Raadsvoorstel. Aan de gemeenteraad. Onderwerp: Gemeentelijk Rioleringsplan

Transcriptie

1 Raadsvoorstel jaar stuknr. categorie agendanr. Stuknr. Raad B. en W RA A 5 17/575 Onderwerp: Gemeentelijk Rioleringsplan Portefeuillehouder: R. van der Weide Team: Inrichting Openbare Ruimte (IOR) J. Vos, telefoonnummer Aan de gemeenteraad Voorgesteld besluit 1. Het Gemeentelijk Rioleringsplan Emmen vast te stellen. 2. Over te gaan op functiegericht rioolbeheer, waarbij rioolvervanging plaats vindt op basis van de belangrijkheid/functie en de daadwerkelijke toestand van het riool, in plaats van op basis van leeftijd. 3. Bij rioolvervanging, in het ontwerp van regenwaterriolen rekening te houden met een hogere intensiteit van buien dan in het verleden. 4. Het beleid om bij rioolvervanging het regenwater af te koppelen van het gemengde riool, ook op particulier terrein, voort te zetten. 5. De afschrijvingstermijn voor nieuwe investeringen in(vrij verval) riolering te verlengen van 45 naar 60 jaar. 6. De aan riolering toe te rekenen rente gefaseerd af te bouwen van 2,5 % naar 1,5 % in de periode met 0,25% per jaar. 7. Het gemiddelde tarief van de rioolheffing in 2018 en 2019 op 186 te handhaven en een tariefstijging toe te passen op de rioolheffing van 2 % per jaar vanaf Bijlage(n) Gemeentelijk Rioleringsplan Stuk(ken) ter inzage Collegebesluit 4 september 2017 en de daarbij behorende stukken.

2 blad 2-6 Jaar stuknr. Raad categorie agendanr. stuknr. B. en W RA A 5 17/ Inleiding De Wet milieubeheer schrijft voor dat de gemeente moet beschikken over een actueel vastgesteld Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Een GRP is het gemeentelijke beleidsplan voor afvalwater, hemelwater en grondwater. Dit GRP Emmen beschrijft ons voorgenomen beleid voor de gemeentelijke zorgplicht voor deze drie watertaken. Het beschrijft ook welke activiteiten en hoeveel geld en personeel nodig zijn om de watertaken uit te voeren. Het GRP vormt de onderbouwing van de hoogte van de rioolheffing in Beoogd effect Door uitvoering van beleid en maatregelen uit het GRP beschermen we de volksgezondheid, sparen we het milieu en beperken we wateroverlast, hinder en schade. 3. Argumenten 1.1 Het huidige GRP vervalt eind Het huidige GRP was geldig tot en met 2015 en is via een raadsbesluit -vanwege afstemming met de samenwerkingspartners Noordelijke Vechtstromen- verlengd tot en met Met een nieuw GRP kunnen wij onze zorgplicht voor grondwater, afvalwater en hemelwater blijven uitvoeren. Het beleid, de maatregelen en de tarieven voor rioolheffing worden met vaststelling van dit GRP geactualiseerd. Speerpunten zijn: - Functiegericht rioolbeheer: vervanging van riolering op basis van toestand en functie in plaats van op basis van leeftijd. - Duurzaam omgaan met klimaateffecten: enerzijds door het groter ontwerp van de riolering, anderzijds door meer regenwater in de openbare ruimte vast te houden en te bergen. - Het ontvlechten van vuilwater en regenwater door de aanleg van gescheiden rioolstelsels (zowel bij vervanging als bij nieuwbouw) met positieve effecten voor milieu, energieverbruik en rendement van de rioolwaterzuivering. - De gemeente koppelt zelf het dakwater van particuliere gebouwen af en ontzorgt hiermee de inwoners. - Doelmatigheid centraal: Bij wateroverlast hebben we vanuit doelmatigheidsoverwegingen geen normen of maatstaven om in te grijpen. In elke situatie maken we een afweging op basis van aspecten als de omvang, de duur van de wateroverlast, het aantal mensen dat er last van heeft, de locatie, de risico s voor volksgezondheid en milieu, en de mate waarin de vitale infrastructuur (toegangswegen naar bedrijventerreinen, ziekenhuizen) wordt geraakt. Ook de kosten om het probleem op te lossen, wegen we mee Uit de evaluatie van het GRP blijkt dat we goed op weg zijn en ons huidige beleid grotendeels gaan voortzetten. Accentverschillen in de planperiode ten opzichte van zijn met name het functiegericht rioolbeheer, meer aandacht voor klimaateffecten en de focus op doelmatigheid in plaats van het voldoen aan normen. Daarnaast wijzigen we de afschrijvingstermijn voor nieuwe investeringen (vrijvervalriolering) van 45 naar 60 jaar en bouwen we de aan riolering toe te rekenen rente gefaseerd af Het nieuwe GRP is opgesteld in nauwe samenwerking met de partners van de Noordelijke Vechtstromen. We hebben in samenspraak met WMD Drinkwater, de waterschappen Hunze en Aa s en Vechtstromen en in intensieve afstemming met gemeenten Borger-Odoorn, Coevorden, Ommen en Hardenberg een GRP opgesteld. Het resultaat is een gezamenlijk basis GRP dat voor alle gemeenten een blauwdruk vormt voor het eigen GRP.

3 blad Functiegericht rioolbeheer levert een kostenbesparing op. Functiegericht rioolbeheer houdt in: vervanging op basis van het belang voor het functioneren van de riolering, de staat van de riolering en het belang van het functioneren van het openbaar gebied. Tot nu werd de vervanging gepland op basis van leeftijd. We bepalen het verwachte vervangingsmoment van een riool door te rekenen met drie vernieuwende parameters: ten eerste de werkelijke toestand van een riool. Ten tweede de mate van belangrijkheid van een riool (afmetingen, riool naar een gemaal, groot achterliggend afvoerend gebied). Ten derde is de ligging van het riool in het openbaar gebied van belang. Aan een riool onder een spoorweg worden hogere eisen gesteld dan aan een riool in een berm. 3.Door klimaatverandering hebben we te maken met o.a. hevigere regenbuien in korte tijd. Met het waterschap werken we aan de Klimaat actieve Stad: hiermee dragen we bij aan leefbaar stedelijk gebied waarin goed met water en klimaat wordt omgegaan. Door bij het ontwerp van riolering rekening te houden met deze hogere regenintensiteiten bereiden we stad en dorp voor op de effecten van klimaatverandering. 4.1 Door als gemeente zelf af te koppelen houden we de regie. Gemeente Emmen zet de huidige praktijk voort: we ontvlechten het stedelijke afvalwater en het regenwater, mits dit doelmatig is. We zamelen het schone regenwater dan in een aparte buis (regenwaterriool) van het afvalwaterriool in, en transporteren dit schone regenwater naar sloten, kanalen of vijvers. Dit noemen we afkoppelen Het schone regenwater wordt dan niet naar de rioolwaterzuivering afgevoerd en er komen minder riooloverstorten voor bij regenbuien. We weten door het zelf te doen zeker dát het gebeurt en dat het op de juiste wijze gebeurt. 4.2 Door als gemeente zelf af te koppelen ontzorgen we de burger om dit zelf uit te voeren. Hiermee voorkomen we foutieve aansluitingen (=vuilwater op het regenwaterriool) Door de afschrijvingstermijnen te verlengen houden we de rioolheffing in deze planperiode op een acceptabel niveau. Een langere afschrijvingstermijn verlaagt de kosten op korte termijn. Dit past in het beleid de woonlasten zo beperkt mogelijk te houden. 5.2 Door het verlengen van de afschrijftermijn brengen we de economische levensduur meer in overeenstemming met de technische levensduur. Dit past in de lijn van de Nota Activabeleid. 6.1 Door de toe te rekenen rente af te bouwen houden we de rioolheffing op een acceptabel niveau. Een lagere rente verlaagt de kosten. 7.1 Door een tariefstijging toe te passen houden we de rioolheffing kostendekkend. De vervangings- en klimaatopgaven worden groter in de toekomst. Om het riool goed te kunnen blijven beheren, is financiële dekking en dus een kostendekkend tarief nodig. 4. Kanttekeningen 2. 1 Functiegericht rioolbeheer leidt tot meer risico op bijvoorbeeld instorting. Aangezien we een goed inzicht hebben in de toestand van het rioolstelsel kunnen wij op verantwoorde wijze de levensduur verlengen. Daarnaast wordt onderscheid gemaakt in de belangrijkheid van de riolering. Voor essentiële onderdelen stellen we hogere eisen. Voor riolen waar de gevolgen van niet functioneren klein zijn, stellen we lagere eisen. 3.1 Het is te kostbaar en niet doelmatig om (regenwater)riolen zodanig groot te maken dat ze al het regenwater kunnen verwerken. Hoewel we bij het ontwerp van riolen rekening houden met een hogere intensiteit van buien, is het niet haalbaar de riolen zodanig groot te maken dat ze nu en in de toekomst al het regenwater kunnen verwerken. Kortom: we zullen ook moeten accepteren dat er vaker water op straat / in de openbare

4 blad 4-6 ruimte staat. Bij het ruimtelijk ontwerp (bijvoorbeeld bij herinrichting) benutten we de mogelijkheden die de bovengrondse infrastructuur biedt om overtollig water te parkeren op plaatsen waar het geen schade oplevert, bijvoorbeeld openbaar groen of een verlaagd speelterrein. Door bij herinrichting het straatpeil lager aan te leggen, creëren we ook bovengronds extra ruimte voor water. 4.1 Het waterbewustzijn van de burger wordt niet verhoogd door als gemeente zelf af te koppelen. Binnen de samenwerking Noordelijke Vechtstromen werken wij echter aan projecten die bijdragen aan waterbewustzijn en educatie. 4.2 Als de gemeente zelf afkoppelt is dat kostenverhogend voor de gemeente. Dit komt tot uitdrukking in een hogere rioolheffing. Maar uiteindelijk is de burger goedkoper uit (als hij het zelf moet doen is het per saldo duurder). Daarnaast is er minder handhaving nodig. 5.1 Op langere termijn leidt dit tot hogere kapitaallasten en hogere boekwaarde. Door in deze planperiode andere wijzen van financiering te onderzoeken (bijvoorbeeld het ideaalcomplex, waarbij geen rentelasten ontstaan) willen we verkennen hoe we de financiering van onze watertaken toekomstbestendiger en duurzamer kunnen inrichten. 6.1 Dit leidt tot minder rente-inkomsten voor de algemene middelen. Als de toe te rekenen rente niet verlaagd wordt, dan zou de rioolheffing met een zelfde bedrag verhoogd moeten worden. De rioolheffing is kostendekkend. Er komt (gefaseerd) 1 miljoen euro minder rente opbrengst vanuit de riolering ten gunste van de algemene middelen. 5. Financiën In de planperiode verwachten we totaal 55 miljoen aan investeringen te doen. De vaststelling van de rioolheffing valt buiten de reikwijdte van het GRP. Wel hebben we een kostendekkingsberekening gemaakt op basis waarvan de gemiddelde rioolheffing bepaald wordt. De gemiddelde rioolheffing zal naar verwachting gelijk blijven in 2018 en 2019 en daarna een lichte stijging vertonen van 2% per jaar tot 201 in Dit levert jaarlijks een dekking (= opbrengst rioolheffing) op tussen 9,7 miljoen en 10,6 miljoen. Jaar Baten rioolheffing Aantal heffingseenheden Tarief rioolheffing 186,00 186,00 186,00 189,72 193,51 197,38 201,33 Totaal baten rioolheffing De hoogte van de rioolheffing in de gemeente Emmen is iets lager dan het landelijk gemiddelde van 193 in Uitvoering - Het vaststellen van de heffingsplichtige (de eigenaar van een onroerende zaak) en de heffingsgrondslag (de WOZ-waarde van een pand dat is aangesloten op de gemeentelijke riolering) valt onder de werkingssfeer van de Verordening rioolheffing en valt dus buiten de reikwijdte van het GRP. De tarieven zijn indicatief berekend (op basis van gegevens zoals bekend in 2017). Met de Verordening rioolheffing worden de exacte tarieven voor de rioolheffing jaarlijks separaat vastgesteld. - Samenwerking Waterketen Noordelijke Vechtstromen: We stemmen steeds meer beleid en maatregelen af met onze samenwerkingspartners Waterketen Noordelijke Vechtstromen. Doelen zijn kostenbesparing, kwaliteitswinst, vermindering van kwetsbaarheid en versterking van duurzaamheid. - Communicatie: We publiceren het GRP op de website en maken een publieksvriendelijke flyer

5 blad 5-6 die we meesturen bij het innen van de rioolheffing. Hierin maken we inzichtelijk wat we met de middelen doen. We sturen het GRP toe ter informatie naar alle Erkende Overlegpartners. - Jaarlijks geven we bij de begrotingsbehandeling aan welke projecten we het volgende jaar gaan uitvoeren. Voor 2018 en 2019 zijn de projecten al grotendeels bekend (zie bijlage 8). Aangezien het beleidsveld riolering vaak meelift met ruimtelijke projecten is langer vooruitkijken niet mogelijk. Een concept-besluit is bijgevoegd. Emmen, 4 september Burgemeester en wethouders van Emmen, de gemeentesecretaris, de burgemeester, I.A.A. Oostmeijer-Oosting H.F. van Oosterhout

6 blad 6-6 jaar stuknr. Raad categorie agendanr. stuknr. B. en W RA A 5 17/575 Raadsbesluit De raad van de gemeente Emmen; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 4 september 2017, B&W nummer: 17/575; besluit: 1. Het Gemeentelijk Rioleringsplan Emmen vast te stellen. 2. Over te gaan op functiegericht rioolbeheer, waarbij rioolvervanging plaats vindt op basis van de belangrijkheid/functie en de daadwerkelijke toestand van het riool, in plaats van op basis van leeftijd. 3. Bij rioolvervanging, in het ontwerp van regenwaterriolen rekening te houden met een hogere intensiteit van buien dan in het verleden. 4. Het beleid om bij rioolvervanging het regenwater af te koppelen van het gemengde riool, ook op particulier terrein, voort te zetten. 5. De afschrijvingstermijn voor nieuwe investeringen in(vrij verval) riolering te verlengen van 45 naar 60 jaar. 6. De aan riolering toe te rekenen rente gefaseerd af te bouwen van 2,5 % naar 1,5 % in de periode met 0,25% per jaar 7. Het gemiddelde tarief van de rioolheffing in 2018 en 2019 op 186 te handhaven en een tariefstijging toe te passen op de rioolheffing van 2 % per jaar vanaf 2020 Vastgesteld in de openbare vergadering van 19 oktober 2017 de griffier, de voorzitter, H.D. Werkman H.F. van Oosterhout