i it vit opmeer 1 Burgemeester II, I I 1 benchmark Rioleringszorg INFORMATIENOTITIE AAN B&W /V/V BEHANDELD 1 7 DEC.

Transcriptie

1 INFORMATIENOTITIE AAN B&W vit opmeer gemeente Onderwerp en datum f 'ostregistratienummer Adviesnota B&W! II, I I 1 benchmark Rioleringszorg Vertrouwelijk Sector Afdeling Medewerk(st)erZtel Nee Srondgebiedzaken CTW M.C. Blom 363 Gezien door Datum Paraaf Opmerkingen Afdelingshoofd Sectorhoofd 1 B&W y ( Besluitnummer ļ ^ datum 10 december 2013 ft Paraaf: besluit conform advies Paraaf: bespreking in vergadering Opmerkingen Secretaris fa 1 Burgemeester Wethouder E. Deutekom Wethouder H. Stoker Wethouder R.A.H.P. Heijtink Besproken met: Tl* /V/V i it Commissies/adviesorganen/aanvrager datum Raadsvergadering Ter kennisgeving datum Communicatie Nee Financieel advies ingewonnen Nee Juridisch advies ingewonnen Nee BEHANDELD 1 7 DEC. 2013

2 Persbericht Opmeer, 12 december 2013 Riool in Opmeer op orde Gemeente Opmeer heeft meegedaan aan de landelijke benchmark Rioleringszorg. In de benchmark worden de gegevens van de riolering met elkaar vergeleken. Uit het onderzoek blijkt dat de riolering in Nederland over het algemeen probleemloos werkt. Gemeenten houden met hun bedrijfsmatige aanpak de kosten in de hand en werken samen aan verbetering van de kwaliteit en kennis Opmeer Per gemeente verschillen de totale kosten. Om de kosten per gemeente met elkaar te kunnen vergelijken zijn de kosten die gemaakt worden voor onderhoud, reiniging en renovatie omgerekend naar een bedrag per huisaansluiting of kilometer rioolbuis. In Opmeer ligt per huishouden 23 0 Zo meer riool dan het landelijk gemiddelde en er ligt 20 o Xo meer drukriolering dan gemiddeld. Dit komt beide door het landelijke gebied waarbij huizen verder uit elkaar staan er meer pijpleiding en meer druk nodig is. Opmerkelijk is dat ondanks deze extra voorzieningen onze rioolheffing met C211 maar een klein beetje boven het landelijk gemiddelde van C 202 ligt. De verwachting is dat de komende jaren het landelijk gemiddelde zal stijgen boven de prijs in Opmeer. Dit komt onder andere doordat de hooilasten in Opmeer al geruime tijd kostendekkend zijn en doordat Opmeer geen geld hoeft te lenen om rioolrenovatie te betalen. Het rioolstelsel in Opmeer functioneert goed en de afvoerzekerheid is hoger dan het landelijk gemiddelde. Ook de waterkwaliteit is goed en er zijn geen knelpunten bij overstorten. De komende jaren gaat de gemeente het nodige doen om de werking van het stelsel nog beter te kunnen garanderen. Een en ander is beschreven in het Gemeentelijk Rioleringsplan dat in 2013 door de gemeenteraad is vastgesteld. Noot aan de redactie: Voor meer informatie kunt u contact opnemen met afdeling Communicatie, telefoonnummer I , communicatie(â)opmeer.nl NB. Het gemeentehuls is op vrijdagmiddag gesloten. Klaproos VS Opmeer Postbus ZK Spanbroek telefoon: fax: gemeente@opmeer.nl KvK nummer IBAN-nummer IML94 BNGH

3 INFORMATIENOTITIE AAN B&W Onderwerp benchmark Rioleringszorg 2013 Kennisnemen van Het gemeenterapport van de bechmark rioleringzorg Kernboodschap De benchmark rioleringszorg is de landelijke prestatievergelijking waarmee gemeenten inzicht geven en krijgen in de kenmerken en prestaties van de rioleringszorg. De cijfers van het jaar 2012 zijn uitgangspunt. De vorige benchmark ging over De benchmark is een momentopname, per jaar kunnen er afwijkingen zijn doordat meer of minder wordt gedaan. Opmeer ligt op rioleringsgebied in lijn met het landelijk gemiddelde. Uiteraard zijn er wel enkele afwijkingen, in het rapport komen de volgende punten aan de orde: -personele formatie, is lager dan het landelijk gemiddelde, uitgangspunt is de urenbesteding in Op dit moment is de inzet op rioleringsgebied hoger. -functioneren en uitvalsduur, deze zijn beter dan het landelijk gemiddelde. -reiniging en inspectie, hier zitten we hoger dan gemiddeld. In 2012 zijn de inspecties van 2011 en 2012 gecombineerd uitgevoerd. In de toekomst wordt een lagere frequentie van reiniging en inspectie gebruikt. -gemaalstoringen, hoger dan gemiddeld, ten opzichte van het aantal gemalen komt het neer op een storing per 4 jaar per gemaal, hetgeen heel goed is. Een deel van de storingen betreft communicatie met het gemaal, waarbij het gemaal wel normaal functioneert. -waterkwaliteit wijkt gunstig af van het landelijk gemiddelde. Er zijn geen knelpunten, -zuiveringsprestaties, dit is geen gemeentelijke post, maar opgenomen voor de discussie over beleidskeuzes. De afnameverplichting is hierbij van belang voor de gemeenten. Doordat een aantal panden niet gerioleerd zijn en ook geen IBA hebben wordt hier 9970 gescoord, -afkoppelen, dit is het apart afvoeren van regenwater. Een deel van de rioolstelsels is gemengd aangelegd, een buis zorgt voor afvoer van vuilwater en regenwater. Bij hevige regen stort dit stelsel over op de sloot om te voorkomen dat water in woningen komt te staan. De hoeveelheid water die de sloot in gaat moet beperkt worden. Dit is de zogenaamde basisinspanning. Hieraan kan worden voldaan door de bouw van randvoorzieningen of door afkoppelen. In het verleden is op financiële gronden gekozen voor randvoorzieningen. Er wordt nu beperkt afgekoppeld (lager dan gemiddeld) om het functioneren van het systeem te verbeteren. In 2014 staat afkoppelen van de gemengde stelsels in de Weere op de planning, (hoger dan gemiddeld) -meldingen, het aantal meldingen is ten opzichte van het hoge niveau van 2009 gedaald naar een gemiddeld niveau. In 2009 waren er veel verstopte huisaansluitingen. -schadeclaims, is lager dan het landelijk gemiddelde. Er zijn geen schadeclaims ingediend. In 2011 was er een. adviesnota pagina 3

4 -gerealiseerde renovatie, Renovaties variëren per jaar want ze worden gedaan naar aanleiding van inspecties. De inspecties gaven alleen aanleiding voor enkele reparaties. In 2011 zijn er wel renovaties uitgevoerd. -toekomstige vervanging, voor 2014 is deze relatief hoog, hier zit echter ook het afkoppelen in. -rioolheffing, deze ligt iets boven het landelijk gemiddelde, maar blijft de komende tijd gelijk, terwijl het landelijk gemiddelde omhoog komt. Het rioolrecht is volledig kostendekkend, -gemiddelde jaarlijkse investeringen, deze zijn vooral afhankelijk van de leeftijd en kwaliteit van het stelsel, de planning werd doorgerekend op basis van leeftijd, dit zorgt voor de piek tussen 2016 en De feitelijke investering gebeurt op basis van kwaliteit en zal op basis van wat nu bekend is naar achter geschoven kunnen worden, zodat deze in lijn komt met het gemiddelde, -beheerkosten, deze zijn in dit beeld hoger dan het landelijk gemiddelde, dit komt omdat de kapitaallasten en renovatiekosten abusievelijk zijn inbegrepen in de beheerkosten die zijn opgegeven. Als deze kosten niet worden meegenomen zijn de beheerkosten in lijn met het landelijk gemiddelde, -totale jaarlijkse kosten: zijn in lijn met het landelijk gemiddelde. Consequenties Gesteld mag worden dat het beheer van de gemeentelijke riolering in orde is. Vervolg De gegevens van de benchmark worden gebruikt bij de samenwerking in de regio. Communicatie Niet van toepassing. ICT Niet van toepassing. WMO Niet van toepassing. Uitvoering Niet van toepassing. Bijlagen Gemeenterapport Opmeer Datum: Initialen: MBLO adviesnota pagina 4

5 Benchmark Rioleringszorg Meten, vergelijken en verbeteren Gemeenterapport Opmeer 2013 De Benchmark rioleringszorg is de landelijke prestatievergelijking waarmee gemeenten inzicht geven en krijgen in de kenmerken en prestaties van hun riolering(szorg). De cijfers betreffen het jaar 2012 of peildatum 1 januari 2013 en worden waar mogelijk vergeleken met die van 2009 resp. 1 januari De benchmark vloeit voort uit de wens van gemeenten om (1) transparant te zijn over hun dienstverlening naar burgers, bestuurders en andere belanghebbenden, en (2) vanuit onderlinge vergelijking te komen tot verdere verbetering van de invulling van hun watertaken. De uitkomsten zijn op vier manieren beschikbaar: De individuele uitkomsten (2012) van gemeente Opmeer in vergelijkend perspectief staan in dit gestandaardiseerde gemeenterapport. ' Elke samenwerkingsregio krijgt op eigen verzoek een notitie met indicatoren en analyses van de inliggenÿ((ffrïeenten en waterschap(pen) op het gebied van financiën, beheer, samen werken en personeel, s Het koepelrapport Riolering in Beeld 2013 presenteert de analyses en ontwikkelingen voor de gehele sector. Op is de database met benchmarkgegevens beschikbaar om zelf selecties en analyses te maken. Typering van Opmeer Opmeer is een kleine, niet stedelijke gemeente in West Nederland, voornamelijk gelegen op redelijke grond (klei,kleiveen). Er ligt een gemiddelde verdeling gescheiden/gemengd en een gemiddelde hoeveelheid mechanische riolering. De hoogte van de rioolheffing 2013 is gemiddeld, en zal op (middel) lange termijn naar verwachting met inflatie stijgen. De gemeente maakt deel uit van regio West Friesland. Er is het afgelopen jaar gemiddeld geïnvesteerd in vervanging en verbetering van het stelsel en de beheerkosten per km systeembuis zijn relatief hoog. Opmeer kende afgelopen jaren enkele situaties met wateroverlast en neemt zo nodig passende maatregelen om toekomstige wateroverlast tegen te gaan. In de afgelopen decennia zijn milieu- en waterkwaliteitsdoelstellingen steeds belangrijker geworden. De gemeente voldoet voor loo^o aan de emissieafspraken met de waterbeheerder. Hieronder worden enkele kenmerken van uw gemeente vergeleken met uw regio en heel Nederland. De verklarende factoren vormen het criterium voor de referentiegroepen in de figuren verderop in het rapport. Verklarende factoren Opmeer Regiogemiddelde* Gemiddeld voor Nederland Aantal inwoners ( ) ** ** Mate van stedelijkheid (adressen per km 2 ) Leeftijd vrijvervalriolering (jaar) 29,1 27,3 29,6 Grondsoort klei/kleiveen - - Istelsetkenmerken Opmeer Regiogemiddelde* Gemiddeld voor Nederland Lengte vrijvervalriolering (km buis) Aantal gemalen per 100 km vrijvervalrioiering Lengte vrijvervalriolering per huishouden (m) Lengte mechanische riolering per hh (m) Rioolheffing per meerpersoonshuishouden (euro) Opbrengst rioolheffìng per m riolering (euro) Vervangingswaarde rioolstelsel (euro) ** ** Vervangingswaarde per inwoner(euro) * Regio-tndeìing volgens de regionale uitwerking van het Bestuursakkoord Water. Uw regio is West Friesland. ** Dit lijn totalen, geen gemiddelden.

6 1 Volksgezondheid, droge voeten en milieu De rioleringszorg, de invulling van de gemeentelijke zorgplichten voor stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater, is een kerntaak van gemeenten. De zorg voor een goede verwerking van afvalwater, hemelwater en grondwater is complex en vraagt lokaal maatwerk. Afvalwater heeft dankzij de riolering in Nederland geen negatieve impact meer op de (volks)gezondheid. De vorm en grootte van de riolering, en daarmee de kosten, worden vooral bepaald door de afvoer van (pieken in) hemelwater: het houden van "droge voeten". Dat gebeurt ondergronds, en bovengronds door een slimme inrichting van wegen en openbare ruimte. In dit rapport vindt u een selectie van indicatoren ten opzichte van zowel het gemiddelde van alle gemeenten als dat van een groep gemeenten die op een bepaalde eigenschap vergelijkbaar is aan Opmeer. Gemeente Opmeer įļ Gemeentegrootte ( inw.) Regio (West Friesland) Įļ Stelselleeftijd (25-30 jaar) I "h slechte bodem (SO-75% - klei/kleiveen) Nederland Stelselkenmerken en organisatie Personele formatie binnen- en buitendienst Kwaliteit en functioneren Functioneren Deel van stelsel dat buloĉ kan afvoeren zonder water op straat Deel van stelsel dat buios kan afvoeren zonder water op straat Aantal ziektegevallen aan riolering per inwoners Opmeer loqo/o 0,000 Nederland 98 0 Zo 920/0 0,001 Standaardbuien 06 en 08 worden in modelberekeningen gebruikt om te bepalen welke afvoercapaciteit een stelsel aankan. Zo is het een theoretische indicator voor goede werking. Het aantal bekende ziektegevallen zegt iets over het hoofddoel van de riolering, de volksgezondheid. Uitvalsduur I 20 I 18 fe 16 C 14 S 12 S 10 kfte/lookm buis) 1 G m t i NL, 1 grootte į Binnendienst ,00 1,20 1,28 1, ,25 1,53 1,58 1, Buitendienst ,00 0,84 1,23 0, ,00 0,92 1,32 0,97 De formatie binnendienst is gedefinieerd inclusief vaste inhuur en openstaande vacatures, zonder projectmatige inzet. De gemeente heeft een relatief lage formatie binnendienst. De buitendienst is relatief klein. ĴŪOf' 20! 2 De tevredenheid van gebruikers over de riolering is mede gebaseerd op de afvoerzekerheid van het systeem. De afvoer van het afvalwater werkt in Nederland vrijwel altijd probleemloos, de inwoners kunnen 99, ŵ van de tijd 3fvoeren.. Opmeer heeft een relatief lage uitvalsduur. Reiniging en inspectie Technisch functioneren a i n i m 9 1 s (y 7 ÕÎ 3; ia ^ S, : Reiniging GÊmaâîèiormgen./ ŕ ::.īoppir lųen Instortingen Rioolreiniging en rioolinspectie zijn reguliere beheeractiviteiten die een goede afvoer bevorderen respectievelijk beoordeling van de fysieke gesteldheid van de riolen mogelijk maken. Opmeer reinigt jaarlijks relatief veel. Het inspecteren van riolen doet de gemeenterelatief veel. Indicatoren van het technisch functioneren van de riolering zijn het aantal gemaalstoringen die tot afvoerproblemen leiden, het aantal verstoppingen en het aantal instortingen van de weg als gevolg van kapotte riolen, steeds per 100 km riool. Opmeer wordt vergeleken met enkele referentiegroepen.

7 Waterkwaliteit (2012) E Cv 0,5 S 0,35 İ 0, ,05 Meldingen en schadeclaims 2S0 2SŪ ũ Emissies uit de riolering via overstorten kunnen een negatieve impact hebben op de kwaliteit van oppervlaktewater. Links staat het aantal knelpunten (Knelp) in de waterkwaliteit in uw gemeente, plus het aantal daarvan waar een overstort (Overstì (medeì de oorzaak is. Een oplossing vraagt maatwerk. Soms kiezen gemeenten met het waterschap voor de aanleg van extra berging in de gemengde vrijvervalriolering middels bergbezinkvoorzieningen (BBV1 Zuiveringsprestaties Gemiddeld rendement N, P, CZV verwijdering Voldaan aan afnameverplichting Mate waarin waterschappen voldoen aan de lozingseisen Waterschap Hollands Noorderkwartier Nederland 960/ ZÓ 99 0 Zo locp/o 87 0 Zo 88 0 Zo Het aantal meldingen en klachten en het aantal schadeclaims zijn indicatoren voor zowel de tevredenheid van burgers en bedrijven als het functioneren van de riolering. Opmeer kreeg in 2012 in verhouding met het landelijk gemiddelde een gemiddeld aantal klachten en meldingen. Gerealiseerde vervanging/renovatie en reparaties ĩ!0 L. E 0.06 B 0,04 0,02 - In regionaal verband wordt toenemend gekeken naar ae samenhang van riolering en afvalwaterzuivering. Voor meer inzicht in de afvalwaterketen staan hier enkele indicatoren vanuit de bedrijfsvergelijking zuivenngsbeheer van de waterschappen. Š K'ŨO 012 Verouderde riolering wordt vervangen of gerenoveerd. Soms vindt dan tegelijkertijd ombouw plaats, bijv. van gemengd naar gescheiden. Opmeer heeft tussen 2010 en 2012 relatief veel vervangen. Opmeer heeft tussen 2010 en 2012 relatief weinig reparaties aan riolen uitgevoerd Afkoppelen - scheiden van waterstromen ĩî 10 9 ' ' 5 2 Toekomstige vervanging en renovatie 4 3,6 3,2 2,S 2,4 2 1,6 1,2 0,8 0, Vervanging Renovatie Regenwater lokaal verwerken in plaats van afvoeren naar de rwzi kan bijdragen aan verbeterde oppervlaktewaterkwaliteit, minder bodemverdroging en een mooiere leeromgeving. Opmeer heeft dit middel relatief weinig ingezet. Opmeer is van plan komende twee jaar relatief veel af te koppelen. In de figuur staat de voorgenomen rioolvervanging en -renovatie als deel van het totale stelsel voor 2013 en 2014 samen. Op de (middel)lange termijn zal in Nederland en in uw gemeente, gezien de leeftijdsopbouw, steeds meer riolering vervangen of gerenoveerd gaan worden.

8 Financiën Rioolheffing in 2010 t/m 2013 S 200 Beheerkosten ' -- « S.000 S S 00'. í ÍI i.ooo ijk 3dl»m ^iji Totaôi Pers Rep Ons ŭvg De hoogte van de rioolheffing voor meerpersoonshuishoudens in de periode is uitgezet voor zowel Opmeer als het gemiddelde van Nederland. Let op: goede onderlinge vergelijking is alleen mogelijk in samenhang met o.m. de mate van kostendekkendheid en de langetermijnontwikkeling Toekomstige ontwikkeling rioolheffing ? De riolering is een vorm van infrastructuur met een lange levensduur. Vergelijking van financiële indicatoren heeft alleen zin tegen de achtergrond van die lange termijn. De ontwikkeling wordt beïnvloed door o.m. kapitaallasten, rente, investeringsopgave en -tempo, grondslag en bestuurlijke keuzes op de rioolheffing. Beheerkosten zijn de reguliere kosten voor onderhoud personeel (Pers), onderzoek (Ond), reparaties (Rep) en overig (Ovg) (zoals aan riolering toegerekende kosten voor straatvegen, bestrating, baggeren). De beheerkosten per km systeembuis In 2012 zijn hoger dan het landelijk gemiddelde. Totale jaarlijkse kosten 15, S De totale kosten zijn de som van beheerkosten, kapitaallasten en kosten voor direct afgeboekte investeringen. De totale kosten per km systeembuis is in de periode in Opmeer gemiddeld in lijn met het landelijk gemiddelde. Gemiddelde jaarlijkse investeringen OüvO i.uuo ; 000 ï t/m 2013 t/m 20 ij t/m t/m 2025 De jaarlijkse investeringen 2010 t/m 2015 van Opmeer relatief per km buis vrijvervalriool wordt vergeleken met de referentiegroepen en het landelijk gemiddelde. Uw gemeente heeft loovo van haar investeringen gekapitaliseerd en schrijft investeringen aan riolen in 55 jaar af. Lange afschrijvingstermijnen geven in de toekomst hoge rentekosten. Gebiedsvergelijkingen: ļ Gemeente Opmeer Gemeentegrootte ( inw.) Regio (West Friesland) v Stelselleeftijd (25-30 jaar) B "/o slechte bodem (SO-75% - klei/kleiveen) H Nederland Conclusies trekt u zelf De rapportage is gestandaardiseerd en biedt elke gemeente dezelfde indicatoren. Verschillen tussen gemeenten kunnen diverse oorzaken hebben. In dit rapport zijn er enkele verkend. De resultaten zijn derhalve indicaties ten behoeve van eerste oordeelsvorming, het stellen van goede vragen en uitgangspunten voor verdieping. Benchmarking betekent dat u zelf aan het werk gaat met de gegevens, uitkomsten en verklarende factoren. Via vindt u de online database van de benchmark. U kunt daar zelf ook uw vragen, ervaringen en goede voorbeelden inbrengen. Kortom: U bent aan zet! ļ Slichting ì RIONED telefoon 0318 Gil lil. fax e-msll benchmaiíţţíriuned.arg websites en www,benthmarkr.olenngnjrorn.nl Benchmark Riotenngworg in opdracht van de Verehlgļng van Nederlandse Gemeenten als onderdeel van ûc af&prahen van het Besluursakknani Water. Grafisch ontwerp: GAW De benchmark Is uitgevoerd met ondersteuning van Royaļ Maskoning DHV, Nijmegen tn ABÍ Heseareh, Delft versie 28 november 3013