS Basisschool Aquamarin School: basisschool Aquamarin Plaats: Jato Baco, Bonaire BRIN-nummer: 30KX Datum uitvoering onderzoek: 13 april 2016 Datum
Nadere informatieOpvoedingsproject. A. ONS OPVOEDINGSPROJECT p. 2. A.1 De christelijke identiteit p. 2. A.2 Gevarieerd en goed begeleiden p. 3
Opvoedingsproject A. ONS OPVOEDINGSPROJECT p. 2 A.1 De christelijke identiteit p. 2 A.2 Gevarieerd en goed begeleiden p. 3 A.3 Zorg voor elk kind = accent op talent p. 4 A.4 Een sterke teamspirit, een
Nadere informatieNieuwe didactiek vwo 2 en 3 Connect College: resultaten van een onderzoek. Prof. dr. Perry den Brok
Nieuwe didactiek vwo 2 en 3 Connect College: resultaten van een onderzoek Prof. dr. Perry den Brok Betrokkenen Connect College (opdrachtgever) Kennisnet (subsidie onderzoek) Technische Universiteit Eindhoven
Nadere informatieDraagt lesmateriaal bij aan het vergroten van financiële vaardigheden van basisschoolleerlingen?
Draagt lesmateriaal bij aan het vergroten van financiële vaardigheden van basisschoolleerlingen? Effectiviteitsonderzoek naar lesmateriaal Wijzer in geldzaken voor groep 7 www.wijzeringeldzaken.nl Inleiding:
Nadere informatieDEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG OP RKBS HOEKSTEEN
DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2009-2010 OP RKBS HOEKSTEEN Plaats : Enkhuizen BRIN-nummer : 04YU Onderzoeksnummer : 118767 Datum schoolbezoek : Rapport vastgesteld te
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK. Wessel Gansfortcollege Heerdenpad Afdeling vwo
RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK Wessel Gansfortcollege Heerdenpad Afdeling vwo Plaats: Groningen BRIN-nummer: 14RP Arrangementsnummer: Onderzoek uitgevoerd op: 12 juni 2012 Conceptrapport
Nadere informatieBevindingen huiswerkenquête schooljaar 2013-2014
Bevindingen huiswerkenquête schooljaar 2013-2014 1. Resultaten ouderbevraging 1. De meest voorgekomen antwoorden zijn: - Het inoefenen van geziene leerstof. - Het is een vorm van controle door en voor
Nadere informatieRAPPORT REGULIER SCHOOLTOEZICHT
RAPPORT REGULIER SCHOOLTOEZICHT cbs "Ichthus" te Zeist BRIN-nummer school : 08LE-1 Uitvoerende inspecteur(s) : mw drs J. van Putten Datum schoolbezoek : 9 oktober 2001 Datum vaststelling : 18-12-2001 Handtekening
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL 'DE TOUWLADDER'
RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL 'DE TOUWLADDER' School : basisschool 'De Touwladder' Plaats : Kaatsheuvel BRIN-nummer : 18KV Onderzoeksnummer : 94509 Datum schoolbezoek : 19 juni 2007 Datum
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP CHRISTELIJKE BASISSCHOOL DE POORT
RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP CHRISTELIJKE BASISSCHOOL DE POORT School : Christelijke Basisschool De Poort Plaats : Bleiswijk BRIN-nummer : 07XM Onderzoeksnummer : 116787
Nadere informatieITT/HU Beoordelingscriteria praktijk Fase 3 (jaar 3)
ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk 2018-2019 Fase 3 (jaar 3) Kerntaak 1: Pedagogische adequaat handelen: opbouwende relatie met kinderen ontwikkelen, leiding geven aan de groep, zorgen voor een goed
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN. Onderzoek naar de kwaliteitsverbetering bij. basisschool De Zonnebloem
RAPPORT VAN BEVINDINGEN Onderzoek naar de kwaliteitsverbetering bij basisschool De Zonnebloem Plaats : Rockanje BRIN-nummer : 13HC Onderzoeksnummer : 120454 Datum schoolbezoek : 15 november 2010 Rapport
Nadere informatieFINANCIËLE VORMING IN DE LERARENOPLEIDING. Greet Fastré, Sebastiaan Jans, Karolien Vlayen
FINANCIËLE VORMING IN DE LERARENOPLEIDING Greet Fastré, Sebastiaan Jans, Karolien Vlayen Welke rol moeten lerarenopleidingen spelen in het bereiken van VOET op secundaire scholen? Welke rol moeten lerarenopleidingen
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Bonifatius Mavo VMBOGT
RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Bonifatius Mavo VMBOGT Plaats : Emmeloord BRIN nummer : 02KR C1 BRIN nummer : 02KR 00 VMBOGT Onderzoeksnummer : 290332 Datum onderzoek : 4 oktober 2016 Datum
Nadere informatieDe Schakel. Schooljaarplan
De Schakel Schooljaarplan 2017-2018 Directeur W. de Vries /C. Hertsenberg Adres Schoolstraat 5 Plaats Hollum Telefoon 0519-554361 E-Mail schakel@opo-ameland.nl Datum 6-9-2017 Inhoudsopgave Borging... 3
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE PC BASISSCHOOL DE REGENBOOG
RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE PC BASISSCHOOL DE REGENBOOG School : Pc Basisschool De Regenboog Plaats : Hoofddorp BRIN-nummer : 21RR Onderzoeksnummer : 94593 Datum schoolbezoek : 5 juni 2007 Datum
Nadere informatieSAMEN rijden we naar de TOP!
SAMEN rijden we naar de TOP! open wereldgericht uniek vernieuwend T.O.P. Talent Ontwikkeling Persoonlijkheid samen Samen Verbondenheid met elkaar, respect tonen, elkaar helpen, samenwerken, Dit zijn belangrijke
Nadere informatieONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP O.B.S. DE BONGERD
DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP O.B.S. DE BONGERD Plaats : Hijken BRIN-nummer : 18TJ Onderzoeksnummer : 118979 Conceptrapport verzonden op : 26 april Datum schoolbezoek
Nadere informatieOns huiswerkbeleid. Wij vinden huiswerk belangrijk, omdat het
Ons huiswerkbeleid De leerlingen zijn een groot deel van de dag actief op school; met huiswerk willen we de ouders op de hoogte houden van datgene waarmee de kinderen in de klas bezig zijn. Huiswerk vormt
Nadere informatielp o INSPECTIE hetonderwijs RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ n.b.b.s. Het Blokland
lp o RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ n.b.b.s. Het Blokland School/instelling: n.n.b.s. Het Blokland Plaats: Noordscheschut BRIN-nummer: 04 PT Onderzoeksnummer: Onderzoek uitgevoerd op: 7 oktober
Nadere informatieinfobrochure methodeonderwijs De Lotus
infobrochure methodeonderwijs De Lotus Mosselerlaan 62 3600 GENK 089 35 16 21 directie.middenschool@gocampusgenk.be Inhoudsopgave Inleiding Zelfgestuurd leren Kernteam Kringgesprek Coöperatieve werkvormen
Nadere informatieVan taalexpert naar taalcoach Onderzoek naar de positie van de (aankomende) docent Nederlands
Van taalexpert naar taalcoach Onderzoek naar de positie van de (aankomende) docent Nederlands Mieke Lafleur Johanna van der Borden Studiedag Mbo Taalcoachacademie 21 september 2012 Programma 13.15-13.20
Nadere informatieDe brug over naar Gelijke Onderwijskansen
De brug over naar Gelijke Onderwijskansen Procesbeschrijving van een intern zoekproces, een mooie samenwerking en uitwisseling van uitkomsten Studiedag novelle Oriëntatie op divers talent in de lerarenopleiding
Nadere informatie