1 Actief. Trends in de wereldeconomie

Transcriptie

1 1 Actief Trends in de wereldeconomie De trafiek in de verschillende zeehavens zal positieve gevolgen ondervinden van de groeiverwachting in De haven van Antwerpen en de diverse andere havens in de Hamburg- Le Havre range ondergaan in belangrijke mate invloed van trends in de nationale en internationale economie. De groei van de wereldeconomie kende in 2007 een vertraging, zeker ten opzichte van het hoge groeiniveau van De verwachtingen zijn dat deze groei zich de komende jaren consolideert. De wereldeconomie groeide in 2007 met ongeveer 4 procent. De stijgende olieprijzen zorgden voorlopig niet voor een fundamentele vertraging van de algemene economische groei. Toch vallen hierbij grote regionale verschillen op. De groei in de geïndustrialiseerde landen in 2007 bedraagt naar schatting 3,0 procent. De eurozone realiseerde een groei van 2,5 procent. In Japan bedroeg de groei van het BBP 2,4 procent terwijl de Verenigde Staten een groei van ongeveer 1,9 procent lieten optekenen. In de Verenigde Staten ligt de groei in 2007 dus duidelijk lager dan in Europa en Japan. De sterke groei buiten de eurozone is vooral toe te schrijven aan economieën die zich sterk aan het ontwikkelen zijn. Met een jaarlijkse groeivoet van bijna 10,50 procent neemt vooral China hierin het voortouw. Volgens de verwachtingen zal het hoge tempo er in 2008 en 2009 aanhouden met groeicijfers van respectievelijk 10 en 9,3 procent. Ook India bezet een belangrijke plaats en legt een groeicijfer voor van ongeveer 7,4 procent in In 2008 zou de economische groei in de Verenigde Staten enigszins toenemen en opnieuw boven die van de eurozone uitkomen. Vooruitzichten voor 2008 spreken immers van een groei van 2,8 procent voor de Verenigde Staten, 2,4 procent voor Japan en 2,1 procent voor Europa. 6 Jaarverslag 2007

2

3

4 Voor de westerse economieën gaan de verwachtingen voor 2008 eerder in de richting van een stagnatie van de groei tot zelfs een groeivertraging. De oorzaak hiervan ligt bij een verdere stijging van de olieprijzen, een mogelijke vertraging van de industriële productie en een vertraging van de wereldhandel. Dat laatste is het gevolg van een mogelijke verslapping van de groei van de Chinese en Zuidoost-Aziatische economieën. Volgens een aantal andere waarnemers is zo n verslapping echter onwaarschijnlijk. De Amerikaanse economie ondervindt een duidelijke invloed van de hypotheekcrisis. De precieze impact hiervan is moeilijk in te schatten, maar een intensere hypotheekcrisis kan leiden tot een verdere verzwakking van de Amerikaanse economie eerder dan de verwachte groei in De Europese economie vertoonde in 2007 een bescheiden vertraging tot 2,5 procent groei van het bnp. Voor het eerst sinds 2001 kende Europa een sterkere groei dan de Verenigde Staten. Dat is vooral te danken aan een versterkte binnenlandse vraag. België presteerde in 2007 even sterk als in 2006 en kwam iets hoger uit dan het gemiddelde van de eurozone: de groei van het bnp bedroeg ongeveer 2,7 procent. De Belgische groei in het derde en het vierde kwartaal is wel lager en bereikte gemiddeld 0,5 procent. Voor 2008 verwacht het Federale Planbureau een groei van het bnp met nagenoeg 2,1 procent, tevens het Europese gemiddelde. Op 7 september 2007 ontving de Antwerpse haven met de Cosco Asia van meer dan TEU een nieuw recordschip. De trafiek in de verschillende zeehavens zal positieve gevolgen ondervinden van de groeiverwachting in 2008 en de daaraan verbonden groeiende wereldhandel. De groei van de Antwerpse haventrafiek zal dan ook wellicht fundamenteel hoger liggen dan de geraamde groeipercentages voor België. De containerbehandelingscapaciteit waarop de markt een beroep kan doen en de extra aandacht voor de handel met het Verre Oosten zullen zorgen voor een meer dan proportionele groei. Trafieken De Antwerpse haven behandelde in ton goederen. Dit betekent een groei van 9,3 procent in vergelijking met de 167 miljoen ton van De aanvoer bedroeg ton, wat gelijk staat met een groei van 8,5 procent. De afvoer was dan weer goed voor ton, een stijging met 10,2 procent. Containers De containerbehandeling groeit bijna dubbel zo sterk als de globale trafiek met een toename van 17 procent tot ton. In TEU groeit het containerverkeer met 16,5 procent, tot TEU (twintigvoet-containers). De toename is vooral toe te schrijven aan trafieken van en naar China, Brazilië, Maleisië, het Midden-Oosten en de Verenigde Staten. Voor de Aziatische markt, met haar constant sterk groeiende importlading naar Europa, blijft de focus van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen gericht op het overtuigen van rederijen en 9 Actief

5 verladers/ontvangers om Antwerpen als first port of call te kiezen. Een zestal nieuwe loops hebben in 2007 inderdaad gekozen voor Antwerpen als eerste continentale of eerste Beneluxhaven. In 2007 behandelde de Antwerpse haven bijna 183 miljoen ton goederen. Aan het Deurganckdok werd ruim 1,5 miljoen TEU overgeslagen, een stijging met 89 procent in vergelijking met het eerste werkingsjaar in Het dok heeft een maximale containerbehandelingscapaciteit van 7,5 miljoen TEU. De beschikbare capaciteit en het congestievrije karakter van de haven zijn unieke troeven die de haven van Antwerpen op dit moment kan voorleggen. De Israëlische rederij ZIM Integrated Shipping Services heeft een aandeel van 20 procent overgenomen in de Antwerp Gateway terminal, aan de oostkant van het Deurganckdok. ZIM bevestigt hiermee haar intentie om van Antwerpen haar Noord-Europese hub te maken. Hoofdaandeelhouder van Antwerp Gateway is terminaluitbater Dubai Ports World. De andere partners zijn het Chinese Cosco Pacific, de Franse rederij CMA CGM en het havenbestuur van Duisport, de grootste Europese binnenhaven. Op 7 september liep de Cosco Asia van de Chinese rederij Cosco Container Lines de haven van Antwerpen aan. Met een capaciteit van TEU is de Cosco Asia, die aan het Deurganckdok werd behandeld, een recordschip voor Antwerpen. Het record dat Antwerpen in 2006 optekende was de aanloop van de Xin Los Angeles met een capaciteit van TEU van de rederij China Shipping Container Lines. Ook Mediterranean Shipping Company (9.178 TEU), K Line (9.040 TEU), Yang Ming Line (8.208 TEU), Grand Alliance (6.732 TEU ), CSAV Norasia (6.539 TEU), New World Alliance (5.928 TEU) en Hamburg Süd (5.660 TEU) lopen Antwerpen wekelijks aan met postpanamax containerschepen. Antwerpen positioneert zich hiermee duidelijk als belangrijke aanloophaven voor de nieuwste generatie containerschepen. Ook aan de noordzijde van het Delwaidedok wordt de kaaimuur vernieuwd om containerschepen van TEU en meer te ontvangen. Conventioneel stukgoed Het conventioneel stukgoed legde in 2007 een positieve eindbalans voor. De behandeling ervan is flink gestegen in vergelijking met 2006, tot ton. In vergelijking met de 18,4 miljoen ton die de Antwerpse haven in 2006 heeft behandeld, betekent dat een groei van 7,9 procent. Het is met name de aanvoer die voor de toename tekent, met een stijging van 27,2 procent. De afvoer van conventioneel stukgoed loopt daarentegen terug met 10,2 procent. Antwerpen zag een explosieve groei van de import van ijzer en staal. De trafiek laat een groei optekenen met 45 procent, tot 6,5 miljoen ton. Deze stijging aan aanvoerzijde is vooral een gevolg van import uit China en India. De fruittrafiek stijgt opnieuw. In 2007 behandelde de haven van Antwerpen 1,3 miljoen ton fruit. Dit betekent een stijging met 3,4 procent in vergelijking met het jaar voordien. De behandeling van woudproducten nam in 2007 toe met 4,4 procent, tot 3,3 miljoen ton. De trafiek van houtcellulose en papier laat dan weer een stijging optekenen van 8,3 procent. 10 Jaarverslag 2007

6

7

8 Met bijna 20 miljoen ton stukgoed is en blijft Antwerpen toonaangevend in dit belangrijke marktsegment. Het voorbije jaar zijn belangrijke beslissingen genomen met betrekking tot de modernisering van de faciliteiten voor stukgoed. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen doet inspanningen om hier zijn steentje toe bij te dragen. Het goederenbehandelingsbedrijf Wijngaardnatie, een van de grote promotoren van het stukgoed in Antwerpen, investeert aan het Albertdok 20 miljoen euro in de bouw van een All Weather Terminal die het mogelijk maakt stukgoed bij alle weersomstandigheden te laden en te lossen. De terminal bestrijkt een oppervlakte van m². De overdekte laad/los-zone is m² groot en de magazijnoppervlakte bedraagt meer dan m². De nieuwe terminal wordt een van de toonaangevende platformen voor behandeling van ijzer en staal in Antwerpen. Daarnaast zijn er onder andere belangrijke investeringen van ABT en DP World. ABT heeft een dedicated terminal uitgebouwd voor Imerys waar kaolien wordt aangevoerd met twee schepen die permanent tussen Antwerpen en Brazilië varen. De kaolien wordt bovendien ter plaatse vloeibaar gemaakt. DP World op zijn beurt startte in 2007 met de renovatie van de terminal aan het Churchilldok. Rickmers en Conti, twee grote spelers voor conventionele lijndiensten, hebben hierin een participatie genomen van elk 20 procent. Roro In het roro-verkeer behaalde de Antwerpse haven een fraai resultaat met een stijging van 14,8 procent. De afvoer nam met 20,5 procent toe terwijl de aanvoer met 8,8 procent groeide. In 2007 zijn in Antwerpen 4,44 miljoen ton roro-goederen gelost en geladen. De Antwerpse roro-trafiek groeide sterk in In 2007 zijn auto s aangevoerd en auto s uitgevoerd. De autotrafiek legde zo een stijging voor van 5,8 procent. Die groei is hoofdzakelijk toe te schrijven aan een toename van de trafiek van nieuwe wagens. Daarnaast tekende de Antwerpse haven een groei op in de export van tweedehandswagens naar West-Afrika. Eind 2006 nam de NYK-groep een grote roro-terminal op de Antwerpse linkeroever over van PSA HNN. NYK richtte voor de uitbating van haar roro-terminals in Antwerpen en Zeebrugge het dochterbedrijf International Car Operators (ICO) op. De terminal op de linker Scheldeoever vormt een schiereiland van 125 ha met een kaai van 950 meter aan het Vrasene-dok, en een kaai van meter lang aan het Verrebroekdok voor het ontvangen van shortsea-schepen en rorolichters. De terminal verwerkt eenheden per jaar, ofwel auto s waarvan 85 procent nieuw is. De rest bestaat voor 35 procent uit zware stukken en andere voertuigen buiten categorie, en voor 15 procent uit tweedehandswagens. Er is een centrum voor pre-delivery inspection (PDI) voor nazicht van onder meer de wagens van Mazda en Chevrolet. Verdere dienstverlening met toegevoegde waarde vindt plaats in het Vehicle Processig Center (VPC). Diverse rederijen doen de terminal aan. 13 Actief

9 MOL, K Line, NYK en WWL importeren wagens uit Japan. Cido Shipping, EuKor, Hoëgh Auto Liners, STX-Pan Ocean en WWL lossen er Koreaanse voertuigen. Massagoed De haven van Antwerpen behandelde in ton massagoed. Dit betekent een lichte terugval in vergelijking met Het vloeibare massagoed groeide met 3,6 procent, terwijl het droge massagoed kromp met 6,2 procent. De nieuwe terminal van LBC is gedeeltelijk opgeleverd in De daling van de trafiek van petroleumproducten is de belangrijkste reden voor de terugval in de aanvoer van vloeibaar massagoed. De shutdown bij BRC speelt hierin een belangrijke rol. Chemicaliën laten wel mooie cijfers optekenen met een groei van 26,1 procent. Antwerpen versterkt hiermee zijn positie als distributiehub voor chemische producten. De kolentrafiek loopt echter met 7,8 procent terug. Dat is vooral een gevolg van de gekrompen afvoer (min 33,9 procent). De terugval in de behandeling van kolen is het gevolg van de zachte winter en van belangrijke onderhoudswerken bij het Waalse Duferco. Zeeschepen Het aantal zeeschepen neemt opnieuw toe. In 2007 zijn zeeschepen geteld in de Antwerpse haven, beduidend meer dan de zeeschepen van Dit betekent een groei van 5,8 procent. Ook de bruto tonnenmaat neemt toe, met 8,9 procent tot een gemiddelde van Industrie in de Antwerpse haven Het aantal zeeschepen nam in 2007 met bijna 6 procent toe. In 2007 kondigde Nafta B de bouw aan van m 3 opslagtanks voor olieproducten en ook Noord Natie Terminals zal uitbreiden met m 3 opslagtanks. Oiltanking Stolthaven Antwerpen is al gestart met de bouw van m 3 opslagruimte voor olieproducten. Tevens zijn een nieuwe vingerpier en m³ tanks voor chemicaliën uitgebouwd. ADPO kent een constant investeringsritme, wat zal leiden tot een verdubbeling van de bestaande C-Terminal. De nieuwe terminals van LBC en Sea Tank Terminal werden in 2007 gedeeltelijk opgeleverd, terwijl de werken aan de nieuwe Vopak Terminal op de linker Scheldeoever gestaag vorderen. Eind 2007 kondigde Rubis een joint venture aan met Mitsui voor de bouw van een m³ grote terminal op de concessie van Rubis. De nieuwe terminal zal ICT Rubis Antwerpen heten. Op de industriële productiesites werden de aangekondigde investeringen in 2007 voort uitgevoerd. De belangrijkste zijn de uitbreidingen bij BASF, Solvay, Air Liquide, Dow en Ineos en de investeringen in een warmtekrachtkoppelingcentrale bij ExxonMobil en Lanxess Rubber. Tot slot zijn grote onderhoudswerken uitgevoerd bij BRC (Petroplus). 14 Jaarverslag 2007

10

11

12 Concurrentiepositie De Antwerpse haven had in 2007 voor het totale goederenverkeer een marktaandeel van 16,8 procent in de Hamburg-Le Havre range. Antwerpen is daarmee de tweede haven na Rotterdam (met een marktaandeel van 37,3 procent) en voor Hamburg (met 12,9 procent). Voor het niet-gecontaineriseerd stukgoed was Antwerpen in 2007 tweede met een marktaandeel van 24,1 procent, net na Rotterdam (met 24,7 procent) en voor Zeebrugge en Duinkerken (met beide 13,8 procent). Antwerpen staat op de derde plaats voor de containertrafiek, na Rotterdam en Hamburg. De Antwerpse haven heeft de voorbije jaren haar positie als containerhaven sterk kunnen uitbouwen. Terwijl Antwerpen in 1990 net geen 16 procent van de containertrafiek in de range behandelde, is dat in 2007 opgelopen tot 20,9 procent. Oiltanking Stolthaven bouwt m³ opslagruimte voor olieproducten. 17 Actief

13 Toegevoegde waarde en werkgelegenheid Volgens het meest recente rapport van de Nationale Bank over het boekjaar 2005 is de haven van Antwerpen goed voor een directe toegevoegde waarde van 9.342,7 miljoen euro. Dit betekent een toename met 12,6 procent ten opzichte van de 8.298,4 miljoen euro van Als de indirecte effecten hieraan toegevoegd worden, wordt een totale toegevoegde waarde van ,1 miljoen euro gerealiseerd. De Antwerpse haven zorgt eveneens voor de creatie van directe arbeidsplaatsen (voltijdse equivalenten), een lichte stijging van 0,8 procent tegenover Modal split De binnenvaart staat in voor ongeveer 30 procent van het achterlandvervoer in Antwerpen. Dankzij haar gunstige geografische ligging en het uitgebreide transportnetwerk kan de haven van Antwerpen een evenwichtige modal split voorleggen. Het wegtransport en de binnenvaart nemen in Antwerpen telkens ongeveer 30 procent van het totale achterlandvervoer van en naar de haven voor hun rekening. Pijpleidingen zijn goed voor 20 procent van het totale volume en het belang van het spoor bedraagt ongeveer 15 procent. Bijna 60 procent van alle containers wordt over de weg vervoerd. Dit marktaandeel is de laatste jaren afgenomen, vooral ten gunste van de binnenvaart. In vergelijking met de voorbije jaren worden jaarlijks 3 tot 5 procent meer containers met binnenvaartschepen aan- en afgevoerd. Het aandeel van de binnenvaart in het containervervoer bedraagt meer dan 33 procent. Het aandeel van het spoor in het containervervoer bedraagt op dit moment ongeveer 10 procent. Het beleid van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen is erop gericht het aandeel van de binnenvaart en het spoor in het containervervoer te doen toenemen tot respectievelijk 40 en 20 procent. Ondanks deze nadruk op een modal shift mag niet uit het oog worden verloren dat het wegtransport ook in de toekomst een essentiële vervoersmodus blijft. Dat is onder andere het gevolg van het grote volume aan containers met een lokale herkomst of bestemming. Havenbeveiliging Op Europees niveau regelt verordening EG 725/2004 de verbetering van de beveiliging van schepen en havenfaciliteiten (ISPS) en heeft richtlijn 2005/65 EG betrekking op het verhogen van de veiligheid van havens. De Antwerpse haven telt 90 havenfaciliteiten, die gecertificeerd zijn als ISPS-faciliteit door de federale overheid. Een auditteam van het Directoraat-Generaal Transport en Energie van de Europese Commissie bracht een bezoek aan de Antwerpse haven. Met de inzichten die naar aanleiding daarvan zijn uitgewisseld, kunnen geleidelijk alle beveiligingsplannen worden herzien en kunnen aanbevelingen 18 Jaarverslag 2007

14

15

16 worden overgemaakt aan de bedrijven. Naast het Europese auditteam kreeg de Antwerpse haven ook bezoek van de Nationale Autoriteit voor Maritieme Beveiliging, die in het najaar achttien faciliteiten inspecteerde in aanwezigheid van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. Het Masterplan voor de Binnenvaart bundelt een twintigtal projecten. Onder impuls van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen hanteren de Vlaamse havens dezelfde methode voor veiligheidsbeoordeling en risicoanalyse. Hiervoor werd informatie verzameld met medewerking van verschillende sectoren in het havengebied. Het Lokaal Comité voor Maritieme Beveiliging met vertegenwoordigers van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, de Scheepvaartpolitie, de Douane, de Lokale Politie en de Veiligheid van de Staat voerde de beoordeling uit in samenwerking met de rampenambtenaar van de Stad Antwerpen en een vertegenwoordiger van de Brandweer. In nauw overleg realiseerden zij een havenbeveiligingsplan dat zowel een integrale als een geïntegreerde aanpak nastreeft. Qua methodiek sluit het plan aan op bestaande plannen. Het plan werd ingediend bij de Nationale Autoriteit voor Maritieme Beveiliging en wacht op goedkeuring van het Ministeriële Comité voor Inlichting en Veiligheid. Daarnaast zijn ook maatregelen getroffen om de veiligheid van het goederenverkeer te verhogen. Zo is het project Megaports, dat instaat voor de 100-procentcontrole op radioactieve of nucleaire straling bij in- en uitgaande containers, in de operationele startfase. Megaports loopt in samenwerking met de Douane en de belangrijkste terminaluitbaters. 21 Actief