een visie document over stadskwekerijen - januari 2011
Inleiding We hebben steeds meer voedsel nodig om de aarde te voeden. De wereldbevolking groeit van 7 miljard mensen vandaag naar ruim 9 miljard in 2050. Willen we voor alle wereldburgers voldoende eten produceren volgens de huidige traditionele landbouwmethoden, dan trekt dat een zware wissel op de leefbaarheid van onze planeet. We zullen grote natuurgebieden moeten omzetten naar landbouwgronden om aan de toenemende productievraag te voldoen. Deze toenemende productievraag en daarmee samenhangende distributie van voedsel vormt een enorme bedreiging voor de leefbaarheid. Ter illustratie: een Nederlandse maaltijd heeft ruim 30.000 km afgelegd voordat hij op ons bord ligt. Op dit moment is 1% van de bevolking bezig met het produceren van voedsel voor de overige 99% die daarvan afhankelijk is geworden. Kortom: zowel de fysieke als de psychische afstand tot ons eten is te groot. Wij zijn vervreemd van onze basisbehoefte en we lopen tegen de grenzen van de productiemogelijkheden aan De vraag is: Hoe voeden we de wereld in de 21e eeuw? 30.000 km 3 km De oplossing ligt niet in de traditionele landbouw en nog minder in de huidige vorm van biologische landbouw. De FAO (Food and Agriculture Organisation) ziet toekomst in een verdere inzet van nieuwe technologische oplossingen. Op verantwoorde wijze een hoger rendemant behalen uit beschikbare bronnen. Het Nederlandse bedrijf PlantLab heeft een logische en tegelijk revolutionaire teeltmethode ontwikkeld die voedselproductie overal ter wereld mogelijk maakt. Zelfs midden in de stad, zowel op kleine en als op grotere schaal. De Groenten uit Amsterdam streeft er naar de eerste stadskwekerij volgens het PlantLab concept in Nederland te realiseren. In Amsterdam om precies te zijn. Het startpunt van een mondiale verandering in de manier waarop we de wereld voeden.
PlantLab PlantLab noemt haar nieuwe type kwekerij ook wel Plant Paradise. Al 21 jaar zijn onvermoeibare ingenieurs bezig met de bestudering van de groei en bloei van gewassen. Wat tot nog toe een utopie was, is inmiddels werkelijkheid geworden door de toepassing van moderne technologie in combinatie met diepgaande plantfysiologische kennis. De technologie biedt daarbij het gereedschap om grote veranderingen teweeg te brengen. In de fotosynthese, de waterhuishouding en de voedingsstoffen heeft PlantLab de optimale balans gevonden waarbij een gewas het beste gedijt. Eigenlijk is het allemaal heel simpel, zoals alles in de natuur. Het gaat om de balans tussen de juiste hoeveelheid licht in de juiste kleuren in combinatie met een optimale logistiek in de plant (transport van water, voedingstoffen, CO2, zuurstof en suikers). Een omgeving waarin de plant het beste groeit. Plant Paradise kan in deze nieuwe type kwekerij werkelijk overal ter wereld worden gerealiseerd: op de evenaar, op de Noordpool en midden in de stad. De voordelen van PlantLab op een rij: Efficient Enorme productieverhoging dankzij Plant Paradise (3x hoger dan in de kas) Kweek is niet meer grondgebonden maar stapelbaar (vertical farming) 90% minder waterverbruik Minder energieverbruik door toepassing LED verlichting Productie dicht bij de consument: hierdoor (veel) minder transport Productie wordt vraag in plaats van aanbod gestuurd: geen overschotten Controleerbaar 100% oogstzekerheid 100% timing van de oogst Gezond en veilig Geoogst op zijn lekkerst: gerijpt aan de plant Lekker, mooi, gezond 100% vrij van pesticiden Breed inzetbaar Kwekerijen variërend van zeer kleinschalig tot groot: van moestuin in een inloopkast tot stadskwekerijen Overal ter wereld: van poolcirkel tot evenaar
Plant Paradise
De Groenten uit Amsterdam 20 % 80 % Het overgrote deel van de Europese bevolking woont in stedelijke gebieden. Dit aantal wordt alleen maar groter De Groenten uit Amsterdam is de implementatie van deze futuristische kweekmethode in een stedelijk omgeving. Het is een belangrijke eerste stap in een groots veranderingsproces: Om aan de wereld te laten zien dat het kan. De groenten en fruit worden weer dichterbij gebracht, waardoor de relatie tussen consument en product zal worden versterkt. Eindeloze transporten behoren hiermee tot het verleden en er kan, op een duurzame manier, worden voldaan aan de hoge en wisselende eisen van de consument. Door de kwekerij naar de stad te brengen zal De Groenten uit Amsterdam ook bewustzijn kweken over onze positie in de voedselketen en een meer respectvolle verhouding met de aarde teweegbrengen. Small, Medium, Large, Universal De omvang van de te verwachten veranderingen is onvoorstelbaar. De gehele keten, van zaadveredelaars tot kwekers tot consumenten zal er niet aan ontkomen. De Groenten uit Amsterdam speelt dan ook in op verschillende schaalniveaus. Van een zelfvoorzienende horeca tot een heuse stadskwekerij dan wel groentefabriek, tot een healthy fast food keten. Deze voorbeelden passen allemaal binnen onze bereikbare visie.
Small De Groenten uit Amsterdam kan ideaal aan de klant verkocht worden door middel van een Healthy Fast Food keten. Snel en efficiënt maar dan ook nog eens heel erg gezond: salades, soep, shakes en broodjes allemaal bereid met groenten en fruit uit de PlantLab kwekerij. Deels kan de kweek op locatie plaatsvinden, waardoor men ziet wat men eet en hoe het groeit. De bulk van de productie zal gebeuren in een wat grotere, nabij gelegen stadskwekerij. Transport van de producten zal over zeer beperkte afstanden met elektrisch vervoer worden gedaan. Een gezonde tegenbeweging in de wereld van fast-food, die tegelijkertijd de etalage is van deze nieuwe groenten. healthy fast food
Medium Op deze schaal is het concept midden in de stad toe te passen. Ruimtes tot enkele honderden vierkante meters waar met behulp van de PlantLab technologie de relatief kleinschalige teelt van groenten mogelijk wordt. Grown Down Town als middel waarmee de groenteteelt weer binnen de stadsmuren wordt gebracht. De producten, waaronder ook vergeten groenten, spruitgroente en exclusievere soorten, worden ter plekke in een restaurant geconsumeerd en rechtstreeks geleverd aan horeca en consument. Men kan direct on-line groenten bestellen, het groeiproces volgen op de mobiele telefoon, waarna het per elektrisch vervoer wordt bezorgd of op verschillende locaties kan worden opgehaald.
Large Leegstand van kantoorgebouwen vormt een steeds groter wordend stedelijk probleem. De PlantLab technologie biedt hiervoor deels de oplossing. Bestaande gebouwen kunnen met minimale bouwkundige ingrepen worden getransformeerd tot multifunctionele, groene gebouwen met bijvoorbeeld kwekerijen op de verdiepingen en horeca, markten en winkels op de begane grond. Minimalisatie van de transportbewegingen, het ruimtebeslag en energieverbruik en maximale efficiëntie met werkelijk locale producten, zullen de stedelijke, sociale en economische netwerken doen veranderen. Uiteindelijk zal de voedselketen ook op grote schaal gaan veranderen door deze ontwikkelingen. Stadskwekerijen kunnen in of aan de rand van steden worden gemaakt. De keten wordt daarmee korter en er zal meer vraag gericht worden geproduceerd. Op verschillende schaal kunnen bestaande gebouwen worden getransformeerd of nieuwe gebouwen worden ontwikkeld. Stedelijke gebieden worden dan (tenminste voor dit deel van de voedselbehoefte) weer zelfverzorgend.
Universal De Groenten uit Amsterdam zal op termijn niets minder dan de wereld doen veranderen. Op plaatsen waar nu nog sprake is van voedselschaarste omdat het klimaat het verbouwen van gewassen in de weg staat, zullen in de toekomst kwekerijen worden gebouwd, die door toepassing van de PlantLab technologie geen invloed meer ondervinden van externe factoren. Grote stedelijk gebieden (denk bijvoorbeeld aan Sjanghai of Beijing) zullen niet meer afhankelijk zijn van plekken elders op de wereld, waardoor de hoeveelheid vervoersbewegingen drastisch zal verminderen. Een innovatieve oplossing die op meerdere vlakken bijdraagt aan een duurzame wereld.
vertical farming
Nu Doel van dit visie document is om partijen te overtuigen van ons concept. We willen ons enthousiasme hiermee overdragen in de verwachting gehoor te vinden bij mensen die hiermee een zelfde soort toekomst voor ogen gaan zien. Overheden, ondernemers, consumenten en andere stake-holders nodigen wij hierbij uit, om met ons verder te denken en de eerste stappen te zetten waarmee deze toekomstvisie daadwerkelijk tot realiteit zal worden gemaakt. Waarom dit project? Omdat wij overtuigd zijn van de innovatie van PlantLab. Het sluit goed aan bij onze ideeën over de stad van de toekomst, het verminderen van CO2 uitstoot en het hergebruik van leegstaande gebouwen. Daarvoor zoeken wij naar groene en duurzame oplossingen. Wij zijn er van overtuigd dat deze visie een bijdrage kan leveren aan het maken van een betere wereld.
Wie zijn wij? Greenlung (Philip van Traa): groen ondernemer gevestigd in Amsterdam gespecialiseerd in ontwerp en aanleg van tuinen en het bedenken van groene concepten. NwA architecten (Martijn de Potter en Tonko Leemhuis): gedreven ontwerpers en conceptontwikkelaars op alle schaalniveaus. Deze visie hebben wij in samenwerking ontwikkeld met: Amsterdam Smart City is een uniek samenwerkingsverband tussen Amsterdammers, bedrijven en overheden met als doel te laten zien hoe, nu en in de toekomst, energie kan worden bespaard. Het project is geïniteerd door Liander(de netbeheerder in Amsterdam) en de Amsterdamse Innovatie Motor. Samen ontwikkelen we slimme projecten die de wereld gaan veranderen. We testen ze eerst in Amsterdam. Nudge is een platform voor duurzaamheid en slaat de brug tussen consumenten en bedrijfsleven. Daardoor versterkt en versnelt Nudge duurzame initiatieven De Groenten uit Amsterdam! Tonko Leemhuis Philip van Traa Martijn de Potter
NwA architecten Koningin Wilhelminaplein 12 B08, 1062 HK Amsterdam 020-6189271 www.nwa-architecten.nl Greenlung Groenprojecten Erich Salomonstraat 478, 1087 JA, Amsterdam IJburg 06-28400057 info@greenlung.nl www.greenlung.nl PlantLab Onderwijsboulevard 219, 5223 DE, s Hertogenbosch 06-51182486 www.plantlab.nl Amsterdam Smart City Keizersgracht 253, 1016 EB, Amsterdam info@amsterdamsmartcity.nl www.amsterdamsmartcity.nl Nudge Bloemendaalseweg 236 B, 2051 GM, Overveen 023-5262929 www.nudge.nl