Eindrapportage SplitsZ

Transcriptie

1 Eindrapportage SplitsZ versie datum 1 / 12 Eindrapportage SplitsZ Auteur(s) : Codename Future; Geeske Steeneken Versienummer : 25 maart 2010 Kennisnet.nl

2 Eindrapportage SplitsZ versie datum 2 / 12 1 Inleiding 3 2 Behaalde resultaten Resultaten per product Resultaten per activiteit stellingen Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 3 Knelpunten en aanbevelingen Knelpunten en oplossingen Aanbevelingen 11 4 Succespunten en vervolg Succespunten Vervolg 12

3 Eindrapportage SplitsZ versie datum 3 / 12 1 Inleiding Inleiding en doelstellingen van het project. SplitsZ: Educatieve game over mediawijsheid en online burgerschap Eindeloos MSN'en en Hyven met vrienden en klasgenoten en nieuwe vrienden maken, bijvoorbeeld als avatar in Habbo Hotel of World of Warcraft. Jongeren worden online verliefd én ze maken er hun verkering uit. Ze maken ruzie via MSN, die soms uitmondt in vechtpartijen op het schoolplein. Voor jongeren is de digitale wereld een onlosmakelijk onderdeel van hun leven. Online delen ze foto's, filmpjes en muziek met de wijde wereld. En ze gebruiken internet om contact te hebben, vooral met leeftijdsgenoten. Wie zich een goed beeld vormt van jongeren, kan niet meer om sociale media heen. Het onderwijs en opvoeders dus ook niet. Motivatie Wetenschappelijk onderzoek leert echter dat jongeren nog heel veel kunnen en moeten leren over wat je wel en niet doet op internet. Over privacy, bijvoorbeeld. En dat je niet zomaar je wachtwoord aan iemand geeft, ook al doen vrienden dat misschien juist als teken van vertrouwen. Ouders en docenten spelen een sleutelrol in die internetopvoeding. Wat SplitsZ is een online onderwijsproject voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs om jongeren wijzer te maken in sociale netwerken op internet. Hoe profileer je je? Hoe manage je je imago op internet? Hoe ga je verantwoord met internet om? Het zijn belangrijke vragen in het tijdperk van sociale media. Hoe SplitsZ laat zien dat voor een positief gebruik van Web2.0 speciale vaardigheden nodig zijn én een kritische houding. Het bevordert mediawijsheid en gaat in op bewust presenteren, slim communiceren en creativiteit. Ook laat SplitsZ jongeren samen met docenten en ouders op zoek gaan naar antwoorden. Kortom, SplitsZ maakt én jongeren én docenten en ouders mediawijzer. Opzet SplitsZ bestaat uit een game met zes levels die nauw samenhangen met een online leeromgeving (de workspace) waarin de leerlingen in de les en thuis opdrachten maken. De wereld van SplitsZ is een medialandschap met torens die zijn opgebouwd uit onder andere reclameborden en beeldschermen. Elke toren is van een team van twee leerlingen. De teams vullen hun toren in elk level met mediaproducten die ze in de game en de workspace hebben gemaakt. Lessen In de game spelen de leerling-duo s een rollenspel. Hun doel is een fictief talent tot ster te maken en te zorgen voor zoveel mogelijk media-aandacht voor hun toren. In elk level spelen ze een andere rol: de manager, de marketinggoeroe en de journalist. En ze breiden hun leefwereld uit en behalen leerdoelen op het gebied van mediawijsheid en online burgerschap. De leerlingen kunnen zelfstandig werken in de game en workspace waarbij ze in de les en thuis opdrachten maken. De docent begeleidt de lessen en sluit ze af met een debat. Splitsz bevat ook thuisopdrachten met een actieve rol voor de ouders/opvoeders.

4 Eindrapportage SplitsZ versie datum 4 / 12 Verantwoording Voor de ontwikkeling van SplitsZ is een klankbordgroep samengesteld met afgevaardigden uit het onderwijsveld. Concept, tussenresultaten en eindresultaat zijn ter toetsing voorgelegd aan deze klankbordgroep. In januari en februari 2010 vond een pilot plaats op vier scholen. Vanaf september 2010 kunnen 40 scholen kosteloos meedoen. SplitsZ gaat in uitvoering vanaf januari Makers SplitsZ SplitsZ wordt ontwikkeld door de volgende vijf organisaties: o Codename Future Uitgever van (digitale) educatieve projecten voor het voortgezet onderwijs. o Kunstgebouw Stichting kunst en cultuur Zuid-Holland - Kunstgebouw ontwikkelt educatieve projecten die de ontwikkeling en toepassing van nieuwe media in kunst- en cultuureducatie stimuleren. o Ranj Serious Games Ontwikkelaar van serious games. o Stichting Mijn Kind Online Kennis- en adviescentrum over jeugd en (nieuwe) media. o Waag Society Creative Learning Lab Onderzoekt en ontwikkelt innovatief onderwijs met creatieve technologie. Financiers SplitsZ is tot stand gekomen dankzij financiële steun van: o M&ICT o Prins Bernhard Cultuurfonds Zuid-Holland o SIDN o SNS bank

5 Eindrapportage SplitsZ versie datum 5 / 12 2 Behaalde resultaten 2.1 stelling Geef in dit hoofdstuk aan wat de doelstellingen van het project waren en of deze wel/niet gehaald zijn. Wat zijn de cruciale factoren geweest daarbij? De primaire doelstelling van SplitsZ is om jongeren te ontwikkelen tot verantwoorde, bewuste en vaardige online burgers, die het Web 2.0 gereedschap op een goede, creatieve en verantwoorde manier weten te gebruiken. Tegelijkertijd versterkt SplitsZ de kennis en het begrip over de toepassingsmogelijkheden van Web 2.0 voor docenten en opvoeders, die daarmee ook mediawijzer worden. Tot slot draagt SplitsZ bij aan het dichten van de digital divide tussen jongeren, hun opvoeders en hun docenten en maakt ze de belevingswereld van jongeren, de angsten én de mogelijkheden van het leven in online werelden onderling bespreekbaar. In dit voorstel is het digitaal opleiden en opvoeden van jongeren vertaald met de term online burgerschap. SplitsZ leidt jongeren vanuit een online game op tot verantwoorde, bewuste en vaardige online burgers en versterkt kennis over en begrip voor het internetgedrag van jongeren. Docenten krijgen inzicht in de mogelijkheden die Web 2.0 bieden voor hun onderwijs. Opvoeders krijgen een beter beeld van wat hun kinderen online doen en hoe ze zich daartoe kunnen verhouden. SplitsZ beoogt structurele integratie in het onderwijs en resulteert daarom ook in een voorstel voor kerndoelen Online Burgerschap. 2.2 Resultaten per product In het projectplan is de overkoepelende doelstelling uitgewerkt in diverse producten en activiteiten. Geef in onderstaande tabellen aan, wat de resultaten per product zijn Resultaat Resultaat Functioneel Technisch ontwerp van de game Een beschrijving van de game en de koppeling met het lesmateriaal Er is een functioneel ontwerp wat naar aanleiding van de pilot is bijgesteld en op basis van voorschrijdend inzicht steeds wordt onderhouden (bijlage laatste versie) Belangrijk bij dit soort grote trajecten is om een goed werkend functioneel ontwerp te hebben. Dit ontwerp draagt bij tot het succes van het project. Prototype van de game Om met 5 scholen te kunnen gaan testen moest er een prototype zijn die leerlingen en docenten konden spelen Er is een prototype opgeleverd die getest is samen met de digitale lessen in de Workspace Uit de test bleek dat leerlingen het prototype aantrekkelijk vonden maar het jammer vonden dat ze niet direct iets echt konden gaan doen. Trainingsmodule Er moet een training zijn die relatiemanagers van Codename Future kunnen gebruiken bij de begeleiding van de scholen

6 Eindrapportage SplitsZ versie datum 6 / 12 Resultaat Resultaat Resultaat Er is een trainingsmodule ontwikkeld en deze is gebruikt bij de pilot en is bijgesteld voor de verdere uitrol van het project Er wordt momenteel een minicursus voor docenten ontwikkeld Educatief materiaal Leerlingen in combinatie met de game mediawijzer maken. Er is bij elk level lessen ontwikkeld en deze lessen worden digitaal aangebonden in de Workspace Naar aanleiding van de pilot is de koppeling tussen de game en de lessen sterker gemaakt. Een aantal vragen uit de lessen komen nu terug in de game en de overgang tussen de game en de lessen zijn niet meer zo hard. Werving 40 scholen Het definitieve spel en lesmateriaal uitrollen op 40 scholen. Inmiddels zijn er 26 scholen geworven die graag voor de zomer nog aan de slag wilden gaan met SplitsZ. Uiteindelijk is er voor gekozen om alle 40 scholen na de zomer aan de slag te laten gaan omdat uit de pilot zulke goede punten naar voren kwamen dat wij het noodzakelijk vonden om deze nog aan te passen in het materiaal Scholen starten laten dan we gepland handden. Concept onderzoek Effectstudie Resultaat Voor de effectstudie zijn afspraken gemaakt met het ILO (onderzoeksinstituut van Universiteit van Amsterdam). Het ILO heeft momenteel diverse onderzoeksactiviteiten in het kader van mediawijsheid. Het uitvoeren van de effectstudie van SplitsZ sluit goed aan bij de lopende onderzoeksactiviteiten. WS en ILO zijn momenteel bezig om de afspraken rondom de opzet af te stemmen. In april zullen de afspraken definitief gemaakt worden. Loopt Communicatie De werkzaamheden voor de communicatie concentreren zich vooral op het coördineren van acties t.b.v. communicatiemiddelen, activiteiten en publiciteit. Dit om SplitsZ onder de aandacht te brengen bij scholen, subsidiënten, media en professionals op het gebied van mediawijsheid en (online)

7 Eindrapportage SplitsZ versie datum 7 / 12 burgerschap. is dat zoveel mogelijk scholen SplitsZ afnemen en dat SplitsZ bijdraagt aan bewustwording en debat over mediawijsheid en online burgerschap. Resultaat o De factsheet is in 2009 gerealiseerd en verspreid onder scholen en andere relaties. o Er zijn voorbereidingen getroffen voor de website, die in januari 2010 gerealiseerd is. o Begin 2010 is een artikel in Vives verschenen. o Er zijn contacten gelegd met Kennisnet voor een artikel in Kennis Indruk en hun e- nieuwsbrief E-zine. Aanwezigheid op beurzen en congressen: o Beurs Onderwijs & ICT, februari o Week van mediawijsheid, 24 t/m 31 maart o Nationaal MediaCoach Congres, 31 maart 2010 o Slotbijeenkomst Regeling Mediawijzer, 15 april Loopt 2.3 Resultaten per activiteit Ga verder in op de verschillende activiteiten om een beeld te krijgen van het doorlopen proces (denk daarbij bijvoorbeeld aan techniek, organisatie, inbedding/hergebruik, samenwerking en kennisdeling) Functioneel Technisch Ontwerp van de game Naar aanleiding van het definitief spelconcept en de uitkomsten van de Proof of conceptfase zijn de specificaties gedefinieerd. Alle onderdelen uit het spelconcept zijn uitgewerkt naar een functioneel ontwerp, de basis voor de realisatiefase. Ook vormt het functioneel ontwerp de basis voor het technisch en grafisch ontwerp. Zie bijlage 1 voor het Functioneel ontwerp. Prototype van de game Voor de prototype van de game die in de pilot getest is, zijn de volgende functionaliteiten gerealiseerd: - Hoofdopdracht van level 1: profielbouwer - Hoofdopdracht van level 1: fotoshoot bouwer - De kop en staart van het spel (loader, menuschermen etc.) Daarnaast is er een koppeling met de workspace gerealiseerd voor: - Opstarten van het spel vanuit de Workspace. - Bij afsluiten van het spel terugkeren naar de Workspace.

8 Eindrapportage SplitsZ versie datum 8 / 12 Trainingsmodule Er is een uitgebreide didactische handleiding geschreven. Deze is gebruikt om voor de pilot de medewerkers van Codename Future te trainen; zij hebben in de pilotfase vooral de rol van de docent gespeeld. Tijdens de pilot zijn delen van de handleiding aan docenten voorgelegd. Gebleken is dat de docent nog meer concrete ondersteuning nodig heeft om onderdelen van de lessen beter te kunnen duiden en bevragen in de klassikale nabehandeling van de lessen. Gewerkt wordt nu aan een uitbreiding van de handleiding en de opzet van een soort minicursus die docenten voorafgaand aan het project kunnen doorlopen. Definitief educatief materiaal Hoewel de productie van het lescontent de verantwoordelijkheid is van Codename Future, is hier intensief samengewerkt met de partners en is gebruik gemaakt van de expertise van met name het Kunstgebouw, Waag en Mijn Kind Online. In vergaderingen van de contentgroep zijn de lijnen van het lesmateriaal gezamenlijk uitgezet. Na het schrijven van de content is er eindredactie gepleegd door Codename Future. De lessen zijn ingevoerd in de Workspace en les 1 is in de pilot uitgebreid getest. In de pilot bleek dat leerlingen de game en de opdrachten in de Workspace ervoeren als twee los van elkaar staande dingen. Daarom is besloten een deel van de content uit de Workspace over te hevelen naar de game. De strategie daarbij is dat alles wat gaat over (het maken van) de ster behandeld wordt in de game en alles wat gaat over de eigen identiteit en hoe je in de echter wereld mediawijs omgaat met social media in de Workspace wordt behandeld. Het opstarten van de werving van de 40 scholen die in de vervolgfase de game krijgen uitgerold Na de mailing per post, in januari 2010, zijn er telefonische contacten met scholen gelegd en is er via de website en de maandelijks elektronische nieuwsbrief van Codename Future gecommuniceerd. Per 1 maart zijn er 26 aanmeldingen gerealiseerd voor SplitsZ. Uit de pilot zijn uitstekende concrete ideeën en concrete aandachtspunten- naar voren gekomen die we graag allemaal willen verwezenlijken. Dit gegeven zet echter druk op de planning. Zowel Codename Future als haar partners willen het best mogelijke product aanbieden en op basis hiervan heeft de stuurgroep van het project besloten om SplitsZ na de zomervakantie uit te rollen (in plaats van direct na de meivakantie). Dit is kort na de voorjaarsvakantie schriftelijk gecommuniceerd naar alle 26 scholen. Concept onderzoeksopzet i.o.m. enkele universiteiten Voor de effectstudie zijn afspraken gemaakt met het ILO (onderzoeksinstituut van Universiteit van Amsterdam). Het ILO heeft momenteel diverse onderzoeksactiviteiten in het kader van mediawijsheid. Het uitvoeren van de effectstudie van SplitsZ sluit goed aan bij de lopende onderzoeksactiviteiten. WS en ILO zijn momenteel bezig om de afspraken rondom de opzet af te stemmen. In april zullen de afspraken definitief gemaakt worden. Communicatie De werkzaamheden voor de communicatie concentreren zich vooral op het coördineren van acties tbv communicatiemiddelen, activiteiten en publiciteit. Dit om SplitsZ onder de aandacht te brengen bij scholen, subsidiënten, media en professionals op het gebied van mediawijsheid en (online) burgerschap. is dat zoveel mogelijk scholen SplitsZ afnemen en dat SplitsZ bijdraagt aan bewustwording en debat over mediawijsheid en online burgerschap.

9 Eindrapportage SplitsZ versie datum 9 / 12 In het najaar van 2009 is de laatste hand gelegd aan het communicatieplan voor SplitsZ en een eerste opzet voor de planning gemaakt. Onderdelen van het communicatieplan zijn een factsheet, de website, free publicity, mailing, een informatiefolder, advertenties en PR via de partners. Hierbij spelen ook de kanalen en contacten van de partners een belangrijke rol. Uitgevoerde communicatie activiteiten: o De factsheet is in 2009 gerealiseerd en verspreid onder scholen en andere relaties. o Er zijn voorbereidingen getroffen voor de website, die in januari 2010 gerealiseerd is. o Begin 2010 is een artikel in Vives verschenen. o Er zijn contacten gelegd met Kennisnet voor een artikel in Kennis Indruk en hun e-nieuwsbrief E-zine. Aanwezigheid op beurzen en congressen: o Beurs Onderwijs & ICT, februari o Week van mediawijsheid, 24 t/m 31 maart o Nationaal MediaCoach Congres, 31 maart 2010 o Slotbijeenkomst Regeling Mediawijzer, 15 april Gebruikerservaringen Wat waren de ervaringen van gebruikers en andere projectbetrokkenen? Hier kan gekozen worden voor een kort interview of quotes van een aantal betrokkenen. Pilot op vier scholen. In januari 2010 hebben de docententrainingen plaatsgevonden en aansluitend is de pilot uitgevoerd. De pilot bestond uit een doorloop van level 1 in de Workspace en de game op onderstaande 4 scholen: o Haemstede Barger o Sint Laurenscollege o Stanislascollege o Montessori Sgm De pilot is geleidt door Codename Future. Waag Society droeg zorg voor de interviews, debat en observaties. Tijdens iedere locatietest was één van de andere partners ook aanwezig, zodat zij de reacties van de doelgroep konden bekijken en deze ervaring konden meenemen in de projectuitvoering. Tijden de pilot zijn foto s gemaakt welke verder in project gebruikt zullen worden in de communicatie. Evaluatierapport pilot/locatietests De locatietests hadden als doel om onderzoek te doen naar usability, begripvorming en samenwerking. De klassen hebben opdrachten uit de Workspace en gamewereld gemaakt. Om de gebruiksvriendelijkheid en de reactie van de leerlingen te verzamelen, zijn interviews gehouden, vragenlijsten afgenomen, observaties gehouden en is een klassendiscussie gevoerd. De opzet van de evaluatie is door Waag Society opgesteld, in overleg met de projectgroep. Ranj en Codename Future hebben voorafgaand aan de locatietests vragen aangeleverd, die zij in het onderzoek beantwoord wilden hebben. Deze vragen zijn verwerkt in de evaluatieopzet. De opzet bestond uit: - Deel 1: opdrachten uitvoeren o introductie

10 Eindrapportage SplitsZ versie datum 10 / 12 o opdracht in Workspace o opdracht in gamewereld o reflectie o preview van volgende levels - Deel 2: huiswerkopdracht - Deel 3: debat - Deel 4: interviews. De resultaten zijn verwerkt en in een gezamenlijke bijeenkomst met alle projectpartners doorgesproken. Iedere projectpartner heeft op basis van de terugkoppeling verbeterpunten geïdentificeerd, die in de verdere ontwikkeling worden meegenomen. Voor de concrete resultaten (evaluatierapport) wordt verwezen naar de bijlage 2: presentatie en verslag. Feedback op de pilot: Docenten geven aan erg enthousiast te zijn over SplitsZ, mediawijsheid past goed bij de scholen omdat er ook vraag naar is vanuit de ouders. Een school wil het project schoolbreed inzetten in de brugklas. De docenten geven allemaal aan dit project ook zelf te kunnen draaien, als ze goed geïnstrueerd worden over de werking van de Workspace en ze de rode draad duidelijk krijgen aangeleverd in de vorm van een duidelijke docentenhandleiding en een PowerPoint presentatie met actuele voorbeelden ter ondersteuning van de klassengesprekken. De klassengesprekken zijn belangrijk om voor de leerlingen al de losse onderdelen te verbinden. De huiswerkopdracht moet nog goed worden bekeken: het programma pixlr.com is behoorlijk uitgebreid. Leerlingen komen er met elkaar wel uit, maar wanneer ze thuis alleen ermee bezig zouden moeten zijn, geven ze het snel op. De huiswerkopdracht moet daarom beter afgekaderd worden.

11 Eindrapportage SplitsZ versie datum 11 / 12 3 Knelpunten en aanbevelingen 3.1 Knelpunten en oplossingen Geef in onderstaande tabel aan tegen welke knelpunten u bent aangelopen (denk hierbij o.a. aan organisatie, techniek, planning). Heeft u daar ook een oplossing voor of had dit voorkomen kunnen worden? Knelpunt Beschrijving Oplossing Organisatie Het project SplitsZ wordt uitgevoerd door 5 verschillende partners met elk hun eigen expertise. Om al deze mensen op 1 lijn te krijgen in een creatief proces maakt vaak het traject onnodig Binnen de contentgroep waar de meeste creativiteit plaats vind is besloten om 1 persoon aan te wijzen om de processen tussen de verschillende partijen te waarborgen. lang. Planning In de planning was rekening gehouden met een pilot. In de planning was geen rekening gehouden met de vertaling van de resultaten van de pilot in activiteiten. Hierdoor is de planning van realisatie uitgelopen. Hierdoor lukt het niet om 20 scholen voor de zomer nog aan de slag te laten gaan. Wij vonden het belangrijk om de resultaten van de pilot serieus te nemen. Wij hebben zo snel mogelijk contact gezocht met de scholen en een alternatief programma aangebonden. Daarnaast hebben we afspraken gemaakt met de scholen om direct na de zomer te starten. 3.2 Aanbevelingen Welke andere aanbevelingen heeft u als een andere organisatie een dergelijk project op zou pakken? Onze aanbeveling is om bij zo n groot project met zo veel verschillende partners in de conceptfase ruim de tijd te nemen om elkaar te begrijpen. Ook het maken van woordenlijsten (wat verstaan we onder een game en wat verstaan we onder een les) helpen hierbij.

12 Eindrapportage SplitsZ versie datum 12 / 12 4 Succespunten en vervolg 4.1 Succespunten Succespunt Game en lesmateriaal Beschrijving Leerlingen gaan in de pauze door met de game en het lesmateriaal! Docenten leren er wat bij van hun eigen leerlingen! 4.2 Vervolg Welk vervolg krijgt uw project na de oplevering? Vanaf 1 september draaien 40 scholen in Nederland het project SplitsZ. Daarnaast wordt het materiaal aangeboden aan de 200 relaties van Codename Future.