Braingame Brian Een Executieve Functietraining met game elementen voor kinderen met ADHD

Transcriptie

1 Braingame Brian Een Executieve Functietraining met game elementen voor kinderen met ADHD Pier J.M. Prins Ontwikkelingspsychologie, Universiteit van Amsterdam Congres Werkgeheugen Utrecht. 1 april "

2 Inhoud 1. ADHD: cognitie en motivatie 2. Het trainen van Werkgeheugen en andere EFs 3. Computers en gaming bij kinderen met ADHD 4. Braingame Brian, inhoud en werkwijze 5. Empirische evidentie voor BB 6. Conclusies 2"

3 Dual%pathway%model%of%ADHD% Sonuga-Barke (2003)! Executive Function problems ADHD deficits in Working memory and Response Inhibition (Wilcutt et al., 2005; Nigg, 2006).! Motivational problems Less sensitive to reinforcement; need more immediate, frequent and intense reinforcement (Sonuga-Barke, 2003; Luman et al., 2005). 3"

4 Samenhang Werkgeheugen en ADHD gedragskenmerken" Aandachtsgebrek" Impulsiviteit" Overbeweeglijkheid" " " " " " Werkgeheugen) Mo,va,e)??) Kofler"et"al.,"2010;"Tilman"et"al.,"2011" 4"

5 Samenhang Werkgeheugen en ADHD gedragskenmerken (2) " Aandachtsgebrek" Impulsiviteit" Overbeweeglijkheid" " " " " " Werkgeheugen) Veranderbaar) en) Trainbaar??) 5"

6 Plasticiteit en Trainbaarheid EFs Incidental learning EFs Embedded school curricula Computerized training Gamified training programs 6

7 JAACAP, 2005, 44 (2),

8 The tiles light up in a specific sequence 4 x 4 Grid

9 EF-training saai? Children with ADHD, while playing a computergame - Can sustain attention - Can concentrate very well - Show reduction in ADHD-behaviors - Show strong motivation for computergames 9

10 WM Game Training The Evil Mega s SuperMega Dovis et al., 2007; Shosho, Amsterdam 10

11 Adding game-elements to a brief standard Computerized WM training for children with ADHD (N=51) resulted in: Results Game Control 0 mean time on task (in sec.) 1. Higher motivation to do the training Game 2. More time spent in training Control 3. More positive thoughts about the training 50 0 Number of performed seq. 4. Better training performance 5. Stronger training effects. Prins, Dovis, Ponsioen, Ten Brink, & Van der Oord (2011) Cyberpsychology, Behavior and Social Networking. 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0-0,1-0,2-0,3 difference pre- and post test on WM test Game Control 11

12 Design Dovis et al., 2012 J. Abn.Child Psychology ADHD group Control group 12

13 Resultaten 7,5 FO 1 euro ADHD group 7,5 FO 1 euro NC group 7 10 euro Game 7 10 euro Game SCE-WM Performance 6,5 6 5,5 SCE-WM Performance 6,5 6 5, ,5 4,5 Beginning (tr ) Middle (tr ) End (tr ) Beginning (tr ) Middle (tr ) End (tr ) Time on task Time on task Dovis, van der Oord, Wiers en Prins (2012) Journal of Abnormal Child Psychology

14 Task-Force ADHD & Computer Pier Prins, Bas Dovis, Hilde Geurts en Marieke de Vries University of Amsterdam Esther ten Brink & Albert Ponsioen Lucertis Zaandam / Velsen Saskia van der Oord University of Amsterdam and Leuven University, Belgium Harold de Groot Shosho Multimedia, Amsterdam 14"

15 3 Executieve Functies in Braingame Brian 1 Werkgeheugen - Kunnen plannen en organiseren - Herinneren waarmee je bezig bent. 2 Inhibitie - Niet door klas roepen als je t antwoord weet - Kind dat iets afpakt niet slaan. Cognitieve Flexibiliteit 3 - Aanpassen aan wisselende omstandigherden - Aanpassen aan gewijzigde plannen. [Beide subtypen] [ADHD-C] [Minder duidelijk] 15

16 Gamifica6e%van%EF;training% Gamification = dimension: EF-training more or less integrated in game: 1. EF-game: Game-elements maximally integrated in EF-task (e.g.,waiter in restaurant, having to remember orders, etc.); 2. EF-task unchanged as much as possible (4x4 grid; number of trials; standardized environment), but with game-elements added (e.g., coordinates; Robot war; helmet with gun sight); 3. EF-tasks separate from gameworld. Taks fully in tact and meaningful for Gameworld = shell in which tasks are embedded. " 16"

17 Braingame Brian Spelwereld% werkgeheugen" inhibihe" cogniheve"flexibiliteit" 17"

18 Braingame%Brian % Spelwereld en EF-trainingstaken In totaal 25 sessies van elk 45 min. (=18.75 uur). 3 EFs getraind: WG, Inhibitie en Cognitieve Flexibiliteit. (=12.5u) Trainingstaken onderdeel van één spelwereld i.p.v. aantal minigames Elke sessie bestaat uit 30 min. training: 2 trainingsblokken van 3 EFtaken van elk ongeveer 15 min. In elke sessie heeft kind tijd om spelwereld te verkennen. Hoofdpersoon is Brian met zijn robot die door verschillende werelden loopt. Om opdrachten te kunnen voltooien moet Brian EF-trainingsarbeid verrichten Spelwereld begint in een dorp en breidt zich uit naar andere spelwerelden waartoe Brian toegang krijgt als hij de EF-training goed doorloopt; Elk voltooid blok van 3 EF-taken resulteert in een verandering in de spelwereld: problemen worden opgelost mbv door Brian bedachte machines, die zichtbaar worden na elke EF-training Hoe verder in het spel hoe meer personages verschijnen in de spelwereld en hoe blijer ze worden Individueel trainingsniveau past zich aan aan prestatieniveau van kind. "

19 Werkgeheugen de Werkgeheugentraining 2-8 Blokjes lichten op in een 4 bij 4 grid Volgorde onthouden en naklikken Steeds langere reeksen blokjes Verschillende moeilijkheidsgraden (5 levels) " Gemiddelde lengte van de reeks. Hoe langer, des te beter.

20 Pijl naar rechts in groene scherm Zo snel mogelijk drukken op linker- of rechter knop Soms ineens rood, dan juist niet drukken! (Onvoorspelbaar) " Aantal correcte stopreacties Remweg wordt steeds korter " Aantal correcte reacties binnen groene gebied. Inhibitie de Stoptraining

21 Twee visuele taken: onderscheid naar kleur, of naar vorm Daarna wisselen van taakset: let op en reageer op kleur ongeacht vorm, en vice versa Kies de goede reactie (afhankelijk van taakset): blauw: druk op p, rood: druk op q; of, in geval van rondje: druk op p, driehoek: druk op q) " Switchcost: hoeveel meer tijd kost het om te wisselen? " Fouten: aantal fouten op switch trials en aantal op non-switch trials Cognitieve Flexibiliteit de Schakeltraining

22 DemonstraHe"Braingame"Brian" 22"

23 ADHD/ADD 8-12 jaar Indicatie Psycho-educatie, (oudertraining ) en advies school hebben plaats gevonden Indien medicatie dan is deze is ingesteld Kind zelf gemotiveerd om executief functioneren te verbeteren Ouders in staat en gemotiveerd ondersteuning te bieden tijdens de training Voldoende tijd beschikbaar Geschikte plaats beschikbaar 23

24 Begeleidingstraject Braingame Brian: 5 contacten Startgesprek en voormeting (randvoorwaarden) Bijwonen eerste sessie (bij voorkeur thuis) Bijwonen sessie na drie weken (bij voorkeur thuis) Bijwonen sessie laatste week (bij voorkeur thuis) Evaluatiegesprek en nameting 24

25 L L L L L RCT"with"N=40"(18"training"and"22"waitLlist);" ParHcipants"(8L12"yrs),"ADHD"+"comorbidity,"ODD"and"CD"problems" MedicaHon"use" Training"25"sessions"of"45"min."each"(at"least"20"of"25"sessions)" Outcome"measures:"ADHDLsymptoms"(parent"and"teacher"rated),"EF" behaviors"(brief),"and"odd"and"cdlsymptoms"(parent"and"teacher"rated)." 25"

26 Onderzoeksopzet eerste RCT (N=40) Random toewijzing Voormeting 25 sessies Batterij VV" aan G" EF-training Rando25 BB of WL ) " Nameting Batterij N=18" N=22" Follow-up 9 weken v.d%oord,%ponsioen,%geurts,%ten%brink%&%prins%(2012)%% 26"

27 ADHD%symptoms% L Children"in"BBLtraining"significantly"less" parentlrated"adhd"symptoms,"compared" to"wl"[inacenhon:"f(1,35)=11.95,"η 2 "=.25," p"<".01;"h/i:"f(1,35)=9.68,"η 2 "=.22;"p"<".01]." " Note:"" L Two"trends:"on"teacherLrated"InacenHon:"F (1,28)=3.26,"η 2 "=.11,"p"=".08,"and"parent"rated" ODD:"F"(1,28=3.31,"η 2 "=.09,"p=.08."Children"in" BBLtraining"less"inacenHon"and"ODDLproblems" than"wl." " EF;%func6oning% L Significant"treatment"effects"for"BRIEFL total"score,"f"(1,35)="6.84,"η 2 "=.16,"and" MetacogniHon"scale,"(F(1,35)=6.80,"η 2 "=. 16."Children"in"BBLtraining"significantly" becer"efs"total"and"metacognihon"score," compared"to"wl."" Note:" L Trend:"on"parentLrated"InhibiHon:"F(1,35)=3.49," η 2 "=.09,"p"=".07."Children"in"BBL"training" condihon"less"inhibihonlproblems"than"wl." ** Similar findings in subsample treated with medication (N=29), and effects maintained at follow-up (9 weeks). " 27"

28 Executive Function Training with game elements for obese children: A novel treatment to enhance self regulatory abilities for weight control. N= 42 Age: 9-14 X = 11.5 yr P<.01 Verbeken, Braet, Goossens & van der Oord (2013). Behaviour Research and Therapy, 51, "

29 Figuren uit spelwereld Braingame Brian

30 Improving Executive Functioning in Children with ADHD: Training Multiple Executive Functions within the Context of a Computer Game. A randomized double-blind placebo controlled trial )" " "" " "" " Dovis,%Van%der%Oord,%Wiers,%and%Prins%(aangeboden)% [3e gecontroleerde klinische trial]

31 Voormeting VoormeHngVo" N=89"(8L12"jaar)" RandomisaHe" N=31" N=28" N=30" Volledig actief Gedeeltelijk actief Placebo WM+Inh+CogFlex" Inh+CogFlex+WGna" Alle"drie"niet"adapHef" 25" 25" 25" Nameting " (Dovis"e.a.,"2014)" Follow-up (3 mnd) 31"

32 Extern Beloningssysteem in Braingame Brian 32"

33 Uitkomstmaten"(Dovis%e.a.,%2014)% 1.)Procesmaten) L Compliance"(25%sessies%binnen%5%weken)% L Blindering" L Improvement"Index"(Start%index%en%Max%index)" 2.)Neurocogni,eve)taken) L StopLtaak" "(responsinhibi6e)% L Stroop"" "(interferen6e%controle)% L CBTT " ""(KTG%en%WG)% L Cijferreeks""(Verb.%WG)% L Trail"making"test"(CogFlex)% L Raven" "(redeneervermogen)% 3.)Vragenlijsten) L VvGK" " "(ADHD%symptomen)% L BRIEF"" "(Execu6ef%Func6oneren)% L SPSRQLC" "(beloningsgevoeligheid)" L PedsQL" "(kwaliteit%van%leven)% L HSQ" " "(gedrag%in%thuissitua6e)% 33"

34 Vaststellen van trainingseffecten Near en far transfer effecten? 25"sessies" BBL taken" ""Getrainde"" taken" Niet" getrainde" takent" L"ADHDL gedrag" L"BRIEF"

35 Effecten op Cognitieve taken (Dovis et al., 2014) 35"

36 Effecten op Gedragsmaten (Dovis et al. 2014) H." I." J." K." Fig. 4 Mean values of the mean scores on the Inattention and Hyperactivity/Impulsivity (Hyp/Imp) scales of the parent and the teacher versions of the Disruptive Behavior Disorder Rating Scale (DBDRS; H-K) on the pre-test, post-test and (3 months) follow-up of children in the three treatment groups" Note: DBDRS =; Hyp" 36"

37 Resultaten (Dovis et al., 2014) 1. Verbetering"op"WG"en"InhibiHe"wijzen"op"specifieke" trainingseffecten;" 2. Verbetering"op"(nietLgetrainde)"STROOP"taak"wijst"op"een" far"transfer "trainingseffect;" 3. Verbetering"op"overige"nietLgetrainde"taken"en"op"gedrag" (far"transfer),"niet"specifiek;" 4. Ook"op"leerkrachtmaat"van"ADHD"significante" verbeteringen." 5. Vooral"nonLspecifieke"behandeleffecten"lijken"gerelateerd" aan"far"transfer"effecten"op"adhd"symptomen"en"op"efl gedrag." 37"

38 Conclusies 1. PrestaHes"op"EFLtaken"kunnen"verbeteren"door"training" 2. GamificaHe"verhoogt"de"moHvaHe"om"EFLtraining"taken"te" doen"en"vergroot"trainingseffect" 3. Braingame"Brian"heeo"zowel"specifieke"trainingseffecten"als" nonlspecifieke"behandeleffecten" 4. Effecten"zijn"ook"op"langere"termijn"(3"maanden)"vastgesteld" 5. Effectstudies"moeten"placeboLcontrolled"zijn" 6. Far"transfer "moet"geprogrammeerd"worden;"men"kan"niet" verwachten"dat"generalisahe"naar"dagelijkse"leven"optreedt" agv"het"trainen"op" koude "EFLtaken." 7. EFLsterktes"en"zwaktes"van"de"kinderen"moeten"op" voormehng"bepaald"worden." "" 38"

39 Meer info? Dank voor uw aandacht! 39