Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West

Transcriptie

1 Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West VASTSTELLING Op 18 december 2008 is het Wijkontwikkelingsprogramma voor Ridderkerk West door de gemeenteraad vastgesteld.

2 Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 18 december 2008

3 Inhoud Algemeen 3 Inleiding 3 Planproces 4 Ridderkerk Centrum, Oost en West 6 Ridderkerk West 9 Inleiding 9 1. Ruimtelijke beschrijving Ruimtelijke structuur van de wijk Verkeer en vervoer Beschrijving van de kwaliteit van de leefomgeving Samenstelling en kwaliteit van de (woon)bebouwing Kwaliteit openbare ruimte Waterhuishouding Milieukwaliteit Sociaal-maatschappelijke beschrijving Bevolking Maatschappelijke voorzieningen (Sociale) Veiligheid Woonklimaat Beschrijving bedrijvigheid Detailhandel en horeca Bedrijven, kantoren en voorzieningen Participatie bewoners en jeugd/jongeren Bewonersenquête Jeugd en Jongeren Sterkte/zwakte analyse Ontwikkelingen Algemeen Ontwikkelingen rond de wijk Verkeer en vervoer Bebouwing Openbare ruimte Waterhuishouding Milieu Participatie Welzijn Onderwijs Sociale Veiligheid en Woonklimaat Bedrijvigheid Inspraak bewoners en andere belanghebbenden Planning 51 Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West

4

5 Algemeen Inleiding Samen met haar inwoners staat de gemeente Ridderkerk voor de uitdaging om de kracht van de wijken te behouden en daar waar nodig verder te versterken. Met de wijkontwikkelingsprogramma s wil de gemeente een bijdrage leveren aan deze uitdaging. Met als einddoel het realiseren van een prettig woon- en leefklimaat in alle wijken van Ridderkerk. De wijkontwikkelingsprogramma s Ridderkerk Centrum, Oost en West worden vastgesteld door de gemeenteraad van Ridderkerk. Het is het vijfde traject binnen de gemeente Ridderkerk om tot wijkontwikkelingsplannen cq programma s te komen. In 1999 is een wijkontwikkelingsplan vastgesteld voor de wijk Bolnes, in 2002 voor Drievliet-Het Zand en in 2004 voor Slikkerveer. Daarna is de naam veranderd in wijkontwikkelingsprogramma (WOP) en is in 2006 één wijkontwikkelingsprogramma voor de wijken Rijsoord en Oostendam vastgesteld. Met het vaststellen van de programma s voor Ridderkerk Centrum, Oost en West is voor alle wijken van Ridderkerk een wijkontwikkelingsprogramma opgesteld. Wat is een wijkontwikkelingsprogramma (niet)? In een wijkontwikkelingsprogramma staat beschreven hoe de wijk eruit ziet en waar aan gewerkt zou moeten en kunnen worden. Het gaat daarbij niet alleen om de fysieke ruimte zoals straten, groen, water, huizen en andere gebouwen, maar ook om de sociale omgeving zoals de maatschappelijke voorzieningen en de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Omdat het programma over alles kan gaan wat in de wijk belangrijk is en omdat de ontwikkeling over een periode van ongeveer tien jaar gaat, kan het programma niet heel erg gedetailleerd zijn. Omdat er veel meningen en wensen zijn, zal niet iedereen zijn persoonlijke ideeën in dit programma kunnen terugvinden. De aanbevelingen die zijn gedaan in de tijd dat dit programma is gemaakt, hebben allemaal hun weg gevonden naar de juiste personen of instanties. Het programma is opgesteld om een totaalbeeld van de wijk te krijgen en daaruit de goede en minder goede dingen te benoemen. Het programma vormt mede de basis voor jaarplannen waarin concrete acties zijn opgenomen. In het programma is een overzicht opgenomen van projecten en initiatieven die verder uitgewerkt moeten worden, of waarvan de haalbaarheid moet worden onderzocht. Deze projecten zijn voorzien van een globale tijdsplanning. Het wijkontwikkelingsprogramma heeft geen juridische status. Het is een document dat richting en sturing geeft aan de ontwikkelingen in de wijk voor de komende tien jaar. Ondanks de planhorizon van tien jaar is het wijkontwikkelingsprogramma geen statisch document. Jaarlijks wordt via de zogenaamde WOP-monitor in kaart gebracht hoe het staat met de uitvoering van de ontwikkelingen die genoemd staan in het programma. Ook vindt na vijf jaar een herijking plaats van het wijkontwikkelingsprogramma. En als er tussentijds nieuwe ontwikkelingen om aandacht vragen, dan wordt dit in het wijkoverleg besproken en kunnen er concrete acties worden opgenomen in het jaarplan. Het wijkontwikkelingsprogramma is hiermee een dynamisch document waarmee steeds op nieuwe ontwikkelingen kan worden ingespeeld. Waarom een wijkontwikkelingsprogramma? Lange tijd is zowel binnen de gemeente als in het overleg met instanties gewerkt met een sectorale aanpak. Dat wil zeggen dat beleidsterreinen als jeugd, ouderen, volkshuisvesting en verkeer vanuit hun eigen invalshoek werden bekeken. Er is echter veel meer resultaat te behalen uit een integrale benadering op wijkniveau. Ook is duidelijk dat de ervaringen en ideeën van bewoners zich niet zo eenvoudig laten opdelen naar verschillende beleidsterreinen. Het opstellen van een wijkontwikkelingsprogramma biedt de mogelijkheid om over alle facetten die met de wijk te maken hebben te spreken en plannen te maken. In 2000 is een stedelijke vernieuwingsvisie voor geheel Ridderkerk vastgesteld: de nota Sterke Wijken, Vitale Gemeente. In deze nota wordt een ontwikkelingsvisie gegeven waarin hoofdlijnen van beleid op verschillende beleidsterreinen zijn samengevat en in onderling verband zijn gebracht. Begin 2005 is de opvolger, het Meerjaren Ontwikkelingsprogramma Ridderkerk Voortvarend, vast gesteld. In deze nota is de lijn van wijkgericht werken doorgezet en verder uitgebouwd in raads- en collegeprogramma s. De nota vormt het kader waarbinnen de wijkontwikkelingsprogramma s worden opgesteld. Plangebied De wijkontwikkelingsprogramma s zijn gericht op het woon- en leefklimaat binnen de woonwijken van de gemeente Ridderkerk. Hoewel er ook wordt gewoond op bedrijventerreinen en in het agrarisch gebied, is de hoofdfunctie van deze gebieden niet gericht op het wonen. Deze gebieden worden daarom niet meegenomen in de wijkontwikkelingsprogramma s, behalve als voor deze gebieden een gewijzigde bestemming is aangegeven. Het laatste gebied van Ridderkerk dat nog niet is beschreven in een wijkontwikkelingsprogramma, Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 3

6 is opgedeeld in drie wijken: Ridderkerk Centrum, Oost en West. Inmiddels is in elke wijk ook een wijkoverleg actief. Het wijkontwikkelingsprogramma vormt de basis van waaruit het wijkoverleg zijn werk doet. Daarom is voor elk van de drie wijken een programma gemaakt waarmee het wijkoverleg aan de slag kan. Met het opstellen van drie afzonderlijke programma s ontstaat een compleet en helder beeld per wijk. Dit vergroot de herkenbaarheid voor de inwoners van de wijk. Toch kunnen de drie wijken ook niet volledig los van elkaar worden gezien. Daarom wordt in de drie wijkontwikkelingsprogramma s in het algemene deel een globale beschrijving gegeven van de drie wijken in samenhang. In het bijzonder wordt hier de historische ontwikkeling van de kern Ridderkerk beschreven. Leeswijzer Het algemene deel van het wijkontwikkelingsprogramma is het overkoepelende deel waarin de algemene kaders van het programma worden toegelicht. Dit algemene deel bevat de vorenliggende inleiding, een beschrijving van het planproces in hoofdstuk twee en een beschrijving van de drie wijken Ridderkerk Centrum, Oost en West in samenhang in hoofdstuk drie. In het deel Ridderkerk West wordt vervolgens specifiek ingezoomd op de wijk Ridderkerk West. In de hoofdstukken één tot en met vier wordt respectievelijk een beschrijving gegeven van de ruimtelijke structuur van de wijk, de leefomgeving, de sociaal-maatschappelijke elementen en de bedrijvigheid. In hoofdstuk vijf zijn de belangrijkste uitkomsten van de bewonersenquête en de enquête onder jeugd en jongeren opgenomen. Op basis van de analyse van de wijk en de uitkomsten van de enquêtes komt een beeld naar voren van de sterke en zwakke kanten van de wijk. Die zijn in hoofdstuk zes weergegeven. In hoofdstuk zeven zijn vervolgens de verwachte, geplande en gewenste ontwikkelingen in en rond de wijk beschreven. In hoofdstuk acht volgt een korte weergave van het inspraaktraject. Deze beschrijving wordt gevolgd door een overzichtstabel voor deze ontwikkelingen in hoofdstuk negen. Planproces In september 2006 is een Plan van Aanpak opgesteld voor het wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk Centrum, Oost en West. Zoals in het inleidende hoofdstuk is aangegeven is er voor gekozen om voor elke wijk een afzonderlijk programma op te stellen. Wel is er voor gekozen om één planproces in te richten. In dit proces is rekening gehouden met de ervaringen, die zijn opgedaan tijdens eerdere planprocessen van wijkontwikkelingsprogramma s. Bij de totstandkoming van de wijkontwikkelingsprogramma s zijn de inwoners van de wijken Ridderkerk Centrum, Oost en West en maatschappelijke organisaties in een vroegtijdig stadium van het proces betrokken. Projectgroep Bij de start van het opstellen van de wijkontwikkelingsprogramma s is de projectgroep wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk Centrum, Oost en West geformeerd. De projectgroep is samengesteld uit vertegenwoordigers van verschillende gemeentelijke afdelingen, een vertegenwoordiger van de Stichting Dynamiek en een vertegenwoordiger van Woonvisie. Op ad hoc basis hebben enkele scholen uit het gebied, de Stichting Ridderkerk Sport (SRS), de Stichting Welzijn Ouderen Ridderkerk (SWOR), de Stichting Kinderopvang Ridderkerk (SKR), de zorginstellingen en de politie hun bijdrage aan de projectgroep geleverd. De projectgroep heeft de taak gekregen het plan te schrijven en zorg te dragen voor de informatieverzameling en communicatie richting organisaties en bewoners. Betrokkenheid Wijkoverleg Het wijkontwikkelingsprogramma is een document vóór de wijk. Om te garanderen, dat bewoners zich herkennen in het geschetste beeld van hun wijk, zijn de teksten 4

7 in concept voorgelegd aan het wijkoverleg. Het wijkoverleg heeft hiermee de functie van klankbordgroep vervuld, waarbij de rol van de klankbordgroep adviserend en inspirerend van aard is geweest. Het concept wijkontwikkelingsprogramma is in totaal twee keer besproken met het wijkoverleg. De eerste bijeenkomst in oktober 2007 stond in het teken van het bespreken van de beschrijving van de wijk. Tijdens de tweede bijeenkomst in januari 2008 is de sterkte/ zwakte analyse besproken en het hoofdstuk ontwikkelingen. Veel van de opmerkingen die het wijkoverleg heeft gemaakt zijn overgenomen in het programma. Enquêtes Net als bij het opstellen van de andere wijkontwikkelingsprogramma s is ervoor gekozen een enquête onder bewoners te houden. Een overzicht van de belangrijkste uitkomsten is opgenomen in hoofdstuk vijf. Uit de gemeentelijke basisadministratie is een representatieve selectie van huishoudens per wijk gemaakt, waarbij alleen personen van 18 jaar en ouder zijn geselecteerd. De groep inwoners jonger dan 18 jaar is in een apart traject om informatie gevraagd. In totaal zijn 2750 enquêtes voorzien van aankondigingbrief en een retourenvelop verstuurd. In het Centrum zijn 750 enquêtes uitgezet, in Oost 920 en in West In totaal zijn bruikbare enquêtes teruggestuurd, wat neerkomt op een gemiddelde respons van 42%. De respons in het Centrum en in Oost bedraagt 52%. In West ligt deze een stuk lager, namelijk op 23%. Om een zo betrouwbaar mogelijk beeld te krijgen, heeft een weging plaatsgevonden naar wijk, leeftijd en geslacht. Jeugd en jongeren De Stichting Dynamiek heeft zich gericht op de jeugd en jongeren in de wijken Ridderkerk Centrum, Oost en West. Er is een enquête gehouden onder de leerlingen van groep 7 en 8 van de basisscholen. De scholen waar geënquêteerd is zijn: de Klimop, de Piramide, Dr. Schaepmanschool, G.H. Kerstenschool, Rehobotschool, de Noord en de Wingerd. Er zijn 178 enquêtes ingevuld door kinderen die uit de wijken Centrum, Oost en West komen. Ook is een enquête gehouden onder jongeren van 12 tot 18 jaar die in de wijken Centrum, Oost en West wonen. In het totaal zijn er 324 enquêtes met antwoord envelop toegestuurd. De respons was 21%. In hoofdstuk vijf zijn de resultaten van de jeugd en jongeren enquête weergegeven. Onderzoek Motivaction naar Burgerschapsstijlen In 2006 heeft het onderzoeksbureau Motivaction een onderzoek verricht naar de verdeling van burgerschapsstijlen in de gemeente Ridderkerk. De achterliggende doelstelling van het onderzoek is een beter contact bewerkstelligen tussen gemeente en burger, met name met die burgers die nu nog afzijdig en afwerend zijn in hun houding ten opzichte van de gemeente. Met het onderzoek wordt inzicht gegeven in de waardepatronen en drijfveren van de inwoners van de gemeente Ridderkerk. Uit dit onderzoek zijn een aantal elementen overgenomen. Voor iedere wijk zijn de belangrijkste conclusies weergegeven. Inspraak inwoners Het concept wijkontwikkelingsprogramma heeft in september een maand ter inzage gelegen. Gedurende deze periode zijn de bewoners van de wijken Ridderkerk Centrum, Oost en West en andere belangstellenden, in de gelegenheid gesteld op het concept wijkontwikkelingsprogramma te reageren. Een aantal reacties is overgenomen en verwerkt in het wijkontwikkelingsprogramma. Ook is een aantal reacties als reguliere melding aangemerkt en doorgegeven aan de betreffende gemeentelijke afdeling of maatschappelijke instelling. Alle indieners van een reactie hebben een individuele terugkoppeling op hun reactie gekregen. Relatie met structuurvisie Ridderkerk Ten tijde van het opstellen van de wijkontwikkelingsprogramma s is ook gewerkt aan de structuurvisie Ridderkerk met een planhorizon tot Het proces tot vaststelling van de drie wijkontwikkelingsprogramma s liep vooruit op de vaststelling van de structuurvisie. Er kunnen in de structuurvisie dan ook ontwikkelingen staan waarin in de wijkontwikkelingsprogramma s nog niet is voorzien. Gelet op de planhorizon van het wijkontwikkelingsprogramma is dit ook niet zo vreemd want deze horizon loopt maximaal 10 jaar terwijl in de structuurvisie verder vooruit wordt gekeken. De wijkontwikkelingsprogramma s zijn echter gewoon vastgesteld omdat de programma s inhoudelijk gezien niet strijdig zijn met de uitgangspunten in de structuurvisie. Wel is het zo dat door de hoge (toekomstige) dynamiek van planontwikkeling in de drie wijken, de drie wijkontwikkelingsprogramma s eerder aan herziening toe kunnen zijn dan de gebruikelijke vijf jaar. Bij de tussentijdse herziening van de wijkontwikkelingsprogramma s kunnen nieuwe ontwikkelingen worden meegenomen. Woonzorgzone Ridderkerk Centrum, Oost en West Parallel aan de ontwikkeling van het wijkontwikkelingsprogramma is een Plan van Aanpak opgesteld voor een woonzorgzone Ridderkerk Centrum, Oost en West. Het opstellen van dit Plan van Aanpak is een uitwerking van het in juni 2005 vastgestelde visiedocument Woonzorgzones Ridderkerk. In dit document wordt gesteld Om het Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 5

8 deelnemen aan het maatschappelijke leven toegankelijk te maken voor iedereen, moeten organisaties en overheden zich de logica in de leefwereld van de oudere eigen maken en ernaar streven allerlei diensten zo dicht mogelijk naar de plek te brengen waar het dagelijks leven zich afspeelt. Een woonzorgzone wil hierin voorzien. Een woonzorgzone wordt daarbij gedefinieerd als een afgebakend gebied, waarin zorg, welzijn, verkeer & vervoer, winkels en andere voorzieningen zodanig op elkaar zijn afgestemd dat inwoners van dat gebied zolang mogelijk zelfstandig kunnen wonen. Het Plan van Aanpak is opgesteld onder leiding van zorgcentrum de Riederborgh en Internos Thuiszorg. In de werkgroep zaten vertegenwoordigers van verschillende andere maatschappelijke organisaties en de gemeente Ridderkerk. Zowel het wijkontwikkelingsprogramma, als het Plan van Aanpak, gaan over de ontwikkeling van de wijken Centrum Oost en West. Om die reden is gedurende het planproces samengewerkt tussen de projectgroep wijkontwikkelingsprogramma en de werkgroep woonzorgzone. Bij de beschrijving van de wijken is onder meer gebruik gemaakt van gegevens, die zijn verzameld voor het Plan van Aanpak en zijn sommige teksten overgenomen. Het is het van belang om aan te geven dat de wijkontwikkelingsprogramma s leidend zijn voor de ontwikkelingen in de wijken. Het Plan van Aanpak Woonzorgzone is dan ook in het perspectief geplaatst van de wijkontwikkelingsprogramma s voor de wijken Centrum, Oost en West. De actiepunten uit het Plan van Aanpak Woonzorgzone die passen binnen het brede kader van de wijkontwikkelingsprogramma s zijn overgenomen in de wijkontwikkelingsprogramma s. Ridderkerk Centrum, Oost en West In de hiernavolgende beschrijving wordt de historische ontwikkeling geschetst van de drie wijken gezamenlijk. Deze schets is de opmaat voor de analyse en beschrijving per wijk, waarin een meer gedetailleerde omschrijving wordt gegeven van de begrenzing van de afzonderlijke wijken (zie overzichtskaart van de drie wijken). Historische ontwikkeling De oorsprong van de kern Ridderkerk gaat terug tot het in de Polder Riederwaard gelegen dorpje Riede; een dorpje dat volgens de geschriften al in 1105 bestond. De polder Riederwaard werd reeds in de 11e eeuw bedijkt, maar moest herhaaldelijk op het water worden teruggewonnen. Zo ontstonden uiteindelijk de huidige polders Oud- en Nieuw Reijerwaard (1424 resp. 1441). De twee polders werden van elkaar gescheiden door de Lagendijk. Sinds de 15e eeuw werden de twee pol ders, eerst met behulp van windmolens en later door stoombemaling (circa 1880), droog gehouden. Rond 1916 werd de stoombemaling overgenomen door elektrische bemaling. Na het bedijken van de poldergronden werd het land ontgonnen in strookvormige, haaks op de dijk gelegen percelen. De boerderijen wer den gebouwd langs de dijken, onder andere langs de Ringdijk en de Lagendijk. Om de agrarische kavels te ontsluiten, werden landinwaarts polderwegen aangelegd, waardoor een blokvormige landschapsstructuur ontstond. In het gebied gaat het hierbij om de Kruisweg, de Hogeweg en de Oudelandseweg (nu gedeeltelijk de Oosterparkweg). Nabij deze wegen zijn delen van het oorspronkelijk slotenpatroon bewaard gebleven. Ridderkerk wordt beschouwd als een aan de dijk gelegen kerkring- voor straatdorp, een dorpstype dat veelvuldig voorkwam in de wijde omgeving. Zeer kenmerkend voor Ridderkerk is daarbij de aanwezigheid van nog vrij veel boerderijen binnen en nabij de oude dorpskern. De oude dorpskern, in het Oosten van het gebied, lag direct rond de kerk en strekte zich over korte afstand noordwaarts uit langs de Ringdijk. Tot circa 1870 was Ridderkerk een agrarische nederzetting waar onder andere vlasbewerking plaatsvond. De veepest van 1860 en de verbeterde bereikbaarheid van het groeiende Rotter dam aan het einde van de 19e eeuw leidden echter tot de ontwikkeling van vollegrond- en glastuinbouw. Door de opkomst van de scheepsbouw en de baggernij verheid, schakelden veel bedrijven om naar toeleveringsbedrijven voor de scheepsbouw. De nieuwe bedrijvigheid in Ridderkerk trok veel arbeiders aan. Deze arbeiders werden binnendijks onder meer gehuisvest in lage rijtjeswoningen onder aan de dijk en langs dijkstoepen. De toename van de hoeveelheid arbeiders rond de werven trok ook middenstanders aan die zich voornamelijk aan het begin van de Ringdijk vestigden. Rond 1925 was het grootste deel van de bevolking niet meer werkzaam in de agrarische sector, maar in de industrie. De bewoning bleef aanvankelijk sterk geconcentreerd in de zones rondom de kerk en langs de Ringdijk/Benedenrijweg, Lagendijk en Kerkweg. Pas vlak voor de Tweede Wereldoorlog vond ook verdichting van de bebouwing buiten de oude structuurlijnen plaats. In Ridderkerk werden twee uitbreidingen gerealiseerd, een ontwikkeling langs de Kerkweg en het gebied gelegen 6

9 tussen de Talmastraat en de Dr. Kuyperstraat. Hier vond vooral de huisvesting van arbeiders plaats. De groei van de woonbebouwing zette zich na de oorlog verder door. Een van de redenen hiervoor was de opvang van inwoners uit Rotterdam. Een groot deel van de landbouwgronden werd opgeheven ten behoeve van dorps- en in dustrieontwikkeling. Wel bleven nog lange tijd arealen akkerbouwgronden tussen de verschillende kernen behouden; soms tot op heden zoals in het tussen Ridderkerk en Slikkerveer gele gen gebied en bij de Kruisweg en de Hogeweg. Ook ver dwenen veel kassen in de directe omgeving van Ridderkerk om plaats te maken voor bedrijfs terreinen. Tevens ontstonden nieuwe tuinderbedrijven in onder meer de polders Oud- en Nieuw Reijerwaard en Het Zand. In de randzones van het plangebied komt nog steeds een aantal kassen voor, hoewel een deel hiervan de agrarische functie heeft verloren en benut wordt ten behoeve van de stalling van caravans. Ridderkerk Het heden Het gebied van de drie wijkontwikkelingsprogramma s omvat 6845 woningen tegen woningen voor heel Ridderkerk. De woningvoorraad in de drie wijken omvat daarmee 35% van het totale aantal woningen in Ridderkerk. Hiervan is 39% koopwoning en 61% huurwoning. Voor de gehele gemeente is het percentage huurwoningen ongeveer gelijk aan het aantal koopwoningen. Het percentage koopwoningen in de wijken Centrum, Oost en West ligt daarmee fors lager dan het percentage voor heel Ridderkerk. Het economische en culturele hart van de kern Ridderkerk is het centrumgebied. Het centrumgebied van Ridderkerk is van betekenis voor de gehele gemeente en heeft in dat opzicht een eigenstandige COW Koop % % Huur % % Totaal % % Woningvoorraad Ridderkerk, Centrum, Oost en West per naar koop en huur (Bron: WOZ-administratie gemeente Ridderkerk) positie. Deze positie geeft enige beperkingen aan de mate waarin ontwikkelingen in het wijkontwikkelingsprogramma kunnen worden opgenomen. Het wijkontwikkelingsprogramma gaat per definitie over ontwikkelingen op wijkniveau en de ontwikkelingen in het centrumhart hebben betekenis voor de gehele gemeente. Daarom wordt een globale beschrijving gegeven van het centrumgebied in het wijkontwikkelingsprogramma. De grotere uitbreidingen van Ridderkerk vonden vooral plaats vanaf de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw, toen veel uitbreidingen werden gerealiseerd om de bevolkingsgroei op te kunnen vangen. Binnen het plangebied leidde dit aanvankelijk tot onder meer het bebouwen van het gebied ten noordwesten van de oude kern en van het gebied gelegen tussen de Lagendijk en de Kerkweg. Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 7

10 LAGENDIJK IJZE R ADRIAEN V HOBBEMA JOH VERMEER BLOEMEN KAARTENMAKER LIEREN ZADELMAKER WOLWEVER BOLNESSERKADE PARALLELWEG POLDER NIEUW REYERWAARD KRUISWEG ROTTERDAMSEWEG KIEVITSWEG BOS JHR.GROENINX VAN ZOELEN SPORTPARK "REYERPARK" RAAT D DONCKSE BOS RANDWEG KIEVITSWEG DOLFIJNPARK WILLEM LANDRE MOZART MOZART DIEPENBROCK REIJERWEG SWEELINCKAAT STADHOUDERSLN R BRUCKNER VERDI WILLEM PIJPER PRINSES MARGRIET PRINSEN WILLEMAAT NHARD Z JOHANN SEBASTIAN BACH CHOPIN VAN ANROOYAAT GR V HOORNE RUWAARDLAAN PR MARIJKE BIZ REIJERWEG BREDERODE PRINSEN STADHOUDERSLAAN AAT TEGEL W PYRMONT JAN WILLEM FRISO DILLENBURGPLEIN RUWAARDLAAN PAD L TR SCHUBERT V BEETHOVEN GRAAF JAN V BEET WILLEMAAT ORANJEAAT MECKLENBURG PAUWLONA W DE ZWIJGER ANNA NASSAUAAT PR HENEGOUWSE L DE COLIGNYLAAN AM JULIANA VAN STOLBERG GR LODEWIJK ORANJ PRINSES IRENE KASTANJELAAN POPULIERENLAAN SPORTPARK "RIDDERKERK" ROTTERDAMSEWEG SPORTLAAN KIEVITSWEG RINGDIJK BENEDENRIJWEG ZADELMAKER VOORWEG A15 A16 A15 PRUNUSLAAN POLDER NIEUW REYERWAARD KRUISWEG HOGEWEG WEST GOUDENREGEN HOGEWEG HOGEWEG EIKENDREEF REYERPARK GOUDENREGENLAAN PLANTSOEN PRUNUSLAAN VOGELKERS AAT EIKENDREEF ACACIA JASMIJNAAT DENNEN OLMENLAAN BEUKENHOF PLATANEN BOKSDOORN MEIDOORN LAAN SERINGENAAT SERINGENPLANTSOEN HOGEWEG BEUKENHOF RIDDERKERK PRUNUSLAAN PRUNUSPLANTSOEN POPULIERENLAAN BOKSDOORN SLEEDOORNLAAN KASTANJELAAN DIERENWEIDE BURGEMEESTER DE ZEEUW VUURDOORNLAAN SERINGENAAT BEGRAAFPLAATS "VREDEHOF" LAGENDIJK A15 JHR. DE SAVORNIN A15 MR TREUB F LOHMAN PARK IR.ALBARDA MR VAN HOUTEN FERDINAND BOL BOL V.D.BRUG GHEN GROEN VAN PRINSTERERWEG LAGENDIJK ANJER KAMPERFOELIE BEGONIAAAT OUDELANDSEWEG MR PIERSON MEESTER AZALEA KESPERWEG DR. DE SPORTLAAN BLOEMENAAT OSTADE A16 JHR VAN KARNEBEEKWEG DAHLIA G DOU MR MR DR. IR. LELY LOHMANAAT BARON ERICA MACKAY DOCTOR THORBECKE VD BROEK MEESTER TROELAAAT P. DE HOOCH BURGEMEESTER de ZEEUW IRISAAT VISSER GOUDSBLOEM HEEMSKERK REMBRANDTWEG G FLINCK KONINGINNEWEG DR SCHAEPMAN BURG CREZEE KERKWEG COLIJN CENTRUM M ALBERT CUYP FRESIAAAT G TERB GEERLAAN CROCUS FRANS HALS B VD HORTENSIA NIEUWENHUISEN POTTER PLEIN PAULUS BURG POESIAT RIDDERHOF BEGRAAFPL "RUSTHOF" WAYFORT METMAN GEERLAAN OOSTERPARKWEG DS CASPAR VAN GENDT V COMENE DS SIKKEL B LAGENDIJK BURG KRUIJFF SLOTEMAKER DE BRUINE HOVYAAT J STEEN KERKWEG KLOOSLAAN TALMAAAT KONINGS PLEIN VAN LENNEP PERKAAT SCHOUT RIDDER OOST DR KUYPERAAT POESIAT KLAAS KATER SINT JORISPLEIN B DE GAAIJ FORTMAN V EEDEN ANNA BIJNS KERKWEG BLAAK OUDAEN COUPERUS SCHEPEN VERL KERKWEG HERMAN DE MAN VONDELLAAN KLOOSLAAN KLOOSPLANTSOEN KERK KERK KERK NIC BEETSLAAN A. M. DE JONG RINGDIJK BENEDENRIJWEG STEEG SINGEL ST JORIS P. C. HOOFT JAN LUYKEN DE GENESTETAAT HEIJERMANS LEOPOLDAAT KLOOSPLANTSOEN J CATS NOORDENWEG WESTMOLENDIJK VONDELLAAN BOUTENS ZINK HOUTAAT MOLENSTEEG P. C. HOOFT BELLAMY AAT MULTATULI AAT DA COSTALAAN SLAUERHOFF DE MERODELAAN STARINGLAAN WOLWEVER NIJVERHEIDAAT HAVENAAT HUYGENS BILDERDIJKLAAN V ALPHEN TOLLENS AAT VOSMAER MARSMAN AAT GIETERIJAAT KOOLMEES VOORZAND MEERKOET ROERDOMP STAAL DONKERSLOOTWEG PLANTSOEN ROTTE HAVENKADE MEREL LIJSTER MEREL M VLIETL ZWALUW KOOLME H R HOOGZANDWEG OOSTERPARKWEG R RIJKSAATWEG Overzichtskaart Centrum, Oost en West 8

11 Ridderkerk West Inleiding 1. Ruimtelijke beschrijving In dit deel van het wijkontwikkelingsprogramma wordt specifiek ingegaan op de wijk Ridderkerk West. De wijk wordt op fysiek en sociaal gebied beschreven aan de hand van verschillende thema s. Deze beschrijving vormt de basis voor de sterkte/zwakte analyse van Ridderkerk West. Deze analyse mondt uiteindelijk uit in het schetsen van een aantal ontwikkelingen die de komende jaren van belang zijn voor de wijk. Zo ontstaat een compleet beeld van Ridderkerk West met de huidige situatie en de ontwikkeling die de wijk de komende tien jaar zal doormaken. De wijk Ridderkerk West wordt begrensd door de Rotterdamseweg, Sportlaan, Groen van Prinstererweg, Jonkheer van Karnebeekweg, Burgemeester de Zeeuwstraat, Lagendijk, Rijksweg A15-16 en de afrit van deze rijkswegen (A38) naar Ridderkerk, (zie kaart begrenzing van de wijk). De wijk is op een natuurlijke en geleidelijke wijze ontstaan en bestaat uit blokvormige buurtindelingen en onbebouwde gebieden. Factoren die hier aan hebben bijgedragen zijn de historische ontwikkeling, de nabijheid van het historische centrum en de binnen de wijk gelegen oude structuurlijnen (zoals de Lagendijk, Hogeweg, Kruisweg en de Blaakwetering). 1.1 Ruimtelijke structuur van de wijk Opvallend aan Ridderkerk West is enerzijds de geleidelijke overgang van de wijk naar voornamelijk het centrumgebied van Ridderkerk en anderzijds als gevolg van de scherpe begrenzing door de omliggende rijkswegen en de Rotterdamseweg de enigszins afgezonderde ligging van Ridderkerk West ten opzichte van de overige wijken. Het wegennet bepaalt, samen met de aangrenzende agrarische restgebieden en de afschermende groenzones, in hoge mate het ruim telijke beeld van de wijk. Binnen dit ruimtelijk beeld vormen de Burgemeester de Zeeuwstraat, Populierenlaan, Sportlaan en de Lagendijk de belangrijkste ontsluitingswegen. Oude, goed waarneembare historische belijningen liggen vooral in de randzones van de wijk. Hierbij gaat het in het bijzonder om de Blaakwetering (de oude waterloop gele gen tussen de oorspronkelijke dorpskern en de Waal) en om de Lagendijk, Kruisweg en Hogeweg. Ridderkerk West kenmerkt zich door een grote verscheidenheid aan bebouwing. Naast grotere aaneengesloten woonbuurten komen er verspreid gelegen kantoor- en bedrijfsgebouwen, win kels en maatschappelijke voorzieningen voor. Er is een duidelijke samenhang te onderkennen tussen de interne wegenstructuur, de min of meer blokvormige buurtindeling en de bebou wingsstructuur. De hogere bebouwing staat voornamelijk op plekken in de wijk waar ze ruimtelijk gezien goed naar voren komen. Hierdoor worden binnen de ruimtelijke structuur van Ridderkerk West accenten gevormd, in het bijzonder aan de Populierenlaan, die als een beeldbepalende stedelijke as fungeert. Woonbebouwing Oudere veelal vrijstaande of twee aaneengebouwde woningen komen vooral voor aan de Lagendijk. Meer recente vrijstaande en twee-onder-een-kapwoningen komen in een paar gebieden ten westen van de Burge meester de Zeeuwstraat voor. De meergezinswoningbouw in de vorm van middelhoge portiekof galerijwoningen komt vooral voor ten oosten van de lijn Burgemeester de Zeeuwstraat/ Groen van Prinstererweg en langs de zuidrand van het Lohmanpark. Deze bebouwing vormt deels ook een randbebouwing voor de daar achter gelegen woongebieden met eengezinsrijenwoningen. Het zwaartepunt van de bebouwing in de vorm van woonflats en appartementen ligt in de directe omgeving van de Populierenlaan en ap partementencomplex Lohman-park. De bebouwing vormt hier ruimtelijke accenten. Bij de Populierenlaan gaat het vooral Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 9

12 Overzichtskaart West 10

13 om de flats bij het Prunusplantsoen en het seniorencomplex van de Riederborgh. Ter hoogte van de aansluiting op de A15/A16 vervult de hogere bebouwing een poortfunc tie. 1.2 Verkeer en vervoer Algemeen De meeste wegen in het gebied zijn gecategoriseerd als erftoegangsweg met een maximumsnelheid van 30 kilometer per uur. Om op deze wegen de verkeersveiligheid zo veel mogelijk te kunnen waarborgen is gebruikgemaakt van verkeersdrempels en -plateaus. Bij de kruisingen met de gebiedsontsluitingswegen (met een maximumsnelheid van 50 kilometer per uur) is sprake van voorrangs kruisingen. Het betreft de Populierenlaan, de Sportlaan en de Burgemeester De Zeeuwstraat. De gebiedsontsluitingswegen zijn voorzien van fietspaden of fietsstroken om het fietsverkeer gescheiden van het autoverkeer af te wikkelen. In het gehele gebied zijn trottoirs aanwezig, zo dat voetgangers over veilige looproutes beschikken (zie kaart wegenstructuur). In de 30 kilometer per uur gebieden zijn weinig maatregelen genomen om deze snelheid af te dwingen. Door de structuur is dat in de meeste gevallen niet nodig. De interne grotere wegen, de Prunuslaan, Goudenregenlaan en de Seringenstraat hebben hier onder te lijden. Zij nodigen meer uit tot te hard rijden. Van de bewoners is een ruime meerderheid (69%) te spreken over de inrichting van de wegen vanuit het oogpunt van verkeersveiligheid. Gemotoriseerd verkeer De Rotterdamseweg vormt de belangrijkste ontsluitingsweg voor het stedelijke gebied van Ridderkerk. De wijk West is alleen door de Populierenlaan met de Rotterdamseweg verbon den. De Rotterdamseweg en zij het indirect de Verbindingsweg via de Populierenlaan zorgen voor de aansluiting van de wijk West op het rijkswegennet van de A15 en A16. De Rotterdamseweg en de Verbindingsweg vormen ook de verbinding met Bolnes, respectievelijk Barendrecht. Beide wegen worden binnen de wijk door de Populierenlaan ver bonden. Voor de relatie tussen Ridderkerk West en de andere wijken zijn vooral de Populierenlaan, Sportlaan en Burgemeester de Zeeuwstraat van belang. In de omgeving van de Lagendijk is sprake van enig vrachtverkeer. De aan- en afvoerroutes van de bedrijven aan de Lagendijk lopen vooral vanaf de Verbindingsweg en de Rotterdamseweg via de Populierenlaan en Burgemeester de Zeeuwstraat. Door de nabijheid van de A15/ A16 en de Rotterdamseweg bezit Ridderkerk West op buurtni veau weinig directe aansluitingen naar de aangrenzende wijken Bolnes en Slikkerveer. In de overgang naar de wijk Centrum is even wel sprake van een fijnmazig wegenpatroon dat goed aansluit bij het centrumgebied van Rid derkerk. Ter hoogte van de Geerlaan bij het viaduct over de rijksweg in de wijk Oost is de oorspronkelijke verbinding van de Oudelandseweg met de Oosterparkweg onderbroken. Hierdoor wordt een in potentie aanwezige aantrekkelijke langzaamverkeersroute naar de uitgestrekte recreatiegebieden langs de Oosterparkweg in Ridderkerk Oost belemmerd. Een mogelijke verbinding door middel van een korte tunnel kan een meerwaarde betekenen. Fietsverkeer Ridderkerk West heeft goede fietsverbindingen met de andere wijken. Voor het langzaamverkeer zijn vooral de Lagendijk en de Koninginneweg van belang vanwege de relatie met het centrum. De Lagendijk vormt bovendien een aantrekkelijke route naar het buitengebied. Vrijliggende fietspaden zijn te vinden langs de volgende wegen: Populierenlaan; vanaf Kastanjelaan in Westelijke richting. Dit aan beide kanten vrijliggende fietspad loopt door tot aan de Rijksstraatweg (Rijsoord). Populierenlaan; vanaf kruising Sportlaan tot aan Rotterdamseweg gaat het fietspad een gedeelte over het parkeerterrein bij recreatiecentrum de Fakkel en de sportverenigingen. Vanaf het recreatiecentrum tot de Rotterdamseweg is het een vrijliggend fietspad. Burgemeester de Zeeuwstraat. Kastanjelaan; Westzijde loopt vanaf de kruising Populierenlaan- Sportlaan tot aan de Prunuslaan. Oostzijde loopt van diezelfde kruising tot aan ingang bedrijventerrein aan de Kastanjelaan. Deel Sportlaan; vanaf de kruising met Populierenlaan tot aan de Groen van Prinstererweg. Het fietspad langs de Burgemeester de Zeeuwstraat, Olmenlaan, Eikendreef en vervolgens door het Reyerpark langs de manege is onderdeel van de regionale fietsroutestructuur richting Rotterdam. Er is ter hoogte van de kruising met de Kruisweg aan de noordoost kant van het rijkswegen knooppunt de Ridderster sprake van een ontbrekende schakel. Openbaar vervoer Opdrachtgevers van het OV in het gebied zijn de stadsregio Rotterdam en de regio Drechtsteden. Volgens de wet personenvervoer zijn zij aangewezen als vervoersautoriteiten. Busvervoer Ridderkerk West wordt per openbaar vervoer ontsloten door Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 11

14 BEUKENHOF PRUNUSLAAN HOGEWEG EN A KIEVITSWEG ROTTERDAMSEWEG SPORTPARK "REYERPARK" POPULIERENLAAN KRUISWEG KASTANJELAAN KASTANJELAAN ERWAARD REYERPARK BEUKENHOF DENNEN PRUNUSLAAN PRUNUSPLANTSOEN EIKENDREEF OLMENLAA EIKENDREEF VOGELKERS AAT A15 KRUISWEG WEST PRUNUSLAAN GOUDENREGEN GOUDENREGEN HOGEWEG 12 A16

15 IR.ALBARDA F BOL ROTTERDAMSEWEG DS CASPAR VAN GENDT POESIAT RINGDIJK BENEDENRIJWEG NOORDENWEG NI HAVENAAT GIETERIJAAT V COMENE BURG NIEUWENHUISEN PLEIN DR KUYPERAAT TALMAAAT PLATA N PORTPARK "RIDDERKERK" POPULIERENLAAN SPORTLAAN MR PIERSON V.D.BRUG DR. DE GHEN DIERENWEIDE MR DR. IR. LELY MEESTER JHR. DE SAVORNIN M HEEMSKERK VISSER LOHMAN PARK DS SIKKEL MR VAN HOUTEN BARON LOHMANAAT KESPERWEG GROEN VAN PRINSTERERWEG MR TREUB BURGEMEESTER DE ZEEUW VUURDOORNLAAN MEESTER TROELAAAT MACKAY HOVYAAT SLOTEMAKER DE BRUINE KONINGINNEWEG MR DOCTOR THORBECKE COLIJN POESIAT DR SCHAEPMAN JHR VAN KARNEBEEKWEG ADRIAEN V OSTADE FERDINAND BOL HOBBEMA REMBRANDTWEG P. DE HOOCH G DOU G KLAAS KATER FLINCK PAULUS POTTER FRANS HALS G TERB JOH VERMEER KONINGS PLEIN J STEEN ALBERT CUYP SCHEPEN BLAAK SCHOUT RIDDERHOF CENTRUM BEGRAAFPL "RUSTHOF" KERK STEEG KERKPAD KERK SINT JORISPLEIN VD BROEK LAGENDIJK SINGEL B DE ST JORIS RIDDER B BURG B VD WAYFORT BURG CREZEE WESTMOLENDIJK VERL KERKWEG GAAIJ FORTMAN METMAN GEERLAAN BOKSDOORN SERINGENAAT ACAC LAGENDIJK BURGEMEESTER de ZEEUW IRISAAT MEIDOORN LAAN LAAN JASMIJNAAT PLANTSOEN BOKSDOORN SLEEDOORNLAAN SERINGENAAT SERINGEN PLANTSOEN HOGEWEG BEGRAAFPLAATS "VREDEHOF" ANJER BEGONIAAAT AZALEA KAMPERFOELIE BLOEMENAAT DAHLIA rijbaan OUDELANDSEWEG ERICA voetpad LAGENDIJK fietspad HOGEWEG A15 A15 parkeren plein ± Wegenstructuur Ridderkerk West 1:6000 Wijkontwikkelingsprogramma tbv Wijkontwikkelingsplan Ridderkerk West 13 sept. 2008

16 enkele streekbusdiensten, die voor namelijk georiënteerd zijn op Rotterdam Zuidplein, dat dienst doet als OV-knooppunt voor het zuidelijk deel van de regio Rijnmond, en Rotterdam Kralingse Zoom, dat dienst doet als OV-knooppunt voor het oostelijk deel van de regio Rijnmond. De buslijnen lopen over de hoofdverkeersaders van Ridderkerk West. De afstand tot een openbaarvervoerhalte bedraagt hierdoor nergens meer dan 600 m (maar veelal minder), zodat de ontsluiting per openbaar vervoer als acceptabel kan worden omschreven binnen de mogelijkheden die het vervoer per bus biedt. Ook het Centrum en andere wijken van Ridderkerk kunnen met deze lijnen worden bereikt. De bussen halteren overdag in een kwartierfrequentie en s avonds in een halfuursfrequentie op de: Populierenlaan, halte Goudenregenplantsoen/De Riederborgh; Burgemeester de Zeeuwstraat, halte Rembrandtweg en halte De Riederborgh; Sportlaan, ter hoogte van de Koninginneweg; Rotterdamseweg, ter hoogte van de Ds. Casper van Gendtstraat. Zowel gedurende de week als het weekend is er sprake van een nachtdienstregeling. Door de week van Rotterdam Zuidplein naar de halte Rotterdamseweg (ter hoogte van de kruising met de Sportlaan) en in het weekend van Rotterdam Centraal Station naar de halte Rotterdamseweg en Ridderkerk Drievliet. TramPlus De stadsregio Rotterdam en de gemeente Ridderkerk werken samen aan de realisatie van een tramverbinding tussen Ridderkerk en het centrum van Rotterdam. Deze zogenaamde TramPlus verbinding moet een belangrijke toevoeging worden bij de al bestaande openbaar vervoer voorzieningen in Ridderkerk. De raad heeft in december 2007 een besluit genomen waarbij de stadsregio Rotterdam wordt geadviseerd de Ridderkerklijn tot het centrum aan te leggen. In het hoofdstuk ontwikkelingen wordt verder ingegaan op de consequenties van dit besluit en de voortgang van het project. In het voorkeurstracé van de Ridderkerklijn gaat de TramPlus voor het grootste gedeelte aan de wijk West voorbij. Het is onmogelijk een tramlijn aan te leggen die voor iedereen op loopafstand van zijn of haar woning ligt. Het voorkeurstracé tot aan de P+R Oudelande is gekozen omdat bij dit tracé de meeste inwoners op loopafstand wonen. Maar ook bij dit tracé liggen grote delen van Ridderkerk ver van de tramlijn. Deze gebieden worden door bussen bediend. Daarnaast blijven er bussen nodig voor bestemmingen waar de tram niet heen rijdt: Zuidplein en Kralingse Zoom. De exacte route die de bussen gaan volgen is niet aan te geven: als gevolg van de Wet Personenvervoer is het busvervoer overgelaten aan de markt. De busvervoerders (busbedrijven) bepalen zelf de routes aan de hand van een programma van eisen dat door de Stadsregio wordt opgelegd. De Stadsregio bepaalt dus wel de minimum frequentie en verbindingen van het busnet, maar niet de exacte route. Dit geldt overigens ook als er geen TramPluslijn wordt aangelegd. Van de bewoners is 80% tevreden tot zeer tevreden over de bereikbaarheid van het openbaar vervoer vanuit de eigen woning. Dit percentage ligt iets lager onder oudere bewoners. 14

17 2. Beschrijving van de kwaliteit van de leefomgeving 2.1 Samenstelling en kwaliteit van de (woon)bebouwing In de wijk Ridderkerk West komen naast woningen ook kantoren, bedrijven, winkels, horeca, maatschappelijke en recreatieve voorzieningen voor. De kwaliteit van de bebouwing is over het algemeen goed te noemen. Woningen Ridderkerk West heeft een woningvoorraad van 1625 woningen. Van deze woningen is 33% koop en 67% is huurwoning. Het aandeel huurwoningen ligt daarmee fors boven het gemiddelde van Ridderkerk (ongeveer 50%). Woonvisie bezit in West 939 woningen. De wijk bestaat bijna geheel uit eengezinswoningen en appartementen met lift in grote wooncomplexen aan de rand(en) van de wijk. Specifiek voor senioren zijn de aanleunwoningen bij zorgcentrum De Riederborgh en de appartementen aan de Mr. Van Houtenstraat. Meer dan de helft van de woningen in Ridderkerk West bestaat uit een flat- of etagewoning. Het aandeel woningen dat als ouderenwoning gekenmerkt wordt is met 9% re latief klein, als in ogenschouw wordt genomen dat 30% van de bevolking ouder is dan 65 jaar. Hierbij dient opgemerkt te worden dat het om specifiek voor ouderen bestemde woningen gaat, en niet om alle levensloopbestendige woningen. Een levensloopbestendige woning is een type woning dat zodanig is ingericht, dat iedereen er kan wonen, ongeacht de aard en omvang van de hulpvraag. En ook zonder concrete hulpvraag. Het aandeel levensloopbestendige wo ningen is niet bekend. In het gebied zijn bij enkele renovaties van gestapelde bebouwing liften toegevoegd, juist om deze geschikt te maken voor ouderen. De woningen in Ridderkerk West zijn relatief jong. Minder dan 25% van de woningen in Ridderkerk West is van vóór Het merendeel van de woningen in de wijk West is gebouwd in de jaren 70. De kwaliteit van de woningen is over het algemeen goed te noemen. Ridderkerk Centrum Oost West Koop % % % % Huur % % % % Totaal % % % % Woningvoorraad Ridderkerk, Centrum, Oost en West per naar koop en huur (Bron: WOZ-administratie gemeente Ridderkerk) Ridderkerk Centrum Oost West Rijwoning % % % % Vrijstaand/ 2-onder-1 k Portieketagewoning % 107 4% % 72 4% % % 252 9% 18 1% Appartement % % % % Seniorenwoning 513 3% 29 1% % Overig Totaal % % % % Woningvoorraad Ridderkerk Centrum, Oost en West per naar woningtype (Bron: WOZ-administratie gemeente Ridderkerk) Scholen In Ridderkerk West staat één basisschool. De Klimop is een Protestants Christelijke Basisschool (CBS) aan de Mr. Treubstraat. De kwaliteit van het gebouw voldoet aan de gemeentelijke eisen. Naast deze basisschool is in Ridderkerk West aan de Kastanjelaan, een school voor Christelijk Voortgezet Onderwijs, het Farelcollege gevestigd. Het Farelcollege heeft een dependance aan de Jasmijnstraat. Aan de Platanenstraat is De Burcht gevestigd. Dit is een Protestants Christelijke school voor Speciaal Basisonderwijs (SBO). Deze school verhuist op termijn naar een unielocatie aan de Mozartstraat in Slikkerveer. Monumenten Binnen de wijk Ridderkerk West bevinden zich geen rijksmonumenten. De gemeente heeft wel twee gebouwen aangemerkt als gemeentelijke monumenten. Het gaat om de boerderij op de Lagendijk 124 en de aula van de begraafplaats Vredenhof. Deze monumenten bevinden zich in goede staat. Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 15

18 2.2 Kwaliteit openbare ruimte De gemeente wil de openbare ruimte beheren volgens een daarvoor vastgesteld beeldkwaliteitsplan. Dit plan gaat uit van basiseisen waaraan het beeld van de openbare ruimte moet voldoen. Bij negatieve afwijkingen dient ingegrepen te worden om het beeld te herstellen. Door de openbare ruimte gezamenlijk volgens de criteria van het beeldkwaliteitsplan periodiek te schouwen, wordt overeenstemming bereikt tussen bewoners en beheerders. Het beeldkwaliteitplan wordt het vierde kwartaal van 2008 aan de gemeenteraad ter vaststelling voorgelegd. Uit de jaarlijkse schouw komt naar voren dat de bewoners de categorie schoon en netjes met een 7,9 waarderen en de categorie heel en veilig met een 7,1. Dit beeld komt overeen met de gegevens uit de bewonersenquête. Het merendeel van de bewoners (92%) is tevreden over de kwaliteit van de leefomgeving in zijn totaliteit. Ook vindt het merendeel (91%) van de bewoners de woonomgeving schoon of redelijk schoon. De bewoners die hebben aangegeven de woonomgeving niet of slechts redelijk schoon te vinden, geven hiervoor als belangrijkste oorzaak aan het zwerfvuil op straat. Wat in West verder opvalt, is dat 75-plussers relatief meer ontevreden zijn over de toegankelijkheid van de openbare ruimte dan de overige bewoners. Verharding De kwaliteit van de wegverhardingen, trottoirs en fietspaden is redelijk. Dit beeld komt naar voren uit de jaarlijkse schouw waarbij het gemiddelde cijfer voor de verharding een 6,4 is. Op basis van deze jaarlijkse schouw worden actiepunten vastgesteld om daar waar dat nodig is verbeteringen aan te brengen. De bewoners in West zijn in grote meerderheid (86%) tevreden tot zeer tevreden over de kwaliteit van de voetpaden in de wijk. Ook over de fietspaden zijn de bewoners in meerderheid (85%) tevreden tot zeer tevreden. Parkeren Over het algemeen kan gezegd worden dat het parkeren op de openbare weg (al dan niet in vakken) gebeurt. Het parkeren op eigen terrein speelt een ondergeschikte rol en er is nergens sprake van betaald parkeren. Er zijn bijna geen parkeerproblemen. Wel klinken vanuit de Kastanjelaan en in het bijzonder de Prunuslaan geluiden, dat er sprake is van parkeerdruk. Dit wordt vooral veroorzaakt door de werknemers en klanten van de bedrijven aan de Kastanjelaan, de leerkrachten van het Farelcollege en de sportverenigingen gelegen in het Reyerpark. Deze overlast is onnodig gelet op het grote parkeerterrein aan de Kastanjelaan bij het Reyerpark. Inmiddels zijn een aantal maatregelen genomen in overleg met de buurt; - een inrijverbod op de eigen weg van het Farelcollege; - bedrijven op het terrein Kastanjelaan hebben een brief gekregen, waarin wordt gewezen op de parkeermogelijkheden op het parkeerterrein Reyerpark voor hun bezoekers; - er is een bord geplaatst aan het begin van de Kastanjelaan met de verwijzing naar het parkeerterrein Reyerpark ; - een parkeerverbod in de Prunuslaan aan de kant van de flats Prunusplantsoen vanaf de Kastanjelaan tot aan de eerste inrit. Over de parkeersituatie laat ruim driekwart (76%) van de bewoners zich positief uit. Jongere bewoners zijn vaak minder tevreden dan oudere bewoners. Straatmeubilair De bebording (straatnamen, bewegwijzering) is over het algemeen in goede staat. Ook het overige straatmeubilair is in goede staat. Dit beeld komt naar voren uit de jaarlijkse schouw waarbij het gemiddelde cijfer voor het straatmeubilair een acht is. Op basis van deze jaarlijkse schouw worden actiepunten vastgesteld om daar waar dat nodig is verbeteringen aan te brengen. Wat betreft de verlichting in Ridderkerk West: deze is de afgelopen jaren vervangen en voldoet daarmee aan de richtlijnen van de Nederlandse Stichting Voor Verlichtingskunde. Een aantal locaties is wel aangemerkt als enge plek vanwege het ontbreken van verlichting. De meeste van deze locaties zijn al aangepakt en het probleem is opgelost. Speelplaatsen en balsportterreinen Op basis van het coalitieprogramma ligt er de wens, om 3% van het woongebied voor speelruimte te bestemmen. Er wordt daarbij een onderscheid gemaakt tussen de leeftijdsgroep 0 tot 6 jaar, 6 tot 12 jaar en 12 tot 18 jaar. In 2007 is onderzoek gedaan naar de speelruimten in de wijken, in relatie tot de jeugd, die in de omgeving daarvan woont. Dit dient als basis voor het ontwikkelen van een speelruimteplan. Uit het in 2007 gehouden onderzoek blijkt dat in West slechts vier speelplaatsen voor de jongste doelgroep liggen. Omdat de betreffende ruimten op voor de jeugd goed bereikbare locaties liggen en het aantal jonge kinderen tot ongeveer 70 beperkt is, is uitbreiding op dit moment niet nodig. Ten behoeve van de nieuwbouw op het voormalige van Pelt terrein aan de Lagendijk is een locatie gereserveerd in het groen bij de Ferdinand Bolstraat voor de realisatie van extra speelruimte. 16

19 Voor de middengroep zijn er zes speelruimten, waarvan vier voorzien zijn van een trapveld. Twee ervan grenzen aan de wijk Centrum en vervullen daarom mede een rol voor de jeugd uit die wijk. De speelruimte in het park aan de Sav. Lohmanstraat is in 2007 opnieuw ingericht en kent onder andere functies voor zowel jongere als oudere jeugd. Met deze voorziening en de ruimte in het Reyerpark zijn er ruim voldoende spel- en sportvoorzieningen voor de jeugd van 6 tot 18 jaar. De grootte en kwaliteit van het trapveld en de speelvoor-zieningen aan de Meidoornlaan behoeven verbetering. Zowel de speel- als voetbalruimte is beperkt en de ondergrond voldoet niet meer voor voetballen. Uit de bewonersenquête blijkt dat 52% van de bewoners in West tevreden is over de sport- en speelvoorzieningen voor jongeren vanaf circa twaalf jaar. Ook is 62% van de bewoners (zeer)tevreden over de speelvoorzieningen voor kinderen tot twaalf jaar. Groen en recreatie De randen van Ridderkerk West maken deel uit van de groene schil rond Ridderkerk. Hieronder vallen de Reijerwaard met landerijen, het Reijerpark, de agrarische gronden, een volkstuincomplex en de begraafplaats aan de Lagendijk. Het eerstgenoemde gebied valt tevens binnen het areaal dat deel uitmaakt van de regionale ecologische hoofdstruc tuur. Het Reijerpark, waarin een groot aantal verschillende boomsoorten staan, is beeldbepalend voor Ridderkerk. Voorzieningen in het park zijn: een sportcomplex, een recreatiecentrum en een natuur- en milieu educatief centrum. De bouw van een knaagdierencentrum is in voorbereiding. Rondom en tussen de woongebieden is veel openbaar groen aanwezig dat, mede vanwege de daarin staande bomen, in belangrijke mate bijdraagt aan het beeld van de openbare ruimte. De belangrijkste groendragers zijn: - het groen grenzend aan de Populierenlaan zoals het wandelpark aan de Savornin Lohmanlaan en sportpark Ridderkerk; - het groen rondom de hoogbouw van het Prunus-, Goudenregenen Seringenplantsoen; - de groenstroken met watergangen langs de Boksdoorn- en Seringenstraat; - de Lagendijk en omgeving, Het park aan de Lohmanstraat is kort geleden heringericht. Daarbij is de fietscrossbaan verplaatst naar de locatie hoek Groen van Prinstererweg Sportlaan. Er wordt een duidelijker onderscheid gemaakt tussen een deel van het park dat vooral bestemd is voor recreatief gebruik en een deel dat een speelfunctie voor de jeugd heeft. Naar verbetering van de toegankelijkheid van de openbare ruimte wordt gekeken bij herinrichting- en onderhoudswerkzaamheden. Bij de herinrichting van het plantsoen aan de Jhr. Van Karnebeekweg zijn bijvoorbeeld rolstoelvriendelijke drempels aangebracht. Dit zal ook gebeuren bij de herinrichting van het Lohmanpark. De hoeveelheid openbaar groen binnen de woonblokken is beperkt. De volgroeide straatbomen en vele particuliere tuinen zorgen echter voor een voldoende groen beeld. Ten aanzien van bomen zijn de volgende knelpunten geconstateerd: - de populieren langs de Populierenlaan verouderen en worden gevaarlijk voor het verkeer; - de schijnhazelaars aan de Burg. de Zeeuwstraat zijn niet duurzaam; - kastanjeziekte van de bomen langs de Kastanjelaan. Uit de enquête blijkt dat 86% van alle bewoners in West (zeer) tevreden is over het groen in zijn of haar woonomgeving (zie overzichtskaart groen en water). Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 17

20 POPULIERENLA KASTANJE EIKENDREEF SPUIAAT KIEVITSWEG ROTTERDAMSEWEG SPORTPARK "REYERPARK" KRUISWEG KASTANJELAAN R NIEUW REYERWAARD REYERPARK BEUKENHOF BEUKENHOF DENNEN EIKENDREE BOLNESSER KRUISWEG WEST A15 PRUNUSLAAN 18 A16

21 IR.ALBARDA F BOL ROTTERDAMSEWEG DS CASPAR VAN GENDT POESIAT RINGDIJK NOORDENWEG V COMENE BURG NIEUWENHUISEN PLEIN DR KUYPERAAT TALMAAAT BENEDENRIJWEG AN LAAN F PRUNUSLAAN PRUNUSPLANTSOEN PLATANEN OLMENLAAN SPORTPARK "RIDDERKERK" POPULIERENLAAN SPORTLAAN MR PIERSON V.D.BRUG DR. DE GHEN DIERENWEIDE MR DR. IR. LELY MEESTER JHR. DE SAVORNIN M HEEMSKERK VISSER LOHMAN PARK DS SIKKEL MR VAN HOUTEN BARON LOHMANAAT KESPERWEG GROEN VAN PRINSTERERWEG MR TREUB BURGEMEESTER DE ZEEUW VUURDOORNLAAN MEESTER TROELAAAT MACKAY HOVYAAT SLOTEMAKER DE BRUINE KONINGINNEWEG MR DOCTOR THORBECKE COLIJN POESIAT DR SCHAEPMAN JHR VAN KARNEBEEKWEG ADRIAEN V OSTADE FERDINAND BOL HOBBEMA REMBRANDTWEG P. DE HOOCH G DOU G KLAAS KATER FLINCK PAULUS POTTER FRANS HALS G TERB JOH VERMEER KONINGS PLEIN J STEEN ALBERT CUYP SCHEPEN BLAAK SCHOUT RIDDERHOF CENTRUM BEGRAAFPL "RUSTHOF" KERK STEEG KERKPAD KERK SINT JORISPLEIN VD BROEK LAGENDIJK SINGEL B DE ST JORIS RIDDERST GA B B WAYFO BURG BURG CREZEE BOKSDOORN SERINGENAAT ACACIA LAGENDIJK BURGEMEESTER de ZEEUWST IRISAAT PRUNUSLAAN SLEEDOORNLAAN VOGELKERS AAT GOUDENREGENLAAN GOUDENREGEN HOGEWEG JASMIJNAAT PLANTSOEN BOKSDOORN SERINGENAAT SERINGEN MEIDOORN LAAN PLANTSOEN HOGEWEG BEGRAAFPLAATS "VREDEHOF" ANJER BEGONIAAAT AZALEA DAHLIA KAMPERFOELIE beplanting water gras BLOEMENST OUDELAND HOGEWEG HOGEWEG speelvelden LAGENDIJK verharding A15 begraafplaats A15 ± Groenvoorziening Ridderkerk West 1:6000 Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West tbv Wijkontwikkelingsplan 19 K sept. 2008

22 2.3 Waterhuishouding De gemeente Ridderkerk ligt binnen het verzorgingsgebied van het waterschap Hollandse Delta. Het waterschap draagt onder meer zorg voor de hoeveelheid en de kwaliteit van het oppervlaktewater. De wateren die niet primair van belang zijn voor de waterhuishouding beheert en onderhoudt de gemeente. Om de kwaliteit en kwantiteit van het water optimaal te krijgen en te houden werken de gemeente en het waterschap nauw samen met de Natuurvereniging Ridderkerk in het samenwerkingsverband Waterplan Ridderkerk. Waterplan Ridderkerk In het voorjaar van 2008 is het nieuwe Waterplan Ridderkerk vastgesteld. Het Waterplan Ridderkerk heeft als doel om tot een goed beheersbaar en aantrekkelijk watersysteem te komen, waarbij zowel de kwaliteit als kwantiteit een belangrijke rol spelen. Oppervlaktewater In de wijk komt veel oppervlaktewater voor. Door de langslopende wegen en paden is het water goed bereikbaar en beleefbaar gemaakt. Grotere waterpartijen liggen vooral in de recreatie- en sportgebieden en in het park aan de Lohmanstraat. Andere watergangen zijn te vinden bij de Lagendijk, de Ferdinand Bolstraat en de Vuurdoornlaan. Langs het water in het Reijerpark en in het park aan de Savornin Lohmanstraat liggen natuurlijke oevers. Uit meetresultaten blijkt dat de kwaliteit van het oppervlaktewater al jaren matig is. Aan de Populierenlaan is de waterkwaliteit na jaren matig te zijn geweest, de laatste tijd goed. Om de waterkwaliteit te verbeteren zijn in 2006 twee verversingsgemalen aangebracht en is de stroomrichting van het water in de Bloemenbuurt omgekeerd. Hierdoor kan eventueel vervuild water, ten gevolge van overstorten uit de riolering, snel naar de rand van het bebouwde gebied worden afgevoerd. Samen met de aangelegde rioolbergen moet dit tot een betere waterkwaliteit leiden. De singels in de wijk worden om de zes jaar volgens een baggerplan, gebaggerd. Dit komt de waterkwaliteit ook ten goede. Een zeer ruime meerderheid (93%) van de bewoners is tevreden (88%) tot zeer tevreden (5%) over het oppervlaktewater in de wijk. Wateroverlast In de wijk West is geen sprake van wateroverlast vanuit open water of vanuit de riolering. Wel zijn er, net als in de rest van Ridderkerk, in regenperioden klachten van bewoners over natte kruipruimtes en water in de kelders. Dit komt dan door de hoge grondwaterstanden. Riolering Ridderkerk West is bijna volledig voorzien van een gemengd rioleringsstelsel. Dit houdt in dat zowel regen- als huishoudelijk afvalwater in hetzelfde stelsel terechtkomen. Bij grote hoeveelheden regen kan dit tot problemen leiden. Het riool kan het water niet meer bergen en gaat bij de overstort op de singel lozen. Het gevolg is dat het singelwater vervuild raakt, waardoor vissen gaan sterven. Om dit probleem te verbeteren zijn in 2006 bij de Prunuslaan en de Kastanjelaan ondergrondse bergingen in de riolering aangebracht. Aan de Hogeweg en de Kruisweg bevinden zich nog enkele niet op de riolering aangesloten panden. De woning aan de Kruisweg is inmiddels voorzien van een IBA (individuele behandeling van afvalwater). Voor de woningen aan de Hogeweg heeft de provincie de gemeente Ridderkerk ontheffing verstrekt. In het voorjaar van 2008 is het nieuwe gemeentelijke rioleringsplan (GRP) vastgesteld. 2.4 Milieukwaliteit Afval Met ingang van september 2007 heeft de gemeente Ridderkerk samen met de gemeenten Alblasserdam, Hendrik-Ido- Ambacht en Zwijndrecht de gezamenlijke milieustraat Noordpolder in gebruik genomen. Deze gezamenlijke milieustraat is gelegen in de gemeente Hendrik-Ido- Ambacht. Ridderkerk heeft voor samenwerking met de andere gemeenten en Netwerk NV gekozen, omdat het afvalbrengstation aan de P.C. Hooftstraat niet meer aan de huidige milieueisen kon voldoen en vanwege de voordelen die schaalvergroting met een goede logistiek en betere mogelijkheden voor vergaande afvalscheiding biedt. In 2009 zal de gemeente overstappen op ondergrondse afvalcontainers bij hoogbouw. Dit houdt in dat de containers bij hoogbouwwoningen verdwijnen en plaatsmaken voor ondergrondse containers. Dit geldt ook voor de containers van de milieuparken uitgezonderd de textielcontainers. De kwaliteit van het textiel vermindert namelijk sterk wanneer het ondergronds wordt opgeslagen. Voordat de gemeente overgaat tot het plaatsen van de ondergrondse containers zullen de bewoners uitgebreid geïnformeerd worden. Bodem Voor de gemeente Ridderkerk is een bodemkwaliteitskaart opgesteld. Deze kaart is eind 2006 vastgesteld door B&W. Ridderkerk is hierbij opgedeeld in verschillende zones (voornamelijk gebaseerd op de functie van het gebied) en per zone is een inventarisatie gemaakt van alle aanwezige bodemonderzoeksgegevens. Deze gegevens zijn gebundeld en leiden tot een profiel van de bodem in deze zone. Het geeft dus een globaal beeld van de bodemkwaliteit in een zone. 20

23 Ridderkerk West is opgenomen in de zone woonwijken vanaf De begrenzing door de Lagendijk valt in de zone lintbebouwing en oude kernen. De bodem in Ridderkerk is over het algemeen licht verontreinigd. Zo ook de bodem in deze woonwijk. Deze is later gebouwd en vaak is hier bodemonderzoek aan vooraf gegaan. Ook bij de aanleg van het nieuwe Lohmanpark heeft uitgebreid bodemonderzoek plaatsgevonden. Echter bij de lintbebouwing vindt van oudsher een concentratie plaats van bedrijvigheid en bebouwing. Kleinschalige, vaak ambachtelijke bedrijfjes hebben hier activiteiten ontplooid, die hebben kunnen leiden tot bodemverontreiniging. In de archieven zijn deze locaties vaak te achterhalen. Het feit dat de bodem licht verontreinigd is heeft verder geen gevolgen voor de mensen die op deze gronden wonen. Dit geldt voor heel veel gebieden in Nederland en Ridderkerk is daar geen uitzondering op. Oude ondergrondse olietanks komen met name voor in tuinen aan de Ferdinand Bolsstraat/Burgemeester de Zeeuwstraat en het wijkje tussen de Groen van Prinstererweg, Burg. de Zeeuwstraat en de Jhr. De Savornin Lohmanstraat. Oude tanks in de bodem kunnen na verloop van tijd gaan lekken en zorgen voor bodemverontreiniging. Een groot deel van deze tanks is verwijderd (of op een juiste manier buiten gebruik gesteld) via de gemeentelijke Actie Tankslag. De nog in gebruik zijnde tanks vallen onder het Besluit Opslag in Ondergrondse Tanks (BOOT). De DCMR Milieudienst Rijnmond heeft deze tanks opgenomen in een controlesysteem en controleert of aan de regelgeving wordt voldaan. Het opnieuw inrichten van locaties (bijvoorbeeld de Riederborgh) wordt aangegrepen om de bodemkwaliteit goed in beeld te krijgen en te zorgen voor een reducering of sanering van mogelijke verontreinigingen. Geluid De geluidsoverlast ten gevolge van Rijkswegen A15 en A16 die ten zuidwesten van Ridderkerk West loopt, zorgt voor een hoge geluidbelasting in een groot deel van deze wijk. Dit geldt vooral voor de flatwoningen van het Goudenregen- en Seringenplantsoen. De wegbeheerder van de rijkswegen, Rijkswaterstaat, heeft in recent overleg aangegeven dat zij niet voornemens is om extra geluidswerende voorzieningen te treffen bij de rijkswegen. Binnen Ridderkerk West wordt door Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 21

24 verkeer op de Rotterdamseweg, Populierenlaan en de Burgemeester de Zeeuwstraat veel geluid geproduceerd. Dit komt in veel gevallen door de hoeveelheid verkeer in combinatie met de soort bestrating. Bij vervanging van het asfalt wordt dit waar mogelijk vervangen door stiller asfalt. Van de bewoners in West zegt 79% in meer of minder mate overlast te ondervinden van geluidshinder afkomstig van de rijkswegen. Tijdens de bespreking van het wijkontwikkelingsprogramma in het wijkoverleg gaven de deelnemers aan dat de geluidsoverlast voor veel bewoners een grote bron van ergernis is. Er is ooit sprake geweest van het plaatsen van een geluidswal ter hoogte van het Seringenplantsoen maar op verzoek van bewoners van de flats is daar toen van afgezien. Luchtkwaliteit De luchtkwaliteit in de gehele regio Rijnmond laat te wensen over. Hoewel de afgelopen jaren al een flinke verbetering is bereikt, worden de Europese normen nog steeds overschreden. Dit komt door de hoge achtergrondconcentratie binnen de regio. Hoge achtergrondconcentraties kunnen worden veroorzaakt doordat luchtverontreiniging komt overwaaien uit andere gebieden. Maar over het algemeen kan gesteld worden dat langs drukke wegen, de luchtkwaliteit slechter is vanwege het verkeer hierop. De luchtkwaliteit in Ridderkerk West wordt negatief beïnvloed door de aanwezigheid van de A15 en A16. Hoewel de concentraties van stikstofdioxide en fijn stof de afgelopen jaren zijn verminderd, wordt op een aantal punten langs deze wegen de grenswaarden voor stikstofdioxide overschreden. Voor fijn stof is dit in het totale gebied het geval. Voor wat betreft binnenstedelijke wegen worden de normen voor luchtkwaliteit overschreden langs de Burgemeester de Zeeuwstraat. Om de luchtkwaliteit te verbeteren, heeft de gemeente begin 2007 een plan van aanpak luchtkwaliteit opgesteld. Ook ten aanzien van de luchtkwaliteit hebben bewoners aangegeven zich grote zorgen te maken. Vanuit het wijkoverleg Ridderkerk West zijn verschillende initiatieven ontplooid om de problematiek op de agenda te zetten. Zie voor een beschrijving hiervan het hoofdstuk ontwikkelingen. Externe veiligheid Externe veiligheid gaat over het beheersen van de risico s die ontstaan voor de omgeving bij het gebruik, de opslag en het vervoer van gevaarlijke stoffen. De Rijkswegen A15 en A16 ter hoogte van de woonwijk Ridderkerk West zijn van rijkswege aangewezen als route gevaarlijke stoffen. Dit betekent dat een aandachtstrook van 100 meter langs de rijkswegen is, waarbinnen nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen moeten worden getoetst aan externe veiligheidnormen. Wat betreft de bedrijven die in en rond de wijk West gevestigd zijn brengen die in de huidige situatie geen extern veiligheidsrisico met zich mee. Het vervoer van gevaarlijke stoffen binnen de gemeente Ridderkerk vindt plaats via de afrit A15 in Ridderkerk Oost en de Rotterdamseweg, tot en met de kruising Donkerslootweg/ Gildeweg. Deze kruising ligt zodanig ver weg van de wijk West dat de gemeentelijke route voor gevaarlijke stoffen geen extra extern veiligheidsrisico met zich meebrengt. 22

25 3. Sociaal-maatschappelijke beschrijving 3.1 Bevolking In Ridderkerk West wonen mensen (2.833 mannen en vrouwen), dat is bijna 13,6% van de totale bevolking van Ridderkerk. Kijkend naar de leeftijdsopbouw (zie tabel 1) valt op dat in Ridderkerk West de leeftijdsgroep 65 en ouder relatief goed vertegenwoordigd is (1.827 personen, ruim 30% van het totaal aantal inwoners van Ridderkerk West en ruim 21% van het totaal aantal 65+-ers van Ridderkerk). De relatief hoge score van ouderen in de wijk West wordt mede veroorzaakt door de aanwezigheid van zorgcentrum De Riederborgh en de bijbehorende seniorenwoningen. De leeftijdsgroepen onder de 20 jaar zijn relatief minder sterk vertegenwoordigd (totaal 919 personen, ruim 15% van het totale aantal inwoners van Ridderkerk West en 9,7% van het totale aantal jongeren van Ridderkerk. De overige groepen laten een weinig afwijkend beeld zien ten opzichte van het gemiddelde van Ridderkerk. Uit de gegevens over de huishoudenssamenstelling blijkt dat het grootste deel (54,2%) van de huishoudens bestaat uit alleenstaanden zonder kind. 3.2 Maatschappelijke voorzieningen Jeugd en Jongeren Voor kinderen uit groep 7 en 8, jongeren in de leeftijd 12 tot en met 15 jaar én voor de jeugd van 16 tot 23 jaar die wonen in de wijken Ridderkerk Centrum, Oost en West is een aantal uur per week de soosruimte in de Dr. Kuyperschool open waar ze gebruik van kunnen maken. Vermoedelijk in 2009 zal deze soos verhuizen naar de nieuwe stedelijke jongerenvoorziening aan de PC Hooftstraat. Daarnaast worden er regelmatig activiteiten voor én door de soosbezoekers georganiseerd en waar mogelijk worden ouders ook betrokken. De jongerenwerkers van stichting Dynamiek leggen en onderhouden contact met de bezoekers. De soosruimte is eigenlijk te klein om de activiteiten te ontplooien waar de jongeren behoefte aan hebben. Aan de Meester van Houtenstraat is de Jeugdvereniging Unum Necessarium gevestigd. Jongeren Ontmoetings Plekken Voor jongeren die in hun vrije tijd elkaar willen ontmoeten zijn er weinig voorzieningen. Een gevolg hiervan is dat jongeren op straat rondhangen waardoor sommige bewoners klagen over herrie of rotzooi op straat. De politie heeft aangeven het lastig te vinden om op straat rondhangende jongeren naar goede locaties door te verwijzen. Ze hebben het gevoel dat ze groepjes jongeren verjagen naar plekken waar ze ook niet gewenst zijn. Er wordt gepleit voor een plek waar verschillende groepen jongeren kunnen verblijven. Bestaande Jongeren Ontmoeting Plekken (JOP s) in West zijn de skatebaan aan de Sportlaan en de crossfietsbaan in het Lohmanpark. Onderwijs In Ridderkerk West staat één basisschool. De Klimop is een Protestants Christelijke Basisschool (CBS) aan de Mr. Treubstraat. Er gaan 119 kinderen naar deze school. Van de bewoners is 79% tevreden tot zeer tevreden over het aanbod en de kwaliteit van de basisscholen. Naast deze basisschool is in Ridderkerk West aan de Kastanjelaan, een school voor Christelijk Voortgezet Onderwijs, het Farelcollege gevestigd. Het Farelcollege heeft recht op uitbreiding. Een besluit hierover moet nog genomen worden. In de toekomst is mogelijke uitbreiding met permanente lokalen aan de orde. Het Farelcollege heeft een dependance aan de Jasmijnstraat. Aan de Platanenstraat is De Burcht gevestigd. Dit is een Protestants Christelijke school voor Speciaal Basisonderwijs (SBO). Deze school Tabel 1: bevolking naar leeftijd in Ridderkerk Centrum, Oost en West (bron: GBA) Ridderkerk West Centrum Oost Drie wijken totaal > ,2% 45,1% 14,7% 10,9% 6,5% 1,6% ,1% 40,5% 14,3% 14,9% 11,5% 3,7% ,2% 48,5% 12,2% 10,7% 6,3% 1,1% ,8% 41,6% 14,1% 14,2% 7,9% 1,4% ,4% 42,6% 13,9% 13,7% 9,1% 2,3% Totaal Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 23

26 verhuist op termijn naar een unielocatie aan de Mozartstraat in Slikkerveer. Kinderopvang en peuterwerk In Ridderkerk West kunnen kinderen in de leeftijdsgroep van 0 tot 12 jaar gebruik maken van de voorziening Das Pas Leven in de Jasmijnstraat. Voor 0-4 jarigen kunnen kinderen gebruik maken van het kindercentrum Baloe aan de Marsmanstraat (in de wijk Oost). Het wijkoverleg heeft aangegeven dat een aantal kinderen uit de wijk ook daadwerkelijk gebruik maakt van opvang buiten de wijk. Dit zou te maken kunnen hebben met de inhoudelijke grondslag van de peuterspeelzaal Das pas Leven Voor Buitenschoolse opvang kunnen de kinderen gebruik maken van de Oosterhonk. Ouderen In wijkcentrum west vinden, onder supervisie van de Stichting Welzijn Ouderen Ridderkerk en Zorgcentrum de Riederborgh, een groot aantal activiteiten plaats voor senioren vanaf 55 jaar. Tevens is in het wijkcentrum het seniorenrestaurant gevestigd. Het wijkcentrum is iedere werkdag geopend om vrijblijvend binnen te lopen en aan tal van activiteiten deel te nemen, iets te eten of te drinken of rustig een krantje te lezen. Activiteiten zijn onder andere koffie-/inloopochtenden, een soos en recreatieve middagen onder verantwoordelijkheid van de Stichting Welzijn Ouderen Ridderkerk. Het Gilde organiseert o.a. schilderen, tekenen en Franse conversatieles. Verder biedt het wijkcentrum onderdak aan een Molukse soos en yogalessen van de Stichting Ridderkerk Sport. Eén keer per week houdt een ouderenadviseur van de Stichting Welzijn Ouderen Ridderkerk spreekuur. Elke werkdag en op woensdagavond kan er gebruik gemaakt worden van het seniorenrestaurant. Daarnaast worden er regelmatig themamaaltijden gehouden. Zorg In Ridderkerk West zijn verspreid over de wijk de praktijken voor de eerstelijnszorg, zoals huisartsen, tandartsen en fysiotherapeuten, aanwezig. Voor spoedeisende hulp buiten de gewone kantoortijden hebben de plaatselijke huisartsen afspraken gemaakt. Als er s avonds, s nachts, in het weekend of op erkende feestdagen deze spoedeisende hulp nodig is, kan er contact worden opgenomen met de Huisartsenpost Zuid aan de Groene Hilledijk in Rotterdam (vanaf 2010 in het nieuwe Clara Ziekenhuis). Voor de ambulancedienst is Ridderkerk aangewezen op de regionale GGD post in Barendrecht. De ambulance heeft een wettelijke opkomstplicht van vijftien minuten en dit is met de post in Barendrecht ook mogelijk. De lokale brandweer verleent daarbij assistentie bij reanimatie, want zij kunnen overal binnen acht minuten zijn. Hierover zijn afspraken gemaakt met de GGD en de medewerkers van de brandweer zijn hier specifiek voor opgeleid. Het wijkoverleg heeft aangegeven het ontbreken van een ambulancepost in Ridderkerk nog steeds als een groot gemis te ervaren. Thuiszorgaanbieders in Ridderkerk zijn Ridderzorg (De Riederborgh), Opmaat (De Stromen Opmaat Groep), Internos Thuiszorg, Evean en Thuiszorg Inis. In de Boksdoornstraat is het protestants-christelijk zorgcentrum De Riederborgh te vinden. Het huidige hoofdgebouw van De Riederborgh omvat 124 verzorgingshuisplaatsen, waaronder ook plaatsen voor aanvullende verpleeghuiszorg voor psychogeriatrische en somatische patiënten, en acht plaatsen tijdelijke opvang. In De Riederborgh wordt ook drie dagen per week aan mensen uit de wijk dagverzorging geboden. Verder biedt De Riederborgh twee dagen per week speciale dagverzorging voor mensen met een psychogeriatrische achtergrond. Het bestaande hoofdgebouw wordt gefaseerd vervangen door een nieuw gebouw. Het nieuwe complex zal plaats bieden aan 118 zorgplaatsen. Daarnaast zal dit nieuwe zorgcentrum ook extramurale diensten aanbieden voor bewoners van de aanleunwoningen en de nabije omgeving. In de directe omgeving van Zorgcentrum De Riederborgh in de Boksdoornstraat bevinden zich 106 aanleunwoningen. Op de begane grond van het middelste blok van deze aanleunwoningen is veel ruimte beschikbaar voor zorg- en welzijnsfuncties. Zo is hier wijkcentrum west gevestigd met op de eerste etage de dagverzorging. Verder hebben Internos en Ridderzorg ieder een steunpunt in dit blok. Uit de enquête is gebleken dat 82% van de bewoners tevreden tot zeer tevreden is met de zorgvoorzieningen. Sociaal-culturele voorzieningen Voor het aanbod van culturele voorzieningen is Ridderkerk West voornamelijk aangewezen op het centrum. De wijk grenst aan het soiaal/culturele hart van de gemeente en er zijn daarom op wijkniveau geen extra voorzieningen aanwezig. Een uitzondering hierop vormt het Wijkcentrum West waar tal van sociaal- culturele activiteiten plaatsvinden. Op het gebied van culturele activiteiten is 56% van de bewoners tevreden tot zeer tevreden met het aanbod. Kunst in de openbare ruimte In de openbare ruimte bevinden zich vier kunstwerken. Jaarlijks inspecteert de gemeente de kunstwerken, maakt ze schoon en repareert ze zonodig. Het gaat om vijf kubussen van Peter van Mourik aan de Jhr de Savornin Lohmanstraat, de motorrijder van Marian Kievits aan de Sportlaan, de ontmoetings- 24

27 poort van Piet Segers aan de rotonde Populierenlaan/Burg. De Zeeuwstraat en het Stilleven van Marian v.d. Heuvel op de begraafplaats Vredehof. Religieuze voorzieningen De religieuze voorzieningen zijn belangrijke plekken van ontmoeting. Het gaat de Goede Herderkerk aan de Seringenstraat en de Stichting Islamitisch Centrum Ridderkerk aan de Jonkheer Van Karnebeekweg. Een meerderheid (81%) van alle bewoners is tevreden tot zeer tevreden met het aanbod van de religieuze voorzieningen. Sport en Recreatie De randen van Ridderkerk West spelen een belangrijke rol bij de mogelijkheden voor sport en recreatie. De parken en groenstroken zijn voorzien van voetpaden met zitbanken waardoor recreëren mogelijk is. De vele grotere waterpartijen lenen zich goed voor vissen. Door het Reyerpark loopt een fietspad, dat deel uitmaakt van de Devel fietsroute. Voor fietsers is de wijk voldoende veilig. Een interessante recreatieve route is de Lagendijk. Aan de noordkant van de wijk liggen de sportparken Ridderkerk en Reyerpark. Gebruikers hiervan zijn onder meer handbalvereniging Saturnus 72, de korfbalvereniging Ten Donk, de korfbal- en jeu de boulesvereniging Sagitta, en de voetbalverenigingen RVVH en Slikkerveer. Recreatiecentrum De Fakkel herbergt een zwembad en sporthal. Deze accommodatie is ook thuisbasis van waterpolovereniging Poseidon. Bij de parkeerplaats ligt het skatepark van Ridderkerk. Sporthal Reyerpark is een particuliere hal, die door een handbal- en korfbalvereniging en een school wordt gebruikt. Verder is er nog een overdekte accommodatie te weten het sportcentrum Reyerbos waar tennis, squash, biljart, snooker, fitness, manege en ruitervereniging Reyerbos in zijn ondergebracht. Men kan hier ook een zaal huren. Een ruime meerderheid (95%) van de bewoners is tevreden tot zeer tevreden over het aanbod en de kwaliteit van de recreatievoorzieningen in de wijk. Het Natuur en Milieu Educatief Centrum Het Natuur- en Milieueucatief Centrum (NME) in het Reyerpark heeft zowel educatieve als recreatieve mogelijkheden. Het is een belangrijke voorziening voor heel Ridderkerk, waar de dierenbe- Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 25

28 scherming en de natuurvereniging hun onderkomen hebben. Naast het educatief centrum ligt een vlindertuin. Het is de bedoeling dat in 2008 bij het centrum een opvangruimte voor knaagdieren komt. 3.3 (Sociale) Veiligheid In 2005 heeft het Regionaal College van de regio Rotterdam Rijnmond besloten tot het ontwikkelen van een regionale veiligheidsindex. Dit gemeenschappelijke meetinstrument brengt de veiligheidssituatie van de gehele regio in kaart en is opgebouwd uit zowel objectieve als subjectieve gegevens. Objectieve gegevens komen uit de registratiesystemen van politie, brandweer, gemeentewerken en Roteb. De subjectieve gegevens uit bevolkingsenquêtes met vragen over eigen veiligheidsbeleving en slachtofferschap. Tevens is er gebruik gemaakt van contextgegevens, zoals het aantal inwoners, percentage allochtonen, economische waarden van woningen enzovoort. Het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Ridderkerk heeft besloten de uitkomsten van deze rapportage per wijk uit te werken. Per wijk wordt vastgesteld, wat de problemen zijn, welke problemen prioriteit hebben, welke maatregelen daarvoor genomen kunnen worden en de partners die daarbij nodig zijn. In het jaarplan van het wijkontwikkelingsprogramma zal de veiligheidsaanpak per wijk opgenomen worden. Door (twee)-jaarlijks te monitoren zal nagegaan worden of deze doelstelling wordt gehaald. Waarnodig zal het plan bijgesteld worden. Voor een uitgebreide opsomming van maatregelen die worden genomen op het gebied van veiligheid wordt dus verwezen naar de jaarplannen die per wijk worden opgesteld. Twee derde van de bewoners voelt zich zelden (43%) of nooit (24%) onveilig in de eigen wijk. Ouderen voelen zich niet onveiliger dan jongeren in de eigen wijk. Veruit de belangrijkste oorzaak (53%) voor het gevoel van onveiligheid in de wijk zijn inbraken in de omgeving. Ook te hard rijdend verkeer is een belangrijke veroorzaker van gevoelens van onveiligheid (28%). 3.4 Woonklimaat Uitkomsten onderzoek Motivaction In delen van West is de overheersende burgerschapsstijl die van de buitenstaanders. Samengevat komt deze burgerschapsstijl neer op passieve en argwanend ingestelde burgers, die zich niet begrepen en gehoord voelen door de overheid, maar zich zelf maar in beperkte mate inzetten voor hun leefomgeving. Het beeld is echter sterk vertekend omdat in het onderzoek van Motivaction is uitgegaan van een andere (oudere) wijkindeling. De buurten waar de buitenstaanders relatief veel aanwezig zijn, vallen onder de wijk Centrum. Voor Ridderkerk West is de urgentie dan ook minder groot om gericht beleid te voeren op het bereiken van een groep buitenstaanders. Uit de bewonersenquête blijkt dat een meerderheid (75%) van de bewoners in West zich redelijk tot sterk met elkaar verbonden voelt. De betrokkenheid van de bewoners met de wijk ligt hier niet zo ver van af. Een meerderheid van 66% voelt zich redelijk tot sterk betrokken bij de wijk. Bewoners die een sterke onderlinge betrokkenheid tussen de bewoners ervaren, zijn ook beduidend vaker sterk betrokken bij de wijk (68%). Van de bewoners die zich (zeer of redelijk) betrokken voelen bij de wijk geeft 83% aan dat dit onder andere tot uiting komt in een goede band met de buren. Andere redenen, die echter beduidend minder vaak naar voren worden gebracht, zijn het zorgen dat men goed is geïnformeerd over wat er in de wijk speelt (44%), het trots zijn op de eigen wijk (24%), het doen van vrijwilligerswerk (15%) en deelname aan buurtactiviteiten (9%). Woonduur Vrijwel alle bewoners in West (97%) zijn tevreden tot zeer tevreden over hun huidige woonsituatie. Bijna een derde van de bewoners (31%) woont hooguit vijf jaar in de wijk, 14% woont er tussen de zes en tien jaar, 19% tussen elf en twintig jaar en 13% tussen de eenentwintig en dertig jaar. De overige bewoners (23%) wonen al meer dan dertig jaar in de wijk. De gemiddelde woonduur van de ondervraagde bewoners is 17 jaar. Van de bewoners in West verwacht 17% binnen twee jaar te verhuizen. Bewoners tot 40 jaar laten de grootste verhuisneiging zien (26%). De belangrijkste verhuisreden is, dat de woning niet meer voldoet aan de wensen of behoeften (33%), of dat er een verandering is in de huishoudenssituatie (32%). Meer dan een kwart van de bewoners (26%) wil bij een verhuizing in de eigen wijk blijven wonen. Woonruimteverdeling Uit West stonden begin 2008 bij Woonvisie ongeveer 390 mensen ingeschreven als (actief) woningzoekend. De huurwoningen worden via het regionale woonruimteverdelingssysteem verdeeld, behalve de aanleunwoningen bij De Riederborgh, waarvoor naast inschrijving een indicatie van het Centrum Indicatiestelling Zorg nodig is. De mutatiegraad in de wijk bedraagt ca. 4%, onder het gemiddelde voor heel Ridderkerk. De huurflats aan het Prunusplantsoen zijn erg populair in de gemeente. Vooral senioren hebben belangstelling voor deze appartementen. 26

29 4. Beschrijving bedrijvigheid 4.1 Detailhandel en horeca In Ridderkerk West zijn geen grote winkelconcentraties aanwezig. De wijk West grenst aan Centrum waar het hoofdwinkelcentrum van Ridderkerk is gevestigd. Het is daarom niet verwonderlijk dat er slechts beperkt sprake is van detailhandelsvestiging en horeca in de wijk. Alleen aan de Olmenlaan/Platanenstraat en de Groen van Prinstererweg is sprake van enige concentratie van winkels. Het buurtwinkelcentrum aan de Olmenlaan/Platanenstraat heeft haar winkelfunctie deels behouden en is vooral interessant vanwege de ligging binnen de woonzorgzone rondom De Riederborgh. Het bestaat echter uit slechts één supermarkt, een cafetaria en een kapper. Deze supermarkt heeft een functie voor de hele wijk. Aan de Groen van Prinstererweg op de grens met het Centrum is een winkelstrip te vinden met daarin een supermarkt, chinees restaurant, cafetaria en kapper. Uitbreiding van het winkel- en horeca-areaal is, gelet op de af stand tot het hoofdwinkelcentrum en de keuze om genoemde functies daar te concentreren op dit moment niet aan de orde. In West zijn de bewoners in verhouding tot andere wijken minder tevreden over het winkelaanbod (64%) tevreden tot zeer tevreden. Vooral de 75-plussers in West zijn minder te spreken over de winkelvoorzieningen. Zo is 52% van deze groep ontevreden hierover. Dit komt ook naar voren uit de bespreking met het wijkoverleg en de conclusies van de werkgroep Woonzorgzone. In West is 62% van de bewoners tevreden tot zeer tevreden over de uitgaansgelegenheden. 4.2 Bedrijven, kantoren en voorzieningen De hoeveelheid bedrijven in West is beperkt. Het gaat hierbij vooral om bedrijven die zich veelal in te genstelling tot kantoren en maatschappelijke voorzieningen vanuit een aan-huis-gebonden situatie hebben kunnen ontwikkelen, of die zich hebben ontwikkeld vanuit de van oorsprong agrarische bedrijfsbebouwing. In de meest noordwestelijke hoek van Ridderkerk West bevindt zich aan de Kruisweg ter hoogte van de aansluiting van de Rotterdamseweg op de rijksweg nog een koeriersdienst in van oorsprong agrarisch georiënteerde bebouwing. Ridderkerk West biedt plaats aan een aantal (zelfstandige) kantoren. Zij bevinden zich voorna melijk op een aantal specifieke plekken aan de Populierenlaan en de Burgemeester de Zeeuwstraat. Meest in het oog springend is het cluster van klantoren op de zichtlocatie in de bocht van de Kastanjelaan. In de wijk is verder geen grootschalige bedrijvigheid aanwezig. Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 27

30 5. Participatie bewoners en jeugd/jongeren Bij de voorbereiding van het wijkontwikkelingsprogramma voor Ridderkerk is een enquête gehouden onder de bewoners van de wijk Centrum, Oost en West. In totaal zijn 2750 enquêtes verstuurd aan een steekproef van de bewoners van de drie wijken. Daarvan zijn er 1143 teruggestuurd, een respons van 42%. De respons in het Centrum en in Oost ligt met 52% duidelijk boven die van West met 23%. Jeugd en jongeren van Ridderkerk Centrum, Oost en West zijn in een afzonderlijk traject door de stichting Dynamiek bij het wijkontwikkelingsprogramma betrokken. Zo is er een enquête gehouden onder leerlingen uit de groepen 7 en 8 en er is een enquête gehouden onder de oudere jeugd (12 t/m 18 jaar). De belangrijkste uitkomsten uit de enquêtes zijn hieronder samengevat. Daarbij wordt steeds per thema eerst het beeld van de drie wijken gezamenlijk weergegeven en daarna de bijzonderheden per wijk weergegeven. 5.1 Bewonersenquête Kwaliteit van de woonomgeving Over de kwaliteit van de woonomgeving zijn de bewoners over het algemeen zeer te spreken. Zo vindt het merendeel van de bewoners (90%) de woonomgeving redelijk schoon tot schoon. Tussen de wijken verschilt het beeld nauwelijks. De bewoners die de woonomgeving niet schoon of redelijk schoon vinden wijten dit vooral aan het zwerfvuil op straat (66%). Ook hondenpoep (26%) wordt vaker als oorzaak aangemerkt. Ook over de kwaliteit van de leefomgeving in zijn totaliteit is 90% van de bewoners (zeer) tevreden. Over het oppervlaktewater zijn de bewoners het meest te spreken (92% (zeer) tevreden). Over het openbaar groen, de voetpaden, de fietspaden en de toegankelijkheid van de openbare ruimte voor gehandicapten zijn circa vier op de vijf bewoners (zeer) tevreden. De bewoners van West zijn over de meeste aspecten het meest te spreken en bewoners van het Centrum over het algemeen het minst. De verschillen zijn echter niet heel groot. Bewoners ervaren de meeste overlast van geluid afkomstig van rijkswegen (27%) en van wegen in de wijk (20%). Bewoners van West ervaren over het algemeen de meeste milieuhinder. Zij hebben met name meer last van geluidshinder van de snelwegen (37%). Bewoners van het Centrum worden hiermee duidelijk minder geconfronteerd (8%). Ook stankoverlast komt volgens de bewoners in West (13%) vaker voor dan in het Centrum (6%). Maatschappelijke voorzieningen Niet alle bewoners kunnen een mening geven over het aanbod van verschillende voorzieningen, veelal omdat zij hiervan geen gebruik maken. Bewoners die wel een mening hebben gegeven, laten zich het meest positief uit over de basisscholen (90% (zeer) tevreden), de recreatievoorzieningen (89% (zeer) tevreden), de religieuze voorzieningen (eveneens 89% (zeer) tevreden en de zorgvoorzieningen (88% (zeer) tevreden). Ook over het winkelaanbod (80% (zeer) tevreden) en de uitgaansgelegenheden (70% (zeer) tevreden) zijn bewoners over het algemeen zeer positief. Ook de culturele activiteiten (60% (zeer) tevreden) en de speelvoorzieningen voor kinderen tot 12 jaar (59% (zeer) tevreden) stemmen de meeste bewoners tot tevredenheid. Over de sport- en speelvoorzieningen voor jongeren vanaf 12 jaar is de helft van de bewoners te spreken (49% (zeer) tevreden), de andere helft echter niet (51% (zeer) ontevreden). Bewoners van het Centrum zijn over het algemeen het meest positief over de aanwezige voorzieningen. Vooral het winkelaanbod (97% (zeer) tevreden), de uitgaansgelegenheden (83% (zeer) positief) en de culturele activiteiten (69% (zeer) positief) krijgen van de bewoners in het Centrum een hogere waardering dan in de andere twee wijken. Zij zijn echter vooral minder tevreden over de speelvoorzieningen voor kinderen tot 12 jaar (41% (zeer) tevreden) en de sport- en speelvoorzieningen voor jongeren vanaf circa 12 jaar (43% (zeer) tevreden. De bewoners van West zijn over het algemeen minder enthousiast over het voorzieningenaanbod. In het bijzonder het winkelaanbod (64% (zeer) tevreden), de basisscholen (79% (zeer) tevreden, de uitgaansgelegenheden (62% (zeer) tevreden), de religieuze voorzieningen (81% (zeer) tevreden) en de zorgvoorzieningen (82% (zeer) tevreden) laten een lagere tevredenheidsscore zien vergeleken met de andere wijken. De recreatievoorzieningen scoren in West echter boven gemiddeld (95% (zeer) tevreden. Bewoners van Oost laten bij vrijwel alle voorzieningen een gemiddeld beeld zien. Bewoners maken vooral regelmatig gebruik van de winkelvoorzieningen in de eigen wijk (86%). Ook voor recreatievoorzieningen (59%) richten bewoners zich vooral op de eigen wijk (59% gebruik tegenover 29% geen gebruik). Van zorgvoorzieningen (49%) maakt net een groter deel gebruik in de eigen wijk (49% gebruik tegenover 43% geen gebruik). Van de overige voorzieningen wordt vaker geen dan wel gebruik gemaakt in 28

31 de eigen wijk. Dit geldt voornamelijk voor culturele activiteiten (12% gebruik tegenover 63% geen gebruik), sport- en speelvoorzieningen voor jongeren vanaf 12 jaar (13% gebruik tegenover 50% geen gebruik) en basisscholen (16% gebruik tegenover 46% geen gebruik). Bewoners van West maken over het algemeen iets minder gebruik van de verschillende voorzieningen in de eigen wijk met uitzondering van recreatievoorzieningen en sport- en speelvoorzieningen voor jongeren vanaf circa 12 jaar. Ruim de helft van de bewoners (59%) heeft niet aangegeven voorzieningen of diensten te missen. De bewoners die dit wel doen, missen vooral uitgaansgelegenheden (32% ofwel 13% van alle bewoners), buitenplekken voor jeugdigen om elkaar te ontmoeten (22% ofwel 9% van alle bewoners) en een zorgsteunpunt met spreekuur voor de thuiszorg (15% ofwel 6% van alle bewoners). Uitgaansgelegenheden worden vooral door bewoners van het Centrum gemist (44%). Aan een zorgsteunpunt hebben bewoners van Oost meer behoefte (19%). Verkeer en vervoer Bewoners zijn duidelijk vaker (zeer) tevreden over de verkeersveiligheid (69%) dan (zeer) ontevreden (30%). Bewoners van Oost zijn hierover het meest te spreken (73% (zeer) tevreden), bewoners van het Centrum iets minder (65% (zeer) tevreden). De parkeersituatie wordt iets minder gewaardeerd, maar ook hierover is bijna tweederde van de bewoners (68%) (zeer) tevreden tegenover ruim een kwart van de bewoners (29%) die zich hierover in negatieve zin uitlaat. Bewoners van West hebben duidelijk minder moeite met de parkeersituatie (76% (zeer) tevreden). De bereikbaarheid van het openbaar vervoer krijgt de hoogste waardering. Hierover is gemiddeld 81% (zeer) tevreden. Bewoners van het Centrum laten zich het meest positief uit over de bereikbaarheid (85% (zeer) tevreden). Ten aanzien van West is het wel van belang aan te geven dat de oudere bewoners minder tevreden zijn dan het gemiddelde beeld laat zien. Veiligheid De meeste (73%) bewoners voelen zich zelden (40%) of nooit (27%) onveilig in de wijk. Daar staat tegenover dat bijna een derde van de bewoners (30%) zich soms onveilig voelt in de wijk en 3% zelfs vaak of voortdurend. Bewoners van het Centrum voelen zich vaker onveilig (35% soms en 5% vaak of voortdurend). Als wordt gevraagd naar de belangrijkste oorzaak voor het gevoel van onveiligheid dan blijkt dit vooral voort te komen uit inbraken in de omgeving (42%) of uit te hard rijdend verkeer (32%). Door inbraken in de omgeving voelen bewoners van West (53%) en het Centrum (44%) zich vaker onveilig dan bewoners van Oost (25%). Te hard rijdend verkeer is vaker de veroorzaker van gevoelens van onveiligheid bij bewoners van Oost (39%). Andere redenen die vaker naar voren zijn gebracht, zijn overlast van (hang)jongeren (17%), vernielingen (14%), onvoldoende verlich- Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 29

32 ting (11%), onvoldoende (sociale) controle (10%) en berichten over onveiligheid (9%). Daadwerkelijk geweld tegen personen is duidelijk minder vaak een aanleiding (4%). Sociale kwaliteit Bijna twee derde van de bewoners vindt dat er sprake is van een redelijke onderlinge betrokkenheid tussen de bewoners. Van de bewoners omschrijft 6% de betrokkenheid als sterk. Bewoners van West ervaren de grootste onderlinge betrokkenheid (75%). De bewoners van Oost ervaren ook een behoorlijke mate van betrokkenheid 69%. Volgens de bewoners van het Centrum is deze wat lager, maar nog steeds vindt 63% van de bewoners van het Centrum dat deze redelijk tot sterk is. Jongere bewoners zijn iets negatiever gestemd over de onderlinge betrokkenheid. Zo geeft 17% van de bewoners tot 40 jaar aan deze slecht te vinden tegenover 12% van de 75-plussers. Betrokkenheid bij de wijk Net iets meer dan de helft van de bewoners voelt zich redelijk betrokken bij de wijk. Eén op de tien bewoners voelt zich zelfs zeer betrokken bij de wijk. Van de bewoners die zich niet betrokken voelen bij de wijk (36%), geeft het overgrote deel (29%) aan dit prima te vinden. De overige 7% vindt dit niet prettig. Bewoners van het Centrum laten een iets geringere betrokkenheid bij de wijk zien (57%). Bewoners die een grote betrokkenheid bij de buurtbewoners ervaren, zijn over het algemeen ook meer betrokken bij de wijk (68%). Samenwonenden met kinderen zijn het meest betrokken bij de buurt (74%). Een grote betrokkenheid bij de buurt is volgens de bewoners vooral gestoeld op een goede band met de buren (81%). Andere aspecten die hierbij eveneens een, zij het geringere, rol spelen zijn goed geïnformeerd zijn over wat er in de wijk speelt (38%), trots zijn op de wijk (21%) en vrijwilligerswerk (13%). De verschillen tussen de wijken zijn niet heel groot. In het Centrum speelt de goede band met de buren een iets kleinere rol, vergeleken met de andere wijken. Bewoners die niet betrokken zijn bij de wijk geven hiervoor verschillende redenen zoals slecht geïnformeerd zijn (35%), geen leuke buurtactiviteiten (29%) en een slechte band met de buren (24%). Dit laatste aspect speelt bij de bewoners van het Centrum vaker een rol van betekenis (36%). Wonen Gemiddeld genomen zijn de bewoners tevreden (61%) tot zeer tevreden (33%) over de huidige woonsi- 30

33 tuatie. Bewoners van West zijn het meest positief (97% (zeer) tevreden), bewoners van het Centrum zijn iets minder positief maar ook van hen is 89% (zeer) tevreden hierover. De gemiddelde woonduur bedraagt 17 jaar. Deze varieert nauwelijks tussen de verschillende wijken. Circa één op de vijf bewoners wil binnen een periode van twee jaar verhuizen. Bewoners van het Centrum zijn het meest verhuisgeneigd (24%), bewoners van West het minst (17%). Bewoners willen vooral verhuizen omdat de woning niet meer voldoet aan de wensen of behoeften (33%) of omdat de huishoudensamenstelling is veranderd (32%). Van de bewoners geeft 15% aan dat dit samenhangt met het verslechteren van de buurt. Voor bewoners in het Centrum speelt een verslechtering van de buurt vaker een rol (23%) evenals ontevredenheid over de woning (43%). In West is geluidsoverlast door verkeer, vergeleken met de andere wijken, vaker een aanleiding om te willen verhuizen (12%). Een verslechtering van de buurt is vooral naar voren gebracht door bewoners die ontevreden zijn over de huidige woonsituatie (53%). Bijna een kwart van de bewoners (23%) wil binnen de eigen wijk verhuizen, 41% geeft de voorkeur aan een ander wijk in Ridderkerk en 17% wil Ridderkerk verlaten. De overige 19% weet het nog niet. Bewoners van het Centrum zijn vaker dan gemiddeld op zoek naar woonruimte in een andere wijk in Ridderkerk (48%). Bewoners van 55 jaar en ouder (36%) en bewoners van een huurwoning (32%) willen vaker in de eigen wijk blijven wonen. Toch is de wens om naar een andere wijk te verhuizen ook groter onder huurders (47%). Bewoners van een koopwoning hebben vaker aangegeven Ridderkerk te willen verlaten (24%). Bewoners die in Ridderkerk willen blijven wonen, geven iets vaker de voorkeur aan een huurwoning (51%) boven een koopwoning (41%). Naar wijk zijn de verschillen minimaal. Bewoners van West willen iets vaker een huurwoning (55%). Bewoners die in een andere wijk in Ridderkerk willen wonen, willen iets vaker een koopwoning (51%), terwijl bewoners die in de wijk willen blijven wonen een sterkere voorkeur hebben voor een huurwoning (63%). Bewoners van 40 tot 55 jaar willen vooral een koopwoning (81%), 65-plussers willen vooral een huurwoning (80%). De meeste bewoners die nu al huren willen blijven huren, terwijl de meeste bewoners die nu in een koopwoning wonen in een koopwoning willen blijven wonen. Ruim een kwart van de bewoners die in Ridderkerk op zoek zijn naar woonruimte willen een voor ouderen geschikte woning (27%). Daarnaast geeft 11% aan op zoek te zijn naar een woning in combinatie met zorg. Dit betekent dat ruim een derde van de vraag is gericht op specifieke woonruimte (38%), met name in de huursector (ruim 80%). De overige bewoners geven vooral de voorkeur aan een rijtjeswoning (20%), een flatwoning (15%) of een twee-onder-een-kap woning (11%). Slotopmerkingen Een op de vijf respondenten (19%) heeft van de mogelijkheid gebruik gemaakt om een opmerking tot slot te maken. Er is daarbij een veelheid aan opmerkingen gemaakt. De roep om meer parkeergelegenheid is het meest naar voren gebracht (18%), gevolgd door meer groen of beter onderhoud aan het groen (11%). Ook hebben meerdere bewoners gewezen op de verpaupering (7%) en het (zwerf)afval (5%). Beide laatste punten zijn vaker naar voren gebracht door bewoners van Oost. Bewoners tot 40 jaar hebben vaker een opmerking gemaakt over een tekort aan parkeergelegenheid. 5.2 Jeugd en Jongeren Kinderen van 10 tot 12 jaar In totaal hebben 178 kinderen uit de groepen 7 en 8 een enquête ingevuld. Daarvan zijn er 49 door kinderen uit Centrum ingevuld (28%), 72 door kinderen uit Oost (40%) en 57 door kinderen uit West (32%). De belangrijkste uitkomsten uit de enquêtes zijn hieronder samengevat. Daarbij wordt eerst het beeld van de drie wijken gezamenlijk weergegeven en daarna de bijzonderheden voor Ridderkerk West. Algemeen beeld Ridderkerk Centrum, Oost en West Vrijetijdsbesteding De kinderen besteden hun vrije tijd gemiddeld het meest aan televisie kijken (71%), met anderen spelen (54%), naar muziek luisteren (53%) en met de computer spelen (51%). Meer dan de helft van de ondervraagden (61%) is lid van een sportvereniging en van de Bibliotheek (57%). Beleving van de buurt Een meerderheid van de ondervraagde kinderen waardeert de buurt waarin ze wonen positief. Van alle kinderen woont 65% prettig in de eigen buurt en wil het merendeel er ook in de toekomst blijven wonen (88%). Voorzieningen Ruim één derde van de kinderen (37%) vindt dat er te weinig te doen is voor zijn/haar leeftijd. Er is in verhouding veel behoefte aan een voetbalveldje (34%). De betrokkenheid bij de invulling van speelplekken is groot. Een grote meerderheid van 86% wil hierover meedenken en meepraten. Onderhoud Over het algemeen vinden de kinderen het redelijk schoon in de buurt (72%). Toch geeft ook 28% van de kinderen aan dat de buurt niet schoon genoeg is. Erg opval- Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 31

34 lend is het aantal kinderen uit het Centrum dat klaagt over hondenpoep (37%). Van de kinderen vindt 20% de conditie van de speeltoestellen slecht. Veiligheid De kinderen ervaren hun buurt over het algemeen redelijk veilig (80%). De kinderen die de buurt als onveilig beschouwen (20%) noemen vooral verkeer, agressie en criminaliteit als belangrijkste oorzaken voor het gevoel van onveiligheid. Ideeën voor Ridderkerk Van alle ideeën die kinderen hebben genoemd die de buurt leuker, gezelliger, veiliger en schoner kunnen maken is een mooie, eventueel omheinde speeltuin met leuke toestellen het meest genoemd (35%). Ook wil 19% van de kinderen graag een omheind voetbalveld van asvalt of kunstgras en 14% wil graag een buitenzwembad. Ridderkerk West Vrijetijdsbesteding in Ridderkerk West De kinderen besteden hun vrije tijd gemiddeld het meest aan televisie kijken (75%), met anderen spelen (61%), naar muziek luisteren (54%) en met de computer spelen (44%). Meer dan de helft van de ondervraagden (63%) is lid van een sportvereniging en van de Bibliotheek (58%). Beleving van de buurt in Ridderkerk West Het merendeel van de kinderen (65%) is van mening, dat het prettig wonen is in hun buurt. En 95% van de kinderen wil graag in deze buurt blijven wonen. Voorzieningen Ridderkerk West Iets meer dan een derde van alle kinderen (37%) geeft aan dat er te weinig te doen is voor hen in de buurt. Er is relatief veel behoefte aan een voetbalveld (40%), een basketbalveld (30%) en aan een speeltuin (19%). Daarbij geeft een grote meerderheid van de kinderen (84%) aan graag mee te willen praten over de invulling van speelplekken in de wijk. Onderhoud Ridderkerk West Over het algemeen vinden de kinderen het redelijk schoon in de buurt (84%) en zijn de kinderen redelijk tevreden over het onderhoud (86%). Wel klaagt 11% Van de kinderen over vuil op openbare plekken en 4% van de kinderen over hondenpoep. Ook geeft 7% aan dat de speeltoestellen er slecht uitzien. Veiligheid Ridderkerk West De kinderen ervaren hun buurt over het algemeen redelijk veilig (91%). De kinderen die de buurt als onveilig beschouwen (9%) noemen vooral glas in de speeltuin en het verkeer als belangrijkste oorzaken voor het gevoel van onveiligheid. Het houden van schoonmaakacties en politiecontroles worden genoemd als mogelijke oplossingen. Ideeën voor Ridderkerk West Van alle ideeën die kinderen hebben genoemd die de buurt leuker, gezelliger, veiliger en schoner kunnen maken is een mooie, eventueel omheinde speeltuin met leuke toestellen het meest genoemd (26%). Ook wil 23% van de kinderen graag een omheind voetbalveld van asfalt of kunstgras en 14% wil graag een buitenzwembad. Conclusie De kinderen in de wijk Ridderkerk West zijn al met al redelijk tevreden met hun wijk. Opvallend is dat bijna alle kinderen in de wijk willen blijven wonen. Er kan wel wat gedaan worden aan het aantal en onderhoud van de speeltoestellen en sportvelden. De aanleg van een voetbalveld en een speeltuin is een wens die door meerdere kinderen is geuit. Daarbij moet wel aandacht worden gegeven aan het schoonhouden van de voorzieningen. Jongeren jaar In totaal hebben 68 jongeren een enquête ingevuld. Daarvan zijn er 23 door jongeren uit Centrum ingevuld (34%), 27 door jongeren uit Oost (40%) en 18 door jongeren uit West (26%). De belangrijkste uitkomsten uit de enquêtes zijn hieronder samengevat. Daarbij wordt eerst het beeld van de drie wijken gezamenlijk weergegeven en daarna de bijzonderheden voor Ridderkerk West. Algemeen beeld Ridderkerk Centrum, Oost en West Vrijetijdsbesteding De jongeren besteden hun vrije tijd gemiddeld het meest aan televisie kijken (67%), naar muziek luisteren (58%), met de computer spelen (40%) en een boek lezen (31%). Meer dan de helft van de ondervraagden (55%) is lid van een sportvereniging of een sportschool en bijna de helft van de jongeren is lid van de bibliotheek (47%). Beleving van de buurt Een meerderheid van de ondervraagde jongeren waardeert de buurt waarin ze wonen positief. Van alle jongeren woont 63% prettig in de eigen buurt en wil het merendeel er ook in de toekomst blijven wonen (72%). Wel vindt ruim de helft van de jongeren (54%) dat er te weinig te doen is voor zijn/haar leeftijd. Voorzieningen Meer dan de helft van de jongeren (57%) vindt dat er onvoldoende voorzieningen zijn in de wijk waarin ze leven. Een voetbalveld (20%), bioscoop (13%) en een tafeltennistafel (12%) staan op het verlanglijstje van de jongeren om een beter voorzieningenniveau te realiseren. Veiligheid Wat betreft de veiligheidsbeleving 32

35 geeft 45% van de jongeren aan wel eens bang te zijn op straat. Dit gevoel van onveiligheid komt vooral voort uit vervelend gedrag van andere jongeren (55%) en door donkere, stille en afgelegen plekken (54%). Participatie Van de jongeren geeft 65% aan belangstelling te hebben om mee te praten en denken over wat er voor hen in Ridderkerk gedaan zou moeten worden. Maar slechts 24% daarvan geeft aan daadwerkelijk tijd te willen vrijmaken om mee te denken en praten. Daarbij geven de jongeren aan een enquête als belangrijkste middel te zien om hun mening te geven (36%), gevolgd door het praten met andere jongeren in groepsbijeenkomsten (20%) en praten met het gemeentebestuur (10%). Rol van de gemeente De jongeren zien het zorgdragen voor veiligheid in de buurt als belangrijkste taak van de gemeente (59%). Op de voet gevolgd door het zorgdragen voor speel- en sportmogelijkheden. Ridderkerk West Vrijetijdsbesteding De jongeren besteden hun vrije tijd gemiddeld het meest aan televisie kijken (78%), naar muziek luisteren (50%), met de computer spelen (44%) en een boek lezen (22%). Meer dan de helft van de ondervraagden (61%) is lid van een sportvereniging of een sportschool en meer dan de helft van de jongeren is lid van de bibliotheek (56%). Beleving van de buurt in Ridderkerk West Slechts 44% van de jongeren is van mening, dat het prettig wonen is in hun buurt en 44% geeft aan dat het wel gaat. Van deze jongeren wil 61% graag in deze buurt blijven wonen. Voorzieningen Ridderkerk West Meer dan de helft van de jongeren (57%) vindt dat er onvoldoende voorzieningen zijn in de wijk waarin ze leven. Een kunstvoetbalveld (22%), buurthuis (22%), organisatie van activiteiten (22%) en een discotheek (17%) staan op het verlanglijstje van de jongeren om een beter voorzieningenniveau te realiseren. Veiligheid Wat betreft de veiligheidsbeleving geeft 50% van de jongeren aan wel eens bang te zijn op straat. Dit gevoel van onveiligheid komt vooral voort uit vervelend gedrag van andere jongeren (56%), door donkere, stille en afgelegen plekken (45%) en de angst om lastiggevallen te worden door enge of dronken mensen (45%). Participatie Van de jongeren geeft 56% aan belangstelling te hebben om mee te praten en denken over wat er voor hen in Ridderkerk gedaan zou moeten worden. Maar slechts 17% daarvan geeft aan daadwerkelijk tijd te willen vrijmaken om mee te denken en praten. Daarbij geven de jongeren aan een enquête als belangrijkste middel te zien om hun mening te geven (39%), gevolgd door het praten met andere jongeren in groepsbijeenkomsten (17%). Rol van de gemeente De jongeren zien het zorgdragen voor veiligheid in de buurt als belangrijkste taak van de gemeente (67%). Gevolgd door het zorgdragen voor voldoende speel- en sportmogelijkheden (45%). Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 33

36 6. Sterkte/zwakte analyse Op basis van de beschrijving van de wijk West is een analyse gemaakt van de sterke en zwakke punten. Deze analyse vormt mede de basis voor het hoofdstuk ontwikkelingen, waarbij wordt aangegeven op welke punten actie zal worden ondernomen. Algemeen Verkeer Kwaliteit van de (woon)bebouwing Kwaliteit van de openbare ruimte Waterhuishouding Sterke punten Sterke punten Sterke punten Sterke punten Sterke punten - Veel groen in en rondom de wijk - Nabijheid sportpark Ridderkerk en Reyerpark en recreatiecentrum De Fakkel met onder meer het zwembad - Actieve bewoners - Gunstige ligging ten opzichte van het centrumgebied - Een rustige wijk om in te wonen - Goede aansluiting op het centrumgebied ook voor het langzaam verkeer - Vrijliggende fietspaden bij een aantal doorgaande wegen. Dit komt de verkeersveiligheid ten goede - Aantrekkelijke route via de Lagendijk naar het buitengebied - De rotondes aan de Populierenlaan - Burg. de Zeeuwstraat en Populierenlaan - Goudenregenlaan leveren een bijdrage aan de verkeersveiligheid en de doorstroming - Jonge woningvoorraad van goede kwaliteit - Verharding in goede staat - Straatmeubilair in goede staat - Voldoende speelplekken voor de jeugd - Veel openbaar groen - Veel mogelijkheden om te recreëren - Fraai gerenoveerd wandelpark bij de Sav. Lohmanlaan - Veel ruimte voor het water in de wijk - Water is goed bereikbaar en goed te beleven - Geen sprake van echte wateroverlast Zwakke punten - Lucht- en geluidsoverlast door de nabijheid van de rijkswegen A15 en A16 - Verstoord evenwicht in bevolkingsopbouw (onevenwichtige verdeling ouderen en jongeren) - De onderlinge samenhang van de woonbuurten wordt gescheiden door de Burg. de Zeeuwstraat en de Populierenlaan Zwakke punten - Interne bredere wegen nodigen uit tot te hard rijden (o.a. Goudenregenlaan, Prunuslaan en Jonkheer de Savornin Lohmanstraat) - Ontbrekende schakel op de regionale fietsroute richting Rotterdam - Vooral ouderen zijn ontevreden over het openbaar vervoer. - Het wijkoverleg heeft aangegeven dat zij vrezen dat de komst van de tram geen verbetering is. Zwakke punten - Aantal specifiek voor ouderen bestemde woningen relatief laag Zwakke punten - Ouderen en gehandicapten zijn relatief meer ontevreden over de toegankelijkheid van de openbare ruimte - Bij de Kastanjelaan en vooral de Prunuslaan worden problemen ervaren met het parkeren - Bomen langs Burg. de Zeeuwstraat en noordelijk deel Populierenlaan zijn verzwakt - Matige kwaliteit speelruimte bij Meidoornlaan Zwakke punten - Waterkwaliteit is matig, hetgeen leidt tot beperkte variatie in vissen en planten 34

37 Milieuaspecten Maatschappelijke voorzieningen Woonklimaat Winkels en bedrijven Sterke punten Sterke punten - Goede voorzieningen voor ouderen. Onder andere het wijkcentrum West en de aanwezigheid van zorgcentrum de Riederborgh in de wijk - Veel mogelijkheden om te sporten in- en rondom de wijk - Betrokkenheid en verbondenheid van de bewoners met de wijk - Gewilde woonwijk Zwakke punten Zwakke punten Zwakke punten Zwakke punten - Hoge geluidsbelasting door de A15/ A16. In het bijzonder bij de flatwoningen Goudenregenlaan en Seringenplantsoen - Op binnenwijkse wegen (Populierenlaan en Burgemeester de Zeeuwstraat) ook last van geluidsoverlast - Slechte luchtkwaliteit vanwege o.a. Rijkswegen en het intern wegennet - Door onevenwichtige bevolkingssamenstelling dreigt voor de basisschool de Klimop een leerlingentekort - Kinderen geven aan dat er te weinig te doen is in de wijk. Er is geen buurthuis - Kwaliteit en variëteit van de speelvoorziening kan beter. Dit geldt vooral voor de spelvoorzieningen in de Meidoornstraat - Het wijkoverleg geeft aan het ontbeken van een ambulancepost in Ridderkerk te missen - Relatief weinig woningen voor ouderen gelet op de onevenwichtige bewonerssamenstelling van de wijk. - Weinig winkelvoorzieningen op wijkniveau voor ouderen. Ouderen geven aan een bank/pinautomaat te missen. Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 35

38 7. Ontwikkelingen In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de geplande en gewenste ontwikkelingen in en rond de wijk Ridderkerk West. De ontwikkelingen zijn erop gericht de sterke punten van de wijk te versterken en daar waar nodig en mogelijk, zwakke punten te verbeteren. Het kan gaan om ontwikkelingen die al op de planning staan en waarbij dus concreet is aan te geven wat er staat te gebeuren. Maar het kan ook gaan om ontwikkelingen die als wenselijk worden gezien, waarbij de concrete invulling, planning, haalbaarheid en consequenties nog niet geheel duidelijk zijn. Er zal per ontwikkeling worden aangegeven wat de status is en hoe concreet de ontwikkeling is. De opbouw van het hoofdstuk bestaat per deelthema uit een beschrijving van de ontwikkelingen en een samenvattende tabel waar de ontwikkelingen per deelthema in staan weergegeven. Dit mondt in hoofdstuk acht uit in een overzichtstabel waarin alle ontwikkelingen voor de wijk zijn weergegeven met daarbij het op te lossen knelpunt of juist te versterken punt, de status van het project, een globale planning, de financieringsbron, de status van de financiering, de projectverantwoordelijke en het resultaat (daar waar dat mogelijk is). Dan is in een oogopslag inzichtelijk wat er op stapel staat voor de wijk. Overigens zijn in de tabel niet alle ontwikkelingen weergegeven. Een aantal ontwikkelingen zijn puur informatief en de beschrijving in de tekst volstaat dan ook. 7.1 Algemeen Ridderkerk West is een wijk met een relatief sterk vergrijsde bevolking. Daarbij dient opgemerkt te worden dat deze cijfers mede worden beïnvloed door de aan- wezigheid van zorgcentrum de Riederborgh. Maar ook buiten het zorgcentrum wonen er relatief veel ouderen. Verwacht wordt dat de bevolkingsomvang in West licht zal dalen, als gevolg van een verdergaande vergrijzing. Het percentage 65-plussers, nu 30%, zal daarbij oplopen tot ca. 35% in Ontwikkelingen rond de wijk De groene schil rond Ridderkerk De randen van Ridderkerk West maken deel uit van de groene schil rond Ridderkerk. Onder deze randen van de wijk vallen het Reyerpark, de agrarische gronden, een volkstuincomplex en de begraafplaats aan de Lagendijk. Samen met het natuurgebied de Donckse Velden, de rivieren de Nieuwe Maas en de Noord, het recreatiegebied De Gorzen, De Crezéepolder en het Oosterpark vormen de randen van Ridderkerk West de totale groene schil rond Ridderkerk. Deze schil zorgt ervoor dat Ridderkerk nog steeds getypeerd kan worden als een groene gemeente. De schil zorgt aan de kant van Ridderkerk West en Ridderkerk Oost voor een natuurlijke bescherming ten aanzien van de rijkswegen A15/A16. Het is zeer wenselijke deze groene schil zo veel mogelijk intact te houden. Het is lastig om een concrete actie aan te geven voor dit wensbeeld. Het gaat er vooral om dat deze visie op verschillende niveaus actief wordt uitgedragen en dat er rekening mee wordt gehouden bij (toekomstige) ruimtelijke ontwikkelingen. Om deze visie te verankeren in het ruimtelijke beleid van de gemeente, is het zeer wenselijk om bij de in ontwikkeling zijnde structuurvisie voor Ridderkerk de groene schil op te nemen en het belang van het in stand houden ervan aan te geven. Donckse Velden Zuid Gedeputeerde Staten van Zuid- Holland hebben al in 1997 het eerste landinrichtingsplan voor de herinrichting van IJsselmonde vastgesteld. Met het landinrichtingsplan wordt ondermeer gestreefd naar een vermindering van het tekort aan voorzieningen voor openluchtrecreatie in de regio. Het is de bedoeling dat het nu nog overwegend agrarische gebied, ten westen van sportpark Reyerpark tot aan de afslag A15 parallel aan de Kruisweg (Donckse Velden Zuid), op termijn transformeert naar een recreatiegebied. Hierbij ligt de nadruk op extensieve recreatie, waarbij in delen van het gebied meer intensieve vormen van sport en recreatie denkbaar zijn. Een deel van het gebied heeft al de bestemming recreatieve doeleinden. Overige delen hebben nog de bestemming agrarische doeleinden maar in het nieuwe bestemmingsplan Ridderkerk West is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen om in de toekomst een recreatieve bestemming mogelijk te maken. De Dienst Landelijk gebied (DLG) van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (LNV) heeft het initiatief voor het ontwikkelen van het gebied, maar wel in samenspraak met de gemeente Ridderkerk. Het is nog niet mogelijk een concreet tijdspad aan te geven, omdat een deel van de gronden nog in particulier bezit is. Deze ontwikkeling zal in ieder geval pas na 2010 gaan spelen. Structuurvisie Ridderkerk De raad heeft in het kader van de besluitvorming over de tramplus aangegeven dat een stedenbouwkundige en verkeerskundige visie dient te worden opgesteld. Dit participatieve proces dient 1 juli 2009 afgerond te zijn. De stedenbouwkundige en verkeerskundige visie is een integraal onderdeel van de 36

39 Project/activiteit Opname Groene Schil in op te stellen Structuurvisie Ridderkerk Omvormen Donckse Velden Zuid naar sport/recreatiegebied Projectstatus Globale tijdsplanning Wens juli 2009 Gepland Na 2012 Opstellen Structuurvisie Ridderkerk Gepland juli 2009 en de inrichting van het gebied Donckse Velden Zuid. Het is dan ook nog niet concreet aan te geven wanneer en op welke wijze de schakel wordt gerealiseerd. Gelet op de planhorizon van de genoemde ontwikkelingen zal wel in 2015 duidelijk zijn of realisatie haalbaar is. in ontwikkeling zijnde structuurvisie Ridderkerk. 7.3 Verkeer en vervoer Verkeersstructuur en ontsluiting Module langzaam verkeer In het kader van het gemeentelijke verkeersbeleid wordt er gewerkt aan de module langzaam verkeer. Volgens de huidige planning komt deze module in het eerste kwartaal van 2009 gereed. Vooruitlopend op de vaststelling in de raad zijn er nog geen concrete acties te benomen. Als de module aanleiding geeft voor acties op het niveau van Ridderkerk West, dan wordt dat in de jaarplannen verder uitgewerkt. Bereikbaarheid en Verkeerstructuur In het kader van het gemeentelijk verkeersbeleid wordt ook gekeken naar de bereikbaarheid en verkeersstructuur van de gemeente. Deze opgave maakt integraal onderdeel uit van de structuurvisie Ridderkerk. Concrete acties op het niveau van de wijk zijn op dit moment dan ook nog niet aan de orde. Parkeren Ten aanzien van het parkeervraagstuk wordt er geen apart gemeentelijk beleidsdocument opgesteld. Problemen worden volgens een knelpuntenaanpak bestreden. Dit betekent dat per probleem zal worden bekeken welke aanpak zinvol is. Gelet op de situatie in de wijk zijn op dit moment geen concrete maatregelen noodzakelijk. Aanpassingen wegenstructuur Een aantal brede wegen in de wijk zoals de Goudenregenlaan en de Prunuslaan nodigen uit tot te hard rijden. De structuur van deze wegen maakt het moeilijk om maatregelen te formuleren. De gemeente zal wel een aantal keer per jaar een matrixbord plaatsen waarop bestuurders kunnen aflezen of ze te snel rijden. Als de wegen in aanmerking komen voor groot onderhoud is het eventueel mogelijk het profiel van de wegen aan te passen. Ontbrekende schakel regionale fietsroutestructuur Wat betreft het fietsverkeer is in de beschrijving aangegeven dat er sprake is van een ontbrekende schakel in het regionale fietsnetwerk richting Rotterdam. Met het realiseren van deze schakel zou een sluitende route ontstaan door Ridderkerk richting Rotterdam. Het is wenselijk vanuit de gedachte van bereikbaarheid deze ontbrekende schakel te realiseren. In de module langzaam verkeer zal deze ontbrekende schakel als wensbeeld voor de toekomst worden opgenomen. Het streven is daarbij dat in 2015 het ontbrekende stuk fietspad is aangelegd. Realisatie is echter zeer afhankelijk van de verschillende ontwikkelingen die in dat gebied van West een rol spelen. Het gaat daarbij om de aanleg van het tramtracé, de mogelijke ontwikkeling in Nieuw Reyerwaard TramPlus De raad heeft in december 2007 een besluit genomen waarbij de stadsregio Rotterdam wordt geadviseerd de Ridderkerklijn tot het centrum aan te leggen. Daarbij heeft de raad in een amendement besloten dat er nader onderzoek dient te worden gedaan naar alternatieve trace s via de Populierenlaan, Sportlaan of Hovystraat. Dit onderzoek is in juni 2008 afgrond. Uit de studie komt naar voren dat het voorkeurstracé nog steeds de grootste voorkeur heeft. Het voorkeurstracé loopt vanaf de grens met Rotterdam langs de Rotterdamseweg. Via de sportvelden van RVVH en de Koninginneweg eindigt de lijn bij het gemeentehuis. Nu het voorkeurstracé nog steeds de voorkeur verdient, komt het project in een nieuwe fase. Er is inmiddels gestart met de voorbereiding van de uitvoering. Daarbij wordt ondermeer het ontwerptracé verder uitgewerkt en de exacte locaties van de haltes. De keuze voor het voorkeurstracé betekent dat voor het sportpark Ridderkerk een nieuwe locatie gezocht moet worden. Dit vraagstuk komt verderop in dit hoofdstuk aan bod. In het amendement is ook uitgesproken dat uit oogpunt van openbaar vervoer een volledige lijn te prefereren is boven een lijn die eindigt in het centrum. Er dient een nadere studie plaats te vinden naar de inpasbaarheid. Deze studie dient plaats te vinden in het kader van een stedenbouwkundige en verkeerskundige visie. Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 37

40 Project/activiteit Dit participatieve proces dient 1 juli 2009 afgerond te zijn. Deze op te stellen stedenbouwkundige en verkeerskundige visie wordt een integraal onderdeel van de in ontwikkeling zijnde structuurvisie voor Ridderkerk. Na afronding van deze visie zal duidelijk worden of een volledige lijn inpasbaar is. 7.4 Bebouwing Algemeen Wat betreft het totaalbeeld voor de wijk maakt de gemiddeld goede kwaliteit van de woningvoorraad ingrijpende investeringen als sloop en nieuwbouw overbodig. Behoud van de kwaliteit van de wijk staat hier voorop. Ten behoeve van met name ouderen is wel een uitbreiding van het aantal levensloopbestendige woningen wenselijk. Met de nieuwbouw van zorgcentrum De Riederborgh en het daarnaast gelegen woningencomplex wordt aan deze vraag voor een deel tegemoet gekomen. Met de invulling van de bouwlocatie aan het Prunusplantsoen kan eventueel nog verder aan deze vraag worden Projectstatus Globale tijdsplanning Verkeerstructuur en ontsluiting - Opstellen module Langzaam Verkeer - Bereikbaarheid en Verkeerstructuur 1 Gepland 1e kwartaal 2009 juli 2009 Aanleggen ontbrekende schakel regionale fietsroutestructuur richting Rotterdam 2 Wens Uiterlijk 2015 Aanpassingen wegenstructuur Wens Na 2012 Tramplus - Opstellen stedenbouwkundige en verkeerskundige visie waarin inpasbaarheid van een volledige tramlijn wordt meegenomen 3 - Realisatie tramlijn tot het centrum 1 Onderdeel van Structuurvisie Ridderkerk 2 Onderdeel van module langzaam verkeer 3 Onderdeel van Structuurvisie Ridderkerk Gepland Gepland Juli voldaan. Echter gezien de onevenwichtige samenstelling van de wijk West, moet ook niet worden uitgesloten, dat bij de invulling van het programma wordt ingezet op woningen voor andere doelgroepen. Bij de ontwikkeling aan het Prunusplantsoen kan een gebiedsgerichte aanpak het uitgangspunt zijn. Ontwikkellocaties In 2002 is in de notitie woningbouwlocaties een inventarisatie weergegeven van mogelijke woningbouwlocaties binnen het stedelijk gebied van Ridderkerk. Voor een deel van deze locaties betreft het bouwontwikkelingen die al in gang zijn gezet, maar voor een deel gaat het ook om wenselijke ontwikkelingen voor de toekomst. Voor Ridderkerk West gaat het om de gefaseerde sloop/nieuwbouw van zorgcentrum de Riederborgh aan de Populierenlaan/Boksdoornstraat, een bouwontwikkeling aan het Prunusplantsoen en de ontwikkeling van het voormalige van Peltterrein aan de Lagendijk Boksdoornstraat/ Populierenlaan Hier wordt een nieuw hoofdgebouw voor het zorgcentrum de Riederborgh gebouwd. Het bestaande hoofdgebouw wordt gefaseerd gesloopt en gefaseerd vervangen door een nieuw gebouw. Het nieuwe complex zal plaats bieden aan 118 zorgplaatsen. Het project is in 2007 gestart met het plaatsen van tijdelijke woonunits en de eerste sloopwerkzaamheden. De eerste oplevering vindt plaats in Ten noordoosten van het nieuwe hoofdgebouw van de Riederborgh staat ter hoogte van de rotonde in de Populierenlaan een appartementencomplex met 74 appartementen gepland, onderverdeeld in 18 huurappartementen en 56 koopappartementen. De huurwoningen worden afgenomen door Woonvisie. De bouw sluit aan op de bouw van het zorgcentrum (2010 en verder). Prunusplantsoen en omgeving Ter plaatse van het speelveld ten wensten van de twee hoge woontorens aan het Prunusplantsoen is ruimte voor de bouw van een appartementencomplex. Er wordt gedacht aan een complex oplopend van vijf tot acht bouwlagen met veertig tot maximaal zestig woningen in de sociale huursector. Gelet op de ontwikkelingen in de omgeving en de uitstraling van omliggende bebouwing lijkt het niet zinvol om alleen maar de bouwlocatie te ontwikkelen, zonder daarbij de omgeving te betrekken. Het ligt voor de hand het gebied meer integraal te ontwikkelen. De nabijgelegen school de Burcht gaat namelijk verhuizen naar een unielocatie in Slikkerveer. Het gebouw aan de Olmenlaan komt dan op termijn vrij. Daarbij is het mogelijk dat de locatie een onderwijsbestemming houdt. Gezien het dalende leerlingaantal is het 38

41 echter ook niet uitgesloten, dat er voor een andere bestemming wordt gekozen. Bij de ontwikkeling van het gebied zal moeten worden onderzocht wat passend is en waar behoefte aan is. Ook zou het gewenst kunnen zijn de bebouwing van het buurtwinkelcentrum en de erboven gelegen appartementen aan de Olmenlaan/Platanenstraat, gelet op de nu matige ruimtelijke uitstraling, te betrekken bij de gebiedsontwikkeling. Gebiedsontwikkeling Er zal onderzocht worden of deze gebiedsgerichte benadering perspectiefrijk is voor het gebied en of zodoende de uitstraling van de wijk nog verder kan verbeteren. Een belangrijke afweging die bij het ontwikkelen van dit gebied gemaakt moet worden, is de vraag voor welke doelgroep er gebouwd moet worden. Gelet op de vergrijzing is er een toenemende vraag naar levensloopbestendige woningen. De bouwlocatie biedt mogelijkheden om aan deze vraag tegemoet te komen. Er kan echter ook een andere afweging gemaakt worden door bijvoorbeeld het bouwen van meer starterwoningen. Wellicht ontstaat er dan op termijn een wat meer evenwichtige bevolkingssamenstelling. Alvorens invulling te geven aan de ontwikkeling van het gebied is het dus van belang antwoord te geven op de principiële vraag hoe de wijk zich bij voorkeur dient te ontwikkelen. Het streven naar een meer evenwichtige bevolkingssamenstelling heeft daarbij de voorkeur. Het handhaven van draagvlak voor voorzieningen, zoals scholen, sportclubs en dergelijke ligt onder andere aan dit streven ten grondslag. Een aantal partijen is al bezig (geweest) met het ontwikkelen van plannen voor dit gebied. Het betreft onder meer een projectontwikkelaar en een particulier. Daarnaast heeft ook zorgcentrum de Riederborgh (samen met Woonvisie) een visie op de wijze waarop dit deel van Ridderkerk West zich zou kunnen ontwikkelen. Het feit dat partijen bezig zijn met het ontwikkelen van plannen creëert een zekere onrust bij bewoners. Daarom is het goed om aan te geven dat de gemeente nog niet bezig is met de planontwikkeling. Alle afwegingen die een rol bij spelen bij een eventuele gebiedsontwikkeling moeten nog worden gemaakt. In de door het college van B&W gestelde prioriteiten worden deze afwegingen ná 2010 gemaakt. Daarbij worden dan uiteraard ook alle maatschappelijke partners uit de wijk betrokken. Lagendijk (Het voormalige van Peltterrein) Het stedenbouwkundig plan voor de locatie Lagendijk (het oorspronkelijk tuindersbedrijf Van Pelt) gaat uit van de bouw van 27 vrijstaande woningen op kavels van ruim 500 m² of meer. Door de beschikbare woonkavels direct aan de toekomstige bewoners uit te geven, wordt hen de mogelijkheid geboden om zelfstandig een bouwplan te (laten) ontwikkelen. Project/activiteit Onderzoek naar mogelijke gebiedsontwikkeling Prunuslaan en omgeving 4 Ontwikkellocaties - Boksdoornstraat/Populierenlaan; sloop en nieuwbouw de Riederborgh en bouw appartementencomplex - Prunusplantsoen en omgeving - Lagendijk (Van Peltterrein) De ontwikkelingslocatie wordt in het zuiden ontsloten vanaf de Lagendijk en in het noordoosten vanaf de Ferdinand Bolstraat. Voor het langzaam verkeer wordt vanuit de noordwesthoek van de locatie een brug aangelegd naar het voetpad aan de oostzijde van de begraafplaats Vredehof. In het stedenbouwkundige plan is rekening gehouden met een aanzienlijke vergroting van het waterareaal. Door de directe nabijheid van open water is het afkoppelen van daken en schone verharde oppervlakten op het open water goed mogelijk. Aan de oostzijde wordt langs het water een brede oeverzone ingericht. Omdat deze oeverzone echter niet breed genoeg is om hier ook een speelplek in te passen, zal hiervoor ruimte worden gezocht binnen de groenzone van de aangrenzende Ferdinand Bolstraat. Voor de beeldkwaliteit is voor een aantal aspecten een onderscheid aangebracht in de direct aan de Lagendijk gelegen bebouwingszone en drie daarachter gelegen woonclusters in het pol dergebied. Er is sprake van een wooncluster Traditioneel, een wooncluster Villa en een wooncluster Modern Stedelijk. Het is de planning om voor het einde van 2008 de eerste kavels uit te geven. De daadwerkelijke bouwwerkzaamheden vinden plaats vanaf Projectstatus Globale tijdsplanning Wens Na 2010 Gestart Wens Gepland na Gelet op onevenwichtige bevolkingssamenstelling is bouw voor verschillende doelgroepen wenselijk Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 39

42 7.5 Openbare ruimte Schouwen op beeldkwaliteit Het is de bedoeling om het in 2007 ingezette beleid om te schouwen op beeldkwaliteit in de komende jaren voort te zetten. Er is een vaste groep bewoners die deelnemen in de schouwgroep. Vanaf 2008 zal er twee keer per jaar een schouw plaatsvinden in de wijk. Vervuiling Uit de enquête blijkt dat het merendeel (90%) van alle bewoners de woonomgeving schoon (33%) of redelijk schoon (57%) vindt. Slechts 10% van de bewoners vindt de woonomgeving niet schoon. De meeste bewoners die de woonomgeving niet schoon of (slechts) redelijk schoon vinden, storen zich aan zwerfvuil op straat en hondenpoep. Regelmatige voorlichting is één van de methoden om vervuilers te wijzen op hun verantwoordelijkheid ten aanzien van de kwaliteit van de woonomgeving. Toegankelijkheid openbare ruimte voor gehandicapten Tweejaarlijks wordt in elke wijk een fysiektechnische analyse gemaakt van de toegankelijkheid van de openbare ruimte. Deze zogenaamde schouw is een gezamenlijk initiatief van de Gehandicaptenraad Ridderkerk en de gemeente. Als de resultaten van de schouw daartoe aanleiding geven dan kunnen er aanpassingen worden gedaan. Het streven is om zo veel mogelijk de trottoirs van doorgaande routes te voorzien van een op- en afrit zodat deze ook te gebruiken zijn voor rolstoelen en scootmobiels. Tweejaarlijks wordt samen met de afdeling Stedelijk Beheer een prioriteitenlijst vastgesteld. In het wijkoverleg worden deze prioriteiten ook besproken. In overleg met de afdeling Stedelijk Beheer is ook afgesproken dat nieuwe projecten in een vroeg stadium met de Gehandicaptenraad worden besproken zodat aanpassingen eventueel kunnen worden meegenomen. Verlichting De openbare verlichting in de wijk West voldoet aan de richtlijnen die gesteld zijn door de Nederlandse Stichting Voor Verlichtingskunde (NSVV). Om deze situatie ook voor de toekomst te handhaven wordt er gewerkt aan een nieuw beleidsplan openbare verlichting. Daarbij is ook (doorlopend) aandacht voor energiezuinige openbare verlichting. De verwachting is dat dit plan het vierde kwartaal 2008 gereed zal zijn. Speel- en balsportterreinen Speelterrein Ferdinand Bolstraat Het aantal jonge kinderen in de wijk is beperkt. In de komende jaren kan zich in deze situatie een verandering voordoen door de nieuwbouw op het Van Pelt terrein. Daarom is voor de jeugd uit deze woonomgeving speelruimte gereserveerd bij de ingang naar deze woonbuurt aan de Ferdinand Bolstraat. De planning is afhankelijk van de realisatie van de woningbouw. Project/activiteit Projectstatus Globale tijdsplanning Schouwen op beeldkwaliteit Gestart Doorlopend Voorlichting over vervuiling van de openbare ruimte Gestart Doorlopend Toegankelijkheid openbare ruimte voor gehandicapten; opstellen prioriteitenlijst Nieuw beleidsplan Openbare Verlichting omvat o.m. - Energiezuinige verlichting Speel- en balsportterreinen - Speelterrein Ferdinand Bolstraat - Kwaliteitsverbetering speelplaats Meidoornlaan Groenstructuur - Overzicht duurzaamheid straatbomen - Vervanging populieren langs de Populierenlaan - Vervanging schijnhazelaars langs de Burgemeester de Zeeuwstraat - Mogelijke vervanging Kastanjes langs de Kastanjelaan en bij het Prunusplantsoen Gestart Gestart Gepland Wens Gestart Wens Wens Wens Doorlopend Vierde kwartaal 2008 Afhankelijk van voortgang van Peltterrein Uiterlijk voor

43 Kwaliteitsverbetering speelplaats Meidoorlaan De kwaliteit van de speelplaats aan de Meidoornlaan is matig. Zowel de speel- als voetbalruimte is beperkt en de ondergrond voor het voetballen voldoet niet meer. Het is wenselijk om de jongste leeftijdsgroep een eigen ruimte te geven en de ondergrond van het trapveld te verharden (kunstgras). Een belangrijke randvoorwaarde voor realisatie is het vinden van voldoende financiële dekking. In het kader van het nieuw geformuleerde gemeentelijke speelplaatsenbeleid zijn maatregelen uiterlijk tot 2012 te verwachten. Groenstructuur In 2008 wordt de levensduurverwachting van de straat- en laanbomen in Ridderkerk in beeld gebracht. Dit moet leiden tot een overzicht van noodzakelijke vervangingen van de bomen op de korte, middellange en lange termijn, alsmede de financiële gevolgen daarvan. Inmiddels is bekend dat de populieren langs de Populierenlaan vanwege uitbrekend hout binnen drie jaar moeten worden vervangen. Verder moeten de bomen (schijnhazelaars) langs de Burgemeester de Zeeuwstraat vanwege uitval voor 2014 worden vervangen. Naast dit overzicht heeft Ridderkerk ook te maken met de ongeneselijke bloedingsziekte van kastanjebomen. In West staan kastanjes langs de Kastanjelaan en bij het Prunusplantsoen. Deze bomen worden jaarlijks gecontroleerd op hun vitaliteit. Aan de hand hiervan kan worden bepaald, wanneer het vervangen van de bomen nodig is. Een belangrijke randvoorwaarde daarbij is het vinden van voldoende financiële dekking. Andere grootschalige ingrepen in de groenstructuur worden de komende jaren niet verwacht. 7.6 Waterhuishouding Waterplan Ridderkerk De gemeenteraad heeft in het voorjaar van 2008 het Waterplan Ridderkerk vastgesteld. Dit plan heeft als doel een goed beheersbaar en aantrekkelijk watersysteem. Het waterplan kent een relatie met aspecten zoals: inrichting, waterkwaliteit, (ecologisch) beheer, riolering, recreatie en belevingswaarde. Daarnaast is waterkwantiteit een belangrijk aspect en specifieker de wateroverlast. Het Waterplan Ridderkerk moet leiden tot tal van uitvoeringmaatregelen die de waterkwaliteit verder verbeteren en de wateroverlast verder moet beperken dan/wel oplossen. De belangrijke maatregelen voor de wijk West zijn: - het verbreden van de singels bij de ontwikkeling van het van Peltterrein, zodat er meer ruimte voor oppervlaktewater komt. De bergingscapaciteit wordt hiermee vergroot. De planning is afhankelijk van voortgang woningbouw van Peltterrein; - het onderzoeken of het mogelijk Project/activiteit Oppervlaktewater - Verbreding singels van Peltterrein - Waterberging Donckse Velden Zuid - Onderzoek naar watergang Kruisweg/ Hogeweg - Herstel oorspronkelijke loop Blaakwetering Aansluiting van woningen Lagendijk 108 en 110 op de riolering; afhankelijk van woningbouw van Peltterrein is om regenwater, bij extreme neerslag, te bergen op de parkeerterreinen bij de sportparken Ridderkerk en Reyerpark. Het haalbaarheidsonderzoek is uiterlijk 2012 afgerond; - het creëren van ruimte voor water in het gebied dat ten westen van het Reyerpark ligt. Hiermee wordt rekening gehouden met behoefte aan berging van extra neerslag als gevolg van de te verwachten klimaatveranderingen. Dit punt is een wensbeeld voor de toekomst en is sterk afhankelijk van toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen in het gebied; - het onderzoeken of de hoofdwatergang in het gebied bij de Hogeweg/Kruisweg kan worden verbeterd. De doorstroming van de hoofdwatergang is onvoldoende, waardoor er opstuwing in de sloten langs de A15/A16 plaatsvindt. Het onderzoek start in Uiterlijk 2015 moeten de verbeteringen zijn uitgevoerd; - het herstellen van de oorspronkelijke loop van de Blaakwetering vanwege cultuurhistorische waarde. Dit is niet eenvoudig te realiseren en is vooralsnog een aandachtspunt bij ruimtelijke Projectstatus Gepland Wens Gepland Wens Gepland 2009 Globale tijdsplanning Afhankelijk van voortgang woningbouw na Onderzoek naar mogelijkheden piekberging op parkeerterreinen sportpark Ridderkerk en Reyerpark Gepland Uiterlijk 2012 Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 41

44 ontwikkelingen. Het gaat hierbij om het benutten van kansen in de verdere toekomst; - het aansluiten van de woningen aan de Lagendijk nummer 108 en 110 op de riolering. Dit vindt plaats op het moment dat het voormalige van Peltterrein kan worden bebouwd. 7.7 Milieu Uit de gesprekken met het wijkoverleg is gebleken dat de bewoners van Ridderkerk West grote zorgen hebben over de luchtkwaliteit en de geluidsoverlast. Het is een zeer complex onderwerp omdat het niet een geïsoleerd vraagstuk is. Het overstijgt de gemeentegrenzen en meerdere bestuursorganen zijn erbij betrokken. De zogenaamde bronbeheerders zoals Rijkswaterstaat, dragen een grote verantwoordelijkheid. Het is voor de gemeente dan ook niet mogelijk om alle problemen zelfstandig op te lossen. Maar de gemeente heeft wel een verantwoordelijkheid naar haar inwoners toe om in gesprek te gaan, en de zorgen die er leven te bespreken. De bewoners van de wijk beseffen dat het voor de gemeente niet altijd mogelijk is om maatregelen te nemen ten aanzien van de zeer complexe problematiek. Om de gemeente te ondersteunen is in maart 2008 door het wijkoverleg West een werkgroep geformeerd die het initiatief heeft genomen om de Luchtkwaliteit en Geluidsoverlast in Ridderkerk West onder de aandacht te brengen. Naar aanleiding van de bekendmaking van Vaststelling Ontwerp Actieplannen Omgevingslawaai heeft de werkgroep gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot inspraak. Er is een brief gestuurd naar de minister van VROM en de minister van V&W waarin de problematiek van lucht- en geluidsoverlast voor Ridderkerk (West) aan de orde is gesteld. Deze brief is tevens verzonden aan het college van B&W en aan het Beleidsplatform Natuur en Milieu van de gemeente. Het college van B&W heeft middels een eigen brief aan de ministeries het initiatief van het wijkoverleg ondersteund. Met deze brief spreekt het college uit dat zij de zorgen van de bewoners in de wijk delen. Met het wijkoverleg is verder afgesproken in gesprek te blijven over dit onderwerp zodat zorgen kenbaar gemaakt kunnen worden en de gemeente kan aangeven welke maatregelen zij neemt en waar de verantwoordelijkheden liggen. Afval Het afval van flats en maisonnettewoningen in Ridderkerk wordt voortaan ondergronds opgeslagen. De bovengrondse containers van grindbeton gaan verdwijnen. Om onbevoegd gebruik te voorkomen en vanwege de veiligheid, worden de containers afsluitbaar gemaakt. Door het gebruik van een toegangspas kan de inwerpzuil van de container worden ontgrendeld. Ook de glas- en papiercontainers op de milieuparken worden vervangen door ondergrondse containers. De textielcontainer blijft boven de grond, omdat het textiel vanwege ondergronds condensvocht waardeloos wordt. In 2009 wordt gestart wordt met het plaatsen van de containers. Actieplan Geluid De gemeente Ridderkerk is in het kader van de Europese richtlijn omgevingslawaai verplicht een aantal maatregelen te nemen om de overlast te beperken. Een aantal van deze maatregelen zijn het opstellen van geluidsbelastingkaarten en het opstellen van een actieplan geluid. De geluidsbelastingkaarten zijn inmiddels klaar. De geluidsbelastingkaarten vormen de input voor het op te stellen actieplan geluid. Dit actieplan is in juni 2008 aan het ministerie van VROM overhandigd. In dit actieplan wordt beschreven welke maatregelen de gemeente Ridderkerk in de periode van gaat uitvoeren om overlast door omgevingslawaai tegen te gaan. Naast de gemeente Ridderkerk moeten ook andere bronbeheerders een geluidbelastingkaart en een actieplan geluid opstellen voor hun (geluids)bronnen. Zo is Rijkswaterstaat verplicht kaarten te maken van de overlast die wordt veroorzaakt door de rijks- en vaarwegen rond Ridderkerk. Ook is zij verplicht een actieplan te maken om de overlast te beperken. Hierbij is Rijkswaterstaat verplicht zich te houden aan de plandrempel die de gemeente Ridderkerk heeft vastgesteld. Vanzelfsprekend geldt voor het waterschap (Rotterdamseweg) diezelfde verplichting. Luchtkwaliteit De luchtkwaliteit is een grote bron van zorg voor de bewoners van Ridderkerk West. In december 2006 is het actieplan Luchtkwaliteit vastgesteld. Dit plan beschrijft de huidige situatie op het gebied van luchtkwaliteit. Verder beschrijft het plan de oorzaken en vanzelfsprekend ook tal van acties die in de periode door de gemeente zullen worden uitgevoerd. Verder is in 2006 een motie ingediend door de Christen Unie en D66/GroenLinks. Deze motie stelt voor een Deltaplan Luchtkwaliteit op te laten stellen door een aantal betrokken en ter zake kundige mensen en instellingen. Hiertoe is een adviesraad samengesteld. Deze adviesraad heeft een advies uitgebracht aan het college van burgemeester en wethouders. Dit advies bevat in totaal 30 maatregelen/acties die door de gemeente Ridderkerk uitgevoerd zouden kunnen worden ter bevordering van de luchtkwaliteit ter plaatse. Het college heeft haar standpunt over de maatregelen en acties gegeven. Die maatregelen die voor 42

45 Project/activiteit Realisatie ondergrondse afvalcontainers voor flats en maisonnettewoningen Constante dialoog met omwonenden en gezamenlijk optrekken richting Rijk Projectstatus Globale tijdsplanning Gepland Gestart Vaststellen actieplan Geluid Gestart 2008 Uitvoeren maatregelen actieplan Luchtkwaliteit Doorlopend Gestart Welzijn Jeugd en jongeren Jeugdonmoetingsplek Op verzoek van jongeren is in september 2008 bij de skatevoorziening naast het parkeerterrein bij sporthal de Fakkel een jeugdontmoetingsplek geplaatst. Eenzelfde soort voorziening staat in het Oosterpark. Hiermee moet het hangen van de jongeren elders in het gebied worden tegengegaan. uitvoering in aanmerking komen zullen worden uitgevoerd. Deze maatregelen zijn dus aanvullend op de maatregelen die reeds in het actieplan luchtkwaliteit staan beschreven. Voor het wijkontwikkelingsprogramma voert het te ver om alle maatregelen weer te geven. Het betreft maatregelen op het niveau van de gehele gemeente. Daarom zijn in dit wijkontwikkelingsprogramma geen concrete maatregelen benoemd. Voor meer informatie wordt verwezen naar het actieplan luchtkwaliteit en het uitgebrachte advies van de adviesraad. 7.8 Participatie Wijkoverleg Begin 2007 is gestart met het wijkoverleg. De betrokkenheid bij de wijk is groot en er zijn altijd mensen te vinden, die op tal van terreinen met de gemeente willen meedenken. Vooralsnog is afgesproken dat er een roulerend voorzitterschap zal zijn. De verwachting is dat de samenwerking met het college in het voorjaar 2009 kan worden geformaliseerd middels een samenwerkingsconvenant. Wijkbudget In 2007 had de wijk West voor het eerst een Wijkbudget. Er is een Idee-team ontstaan, dat wordt gevormd door een aantal leden van het wijkoverleg. Er worden ook werkgroepen gevormd met enthousiaste wijkbewoners. Ondanks het feit dat het Idee-team in 2007 voor het eerst aan het werk was, is er een heel grote activiteit gerealiseerd, namelijk: de Ontdek- Je-Wijk-West-dag. Het Idee-team is uitgebreid met een nieuwe bewoner en organiseert in samenwerking met andere bewoners hun activiteiten. Collegebezoek Gelet op de positieve reacties en het aantal bezoekers kan worden geconcludeerd dat de opzet van het collegebezoek aansluit bij de wensen van de bewoners. Er is vooralsnog dan ook geen reden de opzet van het wijkbezoek aan te passen. Het zal waarschijnlijk in 2009 in de huidige vorm voortgezet worden. Project/activiteit Verstevigen basis wijkoverleg en formalisering samenwerking met het college Uitbreiding Jeugd- en jongerenwerk 16 jaar en ouder Vanaf februari 2008 zal het jongerenwerk gericht op de leeftijd 16 jaar en ouder verder uitgebreid worden. Dit betekent dat er meer tijd voor begeleiding komt en er van één avondopenstelling naar twee avondopenstellingen in de week zal worden gegaan. Het doel van het ambulant jongerenwerk het voorkomen of oplossen van situaties waarin sprake is van overlast. De avondopenstellingen vinden plaats op de locatie Dr. Kuyperschool waar nu het jeugden jongerenwerk gevestigd is. In het kader van de visie van het gemeentebestuur op het jongerenwerk en in het kader van de derde fase centrumplan heeft de raad besloten het jongerenwerk te verplaatsen van de Kuyperschool naar het pand aan de P.C. Hooftstraat. Deze nieuwe vestiging wordt in 2008/2009 ingericht als nieuwe stedelijke faciliteit voor het jongerenwerk in Ridderkerk. Realisatie is nog wel afhankelijk van de planologische procedure. Projectstatus Gestart 2008 Globale tijdsplanning Uitbouwen Idee-team Gestart Doorlopend Continueren opzet collegebezoek Gestart 2009 Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 43

46 Kinderopvang Momenteel wordt gewerkt aan de plannen om de basisschool de Klimop inpandig te verbouwen en voor een deel een stuk aan te bouwen om het mogelijk te maken bij de school kinderopvang en peuterspeelzaalwerk te starten. De plannen voorzien in het starten van kinderopvang (0-4 jaar) per januari. Op de dagen dat naar kinderopvang weinig vraag is zal het peuterwerk van dezelfde ruimte gebruik gaan maken. Ouderen De Rabobank overweegt bij de Riederborgh een nieuw soort geldautomaat neer te zetten, die geheel is afgestemd op ouderen en die ondermeer een spreek-luisterverbinding heeft, zodat mensen vragen kunnen stellen aan de bank. Onderzoek naar Focuswoningen In het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) heeft de gemeente de taak om voorzieningen te treffen die maatschappelijke participatie ook mogelijk maakt voor mensen met een ernstige lichamelijke handicap. Ook deze mensen hebben recht op zelfstandig en onafhankelijk wonen, maar zullen dat niet kunnen doen zonder de medewerking van o.a. gemeente, woningcorporatie en zorginstellingen. Mensen met een ernstige lichamelijke beperking zijn immers over het algemeen 24 uur per dag voor hun algemene dagelijkse levensbehoeften afhankelijk van zorg. En deze zorg kan over het algemeen slechts in een bepaalde aangepaste omgeving geboden worden. Gemeente en Woningcorporatie denken echter dat het voor een aantal inwoners van Ridderkerk toch mogelijk is om zelfstandig te kunnen wonen, mits hiervoor een (aantal) speciale woonvoorziening(en) wordt gecreeerd. In de wandelgangen heten deze voorzieningen focuswoningen of adl-clusterwoningen. Welke voorzieningen hiervoor nodig zijn, hoeveel van deze voorzieningen nodig zijn, en wat de realisatie van dergelijke voorzieningen financieel betekenen willen de gemeente en woningcorporatie graag uitgezocht hebben. De verwachting is dat met de realisatie van ADL-clusterwoningen ook gemeentelijke besparingen kunnen worden bereikt. Het doel van het onsderzoek is inzicht verkrijgen in de wenselijkheid en realiseerbaarheid van focus- of adlclusterwoningen in de wijken van Ridderkerk. Centrum voor Jeugd en Gezin Mede in het kader van de kabinetsplannen om in 2011 in elke gemeente een Centrum voor Jeugd en Gezin te openen heeft de gemeente Ridderkerk in de lokale Jeugdagenda de ambitie geformuleerd om een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) te openen. De locatie voor het CJG is het gezondheidscentrum GOED in de wijk Centrum. Omdat het een voorziening voor heel Ridderkerk is, ligt deze locatie voor de hand, omdat het in het centrum van de gemeente is gevestigd. Met de verhuurders van het GOED worden hier afspraken over gemaakt. Met partners is een startdocument en een plan van aanpak opgesteld. Na uitvoering van het plan van aanpak is de startsituatie CJG door alle partners gedefinieerd. De startsituatie is in oktober door het college van B&W vastgesteld. Het Centrum voor Jeugd en Gezin zal begin 2009 open gaan, zodat ouders / verzorgers, kinderen en jongeren met alle vragen over opvoeden en opgroeien terecht kunnen in het CJG Ridderkerk. Huisartsenpost Bewoners kunnen nu nog terecht bij de huisartsenpost in Rotterdam Zuid aan de Groene Hilledijk. Er is echter een nieuw ziekenhuis in aanbouw nabij station Rotterdam Lombardijen. In het nieuwe ziekenhuis worden het Clara Ziekenhuis en het Zuiderziekenhuis ondergebracht, alsmede de huisartsenposten van Rotterdam Zuid, Ridderkerk, Barendrecht en Albrandswaard. De oplevering is gepland in Bewoners hebben aangegeven ongelukkig te zijn met de situatie dat Ridderkerk geen eigen huisartsenpost meer heeft. Dit is echter een verantwoordelijkheid van de huisartsen zelf. De gemeente heeft weinig mogelijkheden om hier in te sturen. In het overleg dat de gemeente heeft met de Ridderkerkse huisartsen is de zorg van de inwoners wel aangegeven. Het is echter vooralsnog niet haalbaar gebleken een zelfstandige post in Ridderkerk te onderhouden. Knaagdierencentrum Reyerpark Onder de vleugels van de Landelijke Dierenbescherming is een werkgroep knaagdieren en konijnenopvang Rijnmond bezig geweest met de ontwikkeling van een plan voor het bouwen van een knaagdieren- en konijnenopvangcentrum in Ridderkerk. Dit centrum komt naast het Natuur en Milieu Educatief centrum in het Reyerpark te liggen. De bouw is in de zomer van 2008 gestart en het centrum kan begin 2009 in gebruik worden genomen. Herstructurering Sportpark Ridderkerk Een tweetal ruimtelijke claims heeft gevolgen voor de indeling van het sportpark Ridderkerk. Ten eerste loopt het voorkeurstracé van de TramPlus voor een deel over het sportpark. Nu onderzoek heeft uitgewezen dat het voorkeurstracé nog steeds de voorkeur heeft, betekent dit dat een deel van het sportpark ruimte moet bieden voor het tramtracé. Ten tweede heeft de gemeente besloten om naast recreatiecentrum De Fakkel een open- 44

47 luchtzwembad te realiseren. De raad heeft in februari 2008 geld beschikbaar gesteld voor deze ontwikkeling. In verband met de bouw van het openluchtzwembad moet één voetbalveld verdwijnen. De plannen moeten nog concreet worden uitgewerkt maar het is de verwachting dat medio 2009/2010 het zwembad in gebruik wordt genomen. In de in ontwikkeling zijnde structuurvisie voor Ridderkerk zal worden geschetst welke gevolgen de twee ruimtelijke claims voor het sportpark als geheel hebben. Een volledige verplaatsing is een optie waarbij het gebied tussen de Kruisweg en het Sportpark Reijerpark een alternatieve locatie zou kunnen zijn. Samen met de stichting Ridderkerk Sport en de gebruikers van het sportpark moet worden gezocht naar een toekomstbestendige oplossing. In de loop van 2009 zal duidelijk worden hoe de ruimtelijke situatie er uit komt te zien. Project/activiteit 7.10 Onderwijs Prognoses In de gehele gemeente Ridderkerk neemt het aantal (basis)scholieren jaarlijks af. In de prognoses voor het basisonderwijs zet deze daling door. In de periode zal volgens de prognoses het aantal leerlingen met 667 afnemen. Dit is in tien jaar tijd een afname van 18% van het leerlingenbestand in de gemeente. Deze afname zal gevolgen hebben voor de ruimtebehoefte. Er zal steeds meer sprake zijn van overcapaciteit bij scholen. Naast de algemene trend (afname van het aantal leerlingen) is er ook sprake van verschuivingen tussen scholen. Dit heeft tot gevolg dat er tegen de algemene trend in ook incidenteel scholen zijn, die groeien en waarbij tijdelijke uitbreiding aan de orde kan komen. In OBS Klimop is sprake van leegstand. Het schoolbestuur is in overleg met Dynamiek om een peuterspeelzaal in de school te huisvesten. Unielocatie de Burcht De school voor Speciaal Basisonderwijs De Burcht heeft nu Projectstatus Globale tijdsplanning Onderzoek naar Focuswoningen Gepland Uitbreiding jongerenwerk gericht op leeftijd 16 jaar en ouder Gepland 2008 Uitbreding Kinderopvang Gepland 2009 Vestiging Centrum voor Jeugd en Gezin Realisatie huisartsenpost in het nieuw te bouwen Clara Ziekenhuis Gestart Gestart Oplevering 2010 Bouw Knaagdierencentrum Reyerpark Gepland Realisatie openluchtzwembad Gepland Onderzoek herstructurering Sportpark Ridderkerk 5 Gestart Onderdeel van Structuurvisie Ridderkerk nog twee locaties waarvan er één in West ligt (Platanenstraat) en één in Slikkerveer. De twee locaties worden op termijn samengevoegd, waarbij ze op een unielocatie in Slikkerveer worden gehuisvest. Het gebouw aan de Platanenlaan komt dan op termijn vrij. Het is mogelijk dat de locatie een onderwijsbestemming houdt, maar het is niet uitgesloten dat er voor een andere bestemming wordt gekozen. De Burcht zal medio 2009 verhuizen. Waarschijnlijk is dan bekend wat er met het pand aan de Platanenstraat gaat gebeuren. Groei Farelcollege In tegenstelling tot het basisonderwijs groeit de school voor Christelijk Voortgezet Onderwijs Het Farelcollege al weer enige jaren. Het Farelcollege heeft hierdoor recht op uitbreiding met tijdelijke huisvesting. Deze extra ruimte is gevonden in de wijk zelf, in de Jasmijnstraat. Concrete invulling van uitbreiding met permanente huisvesting is nog niet aan de orde. Los van de mogelijke ruimtebehoefte onderzoekt het Farelcollege samen met het Gemini College hoe zij de samenwerking kunnen intensiveren om de positie van het vmbo-onderwijs te versterken. Er zijn nog geen plannen die concreet benoemd kunnen worden. In de loop van 2008 is hier meer duidelijkheid over te verwachten. Het concept Brede School In Ridderkerk wordt gewerkt aan een uitwerking van het concept Brede School. Het Brede Schoolconcept is gericht op het tot stand brengen van een doorgaande ontwikkelingslijn van 0 23 jaar op alle aspecten die van belang zijn bij het opgroeien, gesitueerd binnen een sociaal samenhangende en actieve wijk. Net als bij het concept van de woonzorgzone ligt ook voor het concept Brede School een kop- Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 45

48 peling met het wijkontwikkelingsprogramma voor de hand. Bij dit concept gaat het ook over ontwikkelingen die op wijkniveau van belang zijn. Een koppeling met het wijkontwikkelingsprogramma is dan logisch. Het wijkontwikkelingsprogramma is ook hierbij het kader waarbinnen ontwikkelingen zich afspelen. Wat betreft de concrete invulling van het Brede School concept loopt er op dit moment een pilot Project/activiteit Unielocatie school de Burcht in Slikkerveer - vrijkomen schoollocatie Platanenstraat in Slikkerveer. Het is de bedoeling dat het concept dat nu in Slikkerveer wordt uitgewerkt straks ook wordt uitgerold over de andere wijken van Ridderkerk. Op dit moment zijn de plannen echter nog niet concreet voor de wijken Ridderkerk Centrum, Oost en West. Een concrete vertaling van het concept Brede School naar de Wijkontwikkelingsprogramma s is in deze fase dan ook lastig te maken. Projectstatus Gepland 2009 Globale tijdsplanning Tijdelijke huisvesting Farelcollege Gepland Uitwering concept Brede School Gestart Sociale Veiligheid en Woonklimaat Wijkveiligheid Een veilige leefbare wijk is in ieders belang. In elke wijk kunnen op dit gebied verbeteringen worden aangebracht. De gemeente heeft daarom per wijk in samenspraak met de bewoners en de professionals een activiteitenoverzicht op het gebied van veiligheid opgesteld. In dit overzicht staan knelpunten beschreven ten aanzien van de veiligheid (gevoelens) in de wijk. Maatwerk is een randvoorwaarde bij het opstellen van dit overzicht. Ingegaan wordt op de wensen en behoeften van de gebruikers en uitgangspunt is dat onveiligheid samen met bewoners en andere partijen wordt aangepakt. Met een aanpak waar bewoners achter staan, wordt draagvlak gecreëerd waardoor de kans van slagen groter wordt. Daarnaast 46

49 Project/activiteit Wijkveiligheid speerpunt in het jaarplan Aandacht voor onevenwichtige bevolkingssamenstelling Projectstatus Gestart Wens Globale tijdsplanning Jaarlijks Doorlopend visie voor heel Ridderkerk. Deze visie maakt integraal onderdeel uit van de structuurvisie. Concrete maatregelen op het niveau van Ridderkerk West zijn op dit moment niet te benoemen maar worden, als dat aan de orde is, meegenomen in jaarplannen. vergroot deze aanpak de zelfredzaamheid van de burger en zal de sociale samenhang versterkt worden, omdat men met elkaar nadenkt over mogelijke oplossingen. Daarnaast heeft de Ridderkerkse gemeenteraad op het gebied van veiligheid een aantal kerndoelen vastgesteld. Deze komen naast de prioriteiten gesteld door wijkbewoners ook in het activiteitenoverzicht naar voren. Het doel is: De objectieve en subjectieve veiligheid structureel verbeteren. De wijkveiligheid is een integraal onderdeel van het Jaarplan In het jaarplan 2008 staan de prioriteiten voor Centrum aangegeven, met daarbij de mogelijke oplossingen en de benodigde partners. Deze prioriteiten zijn door de leden van de werkgroep (samengesteld uit het wijkoverleg) aangedragen als speerpunten. Tevens zijn de enge plekken hierin als prioriteit weergegeven. Deze speerpunten moeten nog wel worden getoetst op haalbaarheid, voordat eventueel tot uitvoering wordt overgegaan. Voor een beschrijving van de concrete maatregelen wordt dan ook verwezen naar het jaarplan dat elk jaar opnieuw zal worden vastgesteld. Daar waar nodig worden dan de maatregelen voor de (sociale)veiligheid aangevuld of aangescherpt. Woonklimaat Het aandeel ouderen is dermate groot dat de bevolkingsopbouw onevenwichtig is en voorzieningen onder druk staan. De ontwikkeling van de woonzorgzone is met name voor deze wijk van groot belang om te voorzien in de toenemende behoefte aan zorg. Door de toenemende vergrijzing kan het draagvlak voor voorzieningen, zoals scholen, sportclubs en dergelijke onder druk komen te staan. Bij ruimtelijke en sociale ingrepen is het wenselijk dat er aandacht wordt besteed aan deze opgave, zodat een te eenzijdige samenstelling van de bevolking wordt tegengegaan. Doorstroming Dankzij doorstromingsbevorderende maatregelen en de marktwerking kan verwacht worden dat de ouderen zich meer zullen concentreren in appartementen en in de eengezinswoningen meer gezinnen trekken. In Ridderkerk West is in 2007 een pilot gestart door Woonvisie om deze doorstroming te bevorderen. Vanaf het vierde kwartaal van 2008 wordt de regeling in iets gewijzigde vorm voor heel Ridderkerk van kracht Bedrijvigheid Economische visie Ridderkerk In het kader van de structuurvisie Ridderkerk wordt op dit moment ook gewerkt aan een economische Project/activiteit Bij gebiedsontwikkeling Prunuslaan ook aandacht voor het aanbod van (winkel) voorzieningen Ontwikkelingen in de wijk In de wijk West zijn op enkele locaties bedrijfsactiviteiten toegestaan. Grootschalige nieuwe ontwikkelingen zijn niet aan de orde. Wat betreft de winkelvoorzieningen op buurtniveau klinkt vooral vanuit de ouderen de roep om meer kleinschalige voorzieningen. De gemeente onderkend dat voor vooral ouderen het van belang is daar er voldoende winkelvoorzieningen op buurtniveau zijn. Dit is met name van belang voor het gebied rond de Riederborgh. Het is echter in het verleden gebleken dat er te weinig (economisch) draagvlak bestaat om meer winkels levensvatbaar te houden. Daarom is steeds het beleid geweest om niet te investeren in kleine winkelstrips. Maar zoals aangegeven is het ook voor de gemeente van belang dat er in de behoefte van de (groeiende groep) ouderen wordt voorzien. Daarom moet bij het onderzoek naar de eventuele toekomstige gebiedsontwikkeling rond het Prunusplantsoen ook onderzocht worden wat er mogelijk is op buurtniveau ten aanzien van de winkelvoorzieningen. Een integrale aanpak staat daarbij voorop. Projectstatus Globale tijdsplanning Wens Na 2010 Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 47

50 BEUKENHOF SPUIAAT KIEVITSWEG ") 4 ROTTERDAMSEWEG SPORTPARK "REYERPARK" KRUISWEG ")1 K ")5 ")3 POLDER NIEUW REYERWAARD ") 6 REYERPARK BOLNESSERKADE KRUISWEG W A15 48 A16

51 IR.ALBARDA F BOL N ROTTERDAMSEWEG DS CASPAR VAN GENDT POESIAT RINGDIJK NOORDENWEG V COMENE BURG NIEUWENHUISEN PLEIN DR KUYPERAAT TALMAAAT BENEDENRIJWEG POPULIERENLAAN ASTANJELAAN ")2 SPORTPARK "RIDDERKERK" SPORTLAAN MR PIERSON V.D.BRUG DR. DE GHEN MR DR. IR. LELY MEESTER M HEEMSKERK VISSER DS SIKKEL BARON LOHMANAAT KESPERWEG MEESTER TROELAAAT MACKAY HOVYAAT SLOTEMAKER DE BRUINE KONINGINNEWEG DOCTOR COLIJN POESIAT DR SCHAEPMAN KLAAS KATER PAULUS POTTER KONINGS PLEIN J STEEN SCHEPEN BLAAK SCHOUT RIDDERHOF KERK STEEG KERKPAD KERK SINT JORISPLEIN KASTANJELAAN BEUKENHOF DENNEN EIKENDREEF PRUNUSLAAN PRUNUSPLANTSOEN ")10 PLATANEN OLMENLAAN POPULIERENLAAN DIERENWEIDE ")7 JHR. DE SAVORNIN GROEN VAN PRINSTERERWEG LOHMAN PARK MR VAN HOUTEN MR TREUB BURGEMEESTER DE ZEEUW VUURDOORNLAAN MR THORBECKE ")11 JHR VAN KARNEBEEKWEG ADRIAEN V OSTADE FERDINAND BOL HOBBEMA REMBRANDTWEG P. DE HOOCH G DOU G FLINCK FRANS HALS G TERB JOH VERMEER ALBERT CUYP CENTRUM BEGRAAFPL "RUSTHOF" VD BROEK LAGENDIJK B ")8 BOKSDOORN SERINGENAAT ")9 EIKENDREEF EST PRUNUSLAAN PRUNUSLAAN VOGELKERS AAT GOUDENREGENLAAN GOUDENREGEN ACACIA JASMIJNAAT PLANTSOEN BOKSDOORN ") 8 SERINGENAAT SERINGEN ")12 MEIDOORN LAAN PLANTSOEN HOGEWEG SLEEDOORNLAAN BEGRAAFPLAATS "VREDEHOF" LAGENDIJK ANJER BEGONIAAAT BURGEMEESTER AZALEA KAMPERFO HOGEWEG HOGEWEG Ridderkerk West ontwikkelingen 1 Omvorming naar sport/recreatiegebied 7 Nieuwbouw Riederborgh en appartementencomplex 2 Herstructurering Sportpark Ridderkerk 8 Woonzorgzone 3 Bouw knaagdierencentrum 9 Woningbouw Lagendijk Tram tracé 10 Mogelijke gebiedsontwikkeling Prunuslaan en omgeving 5 Zoekgebied extra waterberging 11 Speelterrein Ferdinand Bolstraat 6 Ontbrekende schakel regionale fietsroutestructuur 12 Verbetering speelplaats Meidoornlaan HOGEWEG LAGENDIJK teknr. 2008X0140 datum sept Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West schaal 1: ±Ontwikkelingen Ridderkerk West

52 8. Inspraak bewoners en andere belanghebbenden Naast de bespreking van het wijkontwikkelingsprogramma in het wijkoverleg heeft het college van burgemeester en wethouders ook alle andere inwoners en geïnteresseerden in de wijk gevraagd te reageren op het wijkontwikkelingsprogramma. Het concept wijkontwikkelingsprogramma heeft daarom met ingang van 1 september 2008 gedurende de maand september ter inzage gelegen. De terinzagelegging is gepubliceerd in de Combinatie. Gedurende de periode van terinzagelegging zijn de inwoners van Ridderkerk Centrum, Oost en West en andere belangstellenden in de gelegenheid gesteld op het concept wijkontwikkelingsprogramma te reageren. Naast de (dubbele) publicatie in de Combinatie is in de drie wijken huis-aan-huis een flyer met informatie over het wijkontwikkelingsprogramma en de terinzagelegging verspreid. Ook heeft op 2 september 2008 in de centrale hal van het Gemeentehuis een inloopavond plaatsgevonden. Deze avond is redelijk bezocht en is door het informele karakter als positief ervaren. Op deze avond hebben ook de wijkideeteams van de wijken Centrum, Oost en West zich gepresenteerd. Gedurende de maand september zijn verschillende reacties binnengekomen. Een aantal reacties had daadwerkelijk betrekking op het wijkontwikkelingsprogramma. Daar waar de reacties pasten binnen de lijn van het wijkontwikkelingsprogramma, zijn deze overgenomen en in de tekst verwerkt. Daarbij kan gedacht worden aan tekstuele aanpassingen zoals een aanpassing van de tekst over kinderopvang. Ook ging het soms om een inhoudelijke aanpassing, bijvoorbeeld ten aanzien van de inspanningen van het wijkoverleg West betreffende de problematiek rond luchtkwaliteit en geluidsoverlast en het duidelijker benoemen van een knelpunt rond winkelvoorzieningen voor ouderen op buurtniveau in de wijk. Niet alle inhoudelijke reacties zijn overgenomen in het programma. Er zal bijvoorbeeld geen apart traject worden opgestart voor het verbeteren van de mobiliteit van ouderen en een onderzoek naar winkels op buurtniveau. Deze punten zijn reeds op een goede wijze verankerd in het programma. Een aantal reacties had minder betrekking op het wijkontwikkelingsprogramma maar meer met het beheer van de wijk of buurt. Deze reacties zijn als reguliere melding doorgegeven aan de betreffende gemeentelijke afdeling of aan de maatschappelijke partners. Meldingen die aan de orde zijn gesteld variëren van de overlast rond de tijdelijke huisvesting van het Farel College, parkeerproblematiek, verkeersonveiligheid door te hard rijden in de wijk tot het vervangen van bomen. Alle indieners van een reactie hebben middels een brief een individuele terugkoppeling gekregen wat er met hun reactie is gedaan. 50

53 9. Planning In verband met de vereiste voorbereiding en de benodigde financiële middelen kunnen niet alle ontwikkelingen tegelijkertijd worden uitgevoerd. Soms kan aangesloten worden bij lopende ontwikkelingen of uitvoering van reguliere werkzaamheden. Enkele ontwikkelingen zijn al in gang gezet. Daarnaast zijn verschillende ontwikkelingen al opgenomen in het jaarplan voor In de jaarplannen is dan ook steeds de meest actuele informatie terug te vinden. Het wijkontwikkelingsprogramma is daarbij het kader. De concrete vertaling van projecten zal elk jaar terugkomen in de jaarplannen. Daarmee is het wijkontwikkelingsprogramma niet een statisch document, maar kan via de jaarplannen steeds worden ingespeeld op de actualiteit en op nieuwe ontwikkelingen. Via de jaarlijkse Wijkontwikkelingsprogrammamonitor (WOP-monitor) wordt in beeld gebracht wat de stand van zaken is ten aanzien van de ontwikkelingen. Zo kan elk jaar worden aangegeven welke resultaten er al zijn geboekt en waar een extra inspanning op nodig is. Voor de verschillende projectverantwoordelijken is dan in één oogopslag helder wat opgestart dient te worden. Slechts voor enkele ontwikkelingen zijn de financiële consequenties al aan te geven. Omdat er daarnaast nog gesprekken moeten plaatsvinden over wie, waarin, welke rol speelt, is ervoor gekozen de mogelijke financieringsbron(nen) aan te geven en geen concreet bedrag. Voor veel projecten zal eerst een haalbaarheidsstudie gedaan moeten worden om tot een goede planning en kostenraming te kunnen komen. In de overzichtstabel zijn per deelthema de verschillende ontwikkelingen weergegeven met daarbij het op te lossen knelpunt of juist te versterken punt, de status van het project, een globale planning, de financieringsbron, de status van de financiering, de projectverantwoordelijke en het resultaat (daar waar dat mogelijk is). Wat betreft de status van het project en de status van de financiering is hieronder een omschrijving gegeven van de begrippen. Bij de kolom projecteigenaar zal veelal een afdeling van de gemeente worden benoemd. Daarbij worden de volgende afkortingen gebruikt. Stedelijk beheer (SB), Stedelijke Ontwikkeling (SO) Sociaal Beleid, Participatie en Onderwijs (SPO) en Vergunning Verlening en Handhaving (VVH). Uiteraard komen projecten vaak tot stand in samenspraak met andere afdelingen en maatschappelijke partners maar het dient de duidelijkheid om één projectverantwoordelijke aan te wijzen. Status project Wens Gepland Gestart Status financiering NVT Geen dekking Begroot Subsidieaanvraag Omschrijving Is een gewenste ontwikkeling voor de toekomst. De concrete invulling, planning, haalbaarheid, besluitvorming en consequenties zijn nog niet duidelijk Concreet gedefinieerd project dat op de planning staat maar is nog niet gestart Concreet gedefinieerd project dat is opgestart en loopt Omschrijving Ontwikkeling is zo weinig concreet dat uitspraken over financiering nog niet van toepassing zijn Er is nog geen financiële dekking/geld voor dit project. Er is (gedeeltelijke)financiële dekking voor dit project. Bijvoorbeeld in reguliere onderhoudsbudgetten, op de begroting of via een grondexploitatie. Er loopt een subsidieaanvraag voor dit project Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 51

54 Knelpunt/te behouden sterkte Project/activiteit Projectstatus Globale tijdsplanning Ontwikkelingen rond de wijk Groene Schil rond Ridderkerk Borging Groene Schil Wens 2009 Tekort ruimte voor openluchtrecreatie in de regio Verkeer en Vervoer Omvormen Donckse Velden Zuid naar sport/recreatiegebied Gepland Na 2012 Interne brede wegen nodigen uit tot te hard rijden Aanpassingen wegenstructuur Wens Na 2012 Ontbrekende schakel regionale fietsroutestructuur Aanleg ontbrekende schakel Wens 2015 Openbaar Vervoer; Tram Plus - Realisatie TramPlus - Onderzoek doortrekking tramlijn Gepland Gepland juni 2009 Bebouwing - Verstoord evenwicht in bevolkingsopbouw - Weinig voor ouderen geschikte woningen - Matige uitstraling winkelstrip en bijbehorende bebouwing aan de Olmenlaan/Platanenstraat Woningvoorraad; Ontwikkellocaties Mogelijke gebiedsontwikkeling Prunuslaan en omgeving - Boksdoormstraat/Populierenlaan Wens Na 2010 Gestart Lagendijk (van Peltterrein) Gepland Openbare Ruimte Beeldkwaliteit openbare ruimte Schouwen op beeldkwaliteit Gestart Doorlopend Vervuiling op straat Soms slechte toegankelijkheid openbare ruimte voor gehandicapten Door woningbouwontwikkeling ontstaat behoefte aan speellocatie rond van Peltterrein Constante voorlichting over vervuiling openbare ruimte Verbeteren toegankelijkheid openbare ruimte voor gehandicapten Gestart Gestart Doorlopend Doorlopend Speelterrein Ferdinand Bolstraat Gepland Afhankelijk van woningbouw Van Peltterrein Speelplaats Meidoornlaan van matige kwaliteit Kwaliteitsverbetering speelplaats Meidoornlan Wens Uiterlijk 2012 Groenstructuur - Ontbrekend overzicht duurzaamheid straatbomen - Opstellen overzicht Gestart Uitbrekend hout Popuieren aan de Populierenlaan - Uitval schijnhazelaars langs Burgemeester de Zeeuwstraat - Bloedingsziekte Kastanjebomen - Vervanging Populieren - Vervanging Schijnhazelaars Monitoren en vervanging Wens Wens Wens 2011 voor Waterhuishouding Voor de toekomst te weinig bergingscapaciteit - Verbreden singels van Peltterrein - Waterberging Donckse Velden Zuid Gepland Wens Afhankelijk van voortgang woningbouw Na 2012 Versterken cultuurhistorische waarde Herstel oorspronkelijke loop Blaakwetering Wens Onvoldoende doorstroming watergang Hogeweg/ Kruisweg Onderzoek naar verbeterde doorstroming Gepland

55 Financieringsbron(nen) Status financiering Projecteigenaar Resultaat/Wat bereikt Gemeente NVT SO Verankering beleid in structuurvisie DLG Geen dekking DLG/SO Inrichtingsplan Gemeente Geen dekking SB Mogelijk aanpassing wegprofiel bij groot onderhoud Gemeente Geen dekking SB Realisatie ontbrekende schakel; in relatie tot aanleg tram en inrichting Donckse Velden Zuid Stadsregio Gemeente Begroot Begroot Stadsregio SO Tramlijn tot aan het centrum Afgerond onderzoek inpassing verlengde tramlijn Gemeente NVT SO Onderzoek naar- en besluit over gebiedsontwikkeling Privaat SO Begroot Begroot Woonvisie SO Sloop en nieuwbouw zorgcentrum Riederborgh en bouw bijbehorend appartementencomplex Realisatie 27 woningen via particulier opdrachtgeverschap Gemeente Begroot Wijkbeheer Tweejaarlijkse Schouw en positieve waardering openbare ruimte Gemeente Begroot Wijkbeheer Schone openbare ruimte; minder klachten Gemeente Begroot SB/Gehandicaptenraad Om de twee jaar uitvoeren analyse en opstellen prioriteitenlijst Gemeente Begroot SB Speelterrein voor jonge kinderen Gemeente Geen dekking SB Jongste leeftijdsgroep een eigen ruimte Ondergrond trapveld is verhard (kunstgras) Gemeente Gemeente Gemeente Begroot Geen dekking Geen dekking SB SB SB Overzicht van noodzakelijk te vervangen bomen op kortemiddellange en lange termijn Daar waar nodig zijn bomen vervangen Daar waar nodig zijn bomen vervangen Gemeente Geen dekking SB Elke zomer monitoren vitaliteit en bepalen vervanging Gemeente Begroot SB Verbrede watergangen DLG/Waterschap Gemeente/ waterschap Gemeente/ waterschap NVT DLG/SB Bij ruimtelijke planvorming wateropgave meegenomen NVT SB Bij ruimtelijke planvorming ambitie meegenomen Begroot SB Afgerond onderzoek; uiterlijk 2015 uitvoering mogelijke maatregen Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 53

56 Knelpunt/te behouden sterkte Project/activiteit Projectstatus Globale tijdsplanning Milieu Algemeen; Luchtkwaliteit en geluidsoverlast is een grote zorg voor bewoners Constante dialoog met omwonenden en gezamenlijk optrekken richting Rijk Gestart Doorlopend Afvalinzameling Ondergronds inzamelen afval Gepland 2009/2010 Geluidsoverlast Vaststellen actieplan Geluid Gestart 2008 Luchtkwaliteit Uitvoeren maatregelen actieplan Luchtkwaliteit Gestart Participatie Versterken sociale samenhang Verstevigen basis wijkoverleg Gestart 2008 Uitbouwen Idee-team Gestart Doorlopend Welzijn Continueren opzet collegebezoek Gestart 2009 Versterken Jeugd- en jongenwerk Uitbreiding Jeugd- en jongenwerk 16 jaar en ouder Gepland 2008 Geen inzicht in mogelijkheden zelfstandig wonen Onderzoek naar Focuswoningen Gepland voor mensen met een ernstige lichamelijke handicap Versterken functie Reyerpark Bouw Knaagdiencentrum Reyerpark Gestart Door komst tramlijn en bouw zwembad is herstructurering sportpark Ridderkerk noodzakelijk Onderzoek herstructurering Sportpark Ridderkerk Gestart 2009 Onderwijs Toekomstige leegstand De Burcht (Platanenstraat) Verplaatsen school naar Unielocatie in Slikkerveer Gepland 2009 Ruimtebehoefte Farelcollege Tijdelijke huisvesting Farelcollege Gepland Sociale veiligheid en woonklimaat Veiligheid in de wijk Wijkveiligheid speerpunt in het jaarplan Gestart Jaarlijks Onevenwichtige bevolkingsopbouw; relatief veel ouderen Aandacht voor onevenwichtige bevolkingsopbouw Wens Doorlopend Bedrijvigheid Weinig winkelvoorzieningen op wijkniveau Bij gebiedsontwikkeling Prunuslaan ook aandacht voor het aanbod van (winkel) voorzieningen Wens Na

57 Financieringsbron(nen) Status financiering Projecteigenaar Resultaat/Wat bereikt NVT NVT SO Een opbouwende dialoog met omwonenden en samen staan voor aanpak problematiek Gemeente Begroot SB Realisatie ondergrondse afvalcontainers voor flats- en maisonnettewoningen Gemeente Begroot SO Vastgesteld actieplan en uitvoering maatregelen in periode Gemeente Begroot SO Maatregelen uitgevoerd Gemeente Begroot Wijkbeheer Formalisering samenwerking wijkoverleg met het college en voorzitter vanuit de wijk zelf Gemeente Begroot Wijkbeheer Jaarlijks een aantal activiteiten georganiseerd en betrokkenheid bewoners vasthouden Gemeente Begroot Wijkbeheer Betrokkenheid bewoners vasthouden Dynamiek Begroot Dynamiek Meer begeleiding jongeren door twee avondopenstellingen per week Gemeente Begroot SPO/Woonvisie Afgerond onderzoek naar wenselijkheid en realiseerbaarheid van focus- of adl-clusterwoningen in de wijk Privaat Begroot Dierenbescherming Realisatie knaagdierenopvang Rijnmond Gemeente Geen dekking SO Verkenning naar herstructurering en verplaatsing; onderdeel van structuurvisie Gemeente Begroot SPO/Schoolbestuur Verplaatsing school en verkenning voor leeggekomen gebouw Gemeente Begroot SPO Tijdelijke huisvesting in de wijk Gemeente Begroot VVH Wijkveiligheid integraal onderdeel van het jaarplan NVT NVT Woonvisie/SO Bij woningbouwprojecten bouwen voor verschillende doelgroepen Gemeente NVT SO Onderzoek in het kader van mogelijke gebiedsontwikkeling Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West 55

58

59 Wijkontwikkelingsprogramma Ridderkerk West

60 Uitgave Gemeente Ridderkerk Postbus AG Ridderkerk Tekst en foto s Gemeente Ridderkerk Ontwerp en opmaak Drukkerij Broekzitter, Ridderkerk