Bestuursverslag 2016

Same ns voor i terk eder kind Bestuursverslag 2016

Inhoudsopgave 4 Onze uitgangspunten 6 Wat is er bereikt in 2016? 10 Waar liggen de uitdagingen? 2

Voorwoord In deze publieksversie van ons Bestuursverslag 2016 nemen wij u graag in vogelvlucht mee in de wereld van het Rotterdams passend onderwijs. Een wereld met durf, overwinning en succes, maar ook een wereld met knelpunten en uitdagingen die vragen om kordate oplossingen. In dit boekje vertellen wij de verhalen achter de cijfers van PPO Rotterdam, een samenwerkingsverband dat pioniert in passend onderwijs. Een beknopte bundeling waarin we u in een oogopslag iets willen laten zien van wat wij met elkaar in 2016 hebben bereikt. PPO Rotterdam is met recht trots op alles wat we door de inzet van ouders, leerkrachten, besturen en natuurlijk de kinderen zelf in 2016 voor elkaar hebben gekregen. In 2017 hopen wij voort te kunnen bouwen op wat reeds is neergezet en onze ondersteuning verder te verdiepen. Met als uitgangspunt: samen sterk voor ieder kind! Nicole Teeuwen, directeur - bestuurder Bent u na het lezen van deze uitgave nieuwsgierig geworden naar het volledige Bestuursverslag 2016 of wilt u meer weten over het werk van PPO Rotterdam? U vindt het op onze website: www.pporotterdam.nl PPO Rotterdam is een samenwerkingsverband van 21 onderstaande schoolbesturen De Kralingsche school Gereformeerd Primair Onderwijs West-Nederland Martinusstichting voor so en vso Rotterdamse Vereniging voor Katholiek Onderwijs 5maalO Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam Cosmicus Onderwijs Hindoe Onderwijs Nederland Stichting Islamitisch Primair Onderwijs Rijnmond Kind en Onderwijs Rotterdam Stichting Protestants Christelijk Onderwijs Hillegersberg Schiebroek Rotterdamse Schoolvereniging Stichting van Brienenoordschool Interconfessioneel Onderwijs te Rotterdam eo Protestants-Christelijk Basis- en Orthopedagogisch Onderwijs Samenwerkende Vrijescholen Zuid-Holland Yulius Onderwijs De Rotterdamse Montessorischool De Van Oldenbarneveltschool Montessorischool Kralingen Horizon Jeugdzorg en Speciaal Onderwijs Deze besturen zijn actief in het primair onderwijs in Rotterdam voor ruim 50.000 leerlingen op ruim 200 scholen. Met elkaar willen wij een succesvolle schoolloopbaan voor alle leerlingen in de gemeente Rotterdam realiseren. In de praktijk betekent dit dat er op iedere basisschool een schoolcontactpersoon van PPO Rotterdam actief is. Deze persoon is aangesloten bij een van onze 9 Onderwijs Arrangeer Teams (OAT s) verspreid over de stad. 3

THEMA Onze uitgangspunten Uitgangspunten Rotterdams model Basis op orde Thuisnabijheid Regulier waar het kan, speciaal waar het moet Integra a l werken Gebiedsgericht werken Werken op basis van vertrouwen Personeelsbezetting 122 91,9 FTE Op 31 dec. 2016 is het aantal medewerkers in dienst bij PPO Rotterdam 122 (91,9 FTE). Daarnaast zijn er 29 mensen (11,2 FTE) gedetacheerd. PPO Rotterdam hanteert deze uitgangspunten in haar werken. Actielijnen Leerlingaantallen Basisonderwijs 49.315 49.817 2015 2016 Rotterdamse kinderen volgen thuisnabij, passend onderwijs Ouders worden als samenwerkingspartner optimaal betrokken Speciaal basis onderwijs Speciaal onderwijs Totaal 1.070 953 1.068 1.095 51.453 51.865 Samenwerken op het snijvlak van onderwijs en zorg Activiteiten en ontwikkelingen organisatie PPO Het leerlingenaantal in 2016 laat een groei van het aantal leerlingen in het basisonderwijs zien. Het SBO heeft in 2016 te maken gehad met een daling. De actielijnen van PPO Rotterdam geven structuur aan onze organisatie en ons handelen. 4

Professionalisering personeel Educatief partnerschap met ouder(s)/ verzorger(s) Vroegsignalering Handelingsgericht werken Zelfsturende teams Gesprekstechnieken SISA; aandacht voor kinder mishandeling 1,69% 2,52% SBO okt 2013 2,38% Rotterdam Amsterdam Den Haag Utrecht Landelijk 1,84% 2,44% Deelnamepercentages Hoe verhoudt Rotterdam zich ten opzichte van andere steden en het landelijk gemiddelde als het gaat om het percentage deelnemende leerlingen SO en SBO? * Bij de druk van deze folder zijn van Amsterdam, Den Haag en Utrecht nog geen cijfers bekend over 2016. 2,47% SBO 2,36% 1,73% okt 2014 1,71% 2,34% 2,35% SBO 2,12% 1,73% okt 2015 1,64% 2,26% 2,31% SBO okt 2016 1,88% Governance Commissie middelen Kwaliteitscommissie 1,63% SO 1,42% okt 2013 1,35% 2,12% 1,43% 1,63% 1,4% SO okt 2014 1,32% 2,03% 1,38% 1,55% SO 2,11% 1,43% okt 2015 1,32% 1,31% 1,58% SO okt 2016 2,16% Agendacommissie Stuurgroep schooldirecteuren De scheiding van toezicht en bestuur heeft geleid tot het oprichten van 4 adviserende commissies. Remuneratiecommissie Beleidsadviesgroep Intern Begeleiders (BAG IB) Scholen Ondersteuningsplanraad (OPR) 5 Mijlpalen in bestuur Ondersteuningsplan 2016-2020 Scheiding toezicht en bestuur Doorontwikkeling uitvoeringsorganisatie PPO Rotterdam

THEMA Wat is er bereikt in 2016? Het geheim van succesvol passend onderwijs Steeds meer Rotterdamse wijken staan in 2016 op voor hun kinderen. Het boekje Pilots en projecten in Rotterdamse wijken is daar het directe bewijs van. Dit boekje, opgesteld en uitgebracht eind 2016, laat niet alleen zien waarin is geïnvesteerd, maar vooral wat het effect is van de vele wijkinitiatieven. Hoe bedienen we ouders? Oudersteunpunt Ouderfunctionarissen Ondersteuningsplanraad (OPR) Ombudspersoon Voorschools Maatschappelijk Werk (VSMW) Je zou kunnen zeggen dat dit boekje het geheim van succesvol passend onderwijs prijs geeft: het werkt pas wanneer de initiatieven van onderop komen. Juist daarom zien wij dit boekje als de verdienste van onze scholen, die gekomen zijn tot zoveel mooie initiatieven in de wijk. Bundeling pilots en projecten Er zijn in 2016 meer dan 40 pilots en projecten gerealiseerd met de professionaliseringsmiddelen (beschikbaar gesteld door PPO Rotterdam) om zo te zorgen voor een dekkend netwerk van ondersteuning in de wijk. Benieuwd naar deze bundeling van pilots en projecten in Rotterdamse wijken? Kijk dan op onze website. * deze cijfers hebben de peildatum 31 december 2016, de daadwerkelijke aantallen zullen wat hoger liggen i.v.m. latere registratie. Arrangementen Ambulante Begeleiding Ambulante Begeleiding + Lezen Groepsarrangement lezen Logopedie Maatwerkbudget Psychodiagnostisch onderzoek Schoolmaatwerk Pilot ambulant SBO Integraal arrangeren Gespecialiseerd onderwijs Pilot hoogbegaafdheid Inzet ouderfunctionaris Inkoopplek herstart/opvang 471 60 203 7 65 214 244 18 7 2 2 10 92 2 Een heel aantal leerlingen is in 2016 ondersteund met een van de arrangementen van PPO Rotterdam. In totaal zijn er in 2016 1.368 arrangementen toegekend. Naast arrangementen biedt PPO Rotterdam ook preventieve ondersteuning door de inzet van 6 de schoolcontactpersoon en preventieve ambulante begeleiding.

Integraal arrangeren, wat is dat precies? Stel: ouders of school stellen een hulpvraag die zowel op onderwijs als jeugdzorg gericht is. Dan wil je na dit signaal zo snel mogelijk een combinatie van onderwijs, begeleiding en zorg kunnen aanbieden. Door thuisnabij passende ondersteuning te geven, zou het inschakelen van zwaardere hulp kunnen worden voorkomen. Je wilt bereiken dat trajecten voor onderwijs, jeugdhulp en jeugdzorg (en soms ook vervoer) parallel worden gelopen en niet na elkaar. En je wilt dat de trajecten op elkaar afgestemd zijn. Integraal arrangeren is het opstellen van één plan voor een kind, het gezin en de school waarin zowel de benodigde zorg als de extra onderwijsondersteuning opgenomen is. Een integraal arrangeerplan kan bijvoorbeeld bestaan uit: onderwijsondersteuning, jeugdhulp op school, maar ook opvoedingsondersteuning voor de ouders thuis. Het gaat erom dat een integrale aanpak rond het kind op school en thuis ontstaat. Dit is voor alle leerlingen belangrijk, maar is vooral essentieel voor kinderen met een complexe, meervoudige, ondersteuningsvraag, die zonder een integraal plan geen passend onderwijs kunnen volgen. Onderwijszorgarrangementen Samen met de gemeente worden afspraken gemaakt over hoe zowel onderwijs als zorg binnen een arrangement hun plek kunnen vinden. Dit schooljaar zijn PPO en de gemeente Rotterdam gestart met integraal arrangeergesprekken om onderwijsondersteuning en jeugdhulp op elkaar af te stemmen voor een kind. Dit is voor verschillende kinderen al prima gelukt. Per kind en zijn gezin wordt een maatwerkpuzzel gemaakt. Wat heeft dit kind, in dit gezin, op deze school nodig om zich optimaal te ontwikkelen? PPO Rotterdam hoopt samen met haar ketenpartners hierin verdere stappen te maken. Het betrekken van ouders, het voeren van gesprekken op de school van het kind, het zorgen voor een parallel traject waarin alle ondersteuningspartners en de ouders direct met elkaar om de tafel zitten. In 2017 zal dan ook een pilot in Feijenoord worden gestart waar integraal arrangeergesprekken op de school zelf zullen plaatsvinden. Leerrecht 18 leerlingen met een leerplichtontheffing die daardoor geen onderwijs volgen, nemen sinds 2016 deel aan een pilot waarin zij speciaal onderwijs volgen. Deze leerlingen krijgen op een school voor Speciaal Onderwijs zowel zorg als onderwijs aangeboden. In 2017 zal dit aantal leerlingen stijgen. Positief resultaat: waar komt dat vandaan? Positief resultaat op de begroting = 4,7% Dit bedrag ( 1.175.620,-) wordt in de tweede helft van 2017 uitgekeerd aan de scholen. Het positieve resultaat van 2016 kent vier hoofdoorzaken: Extra bijdrage OC&W = 440.140 (1,76%) Dalend ziekteverzuim personeel PPO Rotterdam van ±8% naar ±3% = 143.541 Verlate uitkering Basisbudget aan de scholen = 700.000,- Verlate uitkering OZA i.s.m. gemeente = 166.064,- 7

Toelaatbaarheidsverklaringen * voor de exacte bedragen per TLV kunt u kijken op duo.nl SBO 258 à ± 4.000* SO laag 222 à ± 9.000* SO midden 15 à ± 14.000* SO hoog 20 à ± 22.000* In 2016 zijn er 515 nieuwe toelaatbaarheidsverklaringen afgegeven aan kinderen voor het (speciaal) basisonderwijs. Hoog, midden, laag laat zien in welke categorie de kinderen zitten als het gaat om bekostiging. Pilots en Projecten Pilot nieuwe werkwijze toegang vergoede dyslexiezorg Pilot KID Pilots Hoogbegaafdheid Pilot Functioneringsprofiel YOEP Bovenstaande pilots komen voort uit beleidsthema s van PPO Rotterdam. Daarnaast is er veel inzet op pilots en projecten gerealiseerd door professionaliseringsmiddelen. Een maatwerkbudget: ouder aan het woord Onze dochter Mila * heeft als kleuter al behoefte aan structuur, zowel thuis als op school. We merken dat zij niet goed haar aandacht bij opdrachten kan houden. De school waar Mila nu op zit, begeleidt haar vanaf groep 1. Vorig jaar is een maatwerktraject aangevraagd. Onze dochter had in het begin veel weerstand maar zij kijkt nu echt uit naar de momenten van begeleiding. We zijn blij dat het maatwerk zo goed werkt en Mila op deze school kan blijven! Martin en Charlie, ouders van dochter Mila (6) * de namen in dit artikel zijn gefingeerd 8

Evaluatie van onze schoolcontactpersonen Vlak voor de zomervakantie hebben onze schoolcontactpersonen een gesprek gevoerd met de eigen scholen over de ervaren kwaliteit van de door henzelf geleverde diensten. Deze diensten zijn niet alleen besproken maar ook schriftelijk geëvalueerd en gewaardeerd. Ruim 180 scholen hebben deelgenomen aan het onderzoek. En wat blijkt? Zij waarderen de SCP met een gemiddeld cijfer van 8,2! Fantastisch om te zien dat scholen de ondersteuning van schoolcontactpersonen als echte meerwaarde zien. Zij waarderen de fijne samenwerking, de doeltreffende hulp, de korte lijnen en de flexibiliteit van werken. Natuurlijk zijn er ook verbeterpunten. Zo werd aangegeven dat er behoefte is aan meer psychodiagnostiek en dat het SO en SBO in sommige gevallen beter betrokken kunnen worden. Dat is input waar we iets mee kunnen. In november 2016 werden de prachtige resultaten van deze evaluatie gevierd met taart voor onze medewerkers en een pot vol lekkers voor de scholen. Deze evaluatie is de opmaat naar het continu meten van klanttevredenheid. Met als doel het frequent en efficiënt evalueren van onze arrangementen. Benieuwd naar het hele rapport? Lees het op onze website. Dekkend netwerk in de wijk In iedere Rotterdamse wijk is een PPO netwerkbijeenkomst actief voor ib-ers en schoolbesturen. Doel? Samen komen tot een gezamenlijke visie en een aanpak om te zorgen voor een dekkend netwerk in de wijk. In de periode sep-dec 2016 zijn er gemiddeld 2 netwerkbijeenkomsten in Rotterdamse wijken georganiseerd. 24 A Hoogvliet A Pernis I Overschie B Heijplaat Delfshaven F I Hillegersberg-Schiebroek H G Noord Kralingen-Crooswijk H Centrum C Feijenoord B Charlois Maatschappelijk effect E Prins-Alexander D IJsselmonde Beheersbaar aantal thuiszitters Stabilisering van het doorverwijzingspercentage SO-SBO Realiseren van een dekkend netwerk Het welslagen van passend onderwijs wordt in de wetgeving afgemeten aan een aantal meetbare parameters. PPO Rotterdam heeft in 2016 laten zien hieraan te voldoen. 9 Rapportcijfer C i j f e r: 7, 1 De waardering die scholen geven aan de organisatie PPO Rotterdam, aldus de eerste uitvraag in 2016. Ouderondersteuning Educatief partnerschap Handelingsgericht werken PPO Rotterdam wil ouders graag betrekken als een gelijkwaardige samenwerkingspartner. Daarom stoelt zij haar ouderondersteuning op vier pijlers. SBO profiel Het 1 gezin, 1 plan, 1 regisseur principe Eigen kracht In Centrum Noord staat de Babylon, een reguliere school voor basisonderwijs. Zij hebben voor 2016-2017 hun ambitie om naast basisschoolleerlingen ook leerlingen met een SBO profiel toe te laten in de school, vorm gegeven. Er is daarom een expertklas ingericht waar de leerlingen van de voormalige SBO-school 11 Henry Dunantschool onderwijs volgen. Daarnaast zijn er ook SBO leerlingen uit de wijk in de reguliere klassen opgenomen. De school ontwikkelt zich gaandeweg op deze populatie, met ondersteuning vanuit PPO Rotterdam.

THEMA Waar liggen de uitdagingen? Op het scherpst van de snede José is acht en woont samen met zijn ouders, twee zusjes en een oudere broer middenin de Afrikaanderwijk. Vader heeft momenteel geen werk en drinkt. Moeder loopt op haar tenen door het huis, spreekt matig Nederlands en probeert met schoonmaakwerk in de avonduren de eindjes aan elkaar te knopen. José brengt, zonder te hebben ontbeten, zijn zusjes naar school en ploft daarna zelf in de klas neer. Groep 5. José heeft een lieve juf, maar kan zich moeilijk concentreren. Zit altijd andersom op zijn stoel, haalt graag geintjes uit met klasgenoten. José is over het algemeen een rustige jongen, maar kan onverwacht enorm uit zijn slof schieten. Schelden, een klasgenoot een dreun verkopen, een stoel door de klas... Het is allemaal al eens gebeurd. De juf zoekt hulp bij de schoolcontactpersoon van PPO Rotterdam. Kan het OAT hier alle benodigde ondersteuning bieden? Het antwoord is simpelweg nee. De problemen van José reiken verder dan alleen het onderwijsveld. Met het aanpakken van zijn houding en gedrag op school zijn we er nog niet. Deze casus behoeft een integrale aanpak, eentje waarbij alle stakeholders worden betrokken. En laat dàt nu juist een knelpunt blijken. Want hoewel de invoering van Passend Onderwijs deze integrale manier van werken, deze solidariteit, beoogt, opereren we nog vaak te solistisch. De samenwerking onderling en met stakeholders is voor velen nog nieuwe, complexe materie. Toch is het belangrijker dan ooit om met elkaar te blijven knokken voor de integraliteit en de collectieve, maatschappelijke opdracht die Passend Onderwijs heet. Voor José. Op het scherpst van de snede. Bron: Blog Nicole Teeuwen - december 2016 Wachtlijsten In oktober 2016 werd PPO Rotterdam met wachtlijsten voor SO 5cluster 4 geconfronteerd. De wachtlijst begon met leerlingen en liep richting december op tot leerlingen. Er zijn in december gesprekken 20 gevoerd met de SO-aanbieders over capaciteitsuitbreiding. Horizon en BOOR hebben begin 2017 extra plekken op SO scholen kunnen realiseren voor Rotterdamse leerlingen. Hierdoor zijn vrijwel alle leerlingen weer van een passende SO-plek voorzien. 10 Complexe casussen Het aantal kinderen dat niet naar school kan en dus langdurig thuiszit, neemt helaas zienderogen toe. PPO Rotterdam vermoedt dat hier een verband ligt met decentralisaties van onder andere Jeugdzorg. Samen met de gemeente wil PPO Rotterdam dan ook vinger aan de pols houden. Te beginnen met het gezamenlijk bespreken van een bundeling van ingewikkelde onderwijs-zorg casussen (aangeleverd vanuit diverse OAT s). Beide partijen erkennen de combinatie tussen onderwijs en (jeugd)zorg als een ingewikkeld thema waar actie op nodig is en zijn voornemens dit te onderzoeken. Dit onderzoek zal zich richten op de oorzaken en mogelijke oplossingsrichtingen van drie onderwerpen: de toename van het aantal thuiszitters de daling van de deelnamepercentages SBO de wachtlijsten in het SO

Bron: Blog Nicole Teeuwen - december 2016 Niet naar school Menno* is 12 jaar en gaat al een tijdje niet naar school. Thuiszitten noemen ze dat. Zijn angst om weer te gaan wordt met de dag groter. PPO Rotterdam voert ondertussen gesprekken met zijn ouders en zoekt contact met scholen in de buurt. Al snel wordt duidelijk dat Menno en zijn ouders niet terug willen naar de school waar hij op zat. Gelukkig vindt PPO Rotterdam snel een andere school die bereid is om Menno op te vangen. Ondertussen houden we contact met ouders en wijkteam om passende jeugdhulp voor hem te krijgen. Menno krijgt nu individuele behandeling. De nieuwe school doet enorm haar best, maar helaas wordt na een aantal weken duidelijk dat zij niet kunnen bieden wat Menno nodig heeft. Tegelijkertijd is uit het zorgtraject duidelijk geworden dat het welbevinden van Menno nu voorop moet staan. Als hij immers niet lekker in zijn vel zit, gaat het natuurlijk ook niet goed op school. Menno stopt op de nieuwe school en de jeugdhulp wordt geïntensiveerd. Zijn ouders en de GGZ-instelling doen er alles aan om z n psychische problematiek te verminderen en het naar school gaan weer mogelijk te maken. PPO Rotterdam zoekt naar een passende plek waar een combinatie van onderwijs en behandeling gegeven kan worden. Op korte termijn kan Menno nu starten in een behandel- en onderwijsgroep. Daar zijn hij en zijn ouders heel blij mee! * de naam in dit artikel is gefingeerd Thuiszitters 98% In Rotterdam waren er in 201690 leerplichtige thuiszitters, voor van hen is uiterlijk medio 2017 een passende plek gevonden. 11% 10 thuiszitters 34% 31 thuiszitters Werkdruk bij scholen en leerkrachten door Passend Onderwijs 'Ik vind passend onderwijs echt wel een mooie ontwikkeling. Maar met 30 leerlingen in mijn klas, waaronder een aantal met extra ondersteuningsvragen en al dat papierwerk waar we tegenwoordig mee belast zijn, is het wel een erg grote uitdaging. Ik ben vaak blij als ik het einde van de dag weer gehaald heb.' - leerkracht 11 2% 2 thuiszitters 17% 15 thuiszitters 36% 32 thuiszitters binnen 4 wkn een passende plek binnen 1-3 mnd een passende plek binnen 3-6 mnd een passende plek binnen 6-12 mnd een passende plek nog geen passende plek Meer dan de helft van de thuiszitters in 2016 kon binnen 3 maanden worden geplaatst. In de loop van 2016 zagen we dat er voor steeds meer leerlingen binnen vier weken een oplossing werd gevonden. Een bevestiging dat onze werkwijze werkt. Vroegtijdig interveniëren, zo snel mogelijk op zoek naar een passende oplossing! De langdurige thuiszitters zijn vooral te wijten aan een tekort aan SO-plaatsen of de combinatie met jeugdzorg die in 2016 soms lastig te vinden was.

847 Iedere maand houden wij belangstellenden op de hoogte van de vorderingen, aandachtspunten en mooie voorbeelden van PPO Rotterdam. Same ns voor i terk eder kind Meer informatie over het samenwerkingsverband en passend onderwijs is te vinden op onze website: www.pporotterdam.nl info@pporotterdam.nl 010 303 1400 Postbus 22171 3003 DD Rotterdam Design: Mangoa Fotografie: deels Tineke de Lange en deels stockfotografie Wilt u op de hoogte blijven van alle gebeurtenissen op het gebied van passend onderwijs in Rotterdam? Al mensen ontvangen onze digitale nieuwsbrief. Meld u ook aan via onze website.