Ik wil dood. Waar gaan we het over hebben?

Transcriptie

1 Ik wil dood Overmand door een soort van schuldgevoel en een unanimiteit van misbegrepenheid zoek ik rust, doorheen de onrust. Al die onrust in mijn hart het lijkt er deze keer niet op dat ik volhard en zo omkeer naar positieve gedachten. Ik strijd met ongelijke krachten. Ik wil lopen over water tot zover mijn kracht me draagt. Dan pas wil ik rusten in de golven bij mijn steun en toeverlaat. (anonieme vrouw met autisme) WORKSCHOP MASTERCLASS AUTISME CENTRAAL 2018 Jessica Léonard Waar gaan we het over hebben? Vragen Suïcidecijfers Doodswens: Oh wat nu! Contact maken en luisteren De vraag achter de doodswens Plan van aanpak 1

2 Vragen 1. Hoeveel % van de tijd vliegt een vliegtuig letterlijk op koers? 2. In % waar minste aantal suïcide? België of Nederland? 3. Welk land kent het minste aantal suïcides in Europa? Waar heeft dit mee te maken? 4. Welke vaardigheid bij hulpverleners geven cliënten met een doodswens aan het belangrijkste te vinden? 5. Wat is de belangrijkste beschermende factor tegen suïcide? 6. Welke thema s bespreek je in de begeleiding of behandeling? 7. Hoe doe je dit rekening houdend met het autisme? 8. Wat kunnen we leren van boesboes? Doel ik wil dood ik wil leven, ik wil dood Menswaardige wijze van dood gaan Interessante website : SP-training PITSTOP-training 2

3 Suïcidecijfers Vlaanderen 2017 Aantal vlamingen: Aantal mensen die aan suïcide denken:? Aantal mensen die een suïcidepoging doen: Aantal mensen die een suïcide doen: (2016) mensen per dag Man/vrouw: 761/296 72% man Bron: Suïcidecijfers Nederland in 2017 Aantal Nederlanders: Aantal mensen die aan suïcide denken: Aantal mensen die een suïcidepoging doen: Aantal mensen die een suïcide doen: mensen per dag Man/vrouw: 1304/613 68% man Bron: 3

4 Europese suïcidecijfers Bron: Autisme en suïcidaliteit Weinig bekend Review onderzoek suïcidaliteit en autisme (januari 2018) Suïcide ideaties: 11-66% Suïcidepoging: 1-35% Suïcidekans bij mensen met autisme ligt 9x hoger dan gemiddeld 4

5 5

6 ZINgeving Existentiële gevoelens en vragen Fundamentele onzekerheid en ambivalentie Eenduidige antwoorden door middel van fusies en taboes Dialoog: afstand, verbreden en context toevoegen (koosnaam, saboteurs, alternatieven) OH wat nu! ik wil niet langer leven : jouw antwoord? Gevoelens Valkuilen Neiging om af te wenden Reparatiereflex Zelfzorg 6

7 Autisme Centraal Methodiek Autistisch denken 7

8 Theory of Mind Autistisch denken Moeite met voorstellingsvermogen en verbeelding Moeite met sociale contact en emoties Moeite met toekomstperspectief Meedogenloos zelf-kritisch oordeel Executieve functies Beperkte oplossingsstrategieën Rigide oplossingsstrategieën (A + B = suïcide) Centrale coherentie en contextblindheid Overprikkeling Wereld niet begrijpen betrekkingsideeën Niet in context zien, nodig om te relativeren Verkeerde focus Concrete communicatie 8

9 Contact maken en beluisteren GEEN checklist, handvat met concrete vragen 1. Contact maken met persoon en de wanhoop 2. Concreet bevragen van suïcidaliteit: ernst? 3. Verkennen van context, alternatieven en toekomst De vraag achter de doodswens Begrijpen vanuit het autistisch denken Erkenning geven aan de wanhoop en lijden Betrek naasten Hercoderen voorbeeld: jij wil niet dood, jij wil rust Concrete communicatie en duidelijk plan van aanpak voor persoon zelf en omgeving Expliciet mandaat hiervoor vragen 9

10 Plan van aanpak LUISTEREN TOEKOMST Geef HOOP, let op: geen valse hoop PLAN van aanpak aan de hand van de AutismeCentraalMethodiek Betrek naasten Doorverwijzen voor behandeling/medicatie Doe wat werkt! Basisrust 10

11 Basisrust STRESS Psychologische pijn niet meer kunnen verdragen Situatie en gevolgen niet overzien Geen uitweg zien Werken aan basisrust VEILIGHEID OF RUST? Korte termijn: Veiligheidsplan volgens dubbelspoor Wat kan persoon met autisme zelf doen? Wat kan de omgeving doen? OPNAME Lange termijn: Omgeving aanpassen in functie van behoeften en mogelijkheden Prikkelverwerking? Prikkeldieet Positieve gedragsdoelstellingen 11

12 Dubbelspoor Dubbelspoor OMGEVING - Pas omgeving aan in functie van mogelijkheden van dát moment - Veiligheid versus rust - Naasten betrekken 12

13 Dubbelspoor PERSOON FOCUS op wat goed gaat Vaardigheden in herinnering brengen of aanleren Rust en regelmaat Zelfzorg, slapen, eten, lichaamsbeweging, naar buiten gaan Emotieregulatievaardigheden Trauma s verwerken Therapie oa. trauma s verwerken dmv EMDR Verwachtingen bijstellen Functionaliteit 13

14 Verbondenheid Familie en naasten Vrienden Relatie Dieren Natuur Wereld Toekomst Werken aan de toekomst? Blanco toekomst of toekomstperspectief aanpassen? Wat is voor jou belangrijk? Wat betekent dit voor je gedrag morgen? 14

15 Vragen 1. Hoeveel % van de tijd vliegt een vliegtuig letterlijk op koers? 2. In % waar minste aantal suïcide? België of Nederland? 3. Welk land kent het minste aantal suïcides in Europa? Waar heeft dit mee te maken? 4. Welke vaardigheid bij hulpverleners geven cliënten met een doodswens aan het belangrijkste te vinden? 5. Wat is de belangrijkste beschermende factor tegen suïcide? 6. Welke thema s bespreek je in de begeleiding of behandeling? 7. Hoe doe je dit rekening houdend met het autisme? 8. Wat kunnen we leren van boesboes? 15