DORPSTÚN MAKKUM. OCHTENDRUMOER wolkom

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DORPSTÚN MAKKUM. OCHTENDRUMOER wolkom"

Transcriptie

1 DORPSTÚN MAKKUM OCHTENDRUMOER wolkom

2 Wat presenteer ik jullie over Ontstaan van MAD Ontstaan van de voedsel-dorpstuin Woord over Permacultuur Tips Makkum?

3 Makkum Aantrekkelijk & Ontstaan van MAD Wat willen we en kunnen we realiseren qua duurzaamheid op snelle en lange termijn? Duurzaamheid! Groene energie, minder verbruiken, betrokkenheid Duurzaam

4 Voedselketen Duurzaam?! km Veld Transport Verpakkingen Winst

5 Lokale voedselvoorziening door en met Permacultuur Waar en met wie gaan we een dorpsvoedsel tuin laten ontstaan Observeren; -school -bestaande volkstuinen -gemeente swf -Avondrust

6 Voedsel-dorpstuin bij Avondrust Met wie gaan we van start; -scholen & vrijwilligers -bewoners van Avondrust -op termijn met de inwoners van Makkum =klein beginnen

7 Verder; -Van start met de 3 dorpsscholen: zaaien, oogsten, eten bereiden & verkopen -Verdere aanleg van het terrein; *degelijk tuinpad voor rolstoelen *verhoogde bakken *fitness bordjes *muziek en theater podium *serre/kas: theeschenkerij, planten *vijver *kinderboerderij -Rusthuis Avondrust & hun plannen: *zelf stroom voorzien *verhuur elektrische fietsen *restaurant met voedsel uit de tuin *samen met MAD repair café opstarten

8 Op zoek naar hulp Onderhandelen met de gemeente om werken samen uit te voeren en of materialen te leveren (wilgentakken) Elkien Avondrust Groen dichterbij

9 Permacultuur Observeren Genieten Werken

10 PERMAnente agricultuur Wat is het: Een ontwerpsysteem voor duurzame land en tuinbouw, woningbouw, waterverbruik en zuivering en energiebesparing

11 Water-verbruik en zuivering Living Machine

12 Energie & besparing Kijk eens naar energiebesparing Maak gebruik van de gratis energiebron Afwasmachine Diepvriezer

13 Is ook combinatie van eeuwenoude technieken gecombineerd met moderne technologie Permacultuur is de economie van overvloed. Permacultuurontwerp is de economie van overvloed vormgeven. - Leo Bakx (aardwerk)

14 3 Ethishe basisprincipes 1. Zorg voor de aarde zodat alle levende wezens kunnen blijven voortbestaan 2. Zorg voor de mens zodat ze toegang hebben tot de voorzieningen die nodig zijn om te overleven 3. Eerlijk delen omdat we ervan uitgaan dat de aarde limieten heeft, delen we de aanwezige bronnen met andere levende wezens op aarde

15 3 Ethische basisprincipes 1. zelfgemaakte confituur van biologisch fruit 2. Ecover vaatwas middel in plastieken fles 3. Cha-cha 4. Fair trade biologische rijst uit Thailand 5. Heiniken Zorg voor de Aarde Zorg voor de mens Eerlijk delen

16 Waarom permacultuur toepassen? Ons voedsel legt een weg af tussen de 1500 km en 3000 km Voorlopig afhankelijk van aardolie; geen aanvoer van voedsel naar de supermarkt na 3 dagen zijn de rekken leeg Vervuiling van 70% in kringloop voedselproductie / consumeren Piekolie Lokale economie Scheikundige meststoffen, pesticiden, irrigeren, de huidige landbouw Gezond voedsel geen medicatie nodig

17 Ontstaan van permacultuur In de jaren 70 Prof. Bill Mollison en David Holmgren Bestudeerden de bossen en de ecosystemen van Tasmanië in Australie

18 12 PRINCIPES

19 7 lagensysteem 1. Hoogstamboom bv kastanje 2. Laagstamboom bv appel 3. Klimplant bv druif,braam 4. Struiken bv bessen,hazelaar 5. Bodembedekkers bv pompoen 6. Kruidenlaag bv salie thym 7. Wortellaag bv pastinaak BOSRAND 7 lagen (hectaren) opbrengst

20 Elk element vervult vele functies Bv de kip Wat heeft ze nodig om te leven? Wat geeft de kip aan de mens?

21 Hoe aanpakken:

22 Kinderen vinden het ook zeer boeiend

23 Permacultuur super logisch Tuin is niet alleen mooi (bloeiende tuin=bijen) maar ook nuttig Niet meer spitten Mulchen=micro-organismen = verteerders van plantenresten = houd vocht vast =geen meststoffen Natuur zaait Slakkenbestrijding = H2O, takkenwallen, Steeds minder werk Ook zeker voor openbaar groen Rusthuizen, scholen,...

24 Permacultuur kan een antwoord bieden op klimaatverandering Lokale voedselvoorziening Geen gebruik van machines (Co2),ploegen frezen Minimaal werk Hoge diversiteit Geen kunstmest pesticiden en irrigeren Toepassen in gemeente en steden met de verschillende culturen en minder bevoorrechte mensen (sociaal) Meer sociale contacten

25 Balkon tuinen

26 Groenten kweken in de woonkamer

27 Wat kan je doen? Sluit je aan bij Netwerk Duurzame Dorpen Begin zelf een transitiegroep: Kijk eens op Onze tuin komen bezoeken Permacultuuradvies Guy Cotemans

28 Ontwerpen, adviseren, van begijnhoftuintjes tot HA landschapsterreinen

29 Einde voordracht Makkum MAD wenst je veel succes toe MAD sta je heel graag bij met vragen Oant sjen

Permacultuur. Ontwerpen met de natuur. D.P. Beerda MSc

Permacultuur. Ontwerpen met de natuur. D.P. Beerda MSc Permacultuur Ontwerpen met de natuur D.P. Beerda MSc. www.permacultuurnederland.org douwebeerda@gmail.com 06-36141205 Inhoudsopgave Permacultuur als ontwerpsysteem Geschiedenis en ontwikkeling Hoe werkt

Nadere informatie

Velt presenteert: de ecotuin

Velt presenteert: de ecotuin Velt presenteert: de ecotuin Behoefte aan duidelijkheid over ecotuin Begrip ecotuin niet altijd voor iedereen duidelijk verwarring over begrip ecotuin onduidelijkheid onder collega s begrip wordt niet

Nadere informatie

We gaan nu eens op dezelfde manier naar voedsel telen en kopen kijken als naar een verkeerslicht.

We gaan nu eens op dezelfde manier naar voedsel telen en kopen kijken als naar een verkeerslicht. Betaalbaar en gezond Goedkope groenten aangeboden in de supermarkten vinden wij meestal betaalbaar. Maar zijn die goedkope groenten ook allemaal even gezond? Bevatten ze de essentiële vitaminen die we

Nadere informatie

PERMACULTUUR PERMACULTUUR. Willemieke de Haan Minor Big History & Duurzaamheid. een korte verhandeling

PERMACULTUUR PERMACULTUUR. Willemieke de Haan Minor Big History & Duurzaamheid. een korte verhandeling PERMACULTUUR Over de leefwijze die zorgt voor het voortbestaan van de Aarde en haar bewoners. Een verslag over de tuin van Transition Town Vollenhove. Willemieke de Haan Minor Big History & Duurzaamheid

Nadere informatie

BIOLOGISCH TUINIEREN IN DE STAD HOE DOE JE DAT?

BIOLOGISCH TUINIEREN IN DE STAD HOE DOE JE DAT? BIOLOGISCH TUINIEREN IN DE STAD HOE DOE JE DAT? Agenda Tuinieren vroeger Wat is biologisch moestuinieren? 10- stappencursus Je eigen moestuin (NTR: thuisacademie - Filmpjes) Pauze Hoe start ik een moestuin?

Nadere informatie

STADSBOERDERIJ TURNHOUT

STADSBOERDERIJ TURNHOUT STADSBOERDERIJ TURNHOUT Eerst even voorstellen : Stadsboerderij is eigendom van de stad Turnhout De Troef vzw heeft een concessie Guy Cotemans WIE IS DE TROEF vzw? De troef: - Sociale werkplaats - 70 personeelsleden

Nadere informatie

Introductie. Wat is Permacultuur?

Introductie. Wat is Permacultuur? Introductie Queensland, Australië. Midden in een tropische vruchtenjungle kijk ik verwonderd om me heen: 17 soorten bananen, 3 soorten passievruchten, sinaasappelen, mango`s, sterfruit, lychee`s grapefruits,

Nadere informatie

Transition Town Castricum filmavond 19 mei 2011. Visie op voedsel

Transition Town Castricum filmavond 19 mei 2011. Visie op voedsel Transition Town Castricum filmavond 19 mei 2011 Visie op voedsel WAT KAN IK IK DOEN? Cursus Permacultuur organiseren in Castricum en zelf meedoen Seizoenbewuster kopen Zinvolle planten in de tuin en beter

Nadere informatie

Groenkracht Beleidsplan

Groenkracht Beleidsplan Groenkracht Beleidsplan De doelstelling van de Stichting Groenkracht is het verbinden van personen en plaatsen in Delft en omgeving om eenieder bewust te maken van de mogelijkheden van duurzaam voedsel

Nadere informatie

ik deel daar wordt iedereen beter van eten

ik deel daar wordt iedereen beter van eten daar wordt iedereen beter van eten 1 Achtergrond 2 Onderzoek en Reflectie 3 Acties 4 Activiteiten in het Schooljaar ikdeel.be Een project van Met de steun van De Vlaamse overheid kan niet verantwoordelijk

Nadere informatie

Wat weet jij over biologisch en over de bodem?

Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant

Nadere informatie

Klassieke groentetuin

Klassieke groentetuin DE EETBARE TUIN Klassieke groentetuin De verwaarloosde groentetuin VERSE GROENTEN LEKKER!!! Maar er zijn een heleboel redenen te verzinnen waarom je niet met een groentetuin zou willen beginnen. Geen tijd

Nadere informatie

reportage Permacultuur Méér dan goochelen met groente 18 mensennatuur

reportage Permacultuur Méér dan goochelen met groente 18 mensennatuur Permacultuur Méér dan goochelen met groente 18 mensennatuur Rob aan het werk in de proeftuin Permacultuur wordt in Nederland meestal in verband gebracht met rommelig ogende groentetuintjes. Maar eigenlijk

Nadere informatie

Transition Town Castricum filmavond 29 juni 2011. Verspilling

Transition Town Castricum filmavond 29 juni 2011. Verspilling Transition Town Castricum filmavond 29 juni 2011 Verspilling WAT KAN IK IK DOEN? Alleen iets kopen als ik het nodig heb en het kapot is (bv TV). Zoals een nieuwe rits in een broek zetten. Spaarlampen Huis

Nadere informatie

TOEKOMSTDROMEN VOEDSEL

TOEKOMSTDROMEN VOEDSEL VOEDSEL Het verbouwen van eigen voedsel is een oplossing voor de grillige prijzen en subsidies. Hoe is de verhouding oppervlakte Haarlemmermeer - aantal inwoners? Landbouwers van Haarlemmermeer zijn de

Nadere informatie

BEHEER EN RENTMEESTERSCHAP IN DE 21E EEUW. Algemene informatie Restauratie moestuin Restauratie Agterste tuin

BEHEER EN RENTMEESTERSCHAP IN DE 21E EEUW. Algemene informatie Restauratie moestuin Restauratie Agterste tuin 15 September 2017 BEHEER EN RENTMEESTERSCHAP IN DE 21E EEUW Algemene informatie Restauratie moestuin Restauratie Agterste tuin Landgoed Zuylestein te Leersum Landgoed Zuylestein te Leersum Historie 1630

Nadere informatie

Iedereen kan Vergroenen

Iedereen kan Vergroenen Iedereen kan Vergroenen Voorop in de Vergroening Prijsvraag 2013 Aanleiding Lentiz LIFE College is een school voor VMBO en MBO (AOC), in een sterk geürbaniseerde omgeving (Schiedam). Met een AOC midden

Nadere informatie

Werkboekje. Natuur en milieu educatie. Groep 7. Naam: Fruit in de mix. Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna

Werkboekje. Natuur en milieu educatie. Groep 7. Naam: Fruit in de mix. Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna Werkboekje Natuur en milieu educatie Naam: Groep 7 Fruit in de mix Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna Werkblad 1 Waar komt ons fruit vandaan? Vul 1. Teken het klassikale woordenweb die

Nadere informatie

Aardoliealarm in het bos

Aardoliealarm in het bos de graad > Landbouw > lesmateriaal > spelkaarten Aardoliealarm in het bos BIOBOER Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5

Nadere informatie

Opdrachten bij cahier Foodtopia Het voedsel van de toekomst

Opdrachten bij cahier Foodtopia Het voedsel van de toekomst Opdrachten bij cahier Foodtopia Het voedsel van de toekomst BEWAREN EN BEHOUDEN Wij vinden het heel normaal dat de supermarkt vol eten ligt. Vandaag, morgen, volgende week en daarna. Dat is mogelijk doordat

Nadere informatie

STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF debatavond 06.11.13

STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF debatavond 06.11.13 STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF debatavond 06.11.13 BELANG VAN LANDBOUW IN VERSTEDELIJKTE RUIMTE BEDREIGINGEN KANSEN VORMEN STADSLANDBOUW AANBEVELINGEN VOORBEELD EETBAAR ROTTERDAM VOORBEELD

Nadere informatie

Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam

Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam Ecologisch Beheer Speeldernis.nl, Rotterdam Inleiding Koen van der Hauw Ecologisch: Aandacht voor mens Aandacht voor inheemse planten en dieren Aandacht voor milieu Groenling: Ecologisch Beheer 2 Opbouw

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Lente, de eetbare tuin en permacultuur, onze toekomst Ik voel het als ik buiten loop, het wordt warmer, het wordt lente. Ik zie de eerste knoppen in de planten in de tuin en zie de knoflook en ui, die

Nadere informatie

Aardbeien- of Groentetoren

Aardbeien- of Groentetoren Aardbeien- of Groentetoren Om in een kleine tuin de ruimte optimaal te benutten, kun je met groenten en fruit heel goed in de hoogte werken. Stapel bakstenen op elkaar tot een toren, vul deze met aarde

Nadere informatie

Voedsel bewaren. Lesinfo. 1.1. Doelstelling. 1.2. Benodigdheden. 1.3. Inleiding

Voedsel bewaren. Lesinfo. 1.1. Doelstelling. 1.2. Benodigdheden. 1.3. Inleiding Lesinfo Voedsel bewaren 1.1. Doelstelling De kinderen aantonen dat het belangrijk is om voedsel op de juiste manier te bewaren en een verband kunnen leggen tussen voedingsmiddelen en de geschikte bewaarmethode.

Nadere informatie

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is.

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is. BIOBOER 1 Hoe het elk jaar gaat... Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5 vakjes vooruit! Maar vandaag is het aardoliealarm.

Nadere informatie

Jaarverslag 2013 Transition Town Vollenhove

Jaarverslag 2013 Transition Town Vollenhove Jaarverslag 2013 Transition Town Vollenhove 3 maart 2014 door Marja Geerdink Inhoud 1. Voorwoord 2. Wat is een Transition Town 3. Start Basistraining TT Deventer 4. Plukacties 5. De Open Avonden 6. De

Nadere informatie

2014 PROTOS en Solidagro met de medewerking van Dwagulu Dekkente Lay-out door MadebyHanna.com - ontwikkeld door Mediaraven vzw

2014 PROTOS en Solidagro met de medewerking van Dwagulu Dekkente Lay-out door MadebyHanna.com - ontwikkeld door Mediaraven vzw 2014 PROTOS en Solidagro met de medewerking van Dwagulu Dekkente Lay-out door MadebyHanna.com - ontwikkeld door Mediaraven vzw 1. ALLES IS WATER Alles is water. We zijn letterlijk omringd door water. Water

Nadere informatie

How to feed Tilburg II

How to feed Tilburg II How to feed Tilburg II Inhoud Doel onderzoek Verdeling onderzoek Resultaten Transportketen Oogst & Consumptie Urban Agriculture mogelijkheden Conclusie Advies Discussiepunten 2 Inhoud Doel onderzoek Verdeling

Nadere informatie

Bio. (s)maakt het verschil

Bio. (s)maakt het verschil Bio (s)maakt het verschil Weet u niet precies hoe kwalitatieve voeding te kiezen? Of hoe u ervan te verzekeren dat u en uw kinderen gezond én lekker eten? Vraagt u zich soms ook af of het bio-label wel

Nadere informatie

De Energiezuinige Wijk - De opdracht

De Energiezuinige Wijk - De opdracht De Energiezuinige Wijk De Energiezuinige Wijk De opdracht In deze opdracht ga je van alles leren over energie en energiegebruik in de wijk. Je gaat nadenken over hoe jouw wijk of een wijk er uit kan zien

Nadere informatie

Foto s. People. Welke groente wordt gebruikt voor frietjes? Welke groente is de basis voor rode spaghettisaus?

Foto s. People. Welke groente wordt gebruikt voor frietjes? Welke groente is de basis voor rode spaghettisaus? Foto s Welke groente is de basis voor rode spaghettisaus Welke groente wordt gebruikt voor frietjes People Welke groente gebruik je als basis voor dit kopje gazpacho tomaat radijs pompoen Is deze bloem

Nadere informatie

WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN

WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN BIO? DA S LOGISCH! INTROLES VOOR DE 2 e GRAAD 1 LESUUR WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN 2 BIO? DA S LOGISCH? - WERKBLADEN VIDEO: GEERT HOSTE Wat is biologische voeding? Schrijf zoveel mogelijk termen op die

Nadere informatie

Trots op hun oogst IK KWEEK MIJN GROENTEN LIEVER ZELF. MOESTUIN / Vijf tuiniers over schoffelen, zaaien, oogsten en genieten.

Trots op hun oogst IK KWEEK MIJN GROENTEN LIEVER ZELF. MOESTUIN / Vijf tuiniers over schoffelen, zaaien, oogsten en genieten. 112 12 JULI 2014 ELSEVIER Trots op hun oogst MOESTUIN / Vijf tuiniers over schoffelen, zaaien, oogsten en genieten. Liza Karsemeijer Foto s René van der Hulst IK KWEEK MIJN GROENTEN LIEVER ZELF JOHN VAN

Nadere informatie

TRANSITIE BETEKENT OVERGANG.

TRANSITIE BETEKENT OVERGANG. WERELDMEERDAAGSE TRANSITIE STAP 1 : INFO TRANSITIE duur: 3 minuten Korte infoverstrekking over: - klimaatverandering (in Zuiden en Noorden) en de gevolgen - uitputting van grondstoffen: grondstoffen die

Nadere informatie

TITELLIJST VOLWASSENEN

TITELLIJST VOLWASSENEN TITELLIJST VOLWASSENEN - In en om het huis: Tuin, balkon, terras Aan de slag in de tuin, op het balkon of het terras: deze boeken geven inspiratie,tips en adviezen. SISO: 582.9 / PIM: 16 Natuur en Milieu

Nadere informatie

leven aan mijn planeet

leven aan mijn planeet Ik geef leven aan mijn planeet vips.biodiv.be Engageer je en word een VIP voor de biodiversiteit Biodiversiteit is leven! De huidige biodiversiteit is het resultaat van 3,5 miljard jaar evolutie en is

Nadere informatie

1. De ecologische voetafdruk

1. De ecologische voetafdruk 1. De ecologische voetafdruk Alles wat je eet, koopt en gebruikt moet ergens gemaakt worden of moet ergens groeien. Daar heb je plaats voor nodig. En soms is dat meer plaats dan je denkt. Zo heb je voor

Nadere informatie

Al het natuur- en milieuaanbod in Holland Rijnland onder één dak. Samen Duurzaam wordt mogelijk gemaakt door de gemeenten in Holland Rijnland.

Al het natuur- en milieuaanbod in Holland Rijnland onder één dak. Samen Duurzaam wordt mogelijk gemaakt door de gemeenten in Holland Rijnland. 13 mei 2015 nummer 2/2015 Al het natuur- en milieuaanbod in Holland Rijnland onder één dak. Samen Duurzaam wordt mogelijk gemaakt door de gemeenten in Holland Rijnland. Bijen special Dit keer staat de

Nadere informatie

Ik ben minister van landbouw in Kenia Ik ben de koe van de familie Osomo uit Kenia

Ik ben minister van landbouw in Kenia Ik ben de koe van de familie Osomo uit Kenia Ik ben minister van landbouw in Kenia Steeds meer bedrijven uit Europa en Azië willen in ons land hun bedrijf zetten. Hier is immers veel grond, er zijn minder regels dan in hun land en de lonen van onze

Nadere informatie

Duur van de les Introductie (woordweb) Praatplaat, video en werkblad: Afsluiting (bespreking)

Duur van de les Introductie (woordweb) Praatplaat, video en werkblad: Afsluiting (bespreking) Groen & Geld Groep 7 en 8 Thema: Handel Les 2 Groene energie Organisatie Dit heeft u nodig Woordweb Praatplaat Video Digitaal schoolbord of computers Werkbladen Duurzaamheid Pen of potlood Internet Duur

Nadere informatie

Gebiedscoöperatie Oregional. Gerard Titulaer Stichting Streekgala

Gebiedscoöperatie Oregional. Gerard Titulaer Stichting Streekgala Gerard Titulaer Stichting Streekgala Achtergrond/aanleiding: - Ontwikkelingen in de landbouw, maatschappij, vraag vanuit de markt, ontwikkelingen in de keten - Project Grenzeloos Vermarkten - Gangbare

Nadere informatie

jubileumeditie van de Week van de Smaak te vieren kozen we voor deze bijzondere plek. Hier, in het centrum van Brussel, in het hart van

jubileumeditie van de Week van de Smaak te vieren kozen we voor deze bijzondere plek. Hier, in het centrum van Brussel, in het hart van Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Dinsdag 13 april 2010 Voorstelling Week van de Smaak 11 tot 21 november 2010 (enkel het gesprokene telt) Beste vrienden,

Nadere informatie

Jaarthema-activiteit KLJ Natuurlijk

Jaarthema-activiteit KLJ Natuurlijk Jaarthema-activiteit KLJ Natuurlijk Maak je eigen duurzame boerderij Doelgroep + 16 Locatie Het KLJ-lokaal Doel van het spel Maak je eigen duurzame boerderij De leden komen naar de activiteit met de fiets

Nadere informatie

Velt vzw Vereniging voor Ecologische Leef- en Teeltwijze

Velt vzw Vereniging voor Ecologische Leef- en Teeltwijze Velt vzw Vereniging voor Ecologische Leef- en Teeltwijze Ecologische voeding en landbouw, moestuin, siertuin, milieubelei d,. Thierry Maréchal Milieu, Voeding en Gezondheid Biologische / Ecologische landbouw

Nadere informatie

Soms wordt wel eens gezegd dat de volkstuinen niet op de politieke. agenda staan, maar ik ben hier als minister van Leefmilieu, Natuur en

Soms wordt wel eens gezegd dat de volkstuinen niet op de politieke. agenda staan, maar ik ben hier als minister van Leefmilieu, Natuur en Zaterdag 18 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR (enkel het gesproken woord telt) Congres van De Vlaamse Volkstuin Goedemiddag dames en heren,

Nadere informatie

DuurzaamAlmere.nl. Actief Groen. Landgoed Almere. Combineer stad en natuur. Verbind plaats en context. Themanummer februari 2011

DuurzaamAlmere.nl. Actief Groen. Landgoed Almere. Combineer stad en natuur. Verbind plaats en context. Themanummer februari 2011 Actief Groen Landgoed Almere Landgoed Almere Themanummer 02 What s in a name? Hoe je de stad ook wilt noemen, het is duidelijk dat Almere een stad is, waarin Themanummer februari 2011 zowel het groen als

Nadere informatie

Kansen voor een duurzame landbouw in Flevoland. Jan Willem Erisman Louis Bolk Instituut

Kansen voor een duurzame landbouw in Flevoland. Jan Willem Erisman Louis Bolk Instituut Kansen voor een duurzame landbouw in Flevoland Jan Willem Erisman Louis Bolk Instituut Inhoud presentatie Het Louis Bolk Instituut Wat gaat er allemaal wel/niet goed Herontwerp van het systeem Conceptueel

Nadere informatie

Inleiding Het spel Algemeen doel van het spel

Inleiding Het spel Algemeen doel van het spel Brochure Inleiding Boerenbusiness van grond tot mond, is ontwikkeld door jonge vrijwilligers van verschillende kinderboerderijen in Vlaanderen. Ze verdiepten zich in het thema Voedsel, ontwikkelden er

Nadere informatie

Ons eten en het milieu

Ons eten en het milieu SPREEKBEURT OF WERKSTUK Ons eten en het milieu Hier vind je informatie voor een spreekbeurt of werkstuk over ons eten en het milieu. Het is handig om je spreekbeurt onder te verdelen in stappen. Dit zijn

Nadere informatie

rage [spreek uit: raa zju] su per markt super markt supermarkt Die ne ke Dieneke ra dijs radijs

rage [spreek uit: raa zju] su per markt super markt supermarkt Die ne ke Dieneke ra dijs radijs Tekst lezen en een schema invullen 1. Luister en lees mee. kwe ken kweken rage raa zju] moes tuin moestuin bakje moestuinbakjes actie aksie] tv teevee] tv pro gram ma tv-programma su per markt super markt

Nadere informatie

Tijd...zo bekend en toch weten we er eigenlijk heel weinig over... Wat is tijd eigenlijk en wat is het nut ervan?

Tijd...zo bekend en toch weten we er eigenlijk heel weinig over... Wat is tijd eigenlijk en wat is het nut ervan? Bewustwording... Tijd... Tijd...zo bekend en toch weten we er eigenlijk heel weinig over... Wat is tijd eigenlijk en wat is het nut ervan? Iedereen kent ze wel...de uitspraken over tijd, De tijd vliegt...tijd

Nadere informatie

De kritische consument

De kritische consument De kritische consument Inleiding Om producten te kunnen maken heb je grondstoffen nodig. Mensen werken met deze grondstoffen en maken er producten van die we consumeren. Een ondernemer is tevreden als

Nadere informatie

'Waar komt melk vandaan?' 'Uit de winkel!'. Natuurlijk weet iedereen dat melk uit de koe komt, maar je staat er niet zo vaak bij stil!

'Waar komt melk vandaan?' 'Uit de winkel!'. Natuurlijk weet iedereen dat melk uit de koe komt, maar je staat er niet zo vaak bij stil! Kijkje in de keuken 'Waar komt melk vandaan?' 'Uit de winkel!'. Natuurlijk weet iedereen dat melk uit de koe komt, maar je staat er niet zo vaak bij stil! Tussen de productie van voeding en het opeten

Nadere informatie

FAIRTRADE. Een beter leven. Wat is Fairtrade

FAIRTRADE. Een beter leven. Wat is Fairtrade Wat is Fairtrade EERLIJKE HANDEL STAAT VOOROP KEURMERK INTERNATIONALE SAMENWERKING HANDEL GEMEENTE DUURZAAMHEID Een beter leven Veel boeren en arbeiders in arme landen (ook wel ontwikkelingslanden ) hebben

Nadere informatie

Naar een klimaatneutrale sportvereniging

Naar een klimaatneutrale sportvereniging Naar een klimaatneutrale sportvereniging Leidraad voor het maken van een eigen projectplan of Plan van Aanpak Inleiding Steeds meer sportverenigingen met een eigen accommodatie komen in actie om energie

Nadere informatie

Groep 6 Basisles Energie

Groep 6 Basisles Energie Leerkrachtinformatie Lesduur: 25 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten dat je energie nodig hebt om te kunnen spelen en werken. De leerlingen weten dat je energie uit eten haalt. De leerlingen

Nadere informatie

LES 2: Klimaatverandering

LES 2: Klimaatverandering LES 2: Klimaatverandering 1 Les 2: Klimaatverandering Vakken PAV, aardrijkskunde Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend, samenwerken, kritisch denken Materiaal Computer met

Nadere informatie

Donderdag 22 maart 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR

Donderdag 22 maart 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Donderdag 22 maart 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Wereldwaterdag - Basisschool Heiende, Lokeren Geachte directeur en leerkrachten, Geachte burgemeester

Nadere informatie

Energieteams groep 7 8

Energieteams groep 7 8 Energieteams groep 7 8 Als de problemen en oplossingen voor klimaatverandering helder zijn, kun je de leerlingen van groep 7 en 8 energieteams laten vormen. Ieder team krijgt een eigen missie! Hieronder

Nadere informatie

In een notendop. 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen. Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is

In een notendop. 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen. Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen In een notendop Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is Een netwerk van lokale boeren en andere betrokken partners Een aanspreekpunt voor Stadslandbouw

Nadere informatie

RELATIE VOEDING, DE ECONOMIE EN U,

RELATIE VOEDING, DE ECONOMIE EN U, RELATIE VOEDING, DE ECONOMIE EN U, EN WAT U ERAAN KUNT DOEN. DOOR: LLOYD PHILBERT ONDERWERPEN VAN ONZE TIJD. BRON: ANTILLIAANSE DAGBLAD VAN 17 OKTOBER 2014 Hoe gaat het met de economie? Rijkdom gemeten

Nadere informatie

De zin van afvalscheiding

De zin van afvalscheiding De zin van afvalscheiding (...en de onzin die u wel eens hoort)...alles gaat toch op één hoop... Hoe zit het écht? z.o.z. Gescheiden afval blijft gescheiden Gescheiden afval blijft gescheiden Alles wat

Nadere informatie

Waterrijk. 1. Aanzetten. 1.a Waterrijk

Waterrijk. 1. Aanzetten. 1.a Waterrijk 1. Aanzetten Waterrijk 1.a Waterrijk Jij gaat aan de slag met het dossier Waterrijk. Welke onderdelen van het dossier ga jij maken? Overleg met je docent. GA IK DOEN STAP ONDERDEEL TIJD BESCHRIJVING 2

Nadere informatie

BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN

BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN 1 BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN Doel: - lln maken kennis met het begrip biodiversiteit - lln ontdekken dat er verschillende soorten planten en dieren zijn - lln ontdekken dat de dieren en planten

Nadere informatie

Veel veld voor vlees, weinig veld voor groenten

Veel veld voor vlees, weinig veld voor groenten Voeding > 3 e graad > lesmateriaal > kniptekst Sociaal vlees? Voor de leerkracht: Knip op voorhand de tekst in stukken op de lijnen. Houd de stukken tekst per titel samen. Veel veld voor vlees, weinig

Nadere informatie

Colofon RekenGroen. Rekenen voor vmbo- groen en mbo- groen Extra Rekenmodule Oppervlakte Leerlingtekst Versie 1.0. November 2012 Auteurs: Mieke

Colofon RekenGroen. Rekenen voor vmbo- groen en mbo- groen Extra Rekenmodule Oppervlakte Leerlingtekst Versie 1.0. November 2012 Auteurs: Mieke Colofon RekenGroen. Rekenen voor vmbo- groen en mbo- groen Extra Rekenmodule Oppervlakte Leerlingtekst Versie 1.0. November 2012 Auteurs: Mieke Abels, Monica Wijers, Elise van Vliet, Vincent Jonker www.rekengroen.nl

Nadere informatie

Betaalbaar bio in 6 stappen

Betaalbaar bio in 6 stappen Betaalbaar bio in 6 stappen Biologisch eten duur? Veel mensen denken dat biologisch eten niet in hun budget past. Ik heb dat ook heel lang gedacht. Tot ik ontdekte dat je door anders boodschappen te doen

Nadere informatie

SPECIMEN SPECIMEN. CAMPINA volle melk (petfles) 1 L. 6 x 0,90 = 5,40. UNCLE BEN S Langkorrelrijst. 3 x 3,18 = 9, BONUS voordeel x st.

SPECIMEN SPECIMEN. CAMPINA volle melk (petfles) 1 L. 6 x 0,90 = 5,40. UNCLE BEN S Langkorrelrijst. 3 x 3,18 = 9, BONUS voordeel x st. OPDRACHT 2 Eerlijke handel PRODUCTEN EN ETIKETTEN Knip vooraf de etiketten uit en bevestig ze op de verpakking van de vier producten. CAMPINA volle melk (petfles) 1 L BONUS voordeel x st. aantal eenheidsprijs

Nadere informatie

Naam: Klas:.. Oppervlakte 1/11

Naam: Klas:.. Oppervlakte 1/11 Naam: Klas:.. Oppervlakte 1/11 Wat is oppervlakte? Als je op een groene school zit heb je vaak te maken met oppervlakte. Bij het aanleggen van een tuin of een terras, bij het bemesten van grond, bij het

Nadere informatie

PLANTAGELANDBOUW IN LATIJNS-AMERIKA

PLANTAGELANDBOUW IN LATIJNS-AMERIKA PLANTAGELANDBOUW IN LATIJNS-AMERIKA 0 Lesschema 1 WAT IS PLANTAGELANDBOUW? 1.1 Bestudeer de afbeeldingen en satellietbeelden van plantages 1.2 Input, proces en output 2 WAAR DOET MEN AAN PLANTAGELANDBOUW?

Nadere informatie

PLUK-JE-GELUK-TUIN Hooidonk

PLUK-JE-GELUK-TUIN Hooidonk PLUK-JE-GELUK-TUIN Hooidonk Voorlopig ontwerp Ecologische Inrichting Groene Ruimte Coxistraat 11-2800 Mechelen www.natuurpunt.be/groeneruimte Wim Dirckx 01 maart 2017 Lezing - beeldend en project BEELDEND

Nadere informatie

Wat kan landbouw toevoegen aan het leven in de duurzame stad?

Wat kan landbouw toevoegen aan het leven in de duurzame stad? Wat kan landbouw toevoegen aan het leven in de duurzame stad? VVM - 5 februari 2015 Ir. Frank Stroeken Terra Incognita, stedenbouw en landschapsarchitectuur Frank Stroeken, Terra Incognita, stedenbouw

Nadere informatie

EEN MOESTUIN EN EEN COMPOSTVAT OP DE SPEELPLAATS

EEN MOESTUIN EN EEN COMPOSTVAT OP DE SPEELPLAATS EEN MOESTUIN EN EEN COMPOSTVAT OP DE SPEELPLAATS INSTITUUT DE MOT-COUVREUR MIDDELBAAR ONDERWIJS Groenten telen op een speelplaats, ze geduldig zien groeien en als de tijd rijp is, smullen van de oogst

Nadere informatie

Broeikaseffect van tuinbouwproducten

Broeikaseffect van tuinbouwproducten Broeikaseffect van tuinbouwproducten Het protocol in beeld juni 2009 Hans Blonk 23-6-2009 1 Inhoud 1. Ontwikkelingstraject 2. Resultaten: cases 3. Resultaten: methodiek en protocol 1. Ontwikkelingstraject

Nadere informatie

Maak van je tuin, een levende tuin!

Maak van je tuin, een levende tuin! Maak van je tuin, een levende tuin! Ontdek hoe je van jouw tuin een duurzame tuin kan maken. 2 Samen bouwen aan meer leven in de tuin. Gewoonweg door een paar stenen in jouw tuin te vervangen door groen.

Nadere informatie

http://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03

http://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03 1 van 13 5-7-2011 17:03 Enquête Enquête beheer Ingelogd als: aqpfadmin Uitloggen Enquête sta s eken Enquête beheer > De Klimaat Enquête van het Noorden > Statistieken Algemene statistieken: Aantal respondenten

Nadere informatie

Natuur In Zicht - Biodiversiteit

Natuur In Zicht - Biodiversiteit Natuur In Zicht - Biodiversiteit Kennismaking lesgever 2 1 Lesverloop 3 Biodiversiteit: wat is het? Hoe ontstaat het? Belang van biodiversiteit Bedreiging van biodiversiteit Wat kan je zelf doen? Hectarespel

Nadere informatie

Inhoud. Zaai- en plantkalender 72. EHBG: Eerste Hulp Bij Groenteproblemen 70

Inhoud. Zaai- en plantkalender 72. EHBG: Eerste Hulp Bij Groenteproblemen 70 Inhoud Aan de slag 7 Moestuinquiz 9 Stappenplan: Stap 1: Een stukje grond 13 Stap 2: Kies een plek 13 Stap 3: Doe de schudproef 14 Stap 4: Basisgereedschap 16 Stap 5: Zaden 18 Stap 6: Alles over zaaien,

Nadere informatie

De scholen regelen zelf het vervoer naar de locatie.

De scholen regelen zelf het vervoer naar de locatie. l Veel kinderen eten slecht, weten niet waar hun eten vandaan komt en hebben zo verhoogde kans op Obesitas. Met dit project gaan we met de kinderen naar de plek waar het eten vandaan komt. Groenten- en

Nadere informatie

Antwoorden rekenopdracht OPPERVLAKTE

Antwoorden rekenopdracht OPPERVLAKTE Antwoorden rekenopdracht OPPERVLAKTE 1. Wanneer gaat het over oppervlakte? Omcirkel het goede antwoord. a. Els gaat de schutting verven oppervlakte/inhoud b. Peter vult het zwembadje met water oppervlakte/inhoud

Nadere informatie

Welke van de drie uitspraken is correct? Omcirkel het correcte antwoord (a, b of c).

Welke van de drie uitspraken is correct? Omcirkel het correcte antwoord (a, b of c). BELGISCHE FRIETJES: OEFENINGEN Welke van de drie uitspraken is correct? Omcirkel het correcte antwoord (a, b of c). 1. a. Vroeger at men frietjes uit een kartonnen bakje, nu uit een plastieken bakje en

Nadere informatie

Het mysterie van ons bord

Het mysterie van ons bord Voeding graad 1 Het mysterie van ons bord Lesvoorbereiding Print Simon de kleine detective uit. Verzend de mail naar je eigen mailadres en laat deze dan op het smartboard zien (zonder de afzender te laten

Nadere informatie

Terug dromen naar 1994. WEG BIJ

Terug dromen naar 1994. WEG BIJ Terug dromen naar 1994. WEG - Asingahof - Politie - Postkantoor - Bakker - Gemeentehuis - Slager - Cafe - De bank - Kapsalon - Pinautomaat - Bloemenzaak - Bibliotheek - Verfwinkel - Huisartsen - Apotheek

Nadere informatie

1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening

1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening 1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% kunnen wel even wachten met grote maatregelen 17% 1 Een beetje dringend, we kunnen nog wel even wachten met grote maatregelen,

Nadere informatie

Jullie hebben met jullie groep één dag geen vlees gegeten. Hierdoor moet er minder vlees geproduceerd worden.

Jullie hebben met jullie groep één dag geen vlees gegeten. Hierdoor moet er minder vlees geproduceerd worden. Gebeurteniskaarten positieve gebeurteniskaarten Jullie hebben met jullie groep één dag geen vlees gegeten. Hierdoor moet er minder vlees geproduceerd worden. Jullie hebben samen betoogd tegen het kappen

Nadere informatie

Wie de wereld nu echt voedt. 8 inzichten Vandana Shiva

Wie de wereld nu echt voedt. 8 inzichten Vandana Shiva Wie de wereld nu echt voedt 8 inzichten Vandana Shiva Teksten alle teksten komen uit de inleiding van Wie de wereld nu echt voedt Vandana Shiva ISBN 978-90-6224-018-0 2016 Uitgeverij Jan van Arkel Niets

Nadere informatie

BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE

BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE 1 e GRAAD 1 LESUUR FICHES VOOR DE LEERLINGEN FICHE 1 - A WORTELEN Biowortelen van een bioboer die kiest voor natuur en milieu. Bio kiest voor natuur en milieu! De biowortelboer(in)

Nadere informatie

Jan Luijendijk & Guy Alaerts IHE Delft Institute for Water Education

Jan Luijendijk & Guy Alaerts IHE Delft Institute for Water Education Netherlands Rotary Foundation 20 april 2017 UNESCO-IHE Jan Luijendijk & Guy Alaerts IHE Delft Institute for Water Education j.luijendijk@unesco-ihe.org INHOUD PRESENTATIE Uw kennis over Water: Gebruik

Nadere informatie

Meer theorie over bodem & compost

Meer theorie over bodem & compost Basiscursus Ecologische Moestuin Meer theorie over bodem & compost Inhoud van de presentatie 1. Waarom biologisch? 2. Waar een moestuin aanleggen? 3. Inleiding bodem 4. Bodem: Minerale bestanddelen 5.

Nadere informatie

Bijen zijn geen bijzaak. Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving

Bijen zijn geen bijzaak. Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving Bijen zijn geen bijzaak Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving De bijen hebben het vandaag bijzonder moeilijk. In Vlaanderen verdween de voorbije jaren haast 40 procent van de bijenkolonies.

Nadere informatie

Interactie consument en producent Op weg naar gezonde groei, duurzame oogst. Ronald Hiel 11 juni 2015

Interactie consument en producent Op weg naar gezonde groei, duurzame oogst. Ronald Hiel 11 juni 2015 Interactie consument en producent Op weg naar gezonde groei, duurzame oogst Ronald Hiel 11 juni 2015 Wat u te wachten staat: Even voorstellen Waar staan we nu: resultaten en uitdagingen Hoe ziet het speelveld

Nadere informatie

Duurzaamheidk. Consument zoekt manieren om minder voedsel te verspillen Duurzaamheidkompas meting #13 December 2014

Duurzaamheidk. Consument zoekt manieren om minder voedsel te verspillen Duurzaamheidkompas meting #13 December 2014 Duurzaamheidk mpas Consument zoekt manieren om minder voedsel te verspillen Duurzaamheidkompas meting #13 December 2014 Het Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van een milieu-,

Nadere informatie

Mensen, planten & mogelijkheden. De Nationale Plantentuin van België, Meise

Mensen, planten & mogelijkheden. De Nationale Plantentuin van België, Meise Mensen, planten & mogelijkheden De Nationale Plantentuin van België, Meise Wat lag er op uw bord? Planten uiteraard! Broccoli, bloemkool, tomaten, schorseneren,... Mensen kunnen niet zonder planten Maar

Nadere informatie

Cera GoodWalk 18/11/2017. Duurzame landbouw in de praktijk oa CSA Koen Tierens

Cera GoodWalk 18/11/2017. Duurzame landbouw in de praktijk oa CSA Koen Tierens Cera GoodWalk 18/11/2017 Duurzame landbouw in de praktijk oa CSA Koen Tierens Duurzame landbouw in de praktijk oa CSA 1. Wat is CSA? 2. Waarom is dit een oplossing voor uitdagingen rond voedsel in de toekomst?

Nadere informatie

VOORBEELDEN REKENEN IN DE BEROEPSGERICHTE VAKKEN GROENHORST COLLEGE

VOORBEELDEN REKENEN IN DE BEROEPSGERICHTE VAKKEN GROENHORST COLLEGE VOORBEELDEN REKENEN IN DE BEROEPSGERICHTE VAKKEN GROENHORST COLLEGE 1.1 Rekenopgave Dier Het begrip verhoudingen met de breuken en procenten is lastig voor de niveau 2 deelnemers dier. Wanneer leerlingen

Nadere informatie

verrassende groenten

verrassende groenten 9 verrassende groenten uit de doos, in de grond, op je bord 3 Boek vol goesting DRUKKER.indd 3 6/02/14 12:40 Voorwoord 7 Citroenkomkommer Chioggiabiet Palmkool 21 15 Striped Togo-Aubergine 9 27 Tatsoi

Nadere informatie

STELLINGEN-ORIGAMI FOODWISE!

STELLINGEN-ORIGAMI FOODWISE! Werkvorm STELLINGEN-ORIGAMI FOODWISE! Wat is duurzame voeding? SPECIFICATIES Werkvorm voor leerlingen van het secundair onderwijs bij de aanbodposter Studio Globo secundair onderwijs. Doelgroep Alle leerlingen

Nadere informatie

Enkele tips om op kamp voedselnarigheden te vermijden. Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Enkele tips om op kamp voedselnarigheden te vermijden. Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen BEDERF JE KAMP NIET! Enkele tips om op kamp voedselnarigheden te vermijden Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen BEDERF JE KAMP NIET! HONGER... HONGER... Een vaak gehoord woord wanneer

Nadere informatie

FAQ REGISTRATIE EN FONDSENWERVING

FAQ REGISTRATIE EN FONDSENWERVING FAQ REGISTRATIE EN FONDSENWERVING Waarom Milieudefensie? Milieudefensie zet zich in voor gezond en eerlijk voedsel, slimme vervoersoplossingen en duurzaam consumeren. Ons streven is om de aarde eerlijk

Nadere informatie