Checklist voedselveiligheid voor vrijwilligersorganisaties

Transcriptie

1 Checklist vedselveiligheid vr vrijwilligersrganisaties Bij meer dan driekwart van de vrijwilligersrganisaties wrdt eten en drinken uitgedeeld f verkcht. Vr veel vrijwilligersrganisaties is het uitdelen van eten en drinken aan vrijwilligers een blijk van waardering, f is het bereiden van vedsel een nderdeel van de activiteiten die de vrijwilligers ndernemen. Het bereiden, uitdelen en verkpen van eten en drinken met veilig gebeuren. De vrijwilligersrganisatie is zelf verantwrdelijk vr deze veiligheid. Om de veiligheid te kunnen garanderen heeft de Eurpese Unie een hygiëneverrdening pgesteld. Vrijwilligersrganisaties die regelmatig eten en drinken uitdelen en/f verkpen dienen zich te huden aan de hygiëneverrdening. De Nederlandse Vedsel en Waren Autriteit (VWA) cntrleert de naleving van de hygiëneverrdening. Indien de vedselveiligheid nvldende gewaarbrgd is, nemen zij nadere maatregelen. Onderscheidt wrdt gemaakt vr situaties waar incidenteel eenvudig eten en drinken wrdt uitgedeeld f verkcht en plaatsen waar structureel eten wrdt bereid. Delgrep Deze checklist is bedeld vr vrijwilligersrganisaties waar met enige regelmaat maar niet structureel, etenswaren wrden bereid en gegeten. Vr het uitdelen van eten tijdens een kamp f tijdens de sprtdag kan de nderstaande checklist wrden gebruikt. Ok vr het verkpen f uitdelen van etenswaren aan vrijwilligers en publiek tijdens de jaarlijkse manifestaties van de vereniging, de jaarafsluiting f vr de jaarlijkse barbecue van de vereniging kan de checklist gebruikt wrden. De checklist is niet bedeld: Vr jaarmarkten, braderieën en vrijmarkten in gemeenten. Daarvr heeft de NVWA een infrmatieblad Jaarmarkten beschikbaar. Deze staan vaak k gepubliceerd p de website van gemeenten. Om de vedselveiligheid te checken tijdens evenementen waarbij grte grepen mensen van eten en drinken wrden vrzien. Als er sprake is van grtschalige catering dient u gebruik te maken de relevante hygiënecde, deskundige hulp in te schakelen f de catering uit te besteden. Vr rganisaties waar structureel vedsel verstrekt wrdt en vr rganisaties die een eigen kantine hebben waar vrijwel dagelijks eten en drinken verstrekt wrdt. Kantines van bijvrbeeld sprtverenigingen kunnen gebruik maken van de hygiënecde vr de hreca (zie meer infrmatie: hygiënecde vr de hreca). Die hygiënecde kan niet vervangen wrden dr deze checklist. Sprtkantines die niet structureel en slechts bij bepaalde gelegenheden eten en drinken verkpen kunnen wel gebruik maken van deze checklist. Del van de checklist: Wanneer vrijwilliger vedsel bereiden verkpen f uitdelen met dat veilig gebeuren. Met deze checklist geven we vrijwilligers een instrument in handen m veilig en hygiënisch te werken en te vlden aan de hygiëne verrdening van de EU. Deze checklist is pgesteld dr vereniging NOV en is tt stand gekmen met de Nederlandse Vedsel en Waren Autriteit, Mvisie, Scuting Nederland en NOC*NSF. Checklist Cntrlemmenten Zrg dragen vr de vedselveiligheid start p het mment dat eten en drinken wrdt aangeschaft en eindigt nadat het uitgedeeld f gecnsumeerd is. Tijdens dit prces van inkp tt aan cnsumptie zijn er een aantal mmenten waarp kritisch gekeken met wrden naar het vedsel en de mstandigheden waarnder dit pgeslagen en/f bereid wrdt. Deze cntrlemmenten zijn: 1. Inkp en levering; 2. Bewaren en pslag; 3. Bereiding;

2 4. Serveren en verkpen; 5. Afvalverwerking. Vr ieder van deze mmenten zijn in de checklist aanwijzingen pgenmen die vrijwilligersrganisaties helpen bij het zrg dragen vr vedselveiligheid. Algemene regels Een aantal regels gelden p alle mmenten en stijgen bven de checklist uit. Vrafgaand aan gebruik van de checklist is het zaak deze regels eerst ged te lezen en na te leven. Verkp en verstrek geen prducten waarvan de uiterste hudbaarheidsdatum (de THT f TGT datum) verstreken is. Deze is te vinden p de verpakking. Verver, bewaar en bereid prducten nder de juiste cndities en vlg instructies p verpakkingen hierver p. Hudt een registratie bij van de temperatu(u)r(en) van de kel(vries)installatie, en hang die zichtbaar p. De ruimtes waarin met eten en drinken gewerkt wrdt, dienen schn te zijn en gereinigd te wrden na gebruik zdat vedsel niet verntreinigd kan wrden met vuil en stf. Er met een gede gelegenheid zijn m handen te wassen. Zrg vr water, zeep en schne handdeken, k p het tilet. Bewaar bederfelijke prducten vrafgaand aan bereiding f cnsumptie niet langer dan twee uur buiten de keling. Tch langer dan twee uur ngekeld bewaard? Daarna weggien. Persnlijke hygiëne Persnen die etenswaren bereiden dienen geen andere activiteiten dan bereiding te verrichten en andersm. Zrg daarm vr een gede taakverdeling. Besteed aandacht aan een verzrgd uiterlijk: schne kleding, lange haren bij elkaar binden en geen sieraden aan de handen Persnen die ziek zijn (verkuden, grieperig, buiklp) mgen geen etenswaren bereiden. Wndjes dienen te wrden afgedekt met een pleister. Allergene vermelding Het is verplicht m te infrmeren ver allergene in het vedsel. Er zijn 14 stffen die als allergeen wrden aangemerkt. Cntrleer bij inkp f een f meer van de allergene in de vedingsmiddelen vrkmen. Deze kunnen met een eigen lg wrden aan geduid; Registreer wanneer bij de bereiding van het vedsel een van de allergene wrden tegevegd f gebruikt. Cntrleer de verpakkingen van de prducten die bij de bereiding gebruikt wrden; Persnlijke hygiëne Naast de aandacht vr vedselveiligheid tijdens de cntrlemmenten, is het erg belangrijk aandacht te besteden aan de persnlijke hygiëne van de persnen die het vedsel bereiden. Zij dienen zich aan een aantal regels te huden met betrekking tt persnlijke hygiëne ten pzichte van vedselveiligheid. Allergenen: 1. Glutenbevattende granen (tarwe, rgge, gerst, haver, spelt, khrasantarwe/ kamut) 2. Schaaldieren 3. Eieren 4. Vis 5. Pinda 6. Sja 7. Melk (inclusief lactse) 8. Nten (amandelen, hazelnten, walnten, cashewnten, pecannten, paranten, pistachenten en macadamianten) 9. Selderij 10. Msterd 11. Sesamzaad 12. Zwaveldixide en sulfiet bij cncentraties van meer dan 10 mg SO2 per kil f liter. 13. Lupine 14. Weekdieren

3 Als in het vedsel f bij de bereiding ervan allergene zijn gebruikt vermeld dat dan bij het serveren f verkpen. Inkp en levering Kp alleen gave prducten, let er bijvrbeeld p dat grenten en fruit geen butsen en rtte plekken bevatten. Let er p dat de verpakking niet beschadigd is. Bij beschadiging verliest de verpakking de beschermende werking en is de hudbaarheidsdatum niet meer geldig. Let er p dat de uiterste hudbaarheidsdatum (de THT f TGT datum) niet verstreken is. Leg bederfelijke prducten na aankp z snel mgelijk in de kelkast. Bewaren en pslag Zrg vr een drge en schne pslagruimte, vrij van ngedierte. Bewaar vedingsmiddelen bij vrkeur p planken, niet p de grnd. Vlg de instructie p verpakkingen t.a.v. de bewaartemperatuur. Gekelde prducten wrden gekeld bewaard, diepgevrren prducten wrden diepgevrren pgeslagen (zie k tabel aanbevlen bewaartemperatuur). Bewaar vers geleverde vis, schaaldieren en rauw vlees waarp geen TGT f THT datum vermeld is z krt mgelijk, maximaal 2 dagen bij 7 C. Dit vrkmt de grei van micr-rganismen en de vrming van schadelijke stffen (zie de bijlage hudbaarheidstabel). Vrkm kruisbesmetting met micr-rganismen dr rauwe prducten gescheiden te bewaren (bewaar dus geen kip in dezelfde bak als rundvlees). Hud rauwe en ngewassen prducten gescheiden van bereide prducten. Bewaar prducten verpakt f afgedekt. Bewaar gepende verpakkingen van beperkt hudbare prducten alleen de keling. Bewaar aangebrken verpakkingen in een afsluitbare ds. Bewaar alleen ngepende cnservenblikken i.v.m. verntreiniging dr aanwezige materialen. Sla de inhud van een gepend blik p in een ged reinigbare en afsluitbare pslagbak. Bewaar reeds bereid vedsel afgedekt en p de juiste plaats. Bij vrkeur in een kele ruimte, vrij van ngedierte, maximaal 2 dagen. Gebruik altijd eerst de prducten met de krtste THT f TGT datum. Tabel aanbevlen bewaartemperatuur Prduct Bewaaradvies * Zuivel 7 C Halffabricaten 7 C Bewerkte grenten en fruit 7 C Vlees 7 C Kip, gevgelte en vis 4 C Diepvriesprducten -18 C Cnsumenten-ijs -18 C * Algemeen wettelijke eis, bewaaradvies p verpakking heeft vrrang. Bereiding De ruimte waarin vedingsmiddelen wrden bereid is schn. Zrg vr persnlijke hygiëne, inclusief schne kleding. Zrg er vr dat men altijd de handen wast vrdat men met de prducten gaat werken. Zeker wanneer men van het tilet kmt. Gebruik schne materialen als messen, vrken en snijplanken en cntrleer vrafgaand f er geen vedselresten achtergebleven zijn. Vaatdekjes vrmen een brn van besmetting, dus deze dienen regelmatig vervangen te wrden dr een schn dekje.

4 Cntrleer de te gebruiken apparatuur en gereedschappen p lszittende nderdelen die in het eten achter kunnen blijven. Gebruik verschillende snijplanken vr vlees, vis en grenten, het liefst herkenbaar aan kleur, vrm f materiaal. Vlg de adviezen vr bereiding p de verpakking. Let p de gevaren van kruisbesmetting. Ga niet met gereedschap f de handen van rauwe prducten ver naar andere prducten. Ziekteverwekkende bacteriën kunnen wrden vergebracht. Znder kelvrziening gekelde en diepgevrren prducten direct bereiden. Ontdi diepgevrren vlees in de kelkast en zrg ervr dat divcht niet p andere prducten kan kmen. Rauw vlees en vis dienen tijdens de bereiding tt p de kern verhit te wrden. Kip en varkensvlees alleen helemaal gaar verstrekken. Sla, rauwkst en fruit wrden krt vr gebruik gewassen met schn water. Dus niet wassen en een avndje laten staan. Kude gerechten wrden tt aanvang van de maaltijd bewaard bij een temperatuur van hguit 7 C. Gebruik geen rauwe eieren in vedsel dat niet verhit wrdt. Serveren en verkpen Zrg bij het serveren f verkpen vr de persnlijke hygiëne inclusief schne kleren na tiletbezek handen wassen; Serveer bereidvedsel direct na bereiding Serveer geen vedsel dat eerder is geserveerd Rauw vedsel gescheiden huden van bereidvedsel; Laat vedsel in de keling ntdien, vang het nat p en gi dit weg. Gekneid diwater altijd schnvegen met een keukenpapiertje; Kude gerechten tt aan het serveren f verkp in de kelkast bewaren; Zrg ervr dat je bij het pwarmen van etensresten dat deze ged drkken; Bedek vedsel tegen ngedierte en vliegen, en ruim afval direct p; Zrg vr schn serviesged (brden bakjes, bekers, glazen en bestek); Ruim vies serviesged snel weg. Was de vaat met heet water en zeep. Dit reduceert het aantal bacteriën. Afvalverwerking Etensresten wrden direct weggegid in afsluitbare cntainers. Gi bederfelijk vedsel dat langer dan twee uur buiten de keling is geweest is weg. Reeds pgediend vedsel niet bewaren. Afvalcntainers staan niet in de buurt de plaats van bereiding en de kkgelegenheid. Meer infrmatie Vedsel en Waren Autriteit: Hygiëneverrdening en Warenwet Bewaarwijzer vedingscentrum Hygiënecde vr hreca

5 Bijlage Hudbaarheidstabel Prduct Nadere mschrijving Bederfkenmerken Richtlijn hudbaarheidstermijn Zeer lang hudbare prducten Zut Suiker Mie, macarni en spaghetti Kffie en thee Rijst Drge pastaprducten Mits drg bewaard geen bederf. Na zeer lange tijd mgelijk muf. Tt één jaar (en mgelijk langer) na THT, mits het prduct de kenmerkende eigenschappen ng heeft en geen gebreken aan prduct f verpakking waarneembaar zijn. Instantpeder, vetarm Kffie, kruidenmix en pudding UHT-verpakte flessen frisdrank en vruchtensap Smaak kan achteruit gaan. Vlcnserven, blik/glas Grenten, fruit, sep, vlees, vis, kffiemelk en jam Restvrming p blikken en dppen. Gasvrming (bl staan). Sirp en strp Snep, hard Lllies en zuurtjes Lang hudbare prducten Meel Muf, mijt. Tt twee maanden (en mgelijk langer) Drge kekjes Muesli, ntbijtgranen en crnflakes na THT datum, mits het pr- duct de kenmerkende eigenschappen ng heeft en geen gebreken Zet brdbeleg (pindakaas, pasta, Rans wrden van het vet. aan prduct f verpakking waarneembaar hagelslag) zijn.

6 Chips, zutjes en pinda s Olie en frituurvet Instant peder, vet Snep, zacht Frietsaus, maynaise en ketchup Sep en melkpeder Met vulling, chclade en drp UHT-verpakte melk en vla Omgevingsgeur kan dr verpakking heen treden. Prduct Nadere mschrijving Bederfkenmerken Richtlijn hudbaarheidstermijn