Uitkomsten EKO-tellingen 2013 Editie zestien EKO-tellingen in de supermarkt

Transcriptie

1 Uitkomsten EKO-tellingen 2013 Editie zestien EKO-tellingen in de supermarkt 7 november 2013 Voor het zestiende opeenvolgende jaar heeft Milieudefensie het aantal biologische en fairtrade producten in de schappen van de supermarkt geteld. Met de EKO-tellingen in honderden supermarkten verspreid over heel Nederland, stimuleert Milieudefensie de verbreding van het assortiment duurzame producten in de supermarkt. Naast dat consumenten natuurlijk terecht kunnen in natuurvoedingswinkels en andere speciaalzaken, is het supermarktkanaal van belang voor de verdere groei van de biologische en fairtrade aankopen door het brede publiek. Milieudefensie wil met de jaarlijkse tellingen inzicht krijgen in de beschikbaarheid van duurzaam geproduceerd voedsel in de winkelschappen en bijdragen aan het stimuleren van de groei van dit aanbod. Door het onderzoek jaarlijks te herhalen ontstaat een trendbeeld. Naast de speciaalzaken spelen de supermarkten een cruciale rol bij het vergroten van de markt voor biologisch en fairtrade voedsel. Biologische producten - herkenbaar aan diverse keurmerken 1 - zijn met respect voor dier, natuur en milieu geproduceerd. De boer krijgt een eerlijke prijs en er wordt géén gebruik gemaakt van landbouwgif, kunstmest en gentech. Fairtrade producten 2 zijn onder eerlijke voorwaarden geproduceerd in het Zuiden en ingekocht voor een eerlijke prijs voor de boer. EKO-tellingen: de methode Meer dan 200 vrijwilligers hebben aan de hand van een speciale telkaart het aantal biologische en fairtrade producten per supermarktfiliaal geteld. Alleen producten die daadwerkelijk in het schap lagen zijn meegeteld. De tellingen vonden plaats tussen 22 augustus en 30 september. In totaal zijn er 19 verschillende supermarktketens bezocht die meer dan 20 filialen in Nederland hebben. De getelde supermarkten zijn willekeurig gekozen door de vrijwilligers in het hele land. Er zijn meer dan 506 filialen door onze vrijwilligers geteld. Na ontdubbeling en controle zijn er 479 geldig getelde filialen, en daarmee maakt 12% van alle supermarktfilialen in Nederland deel uit van ons onderzoek. Zestien jaar EKO-tellingen Na 16 succesvolle jaren stopt Milieudefensie met de jaarlijkse EKO-tellingen is het laatste jaar waarin er in supermarkten verspreid door heel Nederland het aanbod van biologische en Fairtrade-producten in kaart wordt gebracht. De eerste EKO-tellingen vonden plaats in De EKO-tellingen hebben jaar na jaar veel aandacht voor duurzaam voedsel opgeleverd. De uitslagen van de tellingen stonden jaarlijks garant voor brede aandacht in de landelijke en regionale media. Maar ook de aanwezigheid van de tellers in de winkels en de rapportage van de resultaten garandeerden dat supermarktketens de jaarlijkse strijd om de prijs voor het meest duurzame aanbod niet konden negeren. De competitieve EKO-tellingen hebben hun uitwerking niet gemist. Het aanbod van biologische producten in de supermarkten is enorm toegenomen: van 1 2 Getelde keurmerken: het EKO-keurmerk, het AB of Agriculture Biologique, het Bio-garantielabel, het (nieuwe) EU-logo voor biologische landbouw en het Duitse Bio-Siegel Getelde fairtrade logo's: Max Havelaar fairtrade en Fair Trade Original 1

2 gemiddeld 6 producten per supermarkt in 1998 naar gemiddeld 155 in Het aanbod van fairtrade is alleen maar gestegen sinds deze producten worden meegenomen in de telling: een stijging van gemiddeld zes naar 42 in de periode Achterblijvers werden door de jaarlijkse ranking aangespoord betere prestaties te leveren. Recent maakte bijvoorbeeld ook Aldi bekend haar biologische assortiment stevig te gaan uitbreiden. En brancheorganisatie Bionext maakte bekend dat in 2012 voor het eerst meer dan één miljard is uitgegeven aan biologische producten. Kortom, biologische en fairtrade producten zijn niet langer nicheproducten maar behoren inmiddels tot de mainstream van het supermarktaanbod. Belangrijkste bevindingen van de EKO-tellingen 2013 Het Plus filiaal aan de Arnhemseweg in Amersfoort is na twee jaar een tweede plek weer de winnaar van de EKO-Award Dit Plus filiaal heeft het grootste aanbod aan biologische producten in Nederland; wel 1215 producten met een EKO-keurmerk. Het C1000-filiaal aan de Tathorst in Wageningen is de winnaar van de Fair Trade-Award Dit C1000-filiaal heeft het grootste aanbod fairtrade producten in Nederland, 228 producten met een Max Havelaar keurmerk of Fair Trade-logo! Wij feliciteren de winnaar en de andere toppers in de top 10 met hun prestatie! Het aanbod van biologische en fairtrade producten in de supermarktschappen is afgelopen jaar, hoewel minder hard dan voorgaande jaren, weer flink gestegen: fairtrade met 20% en het aanbod biologische producten met 10%. Gemiddeld liggen er nu 155 biologische producten en 41 fairtrade producten in het Nederlandse winkelschap. Wij zijn verheugd over deze snelle verbetering van de assortimenten. Bij een verondersteld assortiment van gemiddeld 30 duizend producten in een Nederlandse supermarkt is het huidige duurzame aanbod wel nog maar een begin. De verschillen in aanbod tussen de supermarktketens en zeker ook tussen filialen onderling, zijn groot. Dit toont aan dat er niet alleen nog veel groei mogelijk is, maar dat duurzaamheid ook sterk afhankelijk is van de persoonlijke inzet van de individuele bedrijfsleider en filiaalhouder. De filialen die voorop lopen, tonen al jarenlang aan dat fairtrade en biologische producten bedrijfseconomisch passen. Deze filialen laten daarbij een structurele groei zien. Wij wensen alle supermarkten ook komende jaren weer veel succes met hun inspanningen om het aandeel biologische en fairtrade producten in de schappen te vergroten. 2

3 Biologisch aanbod in de supermarkt stijgt gestaag door Gemiddeld liggen er nu 155 biologische producten in de Nederlandse supermarkt, een stijging van 10% ten opzichte van vorig jaar bij de getelde supermarkten. Aanbod Fair Trade blijft eveneens stijgen in 2013 Het gemiddelde aanbod fairtrade producten in Nederlandse supermarkten stijgt dit jaar van 35 naar 41 producten, een stijging van 20%. 3

4 Hoogvliet en Plus: supermarktketens met de meeste biologische producten Hoogvliet is dit jaar de nieuwe aanvoerder van de ranglijst supermarktketens met de meeste biologische producten. Gemiddeld zijn bij Hoogvliet supermarkten 398 biologische producten te vinden, maar liefst 104 producten meer dan vorig jaar. Plus is sinds dit jaar de runner-up, met gemiddeld 342 EKO-producten in de schappen. Een kleine daling ten opzichte van vorig jaar, 14 producten minder. Op de derde plaats staat Jumbo met een gemiddeld aantal biologische producten van 293 in de winkel. Albert Heijn staat weer net als voorafgaande jaren op de vierde plaats, dit jaar met gemiddeld 243 biologische producten in de schappen. De meeste ketens zijn in aanbod gestegen, maar opvallend is dat er dit jaar wederom meer dalers te bespeuren waren dan in voorgaande jaren. De dalers in ons klassement zijn dit jaar Plus, Coop, Dekamarkt, C1000, Dirk van den Broek, MCD, Spar, AH to go en Em-Té (zie onderstaande tabel voor cijfers). Aldi met vorig jaar een stijging, zet dat dit jaar weer door en heeft gemiddeld 12 producten in de schappen. Daarmee verlaten ze voor het eerst sinds het begin van de tellingen de laatste plek in het klassement. Ranking biologisch 2013* 2013 (2012) Supermarktketen Producten EKO 2013 gemiddeld per filiaal (Producten 2012) 1 (2) Hoogvliet 398 (294) 2 (1) Plus 342 (356) 3 (3) Jumbo 293 (264) 4 (4) Albert Heijn 243 (203) 5 (5) Supercoop 233 (184) 6 (8) Vomar 180 (156) 7 (6) Coop 162 (183) 8 (7) C (165) 9 (9) Dekamarkt 121 (132) 10 (11) Dirk van den Broek 119 (120) 11 ( ) Deen (12) MCD 113 (118) 13 (13) Spar 112 (116) 14 (14) Em-Té 102 (110) 15 ( ) Boni (16) Lidl 13 (13) 17 (19) Aldi 12 (4) 18 (16) AH to go 10 (13) 19 (18) Nettorama 9 (8) * Sommige ketens die voorgaande jaren nog in de top twintig stonden komen nu niet meer in het overzicht voor. Dit komt omdat we voor een significante score alleen die ketens meetellen waarvan minstens tien filialen óf 10% van de filialen zijn geteld. Omdat onze vrijwilligers de filialen willekeurig kiezen, kunnen we hier weinig invloed op uitoefenen. Voor de consument die een duurzaam boodschappenmandje komt vullen, is het van belang dat hij/zij bij een bepaalde supermarkt kan rekenen op een voldoende divers aanbod om zijn/haar duurzame boodschappenmandje te vullen. Hierin constateren wij tussen de 4

5 supermarktketens grote verschillen. Bij Albert Heijn bijvoorbeeld is de breedte van het biologisch assortiment terug te vinden in vrijwel alle winkels. Bij Plus en Jumbo is er sprake van een voorlopersgroep van grote filialen met veel duurzame producten terwijl andere filialen relatief weinig biologisch aanbieden. Als je als klant een Albert Heijn binnenstapt weet je op die manier beter waar je op kan rekenen als je duurzaam boodschappen komt doen. Bij Plus en Jumbo kan je verrast worden omdat een filiaal veel minder duurzame producten kan hebben dan je op grond van het aanbod in zusterfilialen verwacht. De duurzame klant is er bij gebaat als alle winkels van een keten een vergelijkbaar basispakket duurzame producten in het assortiment hebben. De duurzame klant grijpt dan niet mis als hij een volledig faire en biologische maaltijd wil samenstellen. Plus: de grootste in Fair Trade Plus scoort dit jaar wederom het best met een aanbod van gemiddeld 113 fairtrade producten, en heeft daarmee een grote voorsprong op de nieuwe nummer 2, Hoogvliet. Jumbo laat net als vorig jaar een daling zien in ranking en eindigt met 61 producten buiten de top 3 op plek nummer 5. De derde plek is voor het eerst sinds de start van de tellingen voor MCD. Bijna alle supermarkten hebben een stijging in hun aanbod van fairtrade producten, hoewel minder groot dan voorgaande jaren. Hoogvliet laat dit jaar met 77 een stijging van 22 producten laat zien. Ranking Fair Trade 2013 * 2013 (2012) Supermarktketen Producten Fair Trade 2013 (Producten 2012) gemiddeld per filiaal 1 (1) Plus 113 (102) 2 (4) Hoogvliet 77 (56) 3 (5 ) MCD 73 (51) 4 ( ) Deen 62 5 (2) Jumbo 61 (61) 6 (2) Em-Té 53 (61) 7 (8) Vomar 51 (40) 7 (10) Albert Heijn 51 (36) 9 (8) Coop 48 (40) 10 (6) Supercoop 47 (42) 11 ( ) Boni (10) Dirk van den Broek 42 (38) 12 (12) Spar 42 (35) 14 (15) C (30) 15 (12) DekaMarkt 35 (35) 16 (16) Nettorama 26 (15) 17 (17) Lidl 9 (9) 18 (18) AH to go 5 (3) 19 (19) Aldi 0 (0) * Sommige ketens die voorgaande jaren nog in de top twintig stonden komen nu niet meer in het overzicht voor. Dit komt omdat we voor een significante score alleen die ketens meetellen waarvan minstens tien filialen óf 10% van de filialen zijn geteld. Omdat onze vrijwilligers de filialen willekeurig kiezen, kunnen we hier weinig invloed op uitoefenen. 5

6 Meerjarentrend biologisch van de grootste Nederlandse supermarktketens Meerjarentrend Fair Trade van de grootste Nederlandse supermarktketens 6

7 Winnaar EKO-Award en Fair Trade-Award De Plus aan de Arnhemseweg in Amersfoort wint dit jaar de EKO-Award. De tellers vonden bij deze supermarkt wel 1215 producten met een EKO-keurmerk in de schappen. De Fair Trade- Award is gewonnen door een Jumbo filiaal in Zwolle, de Jumbo aan de Wade. Met een behoorlijke voorsprong van 58 producten op de nummer 2. Top tien filialen biologische producten Op de eerste plaats staat dus een Plus met 1215 biologische producten en op de tweede plaats staat een Plus (Brandstraat, Heerde) met 1128 producten. Op de derde plaats staat een Jumbo (Rat Verleghstraat, Breda) met 865 producten. In totaal staat de Plus vijf keer genoteerd in de top 10. 7

8 Top tien filialen fairtrade producten De Jumbo aan de Wade in Zwolle verkoopt de meeste fairtrade producten. Met 286 producten is dit alleen 1 product minder dan de winnaar van vorig jaar. Ook hier staat 5 maal een Plus genoteerd, waarbij de winnaar van de EKO-Award een derde plek inneemt. 8

9 Bijlage 1: Meerjarentrend EKO-aanbod van de landelijke supermarktketens

10 Bijlage 2: Meerjarentrend Fair Trade-aanbod van de landelijke supermarktketens