Aanpassingen jaarverslag en jaarrekening naar aanleiding van de accountantscontrole jaarstukken 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Aanpassingen jaarverslag en jaarrekening naar aanleiding van de accountantscontrole jaarstukken 2015"

Transcriptie

1 B Aanpassingen jaarverslag en jaarrekening naar aanleiding van de accountantscontrole jaarstukken 2015 (Taalkundige wijzigingen zijn niet vermeld.) Jaarverslag Financiële Samenvatting (pagina 5) Het resultaat van de jaarrekening 2015 is afgerond C voordelig. Dit bedrag is op diverse plaatsen aangepast in de financiële samenvatting. Toevoeging tabel financiële samenvatting (pagina 6) 5 Voorziening pensioenen wethouders 430 N I De voorziening wordt periodiek geactualiseerd, laatste actualisatie heeft plaatsgevonden bij de jaarrekening 2014, De voorziening is ruim voldoende om aan de lopende verplichtingen te voldoen. Echter vanwege het sterke rente-effect is biistortinq noodzakelijk. Totaaltelling is eveneens aangepast door toevoeging bovenstaand bedrag naar voordelig. Programma 2 Indicatoren (pagina 16) Bij de indicator "Percentage van de inwoners dat de laatste 12 maanden vrijwilligerswerk heeft gedaan "is het percentage van 45 vermeld in de kolom voor Bergen op Zoom niet correct, dit moet zijn 44. Programma 3 Wat heeft het gekost? (baten en lasten) (pagina 25 en 26) De totaaltabel van programma 3, de cirkeldiagrammen en het financiële overzicht 'Productgroep PR0304 ruimte, Wonen en Economie' zijn aangepast als gevolg van verwerking van de correctie, verzocht door de accountant inzake winstneming Bloemendaal voor een bedrag van en verwerking factuur inzake Afval verwerking voor een bedrag van ŭ Verwerking van de factuur afvalverwerking heeft geen gevolgen voor de presentatie van de cijfers aangezien de extra last en daar tegenover de extra onttrekking uit de voorziening per saldo 0 zijn.

2 PROG.03 FYSIEK DOMEIN 2015 Bedragen in duizenden euro's Rekening 2014 Begroting 2015 Begroting Realisatie 2015 Verschil V/N voor wijziging na wijziging 2015 Baten N Lasten V Totaalsaldo baten en lasten j V Onttrekking İ I T! N Storting İ N Totaalsaldo reserves ļ N Gerealiseerde resultaat N Baten en lasten fincl. reserves en voorzieningen) Gerealiseerd resultaat per productgroep ' 4 ļ. Baten Lasten PR:.-SOI VERKEER EN VERVOER PR:;O2 NATUUR EN RECREATIE PR:S:C I/ILÍEU PR03D4 RUIMTE. WONEN EN ECONOMIE PRODUCTGROEP PR0304 RUIMTE, WONEN EN Rekening Begroting 2015 Begroting 2015 na Verschil ECONOMIE 2014 voor wijziqinq wijziqinq 2015 V/N Baten N Lasten V Totaalsaldo baten en lasten V Onttrekkingen reserws N Stortingen reserves N Totaalsaldo reserves N Gerealiseerde resultaat N Resultaten per productgroep (pagina 26) Tabel vermeld onder deze kop is eveneens aangepast als gevolg van tussentijds winstneming Bloemendaal. Bedragen in duizenden euro's Omschrijving Resultaat baten 2015 Resultaat lasten 2015 waarvan structurele baten V/N waarvan structurele lasten V/N PR0301 VERKEER EN VERVOER V V 36 V PR0302 NATUUR EN RECREATIE 30 V -46 N PR0303 MILIEU -180 N 532 V PR0304 RUIMTE, WONEN EN ECONOMIE N V N V 0 36 V

3 Toelichting: PR0303 Milieu, Huishoudelijk Afval (pagina 27 bovenaan) Aanpassing tekst en bedragen Huishoudelijk Afval In de oorspronkelijke begroting van het product huishoudelijk afval was gerekend met een onttrekking uit de reserve van 479k. Doordat op basis van BBV voorschriften in 2015 de reserve met terugwerkende kracht diende omgezet te worden naar een voorziening. De aanpassing kon door echter niet meer aangepast worden in Op zich is het effect van het omzetten van een reserve naar een voorziening financieel niet van invloed op het resultaat aangezien het product een egaliserende werking kent met een onttrekking uit de reserve dan wel vanaf nu de voorziening. De burger heeft door het beter scheiden van afval en het minder frequent aanbieden minder betaald voor het variabele deel van de afvalstoffenheffing, dus minder inkomsten voor afvalstoffenheffing van C Daar staat een hogere vergoeding van i tegenover voor monostromen. Dit zorgt per saldo voor een nadeel van C Daarnaast is sprake van lagere verwerkingskosten voor restafval en GFT afval (C ), hogere lasten probleemstoffen (« ), lagere lasten oud papier (C ) en lagere lasten kadavers (ē 4.000). Totaalbedrag van î voordelig. Voor het totale product betekent dit een nadeel van î (C É ), wat leidt tot een extra onttrekking uit voorziening. In de begroting was rekening gehouden met een onttrekking (tekort) van ē Per saldo vindt dus een onttrekking plaats van afgerond ē Toelichting: PR0304, Ruimte Wonen en Economie, Grondbedrijf (pagina 28) Aanpassing bedragen Grondbedrijf Het verschil op zowel baten als lasten houdt verband met de actualisaties van een aantal grondexploitaties inclusief de ingrijpende keuzes die daarin zijn gemaakt met betrekking tot het uit exploitatie halen van exploitaties. In totaal komen de baten uit op een nadeel van afgerond i 30.9 min en lasten op een voordeel van «32.7 min, dit veroorzaakt ook de grote bedragen op de productgroep Ruimte, wonen en economie. Deze voor en nadelen zijn onderhanden werk mutaties die in de exploitatie worden opgenomen. Voor een nadere analyse van de resultaten van het grondbedrijf wordt verwezen naar de paragraaf Grondbeleid.

4 Reserves (pagina 29) Aangepaste tabel Bedragen in duizenden euro's Soort Nr Omschrijving Begroting 2015 na wijziging Realisatie 2015 Verschil 2015 V/N Onttrekking R21000 Res Egalisatie beheerplan wegen N Onttrekking R210Ũ1 Res Openbare verlichting N Onttrekking R21400 Res Parkeren V Onttrekking R72100 Res Egalisatie Afvalstoffenheffing N Onttrekking R72200 Res Egalisatie Riolen en rioolgemalen N Onttrekking R82100 Res Stedelijke vernieuwing N Onttrekking R83003 Res Meerjarenprogramma Grondbedrijf V Onttrekking R91308 Res Vastgoed V Onttrekking R98000 Res Algemeen (risico) N Totaal Onttrekking N Storting F07006 N oordland algemene realisatie N Storting F07008 Oude Molen algemene realisatie N Storting F07011 Groene Gordijn algemene realisatie N Storting F07024 Bloemendaal algemene realisatie N Storting R21000 Res Egalisatie beheerplan wegen N Storting R82100 Res Stedelijke vernieuwing V Storting R83003 Res Meerjarenprogramma Grondbedrijf N Storting R91308 Res Vastgoed Totaal Storting N Toelichting: R Reserve Meerjarenprogramma Grondbedrijf (pagina 29) Aanpassing tekst en bedragen R Reserve Meerjarenprogramma Grondbedrijf Zowel onttrekkingen als stortingen op deze reserve zijn hoger dan geraamd. Belangrijkste oorzaak is de actualisatie van de exploitatie ScheldeVesting inclusief de gevolgen van keuzes met betrekking tot de gewijzigde wetgeving BBV. Dit leidt (per saldo) tot een storting in deze reserve. Omdat deze reserve wordt afgeroomd ten gunste van de Algemene Reserve zijn hierdoor ook de onttrekkingen hoger dan geraamd. De belangrijkste stortingen in deze reserve waren verder de winstneming Groene Gordijn (4mln), Oude Molen (1,5 min) en Bloemendaal (0,3 min). Zie hiervoor ook de paragraaf Grondbeleid. Programma 5 Kaderstellende documenten voor het programma i ļ pagina 37) Aanpassing tabel Beleidsnota Vastgesteld Financiële verordening ex artikel 212 Gemeentewet 2014 Financiële Verordening ex artikel 213 Gemeentewet 2015 (controleverordening) Indicatoren (pagina 38 ) Bij de indicator "Weerstandsratio (verhouding beschikbaar en benodigde weerstandscapaciteit) "is het getal van 1,48 verkeerd vermeld, dit moet 1,46 zijn. Gelet op de nog door te voeren correcties op verzoek van de accountant is de weerstandsratio aangepast naar 1,46.

5 Wat heeft het gekost? (baten en lasten) (pagina 39) De totaaltabel van programma 5, de cirkeldiagrammen en het financiële overzicht 'Productgroep PR0501 Algemene Dekkingsmiddelen' zijn aangepast als gevolg van verwerking van de correctie, verzocht door de accountant inzake een extra storting in de voorziening pensioenen wethouders voor een bedrag van afgerond C PROG.05 FINANCIEEL DOMEIN 2015 Bedragen in duizenden euro's Rekening 2014 Begroting I 3egroting 2015 Realisatie voor na wijziging Verschil 2015 Baten V Lasten N Totaalsaldo baten en lasten N Onttrekking V Storing N Totaalsaldo reserves Gerealiseerde resultaat V 1 N V N Baten en lasten find, reserves en voorzieninūenì Gerealiseerd resultaat per productgroep MMË PR0501 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN MUM Baten mm Lasten MMt PR0502 GEMEENTELIJKE BELASTINGEN Bedragen in duizenden euro's PRODUCTGROEP PR0501 ALGEMENE Rekening Begroting 2015 Begroting 2015 na Realisatie Verschil DEKKINGSMIDDELEN 2014 voorwiiziqinq wijziging V/N Baten İ N Lasten N Totaalsaldo baten en lasten N Onttrekkingen reserves V Stortingen reserves N Totaalsaldo reserves V Gerealiseerde resultaat N Resultaten per productgroep (pagina 40) Tabel vermeld onder deze kop is eveneens aangepast als gevolg van de extra storting voorziening pensioenen wethouders van C Bedragen in duizenden euro's Omschrijving Resultaat Resultaat lasten waarvan V/N waarvan V/N baten structurele baten structurele lasten PR0501 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN -124 N N PR0502GEMEENTELIJKE BELASTINGEN 240 V -105 N 116 V N

6 Toelichting: PR0501 algemene Dekkingsmiddelen (pagina 40) Aanvulling tekst en bedragen Voorziening pensioenen wethouders De voorziening wordt periodiek geactualiseerd, laatste keer bij de jaarrekening De voorziening 430 N is ruim voldoende om aan de lopende verplichtingen te voldoen. Echter vanwege het sterke renteeffect is bijstorting noodzakelijk. Reserves (pagina 41) Aanpassing tabel Soort Nr Omschrijving Begroting Realisatie Verschil 2015 V/N 2015 na 2015 Onttrekking R21000 Res Egalisatie beheerplan wegen N Onttrekking R21001 Res Openbare verlichting ū N Onttrekking R21400 Res Parkeren N Onttrekking R54001 Res CKB de Maagd N Onttrekking R54100 Res Markiezenhof N Onttrekking R82100 Res Stedelijke vernieuwing N Onttrekking R83003 Res Meerjarenprogramma Grondbedrijf N Onttrekking R91308 Res Vastgoed N Onttrekking R98000 Res Algemeen (risico) N Onttrekking R98004 Res Algemene Investeringen N Onttrekking R98006 Res kapitaal lasten V Totaal Onttrekking N Storting R72100 Res Egalisatie Afvalstoffenheffing N Storting R83003 Res Meerjarenprogramma Grondbedrijf o V Storting R91308 Res Vastgoed V Storting R98000 Res Algemeen (risico) V Totaal Storting V Aanvulling : de optelling met betrekking tot de Reserve Stedelijke Vernieuwing was niet juist vermeld, dit is nu ook gecorrigeerd. Toelichting: (pagina 41) Aanpassing tekst en bedragen R83003-Reserve Meerjarenprogramma Grondbedrijf Wanneer stortingen en onttrekkingen gesaldeerd worden is C (4.831 / 1.448) meer onttrokken dan geraamd. Dit houdt verband met de herziening van de exploitaties en de verwerking van de nieuwe verslaggevingsvoorschriften (BBV). Voor een verdere toelichting zie ook programma 3 en de paragraaf Grondbeleid. R Reserve Algemeen (risico) De verschillen op de Algemene Reserve moeten worden bezien in relatie tot de overige verschillen op dit 789 programma. Met name het overhevelen van de saldi van de diverse reserves naar de algemene reserve vertroebelen dit beeld, doordat deze mutaties zowel als onttrekking (aan de individuele reserves) als storting (in de algemene reserve) terugkomen. Per saldo is op dit programma sprake van een hogere onttrekking van ê (C / « ). Als hierbij rekening wordt gehouden met de hogere onttrekking aan het grondbedrijf (R83003) van , resteert per saldo een lagere onttrekking aan de algemene reserve dan geraamd van C In de staat van reserves en voorzieningen is het verloop van de Algemene Reserve uitgebreid terug te vinden.

7 Paragraaf Financiering (pagina 78) Laatste alinea is per abuis opgenomen en wordt in de definitieve versie verwijderd. Daarnaast blijft de omvang van de schuldpositie een nadrukkelijk aandachtspunt. Met de betaling van de laatste termijn van Nedalco heeft die haar hoogtepunt wel bereikt. Voor de komende jaren mag een lagere schuld worden verwacht, zelfs wanneer de malaise op de woning markt nog enige tijd aanhoudt. In feite is dit proces in 2014 al in gang gezet omdat de stijging van de financieringsbehoefte van ongeveer C 30 min lager is dan de resterende betaling laatste termijn van Nedalco ad C 39 min. Paragraaf Grondbeleid (pagin 84 en 85) Naar aanleiding van de tssentijdse winstenming Bloemdaal, op verzoek van de accountant heeft dit geleid tot een aanpassing van de paragraaf Grondbeleid op diverse onderdelen. Hieronder worden de wijzigingen weergegeven, vet gearceerd, deze hebben betrekking op de pagina's 84 en 85, in het eerste deel van de paragraaf is niets aangepast. Bedragen in duizenden euro's Plan Resultaat grex verwerkt in jaarrekening 2014 (NCW ) Resultaat grex verwerkt in jaarrekening 2015 (NCW ) Bloemendaal +Z+ ĩ Í+ C Opmerkingen wijziging Verwerking boekwaarde, prognose en fasering. Rentepercentage verlaagd naar 2,75 0 /». Einddatum volgens laatst vastgestelde herziening 2019 In december 2015 is besloten om onder andere de reserve Grondbedrijf te laten vervallen en over te hevelen naar de Algemene Reserve. De stortingen en onttrekkingen binnen het grondbedrijf zijn wel via de reserve grondbedrijf inzichtelijk gemaakt vanwege de transparantie. Het saldo van de reserve Grondbedrijf, ruim î 3,3 min, is toegevoegd aan de Algemene Reserve. Onderstaand zijn de mutaties weergegeven. In het verslag bouwgrondexploitaties 2015 is een aantal posten nader gespecificeerd. Stortingen circa î 8,52 min: " Resultaat erfpachtgronden «Aanpassing verliesvoorzieningen ScheldeVesting en Wouwseweg» Afdracht grote werken Tussentijdse winstnemingen Oude Molen, Groene Gordijn en Bloemendaal Onttrekkingen circa î 8,52 min: «Algemene kosten grondbedrijf Afboeking rente diverse NIEGG-gronden» Afboeking boekwaarde diverse investeringsprojecten Afwaardering diverse panden, percelen en projecten binnen het grondbedrijf» Afroming reserve Grondbedrijf ten gunste van Algemene Reserve circa 6 circa C circa ť circa C 0,19 min 2,39 min 0,11 min 5,83 min Totaal circa î 8,52 min Totaal circa C circa ë circa I circa C circa C circa C 0,29 min 0,13 min 3,84 min 0,91 min 3,35 min 8,52 min Tussentijdse winstneming In 2015 hebben een drietal tussentijdse winstnemingen plaatsgevonden. Op Oude Molen C 1,5 min., op Groene Gordijn í 4 min. en op Bloemendaal î 0,329 min. De winstnemingen hebben plaatsgevonden aan de hand van het gestelde in de BBV is vastgelegd en hetgeen is vastgelegd in onze nota Grondbeleid. In de raadsvoorstellen waarbij over deze winstnemingen is besloten, is het volgende opgenomen. Voor de grondexploitaties Oude Molen, Groene Gordijn en Bloemendaal geldt het gestelde in punt 3, de gerealiseerde verkopen zijn hoger dan de reeds gemaakte en nog te maken kosten. Reden om in 2015 winst te nemen is de voortgang van de plannen. Uit de becijfering blijkt dat hiertussen ruim «1,5 min respectievelijk ê 4 min respectievelijk í 0,329 min ruimte zit. In onderstaande tabel is de becijfering opgenomen. Oude Molen Groene Gordijn Bloemendaal Gemaakte en nog te maken kosten Ontvanqen opbrengsten Reeds eerder genomen winst Tussentijdse winstneming -/ /

8 Risico's Een ontwikkelingstaakstelling van het grondbedrijf gaat samen met het nemen van risico's. Tegenover deze risico's dient een reserve te staan. Er hebben het afgelopen jaar een aantal stortingen en onttrekkingen plaatsgevonden in de reserve Grondbedrijf. Aangezien is besloten om onder meer de reserve Grondbedrijf te laten vervallen en alles naar Algemene Reserve over te hevelen is ultimo 2015 ruim i 3,3 min ten gunste van de Algemene Reserve geboekt. Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing Berekening weerstandsvermogen (Pagina 89 ) w ĩ m m m ammmnmn Stand Algemene Reserve per 31/12 mm Bedrag Blokkeringen tbv voormalige bestemmingsreserves Stedelijke Vernieuwing Vastgoed Openbare Ruimte Parkeren CKBde Maagd Markiezenhof Totaal blokkeringen vanuit voormalige bestemmingsreserves Blokkeringen gerelateerd aan Grondbedrijf Risico's Grondbedrijf Blokkering tbv uit exploitatie genomen gronden (MVA) Blokkering tbv investeringen deelplannen naar Algem. Dienst Blokkering tbv reguliere kosten grondbedrijf incl. ontwikkelbudget Blokkeringen tbv grondbedrijf gerelateerde activiteiten Weerstandsvermogen voor rentecorrectie Rentecorrectie 4 "/o * 2, Weerstandsvermogen In bovenstaande opstelling wordt een correctiefactor voor de rente gehanteerd omdat aanwending ervan er toe leidt dat de de renteopbrengst van de Algemene Reserve niet langer kan worden ingezet als algemeen dekkingsmiddel gebaseerd op het interne rentepercentage van Ą 0 ĥ. Een toelichting op de diverse blokkeringen tbv aan grondbedrijf gerelateerde activiteiten vindt u verderop in deze paragraaf. In het voorgaande is zowel de benodigde (zie toelichting op voorgaande pagina) als de beschikbare weerstandscapaciteit bepaald. In deze paragraaf kan een relatie worden gelegd tussen deze beiden om het weerstandsvermogen van de gemeente Bergen op Zoom te bepalen en daarover een oordeel te vellen. Op basis van de beschikbare weerstandscapaciteit is de ratio: Beschikbare weerstandscapaciteit C Ratio Weerstandsvermogen: Benodigde weerstandscapaciteit = C = 1,46 Beoordeling weerstandsvermogen Om de ratio voor het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen wordt gebruik gemaakt van onderstaande waarderingstabel die in samenwerking tussen NAR en de Universiteit Twente is opgesteld. De raad heeft zich geconformeerd aan deze waarden. Waarderingscijfer Ratio Betekenis A >2 Uitstekend B 1,4-2 Ruim voldoende C 1-1,4 Voldoende D 0,8-1 Matig E 0,6-0,8 Onvoldoende F < 0,6 Ruim onvoldoende De ratio bedraagt voor de Gemeente Bergen op Zoom 1,46. Dit betekent dat de Gemeente Bergen op Zoom op dit moment beschikt over een vermogenspositie die gekwalificeerd wordt als "ruim voldoende" om de risico's in financiële zin af te dekken. Deze ratio ís fractioneel lager dan de uitkomst bij de begroting 2016 (1,47).

9 Paragraaf Rechtmatigheid Tabel Begrotingsrechtmatigheid (pagina 111) Aangepaste bedragen voor programma 5 PR0501 Algemene dekkingsmiddelen -A ~ļ Algemene dekkingsmiddelen (pagina 112) Aanvulling in de toelichting Tenslotte heeft een extra storting plaatsgevonden inzake de voorziening pensioenen wethouders. Deze leidt eveneens tot een overschrijding. Jaarrekening 4.1 Overzicht van baten en lasten Bedraaen in duizenden euro's PROGRAMMA "03 7' BESTUURLIJK 3J:.!E '. PROG.02 SOCIAAL DOMEIN PROG.03 FYSIEK DOMEIN PROG.04 VRIJE TIJD PROG.05FNANCIEEL DOMEIN Gerealiseerde totaal van balen en Ortóking aan reserves Toevoegmo aan reserves Subtotaal Resultaat na bestemming rekening 2014 begroting voor wijziging 2015 saldo t iti l ; ' ' m 53.53' Í ; '37 T 77' 33; I , basten '5.22; 133 :4«1.183 : ; S4 ' saldo : 137ÍC begroting na wijziging 2015 balen 3.5; 5.3 ' l 5 «330 0 Sí S2İŨC 15. i'ľí j 1 t 54 c begrotingsafwij 11: mui ; ' 7' «.137 t 5 king 2015 Daten ai 1.52: ' ; -2' «do ' : : ; ; ] M i.;ţ

10 4.3 Balans ( pagina 118 en 119) De door te voeren wijzigingen inzake winstneming Bloemendaal, voorziening pensioenen wethouders, correctie factuur afval en nog enkele presentatietechnische wijzigingen op verzoek van de accountant, zijn in de balans aangepast. In kleur zijn de wijzigingen weergegeven. ACTIVA (* ) Vaste activa Immateriële vaste activa - kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio - kosten van onderzoek en ontwikkeling van een bepaald actief actief Materiële vaste activa - investeringen met een economisch nut - investeringen met economisch nut waarvoor een heffing kan worden geheven - investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut Financiële vaste activa - kapitaalverstrekking aan: - deelnemingen (effecten) - gemeenschappelijke regelingen - leningen aan woningcorporaties - overige langlopende leningen - overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van meer dan één jaar - bijdragen aan activa in eigendom van derden Vlottende activa Voorraden - grond- en hulpstoffen: niet in ex ploitaťe genomen bouwgronden - overige grond- en hulpstoffen onderhanden werk, w.o. bouwgronden in exploitatie gereed product en handelsgoederen Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan éėn jaar - vorderingen op openbare lichamen - rekening-courantverhoudingen met niet-financiële instellingen overige vorderingen Liquide middelen Overlopende activa - nog te ontvangen voorscholbedragen van Europese en Nederlandse overheidslichamen - overige nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen 8 ì TOTAAL

11 PASSIVA fe 1.000) Vaste passiva Eigen vermogen - reserves - algemene reserve bestemmingsreserves nog te bestemmen resultaat Voorzieningen voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's onderhoudsegalisatievoorzieningen door derden beklemde middelen meteen specifieke aanwendingsrichting Vaste schulden met een rentetypiche looptijd van ėėn jaar of langer - ondertiandse leningen van: - binnenlandse banken en overige financiële instellingen waarborgsommen Vlottende passiva Netto vlottende schulden mei een rentetypische looptijd korter dan één jaar kasgeldleningen bank en giro overige schulden Overlopende passiva - nog te betalen bedragen van Europese of Nederlandse overheidslichamen ontvangen, nog te besteden specifieke uitkeringen overige vooruitontvangen bedragen TOTAAL Gegarandeerde geldleningen 4.855

12 4.4 Toelichting op de balans De doorgevoerde wijzigingen op de balans hebben ook invloed op de toelichting op de balans. Deze is in zijn geheel vervangen. 4.5 Staat van reserves en voorzieningen ( pagina 127 ) Staat is vervangen. 4.6 Toelichting op reserves en voorzieningen ( pagina 128 en 129) Als gevolg van de extra storting in de voorziening pensioenen wethouders voor een bedrag van afgerond ē en als gevolg van de winstneming grondexploitatie Bloemendaal (winstneming) voor een bedrag van ë wordt zowel de staat van reserves en voorzieningen als de toelichting aangepast voor deze bedragen. De Algemene Reserve stijgt met een bedrag van C , als ook de voorziening pensioenen wethouders voor een bedrag van afgerond C Reserves pagina 128 R98000 Algemene Reserve De algemene reserve dient als buffer om tegenvallers op te vangen. Daarnaast wordt de omvang van de algemene reserve afgezet tegenover de omvang van de risico's (zie paragraaf Weerstandsvermogen). In het afgelopen jaar zijn de saldi van de overige reserves toegevoegd aan de algemene reserve. Onderstaand vindt u een overzicht van de mutaties op de algemene reserve in het afgelopen jaar. Dit overzicht bevat tevens de mutaties als gevolg van het overhevelen cq herschikken van een aantal bestemmingsrerserves richting de algemene reserve. Hierbij is tevens aangegeven welke claims zijn meegenomen als gevolg van het herschikken van die reserves. Hieruit blijkt dat de omvang van deze reserve toereikend is. In de paragraaf weerstandsvermogen wordt verder ingegaan op de omvang van deze reserve. Vermeerderingen Vanuit Reserve Grondbedrijf Voorzieningen Pagina 129 VOO150 Vz pensioen gemeentebestuur In 2014 is de hoogte van de voorziening opnieuw berekend. Dat heeft ertoe geleid dat er in 2014 ca C aan te voorziening is toegevoegd. In 2015 is de hoogte van de pensioenvoorziening opnieuw in beeld gebracht hetgeen, door de gedaalde rente, heeft geleid tot een aanvulling van per saldo C aan deze voorziening. R72151 Vz Huishoudelijk Afval Betreft een egalisatievoorziening om verschillen in de exploitatie op te vangen. In 2013 is overgaan naar invoering "Diftar". In 2015 is een bedrag van ca. C 1,3 miljoen terug betaald aan de burger a.g.veen lagere aanbiedfrequentie. Ten opzichte van de begroting zijn de verwerkingskosten, inzamelkosten Saver lager en de opbrengsten monostromen hoger. Per saldo heeft hierdoor een hogere onttrekking van C aan de voorziening plaatsgevonden. Opbrengsten: Lagere opbrengst Diftar als gevolg van een lager aanbod (in begroting maximaal geraamd ) Opbrengsten monostromen (in begroting gesaldeerd met inzameling Overige opbrengsten ( commercieel gebruik OGC's en Saverpassen ) Lasten; Lagere verwerkingskosten HRA en GFT Hogere lasten inzameling monostromen (in begroting gesaldeerd met Lagere lasten Mīlieustraat Lagere inzamelkosten Saver Saldo te onttrekken uit de voorziening Nadeel Voordeel Voordeel Nadeel Voordeel Nadeel Voordeel Voordeel Voordeel Nadeel 4.8 Overzicht van incidentele baten en lasten (pagina 131) Toevoeging PR 0501 Voorziening pensioenen wethouders 430 N Storting van een extra bedrag in 2015 in de voorziening pensioenen wethouders, vanwege het sterke rente effect heeft bijstorting plaatsgevonden WNT( pagina 135) Tabel 2014 is vervallen op verzoek van de accountant, deze hoeft niet opgenomen te worden.

Erratum bij de rekening 2009

Erratum bij de rekening 2009 Erratum bij de rekening 2009 1 Grondbedrijf 1a Tussentijdse winst-/verliesname Van het nemen van winst is in de voorliggende jaarrekening 2009 afgezien. De lopende exploitatie TPE vertoont weliswaar een

Nadere informatie

Jaarrekening 2013. Gemeente Bunnik. Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad

Jaarrekening 2013. Gemeente Bunnik. Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad Jaarrekening 2013 Gemeente Bunnik Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad Agenda Controle van de jaarrekening De voorschriften voor de jaarrekening Jaarrekeningcontrole 2013 Controle van de jaarrekening

Nadere informatie

Addendum jaarverslag en -rekening 2015

Addendum jaarverslag en -rekening 2015 Addendum jaarverslag en -rekening 2015 Aan de gemeenteraad, Wij hebben de jaarstukken, inclusief de jaarrekening, over 2015 op 19 mei 2016 ter bespreking en behandeling in de vergadering van 30 juni 2016

Nadere informatie

Uitgangspunten stresstest

Uitgangspunten stresstest Uitgangspunten stresstest Hoofdzakelijk op basis van openbare bronnen: Begroting Jaarrekening CBS-statistieken Atlas van de lokale lasten Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden

Nadere informatie

De bij het opstellen van de jaarrekening gehanteerde uitgangspunten hebben betrekking op:

De bij het opstellen van de jaarrekening gehanteerde uitgangspunten hebben betrekking op: ADDENDUM PROGRAMMA- VERANTWOORDING EN REKENING 2005 GEMEENTE HAAREN In het jaarverslag 2005 (bestaande uit de programmaverantwoording en programmarekening) staan enkele onderwerpen vermeld die wij alsnog

Nadere informatie

Financiële positie. Beheersen

Financiële positie. Beheersen Beheersen Inleiding Doel avond Context 2 Donderdag, 23 december, 2009 Hier de titel van de presentatie Programma 1. Toelichting op de financiële positie 2. Financiële achtergronden 3. Hoe te beheersen?

Nadere informatie

Addendum/Erratum bij de jaarrekening 2005 van de Provincie Noord-Brabant

Addendum/Erratum bij de jaarrekening 2005 van de Provincie Noord-Brabant Addendum/Erratum bij de jaarrekening 2005 van de Provincie Noord-Brabant Het totaal van de lasten in de jaarrekening bedraagt 678,6 miljoen en het totaal van de baten bedraagt 668,7 miljoen, waarmee de

Nadere informatie

Presentatie voor de gemeenteraad van Haarlem. Jaarverslag en jaarrekening 2013

Presentatie voor de gemeenteraad van Haarlem. Jaarverslag en jaarrekening 2013 Presentatie voor de gemeenteraad van Haarlem Jaarverslag en jaarrekening 2013 Algemeen: P&C cyclus Algemeen: verantwoording Terugkijken Wat hebben we bereikt? Wat hebben we gedaan? Wat heeft het gekost?

Nadere informatie

Avalex Verkorte jaarrekening 2011 Balans, Resultatenoverzicht en beknopte toelichting

Avalex Verkorte jaarrekening 2011 Balans, Resultatenoverzicht en beknopte toelichting Avalex Verkorte jaarrekening 2011 Balans, Resultatenoverzicht en beknopte toelichting Den Haag 28 juni 2012 Inleiding Dit document bevat jaarcijfers van Avalex over het boekjaar 2011. Het bevat een balans

Nadere informatie

Corrigendum jaarstukken Leeuwarderadeel 2017

Corrigendum jaarstukken Leeuwarderadeel 2017 Corrigendum jaarstukken Leeuwarderadeel 2017 Naar aanleiding van de accountantscontrole van de jaarstukken 2017 van de gemeente Leeuwarderadeel wordt de toelichting op de balans voor het onderdeel Bouwgronden

Nadere informatie

Financiële begroting 2016

Financiële begroting 2016 Financiële begroting 2016 113 114 Voor een overzicht van de baten en lasten per programma wordt verwezen naar het overzicht opgenomen onder Begroting van Baten en Lasten in het begin van deze begroting.

Nadere informatie

REKENING IN EEN OOGOPSLAG 2015

REKENING IN EEN OOGOPSLAG 2015 REKENING IN EEN OOGOPSLAG 2015 INHOUDSOPGAVE REKENING VAN LASTEN EN BATEN PER BELEIDSVELD... OVERZICHT GROOTSTE OPBRENGSTEN UIT HEFFINGEN... BALANS... B1-STAAT VAN PERSONEEL... Grafiek lasten en baten

Nadere informatie

Toelichting op de balans per 31 december 2010

Toelichting op de balans per 31 december 2010 Balans per 31 december 2010 29-04-2011 bedragen * 1.000.- ultimo ultimo ACTIVA 1. Vaste activa 1.1 Materiële vaste activa 196.458 184.056 Investeringen met een economisch nut - gronden uitgegeven in erfpacht

Nadere informatie

ERRATA II OP PROGRAMMAREKENING 2015

ERRATA II OP PROGRAMMAREKENING 2015 ERRATA II OP PROGRAMMAREKENING 2015 Datum: 23 september 2016 1 Dit betreft het overzicht van de errata die zijn verwerkt in de programmarekening nadat deze door de gemeenteraad voorlopig is vastgesteld.

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STTSCOURNT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 20619 17 juli 2015 Regeling van de Minister van innenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 9 juli 2015, nr. 2015-0000387198,

Nadere informatie

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen)

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen) Behandelend ambtenaar gemeente Begroting 2015 is Meerjarenbegroting 2016-2018 is Datum vaststelling begroting 2015 Datum ontvangst begroting 2015 Maatstaven Aantal inwoners per 1-1-2015 Aantal woonruimten

Nadere informatie

11.2. Weerstandsvermogen en risicobeheersing

11.2. Weerstandsvermogen en risicobeheersing 11.2. Weerstandsvermogen en risicobeheersing Risicomanagement Risicomanagement is het proces waarbij de organisatie continue en systematisch doorlopen wordt op risico s, met als doel de gevolgen ervan

Nadere informatie

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 31 mei Onderwerp: Jaarstukken gemeente Tholen Geachte raad,

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 31 mei Onderwerp: Jaarstukken gemeente Tholen Geachte raad, No.: Portefeuillehouder: Wethouder Hoek Afdeling: Middelen Behandelaar: A. Moerland De raad van de gemeente Tholen Tholen, 31 mei 2015 Onderwerp: Jaarstukken gemeente Tholen 2015 Geachte raad, Algemeen

Nadere informatie

Nota Reserves en. Voorzieningen. Gemeente Ferwerderadiel

Nota Reserves en. Voorzieningen. Gemeente Ferwerderadiel Nota Reserves en Voorzieningen 2004 Gemeente Ferwerderadiel Inhoudsopgave Blz. 0. Inleiding 1. Doelstelling van deze nota 2. Functies reserves en voorzieningen. Onderscheid reserves en voorzieningen 4.

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen

Nota reserves en voorzieningen Nota reserves en voorzieningen 2019 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 3 1.1 Waarom een nota reserves en voorzieningen?... 3 1.2 Inhoud van de nota... 3 2 Regelgeving en definities reserves

Nadere informatie

Gepubliceerd in de Staatscourant (geldig vanaf 5 november 2015)

Gepubliceerd in de Staatscourant (geldig vanaf 5 november 2015) Gepubliceerd in de Staatscourant 2015-38101 (geldig vanaf 5 november 2015) Regeling van de Minister van innenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 9 juli 2015, nr. 2015-0000387198, tot vaststelling van

Nadere informatie

Jaarstukken lezen en begrijpen (Opfris)cursus voor gemeenteraadsleden

Jaarstukken lezen en begrijpen (Opfris)cursus voor gemeenteraadsleden Jaarstukken lezen en begrijpen (Opfris)cursus voor gemeenteraadsleden Juni 2018 Arjan Verwoert, partner BDO Audit & Assurance De samenstelling van de jaarrekening Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

Nadere informatie

Netto schuldquote & de netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen. :(A+B+C-D-E-F-G)/H x 100%

Netto schuldquote & de netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen. :(A+B+C-D-E-F-G)/H x 100% Deze PDF is een ondersteuning van het artikel Regeling financiële kengetallen begroting en jaarverslag. Hieronder staat per kengetal (tabel 1 t/m 6) hoe ze uitgerekend kunnen worden. Vervolgens staat in

Nadere informatie

Iv3-Informatievoorschrift-2017 Provincies

Iv3-Informatievoorschrift-2017 Provincies Iv3-Informatievoorschrift-2017 Provincies In 2014 is een werkgroep Maas bestaande uit vertegenwoordigers van diverse geledingen gestart met de herziening van het Iv3 informatievoorschrift. Daarbij stond

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STTSOURNT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 38101 4 november 2015 Regeling van de Minister van innenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 oktober 2015, nr. 2015-0000611752,

Nadere informatie

Gemeente Purmerend. Workshop voor raadsen commissieleden over Reserves en voorzieningen

Gemeente Purmerend. Workshop voor raadsen commissieleden over Reserves en voorzieningen Gemeente Purmerend Workshop voor raadsen commissieleden over Reserves en voorzieningen 1. Aanleiding 2. Doel / resultaat workshop 3. Theorie 4. Praktijk van Purmerend 5. Resume 1. Aanleiding Actualiseren

Nadere informatie

Overzicht gerealiseerde baten en lasten per programma (bedragen x 1.000) Jaarrekening 2015 in vogelvlucht

Overzicht gerealiseerde baten en lasten per programma (bedragen x 1.000) Jaarrekening 2015 in vogelvlucht Overzicht gerealiseerde baten en lasten per programma Jaarrekening 2015 in vogelvlucht Overzicht gerealiseerde baten en lasten per programma Resultaat 2015 in vogelvlucht Het verschil tussen de inkomsten

Nadere informatie

Accountantscontrole 2013

Accountantscontrole 2013 Accountantscontrole 2013 Commissie Samen Leven gemeente Ridderkerk 26 juni 2014 Rein-Aart van Vugt Hennie de Winter 1 Controleproces Communicatie met de Raad in alle fasen Opdrachtbevestiging en controleplan

Nadere informatie

Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllll

Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllll Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllll B17-010166 Bloemendaal A ude Molen Wouwseweg Fm Noordland Fm Scheldevesting Bergs Licht #1 Stationsomgeving 4ì Groene gordijn Markiezaten A Algemene

Nadere informatie

Nota Reserves en. Voorzieningen

Nota Reserves en. Voorzieningen Nota Reserves en Voorzieningen 2016 Inhoudsopgave 0. Inleiding 1. Doelstelling van deze nota 2. Functies reserves en voorzieningen 3. Onderscheid reserves en voorzieningen 4. Rentetoerekening 5. Reserves

Nadere informatie

Bergen op Zoom. Gemeente RVB Voorlegger Raadsvoorstel

Bergen op Zoom. Gemeente RVB Voorlegger Raadsvoorstel Gemeente Bergen op Zoom Voorlegger Raadsvoorstel Onderwerp Nummer voorstel Datum voorstel Portefeuillehouder(s) Contactpersoon Afdeling Contactpersoon Email Contactpersoon Telefoon Programmanummer en -naam

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen

Nota Reserves en Voorzieningen Nota Reserves en Voorzieningen 1 2 Inhoud 1 Visie en wettelijke kaders 5 1.1 1.2 Visie Wettelijke kaders 2 Reserves 7 2.1 Soorten reserves 8 2.1.1 Algemene reserves 2.2 2.3 2.4 3 Voorzieningen 11 3.1 3.2

Nadere informatie

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN. Gemeente Nieuwkoop

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN. Gemeente Nieuwkoop NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN Gemeente Nieuwkoop Afdeling Bedrijfsvoering April 2017 1 Inhoud 1. BEGRIPPEN EN KADERS... 4 ARTIKEL 1.1 RESERVES... 4 ARTIKEL 1.2 VOORZIENINGEN... 4 ARTIKEL 1.3 RENTE...

Nadere informatie

OPERAM JAARREKENING FINANCIEEL JAARVERSLAG 2017

OPERAM JAARREKENING FINANCIEEL JAARVERSLAG 2017 OPERAM JAARREKENING FINANCIEEL JAARVERSLAG 2017 1 Balans per 31 december 2017 Activa Vaste activa Rekening 2017 Rekening 2016 Materiële vaste activa 192 384 Vlottende activa Voorraden 0 0 Vorderingen 1.262

Nadere informatie

Themaraad financiën 3 april

Themaraad financiën 3 april Themaraad financiën 3 april 2017 1 Aanleiding en doelstelling P&C-cyclus Robuust financieel beleid Begroting Financiële positie Risico s Afsluiting Agenda 2 Aanleiding en doelstelling Aanleiding Vanuit

Nadere informatie

NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG

NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG Opgesteld door: G.Z-H In opdracht van: Recreatieschap Voorne-Putten-Rozenburg Postbus 341 3100 AH Schiedam Tel.: 010-2981010 Fax: 010-2981020

Nadere informatie

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015.

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015. GEMEENTE OLDEBROEK Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015. Voorstel van het college aan de raad Agendapunt Portefeuillehouder: mw. A.A.C. Groot Kenmerk: 247735 /

Nadere informatie

ACTIVA Ultimo 2016 Ultimo Immateriële vaste activa 0 0. Materiële vaste activa

ACTIVA Ultimo 2016 Ultimo Immateriële vaste activa 0 0. Materiële vaste activa 4 Jaarrekening 2016 4.1 Balans en toelichting op de balans ACTIVA Ultimo 2016 Ultimo 2015 VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa 0 0 Materiële vaste activa 158.841 191.896 - Investeringen met een economische

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen 2015-2018

Nota reserves en voorzieningen 2015-2018 Nota reserves en voorzieningen 2015-2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleidslijnen reserves en voorzieningen... 4 2.1 Definities en regelgeving... 4 2.2 Toerekening van rente... 5 3. Huidige standen

Nadere informatie

Stresstest Een financieel beeld van de gemeente Dordrecht

Stresstest Een financieel beeld van de gemeente Dordrecht Stresstest Een financieel beeld van de gemeente Dordrecht Financiële positie Voor het inzicht zijn meer factoren belangrijk Sluitende begroting Weerstandsvermogen Risico s Weerstandscapaciteit AO/IC Verzekeren

Nadere informatie

bedrag * begrotingsoverschot bij begroting

bedrag * begrotingsoverschot bij begroting Actueel financieel beeld voor de jaren 2018-2022 Met dit overzicht schetsen wij het actuele financiële beeld voor de gemeente Gooise Meren voor de komende jaren. Dit overzicht dient meerdere doelen. Ten

Nadere informatie

Nieuw begrotingsresultaat

Nieuw begrotingsresultaat Portefeuille: A. van Amerongen Dronten, 22 september 2015 Financiële ontwikkeling begroting 2016-2019 Aan de gemeenteraad VOORSTEL Wij stellen u voor: Deze toelichting op de financiële resultaten vast

Nadere informatie

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Normenkader, toets van de begroting aan de formele eisen Inhoudsopgave 1 Normenkader 2 1.1 Besluit Begroting en Verantwoording 2 1.2 Verordening

Nadere informatie

Jaarstukken 2008. Jaarrekening. Gemeente Staphorst Jaarrekening

Jaarstukken 2008. Jaarrekening. Gemeente Staphorst Jaarrekening Jaarrekening 2008 Pagina 125 Balans per 31 December Ultimo Ultimo ACTIVA 2008 2007 Vaste activa Immateriële vaste activa 0 0 - Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen 2014 Gemeente Zundert

Nota Reserves en Voorzieningen 2014 Gemeente Zundert Nota Reserves en Voorzieningen 2014 Gemeente Zundert Intern document 2014/10084 behorende bij B&W nota 2014/10024 Colofon Uitgave Mei 2014 Gemeente Zundert Markt 1 4881 CN Zundert Postbus 10.001 4880 CA

Nadere informatie

NOTA RENTEBELEID GEMEENTE BERGEN OP ZOOM

NOTA RENTEBELEID GEMEENTE BERGEN OP ZOOM l lllllll llll lllll llll llllll 111111111111111111111111111111111 815-023068 NOTA RENTEBELEID 2015 GEMEENTE BERGEN OP ZOOM Bergen op Zoom, oktober 2015 1. INLEIDING.""""""""""""""""""""""""""""""""""

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen RMH

Nota Reserves en Voorzieningen RMH Nota Reserves en Voorzieningen RMH 1. Inleiding De reserves en voorzieningen vormen een belangrijk onderdeel van de vermogenspositie van de Regio Midden Holland (RMH). Zowel vanuit bestuurlijk als bedrijfseconomisch

Nadere informatie

3. Het meerjarenperspectief op de ontwikkeling van het Eigen Vermogen.

3. Het meerjarenperspectief op de ontwikkeling van het Eigen Vermogen. Memo Toelichting op de Ontwerpbegroting 2016 Deltaschap Aan de deelnemers natuur en recreatieschap Zuidwestelijke Delta Met onze brief 2015510557092 d.d. 28 april 2015 betreffende de ontwerpbegroting 2016

Nadere informatie

Jaarrekening Stichting Openbare Bibliotheek Zoetermeer

Jaarrekening Stichting Openbare Bibliotheek Zoetermeer Jaarrekening 2015 Stichting Openbare Bibliotheek Zoetermeer Zoetermeer, juni 2016 Inhoudsopgave Bladzijde JAARREKENING Balans 31 december 2015 Staat van baten en lasten 2015 Toelichting grondslagen 1 2

Nadere informatie

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017 Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017 Portefeuillehouder Zoetendal Datum collegebesluit 4 oktober 2016 Opsteller A. de Boer Registratie GF16.20071 Agendapunt 3/4 Voorstel 1. Vaststellen van

Nadere informatie

Toekomst Riegmeer: 3 e sessie werkgroep Raad 5 juli. 1. Inleiding

Toekomst Riegmeer: 3 e sessie werkgroep Raad 5 juli. 1. Inleiding Toekomst Riegmeer: 3 e sessie werkgroep Raad 5 juli 1. Inleiding Met een commissie vanuit de raad is de afgelopen maanden gekeken welke opties en scenario s denkbaar zijn als het gaat om de toekomst van

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen Gemeente Oost Gelre 2010

Nota reserves en voorzieningen Gemeente Oost Gelre 2010 Nota reserves en voorzieningen Gemeente Oost Gelre 2010 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 Inleiding 2 2. Overzicht van reserves en voorzieningen resultaatsbestemming 2009 3 3. Besluit Begroting en Verantwoording

Nadere informatie

Gemeente Breda ~Q~ ~,,~ Registratienr: [ 40523] Raadsvoorstel

Gemeente Breda ~Q~ ~,,~ Registratienr: [ 40523] Raadsvoorstel ~,,~ Raadsvoorstel Agendapuntnummer: Registratienr: [ 40523] Onderwerp Instemmen met het doonoeren van een stelselwijziging voor de verantwoording- en dekkingswijze van investeringen met maatschappelijk

Nadere informatie

GEMEENTEBLAD. Nr Nota Reserves en Voorzieningen 2016

GEMEENTEBLAD. Nr Nota Reserves en Voorzieningen 2016 GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Ferwerderadiel. Nr. 134255 30 september 2016 Nota Reserves en Voorzieningen 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Doelstelling van deze nota 3. Functies reserves

Nadere informatie

Nummer : Onderwerp : Actualisatie exploitatie opzetten 2017

Nummer : Onderwerp : Actualisatie exploitatie opzetten 2017 Nummer : 11-05.2017 Onderwerp : Actualisatie exploitatie opzetten 2017 Korte inhoud : Jaarlijks worden de exploitatieopzetten ( Almersma, LTSlocatie en Scherphorn-Noord ) geactualiseerd en ter besluitvorming

Nadere informatie

ER KOMT VEEL OP GEMEENTEN AF VERNIEUWINGEN BBV AGENDA AANLEIDING VERNIEUWINGEN. JE presenteert. Aanleiding. Tijdspanne vernieuwingen

ER KOMT VEEL OP GEMEENTEN AF VERNIEUWINGEN BBV AGENDA AANLEIDING VERNIEUWINGEN. JE presenteert. Aanleiding. Tijdspanne vernieuwingen ER KOMT VEEL OP GEMEENTEN AF BBV JE presenteert 1 AGENDA Aanleiding Tijdspanne vernieuwingen De vernieuwingen Resterende vernieuwingen 2 AANLEIDING Rapport Adviescommissie Depla: Kaderstellende en controlerende

Nadere informatie

BIEO Begroting in één oogopslag

BIEO Begroting in één oogopslag BIEO 2017 Begroting in één oogopslag INLEIDING Voor u ligt de begroting in één oogopslag (BIEO) 2017 van de gemeente Wierden. Naast het begrotingsjaar 2017 wordt er aandacht geschonken aan de ontwikkeling

Nadere informatie

BEGROTING 2019 GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING BEDRIJVENPARK RENGERS

BEGROTING 2019 GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING BEDRIJVENPARK RENGERS BEGROTING 2019 GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING BEDRIJVENPARK RENGERS April 2018 1 I N H O U D 1. Voorwoord 2. Beleidsbegroting a. Beleidsbegroting b. Paragrafen 1. Grondbeleid 2. Financiering 3. Weerstandsvermogen

Nadere informatie

B&W Informatieavond 11 oktober Gericht investeren in de toekomst

B&W Informatieavond 11 oktober Gericht investeren in de toekomst B&W Informatieavond 11 oktober 2017 Gericht investeren in de toekomst Programma B&W infoavond Opening Toelichting Grondexploitatie & Vastgoedexploitatie 2017 Toelichting Begroting 2018 Slotwoord Einde

Nadere informatie

Voorstel: Wij stellen uw raad voor bijgaande Nota Reserves en Voorzieningen 2013 vast te stellen. Burgemeester en wethouders van Ferwerderadiel,

Voorstel: Wij stellen uw raad voor bijgaande Nota Reserves en Voorzieningen 2013 vast te stellen. Burgemeester en wethouders van Ferwerderadiel, AAN: De raad van de gemeente Ferwerderadiel. Sector : II Nr. : 06/52.13 Onderwerp : Vaststelling Nota Reserves en Voorzieningen 2013. Ferwert, 9 september 2013. Inleiding: Normaliter wordt de Nota Reserves

Nadere informatie

18 juni 2015 Rein-Aart van Vugt Toby Bergshoeff. Controle jaarrekening 2014

18 juni 2015 Rein-Aart van Vugt Toby Bergshoeff. Controle jaarrekening 2014 18 juni 2015 Rein-Aart van Vugt Toby Bergshoeff Controle jaarrekening 2014 Agenda Accountantscontrole Bevindingen controle 2014 Actuele ontwikkelingen Vragen Fasering accountantscontrole gemeente Ridderkerk

Nadere informatie

Wijzigingsbesluit herziening BBV. De vernieuwing van het BBV met betrekking tot gemeentelijke grondexploitaties nader toegelicht

Wijzigingsbesluit herziening BBV. De vernieuwing van het BBV met betrekking tot gemeentelijke grondexploitaties nader toegelicht De vernieuwing van het BBV met betrekking tot gemeentelijke grondexploitaties nader toegelicht Indeling presentatie De theorie De Drontense praktijk Vragen? 10 november 2016 Jenneke Schuurkamp-Spijkerboer

Nadere informatie

Deel II. Jaarrekening

Deel II. Jaarrekening Deel II Jaarrekening Balans Hierna wordt via de balans en de programma rekening, beiden met toelichting, de financiële verantwoording afgelegd over het in het jaar 2013 gerealiseerde beleid. ACTIVA (bedragen

Nadere informatie

11. Paragrafen. Paragrafen

11. Paragrafen. Paragrafen 11. Paragrafen De programmabegroting bevat de volgende paragrafen: 1. Weerstandsvermogen en risicobeheersing 2. Onderhoud kapitaalgoederen 3. Bedrijfsvoering 4. Verbonden partijen 5. Financiering Evenals

Nadere informatie

Naam en telefoon. Coen van den Hout (9300) Afdeling. Portefeuillehouder

Naam en telefoon. Coen van den Hout (9300) Afdeling. Portefeuillehouder Onderwerp Invoering nieuwe voorschriften Besluit Begroting & Verantwoording (BBV). Datum 25 mei 2016 Naam en telefoon Coen van den Hout (9300) Afdeling F&C Portefeuillehouder Frank den Brok Waarover wil

Nadere informatie

25 april 2012 OPENBAAR LICHAAM CREMATORIA TWENTE

25 april 2012 OPENBAAR LICHAAM CREMATORIA TWENTE 25 april 2012 OPENBAAR LICHAAM CREMATORIA TWENTE BEGROTING 2013 Inhoudsopgave Bladz. 1. Aanbieding begroting 2013 1 2. Beleidsbegroting 2013 3 2.1 Programma 2.2 Paragrafen 3. Financiële begroting 2013

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H)

Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H) Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H) INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 2 1.1 Waarom een nota reserves en voorzieningen?... 2 1.2 Inhoud van de nota... 2 2 Regelgeving en

Nadere informatie

ADVIES STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN JAARSTUKKEN 2010 GGD

ADVIES STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN JAARSTUKKEN 2010 GGD ADVIES STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN JAARSTUKKEN 2010 GGD Algemeen: Uit bijgevoegde checklist blijkt dat de jaarrekening 2010 GGD, op een detail na, voldoet aan het BBV. Het saldo van baten en

Nadere informatie

Gemeente Stadskanaal: nota Waardering en afschrijving vaste activa

Gemeente Stadskanaal: nota Waardering en afschrijving vaste activa GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Stadskanaal. Nr. 182641 23 december 2016 Gemeente Stadskanaal: nota Waardering en afschrijving vaste activa 2016-2019 De raad van de gemeente Stadskanaal; gelezen

Nadere informatie

Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.

Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. (Tekst geldend op: 04-02-2014) Besluit van 17 januari 2003, houdende de voorschriften voor de begrotings- en verantwoordingsdocumenten, uitvoeringsinformatie en informatie voor derden van provincies en

Nadere informatie

Bijlagen: 1. Jaarverslag en jaarrekening 2011 2. Accountantsrapport 2011

Bijlagen: 1. Jaarverslag en jaarrekening 2011 2. Accountantsrapport 2011 NOTA VOOR DE RAAD Datum: 15 mei 2012 Nummer raadsnota: BI.0120051 Onderwerp: Jaarverslag en jaarrekening 2011 Portefeuillehouder: Peters Bijlagen: 1. Jaarverslag en jaarrekening 2011 2. Accountantsrapport

Nadere informatie

Nota reserves, weerstandsvermogen en solvabiliteit 2015. RAD Hoeksche Waard

Nota reserves, weerstandsvermogen en solvabiliteit 2015. RAD Hoeksche Waard Nota reserves, weerstandsvermogen en solvabiliteit 2015 Inhoud Samenvatting... 3 Inleiding Risicomanagement... 4 Doel risicomanagement Stappen risicomanagement Risicobeheersing Taken en verantwoordelijkheden

Nadere informatie

stresstest Een financieel beeld van gemeente Geldermalsen

stresstest Een financieel beeld van gemeente Geldermalsen stresstest Een financieel beeld van gemeente Geldermalsen Stresstest algemeen Doelstelling gemeente Inzicht verkrijgen in financiële flexibiliteit en weerbaarheid van uw Noodzaak algemeen Dalende opbrengsten

Nadere informatie

Jaarbericht Weller Wonen Holding BV 2015

Jaarbericht Weller Wonen Holding BV 2015 Jaarbericht Weller Wonen Holding BV 2015 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1. Algemeen... 2 2. Jaarrekening... 3 2.1 Balans per 31 12 2015 (voor winstbestemming)... 3 2.2 Winst en verliesrekening over 2015...

Nadere informatie

22 april 2015 OPENBAAR LICHAAM CREMATORIA TWENTE

22 april 2015 OPENBAAR LICHAAM CREMATORIA TWENTE 22 april 2015 OPENBAAR LICHAAM CREMATORIA TWENTE ONTWERPBEGROTING 2016 Inhoudsopgave Bladz. 1. Aanbieding begroting 2016 1 2. Beleidsbegroting 2016 3 2.1 Programma 2.2 Paragrafen 3. Financiële begroting

Nadere informatie

Workshop financiële kengetallen Gemeente Emmen. BDO Audit & Assurance 26 oktober 2016 Rob Bouman

Workshop financiële kengetallen Gemeente Emmen. BDO Audit & Assurance 26 oktober 2016 Rob Bouman Workshop financiële kengetallen Gemeente Emmen BDO Audit & Assurance 26 oktober 2016 Rob Bouman P 1 woensdag 15 juni 2016 Agenda 1. Inleiding / doel 19.00-19.15 2. Voorstellen / wat doet de accountant?

Nadere informatie

Specificatie wijziging balanspost Overige nog te betalen en vooruitontvangen bedragen : Omschrijving Paginanr. Was Wordt Mutatie

Specificatie wijziging balanspost Overige nog te betalen en vooruitontvangen bedragen : Omschrijving Paginanr. Was Wordt Mutatie Lochem, 9 juli 2018 ERRATUM OP DE JAARREKENING 2017 VAN DE GEMEENTE LOCHEM: Dit erratum betreft een wijziging van de balanspost Overige nog te betalen en vooruitontvangen bedragen, het overzicht specifieke

Nadere informatie

HAVENSCHAP MOERDIJK. Concept Begroting 2018

HAVENSCHAP MOERDIJK. Concept Begroting 2018 HAVENSCHAP MOERDIJK Concept Begroting 2018 Behoort bij het besluit van het Bestuur d.d. 5 april 2017. Mij bekend De secretaris, Inhoudsopgave INLEIDING 3 PROGRAMMA FINANCIERING 4 PARAGRAFEN 5 EXPLOITATIEOVERZICHT

Nadere informatie

Schuldpositie gemeente Bergen Is de positie houdbaar?

Schuldpositie gemeente Bergen Is de positie houdbaar? Schuldpositie gemeente Bergen Is de positie houdbaar? Informatie en Presentatie bijeenkomsten 3 september 2015 Agenda 1. Achtergrond 2. Ontwikkeling en cijfers gemeente Bergen 3. Maatregelen en vervolg

Nadere informatie

23 maart 2016 OPENBAAR LICHAAM CREMATORIA TWENTE ONTWERPBEGROTING 2017

23 maart 2016 OPENBAAR LICHAAM CREMATORIA TWENTE ONTWERPBEGROTING 2017 23 maart 2016 OPENBAAR LICHAAM CREMATORIA TWENTE ONTWERPBEGROTING 2017 Inhoudsopgave Bladz. 1. Aanbieding begroting 2017 1 2. Beleidsbegroting 2017 3 2.1 Programma 2.2 Paragrafen 3. Financiële begroting

Nadere informatie

In hoofdstuk 12 van deze nota zijn de financiële kaders opgenomen voor de grondexploitaties.

In hoofdstuk 12 van deze nota zijn de financiële kaders opgenomen voor de grondexploitaties. Collegevoorstel onder verantwoordelijkheid van Onderwerp Programma : wethouder mw. W.J.F. van der Rijt-van der Kruis : financiële kaders grondexploitaties : Wonen Voorstelnummer : 16.30 Info bij afdelingshoofd

Nadere informatie

Kanttekeningen bij de Begroting 2015. Paragraaf 4 Financiering

Kanttekeningen bij de Begroting 2015. Paragraaf 4 Financiering Kanttekeningen bij de Begroting 2015 Paragraaf 4 Financiering Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Financieringsbehoefte = Schuldgroei... 4 3 Oorzaak van Schuldgroei : Investeringen en Exploitatietekort... 5 4 Hoe

Nadere informatie

Nota. Reserves en voorzieningen. Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland

Nota. Reserves en voorzieningen. Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland Nota Reserves en voorzieningen Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland 2015 Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding... 3 1.1 Algemeen... 3 1.2 Leeswijzer... 3 Hoofdstuk 2 Begripsbepalingen... 4 2.1 Algemeen... 4 2.2

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland

Nota reserves en voorzieningen Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland Nota reserves en voorzieningen Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland 2017-2020 1 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 3 2. OMSCHRIJVING RESERVES EN VOORZIENINGEN 3 2.1. RESERVES 3

Nadere informatie

Aanvraagformulier budgetsubsidie 2016 (en aanvraag tot vaststelling definitieve subsidie 2014)

Aanvraagformulier budgetsubsidie 2016 (en aanvraag tot vaststelling definitieve subsidie 2014) Aanvraagformulier budgetsubsidie 2016 (en aanvraag tot vaststelling definitieve subsidie 2014) Inleverdatum subsidieformulier, jaarverslag en overige bijlagen Het aanvraagformulier, jaarverslag en overige

Nadere informatie

JAARSTUKKEN 2017 BATEN EN LASTEN

JAARSTUKKEN 2017 BATEN EN LASTEN BATEN EN LASTEN Jaarrekening Begroting Jaarrekening 2017 2017 2016 Opbrengsten Lumpsum Rijk 2.361.057 2.361.058 2.230.440 DVO prv Gelderland 493.269 497.599 492.282 Lumpsum Arnhem 1.090.970 1.090.970 1.128.779

Nadere informatie

Een financieel beeld van de gemeente Heerhugowaard. Stresstest, april 2015

Een financieel beeld van de gemeente Heerhugowaard. Stresstest, april 2015 Een financieel beeld van de gemeente Heerhugowaard Stresstest, april 2015 Inleiding Dit is de derde keer dat u de stresstest van de gemeente Heerhugowaard ontvangt. Het is een update van de cijfers zoals

Nadere informatie

Aanpassingen document jaarstukken 2012

Aanpassingen document jaarstukken 2012 Aanpassingen document jaarstukken 2012 Eind mei had Deloitte eindelijk zijn technische kwaliteitstoets gereed. Uit deze toets kwam naar voren dat er door ons nog enkele aanpassingen gedaan moesten worden

Nadere informatie

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN MID 15 / 016 NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2016-2020 Aan de raad, Doel en opzet van deze nota Het doel van deze nota is het beleid voor reserves en voorzieningen vast te leggen. Een tweede doel is het

Nadere informatie

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van de gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Eindhoven Nr. 628 6 november 2017 Beleidsregels reserves en voorzieningen 2018 1. Inleiding Binnen de

Nadere informatie

Vanwege de internet-policy van het CBS kan het bestand niet als JSON worden geplaatst op de site. Om hier een werkend JSON bestand van te maken dient

Vanwege de internet-policy van het CBS kan het bestand niet als JSON worden geplaatst op de site. Om hier een werkend JSON bestand van te maken dient Vanwege de internet-policy van het CBS kan het bestand niet als JSON worden geplaatst op de site. Om hier een werkend JSON bestand van te maken dient u onderstaande tekst te kopiëren en te plakken in een

Nadere informatie

Financiële kadernota Samen kom je verder! Gemeente Leiderdorp

Financiële kadernota Samen kom je verder! Gemeente Leiderdorp Financiële kadernota 2017-2020 Samen kom je verder! Gemeente Leiderdorp Algemene Dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen Nr. Onderwerp i/s 2017 2018 2019 2020 401 Minder opbrengst precario S 40.000

Nadere informatie

Financiële begroting 2015 samengevat

Financiële begroting 2015 samengevat Financiële begroting 2015 samengevat Begrotingscyclus Het beleid en de financiën van de provincie komen op een aantal momenten in het jaar provinciebreed aan de orde. Dit wordt ook wel de begrotings- of

Nadere informatie

Wijzigingen in Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)

Wijzigingen in Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Wijzigingen in Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Notitie rente 2017/2018 In notities over specifieke onderwerpen doet de commissie BBV stellige uitspraken die de gemeente verplicht moet opvolgen

Nadere informatie

1. Beslispunten Vaststellen Jaarstukken 2015 gemeenten Naarden, Muiden en Bussum en bestemmen van het resultaat over het jaar 2015.

1. Beslispunten Vaststellen Jaarstukken 2015 gemeenten Naarden, Muiden en Bussum en bestemmen van het resultaat over het jaar 2015. Raadsvoorstel Zaaknummer Portefeuillehouder Voorstel Z68122 Jan Franx Vaststelling Jaarstukken 2015 gemeenten Bussum, Muiden en Naarden en bestemming van het resultaat 2015 Aan de raad, 1. Beslispunten

Nadere informatie

Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.

Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. (Tekst geldend op: 18-08-2010) Besluit van 17 januari 2003, houdende de voorschriften voor de begrotings- en verantwoordingsdocumenten, uitvoeringsinformatie en informatie voor derden van provincies en

Nadere informatie

Model Jaarstukken Gemeenten 2014 Een handreiking voor transparante verslaggeving

Model Jaarstukken Gemeenten 2014 Een handreiking voor transparante verslaggeving Model Jaarstukken Gemeenten 2014 Een handreiking voor transparante verslaggeving Dit is het Model jaarstukken gemeente van Deloitte. U kunt dit model gebruiken als basis voor de inrichting van de jaarstukken

Nadere informatie

Een financieel beeld van de gemeente Velsen. IJmuiden 27 september 2012 Niels Fritz Erik Wijnstok

Een financieel beeld van de gemeente Velsen. IJmuiden 27 september 2012 Niels Fritz Erik Wijnstok Een financieel beeld van de gemeente Velsen IJmuiden 27 september 2012 Niels Fritz Erik Wijnstok Waar draait het om? Velsen Gemeentelijke woonlasten Eénpersoonshuishouden 739 Meerpersoonshuishouden 739

Nadere informatie