CATCH-studie Cocaine Addiction Treatments to improve Control and reduce Harm Resultaten tot nu toe

Transcriptie

1 CATCH-studie Cocaine Addiction Treatments to improve Control and reduce Harm Resultaten tot nu toe Mascha Nuijten 1 Peter Blanken 1 Wim van den Brink 2 Vincent Hendriks 1 1 Brijder Onderzoek (PARC); 2 Academisch Medisch Centrum (AMC)/ Amsterdam Institute for Addiction Research (AIAR)

2 CATCH-studie Inhoud presentatie Inhoud van de presentatie: Aantallen Praktijk Psychosociale behandelingen Farmacologische behandelingen Huidig onderzoek (CATCH) Opzet Doelen Assessments Uitkomsten Deelstudie 1 Deelstudie 2 Deelstudie 3

3 Aantallen Overzicht cocaïne hulpvragers Nationale Drugmonitor 2011

4 Aantallen Overzicht hulpvragers algemeen 2012 Kerncijfers Verslavingszorg 2012

5 Aantallen Eerdere vs. eerste cocaïnebehandeling Kerncijfers Verslavingszorg 2012

6 Aantallen Totale duur behandelepisode cocaïne Kerncijfers Verslavingszorg 2012

7 Aantallen Samengevat Dalend aantal hulpvragers met cocaïneafhankelijkheid Maar... Aanzienlijke groep Aanzienlijk aantal contactmomenten Lang en herhaaldelijk in zorg

8 Basecoke gebruik Praktijk Problemen bij basecoke gebruik: Lichamelijke en psychische klachten, o.a. - COPD - Hart- en vaatziekten - Agressie Craving Sociaal-maatschappelijke problemen, o.a. - Dakloosheid - Schulden - Criminaliteit Complexe en chronische problematiek Hulpverlening???

9 Behandelingen Psychosociaal (1) Dutra et al., 2008

10 Citaat artikel 1989: Behandelingen Psychosociaal (2) Retention in treatment ( ) indicates that cocaine abusers are indeed difficult to engage and keep in treatment long enough to make a significant impact on their drug use. (Means et al., 1989) Lage behandelretentie/ drop-out (Shearer, 2007) - Uitval vóór start behandeling - Uitval tijdens cocaïne behandeling 42% (Dutra et al., 2008) à Medicatie t.b.v. vergroten behandeltrouw en afname van symptomen?!

11 Behandelingen Farmacologisch (1) Farmacotherapie: Focus op beïnvloeding neurobiologie van cocaïneafhankelijkheid Ingrijpen op dopamine-systeem of op andere neurotransmitters (o.a. GABA, glutamaat, serotonine, norepinefrine) CREST-studies Wel veelbelovende, maar geen bewezen effectieve farmacotherapieën tot nu toe

12 Behandelingen Farmacologisch (2)* Onderzochte farmacotherapieën voor cocaïneafhankelijkheid Baclofen: afname gebruik, maar niet van craving, geschikter voor ernstig verslaafden en als ondersteuning bij TVP dan bereiken van abstinentie Topiramaat: afname craving en cocaïnegebruik bij volledige titratie * Gebruikte reviews: Karila (2008), Shorter & Kosten (2011), Van den Brink (2011)

13 Behandelingen Farmacologisch (2a)* Voorbeeld studie topiramaat (Kampman et al., 2004) Ø Topiramaat (n=20) 71% behandelgesprekken 59% abstinentie 3 weken Ø Placebo (n=20) 63% behandelgesprekken 26% abstinentie 3 weken

14 Behandelingen Farmacologisch (3)* Onderzochte farmacotherapieën voor cocaïneafhankelijkheid Bupropion: versterkt effect CM bij comorbide methadongebruikers, effectief bij comorbide depressie. Los hiervan niet beter dan placebo. Modafinil: afname craving en cocaïnegebruik mede door ontkrachten van de positieve effecten van coke (mn. bij alcoholafhankelijkheid), minder ontwenningsklachten (bijv. slaap) * Gebruikte reviews: Karila (2008), Shorter & Kosten (2011), Van den Brink (2011)

15 Behandelingen Farmacologisch (3a)* Voorbeeld studie modafinil (Dackis et al., 2005) Ø Modafinil (n=30) 63% retentie 33% abstinentie 3 weken Ø Placebo (n=32) 66% retentie 13% abstinentie 3 weken

16 Behandelingen Farmacologisch (4)* Onderzochte farmacotherapieën voor cocaïneafhankelijkheid Disulfiram: afname gebruik, maar: dosis afhankelijk (lage dosis tegenovergesteld effect), geen alcoholgebruik Dexamfetamine SR: afname gebruik, substitutie Vaccin: geen doorgang blood-brain barrier, lange termijn effecten nog onduidelijk * Gebruikte reviews: Karila (2008), Shorter & Kosten (2011), Van den Brink (2011)

17 Behandelingen Farmacologisch (4a) Voorbeeld studie dexamfetamine SR (Grabowski et al., 2004) Cocaïne + methadon Ø Dexamfetamine SR 15/30 mg (n=26) 57% retentie 30/60 mg (n=28) 58% retentie Ø Placebo (n=40) retentie: 50% à Significante afname van cocaïne gebruik bij 30/60 mg dexamf SR

18 CATCH-studie Bruggen bouwen tussen theorie en praktijk CATCH Wetenschap Behandelpraktijk

19 CATCH-studie Onderzoek naar nieuwe behandelmogelijkheden Nieuwe farmacologische behandelmogelijkheden voor cocaïne afhankelijkheid in Nederland Effectiviteit van farmacotherapie als aanvulling op de standaard behandeling Behandeldoelen: abstinentie, reductie, stabilisatie Op zoek naar één of meer kandidaat medicamenten

20 CATCH-studie Algemene methode: medicatiestudies Drie aparte gerandomiseerde studies 1. Topiramaat 200 mg/dag Brijder Verslavingszorg - Den Haag 2. Modafinil 400 mg/dag Jellinek/ Mentrum Amsterdam 3. Dexamfetamine (SR) 60 mg/dag MSC Brijder, MSC Bouman GGZ, GGD Amsterdam Haalbaarheidsstudies Per studie 72 basecoke gebruikers Aanbod studiebehandeling binnen de instelling

21 CATCH-studie Algemene methode: selectiecriteria Inclusiecriteria: Volwassen patiënten Cocaïneafhankelijk Basen 8 dagen p/m Hulpvraag t.a.v. cocaïnegebruik Exclusiecriteria: Ernstige medische en/ of psychiatrische problemen Zwanger Noodzaak klinische opname Indicatie disulfiram, naltrexon, acamprosaat, baclofen, methylfenidaat, dexamfetamine, topiramaat, modafinil Onvoldoende Nederlands sprekend

22 CATCH-studie Algemene methode: metingen 12 weken studieperiode Onderzoeksmetingen: week van de behandeling TLFB: kalendermethode t.a.v. cocaïnegebruik ASI: middelengebruik, behandelgeschiedenis OCDUS: craving MAP: lichamelijke gezondheid SCL-90: psychische gesteldheid Supplementen: sociaal-maatschappelijk functioneren Urinetesten (cocaïnemetabolieten; laatste 4 weken) Follow-up na 1 jaar

23 CATCH-studie Algemene methode: uitkomstmaten Uitkomstmaten Behandelretentie Acceptatie en veiligheid van de medicatie Cocaïne-/ middelengebruik Craving Lichamelijke & psychiatrische gezondheid Sociaal functioneren

24 CATCH-studie Deelstudie 1 Deelstudie 1: Topiramaat Brijder Verslavingszorg, Den Haag

25 CATCH deelstudie Topiramaat Studiebehandeling Standaard behandeling: Leefstijltraining 12 wekelijkse, individuele sessies Alle deelnemers (N=72) Medicamenteuze behandeling: topiramaat 200 mg/dag Dagelijkse (wk 1) en wekelijkse verstrekking (wk 2-12) Titratie in 3 weken Monitoring adverse events Helft van de deelnemers (randomisatie 50 50) Geen placebo

26 CATCH deelstudie Topiramaat Instroom Gescreend voor deelname (n=161) - nieuwe verwijzingen (n=120) - reeds in behandeling (n=41) Exclusie van studie (n=6) - nier- en cardiovasculaire problemen (n=1) - ernstige psychiatrische problemen (n=2) - interfererende medicatie (n=3) Niet voldaan aan inclusiecriteria (n=73) - wens klinische behandeling (n=20) - onvoldoende basecoke gebruik (n=18) - geen hulpvraag t.a.v. cocaïnegebruik (n=10) - weigering deelname (n=20) - overig (n=5) Toestemming I/ randomisatie (n= 82) Randomisatie naar topiramaat groep (n= 44) Randomisatie naar controle groep (n= 38) Informed consent II (n=36) Exclusie door afwezigheid toestemming II (n=8) - weigering medicatie (n=4) - no show bij arts (n=4) Analysegroep n=36 Analysegroep n=38

27 CATCH deelstudie Topiramaat Groepskenmerken (1) Rekrutering Experimentele groep (N=36) Nieuwe aanmelding 72.2% 73.7% Reeds in zorg 27.8% 26.3% Demografische gegevens Leeftijd (jaren) Sekse man 81.6% 81.6% Etniciteit Westers 66.7% 60.5% Opleiding (jaren) Werkzaam afg. 30 dgn 0 0 Dakloos 5.6% 7.9% Illegale activiteit afg. 30 dgn Controle groep (N=38)

28 CATCH deelstudie Topiramaat Groepskenmerken (2) Middelengebruik Experimentele groep (N=36) Lifetime cocaïne gebruik (jaren) Positieve baseline urine (coke) 77.8% 84.2% Cocaïne gebruik afg. 30 dgn Alcohol gebruik (>5) afg. 30 dgn (ja) 40.0% 28.9% Heroïne gebruik afg. 30 dgn (ja) 27.8% 31.6% Cannabis gebruik afg. 30 dgn (ja) 50.0% 57.9% Klinische gegevens Comedicatie 52.8% 52.6% Methadon programma 36.1% 36.8% Eerdere drugsbehandelingen 2 2 Controle groep (N=38)

29 CATCH deelstudie Topiramaat Behandelretentie (voorlopige resultaten) Gemiddeld # sessies: 6 Medicatiegroep: 6.8 Controlegroep: 5.2 Minimaal 10 sessies: 31% Medicatiegroep: 36% Controlegroep: 26%

30 CATCH deelstudie Topiramaat Topiramaat inname (voorlopige resultaten) Totaal aantal dagen inname topiramaat week 1-3 week 3-6 week 6-9 week 9-12

31 CATCH deelstudie Topiramaat Patiënttevredenheid (voorlopige resultaten) Cliënt tevredenheidslijst (CSQ-8) Beter met problemen omgaan: 85,1% Gemiddelde tevredenheid: 26 (range 8-32) Leefstijltraining 23% meer controle 20% voldoende vooruit 64% intensiteit niet belastend Rapportcijfer: 7.4 Topiramaat 30% meer controle door topiramaat 33% voldoende vooruit gegaan 66% inname niet belastend/ vervelend Rapportcijfer topiramaat: 7

32 CATCH deelstudie Topiramaat Proceskenmerken Instroom Trage instroom Relatief weinig verwijzing uit SV Weigering i.v.m. wens kliniek Behandeling topiramaat Weigering topiramaat: 4 direct Meest voorkomende adverse events (AEs) topiramaat: tintelingen, misselijkheid, vermoeidheid Geen serious adverse events Vooral milde AEs (73%) Assessments 89% van de metingen afgenomen

33 CATCH deelstudie Topiramaat Conclusies Onderzoek is gelukt! Instroom bereikt Topiramaat geaccepteerd Topiramaat ingenomen: 61% 6 weken Retentie 6 sessies, zelfs 1 op 3 10 sessies Geen SAE s

34 CATCH-studie Deelstudie 2 Deelstudie 2: Modafinil Jellinek/ Mentrum, Amsterdam

35 CATCH deelstudie Modafinil Ander onderzoek... Terwijl het publiek zich zorgen maakt over drones, onderzoeken legers al eeuwen hoe ze soldaten van vlees en bloed 'bovenmenselijk' kunnen laten presteren. Met drugs, inderdaad. De hoop is nu gevestigd op modafinil, een middel dat mensen liefst negentig uur wakker zou kunnen houden.

36 CATCH deelstudie Modafinil Studiebehandeling Standaard behandeling: Leefstijltraining 12 wekelijkse, individuele sessies Alle deelnemers (N=72) Medicamenteuze behandeling: modafinil 400 mg/dag Dagelijkse (wk 1) en wekelijkse verstrekking (wk 2-12) Opbouw in 1 week Monitoring adverse events Helft van de deelnemers (randomisatie 50 50) Geen placebo

37 CATCH deelstudie Modafinil Extra uitkomst Modafinil is ook cognitieve versterker Cognitieve defecten terugval, craving, gebruik Cognitief functioneren Stroop: aandachtsbias Negeren van inhoud van woorden, reageren op kleur GROEN PLOFJE Stop-signal taak: impulsiviteit Tijdig een ingezette respons kunnen remmen

38 CATCH deelstudie Modafinil Stand van zaken Randomisatie n=23 medicatiegroep... 2 weigeringen, dus n=21 n=26 controlegroep

39 CATCH-studie Deelstudie 3 Deelstudie 3: Dexamfetamine SR Brijder Verslavingszorg, Den Haag Bouman GGZ, Rotterdam GGD, Amsterdam

40 CATCH deelstudie Dexamfetamine SR Studiebehandeling Standaard behandeling: heroïne op medisch voorschrift Rekrutering bij heroïne-units Studiebehandeling: dexamfetamine SR 60 mg/dag vs. placebo Substitutiebehandeling Placebo gecontroleerd (randomisatie 50 50) Dubbelblind Studiebehandeling parallel aan heroïneverstrekking Monitoring adverse events

41 CATCH deelstudie Dexamfetamine SR Aanvullende selectiecriteria Aanvullende instroomcriteria: Cocaïneafhankelijk laatste 5 jaar Minimaal 2 eerdere mislukte verslavingsbehandelingen ECG check

42 CATCH deelstudie Dexamfetamine SR Proceskenmerken Zoektocht dexamfetamine SR: 2 jaar Studiemedicatie volgens Good Manufacturing Practices (GMP) Wijziging oorspronkelijke design

43 CATCH-studie Planning Zomer 2013: start deelstudie dexamfetamine SR Najaar 2013: publicatie resultaten deelstudie topiramaat Eind 2013: afronding rekruteringsfase deelstudies modafinil en dexamfetamine SR Voorjaar 2014: analyses en interpretaties deelstudies modafinil en dexamfetamine SR Najaar 2014: publicatie resultaten deelstudies modafinil en dexamfetamine SR

44 CATCH-studie Afronding Meer informatie Nuijten et al. BMC Psychiatry 2011, 11:135 (studieprotocol) Contact: Opmerkingen, vragen of onduidelijkheden? Dank voor de aandacht!