Profielschets Voorzitter Raad van Toezicht GAZO 1. Inleiding 1.1 Algemeen Stichting Gezondheidscentra Amsterdam Zuidoost (GAZO) is in 1998 in deze vorm (eerst als losse stichtingen, per 2010 gefuseerd tot één stichting) opgericht en bestaat uit zes gezondheidscentra in Amsterdam Zuidoost: Gein, Reigersbos, Holendrecht, Nellestein, Klein Gooioord en Venserpolder. Ieder centrum levert geïntegreerde eerstelijnszorg, biedt een combinatie van verschillende disciplines (huisartsen, fysiotherapie, apotheek, etc.) en richt zich daarnaast op de specifieke zorgvragen van cliënten in de wijk. Typerend voor de centra is de multiculturele samenstelling van het werkgebied. De kernactiviteiten van GAZO worden vanuit het bedrijfsbureau gefaciliteerd en voorzien van managementinformatie. GAZO streeft actief naar het tot stand komen, het in stand houden en het continueren van kwalitatief hoogwaardige geïntegreerde eerstelijns gezondheidszorg in Amsterdam Zuidoost. GAZO is een toonaangevende, dynamische organisatie die zich proactief opstelt om zo goed mogelijk in te spelen op de (ontwikkelende) zorgvragen van de patiënten. GAZO biedt kwaliteit en service voor haar patiënten volgens maatschappelijk aanvaarde normen en standaarden. Uitgaande van de professionele standaarden streven de zorgverleners naar maatwerk voor de patiënt. Preventie wordt als een belangrijk onderdeel van het zorgproces beschouwd. De doelstellingen zijn: het bieden van kwalitatief hoogwaardige eerstelijnszorg voor inwoners van het stadsdeel Amsterdam Zuidoost, waarbij het zorgaanbod aansluit bij het wijkgerichte demografische zorgprofiel; actief inspelen op veranderingen van de (eerstelijns)zorg, zoals integratie en transmuralisering; GAZO heeft geen winstoogmerk. Eventuele baten worden rechtstreeks aangewend voor investering in de eerste lijn. Typerend voor de GAZO gezondheidscentra is de multiculturele samenstelling van het werkgebied. In Amsterdam Zuidoost wonen bijna 90.000 mensen. De bevolking van Amsterdam Zuidoost is relatief jong. Er vestigen zich veel jonge gezinnen met kinderen. Na verloop van tijd vertrekken zij weer. Andere jonge gezinnen nemen hun plaats in. In Zuidoost is 69% van de bevolking van buitenlandse afkomst, tegen een stadsgemiddelde van zo n 47%. Van de meer dan 120 voorkomende nationaliteiten zijn Ghanezen, Surinamers en Antillianen het best vertegenwoordigd. 1
Het gemiddelde inkomen per huishouden in Zuidoost blijft achter bij het stedelijk gemiddelde. Dit heeft te maken met een lagere arbeidsparticipatie. 1.2 Financiën De omzet van GAZO bedroeg in 2010 ruim 15 miljoen. Het resultaat over 2010 bedroeg 0,3 miljoen positief en is voor een bedrag van 0,3 miljoen negatief beïnvloed door incidentele posten. Het genormaliseerd resultaat van 0,6 miljoen ligt in lijn met 2009 en met de jaarprognose op basis van de cijfers tot en met september 2010. De solvabiliteit, berekend als het eigen vermogen in verhouding tot de netto-omzet, is in 2010 toegenomen met 1,4% naar 13%. Een percentage van 15% wordt nagestreefd als buffer voor eventuele toekomstige risico s. De current ratio, berekend als de verhouding vlottende activa en vlottende passiva, bedraagt ultimo 2010 1,26 (2009: 1,25). 1.3 Organisatie Sinds 2010 zijn de zes centra formeel gefuseerd en ondergebracht in één stichting, daarvoor waren het zes zelfstandige stichtingen. De apotheken zijn ondergebracht in een B.V. De centra leveren gezamenlijk met ongeveer 200 medewerkers zorg aan ruim 45.000 inwoners in Amsterdam Zuidoost. Elk centrum heeft een eigen identiteit en karakter en een duidelijk herkenbaar gezicht. Elke wijk heeft andere, specifieke vraagstukken waarop de centra zich expliciet richten. In de centra zijn verschillende disciplines vertegenwoordigd. De combinatie van disciplines is in elk centrum anders, afhankelijk van de vraag van patiënten en aanwezige voorzieningen in de wijk. De aanwezige disciplines werken onderling nauw samen. Elk centrum heeft in ieder geval huisartsen, centrumassistenten, praktijkondersteuners van de huisarts en (kinder)fysiotherapie. In een aantal van de centra is onder meer ook maatschappelijk werk, manuele therapie, een apotheek, de jeugdgezondheidszorg, oefentherapie Cesar/acupunctuur/haptotherapie, wijkverpleging, een eerstelijns psycholoog en een diëtist vertegenwoordigd. GAZO werkt sinds kort volgens het principe van resultaat verantwoordelijke eenheden. Zowel centra als disciplines zijn in veel opzichten zelfstandig. In de besturingsfilosofie van 2010 is de invoering van resultaat verantwoordelijke eenheden geïntroduceerd. Dit moet nog verder inhoudelijk worden uitgewerkt maar is wel de doelstelling van GAZO. Inhoudelijke samenwerking tussen centra en disciplines vindt plaats wanneer het een duidelijke meerwaarde heeft. De organisatie kent een (statutair) directeur / bestuurder en een directeur zorg (niet statutair). De bestuurder van Stichting GAZO is tevens (statutair) directeur van Apotheken B.V. : sinds de fusie in 2010 zijn de apotheken van de GAZO ondergebracht in een aparte B.V. De organisatie heeft een vijfhoofdige Raad van Toezicht. Elk centrum wordt aangestuurd door een centrummanager, de verschillende disciplines (huisartsen, apothekers, fysiotherapeuten en dokters assistenten) hebben per centrum een disciplinecoördinator. De centrummanagers en disciplinecoördinatoren ontmoeten elkaar regelmatig voor overleg en om ervaringen uit te wisselen. De vier verschillende disciplines vormen over de vestigingen heen een vakgroep met per vakgroep een vakgroep voorzitter. De voorzitters van de vier vakgroepen vormen samen met de directie de zorgstaf van de GAZO. De centra hebben ieder een eigen cliëntenraad (CR). Op centraal niveau zijn sinds 2010 een ondernemingsraad (OR) en een centrale cliëntenraad (CCR) actief. 2
Organogram GAZO: 2. Ontwikkelingen GAZO staat voor een aantal belangrijke uitdagingen ingegeven door de ontwikkelingen in de eerstelijnszorg. Ontwikkelingen zijn onder andere: een meer complexe zorgvraag, een verdere aanscherping van de bekostigingsstructuur en de effecten van de marktwerking. Met name voor de apotheken en fysiotherapeuten zijn de effecten van de marktwerking merkbaar, hetgeen betekent dat profilering ten opzichte van patiënten belangrijker wordt. Voor 2012 worden effecten verwacht van de aangekondigde bezuinigingen voor alle disciplines die aanwezig zijn binnen GAZO. Daarnaast is de verwachting dat de recente fusie van AGIS met Achmea van invloed is op het functioneren van GAZO. Bij de gefuseerde verzekeraar is momenteel 73% van de patiënten van GAZO verzekerd. Deze externe ontwikkelingen zorgen er onder meer voor dat GAZO meer en meer markt- en vraaggericht moet gaan werken. Dit heeft ertoe geleidt dat GAZO de structuur en processen onder de loep heeft genomen en veranderingen heeft ingezet om beter te kunnen anticiperen op de ontwikkelingen en om de organisatie nog slagvaardiger te laten functioneren. Dat heeft geleid tot een professionalisering van alle bedrijfsprocessen, variërend van de financiën en HRM tot de communicatie. De onlangs ingezette structuur naar meer resultaat verantwoordelijke eenheden is daar eveneens het gevolg van, maar ook het deelnemen van alle disciplines aan accreditaties. 3
GAZO zal in 2012, naast het scherp sturen op de financiële positie ten gevolge van de bezuinigingen, naar verwachting de volgende prioriteiten kennen: het verbeteren van de informatisering en automatisering. Deze is momenteel nog te kwetsbaar en loopt qua innovaties achter op wat mogelijk en wenselijk is. Dit heeft gevolgen voor het primair proces, maar ook voor afgeleide zaken, zoals de kwaliteit van de managementinformatie; de strategische positionering: Wie zijn onze strategische partners en hoe geven wij de samenwerking vorm? Belangrijke samenwerkingspartners zijn onder meer de SAG, de andere aanbieder van geïntegreerde eerstelijns zorg in Amsterdam, en het AMC; rondom de huisvesting van drie locaties, twee gezondheidscentra en het bedrijfsbureau, zal het komend jaar besluitvorming moeten plaats vinden; risicomanagement. Zorgaanbieders lopen meer risico dan voorheen. Dat maakt een actief risicomanagement belangrijker, niet alleen op financieel gebied, maar ook op andere terreinen. Om deze reden is kwaliteit en veiligheid ook een van de prioriteiten. 3. Raad van Toezicht RvT houdt toezicht op de Stichting GAZO en, omdat Stichting GAZO 100% aandelen heeft in de GAZO Apotheken B.V. indirect ook op de GAZO Apotheken B.V. De wijze waarop is onlangs vastgelegd in een bijgesteld reglement van de Raad van Toezicht, de Raad van Bestuur van GAZO en de directie van de GAZO Apotheken B.V. RvT bestaat uit 5 leden en vergadert in ieder geval zes maal per jaar, s avonds. RvT handelt volgens de principes van de Zorgbrede Governancecode en evalueert zichzelf eenmaal per jaar, soms met externe begeleiding RvT heeft 2 vaste commissies: (financiële) auditcommissie en remuneratiecommissie (die het functioneringsgesprek met de bestuurder voert op basis van 360 graden feedback uit de organisatie). De voorzitter RvT maakt deel uit van deze laatste commissie. Daarnaast nog ad hoc commissies voor werving/selectie RvB- en RvT-leden. RvT heeft eenmaal per jaar overleg met de CCR, met de OR en met de zorgstaf, in aanwezigheid van de RvB. De RvT vergadert regelmatig op de verschillende locaties van de centra. Die vergaderingen worden voorafgegaan met een informatief gedeelte, verzorgd door het betreffende centrum. 4
3.1 Samenstelling Raad van Toezicht De RvT is zodanig samengesteld dat: er voldoende affiniteit met de gezondheidszorg in het algemeen en de doelstellingen van de GAZO in het bijzonder aanwezig is; een spreiding van maatschappelijke achtergronden, deskundigheden en disciplines aanwezig is, waarbij in ieder geval deskundigheid aanwezig moet zijn van: o zorginhoudelijke beleid; o kennis van de medische sector en zicht op de veranderingsprocessen daarin; o bedrijfskundige kennis en ervaring; pragmatisch ondernemerschap; o financieel-economische kennis; o juridische kennis; o sociaal beleid; o politiek-bestuurlijke verhoudingen, zicht op maatschappelijke ontwikkelingen; o kwaliteit en veiligheid; o kennis/affiniteit omtrent de doelgroepen waarop GAZO zich richt. de leden van de RvT ten opzichte van elkaar en de RvB onafhankelijk en kritisch opereren; adequaat wordt voorzien in de advies- en klankbordfunctie ten behoeve van de RvB; een voldoende maatschappelijke binding en een functioneel netwerk wordt bereikt. 3.2 Algemeen functioneren Raad van Toezicht Het algemeen functioneren van de RvT wordt gekenmerkt doordat: de Raad een multidisciplinair team is met een mix van deskundigheden, evenwel in zijn geheel verantwoordelijk voor het totaal aan taken; er sprake is van een heterogene samenstelling van de Raad naar geslacht, leeftijd, maatschappelijke positie, levensbeschouwing, e.d.; de RvT bewust het zgn. toezichtmodel hanteert, daarbij de RvB de vereiste beleid- en managementvrijheid biedende; de Raad zich verzekerd weet van collegialiteit en goede samenwerking onderling met inachtneming van een onafhankelijke en kritische opstelling ten opzichte van elkaar en van de RvB; de leden van de Raad zonder last of ruggespraak functioneren; de Raad een stem naar buiten vormt; de leden van de Raad op geen enkele wijze direct belang hebben bij de stichting en de B.V. waarop men toezicht houdt en het belang van GAZO stelt boven enig deelbelang; een actieve deelname aan de werkzaamheden van de Raad en eventuele auditcommissies, die bepaalde onderdelen van het raadswerk voorbereiden en/of uitvoeren. 5
3.3 Algemene kwaliteitseisen voor leden van de Raad van Toezicht De leden van de Raad van Toezicht voldoen aan de volgende algemene kwaliteitseisen: affiniteit met de doelstelling en zorgfunctie van GAZO; algemene bestuurlijke kwaliteiten en ervaring; een juist evenwicht in betrokkenheid en bestuurlijke afstand; inzicht in de eisen die kwaliteit, doelmatigheid en continuïteit aan een organisatie als GAZO stellen; het vermogen om het beleid van GAZO en het functioneren van de RvB te kunnen beoordelen en toetsen met relatief beperkte, doch relevante informatie; het vermogen om zich op hoofdlijnen een oordeel te vormen over door de directie voorgelegde aangelegenheden; het vermogen en de attitude om de RvB met raad en als klankbord terzijde te staan; de ontwikkelingen in de zorg en de maatschappij volgen en weten wat er in de organisatie gaande is; begrip hebben van de complexiteit van een organisatie als GAZO, waarin zorgverleners werken die in de context van het organisatiebeleid, de zorgvraag en de eigen professie, zelfstandig beslissingen nemen; het vermogen om advies en toezicht in teamverband uit te kunnen oefenen; beschikken over: academisch denkniveau, sociale vaardigheden, probleemoplossend vermogen; integriteit, verantwoordelijkheidsgevoel en een onpartijdige, onafhankelijke opstelling; voldoende beschikbaarheid. Het is gewenst dat naast deze algemene kwaliteitseisen, welke voor elk lid afzonderlijk gelden, een individueel lid ook specifieke kennis en deskundigheid bezit op meer concrete beleidsonderdelen, waarover de werkzaamheden van GAZO zich uitstrekken. 3.4 Profiel voorzitter Raad van Toezicht Van de voorzitter van de Raad van Toezicht worden, onverminderd de kwaliteitseisen die voor alle Raad van Toezichtleden gelden (zie 3.3), specifieke eigenschappen en kwaliteiten verwacht. In het bijzonder dient de voorzitter: het vermogen te hebben om met autoriteit en een natuurlijk gezag de voorzittersfunctie in de Raad van Toezicht te vervullen; over de persoonlijkheid en achtergrond te beschikken om een leidende rol te vervullen bij de mening- en besluitvorming van de Raad van Toezicht; over inzicht en overzicht te beschikken ten aanzien van de taken en functie van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur van de stichting en de directie van de B.V. over zodanige eigenschappen en uitstraling te beschikken dat hij zo nodig extern een rol in het belang van de stichting en de B.V. kan vervullen; over diplomatieke en onderhandelingskwaliteiten te beschikken; over kwaliteiten op het gebied van conflicthantering te beschikken; over integrerende/bindende kwaliteiten te beschikken; over vergadertechnische kwaliteiten te beschikken; een persoonlijke fit met de voorzitter van de Raad van Bestuur van de stichting en de directie van de B.V. te hebben. 6
4. Procedure en Tijdpad Er is een selectiecommissie bestaande uit twee leden van de Raad van Toezicht, mevrouw mr. Ester Rood (voorzitter van de selectiecommissie) en de heer drs. Johan van Hoof, met de bestuurder mevrouw drs. Judith Meijer MBA als adviseur. De werving geschiedt via een open procedure, begeleid door Nationaal Register. De gesprekken met deze commissie zullen eind november en begin december worden gevoerd. Het is de bedoeling dat de procedure uiterlijk 1 januari 2012 is afgerond, in de zin dat de nieuwe voorzitter per die datum kan worden voorgedragen voor benoeming en door de Raad van Toezicht in de januarivergadering formeel benoemd kan worden. Nationaal Register is ingeschakeld om de selectiecommissie van GAZO te begeleiden bij de werving en selectie van de vacante voorzittersfunctie. Mevrouw Clarien Slot, adviseur van Nationaal Register begeleidt deze procedure. 5. Uw reactie Indien u voldoet aan het profiel en u hebt interesse dan nodigen wij u uit om uiterlijk 13 november a.s. per mail te reageren via directie@nationaalregister.nl, t.a.v. de heer Olaf Smits van Waesberghe, directeur. Mevrouw C. Slot, adviseur van Nationaal Register begeleidt de werving- en selectieprocedure. www.nationaalregister.nl 7