Programma. Programma. Na zelfdoding: De hulpverlener als nabestaande. Inleiding

Transcriptie

1 Na zelfdoding: De hulpverlener als nabestaande Ilse Conserriere Suïcidepreventiewerker CGG CGG Eclips Lange Violettestraat Gent 9000 Gent i.conserriere@cggeclips.be kdw@fdgg.be Karen De Waele Ondersteuningsfunctie suïcidepreventiewerking CGG FDGG Martelaarslaan 204B Programma Reactie van de hulpverlener na de suïcide van Opvang van de hulpverlener na de suïcide van Wat als de nabestaanden een gesprek vragen? Programma Reactie van de hulpverlener na de suïcide van Opvang van de hulpverlener na de suïcide van Wat als de nabestaanden een gesprek vragen?

2 Kennismaking Naam Functie en werksetting Waarom deze workshop? Verwachtingen Cijfers? Onderzoeker Jaar Holden % (25% - 2) % nabestaanden Onderzoeksgroep Psychiaters Psychologen Lapp % Psychotherapeuten Chemtob et al % Grad et al % Alexander et al % (21% - 1) (66% - 2/6) (13% - 7/15) Psychiaters Psychologen Psychiaters Psychologen Psychiaters Residentieel (R) Ambulant (A) R R + A R R + A There are two kinds of therapists: Those who have experienced the suicide of a patient and those who will Achtergrond Als hulpverlener grote kans om dit mee te maken Goed suïcidepreventiebeleid => meer suïcides van personen die in therapie zijn, minder in alg bevolking Hulpverleners zijn een groep nabestaanden die vaak wordt vergeten Taboe in de GGZ?!

3 Programma Reactie van de hulpverlener na de suïcide van Opvang van de hulpverlener na de suïcide van Wat als de nabestaanden een gesprek vragen? Rouwproces bij hulpverleners na de suïcide van Vrijwel gelijk aan dat van andere nabestaanden: - Qua thema s - Qua intensiteit Enige verschil: groter gevoel van verantwoordelijkheid! Beïnvloedende factoren zijn o.m. duur van de hulpverleningsrelatie aard en intensiteit van die relatie (mate v. ambivalentie, kwaadheid ) het ev. onverwachte karakter van de suïcide rouwgeschiedenis van de hulpverlener draagkracht van de hulpverlener wijze en plaats van de suïcide (bvb op afdeling of elders) geslacht van de hulpverlener

4 When someone with whom we have had the privileged intimacy of a therapist-client relationship takes her or his own life, it leads to a lot of soul-searching,, not just about professional, but also about the deepest personal issues. (Rycroft in Weiner, K. (2005) (red.), Therapeutic and legal issues for therapists who have survived a client suicide, The Haworth Press, Binghamton, NY). Eigen ervaring Heb je zelf al verloren door zelfdoding? Verhaal Welke impact had dit op jou? -toen en nu- - op persoonlijk vlak - op professioneel vlak (lichamelijk, emotioneel, gedachten, gedrag) Indien je dit nog niet hebt meegemaakt: welke impact verwacht je? Impact van een suïcide op de hulpverlener Persoonlijk: Familieleden en vrienden van de overledene Schok en ontkenning Angst Schaamte en schuldgevoelens Kwaadheid Opluchting Depressie en suïcidale ideaties Isolatie

5 Professioneel: Gevoel gefaald te hebben als hulpverlener Twijfelen aan eigen hulpverlenings-vaardigheden, vaardigheden, klinisch oordeel en competentie Angst negatief te worden beoordeeld door collega s Angst voor reacties uit de omgeving van de cliënt Angst voor herhaling Angst voor publieke vernedering, bekendmaking in de media en/of een rechtzaak Dit alles leidt tot veranderingen in het therapeutisch handelen: Meer verslaggeving en communicatie Actief zoeken naar informatie over suïcidepreventie en risico-inschatting inschatting Alerter voor signalen van suïcidaliteit Meer doorvragen over suïcidaliteit bij mogelijke risicopatiënten Sneller beslissen tot opname Soms ook: Minder suïcidale cliënten in begeleiding nemen Dwangmatig willen helpen van andere cliënten uit angst voor een volgende suïcide Overwegen van ontslag

6 Programma Reactie van de hulpverlener na de suïcide van Opvang van de hulpverlener na de suïcide van Wat als de nabestaanden een gesprek vragen? Opvang van de hulpverlener na een suïcide Hoe ben je er zelf mee omgegaan? Hoe ben je na de suïcide opgevangen: - Op het werk? - In je omgeving? Wat was helpend en wat niet? Helpend? Kunnen kiezen of men thuisblijft na de suïcide of niet Casusbespreking in teamverband Psychologische autopsie Informele gesprekken met collega s Tijd nemen voor zichzelf Bijwonen van de begrafenis Erover praten met de eigen familie en vriendenkring Contact met familie/ nabije omgeving van de cliënt Contact met andere hulpverleners die ook de suïcide van meemaakten Training in suïcidepreventie en het verkennen van de eigen beleving Draaiboek Supervisie Feedback

7 Een mengeling van formele en informele steun geeft meest voldoening. Hulp dient aangepast te zijn aan de individuele noden van de hulpverlener: wat voor de ene helpend is, is dat voor de andere niet Geen hulp opdringen Supervisie rouwbegeleiding Eerst veiligheid herstellen vooraleer te gaan exploreren Supervisie rouwbegeleiding Op gang brengen en houden van een gezond rouwproces Bieden van een referentiekader waarin hulpverleners hun rouwreacties kunnen plaatsen Informatie aanbieden over zelfmoord, rouwen en specifieke rouwreacties na zelfmoord, wanneer de hulpverlener hier behoefte aan heeft Bevorderen van de communicatie over het verlies met anderen Gebruik van (bestaande) hulpbronnen stimuleren Programma Reactie van de hulpverlener na de suïcide van Opvang van de hulpverlener na de suïcide van Wat als de nabestaanden een gesprek vragen?

8 Vraag naar gesprek van de omgeving van de cliënt Beroepsgeheim geldt ook na overlijden? Zorg voor de nabestaanden Mogelijkheden: - Instemmen - Weigeren - Gesprek aan collega overlaten - Gesprek samen met collega Inhoudelijke mogelijkheden: Beluisteren en opvangen Psycho-educatie over suïcide en rouw na suïcide Eigen beleving en emoties bespreken Antwoorden op inhoudelijke vragen (?!) Geen eenvoudige zaak! Wat is jouw standpunt? Wat zou je wel doen en wat niet?

9 Tips voor het gesprek met de familie/ omgeving eerste contact met de familie/ omgeving samen met een collega, andere hulpverlener steunend, vooral luisteren de familie/ omgeving ruim de gelegenheid bieden om vragen te stellen bespreken welke inspanningen zijn geleverd om de betrokkene te behandelen gelegenheid bieden om eventueel kwaadheid te uiten eigen persoonlijk verdriet kenbaar maken kan steunend zijn inbrengen dat het rouwproces na een zelfdoding moeilijk en complex kan verlopen bevragen welke hulp de omgeving verwacht en eventueel doorverwijzen adviseren in deze emotionele periode geen belangrijke beslissingen te nemen (e.g. verhuis, werk opgeven)