Gemeente Rotterdam College van Burgemeester en Wethouders Ore. Alexandra C. van Huffelen Wethouder Duurzaamheid, Binnenstad en Buitenruimte Bezoekadres: Stadhuis Coolsingel 40 Rotterdam Postadras: Postbus 70012 3000 KP Rotterdam Email: dim@bsd.rotterdam.nl Website: www.rotterdam.nl Commissie voor Fysieke Infrastructuur en Buitenruimte Inlichtlngen: Joost van Maaren E-mail: joost.van.maaren@roteb.nl Telefoon: (010)267 8351 Fax:(010)2673560 Ons kenmerk:dir.2011 581432/609155 Datum: 14februari20ll Onderwerp: Rotterdam en kunststof verpakkingsafval Geachte commissieleden, 1 5 FEB 2011 Met deze brief wil ik u graag informeren over de laatste ontwikkelingen omtrent de inzameling van kunststof verpakkingsafval. Op 12 januari 2010 stuurde voormalig wethouder Bolsius het standpunt van het college van burgemeester en wethouders over de scheiding van kunststof verpakkingsafval aan de raadscommissie FIBS, ondersteund door een onderzoeksrapport naar de CO2-effecten van gescheiden inzameling van o.a. kunststof verpakkingsafval. Al eerder is door het college, en later bekrachtigd door de raadscommissie FIBS, het standpunt ingenomen dat Rotterdam vooralsnog niet over zou gaan op de scheiding van kunststof verpakkingsafval aan de bron (door de Rotterdamse burgers). Daarnaast beloofde wethouder Bolsius dat er onderzoek zou worden gedaan naar de mogelijkheden van een mechanische nascheidingsinstallatie in de regio. Nascheldlng Een nascheidingsinstallatie biedtde mogelijkheid om kunststof verpakkingsafval mechanisch uit het huishoudelijk restafval te filteren alvorens het afval aan een afvalverbrandingsinstallatie aan te bieden. Inmiddels is er meer bekend over de voor- en nadelen van nascheiding en over de inspanningen die gedaan zullen moeten worden om zo snel als mogelijk over een nascheidingsinstallatie te kunnen beschikken. Ik heb hier op 2 februari jl. een brief over gestuurd aan de minister van Infrastuctuuren Milieu (zie bijlage). Proof Op 27 januari jl. is ter onderbouwing een proef uitgevoerd met Rotterdams afval dat is nagescheiden op een kort daarvoor in gebruik genomen nascheidingsinstallatie van de firm a Attero te Wijster (Drenthe). Aansluitend is de samenstelling van het verkregen kunststof door onderzoekers van de Universiteit Wageningen onderzocht.
Uit de eerste (voorlopige) resultaten die vrijdag 11 februari jl. bekend werden gemaakt door de onderzoekers, blijkt er 5,4% kunststof (netto) te zijn teruggewonnen uit het Rotterdamse restafval, ofwel 40 Kilogram per Rotterdams huishouden per jaar. Ter illustratie werd er in de gemeente Den Haag in 2010 middels bronscheiding 1,3 Kilogram kunststof per huishouden ingezameld. In de best bronscheidende gemeente van de G4, de gemeente Utrecht, bedroeg dit 3,8 Kilogram. De stichting Nedvang, namens het verpakkende bedrijfsleven verantwoordelijk voor de recycling van o.a. kunststof verpakkingen, heeft gemiddeld 15 Kilogram kunststof verpakkingsafval per huishouden nodig om aan de doelstelling te kunnen voldoen. Ve/vo/g Zoals u in mijn brief aan de minister kunt lezen is er nog een aantal cruciale factoren die de nascheiding van het Rotterdamse afval op korte termijn in de weg staan. Ik verzeker u ervan alles in het werk te stellen om hier op zo kort mogelijke termijn duidelijkheid over te verkrijgen, ten einde zo spoedig mogelijk aan te kunnen vangen met de nascheiding van kunststof verpakkingsafval. Ik hoop u hiermee-voor dit moment voldoende gemformeerd te hebben. Alexandra C. van Huffelen Wethouder Duurzaamheid, Binnenstad en Buitenruimte
Gemeente Rotterdam College van Burgemeester en Wethouders dre. Alexandra C, van Huffelen Wethouder Duurzaamheid, Binnenstad en Buitenrvimte Bezoekadres: Stadhuis Cootsingel 40 Rottemtem Postadrev: Postbus 70012 3000 KP Rotterdam Webatte: wwnv.ronefdam.nl Ministerie van Infrastructuur en Milieu aan de minister, mevrouw drs. M. H. Schultz van Haegen 25 0 S O^DenHaag... I IIHH y 'ini'hhmiri InUchttngen: Joost van Maaren I: joost.tfan.maafen@roteb.nl i: (010) 267 8351 Fax:(010)2678478 Ons tomwrtt: DIR.2011.581629-500488 Ondarwerp: Gescheiden inzameling kuaststof vefpakkingsafval Datum: 02 febniari 2010 Geachte mevrouw Schultz van Haegen, Vanaf begin 2010 is de gemeente Rotterdam in gesprek met uw ministerie over de gescheiden inzameling van kunststof verpakkingsafval. Ondanks het feit dat vrijwel alle Nederlandse gemeenten hiervcor inmiddels een inzamelsysteem hebben opgezet is dit in Rotterdam nog niet het geval. Rotterdam en kunststof Al een aantal jaren onderzoekt en experimenteert de gemeente Rotterdam met de scheidingsen hergebruiksmogelijkheden van afgedankte kunststof producten. Nog voordat andere gemeenten zijn overgegaan tot het scheiden van kunststof verpakkingsafval werden in Rotterdam (reeds in 2005!) al kleine drankflessen gescheiden ingezamefd bij scholen en verenigingen. Andere kunststoffen (zoals tuinstoelen, emmers, speelgoed en buizen) worden al jaren op de Rotterdamse milieuparken gescheiden. Daarnaast wordt kunststof verpakkingsafval aan de bron gescheiden en huis aan huis ingezameld in de voormalige gemeente Rozenburg, Rozenburg maakt per 18 maart 2010 onderdeel uit van de gemeente Rotterdam. Bronschelding De afgelopen jaren heeft Rotterdam ingezet op een schone, veilige stad. Tientallen mitjoenen euro's zijn hiertoe oa. geinvesteerd in (ondergrondse) afvalscheidingsvoorzieningen en milieuparken. De response!jfers van bronscheiding in Rotterdam laten echter, na jaren van investeren in voorzieningen en intensieve communicatiecampagnes, nog steeds te wensen over. De oorzaak kan gevonden worden in typisch grootstedelijke problematiek, die in de gemeente Rotterdam mogelijk tot de grootste van Nederland behoort. Met nascheiding is er een effectieve remedie voorhanden die niet alleen gemak biedt voor de burger, maar ook de buitenruimte ontziet. CO2 emissies vermijdt en bovenal tot veel meer hergebruik zal leiden.
Nascheldlng Uit onderzoek door de Universiteit van Amsterdam (IVAM) bleek reeds dat bronscheiding in de gemeente Rotterdam niet tot een significant milieuvoordeel zal leiden, terwijl dat voor nascheiding wel kan worden verwacht Twee gerenommeerde, betrouwbare bedrijven op het gebied van afvalschekling (Van Gansewinkel en Attero) rekenden voor mij uit dat met een moderne nascheidingsinstallatie een veel grotere hoeveelheid kunststof verpakkingsafval uit het afval kan worden gefilterd dan in Rotterdam middels bronscheiding kan worden bereikt Ongeveer 45 Kilogram per huishouden per jaar achten beide partijen haatbaar (in tegenstetling tot de 15 Kilogram waar Nedvang naar streeft). De kwaliteit zou daarbij binnen de tussen VNG, Nedvang en VROM overeengekomen kwaliteitsspecificaties vatlen. Rekening houdend met het scheidingsgedrag van de Rotterdammers verwacht ik dat de opbrengst in Rotterdam nog groter zal zijn. Ter illustratie bleven de gemeenten Utrecht en Den Haag in 2010 bijvoorbeeld (ver) onder de 5 Kilogram per huishouden per jaar. In de deelgemeente Rozenburg, een minder stedelijk deel van de gemeente Rotterdam waar bronscheiding relatief gezien wellicht het best zou moeten scoren, werd 7 Kilogram per huishouden ingezameld. Ontwlkkellng Nascheidingsinstallages en -technieken maken een continu ontwikkeling door. Het grote verschil (kwantiteit en kwaliteit) tussen de inzichten van Van Gansewinkel en Attero en de prestaties van de huidige, door Nedvang erkende sorteerinsta Hat ies in Fries land en Groningen, vindt zrjn oorsprong in het ontwerp. De betreffende fabrieken zijn jaren geleden gebouwd met een ander doel (o.a. vergisten en vervolgens storten van bio-afval). Uitbreiding van deze installaties met de scheiding van kunststof verpakkingsafval was relatief eenvoudig. Derhalve is in 2008 (onder grote tijdsdruk opgelegd door VNG en Nedvang) de scheiding van kunststof verpakkingsafval aan de installaties toegevoegd. Alhoewel de scheidingstechnieken als 'proven technology'worden gezien, is de toepassing (het scheiden van kunststof verpakkingsafval uit restafval) wel relatief nieuw. Bouwers en exploitanten van scheidingsinstallaties hebben derhalve tijd nodig om hier op in te spelen. Een dergelijke ontwikkeling is jaren geleden voor bijvoorbeeld bouw- en sloopafval reeds doorgemaakt. Waar werknemers vroeger (tot eind jaren negentig werd dit veelvuldig toegepast) handmatig bouw- en sloopafval sc he id den, staan er nu tie nta lien sorteerinstallaties in Nederland die jaar op jaar hun productiecijfers en -kwaliteit verbeteren en wellicht hun verwerkingscapaciteit inmiddels al meer dan verdubbeld hebben. U zult het met mij eens zijn dat, als wij de mogelijkheden niet verkennen, er ook nooit van vooruitgang sprake zal zijn. Experiment Nascheid ings installaties ontwikkelen zich in rap tempo. De prestaties van de huidige sorteerinstallaties zijn inmiddels significant en aantoonbaar beter dan hetgeen met bronscheiding in grootstedelijk gebied kan worden bereikt. Niet alleen voor wat betreft de scheiding van kunststof verpakkingsafval, maar ook voor and ere afvalfracties zoals metalen en GFT. Nascheiding is voor de Rotterdammers dus simpelweg flexibeler, efficienter, goedkoper en milieuvriendelijker. Hierover hebben mijn voorgangers overigens reeds uitgebreid gecommuniceerd met uw voorgangers in dit dossier. Om e.e.a. aan te kunnen tonen is onlangs, onder leiding van onderzoekers van het Kenniscentrum Nascheiding van de Universiteit Wageningen, een aanzienlijke hoeveelheid Rotterdams afval naar de nieuwe nascheidingsinstallatie van Attero te Wijster getransporteerd en aldaar nagescheiden. De onderzoekers analyseren de uitgesorteerde hoeveelheden en kwaliteit Ik hoop u de resultaten van de proef nog voor het algemeen overleg met de Tweede Kamercommissie van 3 maarta.s. te kunnen presenteren.
Plan van aanpak Uw directeur Duurzaam Produceren, de heer C.M. Plug, verzocht mij om u verslag te doen van onze plannen. Uiteraard volg ik de ontwikkelingen rondom het dossier nauwgezet. Ik maak me dan ook ernstig zorgen om de vergoedingen uit het afvalfonds, en ben erg benieuwd naar de ruimte die wordt geboden voor nascheiding in de nieuwe raamovereenkomst Zekerheid over de hoogte van vergoedingen voor de gescheiden inzameting van kunststof verpakkingsafval voor een periode van minimaal 8 jaar is essentieel voor markt en overheid om verantwoord te kunnen investeren. Om zo snel mogelijk aan te kunnen vangen met nascheiding dient er derhalve op korte termijn duidelijkheid random de vergoedingen (voor langere periode) te komen. Ik reken erop dat VNG en het ministerie het belang van hergebruik en recycling, juist ook voor het grote aantal in wooers van grootstedelijk gebied inzien en geen genoegen zullen nemen met een raamovereenkomst waarin bovenstaande niet (snel) geregeld is. Om die reden zijn de voorbereidingen voor geheel of gedeeltelijke aanbesteding van nascheiding van het Rotterdamse afval al in gang gezet. Ik ben graag bereid om medewerking te verlenen aan een beperkle tussentijdse vorm van kunststofscheiding aan de bron. mils ik de Rotterdamse burgers kan vertellen dat er concrete afspraken zijn gemaakt tussen VNG, Nedvang en het ministerie over langjarige vergoedingen voor de gemeente Rotterdam voor de (na)scheiding van kunststof verpakkingsafval. Zodoende krijgt Rotterdam de kans het nut van nascheiding aan te tonen, als gedeeltelijke oplossing voor het probleem van afvalscheiding en materiaa I hergebruik in grootstedelijk gebied. Uiteraard mag u van mij verwachten dat daarbij de aandacht voor bronscheiding van de traditioneel door de Rotterdamse burgers gescheiden afvalstromen papier, glas en textiel niet zal verslappen, maar juist toe zal nemen. Planning Zoals reeds aangegeven zijn de voorbereidingen in gang gezet, maar is financiele zekerheid essentieel. Aanbesteding is, vanwege het unieke karakter, niet eenvoudig en tijdrovend. Daarnaast zouden het aankopen van grond, het verkrijgen van vergunningen en de technische invulling van een scheidingsinstallatie veel tijd kunnen kosten. Eind 2011 verwacht ik a lie voorbereidingen voor bijvoorbeeld een Europese aanbesteding te hebben geregeld. De realisatieperiode is op dit moment echter nog niet goed in te schatten. Mochten bovenstaande zaken op korte termijn bevredigend geregeld zijn, dan verwacht ik binnen een a anderhalf jaar na 2011 daadwerkelijk afval na te kunnen (laten) scheiden. Ofwel, kort na ingang van de nieuwe raamovereenkomst is nascheiding in Rotterdam mogelijk, mits er snel duidelijkheid is over de geboden ruimte voor nascheiding en over de vergoedingen. Met niet uitkeren, afschaffen, verlagen of niet voor lange tijd zeker stellen van vergoedingen, alswel hetverscherpen van bijvoorbeeld de acceptatievoorwaarden kunnen leiden tot vertraging van het proces. Ik hoop u hiermee voor dit moment voldoende geinformeerd te hebben over de plannen van Rotterdam ten aanzien van nascheiding. Hoogachte Alexandra C. van Huffelen Wethouder Duurzaamheid, Binnenstad en Buitenruimte