MRI van de borst. MRI of the breast
|
|
- Dennis Leopold de clercq
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 MRI van de borst MRI of the breast Auteurs Trefwoorden Key words J. Veltman, C. Boetes en J.G. Blickman mammacarcinoom, MRI, detectie, stagering breastcancer, MRI, detection, staging Samenvatting In het afgelopen decennium heeft MRI van de mamma een steeds prominentere plaats gekregen in de beeldvorming van de mamma. MRI heeft zich hierin een plaats kunnen veroveren omdat MRI een duidelijk toegevoegde waarde heeft op de bestaande beeldvormende technieken. In dit artikel wordt de rol van MRI bij zowel het screenen, de preoperatieve stagering als bij het vervolgen van patiënten met borstkanker besproken. (Ned Tijdschr Oncol 2005;2:140-6) Summary Over the last decade the role of MRI in the imaging of the breast has rapidly increased, because MRI has proven to be a useful adjunct to mammography and ultrasound. In this paper the role of breast-mri in the detection, staging and follow-up of women with breast cancer will be discussed. Inleiding Het mammacarcinoom is de meest voorkomende maligniteit bij de vrouw. In Nederland worden per jaar circa nieuwe gevallen van borstkanker gevonden. Bij de detectie en de stagering van het mammacarcinoom wordt over het algemeen gebruik gemaakt van mammografie en echografie als beeldvormende technieken. Mammografie is thans het meest gebruikte onderzoek voor het detecteren van het mammacarcinoom. Dit komt met name omdat mammografie in Nederland gebruikt wordt om alle vrouwen tussen de 50 en 75 jaar eens in de twee jaar te screenen op mammacarcinoom. Niet alle tumoren zijn helaas zichtbaar met mammografie en het blijkt dat het grootste aantal van de gevonden afwijkingen bij screening niet op een carcinoom berusten. 1 Echografie wordt gebruikt voor de differentiëring tussen solide en cysteuze processen. Het speelt daarnaast een belangrijke rol bij de histologische evaluatie van laesies in de mamma. 2 In het afgelopen decennium heeft MRI zich een plaats verworven in de detectie en stagering van het mammacarcinoom en het heeft bewezen van toegevoegde waarde te zijn op de andere beeldvormende modaliteiten. Doordat MRI in staat is tumoren te detecteren die zowel mammografisch, echografisch als bij lichamelijk onderzoek occult zijn, heeft MRI zich een plaats verworven in de beeldvorming van de borst. 3 De sensitiviteit van MRI voor de detectie van invasieve tumoren is hoog en varieert in de literatuur van %. 4 In dit artikel worden de verschillende toepassingen van MRI bij detectie, stagering en follow-up van vrouwen met een mammacarcinoom besproken. Screening Bij het screenen op mammacarcinoom is mammografie momenteel het meest gebruikte onderzoek. De sensitiviteit van mammografie is, in het bijzonder bij jongere vrouwen, echter beperkt. Bij vrouwen jonger dan 50 jaar heeft mammografie een sensitiviteit van 64%, bij vrouwen ouder dan 50 jaar is dit >80%. 5 Dit verschil wordt veroorzaakt door het compactere klierweefsel bij jongere vrouwen. MRI heeft een zeer goede sensitiviteit voor het detecteren van het mammacarcinoom (94-100%) waarbij de densiteit van de borst niet van invloed is (zie Figuur 1, pagina 141). 4 Een MRI-onderzoek kan echter ook aanleiding geven tot fout-positieve uitslagen. Indien het onderzoek niet in de goede fase van de menstruele cyclus wordt uitgevoerd, N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E VOL. 2 NR
2 A B Figuur 1. Mammografie en MRI van de linkerborst van een vrouw (37jaar) die vanwege een familiaire belasting voor het krijgen van een mammacarcinoom jaarlijks met beide technieken wordt gescreend. A. De mammografie laat behoudens veel klierweefsel geen afwijkingen zien. B. MRI laat een ronde laesie zien (pijl) met daaronder een kleinere laesie. Deze laesies bleken na excisie te berusten op een invasief ductaal carcinoom. namelijk de tweede week, bestaat de kans dat aankleurend normaal klierweefsel niet gedifferentieerd kan worden van een tumor. 6 MRI is vooral geschikt voor de detectie van invasieve tumoren. Voor niet-invasieve tumoren, zoals het ductaal carcinoom in situ (DCIS), is MRI aanzienlijk minder gevoelig. Dit type is mammagrafisch wel goed te detecteren, met een sensitiviteit van 86% tijdens screening, door de aanwezigheid van microcalcificaties die kenmerkend zijn voor DCIS. 7 De hoge sensitiviteit maakt MRI bij uitstek geschikt om als screeningsmodaliteit te gebruiken. In onderzoeksverband wordt MRI al naast mammografie gebruikt voor het screenen van vrouwen met een verhoogd risico op het krijgen van een mammacarcinoom. Dit verhoogde risico is gebaseerd op familieanamnese of dragerschap van de BRCA1- of BRCA2-genmutaties. Hierbij is gebleken dat MRI beter in staat is tumoren te detecteren bij deze groep vrouwen. Hoewel mammografie in deze studie slechts 18 van de 45 tumoren heeft gedetecteerd, waren er ook 8 tumoren alleen op mammografie zichtbaar. 8 Implementatie van MRI in een algemeen screeningsprogramma zoals mammografie, geeft echter momenteel nog praktische problemen. Ten eerste kan niet iedereen met MRI gescreend worden. Vrouwen met bijvoorbeeld extreem overgewicht, claustrofobie, allergie voor het gebruikte contrastmiddel, pacemaker of met cochleair implantaat kunnen niet met MRI worden gescreend. Ten tweede is er nog niet genoeg MRI-capaciteit om MRI als screeningsmodaliteit in te zetten. Hoewel MRI heeft bewezen bij vrouwen met een verhoogd risico op een mammacarcinoom superieur te zijn voor de detectie, is hiermee nog niet bewezen dat MRI ook kosteneffectief is. Preoperatieve stagering Bij de stagering en behandeling van mammacarcinoom is het nauwkeurig bepalen van de tumoromvang en de detectie van andere laesies van groot belang. Voor het bepalen van de tumoromvang van invasieve tumoren blijkt MRI nauwkeuriger te zijn dan mammografie of echografie. 9 Wat betreft het DCIS is aangetoond dat MRI mammografisch occulte laesies kan aantonen. Dit geldt echter tevens andersom. 10 Doordat men met MRI in staat is een tumor nauwkeurig te stageren, kan MRI helpen het aantal vervolgoperaties te reduceren. Initiële resultaten hebben laten zien dat MRI hierdoor een kostenbesparing oplevert. 11 Het is ook aangetoond dat het preoperatief uitvoeren van een MRI het aantal recidieven doet afnemen door aanpassing van het therapeutisch/chirurgisch beleid VOL. 2 NR N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E
3 Figuur 2. 3D MIP van een preoperatieve MRI bij een patiënte met een bewezen invasief ductaal carcinoom. Naast het reeds bekende carcinoom (verticale pijl) werd bij dit onderzoek een tweede laesie waargenomen (horizontale pijl). Als gevolg van deze bevinding werd er, in overleg met de patiënte, besloten af te zien van borstsparende therapie. Postoperatief bleek ook deze tweede laesie te berusten op een invasief ductaal carcinoom. MIP = maximale-intensiteitsprojectie. Bij ongeveer 60% van de vrouwen met een mammacarcinoom wordt, pathologisch, meer dan één laesie gevonden in de aangedane borst. 13 De aanwezigheid van een tweede laesie kan gevolgen hebben voor de chirurgische behandeling. Ligt deze tweede laesie in hetzelfde kwadrant dan wordt er gesproken van multifocaliteit en is het nog steeds mogelijk om borstsparende therapie (BST) toe te passen. Ligt de tweede laesie echter in een ander kwadrant (multicentriciteit), dan is BST meestal geen optie meer (zie Figuur 2). Het detecteren van verscheidene laesies is dus van belang voor het bepalen van het therapeutische beleid. Meerdere studies hebben aangetoond dat MRI, vergeleken met mammografie, een hogere sensitiviteit heeft voor de detectie van multifocaliteit en multicentriciteit. 14 MRI is ook beter in staat dan mammografie om laesies in de contralaterale mamma aan te tonen. 15 Patiënten die zich initieel presenteren met een T3- of T4-classificatie worden vaak in eerste instantie neoadjuvant behandeld. Pas in een latere fase wordt de kleiner geworden tumor chirurgisch verwijderd. Aangezien MRI in staat is de tumoromvang nauwkeurig te bepalen, is MRI ook geschikt om de respons van de tumor op de therapie te evalueren. 16 Bij de stagering van het mammacarcinoom worden de axillaire lymfeklieren momenteel vaak chirurgisch geëvalueerd met een poortwachtersklierprocedure. Bij deze procedure wordt de eerste lymfeklier, die verantwoordelijk is voor de drainage uit het tumorgebied, histologisch geëvalueerd. Het wel of niet vinden van metastasen in deze lymfeklier is in gemiddeld 95% van de gevallen representatief. 17 De evaluatie van lymfekliermetastasen door beeldvorming is al langere tijd een onderwerp waar veel onderzoek naar wordt gedaan. Echografie wordt als eerste gebruikt bij de evaluatie van axillaire lymfeklieren en heeft als voordeel dat er direct een punctie kan worden gedaan uit vergrote klieren. 18 Hoewel MRI in staat is lymfeklieren nauwkeurig af te beelden, kan ook MRI slechts een oordeel geven over mogelijke metastasering op basis van afmeting. Hierdoor worden kleinere metastasen gemist die zich in niet-vergrote lymfeklieren bevinden. Met behulp van een nieuw contrastmiddel ( ultra small particles of iron oxide : USPIO) kan MRI metastasen in lymfeklieren aantonen (zie Figuur 3, pagina 143). De eerste resultaten hiervan zijn veelbelovend. Bij patiënten met een mammacarinoom kan met een specificiteit van >90% de aanwezigheid van lymfekliermetastasen worden voorspeld. 19 De rol van deze nieuwe techniek in relatie tot de poortwachtersklierprocedure moet echter nog verder onderzocht worden. Postoperatieve evaluatie en follow-up Recidieven bij patiënten, die een BST hebben ondergaan, zijn een belangrijk klinisch probleem. Het vervaardigen van een jaarlijkse mammografie is erop gericht het recidief zo vroeg mogelijk te detecteren. In vergelijk met mammografie heeft MRI een hogere N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E VOL. 2 NR
4 A B Figuur 3. MRI van lymfeklieren toont een saggitaal gereconstrueerd beeld van de axilla met enkele lymfeklieren (pijlen). In vergelijking met A. is in B. duidelijk zichtbaar dat de bovenste twee klieren 24 uur na toedienen van USPIO volledig donker zijn geworden als gevolg van het opnemen van het contrastmiddel. De onderste klier laat nog altijd een wit aspect zien. Dit laatste berust op het niet-opnemen van contrastmiddel door de klier en geeft aanleiding tot verdenking op metastasering. USPIO= ultra small particles of iron oxide. sensitiviteit en specificiteit voor detectie van een lokaal recidief. 20 Het maken van een onderscheid tussen reactief en maligne weefsel is hierbij het grootste probleem van MRI. 20 Vooral in de eerste achttien maanden na chirurgie of bestraling kan dit een probleem zijn. 21 In de situaties waarin mammografie en echografie geen uitsluitsel kunnen geven, kan MRI een rol spelen. 22 Ontwikkelingen Aangezien de sensitiviteit van mamma-mri weinig ruimte voor verbetering toelaat, is de verdere ontwikkeling voornamelijk gericht op het verbeteren van de specificiteit. De in de literatuur gemelde specificiteit is sterk variabel en varieert tussen de %. 4 Het uiteindelijke doel is het minimaliseren van het aantal fout-positieve uitslagen, zodat onnodig invasief onderzoek wordt vermeden. Bij het verbeteren van de specificiteit wordt met name onderzoek gedaan naar de rol van spectroscopie en naar het nauwkeuriger evalueren van contrastaankleuring. Bij spectroscopie wordt met MRI de aanwezigheid van metabolieten in een vooraf gedefinieerd gebied gemeten. Bij het mammacarcinoom is aangetoond dat de detectie van choline een aanwijzing kan zijn voor mammacarcinoom (zie Figuur 4). De eerste resultaten laten een specificiteit van 87% zien op basis van alleen spectroscopie. 22 Het tevens detecteren van choline in normaal mammaweefsel als gevolg van verbeterde scanprotocollen en MRI-scanners met hogere veldsterkte, suggereert dat er op dit gebied nog veel werk verricht moet worden alvorens spectroscopie klinisch toepasbaar is. 23 Op dit moment wordt een bij MRI-onderzoek gedetecteerde laesie beoordeeld op basis van de morfologie en de dynamiek van de contrastaankleuring. In onderzoeksverband wordt gekeken in hoeverre het nauwkeuriger evalueren van de aankleuring, eventueel met behulp van een farmacokinetisch multicompartimentenmodel, de specificiteit nog verder kan verbeteren. In kleine laesies die gedetecteerd zijn met MRI is reeds aangetoond dat met behulp van kwantitatieve analyse met een tweecompartimentenmodel, de diagnostische accuraatheid kan worden verhoogd. In een meerderheid van de gevallen kan op deze manier invasieve diagnostiek worden vermeden. 24 Hoewel de eerste resultaten op dit gebied veelbelovend zijn, blijft het de vraag hoe hoog de specificiteit van mamma-mri moet worden alvorens afgezien kan worden van invasieve diagnostiek. Hoewel een groot deel van de MRI-gedetecteerde 143 VOL. 2 NR N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E
5 A B Figuur 4. Detectie van choline in de mamma met MRI-spectroscopie. A. MRI van een mamma toont een transversale subtractie van een groot invasief ductaal carcinoom in de rechtermamma (pijl). Binnen deze tumor is een vierkant gebied aangegeven waarbinnen de spectroscopiemeting wordt uitgevoerd. B. Het spectrum uit het aangegeven gebied van A. De piek die choline representeert, is duidelijk zichtbaar (pijl). Deze metingen zijn uitgevoerd op een 1,5 Tesla-MRI waarbij gebruik wordt gemaakt van een mammaspoel. laesies echografisch, gestuurd door de voorkennis van de MRI, teruggevonden kunnen worden, is het tevens van belang dat er MRI-geleide biopsie en lokalisatiemogelijkheden zijn (zie Figuur 5). Verschillende methoden hebben reeds laten zien dat het nauwkeurig lokaliseren en biopteren met behulp van de MRI tegenwoordig tot de mogelijkheden behoort. 23,24 Conclusie MRI van de mamma is een sensitiever onderzoek voor het detecteren van het mammacarcinoom in vergelijking met mammografie. Dit verschil komt vooral tot uiting bij jonge vrouwen met compact klierweefsel, aangezien de sensitiviteit van mammografie hier lager is en MRI hier geen hinder van A B C Figuur 5. MRI-lokalisatie. A. Coronale opname zonder contrast. B. Subtractie. C. Opname van een door MRI-geleide geplaatste lokalisatiedraad bij een patiënte met een alleen op MRI zichtbare kleine laesie in de rechtermamma (pijl). De lokalisatiedraad is exact in de laesie geplaatst. N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E VOL. 2 NR
6 Aanwijzingen voor de praktijk 1. Voor het detecteren van een mammacarcinoom is MRI, in het bijzonder bij jongere vrouwen met compact borstklierweefsel, sensitiever in vergelijking met mammografie. 2. Voor het preoperatief stageren van het mammacarcinoom, met name als borstsparende therapie wordt overwogen, is MRI, in vergelijking met mammografie en/of echografie, de meest geschikte modaliteit. 3. MRI is in staat laesies, die met andere technieken niet worden aangetoond, te detecteren. Daarom is het noodzakelijk MRI-geleide histologische evaluatie te verrichten. ondervindt. Door gebruik te maken van MRI is men ook beter in staat patiënten met een mammacarcinoom te stageren. Dit kan in het bijzonder van belang zijn voor de overweging van BST. Door deze hogere sensitiviteit en de nog altijd matige specificiteit van MRI is het van belang dat verdachte laesies histologisch kunnen worden geëvalueerd. Het feit dat MRI nog altijd sterk in ontwikkeling is, komt met name de specificiteit van het onderzoek ten goede. Op dit moment is MRI reeds van toegevoegde waarde op de andere beeldvormende technieken. De exacte rol van MRI in de beeldvorming van de mamma moet in de toekomst echter nog bepaald worden. Referenties 1. Elmore JG, Armstrong K, Lehman CD, Fletcher SW. Screening for breast cancer. JAMA 2005;293: Zonderland HM, Coerkamp EG, Hermans J, Van de Vijver MJ, Van Voorthuisen AE. Diagnosis of breast cancer: contribution of US as an adjunct to mammography. Radiology 1999; 213: Harms SE, Flamig DP. Breast MRI. Clin Imaging 2001;25: Bedrosian I, Schlencker J, Spitz FR, Orel SG, Fraker DL, Callans LS, et al. Magnetic resonance imaging-guided biopsy of mammographically and clinically occult breast lesions. Ann Surg Oncol 2002;9: Peer PG, Verbeek AL, Straatman H, Hendriks JH, Holland R. Age-specific sensitivities of mammographic screening for breast cancer. Breast Cancer Res Treat 1996;38: Kuhl CK, Bieling HB, Gieseke J, Kreft BP, Sommer T, Lutterbey G, et al. Healthy premenopausal breast parenchyma in dynamic contrast-enhanced MR imaging of the breast: normal contrast medium enhancement and cyclical-phase dependency. Radiology 1997;203: Ernster VL, Ballard-Barbash R, Barlow WE, Zheng Y, Weaver DL, Cutter G, et al. Detection of ductal carcinoma in situ in women undergoing screening mammography. J Natl Cancer Inst 2002;94: Kriege M, Brekelmans CT, Boetes C, Besnard PE, Zonderland HM, Obdeijn IM et al. Efficacy of MRI and mammography for breast-cancer screening in women with a familial or genetic predisposition. N Engl J Med 2004;351: Boetes C, Veltman J, Die LL, Bult P, Wobbes T, Barentsz JO. The role of MRI in invasive lobular carcinoma. Breast Cancer Res Treat 2004;86: Zuiani C, Francescutti GE, Londero V, Zunnui I, Bazzocchi M. Ductal carcinoma in situ: is there a role for MRI? J Exp Clin Cancer Res 2002;21(3 Suppl): Esserman L, Hylton N, Yassa L, Barclay J, Frankel S, Sickles E. Utility of magnetic resonance imaging in the management of breast cancer: evidence for improved preoperative staging. J Clin Oncol 1999;17: Fischer U, Zachariae O, Baum F, Von Heyden D, Funke M, Liersch T. The influence of preoperative MRI of the breasts on recurrence rate in patients with breast cancer. Eur Radiol 2004;14: Holland R, Veling SH, Mravunac M, Hendriks JH. Histologic multifocality of Tis, T1-2 breast carcinomas. Implications for clinical trials of breast-conserving surgery. Cancer 1985;56: Kneeshaw PJ, Turnbull LW, Drew PJ. Current applications and future direction of MR mammography. Br J Cancer 2003;88: Fischer U, Zachariae O, Baum F, Von Heyden D, Funke M, Liersch T. The influence of preoperative MRI of the breasts on recurrence rate in patients with breast cancer. Eur Radiol 2004;14: Thibault F, Nos C, Meunier M, El Khoury C, Ollivier L, Sigal- Zafrani B, et al. MRI for surgical planning in patients with breast cancer who undergo preoperative chemotherapy. AJR Am J Roentgenol 2004;183: Sandrucci S, Casalegno PS, Percivale P, Mistrangelo M, 145 VOL. 2 NR N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E
7 Bombardieri E, Bertoglio S. Sentinel lymph node mapping and biopsy for breast cancer: a review of the literature relative to 4791 procedures. Tumori 1999;85: Kuenen-Boumeester V, Menke-Pluymers M, De Kanter AY, Obdeijn IM, Urich D, Van Der Kwast TH. Ultrasound-guided fine needle aspiration cytology of axillary lymph nodes in breast cancer patients. A preoperative staging procedure. Eur J Cancer 2003;39: Stets C, Brandt S, Wallis F, Buchmann J, Gilbert FJ, Heywang-Kobrunner SH. Axillary lymph node metastases: a statistical analysis of various parameters in MRI with USPIO. J Magn Reson Imaging 2002;16: Mumtaz H, Davidson T, Hall-Craggs MA, Payley M, Walmsley K, Cowley G, et al. Comparison of magnetic resonance imaging and conventional triple assessment in locally recurrent breast cancer. Br J Surg 1997;84: Solomon B, Orel S, Reynolds C, Schnall M. Delayed development of enhancement in fat necrosis after breast conservation therapy: a potential pitfall of MR imaging of the breast. AJR Am J Roentgenol 1998;170: Lee CH. Problem solving MR imaging of the breast. Radiol Clin North Am 2004;42:919-34, vii. 23. Veltman J, Boetes C, Wobbes T, Blickman JG, Barentsz JO. Magnetic resonance-guided biopsies and localizations of the breast: initial experiences using an open breast coil and compatible intervention device. Invest Radiol 2005;40: Chen X, Lehman CD, Dee KE. MRI-guided breast biopsy: clinical experience with 14-gauge stainless steel core biopsy needle. AJR Am J Roentgenol 2004;182: Ontvangen 10 juni 2005, geaccepteerd 20 juli Correspondentieadres Drs. J. Veltman, assistent Radiologie Mw. dr. C. Boetes, radioloog Dr. J.G. Blickman, radioloog en hoofd van de afdeling Universitair Medisch Centrum St Radboud Afdeling Radiologie Postbus HB Nijmegen Tel.: j.veltman@rad.umcn.nl Correspondentie graag richten aan de eerste auteur. Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld. N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E VOL. 2 NR
Nieuwe ontwikkelingen in de mammadiagnostiek
Nieuwe ontwikkelingen in de mammadiagnostiek mw. drs. S.B. van der Meulen Radioloog UMCG mw. dr. M.D. Dorrius Arts-assistent in opleiding tot radioloog UMCG Disclosure belangen spreker Geen potentiële
Nadere informatieMogelijkheden van beeldvorming met MRI bij patiënten met mammacarcinoom
casuïstische mededelingen Mogelijkheden van beeldvorming met MRI bij patiënten met mammacarcinoom E.A.Q.Mooyaart, J.Veltman, C.Boetes en J.G.Blickman Zie ook het artikel op bl. 1490. Bij 3 vrouwen in de
Nadere informatieEline Deurloo Correlation of diagnostic breast imaging data and pathology: application to diagnosis and treatment
[Proefschriften] Eline Deurloo Correlation of diagnostic breast imaging data and pathology: application to diagnosis and treatment Mammacarcinoom is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen in
Nadere informatieDe waarde van MRI bij DCIS
De waarde van MRI bij DCIS Invasion or no invasion, that s the question E.E. Deurloo 1,2, J.D. Sriram 3, H.J. Teertstra 1, C.E. Loo 1, J. Wesseling 4, E.J.Th. Rutgers 3, K.G.A. Gilhuijs 1 Afdelingen radiologie
Nadere informatieStadiering en triple diagnostiek van borst en oksel. Dr. P. Berteloot 10/2011
Stadiering en triple diagnostiek van borst en oksel Dr. P. Berteloot 10/2011 Diagnostische beeldvorming Radiologisch onderzoek ter evaluatie van - klinische afwijking screenings gedetecteerde afwijking
Nadere informatieMRI: more is less? Emiel Rutgers
Het 9e NKI-AVL mammacarcinoom symposium Less is more? Minder overbehandeling voor meer borstkankerpatiënten MRI: more is less? Emiel Rutgers Indicaties MRI mammae Opsporen van onbekende primaire bij patiënten
Nadere informatiePien de Haas en John de Klerk nucleair geneeskundigen Meander Medisch Centrum Amersfoort. 2e Mammacongres 28 januari 2011 Harderwijk
Pien de Haas en John de Klerk nucleair geneeskundigen Meander Medisch Centrum Amersfoort 2e Mammacongres 28 januari 2011 Harderwijk Siemens Biograph true point PET/CT 40 slice Sinds 21 januari 2011 Sinds
Nadere informatieBeeldvorming van de Borst Meer dan zo maar een Foto
Borstkliniek Voorkempen Beeldvorming van de Borst Meer dan zo maar een Foto Isabelle Biltjes, Peter Naudts Patrick De Herdt, Herwig Brusselaers, Peter Bracke, Luc van den Hauwe, Wim Volders, Erwin Pelzers,
Nadere informatieMammadiagnostiek: integratie pathologie en radiologie
Klinische les Mammadiagnostiek: integratie pathologie en radiologie Harmien M. Zonderland, Marc J. van de Vijver en Mike Visser Academisch Medisch Centrum, Amsterdam. Afd. Radiologie: dr. H.M. Zonderland,
Nadere informatieMRI, steun bij beleid?
MRI, steun bij beleid? Roel D.M. Mus Afdeling Radiologie UMC St Radboud Nijmegen Indicaties Indicaties Indicaties MRI MRI MRI Day 25 of menstrual cycle MRI Day 25 of menstrual cycle Day 8 of menstrual
Nadere informatieBorstkankerscreening met MRI: vooral voor vrouwen met verhoogd risico
Genetische belasting. Er is een groep van veelal jonge vrouwen die wegens een vergroot risico op borstkanker in aanmerking zou moeten komen voor screening. Ongeveer 20-30% van de vrouwen met borstkanker
Nadere informatieStaging & opvolgonderzoeken RENATE PREVOS RADIOLOGIE, UZ LEUVEN
Staging & opvolgonderzoeken RENATE PREVOS RADIOLOGIE, UZ LEUVEN INHOUD Staging Locoregionaal Afstand Opvolgonderzoeken Locoregionaal Afstand INHOUD Staging Locoregionaal Afstand Opvolgonderzoeken Locoregionaal
Nadere informatieMRI-geleide biopsie van verdachte afwijkingen in de borst
casuïstische mededelingen MRI-geleide biopsie van verdachte afwijkingen in de borst C.Meeuwis, M.A.A.J.van den Bosch, K.A.F.Houwert, A.M.Fernandez-Gallardo, R.van Hillegersberg en W.P.Th.M.Mali Zie ook
Nadere informatieJ. Mamma aandoeningen. Inhoudsopgave 01 J 02 J 03 J 04 J 05 J 06 J 07 J 08 J 09 J 10 J 11 J 12 J 13 J 14 J 15 J 16 J 17 J 18 J 19 J
J. Mamma aandoeningen nhoudsopgave 1 J 2 J 3 J 4 J 5 J 6 J 7 J 8 J 9 J 1 J 11 J 12 J 13 J 14 J 15 J 16 J 17 J 18 J 19 J Screening: vrouwen jonger dan 4 jaar zonder genetisch risico... 1 Screening: vrouwen
Nadere informatie10 e NKI AvL Mammasymposium
10 e NKI AvL Mammasymposium Een decennium lokalisatie van het niet palpabele mammacarcinoom M.T.F.D. Vrancken Peeters, Chirurg Netherlands Cancer Institute Antoni van Leeuwenhoek Hospital Amsterdam, The
Nadere informatieMammacarcinoom en zwangerschap. PJ Westenend Laboratorium voor Pathologie Dordrecht
Mammacarcinoom en zwangerschap PJ Westenend Laboratorium voor Pathologie Dordrecht Relatie met zwangerschap Zwangerschap en risico later mammacarcinoom te krijgen Mammacarcinoom tijdens de zwangerschap
Nadere informatieRadiologisch beleid bij erfelijke borstkanker
Jaarlijks symposium MBC 21/10/2017 Genetica en borstkanker Radiologisch beleid bij erfelijke borstkanker dr. M. Keupers dr. S. Postema dr. R. Prevos prof. dr. C. Van Ongeval Radiologisch beleid bij erfelijke
Nadere informatieVaker tweede operatie na borstsparende behandeling wegens invasief lobulair dan wegens invasief nietlobulair
Onderzoek Vaker tweede operatie na borstsparende behandeling wegens invasief lobulair dan wegens invasief nietlobulair carcinoom Sharonne de Zeeuw, Frits Wildenberg, Luc Strobbe en Theo Wobbes Doel Opzet
Nadere informatieHelp, een UBO. L.E. Elshof Student Geneeskunde EUR Keuzeonderzoek NKI-AVL
Help, een UBO L.E. Elshof Student Geneeskunde EUR Keuzeonderzoek NKI-AVL Photo: Purported 1952 shot of UFO, Passoria, New Jersey. Credit: Public Domain/CIA MRI-gebruik bij mammacarcinoom MRI-gebruik bij
Nadere informatieMinder chirurgie na neo adjuvante chemotherapie?
Minder chirurgie na neo adjuvante chemotherapie? Frederieke van Duijnhoven, chirurg-oncoloog Marie-Jeanne Vrancken Peeters, principal investigator MICRA studie 1 GEEN DISCLOSURES 2 NEOADJUVANTE SYSTEMISCHE
Nadere informatieLANDELIJK REGISTRATIEFORMULIER MAMMATUMOREN. Zkh reg.nr: SIG code zkh: pagina 1 van 5. Datum:. Paraaf:.
Zkh reg.nr: SIG code zkh: pagina 1 van 5 IDENTIFICATIE 1. Geboortenaam: Voorvoegsels: 2. Naam partner: Voorvoegsels: 3. Voorletters: 4. Geslacht (1=man, 2=vrouw, 3=overig) 5. Geboortedatum: 6. Geboorteplaats
Nadere informatieEchogeleide chirurgie voor mammacarcinoom
Echogeleide chirurgie voor mammacarcinoom Een prospectief gerandomiseerd onderzoek N.M.A. Krekel M.H. Haloua M.P. van den Tol S. Meijer Chirurgische oncologie VU Universitair Medisch Centrum Incidentie
Nadere informatieJ. Mamma aandoeningen
Asymptomatische patiënten Screening: vrouwen jonger dan 4 jaar zonder genetisch risico 1 J Screening: vrouwen tussen 4-49 jaar zonder genetisch risico 2 J Screening: vrouwen tussen 5-69 jaar 3 J Screening:
Nadere informatieMeer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell
Meer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell Techniek tot nu toe Conventionele simulatie Virtuele simulatie Techniek voor okselbestraling Klier levels I III Plexus brachialis
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33063 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Tan, Melanie Title: Clinical aspects of recurrent venous thromboembolism Issue
Nadere informatieBorstkanker bij de jonge vrouw: Beeldvorming
Borstkanker bij de jonge vrouw: Beeldvorming Symposium Multidisciplinair Borstcentrum Zaterdag 15/10/2016 Leuven DR. JULIE SOENS PROF. DR. VAN ONGEVAL DR. S. POSTEMA DR. M. KEUPERS Welke onderzoeken bij
Nadere informatieMamma diagnostiek: Een paar dilemma s in de spreekkamer
Mamma diagnostiek: Een paar dilemma s in de spreekkamer Hier gaat het om u. J. Journee / E. Bakker Een paar dilemma s in de spreekkamer Dense mammae, wat moet/kun je daar mee? Is een MRI niet beter? Mamma
Nadere informatieNABON Breast Cancer Audit (NBCA)
NABON Breast Cancer Audit (NBCA) Beschrijving Dit overzicht toont de kwaliteitsindicatoren welke per 1 april 2014 ontsloten zullen worden in het kader van het getrapte transparantiemodel van DICA. De ontsluiting
Nadere informatieNucleaire Magnetische Resonantie. Katrien Vanwambeke Sabine Dobbelaere
Nucleaire Magnetische Resonantie Katrien Vanwambeke Sabine Dobbelaere Onderzoekstechniek / metingen Indicaties Voorbeelden / resultaten NMR / Borst Apparaat 1,5 Tesla Borstcoil Aangepaste software Informatie
Nadere informatieGerichte niet-invasieve borst-biopsies
Gerichte niet-invasieve borst-biopsies Dr. Bart Claikens Dienst Radiologie NMR AZ Damiaan Oostende www.radiologie-azdamiaan.be Inhoud -Borstkanker -Het doel van borst biopsies -Wat wordt van radioloog
Nadere informatiePraktijkvariatie: diagnostiek bij Ductaal Carcinoma In Situ
Praktijkvariatie: diagnostiek bij Ductaal Carcinoma In Situ C.J.C. Meurs - Biomedische Wetenschapper - CMAnalyzing M.B.E. Menke-Pluijmers - Mammachirurg - Albert Schweitzer Ziekenhuis R.W. Bretveld - Epidemioloog
Nadere informatieMammacongres Harderwijk
Mammacongres Harderwijk Stadiëring met PET-CT Standaard bij stadium II en III mammacarcinoom? Bas Koolen, arts-onderzoeker 25 januari 2012 18F-FDG PET 90 2000 2006 18F-FDG PET- CT Wanneer te gebruiken
Nadere informatieSnelle mutatiescreening bij borstkanker. Dr. Margreet Ausems Afdeling Medische Genetica UMC Utrecht
Snelle mutatiescreening bij borstkanker Dr. Margreet Ausems Afdeling Medische Genetica UMC Utrecht Erfelijke borstkanker Tenminste 5% van de patiënten met mammacarcinoom Dominante overerving Oorzaak:
Nadere informatieLess is more: Axillaire stagering en behandeling bij het mammacarcinoom
Less is more: Axillaire stagering en behandeling bij het mammacarcinoom Sabrina Maaskant, Chirurg oncoloog Hetty van den Berg, Radiotherapeut oncoloog Borstkanker in de 20 e eeuw William Halsted (1852-1923)
Nadere informatieHet lokaliseren en verwijderen van niet-palpabele mamma-maligniteiten met behulp van een radioactief 125 I zaadje
Het lokaliseren en verwijderen van niet-palpabele mamma-maligniteiten met behulp van een radioactief 125 I zaadje Algemene resultaten 125 I procedure 2003-2009 554 invasief 472 DCIS 82 mean min-max leeftijd
Nadere informatieKleine kans op uitgebreide lymfekliermetastasering. echografie van de axilla bij mammacarcinoompatiënten
7 Kleine kans op uitgebreide lymfekliermetastasering na een negatieve echografie van de axilla bij mammacarcinoompatiënten in Nederland Minor risk of extensive lymph node metastases after a negative axillary
Nadere informatieKeuzes bij erfelijk risico op borstkanker
Klinische les Keuzes bij erfelijk risico op borstkanker Sepideh Saadatmand, Inge-Marie Obdeijn, Linetta B. Koppert en Madeleine M.A. Tilanus-Linthorst + Gerelateerd artikel Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157:B982
Nadere informatieMammacarcinoom en erfelijkheid. Dr. Marleen Kets, klinisch geneticus Afdeling genetica UMC St Radboud
Mammacarcinoom en erfelijkheid Dr. Marleen Kets, klinisch geneticus Afdeling genetica UMC St Radboud Mammacarcinoom Life time risk 12-13% Meest voorkomende kanker bij vrouwen Circa 20% hiervan heeft een
Nadere informatieOverbehandeling in radiotherapie. Prof. Dr. Caroline Weltens
Overbehandeling in radiotherapie Prof. Dr. Caroline Weltens 29-09-2018 veilig de lokale therapie verminderen zonder de uitkomst te compromiteren Juiste balans tussen benefit en neveneffecten Bij combinatie
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING In dit proefschrift is de voorspellende waarde van magnetic resonance imaging (MRI)-parameters voor het optreden van een lokaal recidief larynxcarcinoom
Nadere informatieLaat je borsten zien: doen of niet? Resultaten screening. A Van Steen
Laat je borsten zien: doen of niet? Resultaten screening A Van Steen Wilhelm Conrad Röntgen (1845-1923) Professor Natuurkunde Universiteit Würzburg 26 / 11 / 1897 ontdekt bij toeval X-stralen 20 / 01
Nadere informatieCasus. Patiënte 50 jaar oud T2N1 tumor Ductaal, HER2 positief
Marieke E. Straver Casus Patiënte 50 jaar oud T2N1 tumor Ductaal, HER2 positief Casus Neoadjuvante chemotherapie PTC Post chemotherapie MRI complete remissie Lymfeklier niet meer palpabel Behandelopties
Nadere informatieStel dat het mammacarcinoom ontbreekt in het resectiepreparaat
Klinische les Stel dat het mammacarcinoom ontbreekt in het resectiepreparaat Ilse M.T. Kuipers, Rob J. Oostenbroek, Remmert K. Storm, Marian B.E. Menke-Pluymers, Pieter J. Westenend en Peter W. Plaisier
Nadere informatie10. Overzicht activiteiten Senologische oncologie
10. Overzicht activiteiten Senologische oncologie Het borstcentrum in het Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL) werd opgericht in 1999 naar aanleiding van nieuwe Europese richtlijnen waarin kwantitatieve en kwalitatieve
Nadere informatieOpsporing van Borstkanker Voor wie? Waarom? Symposium, 17.10.2015 Dr. Hilde Vernaeve en Dr. T. Schraepen
Opsporing van Borstkanker Voor wie? Waarom? Symposium, 17.10.2015 Dr. Hilde Vernaeve en Dr. T. Schraepen Aantal borstkankers Vrouwen: Borst (C50) / 2011 / België 0-4 jaar 0 5-9 jaar 0 10-14 jaar 0 15-19
Nadere informatie2014 T4 tumoren/ thoraxwand doet mee, wat nu?
2014 T4 tumoren/ thoraxwand doet mee, wat nu? Marie-Jeanne Vrancken Peeters Antoni van Leeuwenhoek NKI 2014 Locally advanced mc, Wat nu? Marie-Jeanne Vrancken Peeters Antoni van Leeuwenhoek NKI Locally
Nadere informatieStaat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC?
Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC? Nina Bijker, radiotherapeut AMC BBB symposium 7 september 2017 No conflict of interest Focus op postmastectomie radiotherapie (PMRT)
Nadere informatieCribriform goed gedifferentieerd DCIS: laat maar zitten!
Cribriform goed gedifferentieerd DCIS: laat maar zitten! Ja Nee Geen van beide Jelle Wesseling Patholoog j.wesseling@nki.nl Indeling Atypische Ductale Hyperplasie Ductaal carcinoom in situ graad I Risicoanalyse
Nadere informatiePijn in de borst bij al dan niet siliconen borstimplantaten
Klinische les Beeldvormende technieken bij siliconenborstprothesen Maaike P.M. Gielens, Pieter G.L. Koolen, Roland A.E.C. Hermens en Matthieu J.C.M. Rutten Dames en Heren, De afgelopen tijd is er veel
Nadere informatieWat is de beste reading strategy? Consensus of arbitrage. Lisa Klompenhouwer
Wat is de beste reading strategy? Consensus of arbitrage Lisa Klompenhouwer Reading strategy Blinded double reading Program sensitivity Arbitrage Interval cancer Recall rate Screen detected cancer Discrepant
Nadere informatieMRI spoort prostaatkanker nauwkeurig op
MRI spoort prostaatkanker nauwkeurig op Prostaatkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker bij mannen. Een op de zes mannen krijgt er last van. Maar het is ook een erg lastig op te sporen
Nadere informatieComputerbeoordeling van screeningsmammogrammen
Stand van zaken Computerbeoordeling van screeningsmammogrammen G.J. (Ard) den Heeten en Nico Karssemeijer Jaarlijks worden er in Nederland meer dan 1 miljoen mammogrammen gemaakt. Deze zijn inmiddels allemaal
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 101 Chapter 7 SAMENVATTING Maligne tumoren van de larynx en hypopharynx ( keelkanker ) zijn de zesde meest voorkomende type kankers van het hele lichaam, en de meest voorkomende
Nadere informatieHet imagen van tumor heterogeniteit bij een patiënte met borstkanker: FEScinerend
Het imagen van tumor heterogeniteit bij een patiënte met borstkanker: FEScinerend Lemonitsa Mammatas, internist-oncoloog in opleiding NVMO Nascholing Targeted Therapy, 31 maart 2015 Geen belangenverstrengeling
Nadere informatieSentinelklierprocedure voor het borstcarcinoom
Sentinelklierprocedure voor het borstcarcinoom Els Van Nieuwenhuysen Dienst Gynecologie AZ Groeninge - Maart 2010 De sentinelklierprocedure Gebaseerd op een systematische wijze van lymfatische drainage
Nadere informatieFactsheet NABON Breast Cancer Audit (NBCA)
Factsheet NABON Breast Cancer Audit () [1.0.; 15-09-] Registratie gestart: 2011 Als algemene voorwaarde voor het meenemen van een patiënt in de berekening van de kwaliteitsindicatoren is gesteld dat ten
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.3 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen
Nadere informatieSchildkliernodus Iris Wakelkamp
Schildkliernodus Iris Wakelkamp 30 september 2010 Casus I Vrouw 53 jaar, komt met zwelling rechts in de hals. Ontdekt door de schoonheidspecialiste. Geen klachten passende bij hyperthyreoidie. Familie
Nadere informatieTo screen or not to screen:
75 + : To screen or not to screen: that s the question Flora E van Leeuwen Netherlands Cancer Institute Introductie screening: altijd een afweging VOORDELEN Lagere sterfte Gewonnen levensjaren Betere kwaliteit
Nadere informatieMRI en het ductaal carcinoom in situ van de borst: wat is de klinische relevantie?
MRI en het ductaal carcinoom in situ van de borst: wat is de klinische relevantie? MRI and ductal carcinoma in situ of the breast: what is the clinical relevance? Auteurs Trefwoorden Key words A.P. Schouten
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Registratie gestart: 2009 Inclusie en exclusie criteria Inclusie Primaire mammacarcinomen waarbij de volgende tumorsoorten geïncludeerd worden: Alle tumorstadia,
Nadere informatieSamenvatting 1. Chapter Samenvatting. Samenvatting. Charlotte M.C. Oude Ophuis. Charlotte M.C.
Samenvatting 1 http://hdl.handle.net/1765/100861 Chapter 12 Samenvatting Samenvatting Charlotte M.C. Oude Ophuis Charlotte M.C. Oude Ophuis 2 Erasmus Medical Center Rotterdam Samenvatting 3 Samenvatting
Nadere informatieVoorkom overbehandeling van laaggradig DCIS: doe de LORD-studie!
241 Voorkom overbehandeling van laaggradig DCIS: doe de LORD-studie! Prevent overtreatment of low grade DCIS: do the LORD-trial! drs. S. Alaeikhanehshir 1, drs. L.E. Elshof 1,4, dr. K. Tryfonidis 2, C.
Nadere informatieILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie
ILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie Heeft neoadjuvant chemotherapie nut bij ILC > 3 cm? Ja Nee Weet niet/geen
Nadere informatieMedische Publieksacademie
Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant Aan de winnende hand Borstkanker 27 oktober 2015 Welkom! #mclmpa 1 Borstkanker aan de winnende hand Marloes Emous, oncologisch chirurg
Nadere informatieDr. Peter Sallevelt, radioloog Doetinchem. s l i n g e l a n d z i e k e n h u i s
Dr. Peter Sallevelt, radioloog Doetinchem s l i n g e l a n d i e k e n h u i s s l i n g e l a n d i e k e n h u i s Lessen voor mammateams vanuit het Bevolkingsonderoek Oost (Samenvoeging van SVOKON
Nadere informatieAnalysis of Temporal Mammogram Pairs to Detect and Characterise Mass Lesions
Proefschrift Sheila Timp Analysis of Temporal Mammogram Pairs to Detect and Characterise Mass Lesions Borstkanker is de meest voorkomende soort kanker bij vrouwen. Ongeveer 1 op de 10 vrouwen zal ooit
Nadere informatieEchografie + biopsie
Proces Chirurg/verpleegkundige anamnese en lichamelijk onderzoek Mammacare verpleegkundige geeft uitleg over de gang van zaken en begeleidt Mammografie/ echografie en zo nodig direct echogeleid histologisch
Nadere informatieHoofdstuk 8. Orale leukoplakie een klinische, histopathologische en moleculaire studie. Samenvatting, conclusies en aanbevelingen
Hoofdstuk 8 Orale leukoplakie een klinische, histopathologische en moleculaire studie Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Samenvatting, conclusies en aanbevelingen
Nadere informatieEcho en klinisch onderzoek hebben ze een plaats in de screening? 3de Logo borstkankersymposium zaterdag 3 december 2005
Echo en klinisch onderzoek hebben ze een plaats in de screening? 3de Logo borstkankersymposium zaterdag 3 december 2005 Filip De Roeck Isabelle Biltjes Peter Naudts screening reductie van de mortaliteit
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016 Registratie gestart: 2009 Inclusie en exclusie criteria Inclusie Primaire mammacarcinomen waarbij de volgende tumorsoorten geïncludeerd worden: Alle tumorstadia,
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) NBCA 2015 [2015.3.ZIN besluit verwerkt; 05-11- 2015]
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit () 2015 [2015.3.ZIN besluit verwerkt; 05112015] Inclusiecriteria Nabon Breast Cancer Audit Inclusie Alle primaire invasieve mammacarcinomen volgens de WHO classificatie
Nadere informatieI N N O V A T I V E B R E A S T C A R E A T E V E R Y S T E P
I N N O V A T I V E B R E A S T C A R E A T E V E R Y S T E P H E T V E R S C H I L I S D U I D E L I J K Voor het terugvinden van de biopsieplaats door middel van mammografie, echografie of MRI kunt u
Nadere informatieBeleid bij klachten mamma
Beleid bij klachten mamma Rubriekhouder: Mw. Dr. M. Hooiveld, NIVEL (2012-2013) Inleiding De afgelopen jaren is het aantal nieuwe diagnoses van borstkanker bij vrouwen tussen de 40 en 49 jaar sterk toegenomen.
Nadere informatie14Beleid bij klachten mamma Rubriekhouder: Mw. Dr. M. Hooiveld, NIVEL (2012)
14Beleid bij klachten mamma Rubriekhouder: Mw. Dr. M. Hooiveld, NIVEL (2012) Inleiding De afgelopen jaren is het aantal nieuwe diagnoses van borstkanker bij vrouwen tussen de 40 en 49 jaar sterk toegenomen.
Nadere informatieMRI Mammografie. Informatiebrochure
MRI Mammografie Informatiebrochure Inhoud 1 Wat is een MRI-onderzoek? 3 2 Voor het onderzoek 4 3 Het onderzoek 5 4 Tijdens het onderzoek 6 5 Na het onderzoek 6 6 Belangrijk! 7 2 MRI Mammografie 1 Wat is
Nadere informatieDiagnostische Work Out Borst Letsels
Indicaties MR Onderzoek van de Borsten (MRM) Dr. B. Claikens Dienst Radiologie NMR AZ Damiaan Oostende Diagnostische Work Out Borst Letsels Conventionele Technieken (anatomie): -RX Mammografie -(RX Galactografie)
Nadere informatieRichtlijn voor diagnostiek en behandeling van een onbekende primaire tumor in het hoofd-halsgebied: Unknown Primary
VII Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van een onbekende primaire tumor in het hoofd-halsgebied: Unknown Primary naar Algemeen 538 Epidemiologie 538 1. Screening 538 2. Diagnostiek 538 2.1 Anamnese
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.2 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen
Nadere informatieDetection of malignant masses in breast cancer screening by computer assisted decision making
Rianne Hupse Detection of malignant masses in breast cancer screening by computer assisted decision making Om borstkanker in een vroeg stadium op te sporen, worden in de meeste westerse landen screeningprogramma's
Nadere informatie1 Beleid bij klachten mamma
1 Beleid bij klachten mamma Rubriekhouder: Mw. Dr. M. Hooiveld, NIVEL (2012-2014) In samenwerking met Mw. Dr. E. Paap, LRCB Inleiding De afgelopen jaren is het aantal nieuwe diagnoses van borstkanker bij
Nadere informatieWat brengt 2015 voor de borstkliniek? Dr. Hetty Sonnemans Gynaecoloog 28-02-2015
Wat brengt 2015 voor de borstkliniek? Dr. Hetty Sonnemans Gynaecoloog 28-02-2015 Huisartsensymposium Borstkanker 35% van kankers bij vrouwen 1989-1993 5 jaars overleving borstkanker: 77% inmiddels 5 jaars
Nadere informatieMultimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom
Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom Disclosures Ik heb geen belangenverstrengeling in relatie tot deze presentatie Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom Bij
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 23-10-2017 2017.1 Vrijwillig/ verplicht toegevoegd DICA 27-11-2017 2017.2 Schrappen van indicatoren
Nadere informatieImproving the sensitivity of screening mammography in the south of the Netherlands.
Improving the sensitivity of screening mammography in the south of the Netherlands. Vivian van Breest Smallenburg De borstkankerincidentie in Nederland behoort tot de hoogste ter wereld. Mede dankzij de
Nadere informatieOorspronkelijke stukken. h.m.zonderland, t.l.pope en a.j.nieborg
Oorspronkelijke stukken De voorspellende waarde van classificatie van mammografie-uitslagen volgens het Breast imaging reporting and data system (BI-RADS): retrospectief follow-uponderzoek in een ziekenhuispopulatie
Nadere informatieWijzigingsdocument NBCA november 2015
Wijzigingsdocument NBCA november 2015 Aanstaande maandag staat de nieuwe versie van de NBCA life. Hierin zitten vooral veel nieuwe variabelen, die van belang zijn voor de indicatoren over 2016. Het is
Nadere informatieBevolkingsonderzoek op mammacarcinoom bij vrouwen met een verstandelijke handicap
Bevolkingsonderzoek op mammacarcinoom bij vrouwen met een verstandelijke handicap Een NVAVG richtlijn Inleiding In Nederland worden alle vrouwen tussen de 50 en 75 jaar iedere twee jaar opgeroepen voor
Nadere informatieDe indicatoren omtrent borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn :
Indicatoren VIP²-project Oncologie In België is, net als in Europa, borstkanker de meest voorkomende oorzaak van overlijden door kanker bij vrouwen (20,6 % van alle overlijdens ingevolge kanker). In 2009
Nadere informatieProject Kwaliteitsindicatoren Borstkanker 2007-2008
Project Kwaliteitsindicatoren 2007-2008 De borstkliniek: Iedere nieuwe diagnose van een borsttumor dient door de borstkliniek te worden geregistreerd bij het Nationaal Kankerregister. Het Project Kwaliteitsindicatoren
Nadere informatieSamenvatting in het Nederlands. Samenvatting
Samenvatting Dit proefschrift bevat de resultaten van enkele wetenschappelijke studies over magnetische resonantie (MR) enteroclyse en video capsule endoscopie (VCE). Deze twee minimaalinvasieve onderzoeksmethoden
Nadere informatieUltrasound of the fibroadenoma: beware of the wolf in sheep s clothes
Oncologische observatie Echografie van het fibroadenoom: behoedt u voor de wolf in schaapskleren Ultrasound of the fibroadenoma: beware of the wolf in sheep s clothes M. Lobbes, M. Tijssen, U. Lalji, C.
Nadere informatieNeoadjuvante systemische therapie bij het primair operabel mammacarcinoom: meer voordelen dan alleen borstsparende behandeling
oorspronkelijke stukken Neoadjuvante systemische therapie bij het primair operabel mammacarcinoom: meer voordelen dan alleen borstsparende behandeling M.E.Straver, J.C.van Adrichem, E.J.Th.Rutgers, S.Rodenhuis,
Nadere informatieSenologische oncologie
Senologische oncologie Het borstcentrum in het Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL) werd opgericht in 1999 naar aanleiding van nieuwe Europese richtlijnen waarin kwantitatieve en kwalitatieve normen werden opgelegd
Nadere informatieNucleaire Geneeskunde in borstkankerzorg. Het licht schijnt in de duisternis
Nucleaire Geneeskunde in borstkankerzorg Het licht schijnt in de duisternis Raf Verscuren Lieselot Brepoels Nucleaire Geneeskunde RZ Tienen UZ Leuven Contact: Raf.Verscuren@rztienen.be Symposium Borstzorg
Nadere informatieVroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling. Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017
Vroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017 Disclosures spreker (potentiële) belangenverstrengeling Nothing to disclose Voor
Nadere informatieSaffire Phoa. CT voor preoperatieve stagering van het pancreascarcinoom
Saffire Phoa CT voor preoperatieve stagering van het pancreascarcinoom Pancreascarcinoom heeft een zeer slechte prognose, en de enige kans op curatie is een resectie van de tumor. Hoewel de mortaliteit
Nadere informatie